Strategische Rationale Bijlage bij DEEL A 1. De missie van DELTA 2. De bedrijfsactiviteiten van DELTA
|
|
- Rebecca Brabander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Strategische Rationale Bijlage bij DEEL A Deze Strategische Rationale is een toelichting op de algehele bedrijfsstrategie en activiteiten van de DELTA- groep. In het kader van dit voorstel van KCBII wordt de visie op de elektriciteitsmarkt en opwekkingstechnologieën in het bijzonder toegelicht. De Strategische Rationale is het resultaat van de Strategie review die directie en RvC DELTA deze zomer hebben doorlopen en een beleidssamenvatting van de conclusies uit de strategische scenario s die tijdens de Strategiebespreking met de AvA in de eerstvolgende informele en besloten aandeelhoudersbijeenkomst in november worden doorlopen. Deze beleidssamenvatting is uiteraard een openbaar stuk; omwille van de bedrijfsgevoelige informatie hebben de achterliggende scenario s een vertrouwelijke status. Uiteraard zal DELTA de achterliggende scenario s en strategische conclusies in besloten setting nader toe lichten en met de aandeelhouders bespreken. 1. De missie van DELTA DELTA staat midden in de Zeeuwse samenleving en ontzorgt zijn klanten door het invullen van (multi-) utilitydiensten op basis van structureel partnerschap en een geïntegreerde ketenbenadering. Vanuit Zeeuwse roots en een Europese blik met oog voor mens, milieu en maatschappij. DELTA levert een bijdrage aan de energietransitie en een gezonder milieu. DELTA doet dat op basis van toegevoegde waarde voor de klant, zijn aandeelhouders en medewerkers. 2. De bedrijfsactiviteiten van DELTA De bedrijfsactiviteiten van DELTA worden uitgevoerd in een drietal segmenten. Per segment worden de belangrijkste strategische hoofdlijnen behandeld: Netwerken/Gereguleerd Het betreft hier de infrastructuur van het Zeeuwse elektriciteit-, gas en waternetwerk (DNWB en Evides) en de ondersteunende activiteiten vanuit de INFRA- divisie. DNWB maakt als Zeeuwse zorgdrager van veilige, toegankelijke en doelmatige Bijlage bij DEEL A 1
2 energietransportnetten de energietransitie mede mogelijk, zij doet dit door strategisch assetmanagement waarbij de vertaling van lange termijn ontwikkelingen naar korte termijn acties centraal staan. Haar mogelijke schaalnadeel compenseert zij door actieve samenwerking met grote netbeheerders en een intensief partnerschap met INFRA. INFRA verricht als multi- utility serviceprovider infrastructurele werken voor zowel DNWB, Evides als voor de kabelactiviteiten (televisie, internet en telefonie). Energie Dit segment telt drie divisies die een belangrijke schakel vormen in de energieketen. AD& O (Asset Development& Operations) beheert en ontwikkelt energie installaties zoals EPZ, de Sloecentrale, windmolens en het project KCBII. Zij streeft naar een competitieve assetportfolio & excellent operationeel management. OTS (Origination, Trade& Supply) vermarkt de opgewekte stroom en optimaliseert via energie gerelateerde handelsactiviteiten en integraal risicomanagement de resultaten van het segment Energie. Consument en Zakelijk bedient de Zeeuwse samenleving met energie en kabeldiensten en richt zich voor wat betreft energie daarbij ook op grootzakelijke klanten in heel Nederland. Als Zeeuwse Multi- utilityprovider bindt zij klanten door toegevoegde waarde, onderscheidend vermogen& een faire deal. Afval De afvalactiviteiten binnen DELTA zijn sinds medio 2010 volledig ondergebracht binnen de INDAVER- groep. Een eerste speerpunt is de dienstverlening aan (semi-) overheden voor wat betreft het huishoudelijk en biomassa afval in Nederland, België en Ierland. Een tweede speerpunt is de grootschalige verwerking op Europees niveau van industrieel afval, via het ontzorgingsconcept Total Waste Management. Deze benadering is gericht op de grotere industriële ondernemingen in Noord West Europa. 3. Hoofddoelstellingen van DELTA De hierboven genoemde activiteiten leveren een bijdrage aan de DELTA- breed geformuleerde 5 hoofddoelstellingen: DELTA the Multi-Utility Company 1. Bijdragen aan de energietransitie DELTA gelooft in een toekomst waarin energie op lange termijn volledig hernieuwbaar, of minimaal CO 2 neutraal, opgewekt zal worden. Tot die tijd zal een mix van energiebronnen (waaronder fossiel, hernieuwbaar, waste-to-energy en kernenergie) in de Bijlage bij DEEL A 2
