(een vermoeden van) kindermishandeling, wat nu?!

Transcriptie

1 (een vermoeden van) kindermishandeling, wat nu?! Evi Verdoodt Vlaams ExpertiseCentrum Kindermishandeling Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel

2 Een baby wordt geboren Wat heeft deze baby nodig om zich goed te voelen en goed te ontwikkelen?

3 Een baby wordt geboren Wat hebben de ouders nodig om goed voor hun baby te kunnen zorgen?

4 Een baby wordt geboren Wat kan de kinderopvang bieden aan deze baby? Wat kan de kinderopvang niet bieden aan deze baby?

5 In goede omstandigheden een veilig klimaat Meeste noden van baby/peuter zijn vervuld + meeste noden van ouder(s) zijn vervuld Veilige hechting Goed-genoeg ouderschap (versus perfectie) Sensitiviteit Responsiviteit Opmerken van signalen/behoeften Passend reageren op signalen/behoeften

6 Als de noden niet ingevuld worden Behoeften worden niet ingevuld Verontrusting Verwaarlozing/mishandeling

7 Verontrusting Wanneer de ontwikkelingskansen van een kind bedreigd worden en/of Wanneer de integriteit (lichamelijk, emotioneel of seksueel) van een kind en/of van één of meer van zijn gezinsleden wordt aangetast

8 Verontrusting als continuüm Geen verontrusting Lichte tot matige verontrusting Ernstige verontrusting = kindermishandeling

9 Kindermishandeling Kindermishandeling is elke vorm van lichamelijk, emotioneel of seksueel geweld waar kinderen slachtoffer van zijn. Niet door ongeval, maar door daden of nalatigheden van ouders of andere personen. Kindermishandeling kan de ontwikkeling van het kind ernstig in gevaar brengen. Kind groeit op in een sfeer van voortdurende dreiging van geweld, vernedering, misbruik, die regelmatig uitmondt in lichamelijke of emotionele mishandeling of seksueel misbruik. Impact op de ouder-kindrelatie *

10 Kindermishandeling Vormen: Emotionele verwaarlozing Lichamelijke mishandeling Actief - Passief Emotionele mishandeling Lichamelijke verwaarlozing Seksueel misbruik

11 Kindermishandeling geen afgestemd contact met het kind, een tekort aan liefde, betrokkenheid, interesse, respect, communicatie, veiligheid, troost, voorspelbaarheid, emotieregulatie, aandacht Emotionele verwaarlozing Emotionele mishandeling Lichamelijke mishandeling slaan, schoppen, bijten, het toebrengen van brand- of snijwonden, krabben, schudden, vergiftigen, riemslagen schreeuwen, uitschelden, kleineren, vernederen, bedreigen, afwijzen, opsluiten, pesten, verwerpen, te hoge eisen stellen Lichamelijke verwaarlozing te weinig of inadequate aandacht voor kledij, voeding, slaap, veiligheid, hygiëne, medische verzorging, toezicht, lichamelijke verzorging Seksueel misbruik begluren, aanraken, strelen, zoenen, tonen van pornografisch materiaal, expliciete seksuele handelingen, penetratie

12 Kindermishandeling Vaak een complex samenspel van de verschillende vormen

13 Gevolgen van kindermishandeling De gevolgen van kindermishandeling zijn niet altijd meteen merkbaar. Sommige worden pas echt zichtbaar wanneer het kind volwassen is. Gevolgen werken door op verschillende domeinen ONVEILIGE HECHTING Ouder = bron van onveiligheid verwarring voelen, denken, relatie tot zichzelf en anderen NEUROBIOLOGISCH Geen externe regulatie, blootstelling aan cortisol invloed op stressregulatie en emotieregulatie

14 Gevolgen van kindermishandeling Kindermishandeling kan zeer traumatisch zijn. Herstel is mogelijk, op voorwaarde dat de mishandeling stopt, dat er erkenning komt en dat het kind zich opnieuw veilig kan voelen. Daarom is het belangrijk dat er ingegrepen wordt.

