Definitief NKL Jaarplan 2016

Transcriptie

1 Definitief NKL Jaarplan 2016 Datum: 18 maart 2016 NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur Versie: Definitief Vondellaan 16 Status: Bespreken Bestuursbijeenkomst 3521 GD Utrecht Auteurs Roland Ferwerda Nicole van der Schraaf Ivo Weekenborg Joost van Zon

2 NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 2

3 Inhoud Samenvatting Inleiding NKL Jaarplan NKL kiest Koers Visie NKL Missie en Doelstelling NKL Terugblik Doelstellingen Programmalijnen Aanpak Organisatiestructuur Werkwijze Communicatie Kennisdeling Activiteiten Bijlagen Overzicht resultaten Programmaoverzicht NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 3

4 NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 4

5 NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 5

6 Samenvatting Groei EV vraagt om structurele samenwerking De Nederlandse laadinfrastructuur in openbaar gebied is beperkt ontwikkeld en zeker niet landelijk dekkend. Daarbij vormen onduidelijk (lokaal) beleid gevoed door wet- & regelgeving, de niettransparante tarieven en het gebrek aan realtime laadinformatie voor EV-rijders een pakket aan onzekerheden en ergernissen. De gehele keten van laadinfrastructuur is versnipperd. Aangezien het aantal EV-personenvoertuigen hoe dan ook groeit, is een onafhankelijk platform van waaruit de hele keten van infrastructuur wordt begeleid (van beleid tot het realtime uitlezen van data aan de laadpaal ) van groot belang. Innovatieve ontwikkelingen zijn nodig om te zorgen dat publiek laden gebruiksvriendelijk wordt en laadinfrastructuur betaalbaar. Structureel samenwerken en het breed delen van kennis leiden tot de noodzakelijke professionalisering in de waardeketen van laadinfrastructuur. NKL zet in op een kostenreductie van de laadinfrastructuur van 40% in 2018 t.o.v Kernwoorden m.b.t. de positionering 1. Onafhankelijk en pre-competitief 2. Aanjagend en verbindend 3. Innovatief en resultaatgericht 4. Internationaal georiënteerd 5. Inzet van de triple helix (samenwerking tussen bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen) is een voorwaarde. Kennis halen, brengen én toepassen De onafhankelijke positionering van NKL, met bijna alle stakeholders als deelnemers in de Adviesraad, biedt de kans om hét onafhankelijke kennis- en expertisecentrum van Nederland te zijn. De versnipperde wereld van EV met betrekking tot de laadinfrastructuur kan hier samenkomen om zo de gezamenlijke expertise aan te wenden voor het bereiken van de gestelde ambities. Focus, samenhang creëren en met elkaar tastbare resultaten behalen, is van groot belang in dit innovatieve speelveld. NKL bouwt de voorsprong die Nederland nu heeft nationaal en internationaal uit. Om de internationale aandacht voor de Nederlandse ontwikkelingen te stroomlijnen, worden de NKL-website en de nieuwsbrieven over OCPI in het Engels vertaald. Hiermee wordt een internationaal onafhankelijk aanspreekpunt gecreëerd. Het concreet toepassen van kennis wordt gefaciliteerd door de inrichting van het projectenportfolio van NKL, gebaseerd op drie programmalijnen. Programma s kennen een korte en lange termijnfocus. De korte termijn is gericht op het leveren van concrete resultaten binnen de komende jaren, in lijn met de strategie van NKL. De lange termijnfocus is nodig om in lijn te blijven met de ontwikkelingen op gebied van EV voor Uitgangspunten De focus ligt op innovatiekracht naast het aanjagen van de uitrol. Door volumestijging kunnen innovaties sneller en betaalbaar worden toegepast. Focus op realisatie van programma s met onderliggende projecten, gericht op korte en lange termijnresultaten, door o.a. inzet op geografische gebieden op grond van de volgende criteria: 1. Volume in aantallen EV-personenauto s 2. Noodzaak o.a. luchtkwaliteit 3. Beschikbare middelen 4. Financiering luchtkwaliteitsbronnen 5. Aanwezige inhoudelijke kennis ambtelijk 6. Bestuurlijke slagkracht G4 + PNB + MRA. NKL wordt een programmabureau met regie op inhoud en kwaliteit. NKL richt zich in 2016 op de ontwikkeling en uitvoering van minimaal drie zware programma s die ieder uit drie tot NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 6

7 vijf projecten kunnen bestaan. De uitvoering van de onderliggende projecten vindt plaats bij stakeholders. Met inzet van een zeer ervaren senior programmacoördinator brengt NKL synergie aan in het behalen van concrete resultaten in programma s, gericht op het goedkoper maken van laadinfrastructuur in de gehele waardeketen. Het waarmaken van de ambitie vraagt ook om een professionele bezetting en werkwijze van de NKL-organisatie. Het vraagt veel energie en een professionele slag in bedrijfsvoering, projectmanagement en aansturing. NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 7