3 stijgende energievraag moeten voldoen. Hierbij zal de opwekking geschieden door een combinatie van decentrale en centrale opwekkingstechnologieën. 2. Bijdragen aan CO 2 reductie Het is algemeen aanvaard dat de huidige CO 2 uitstoot leidt tot grote veranderingen in het klimaat. Een significante bijdrage aan de realisatie van CO 2 reductie is voor DELTA een belangrijke doelstelling, zij streeft hierbij naar CO 2 neutraliteit in Dit kan worden bereikt via een combinatie van acties waaronder aandacht voor energiebesparing, ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen en kernenergie als onmisbare (CO 2 neutrale) schakel in de eerder genoemde energietransitie. 3. Aanbieden van competitieve& onderscheidende diensten DELTA heeft een portfolio aan bedrijfsactiviteiten die elk individueel competitief dienen te zijn in hun eigen markt. Via de Multi utility propositie kan hier aanvullende toegevoegde waarde voor de klant aan worden toegevoegd. Dit dient te resulteren in maximale klantenbinding en -tevredenheid. 4. Investeren in zijn Zeeuwse maatschappelijke positie DELTA is zich bewust van zijn bijzondere positie in de Zeeuwse samenleving. Dit uit zich in het streven van behoud van zelfstandigheid (en daarmee hoogwaardige werkgelegenheid in Zeeland), een grote binding met Zeeuwen & Zeeland en (waar mogelijk en rendabel) substantiële investeringen in de Zeeuwse economie. 5. Bieden van een marktconform rendement Voor zijn aandeelhouders streeft DELTA naar een marktconform rendement, hierbij rekening houdend met de overige doelstellingen en de publieke waarde van een adequaat dividendrendement. Het investeringsbeleid, dat afgeleid is uit de hierboven beschreven strategie, kenmerkt zich als selectief en restrictief gericht op de drie kernactiviteiten. Het accent binnen Netwerken ligt hierbij op een stabiele en berouwbare energievoorziening en een volgend investeringsbeleid. Ten aanzien van Energie worden investeringen gebaseerd op het ondersteunen van de energietransitie waarbij kernenergie wordt gezien als de geprefereerde basislast opwekkingstechnologie en een groter aandeel van hernieuwbare energie in de DELTA portfolio (mits economisch rendabel). Deze keuzes worden bij behandeling van de visie op de energiemarkt nader toegelicht. Voor wat betreft Afval ligt de nadruk op het optimaliseren en versterken van de huidige assetportfolio, het ondersteunen van de sterke positie op de thuismarkten voor huishoudelijk afval en modernisering van de biomassa activiteiten. 4. De elektriciteitsmarkt Het resultaat van de geliberaliseerde elektriciteitsmarkt, is een vrije markt waarin gebruikers kunnen kiezen uit onderling concurrerende elektriciteitsleveranciers. Het is ook de vrije markt waarin de concurrentie tussen elektriciteitsproducenten, een te ruim aanbod aan elektriciteitsproductie capaciteit heeft opgeleverd. Met als gevolg een sterk gedaalde elektriciteitsprijs. De prijsdaling is zo sterk dat sommige elektriciteitscentrales dezer dagen maar ternauwernood de variabele kosten terugverdienen, laat staan de investeringen en gemaakte vermogenskosten. Het ruime aanbod aan elektriciteit is primair ontstaan doordat de elektriciteitsproducerende ondernemingen, onafhankelijk van elkaar, besloten nieuwe elektriciteitscentrales te bouwen. De individuele ondernemingen zagen investeringsmogelijkheden op grond van de stijgende vraag naar elektriciteit, en de voorziene vervanging van verouderde centrales. In de dagen voor de liberalisering werd, de benodigde en beschikbare elektriciteitsproductiecapaciteit, op nationaal niveau afgestemd. In de huidige vrije markt, is deze centrale coördinatie niet meer mogelijk en bepalen de individuele ondernemingen onafhankelijk van elkaar, of zij investeren in nieuwe elektriciteitsproductie installaties of niet. Uiteindelijk bleken veel ondernemingen de afgelopen jaren vergelijkbare investeringskeuzes te hebben gemaakt, met als resultaat een fors elektriciteitsproductie overschot. Bijlage bij DEEL A 3