15 Jonge kinderen een kwetsbare groep Wat maakt deze groep zo kwetsbaar? Volledig of zeer afhankelijk van hun verzorgers Hulp van de volwassene voor dagelijkse verzorging, veiligheid, emoties reguleren Volop in ontwikkeling Lichaam en hersenen evolueren aan topsnelheid. De gevolgen van mishandeling of verwaarlozing kunnen zeer ernstig zijn. Geen of weinig taal Kinderen kunnen zich nog niet (goed) talig uitdrukken en gebruiken andere vormen van communicatie. Dit botst met volwassenen die wel gebruik maken van taal om de werkelijkheid te leren kennen en begrijpen. Worden niet altijd goed begrepen of ernstig genomen Ruis op de interpretatie van de signalen die kinderen geven. Neiging om meer waarde te hechten aan verhaal van ouders. Komen enkel in contact met anderen als hun ouders dat willen Indien ouders dit afhouden weinig andere volwassenen die welzijn van kinderen behartigen of ouders helpen problemen oplossen.

16 Het belang van een snelle aanpak van de verontrusting Hoe sneller verontrusting gedetecteerd wordt hoe sneller ouders aangesproken kunnen worden, waardoor zij de kans krijgen de verontrusting zelf tijdig aan te pakken hoe sneller de nodige hulp geboden kan worden hoe kleiner de kans op gevolgen hoe kleiner de kans dat de verontrusting escaleert

17 Een belangrijke rol voor de KO Waarom? Veel kennis over jonge kinderen Ervaring, opleiding Kennen de kinderen in de opvang heel goed Vaak meerdere uren per dag, meerdere dagen per week Getraind om te observeren I.f.v. feedback naar ouders, jonge kinderen begrijpen in hun dagelijkse behoeften door observatie Eigen systemen om observaties te registreren Getraind in het communiceren met ouders over hun kind Soms de enige professionele instantie die deze rol kan waarmaken cfr. rol van CLB bij schoolgaande kinderen

18 Stappenplan

19 Aandacht: kijken, luisteren, voelen Wat toont een kind lichamelijk (wondjes, schrammen, heel bleek zien )? Wat zegt een kind hierover (of zegt het niet)? Wat zegt de omgeving hierover (of niet)? Wat toont een kind in gedrag (agressie, teruggetrokken )? Wat toont een kind in spel (herhalen...)?

20 Signalen van kindermishandeling Observatie: aandacht voor wat opvallend of afwijkend is Ontwikkeling: voorsprong of achterstand in vergelijking met leeftijdsgenoten op één of meerdere domeinen Plotse veranderingen in slapen, eten, afscheid nemen, spelen, humeur, afhankelijkheid Dagelijkse verzorging: hygiëne, kledij, medische zorg Relaties: Wat valt op in het contact tussen Ouder - kind Ouder - ouder Kind - medewerker Ouder-medewerker kind-kind Letsels zoals krabben, blauwe plekken, striemen, breuken, brandwonden, blauw oog

21 Stappenplan

22 Ouders onmiddellijk aanspreken Op een spontane, niet-veroordelende, nieuwsgierige manier Observatie zo snel mogelijk aftoetsen, niet uitstellen Geeft meteen info die kan helpen verontrustende observatie in te schatten Ouders meteen informeren over feit dat verontrustend signaal werd opgemerkt ouders vinden het vaak vervelend om achteraf te horen dat er verontrusting was die niet met hen gedeeld werd Vb. Ik zie dat Bas een blauwe plek heeft op zijn arm. Wat is er gebeurd? 22

23 Stappenplan

24 Signalen ordenen Sommige signalen = acuut dringende aanpak vereist Meeste signalen zijn indirect kindermishandeling is een mogelijke verklaring Orde aanbrengen in wat je ziet, hoort en voelt Kijken naar de context Een ruim beeld vormen: puzzelstukjes samenbrengen en de puzzel leggen Signalen interpreteren Inschatting maken (samen met anderen)

25 Stappenplan

26 Digitaal leermateriaal» veilige leefomgeving» verontrusting

27 Digitaal leermateriaal

28 Even voorstellen Rémy Robbe Bas Emma Alexander Sophia Leen Hamza Malva Saba Bethel