8 1 Inleiding NKL Jaarplan 2016 Voor u ligt NKL Jaarplan In dit plan wordt de overgang van NKL vanaf de start naar een nieuwe fase beschreven. De strategie wordt toegelicht. Daarnaast wordt uitgelegd hoe deze is afgestemd op actuele ontwikkelingen en vragen vanuit de markt en vanuit alle stakeholders die betrokken zijn bij publiek laden van elektrisch vervoer in Nederland. De strategie wordt vertaald naar concrete doelen en het beoogde resultaat voor 2016 met een koppeling naar de lange termijn. 2 NKL kiest Koers 2.1 Visie NKL De daadwerkelijke groei van het aantal elektrische voertuigen in Nederland start in december 2011 en maakt een sprong naar ruim in december De ontwikkeling van de laadinfrastructuur volgt altijd de groei van het elektrisch aangedreven personenvervoer. In dezelfde periode is het aantal openbaar toegankelijke laadpunten toegenomen van naar Dit staat los van de groei in de semipublieke ruimte, zoals in parkeergarages (van 580 naar ruim laadpunten) en het opladen op privaat terrein (nu vermoedelijk ten minste stuks). Goed en betaalbaar netwerk van laadpunten essentieel De groei van EV zal door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen in de periode zeer fors zijn. Vanaf 2017 komen elektrische auto s op de markt met een groter bereik van minimaal 200 km en in een betaalbaar segment, van Het volume van elektrisch aangedreven personenauto s zal hierdoor met of zonder fiscale maatregelen toenemen. Voor de 70% van de huishoudens dat niet over een eigen oprit beschikt, is een goed en betaalbaar netwerk van laadpunten essentieel. NKL onderstreept de noodzaak van een snelle en betaalbare uitrol van de noodzakelijke openbare laadinfrastructuur in en na Verwachting Het aantal publieke laadpunten neemt toe, maar blijft achter bij de vraag. Dit geldt vooral voor de grote steden. Omdat de businesscase van een publiek laadpunt nog niet sluitend is, plaatsen marktpartijen geen laadpunten in het publieke domein zonder vergoeding. De hoogte van de totale kosten van een publieke laadpaal wordt o.a. beïnvloed door de inkomsten uit stroomverkoop. De grote steden hebben door het grotere laadvolume de laagste kosten per plaatsing. Gemiddeld zijn de kosten als volgt opgebouwd: Kosten van de paal + installatie Kosten voor voorbereiding, administratie en toezicht (VAT) Kosten voor inrichting parkeerplek Totaal euro euro 500 euro euro Bron cijfers: RVO, februari 2016 NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 8

9 Aantal publieke laadpalen: nog nodig in 2020!* Het aantal benodigde publieke laadpunten hangt af van het aantal EV s. Eind 2015 waren er EV s in Nederland en publieke laadpunten. Dat betekent dat er 0,08 publiek laadpunt per EVrijder beschikbaar was. Dat is voor het huidige aantal EV-rijders al onvoldoende. Bij een toename van het aantal elektrische auto s zijn meer laadpunten in de openbare ruimte nodig. 70% van de Nederlanders heeft immers geen eigen oprit met mogelijkheid voor een private aansluiting. De verwachting is dat de verhouding tussen het aantal publieke punten en EV s zal moeten oplopen van 0,08 richting 0,3 laadpunt per EV in Bij de berekening van het aantal benodigde publieke laadpunten in 2020 wordt uitgegaan van EV s in Op basis hiervan en van een oplopend aandeel publieke laadpunten van 0,08 laadpunt per EV naar 0,3 laadpunt per EV kan een schatting gemaakt worden van het benodigde aantal publieke laadpunten per jaar (cumulatief). Verhouding #laadpunten per EV Publiek 0,08 0,15 0,20 0,25 0,30 0,30 Aantallen laadpunten Cumulatief Publiek Uit deze schatting blijkt dat er in publieke laadpunten nodig zijn. Dit betekent dat er nog circa extra publieke laadpunten bij moeten de komende vier jaar. Ervan uitgaand dat elke laadpaal twee laadpunten heeft, betekent dit dat er laadpalen geplaatst moeten worden. De kosten van een laadpaal zijn te verdelen in kosten voor: 1. Hardware, installatie en exploitatie; 2. Proceskosten voorbereiding, administratie en toezicht (VAT); 3. Inrichting locatie. Verondersteld wordt dat de kosten voor onderdeel 1 de komende jaren zullen dalen, maar de businesscase als geheel nog niet winstgevend zal zijn. Ook de kosten voor onderdeel 2 worden lager, omdat gemeenten steeds meer ervaring opdoen met aanbestedingen en concessies (met minder rechtszaken tot gevolg). De kosten voor onderdeel 3 blijven naar verwachting gelijk. Dit betreft kosten voor bestrating, bebording en belijning. *Brondocument: Memo kostenindicatie publieke laadinfrastructuur, 5 februari 2016 NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 9