4 Dit overschot werd onverwacht hard voelbaar toen de vraag naar elektriciteit, bij vooral de grote ondernemingen, aan het begin van de recessie in 2009 fors terugviel. Na de liberalisering en consolidatie, is de elektriciteitsmarkt nu bezig met de integratie tot één Europese elektriciteitsmarkt. Nederland vormt samen met de landen om haar heen al een geïntegreerde groothandels elektriciteitsmarkt. De prijzen in de verschillende landen liggen daardoor op vergelijkbare niveaus en de exacte locatie van een elektriciteitsproductie installatie is daardoor vanuit het totaal van de Europese elektriciteitsvoorziening van ondergeschikt belang. Voor de individuele ondernemer is de locatie wel relevant en ook voor het land van vestiging daar de emissies van broeikasgassen nationale doelstellingen betreffen. Het overschot is geen blijvend fenomeen. Daar de huidige zeer lage prijsniveaus, het niet langer rechtvaardigen dat ondernemingen investeren in nieuwe centrales, wordt er op het moment aanzienlijk minder geïnvesteerd in nieuwe elektriciteitsproductiecapaciteit dan voorheen. Bovendien heeft de consolidatiegolf in de Europese energiemarkten, veel pan-europese energiebedrijven doen ontstaan die door grote, kostbare overnames nu te kampen hebben met hoge schulden en een gebrek aan kapitaal voor nieuwe investeringen. Veel projecten voor de nieuwbouw van centrales zijn dan ook afgezegd of voorlopig uitgesteld. Ongeacht het type elektriciteitsproductie installaties, is de levensduur beperkt. Door slijtage, door de onderlinge concurrentie op variabele productiekosten en door de steeds scherper worden emissienormen en, gaan in eerste instantie de minst efficiënte en/of meest broeikasgassen emitterend centrales van het elektriciteitsnet. Dit betreft vooral de kolencentrales en in mindere mate gascentrales. De beschikbare elektriciteitsproductie capaciteit zal dus uiteindelijk vanzelf gaan dalen. Daarnaast zijn er tekenen van herstel in de vraag naar elektriciteit. De lange termijn verwachtingen voor de elektriciteitsvraag in Europa, schommelen rond de 1,5% per jaar. Deze verwachtingen hangen nauw samen met de verwachte economische ontwikkelingen. 5. DELTA Strategie Elektriciteit DELTA heeft als uitgangspunt een CO 2 neutrale elektriciteitsopwekking in 2050, dit streven is gebaseerd op de gewenste bijdrage aan de energietransitie ten behoeve van de klimaatproblematiek. Weliswaar heeft de huidige productieportfolio van DELTA al een relatief lage uitstoot CO 2 ten opzichte van het Nederlandse gemiddelde, maar met de doelstelling van 2050 in gedachten, zijn additionele stappen noodzakelijk. Bij het bepalen van deze stappen, is het belangrijk dat er een nadrukkelijke bijdrage aan het realiseren van de genoemde 5 hoofddoelstellingen van DELTA wordt gerealiseerd. Dit betekent onder meer dat er waarde voor de aandeelhouders wordt gecreëerd en dat de keuzes ondersteunend zijn aan het Nederlandse energiebeleid. Dit energiebeleid is gericht op een betaalbare, betrouwbare en leveringszekere toekomstige energievoorziening. Bijlage bij DEEL A 4
5 Door het uitblijven van de nieuwe investeringen in elektriciteitsproductie installaties, zal het huidige overschot aan productiecapaciteit teruglopen. De noodzakelijke CO 2 reductie en leveringszekerheid richting 2050 kan echter alleen bereikt worden door te blijven investeren in de energietransitie. De energiewereld is een globale markt en de stijgende behoefte aan alle vormen van energie, waaronder de fossiele brandstoffen voor de elektriciteitsproductie, zal uiteindelijk ook leiden tot stijgende kosten in Nederland. Vooral de fors gestegen vraag naar energie in opkomende economieën beïnvloedt de prijs die wij in Nederland betalen voor gas en kolen. Het terugbrengen van de emissies van CO 2 zal door de afnemende beschikbaarheid van CO 2 emissierechten zorgen voor prijsstijgingen. Daarnaast brengt de transitie naar een CO 2 vrije energiewereld additionele kosten met zich mee die de overheid niet onbeperkt kan financieren. De toekomstige betaalbaarheid van onze energievoorziening is daarmee een belangrijk aandachtspunt. De elektriciteitsprijzen zijn op dit moment relatief laag; DELTA verwacht echter dat prijsstijgingen op termijn onvermijdelijk zijn. 6. DELTA investeringsopties elektriciteitsproductie DELTA heeft voor het investeren in nieuwe elektriciteitsproductie installaties verschillende opties in overwegingen genomen. Opties zijn primair: kerncentrales, kolencentrales, gascentrales, gespecialiseerde biomassa centrales, windmolens en zonne-energie. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de opties en de evaluatie criteria. Kosten/MWh Volwassenheid technologie Prijsgevoeligheid brandstof Onafhankelijkheid van subsidies Verwacht financieel rendement CO 2 neutraal Leveringszekerheid Kernenergie Gas (CCGT) Kolen Wind op land Wind op Zee Biomassa (100%) / Getijden Veel van deze opties zijn essentieel in de energietransitie en de toekomstige energievoorziening maar voor toepassing in de nabije toekomst nog te kostbaar. Dit geldt met name voor decentrale maar ook deels voor centrale opwekopties. De betrokken technologieën zijn nog niet voldoende uitontwikkelt voor toepassing op grote schaal of sterk afhankelijk van een brandstofprijs. Wind op land en zonne-energie bieden veel potentieel als decentrale elektriciteitsleveranciers maar bieden niet afdoende leveringszekerheid. De opvang van de wisselende elektriciteitsproductie uit wind en zonne-energie vergen veel aandacht en brengen de nodige kosten met zich mee en de noodzaak resteert andere opwektechnologieën beschikbaar te hebben. Wind op land bijvoorbeeld produceert slechts elektriciteit voor 25% van de tijd. De opties voor grootschalige basislast elektriciteitsopwekking bestaan vanuit de Nederlandse context primair uit wind-op-zee, gespecialiseerde biomassa centrales, moderne gascentrales en kernenergie. Wind-op-zee en biomassa hebben beide als nadeel dat deze vanwege de hoge kostprijs per MWh, sterk afhankelijk zijn van financiële ondersteuning. Ook gas met een sterke afhankelijkheid van de brandstofprijs en in toenemende de CO 2 prijs, draagt als basislast leverancier minder bij aan de betaalbaarheid van de energievoorziening dan kernenergie. Een van de voordelen van kernenergie is de beperkt afhankelijk van de brandstofprijs. Overigens ziet DELTA wel een belangrijke rol weggelegd voor gas als flexibele elektriciteitsopwekking. Om wisseling in de elektriciteitsproductie op efficiënt wijze op te kunnen vangen, is onder andere gas ideaal. Bovendien zijn moderne gas centrales weliswaar niet CO 2 Bijlage bij DEEL A 5
6 vrij maar stoten deze aanzienlijk minder CO 2 uit dan moderne kolencentrales. Voor DELTA zijn kolen vanwege de CO 2 emissies geen alternatief. Weliswaar wordt er hard gewerkt aan het ontwikkelen van opslagtechnologie voor CO 2 doch de kosten voor het afvangen en opslaan van CO 2 zijn zo hoog dat dit de betaalbaarheid van elektriciteit sterk nadelig beïnvloedt. Kernenergie is uitermate geschikt voor het opwekken van de basislast; de minimum hoeveelheid elektriciteit die de maatschappij op enig moment in de tijd nodig heeft. DELTA levert, door mogelijke investeringen, daarbij een hoge bijdrage aan een schone, betrouwbare energievoorziening. 7. Economische vergelijking elektriciteit opwekkingstechnologieën Op basis van een recente analyse van kosten per opwektechnologie, ontstaat het onderstaande indicatieve beeld. De internationale studie door Mott MacDonald drukt de kosten uit in 2010 geld op basis van geschatte brandstof- en CO 2 emissie kosten, een WACC van 10% en een start van alle projecten per 2017 waarbij de aanname is dat van de technologieën al een aantal installaties zijn gebouwd. Het opwekken van elektriciteit op basis van getijdenenergie bevindt zich in Nederland nog in de demonstratiefase. Opschaling en kostenreducties zijn nodig voor commerciële toepassing. Een gefundeerde kostenonderbouwing is niet beschikbaar, een ruwe indicatie van de kosten per MWh is op dit moment 340 euro. (o.b.v. demonstratie opstellingen) 8. Conclusie: DELTA Investeringskeuze DELTA heeft op basis van voorgaande beschouwing een voorkeur voor het verder ontwikkelen van een kerncentrale. Kernenergie is qua bijdrage aan de transitie naar een CO 2 vrije, betaalbare en leveringszekere Nederlandse elektriciteitsvoorziening de optimale investeringsoptie. DELTA beschouwd gas als een mogelijk alternatief van grootschalige elektriciteitsproductie waarbij de aanwezige CO 2 kosten/uitstoot en de hogere afhankelijkheid van de brandstofkosten het risicoprofiel op lange termijn verhogen. Op basis van de huidige inzichten is het economisch verantwoord ontwikkelen van een gasproject op dit moment ons inziens niet mogelijk. Deze inschatting wordt uiteraard heroverwogen bij veranderende marktontwikkelingen en verwachtingen. Bijlage bij DEEL A 6
7 DELTA kiest ervoor om naast de investering in kernenergie, te blijven investeren in kleinschalige opties zoals wind-op-land, biomassa en zonne-energie. De expansiemogelijkheden voor Windop-land worden bovendien beperkt door het gebrek aan beschikbare locaties, dit is ook het geval in Zeeland. 9. De financiële impact van de keuzes De ontwikkeling van grootschalige elektriciteitsproductie projecten is door de hoge kapitaalsintensiteit en lange termijn impact van significante invloed op de financiële positie van DELTA. Mede gezien de bestaande afspraken met de DELTA- aandeelhouders over het aandeelhouderschap van Evides en de juridische status van de eventuele verplichte splitsing van DNWB zijn een aantal volgende scenario s uitgewerkt. Een lange termijn scenario met het besproken alternatief voor een grootschalige gasgestookte elektriciteitscentrale is financieel niet uitgewerkt gezien de huidige taxatie van het verwachte (negatieve) rendement. Dit kan uiteraard in de loop van de tijd veranderen, waarbij ingespeeld kan worden op de marktontwikkelingen en verwachtingen van dat moment. Bijlage bij DEEL A 7
