OMGAAN MET WAT IS ANGST? BANG ZIJN IS OK! 23/02/2015 KINDERANGSTEN

Transcriptie

1 OMGAAN MET KINDERANGSTEN Brainstorm: Angsten bij kinderen An Coetsiers Kinderpsycholoog/gedragstherapeut Hannah, 3 jaar Anouk, 10 jaar BANG ZIJN IS OK! WAT IS ANGST? Is een normaal verschijnsel Gebrek aan ervaring en fantasie van kinderen Doel afleren van bang te zijn Doel = zorgen dat angst niet verhindert om plezier te hebben Werken rond dapper gedrag 1

2 3 UITINGENVORMEN Gedachten Gevoelens/lichamelijke gewaarwordingen Gedrag NORMALE ONTWIKKELING NORMALE ANGSTEN: BABY S 1 e levensjaar: plotse harde geluiden, vreemdenangst (opvallende kenmerken ++) Denken: zien, voelen, ruiken, horen, proeven Huilen, nabijheid opzoeken NORMALE ANGSTEN: PEUTERS, KLEUTERS Peuters: scheidingsangst, angst voor natuurverschijnselen, voor vreemde dieren, hoge plekken Kleuters: angst voor pijn en fantasieangsten Magisch denken Gebrek aan ervaring VREEMDENANGST 6-12 maanden: objectpermanentie: beeld in het geheugen vasthouden, dus bewust missen Onderscheid tussen vreemden en bekende mensen Afhankelijk van Omgeving waarin het kind de vreemde ontmoet Mate van controle over de situatie Houding van de vreemde kindeigenschappen Heeft een functie Niet zomaar op iedereen afstappen Teken van veilige hechting 2

3 HECHTINGSPROBLEMEN VEILIGE HECHTING ANGSTIG VERMIJDEND opletten met volwassenen achterdochtig - afwachtend - afstandelijk afstand houden om niet ontgoocheld te worden ANGSTIG AANKLAMPEND volwassenen nooit meer kwijt geraken aanklampen - huilen bij verwijdering Positief zelfbeeld Betere sociale competenties Zoeken hechingsfiguren op bij stress Zelfzekerder de wereld tegemoet SCHEIDINGSANGST Scheidingsangst: angstig reageren als het de ouder/verzorger ziet weggaan Laten ervaren dat de verzorger steeds weer terug komt Korte momenten en dan opbouwen Praten tegen het kind als het je niet kan zien Kiekeboe-spelletje (uit het beeld betekent niet weg ) NORMALE ANGSTEN: LATENTIE Lagere school: gedachten en voorstellingen die angst oproepen Inbreker, ongeluk, ontvoering, sterven, falen Oorzaak gevolg denken (gevaar!) Veel angsten en piekeren Enge dromen NORMALE ANGSTEN: PUBERS Puberteit: sociale angst, hypochondrie, psychosomatiek Abstracter denken Lichamelijke veranderingen Meer (prestatie)druk Anders zijn en bij de groep horen ABNORMALE ANGST? Hinder in het dagdagelijks functioneren + 3

4 ANGSTSTOORNISSEN VOORKOMEN Specifieke fobie Separatieangststooris Sociale angststoornis Gegeneraliseerde angststoornis Paniekstoornis Agorafobie Dwangstoornis Posttraumatische stressstoornis 1/10 jongeren voor lt 16jr Meisjes > jongens Risico depressie Verdwijnen niet (allemaal) vanzelf SYMPTOMEN BIJ KINDEREN Verborgen (gedachten/gevoelens) Rustig en teruggetrokken gedrag Jonge kinderen: Huilen, vastklampen, niet praten, niet bewegen Oudere kinderen: Stil, verlegen, onrustig gedrag, klagen dat ze geen zin hebben, proberen vermijden, anderen inschakelen, woedebuien, buikpijn, hoofdpijn, flauwvallen, OORZAKEN ONTWIKKELING VAN EMOTIES BIJ KINDEREN Brainstorm: Oorzaken van angstig gedrag bij kinderen Stress en spanning Heftig opvoeding Gedoseerd Aanleg leerervaringen 4

5 AANPAK De rol van ouder/opvoeder MOGELIJKE REACTIES Model-leren Dwingen Vermijden Werken met kleine stapjes Belonen Straffen Helpen 1. RUST EN REGELMAAT OMGAAN MET ANGSTIGE KINDEREN 6 tips Zorg voor een rustige omgeving Structuur, regelmaat, voorspelbaarheid zorgen voor veiligheid Rituelen en gewoontes Duidelijke regels Consequent reageren 5

6 2. PRAAT EN BEGRIJP! 3. STAP VOOR STAP Neem de angst au serieux ( je moet niet bang zijn, doe niet zo flauw ) Luister naar het kind Erkenning, (niet te) serieus nemen Start niet met oplossing Leer kinderen emotionele woordenschat Bij jezelf Bij het kind Bang zijn mag en is niet erg of belachelijk Doel: dapper leren zijn KLEINE stapjes Beginnen met wat het kind al kan Geduld nodig! Stappenplan: Bang voor spinnen Foto s Speelgoedspin Kleine spin van op afstand bekijken Kleine spin met stok aanraken Kleine spin met pen aanraken Kleine spin met vinger aanraken Kleine spin over een vinger laten lopen 4. BEDENK TRUCJES/PLAN Niet pushen Geef kinderen uitdagingen Die niet te moeilijk zijn Die niet te gemakkelijk zijn Levert succesverhalen op Verwachtingen blijven hebben Leer omgaan met frustratie Oplossing om zich tijdelijk veiliger te voelen Helpende gedachten Ik kan het 1-2, bang nee Mama let goed op Held Helpend gedrag Nachtlampje Goed kauwen 5. GEEF INFORMATIE 6. BLIJVEN SUPPORTEREN Leg de situatie goed uit Ga niet mee in de fantasie Geef het goede voorbeeld (niet bang zijn - > dapper zijn) Neem kinderen mee naar spannende situaties Bereid ze voor en wees eerlijk = kans om dapper te zijn Geef kinderen het gevoel dat je ze waardeert Wat ze wel kunnen in de verf zetten Geef complimentjes voor elke kleine stap Verbaal maar kan ook non-verbaal Ik vind het heel knap van jou dat jij met Sam gespeeld hebt. Duim, knipoog, knuffel, stempel Beloon ev. voor dapper gedrag 6

7 THERAPIE Bij de speel-en praatjuf CASUS ZITA Bang om te slikken/stikken CASUS TITUS Bang voor vliegende beestjes BEDANKT VOOR UW AANDACHT! 7