10 Bron: RVO, december 2015 NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 10

11 2.2 Missie en Doelstelling NKL Missie 1. Stichting NKL is het onafhankelijke Nationale Kennisplatform in Nederland dat helpt publiek laden goedkoper te maken. Het uitgangspunt is een kostenreductie van de laadinfrastructuur van 40% in 2018 t.o.v NKL is het onafhankelijke centrale aanspreekpunt in Nederland voor vraagstukken en ontwikkelingen op het gebied van publieke laadinfrastructuur. 2. Stichting NKL draagt actief bij aan een goede marktwerking en aan een sterke concurrentieen exportpositie van Nederland op het gebied van kennis, technologie, innovatie en handel. NKL doet dit door het toegankelijk maken van de gebruikersdata en het laten ontwikkelen van open standaarden. Daarnaast draagt de stichting bij door de opgedane kennis door te geven aan alle stakeholdersgroepen in de EV-waardeketen. 2.3 Terugblik 2015 Het jaar 2015 stond voor NKL in het teken van de invulling van de interne organisatie om daarmee de uitvoering van projecten te faciliteren die bijdragen aan het verwezenlijken van de doelstellingen van NKL. Een belangrijke stap in de organisatorische invulling was de constatering dat er voldoende draagvlak was onder de stakeholders voor de benoeming van een onafhankelijke directeur. Vervolgens werd in 2015 gestart met een aantal projecten op basis van de zgn. top 8 uit de kwartiermakersbijeenkomst: 1. Helpdesk Laadinfra thema kennisdeling 2. Data warehouse thema data-centralisatie 3. Prognoses & Informatievoorziening thema beleids- en marktanalyse 4. Schaalgrootte door stroomlijnen eisen aan laadpunt thema hard- & softwareoptimalisatie 5. Kostenverlaging door standaardisatie thema hard- & softwareoptimalisatie 6. Keuring laadpunt regelen thema veiligheid 7. Aansluitproces optimalisering ketenbreed thema ketenoptimalisatie & interoperabiliteit 8. Verbeteren interoperabiliteit thema ketenoptimalisatie & interoperabiliteit Er zijn concrete resultaten geboekt; zie daarvoor het jaarverslag 2015 en het schematisch overzicht opgenomen in de bijlagen (paragraaf 5.1). Inzichten uit 2015 Een aantal inzichten is gebruikt als basis voor de plannen van 2016: Ondanks het grote draagvlak blijkt het nog lastig om dit voor alle betrokkenen te vertalen naar concrete in-kind-bijdragen; dit bleef onderbenut. Het toekomstige marktmodel is nog sterk in beweging. Het verkrijgen van daadwerkelijk commitment van alle partijen, vraagt voor sommige onderwerpen meer tijd dan vooraf werd ingeschat: wat voor de één een kans lijkt, voelt voor de ander als een bedreiging. Bij meerdere projecten ontstond discussie over het beheer en het eigendom van de resultaten. Het is daarom noodzakelijk om verder te investeren in een omgeving waar projectresultaten duurzaam worden opgepakt en beheerd. Er is nog geen hard referentiepunt t.a.v. de ambitie om tot een kostenreductie te komen. De discussie over daadwerkelijke kosten en -reducties blijft spelen. Er lijkt daarom meer focus nodig op het hard maken van de gestelde ambities: een meer kwantitatief en ook wetenschappelijk perspectief. Er is nog geen gestroomlijnd proces t.a.v. het genereren van nieuwe ideeën en initiatieven die kunnen bijdragen aan de ambitie en visie waarvoor NKL is opgericht. Een ideeënstroom moet op gang worden gebracht en structuur is nodig om het proces te faciliteren. Een zogenaamde projecten- funnel en programmastructuur kunnen hierin duidelijkheid brengen. NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 11

12 Een thema als gedrag is niet expliciet benoemd. Dit terwijl gedrag in toenemende mate onderdeel is van de discussie. Het stroomlijnen van gedragsaspecten ten aanzien van het gebruik van een laadpunt kan bijvoorbeeld de effectieve benutting van de paal sterk vergroten. Thema s In 2015 zijn projecten gecategoriseerd aan de hand van de volgende zes thema s: 1. Slim laden 2. Interoperabiliteit 3. Veiligheid 4. Kennisdeling 5. Techniek 6. Regulering en Processen Deze thema s vragen ieder om een eigen benadering vanuit inhoudelijke expertise en specifieke competenties. Projecten met een overwegend technische insteek hebben bijvoorbeeld andere competenties en een andere benadering nodig dan projecten die zich richten op de interoperabiliteit. In 2016 zijn deze thema s inhoudelijk en qua competentie nog steeds relevant. Op basis van bovenstaande inzichten zien we echter dat een verdere verfijning in programmalijnen nodig is om sterker te kunnen sturen op realisatie en eindresultaat. 2.4 Doelstellingen 2016 Concreet beoogde resultaten Stimuleren van aanleg van betaalbare publieke laadinfrastructuur door marktpartijen, zonder structurele overheidsfinanciering, inclusief een kostenreductie van de laadinfrastructuur van 40% in 2018 t.o.v Als Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur regie voeren om de verschillende belangen te richten naar gemeenschappelijke belangen met concrete resultaten: het contacten kenniscentrum zijn voor alle vraagstukken op het gebied van laadinfrastructuur in Nederland. Samenwerking organiseren in de vorm van het realiseren van samenhangende programma s met concrete (innovatieve) projecten die bijdragen aan een betaalbare en grootschalige uitrol van openbare laadinfrastructuur in Nederland. Uitwerking doelen 1. Het stimuleren van aanleg van betaalbare publieke laadinfrastructuur door marktpartijen zonder structurele overheidsfinanciering. NKL draagt concrete innovatieve verbeteringen aan en ondersteunt de deelnemende partijen. a. Het stimuleren en faciliteren van de optimale samenwerking tussen alle partijen die opereren in de EV-laadinfrastructuur-waardeketen, zoals ondernemers, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen, netbeheerders en (lokale) overheden. Met als uiteindelijke doel de kosten NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 12