DELTA Zakelijk. Meeting with DACT 27 oktober 2011. Als energie een substantiële kostenfactor is, is energie al snel van strategisch belang
DELTA Zakelijk Meeting with DACT 27 oktober 2011 Als energie een substantiële kostenfactor is, is energie al snel van strategisch belang Agenda Bedrijfspresentatie DELTA NV DELTA: Uw strategische gesprekspartner
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieDe kleur van stroom: de milieukwaliteit van in Nederland geleverde elektriciteit
De kleur van stroom: de milieukwaliteit van in geleverde elektriciteit Feiten en conclusies uit de notitie van ECN Beleidsstudies Sinds 1999 is de se elektriciteitsmarkt gedeeltelijk geliberaliseerd. In
Nadere informatieLes De productie van elektriciteit
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les De productie van elektriciteit Werkblad Doe de stekker in het stopcontact en je hebt licht, geluid, beeld, beweging... Allemaal dankzij elektriciteit. Maar waar komt dat
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieTechnisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015
Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot
Nadere informatieKernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)
Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere
Nadere informatieNet voor de Toekomst. Frans Rooijers
Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen
Nadere informatieEconomie kernenergie versus andere opties
Economie kernenergie versus andere opties Bert Dekker KIVI NIRIA stuurgroep Energie Symposium De economie van kerncentrales 9 november 2007 Uitgangspunten SEM Maximalisatie van renderende besparingen (payback
Nadere informatieSamen voor duurzaam. Jaarverslag 2013 Eneco Holding N.V.
Samen voor duurzaam Jaarverslag 2013 Eneco Holding N.V. Strategie Trends en ontwikkelingen Ontwikkelingen in de energiemarkt De energiemarkten in Europa zijn in transitie van een centraal gestuurde energievoorziening,
Nadere informatieHet Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten
Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder
Nadere informatieLes Kernenergie. Werkblad
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Kernenergie Werkblad Les Kernenergie Werkblad Wat is kernenergie? Het Griekse woord atomos betekent ondeelbaar. Het woord atoom is hiervan afgeleid. Ooit dachten wetenschappers
Nadere informatiePROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST
NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin
Nadere informatieFOSSIELE BRANDSTOFFEN
FOSSIELE BRANDSTOFFEN De toekomst van fossiele energiebronnen W.J. Lenstra Inleiding Fossiele energiebronnen hebben sinds het begin van de industriele revolutie een doorslaggevende rol gespeeld in onze
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatieGrootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies
Grootschalige introductie van micro wkk systemen Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies jeeninga@ecn.nl Micro wkk een controversieel onderwerp? De discussie rondom het nut van micro wkk wordt niet altijd niet
Nadere informatieEnergieneutraal keten sluisdeur Goese Sas
Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Door de vastgestelde energie- en klimaatdoelstelling binnen Europa om in 2050 energieneutraal te zijn, is het voor de hele samenleving maar met name voor bedrijven
Nadere informatieWat zijn voor Nederland de argumenten voor en tegen CO2-afvang en -opslag (CCS*)?
Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de
Nadere informatieInformatiebijeenkomst. Overwegingen. Herstructurering
19 januari 2016 Informatiebijeenkomst Overwegingen Herstructurering Opdelen van de onderneming in onderdelen is onvermijdelijk Centrales & Trade Levering Retail Multimedia Zelfstandig levensvatbaar Verlieslatend
Nadere informatieFactsheet: Dong Energy
Factsheet: Dong Energy Holding/bestuurder Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Dong Energy Producent/leverancier elektriciteit (en aardgas) Europa Consumenten/zakelijk - Omzet 900 miljoen (NL)/9
Nadere informatieKosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening?
1 Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? Prof. dr. Machiel Mulder Faculteit Economie en Bedrijfskunde, RUG Economisch Bureau, Autoriteit Consument en Markt 2 e NLVOW
Nadere informatieDuurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden
Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord
Nadere informatieDE PRIJS VAN ELEKTRICITEIT
DE PRIJS VAN ELEKTRICITEIT Hoe komt de prijs tot stand? PZEM.nl/zakelijk HET ONTSTAAN VAN DE PRIJS Bedrijven onderhandelen met energieleveranciers over de prijs voor elektriciteit en gas. Ook binnen branches
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 32 813 Kabinetsaanpak Klimaatbeleid op weg naar 2020 Nr. 133 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Derde Energienota Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergade~aar1995-1996 24525 Derde Energienota Nr. 2 INHOUDSOPGAVE DERDE ENERGIENOTA 1995 Samenvatting en conclusies Inleiding Hoofdstuk 1 De uitdaging
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatieRWE Power. CCS Werbeagentur 10/07. Energiecentrale Eemshaven. RWE Power AG Essen Keulen (Duitsland) I Dertien vragen
RWE Power RWE Power AG Essen Keulen (Duitsland) I www.rwe.com CCS Werbeagentur 10/07 Dertien vragen Een nieuwe elektriciteitscentrale op kolen en biomassa in Eemshaven RWE bouwt van 2008 tot 2013 een elektriciteitscentrale
Nadere informatieWie betaalt de rekening van de energietransitie?
Wie betaalt de rekening van de energietransitie? Symposium KVGN 17 november 2016 Ron Wit Ron.Wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling broeikasgassen in Nederland 2. Ontwikkeling integrale kosten
Nadere informatieRol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening:
Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening: Betaalbaar & betrouwbaar? Robert Harmsen ECN Beleidsstudies COGEN Symposium Zeist 22 oktober 2004 Een blik naar de toekomst (1) Four Futures
Nadere informatieDe Energietransitie van de Elektriciteitsproductie
De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie door Adriaan Wondergem 6 october 2010 De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie van 2008 tot 2050. De kernvragen zijn: Hoe ziet een (bijna) CO2-loze
Nadere informatieProf. Jos Uyttenhove. E21UKort
Historisch perspectief 1945-1970 Keerpunten in de jaren 70 oliecrisis en milieu Tsjernobyl (1986) ramp door menselijke fouten Kyoto protocol (1997) (CO 2 en global warming problematiek) Start alternatieven
Nadere informatie: Nederlandse elektriciteitscentrales en onconventioneel gas
30109151-Consulting 10-2303, rev.2 8-Feb-11 HKo/JMW Notitie aan van Betreft : AER/Den Haag : KEMA Nederland : Nederlandse elektriciteitscentrales en onconventioneel gas 1 INLEIDING De AER gaat een advies
Nadere informatie100% groene energie. uit eigen land
100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieDuorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie
Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities
Nadere informatieSTRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA
STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert
Nadere informatieGegevens stroometikettering 2004
CE CE Oplossingen voor Oplossingen voor milieu, economie milieu, economie en technologie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 fax: fax: 015 015 2 150 150 151 151
Nadere informatieBetaalbaarheid van energie
Ministerie van Economische Zaken De Minister van Economische Zaken H.G.J. Kamp Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG Woerden : onze ref. : /HG-tr doorkiesnr. : 0348 48 43 66 e-mail : hg@vemw.nl onderwerp : Onderzoek
Nadere informatieChange. Hoe moet het morgen met de energievoorziening? Document. magazine
Hoe moet het morgen met de energievoorziening? Nederland is verslaafd aan fossiele energie, zeker in vergelijking met landen om ons heen, vertelt Paul Korting, directeur van ECN. Er zijn genoeg scenario
Nadere informatieallander Gesprek met Friese Statenleden over groeistrategie Alliander Leeuwarden, 5 maart 2014
Gesprek met Friese Statenleden over groeistrategie Alliander ] allander Leeuwarden, 5 maart 2014 Ir. Peter Molengraaf Voorzitter Raad van Bestuur Raad van Bestuur Alliander 1 Toename decentrale opwek de
Nadere informatieDe visie. Naar een duurzame elektriciteitsvoorziening
De visie Naar een duurzame elektriciteitsvoorziening De visie Platform DUURZAME ELEKTRICITEITSVOORZIENING PLATFORM DUURZAME ELEKTRICITEITSVOORZIENING Naar een DUURZAME elektriciteitsvoorziening Het Platform
Nadere informatieGas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0)
Gas op Maat De maatschappij is op weg naar een CO 2 -neutraal energiesysteem. De gassector wil graag bijdragen aan het behalen van deze doelstelling. In de transitieperiode is de rol van aardgas maatwerk:
Nadere informatieDE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix
DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE BELGISCHE ENERGIE- UITDAGING 2 De doelstellingen van het interfederale
Nadere informatieEnergietransitie en schaalvoordelen
Energietransitie en schaalvoordelen Samenvatting McKinsey-onderzoek Oktober 2013 CONTEXT Recent is door McKinsey, in opdracht van Alliander, een onderzoek uitgevoerd naar de vraag: Wat zijn de voordelen
Nadere informatiePerspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas
Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Aardgas als transitiebrandstof of transitie van een brandstof? Marcel Weeda, ECN AkzoNobel Center, Amsterdam VEMW seminar, 22 april 2016 www.ecn.nl