13 van publiek laden met 40% te reduceren in 2018 t.o.v. 2014, zodat een structurele overheidsbijdrage niet meer nodig is. b. Het bevorderen van kennisontwikkeling en kennis- en informatieoverdracht omtrent publiek laden van elektrische voertuigen, zowel in de nationale als in de internationale context. c. Het actief ondersteunen van bestaande initiatieven van de G4, Provincie Noord-Brabant en de MRA en deze toegankelijk maken voor de rest van de doelgroep in Nederland. 2. NKL treedt op als contact- en kenniscentrum en voert regie over vraagstukken op het gebied van publieke laadinfrastructuur in Nederland. Het betreft onderzoek, innovatie en uitvoering, met en voor professionele partijen. a. NKL richt zich op het ontsluiten van de gebruikersdata, het ontwikkelen en (laten) uitvoeren van programma s met stakeholders in de EV-waardeketen. NKL heeft een sterke aanjaag-, ontwikkel- en monitoringsrol en publiceert zijn bevindingen. b. NKL maakt gebruik van beschikbare kennis uit wetenschap, techniek, operatie, ruimtelijke ordening, economie en maatschappij. De inzet van de triple helix vormt de basis van ieder (te ontwikkelen) programma bij het implementeren van pre-competitieve aspecten van publieke laadinfrastructuur en publieke laaddiensten. c. NKL komt namens zijn leden en waar nodig op basis van eigen onderzoek met beleidsaanbevelingen op gebied van publieke laadinfrastructuur. d. NKL wordt het informatiepunt voor internationale partijen die in gesprek willen over het Nederlandse model of op zoek zijn naar contacten in de EV-wereld. e. NKL coördineert een onderzoeksprogramma gericht op de pre-competitieve aspecten van publieke laadinfrastructuur en begeleidt de implementatie van de resultaten. 3. Samenwerking organiseren in de vorm van het realiseren van samenhangende programma s met concrete projecten die bijdragen aan een betaalbare en grootschalige uitrol van openbare laadinfrastructuur in Nederland. NKL bedient alle relevante stakeholders die actief zijn in de waardeketen van elektrische laadinfrastructuur: professionals van gemeenten en provincies, netbeheerders, de automotive kolom, industriële partijen, waaronder laadpaalfabrikanten en energieleveranciers, consumentenorganisaties en kennisinstellingen. a. De focus van NKL ligt dus niet op de (PH)EV-eindgebruikers, omdat zij door marktpartijen en overheden al worden geïnformeerd en bediend. b. Door duidelijke communicatie over NKL-doelstellingen, een actieve werkwijze gericht op het samen ontwikkelen en realiseren van programma s met concrete onderliggende projecten (innovatief en met tastbare resultaten). NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 13

14 NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 14

15 2.5 Programmalijnen De toekomstige inrichting van het projectenportfolio van NKL bestaat uit drie programmalijnen. Deze bevatten helder gedefinieerde projecten, zodat de gewenste voortgang daadwerkelijk kan worden geboekt en de bijdrage aan de NKL-doelstellingen transparant is. Programma s kennen een korte en lange termijnfocus. De korte termijn is gericht op het leveren van concrete resultaten binnen de komende jaren, in lijn met de strategie van NKL. De lange termijnfocus is nodig om in lijn te blijven met de ontwikkelingen op gebied van EV voor Programma s 2016 In 2016 staan ten minste drie verschillende programma s centraal: 1. Ketenoptimalisatie 2. Protocollen en Standaardisatie 3. Smart charging Ieder programma bevat een aantal (drie tot vijf) concrete (aanvullende) projecten. Binnen het programma kunnen kortetermijnprojecten parallel aan langetermijnprojecten worden opgestart en uitgevoerd. Bovenstaande programma-opzet is dynamisch van aard. Een onderwerp dat zeker nog aandacht behoeft, is de concrete uitrol van laadpunten. NKL wil dit proces actief ondersteunen in een passende vorm, die leidt tot een zichtbaar resultaat op straat. De programmastructuur biedt ruimte om deze opdracht op te pakken. Het is een belangrijke versneller van het programma ketenoptimalisatie (het oplossen van vraagstukken op het gebied van aanvraag naar realisatie tot exploitatie). Met stakeholders wordt vastgesteld waar en bij wie de regie op dit dossier komt te liggen. Projectfunnel en -sturing Begin 2016 heeft NKL een overzicht gemaakt van lopende initiatieven. Bestaande projecten worden als volgt ondergebracht bij de verschillende programma s. 1. Programma Ketenoptimalisatie a. Optimaliseren aansluitservice b. Project ketenoptimalisatie II c. Kennisloket Gemeenten d. Datahub e. Kennistour Gemeenten 2. Protocollen en standaardisatie a. OCPI (inclusief internationale agenda) b. Basisset afspraken laadpaal c. Probleemloos laden communicatie auto laadpaal 3. Smart charging / Living Lab a. Variabele netaansluiting b. Additionele projecten verder definiëren in samenwerkingsverband met ontwikkelingen Smart Charging / Living Lab van ElaadNL. NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 15

16 Bijlage 5.2 laat een verdere categorisering zien van projecten en ideeën zoals deze binnen NKL stakeholders zijn verzameld. Om goed op projecten te kunnen sturen, wordt conform bestaande projectmanagementmethodieken (PRINCE2) een fasering aangebracht van idee tot opgeleverd resultaat. Bovenstaande projecten worden daarvoor gepositioneerd in een zgn. projectfunnel (zie onderstaande figuur). NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 16

17 Fase: Scan Bij stakeholders of NKL zelf bestaan allerlei mogelijke initiatieven die de missie van NKL kunnen helpen. In de scanfase worden deze initiatieven opgemerkt, herkend en naar voren gebracht. Zodra een initiatief tot een relevant idee wordt gepromoveerd binnen NKL scope, wordt het idee in een kort document beschreven volgens een gedefinieerd format. Fase: Initiatie Een trekker en drie sponsoren onderzoeken het idee inhoudelijk verder op haalbaarheid en brengen het tot een projectvoorstel met daarin de hoog-over businesscase (kwantitatief en kwalitatief). Ook wordt er al een voorstel gedaan ten aanzien van de verschillende rollen van betrokken partijen. Wie gaat de realisatie uitvoeren, wie neemt het projectresultaat in beheer en wie kan worden aangesproken als de klant van het project? Dit projectvoorstel wordt in de Adviesraad besproken. De aanbeveling is input voor de volgende fase. Fase: Definitie Het projectvoorstel wordt uitgewerkt tot een plan van aanpak (of PID: Project Initiation Document), waarin de realisatiefase in detail wordt beschreven. Alle onzekerheden rondom het op te leveren product worden hierin zo veel mogelijk weggenomen. Hierdoor kan de volledige focus liggen op realisatie van de gedefinieerde producten. Ook het in beheer nemen van de uiteindelijke resultaten wordt hier beschreven. Fase: Realisatie Het plan van aanpak wordt uitgevoerd met regelmatige terugkoppeling aan sponsoren (project stuurgroep) en NKL programmabureau. Er wordt met name gestuurd op afwijkingen op de gestelde doelen. Fase: Beheer Na oplevering wordt de implementatie in de staande organisatie vormgegeven en worden de opgeleverde producten in beheer genomen door de toekomstige eigenaar: De klant en/of partij die verantwoordelijk is voor beheer, verklaart zich akkoord met functionaliteit en kwaliteit van de opgeleverde producten. Er wordt een project-closure-document opgesteld: het project eindigt pas bij succesvolle implementatie en inbeheername. Mijlpalen en succesfactoren Bij elk van de mijlpalen wordt aangegeven op welke wijze wordt voldaan aan de volgende criteria: Er is één eigenaar/trekker vanuit de AR die een positieve businesscase ziet (niet per se kwantitatief) en op zijn minst bereid is te investeren in de volgende fase. Er zijn drie sponsoren (triple helix: overheid, onderzoeksinstellingen, ondernemers) die het project ondersteunen, bij voorkeur door een concrete bijdrage. De vier vragen worden per fase steeds positief beantwoord: - Wordt opladen goedkoper en/of profijtelijker van deze maatregel (w.o. betere beschikbaarheid van laadfaciliteiten)? - Faciliteren we de markt met deze maatregel (w.o. inbegrepen een toetsing op het vereiste pre-competitieve karakter en een check m.b.t. het omgaan met concurrentiegevoelige data)? - Heeft dit project gezien vanuit de eindgebruiker (EV-rijder) meerwaarde? NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 17

18 - Hebben NKL-klanten uit min. drie stakeholdergroepen binnen de Adviesraad hierom gevraagd? De projecten en programma s zullen, mede met behulp van het expertteam, steeds worden beoordeeld op hun bijdrage aan de missie en strategie van NKL. De projectresultaten, en daarmee het projectsucces, worden continu beoordeeld op hun eigen bijdrage aan de NKL-missie en -visie, en dan met name op de positieve businesscase: Zijn de totale kosten voor de publieke laadinfrastructuur omlaaggegaan? - Lagere kosten voor laadpaal, infrastructuur, aansluitproces, operatie en beheerproces? - Efficiency (snellere doorlooptijd, minder tijd besteed)? - Minder laadpalen nodig (optimale plaatsing, optimaal gebruik)? Zijn de projectresultaten opgeleverd conform afspraak, succesvol in bedrijf en in beheer genomen, zodat een duurzaam resultaat wordt gegarandeerd? NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 18

19 3 Aanpak 3.1 Organisatiestructuur Adviesraad NKL is een samenwerkingsverband van organisaties die betrokken zijn bij publiek laden van elektrisch personenvervoer. Er is gekozen voor onderstaande transparante organisatiestructuur. De stakeholders van NKL zijn vertegenwoordigd in een Adviesraad. Deze raad adviseert het onafhankelijke bestuur van NKL. De Adviesraad bestaat uit een vertegenwoordiging van al onze partners, afkomstig uit brancheorganisaties, marktpartijen, overheden en kennisinstellingen. Partners in Adviesraad ANWB Dutch-INCERT - namens Kennisinstellingen (TU en HBO) ElaadNL - expertrol gericht op smart charging namens Netbeheerders Energie-Nederland - Belangenbehartiger Energiebedrijven G4 - De vier grote steden: Den Haag - Amsterdam - Rotterdam - Utrecht G32 - Stedennetwerk (middel)grote steden Nederland Ministerie van EZ als subsidieverstrekker MRA - Metropoolregio Amsterdam Netbeheer Nederland - Brancheorganisatie voor Energienetbeheerders PTM/RAI - Platform Toekomstbestendige Mobiliteit namens de autodealers Provincie Noord-Brabant - vertegenwoordigt alle provincies Rijksdienst voor Ondernemend Nederland RVO als toezichthouder Vereniging DOET - Dutch Organisation for Electric Transport Overheid Binnen de Adviesraad heeft de overheid een rol als toezichthouder en subsidieverstrekker. Daarnaast vervult zij ook een inhoudelijke rol. De overheid denkt mee en stimuleert inhoudelijke afstemming. Uitgangspunt is een rijksbijdrage voor gesubsidieerde uitrol nu en de inzet van stichting NKL voor de niet-gesubsidieerde uitrol van morgen. Bestuur NKL heeft een onafhankelijk bestuur dat toezicht houdt op het realiseren van de doelstellingen van NKL. Het bestuur bespreekt de aangeboden projectvoorstellen en besluit tot uitvoering, nadat de voorstellen in de Adviesraad inhoudelijk zijn besproken en van een (positief) advies zijn voorzien. Het bestuur houdt toezicht op de dagelijkse gang van zaken door structureel overleg met de directeur en het NKL-team. Het bestuur bestaat uit Bert Klerk (voorzitter), Thijs Aarten (penningmeester) en Paul Korting (secretaris). Programmabureau NKL Het programmabureau bestaat uit een klein kernteam (2,8 fte). De primaire taak is het realiseren van de concrete doelstellingen die volgen uit de ambitie van NKL. Enerzijds gebeurt dit door de belangen van NKL en zijn ambitie te behartigen in alle geledingen van het werkveld (o.a. voorlichting en kennis delen). Anderzijds door aansturing, coördinatie en monitoring van programma s en onderliggende projecten. Deze aanpak moet leiden tot een concrete bijdrage aan een openbaar toegankelijke laadinfrastructuur in Nederland die betaalbaar en dekkend is. NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 19