Nadere informatieOntwikkelingen Zonne-energie
Ontwikkelingen Zonne-energie : Energieke Samenleving onderweg naar morgen Bert Bakker NIEUW: Bezuidenhoutseweg 50 2594 AW Den Haag 070 3040114 De oorsprong van (duurzame) energie De zon als energieleverancier
Nadere informatieENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019
ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:
Nadere informatieMANAGEMENT SAMENVATTING ENERGIERAPPORT 2008
MANAGEMENT SAMENVATTING ENERGIERAPPORT 2008 Er is de komende jaren een fundamentele verandering van onze energievoorziening nodig om het hoofd te bieden aan de mondiale uitdagingen op energiegebied: de
Nadere informatieFactsheet: Vattenfall AB/N.V. Nuon Energy
Factsheet: Vattenfall AB/N.V. Nuon Energy Holding Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Vattenfall AB Producent/leverancier elektriciteit (geïntegreerd energiebedrijf) Europa Consumenten/zakelijk
Nadere informatie30196 Duurzame ontwikkeling en beleid. 32813 Kabinetsaanpak Klimaatbeleid op weg naar 2020. Brief van de minister van Economische Zaken
30196 Duurzame ontwikkeling en beleid 32813 Kabinetsaanpak Klimaatbeleid op weg naar 2020 Nr. 380 Brief van de minister van Economische Zaken Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatieEnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16
EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI
Nadere informatieSamenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s
Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische
Nadere informatieCogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport
Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport 1. Introductie Essent 2. Energie keten Ketenmanagement Energy Management Group(tradingfloor) Portfolio trading Dispatch
Nadere informatieGroene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming
Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business
Nadere informatieEnergievoorziening Rotterdam 2025
Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,
Nadere informatieDuurzame energie in balans
Duurzame energie in balans Duurzame energie produceren en leveren binnen Colruyt Group I. Globale energievraag staat onder druk II. Bewuste keuze van Colruyt Group III. Wat doet WE- Power? I. Globale energievraag
Nadere informatieAuteurs:E. Benz, C. Hewicker, N. Moldovan, G. Stienstra, W. van der Veen
30920572-Consulting 10-0198 Integratie van windenergie in het Nederlandse elektriciteitsysteem in de context van de Noordwest Europese elektriciteitmarkt Eindrapport Arnhem, 12 april 2010 Auteurs:E. Benz,
Nadere informatieOverzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les.
1 Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 2 Colofon Dit is een uitgave van Quintel Intelligence in samenwerking met GasTerra en Uitleg & Tekst Meer informatie Kijk voor meer informatie
Nadere informatieOnderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,
Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant Geachte bestuursleden, De decentrale overheden (gemeenten, waterschappen en provincies) werken vanaf het najaar 2018 in 30 regio s aan
Nadere informatieNederlandse Energie Maatschappij B.V.
Factsheet: Nederlandse Energie Maatschappij B.V. Holding/bestuurder Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel De heer H. Swinkels en de heer P. Schoen Leverancier elektriciteit Nederland - Omzet 0,4
Nadere informatieDuurzame liberalisering in Nederland?
Duurzame liberalisering in Nederland? Inleiding De afgelopen jaren is de vraag naar groene stroom enorm gestegen. Maar er is in Nederland onvoldoende aanbod aan duurzaam elektriciteitsvermogen zoals windmolens,
Nadere informatieEconomische aspecten Kernenergie
Economische aspecten Kernenergie Den Haag, 9 november 2007 KIVI Symposium Job van Roijen Essent Business Development Inleiding Een aantal voor utilities relevante elementen worden besproken Deze worden
Nadere informatieFiguur 1: De ontwikkeling van de kostprijs van zonne-energie en batterijen versus de consumentenprijs van elektriciteit
Energiebedrijven op zoek naar toegevoegde waarde De transitie naar een hernieuwbaar en deels decentraal energielandschap zal zich doorzetten. De vervanging van de centrale elektriciteitsproductie door
Nadere informatieLijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013
Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten
Nadere informatieGrootschalige energie-opslag
Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien TenneT participeert in
Nadere informatieGrootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven. Marc Kok, directeur Energie Service Noord West
Grootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven Marc Kok, directeur Energie Service Noord West Trends:: Stijgende prijzen? foto: epa Duitse zon drukt dagprijs Nederlandse stroom 31-01-2012
Nadere informatieGrootschalige energie-opslag
Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien Uitgebreid onderzoek
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken De Minister van Economische Zaken H.G.J. Kamp Postbus EK DEN HAAG
Ministerie van Economische Zaken De Minister van Economische Zaken H.G.J. Kamp Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG Woerden : onze ref. : doorkiesnr. : 0348 48 43 66 e-mail : hg@vemw.nl onderwerp : Advies VEMW
Nadere informatieLijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas?