20 NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 20

21 Het NKL-team bestaat uit Ivo Weekenborg (Directeur), Roland Ferwerda (Programmacoördinator), Joost van Zon (Financiën & IT) en Nicole van der Schraaf (Communicatie & Evenementen). Expertteam NKL Met ingang van 2016 is gestart met de inrichting van een expertteam van inhoudelijke, wetenschappelijke deskundigen. Een kleine groep wetenschappers onder coördinatie van TU/e zal het NKL-expertteam adviseren over samenhang en (internationale) ontwikkelingen die invloed hebben op de programma s, en legt de link met beschikbare kennis in het wetenschappelijke domein. Deze nieuwe werkvorm onderstreept de noodzakelijke inzet van de triple helix en verbindt relevante onderzoeksgegevens met toepasbare oplossingen voor de dagelijkse praktijk. Het expertteam wordt begeleid door de directeur van NKL. Samenstelling projectteams Bij elk project wordt NKL ondersteund door een projectteam dat bestaat uit een groep van plusminus twintig deskundigen. Deze deskundigen worden ingezet vanuit de verschillende partners van NKL. De samenstelling van een projectteam is wisselend: dit is afhankelijk van de inhoud van de projecten en van de doorlooptijd. De programmacoördinator stuurt de projectleiders aan. NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 21

22 3.2 Werkwijze Kenmerk van de NKL-aanpak nieuwe stijl is: 1. Focus op onderwerpen door invoering programma s; 2. Partnership: ontwerp en uitvoering bij stakeholders in-kind; 3. Wetenschappelijke onderbouwing van resultaten. Ad. 1 Focus Focus gericht op kortetermijndoelen: realisatie van versnelde uitrol en/of het zoeken van betaalbare oplossingen voor bestaande problemen. Maar ook parallel inzetten op de lange termijn: introductie van nieuwe vormen van laden, nieuwe IT-oplossingen in de waardeketen, nieuwe technologieën in de hardware en (internationale) ontwikkelingen rond wet- & regelgeving. Ad. 2 Partnership De stakeholders leveren bekwame projectleiders en specialisten voor de coördinatie en realisatie van projecten en zijn vanuit die rol medeverantwoordelijk voor het te behalen resultaat en het uitdragen van de programma s en projecten. NKL voert regie op kwaliteit, kwantiteit en doorlooptijd van de werkzaamheden. Alle uitingen naar externen vinden plaats onder auspiciën van NKL. Ad. 3 Wetenschappelijke onderbouwing Het expertteam zorgt voor wetenschappelijke onderbouwing van de ambities vanuit drie expertises: 1. Ontwikkelen van een basisdocument kostenlaadinfrastructuur + monitoringsinstrument. 2. Onderzoek naar inzet beïnvloeden laadgedrag EV-rijder aan de laadpaal. 3. Smart charging, gericht op lokale opwekking, lokaal opslaan en lokaal gebruik van zonne- en windenergie d.m.v. inzet EV (hier kan ook nog een voortraject ontwikkeld worden dat aansluit bij de behoefte van ElaadNL op het gebied van smart charging). In Nederland bestaat al geruime tijd de wens om over de kosten van laadinfrastructuur een gemeenschappelijk gedragen beeld te krijgen. De inzet van een onafhankelijke expertteam draagt daaraan bij. Door het verstrekken van feitelijke inzichten en een neutraal wetenschappelijk perspectief, kunnen discussies over onderliggende berekeningen gekanaliseerd worden naar een eenduidig beeld. Het wordt makkelijker om de beoogde kostenreductie met regelmaat te blijven meten en monitoren. Het vormgeven en invullen van programmalijnen en projecten wordt op verzoek van het programmabureau eveneens onderbouwd vanuit wetenschappelijk perspectief: waar zit de grootste meerwaarde? Ook de projectresultaten nemen door een onafhankelijke toets in kwaliteit en relevantie toe. Nieuwe inzichten vanuit aangrenzende aandachtsgebieden zoals de gedragscomponent van een EV-rijder voeden het NKL-programma en leiden tot aanvullende ideeën om de beoogde doelstellingen te realiseren. Kennis halen, brengen én toepassen De onafhankelijk positie met bijna alle stakeholders als deelnemers in de Adviesraad, biedt NKL de kans om hét kennis- en expertisecentrum van Nederland te worden. De versnipperde wereld van EV rond laadinfrastructuur kan hier samenkomen om zo de gezamenlijke expertise aan te wenden voor het bereiken van de gestelde ambities. Focus en samenhang creëren is belangrijk in dit innovatieve speelveld. NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 22

23 NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 23

24 3.3 Communicatie Doel Waarom is Communicatie belangrijk voor NKL? Het doelgericht uitdragen van informatie en kennis levert een belangrijke bijdrage aan het behalen van de overkoepelende doelstelling van NKL: de uitrol van publieke laadinfra voor elektrisch vervoer. Communicatie zorgt ervoor dat die informatie wordt gevonden en begrepen. Communicatie verbindt - Communicatie verheldert - Communicatie duwt Onafhankelijkheid staat centraal Binnen NKL staat onafhankelijkheid centraal. Dat is de basis onder de communicatiestrategie. Door dit te bewaken, zijn we in staat als kennisplatform eenduidig, transparant en duidelijk te communiceren, zowel in- als extern. Werkwijze proces Hoe zetten we Communicatie in als NKL? Door inhoudelijke informatie en kennis op te halen, dit te vertalen naar een begrijpelijke boodschap en deze terug te koppelen en uit te dragen richting onze doelgroepen en alle belangstellenden nationaal en internationaal. - Projectcommunicatie Inhoud begrijpelijk maken en verbinden. - Algemene communicatie NKL Herkennen, vinden en bijdragen aan positieve associatie. Het resultaat bewijs Wat is nodig om de Communicatie effectief in te zetten? - Inzicht in onze doelgroepen: welke verwachtingen/wensen hebben zij omtrent informatie van NKL? - Regelmatig contact met onze doelgroepen en zorgen voor interactie. - Toegang tot passende, vindbare communicatiekanalen waarmee we onze doelgroepen bereiken. - Passende communicatiemiddelen om in te zetten. Communicatiepalet NKL Het grootste deel van het communicatiepalet dat NKL tot zijn beschikking heeft, is inmiddels ontworpen en wordt ingezet. Dat deel moet worden onderhouden en geüpdatet. Een klein deel is nog in ontwikkeling. Het NKL-palet bestaat nu uit: 1. Website bron van alle informatie; 2. Nieuwsbrieven algemeen en projectgerelateerd; 3. Presentaties Nederlands en Engels; 4. Sociaal Media: Twitter/LinkedIn/YouTube en Facebook; 5. Communicatiekanalen van stakeholders en achterban; 6. Bijeenkomsten en events; 7. Projecten en programma in beeld portfolio; 8. Persoonlijk contact; 9. Passende projectgerelateerde communicatiemiddelen; 10. Pers en free publicity en 11. Ondersteunende communicatie op basis van huisstijl. is de bron De bron van alle informatie is de website van NKL: Alle andere informatie en/of middelen worden vanuit de site ingevuld en doorvertaald. Hierdoor is alle informatie te herleiden. Het geeft structuur en houvast in de enorme hoeveelheid beschikbare informatie. Onderzocht wordt of het format van de huidige website voldoende ruimte en mogelijkheden biedt om de nieuwe koers van project- naar programmabureau en de noodzakelijke berichtgeving te faciliteren. NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 24

25 NKL Kennistour Zuid-Holland 26 november 2015 Communicatieplan Alle communicatieactiviteiten van NKL zijn gebaseerd op een communicatieplan. Hierin is vastgelegd wat, naar wie, op welke manier en wanneer wordt gecommuniceerd (zowel in- als extern). 3.4 Kennisdeling Door kennis over publieke laadinfrastructuur te delen, wordt de uitrol van elektrisch vervoer gestimuleerd. Het is een voorwaarde voor alle activiteiten van het kennisplatform NKL. Kennis wordt op verschillende manieren gedeeld: algemeen via netwerkbijeenkomsten, zoals de NKL Kennistour Gemeenten en projectmatig, door resultaten van projecten algemeen beschikbaar te maken en te zorgen dat de informatie daadwerkelijk wordt gevonden. Kennistour Gemeenten Om tegemoet te komen aan de afspraken uit het Energieakkoord en daarmee de uitrol van publiek toegankelijke laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer te bevorderen, is het nodig dat gemeenten keuzes gaan maken. NKL helpt samen met VNG en provincies invulling te geven aan deze afspraken. NKL is in het najaar van 2015 gestart met de NKL Kennistour. Om kennis te delen, ideeën op te halen en betrokken partijen bij elkaar te brengen. We brengen de kennis letterlijk het land in. We bezoeken de verschillende provincies en nodigen alle gemeenten uit. NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 25

26 Bezoek afgestemd op informatiebehoefte regio Per regio is behoefte aan verschillende informatie en kennis. Het programma van de NKL Kennistour wordt in overleg en op maat samengesteld. Er is ruimte voor het uitwisselen van ideeën, het ophalen van vraagstukken en het afstemmen van wensen en behoeften. Onderwerpen - Hoe vorm je beleid voor publieke laadinfrastructuur? - Waar vind je de juiste informatie en hoe zet je die praktisch in? - Hoe kun je tijd en kosten besparen in het Aanvraag- en Realisatieproces? - Hoe werkt het NKL Kennisloket Publieke Laadinfrastructuur Gemeenten en wat levert het op? - De Rijksbijdrage van RVO Hoe werkt de Green Deal? - Wat doet NKL en wat kan NKL voor gemeenten betekenen? Planning De tour is op 26 november 2015 in Zuid-Holland gestart en loopt door in 2016, met op 21 januari een bezoek aan de provincie Limburg en op 3 maart aan Noord-Brabant. Kennistours in Flevoland, Utrecht, Noord-Holland en Overijssel worden ook in 2016 gepland. NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 26

27 3.5 Activiteiten Hieronder volgt een kort overzicht van de mijlpalen voor dit jaar. Inhoudelijke mijlpalen, gerelateerd aan de programma s en projecten, zijn dynamisch van aard en zullen hier niet worden weergegeven. NKL Algemeen Adviesraadvergaderingen Q1 Q2 Q3 Q4 5 februari 12 mei 15 september 1 december Bestuursvergaderingen Februari Mei September December Projectenbesturing en financiën Nulmeting vervolg Bezoek stakeholders Tussentijdse evaluatie doelmatigheid projecten Maken Jaarplan 2017 Maken Tussentijdse rapportage RVO Maken Eindrapportage RVO Maken Jaarverslag 2015 NKL Communicatie Algemene communicatie NKL Communicatieplan Onderhouden website NKL bron van alle informatie Ontwikkelen communicatiemiddelen Projectportfolio NKL Organisatie en communicatie Kennistour Gemeenten NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 27

28 4 Bijlagen 4.1 Overzicht resultaten 2015 Nr. Project Thema Datum Resultaten Link 1 Launch NKL Algemeen Feb Startevenement van NKL -Gesteund door alle stakeholders en belanghebbenden uit Triple Helix ging NKL van start - resultaat: commitment en projectideeën. 2 0-meting Algemeen Sep Onderzoek PWC - onafhankelijke 0-meting naar kosten publieke laadinfrastructuur EV sie-van-de-launch/ Persbericht 0-meting PWC 2 sep Kennisloket gemeenten Kennisdeling Sep Onafhankelijke, actuele wiki publieke laadinfrastructuur EV - van beleid naar uitvoering 4 Ketenoptimalisatie Regulering en processen Sep Inventarisatie aanvraag- en realisatieproces publieke laadinfrastructuur. Procesoptimalisatie en kostenbesparing KL_Ketenoptimalisatie_Definitief.pdf 5 Algemene Datahub Laadproces Kennisdeling Sep Inzicht in de informatiebehoefte en gegevensbronnen die voor een goed functionerende datahub beschikbaar zijn. 6 Slimmer betalen - meerdere apps 1 interface Interoperabiliteit Okt Dit onderzoek heeft gekeken naar behoefte en mogelijkheden om 1 interface te gaan gebruiken en evt ontwikkelen - vooronderzoek voor o.a. OCPI 7 Presentatie en Seminar Ecomobiel Okt Presentatie kennisplatform centraal op landelijk netwerkevenement - 2 dagen kennis delen, halen en toepassen - relaties versterken en vernieuwen. 8 Kennistour Z-Holland Kennisdeling Nov Kennis brengen, ophalen en toepassen van beleid naar uitvoering - hulp aan gemeenten - 1e in reeks 9 OCPI Interoperabiliteit Dec Release versie lagere kosten, eenvoudiger toegang, meer keuze en correcte informatie over locatie, status en prijzen publiek laden. indpresentatie_nkl_slimmer_betalen_1_int erface_14_7_15_v_1_3.pptx Nieuwsbericht release OCPI 2.0 dec Programmaoverzicht Deze bijlage geeft een overzicht van de lopende en aankomende projecten op basis van de ideeën die vanuit de NKL stakeholders zijn verzameld. Dit is geen definitieve opsomming en zal de komende periode verder worden ingevuld onder invloed van ontwikkelingen in de markt en bij stakeholders, voortschrijdend inzicht vanuit expertgroep en de dialoog met ElaadNL omtrent het Living Lab. NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 28

29 Prog Project Projectomschrijving jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Ketenoptimalisatie Kennisloket (fase 3) Kennistour Proces-optimalisatie: project 1 Proces-optimalisatie: project 2 Status-informatie verzamelen EDI locatiebeleid laadpalen (strategische kaart) Datahub groene' verbeteringen uit project keten-opti, vnl gericht op gemeentelijke processen andere optimalisaties (arbeidsgang, aanvraag, etc) inzicht verkrijgen in doorlooptijden per stap, gefaciliteerd door kennisinstelling geautomatiseerde interface tussen processtappen Bestemmingsplan/planologie: vooraf bepalen waar laadpalen kunnen komen/clustering laadstations. Real-time: Ondersteunen van EV-rijder bij keuze van een laadoptie: (1) Laadvermogen, (2) storingen, (3) Locaties (laadpleinen, openbaar/privaat), (4) Welke infra geschikt voor welke voertuigen, (5) beschikbaarheid Statistisch: CBS functie: bezettingsgraad, gebruik, spreiding, kwaliteit tbv prognoses, beleidsvorming, uitrolstrategieen, versimpeling wet & regelgeving realisatie beheer operationeel ongoing initiatie definitie realisatie/ beheer initiatie definitie realisatie/ beheer initiatie definitie realisatie/ beheer operationeel initiatie definitie realisatie marktplaats initiatie definitie realisatie beheer Protocollen & Standaarden OCPI Open standaard voor real-time (bij een laadpaal) prijsinformatie (prijs van de operator, prijs van de service provider, additionele opslagen) realisatie beheer onderhoud, updates (Cyber)security Basisset afspraken laadpaal Data-veiligheid (huidige systeem niet beveiligd): -inbreuk op backoffice management software -beveiligen verbindingen -veiligheid van het CIR -pasfraude Uniformering van gebruikers ervaring (kleur, pas, betalen aan de paal, stekker DC, prijs, parkeervak bij laadpaal, belijning, reserveren van parkeerplekken, waar kan je laden, storingsnummers) realisatie initiatie definitie realisatie beheer beheer Testprogramma probleemloos laden Keuring laadpunt regelen, Keuring laadpunt en opstellen keuringseisen operationeel Smart Charging Gedrag berijders Variabele netaansluiting Living Lab gedrag rond laadpalen ter bevordering optimaal gebruik: onderlinge afstemming, gedragsregels rondom delen van palen etc in beeld brengen van het potentieel van laden buiten piekuren middels een variabele netaansluiting ElaadNL living lab omgeving, projecten verder te definieren realisatie initiatie definitie realisatie beheer NKL Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur - Jaarplan 2016 Pagina 29