Lijst Lammers KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013 Persbericht Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Fractie Lijst Lammers pleit voor de Zonatlas in Papendrecht en vraagt
Nadere informatieDe rol van biomassa in de energietransitie.
De rol van biomassa in de energietransitie. Bert de Vries Plaatsvervangend directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging, Ministerie van Economische Zaken Inhoud 1. Energieakkoord 2. Energietransitie
Nadere informatieHet potentieel van zonnepanelen toegepast op geluidsschermen langs de Rijkswegen Auteur: Sander Meppelink (2015)
Het potentieel van zonnepanelen toegepast op geluidsschermen langs de Rijkswegen Auteur: Sander Meppelink (2015) Dit document is een Nederlandstalige samenvatting van de (Engelstalige) master thesis The
Nadere informatieEEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE
EEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE Een nieuwe ambitie in energie Verschuiving focus Noordwest-Europese markt naar regio Zuid-Holland Van elektriciteitsproductie naar energie Regionale binding MPP3 in nauwe
Nadere informatieGROENLINKS-VOORSTEL DELTA-STRATEGIE AANDEELHOUDERS
AAN PROVINCIALE STATEN GROENLINKS-VOORSTEL DELTA-STRATEGIE AANDEELHOUDERS SAMENVATTING Voor u ligt het initiatiefvoorstel van de Statenfractie van GroenLinks inzake de strategie DELTA aandeelhouders. Het
Nadere informatieDatum 26 oktober 2012 Betreft Beantwoording vragen Kamerlid Mulder (CDA) over capaciteitsheffing energieleveranciers
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Energie, Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - November 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - November 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Oktober 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Oktober 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatie6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken
6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken 6.1 Aanpassingen van de infrastructuur in Nederland De energietransitie kan ingrijpende gevolgen hebben voor vraag en aanbod van energie en voor de netwerken
Nadere informatieHernieuwbare energie: noodzaak, visie op 2050 en beleid
Hernieuwbare energie: noodzaak, visie op 2050 en beleid Remko Ybema Lezing Den Bosch 12 oktober 2010 www.ecn.nl Inhoud Noodzaak van duurzame energie Een duurzame energievoorziening in 2050 Doelen van het
Nadere informatieRoute naar een Duurzame Energievoorziening
Route naar een Duurzame Energievoorziening Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel Bijeenkomst: 25 november 2013, Power Lab 5 / USI & KIVI-NIRIA Inhoud Energie-transitie Energieakkoord voor duurzame groei
Nadere informatieStudie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012
Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen 2011-2020 10 september 2012 Agenda Doelstelling en algemene context Methodologie PV WKK Wind Resultaten Aansluiting Transformatiecapaciteit Capaciteit
Nadere informatieEffecten van het vervroegd sluiten van de Nederlandse kolencentrales
Effecten van het vervroegd sluiten van de Nederlandse kolencentrales Marit van Hout Paul Koutstaal Oktober 2015 ECN-E--15-064 Verantwoording Deze studie is uitgevoerd in opdracht van DELTA NV. Namens de
Nadere informatieDoel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017
1 Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 Inhoud Samenvatting 1. Inleiding 2. Footprint 2016 3. Gerealiseerde reductie 4. Trends en ontwikkelingen 5. KPI 2017
Nadere informatieTransitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog
Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa Ir. Harry A. Droog Voorzitter Platform Duurzame Electriciteitsvoorziening Biomassa meestook symposium, 27 mei 2010, Amsterdam
Nadere informatieSlimme netten voor fossiele centrales. Frans Rooijers directeur
Slimme netten voor fossiele centrales Frans Rooijers directeur Inhoud Energiecentrales maken verlies Slimme netten verbeteren business case Beinvloeden gebruikersgedrag is essentieel, maar moeilijk 2 Energiecentrales
Nadere informatieEen wereld van verschil: een vergelijking van de ontwikkelingen op de energiemarkt in 2000 en 2009.
Een wereld van verschil: een vergelijking van de ontwikkelingen op de energiemarkt in 2000 en 2009. PricewaterhouseCoopers voert al sinds 1998 elk jaar het utilities global survey uit. Senior executives
Nadere informatieDe opkomst van all-electric woningen
De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieModelering en resultaten flexibele inzet van gemalen in PPSGen voor het project Slim Malen. Symposium Slim Malen. 14 maart 2019
Modelering en resultaten flexibele inzet van gemalen in PPSGen voor het project Slim Malen Symposium Slim Malen 14 maart 2019 Inhoud 1. Inleiding en doelstelling 2. Model en Scenario s 3. Modellering flexibele
Nadere informatieVerslag bijeenkomst Vereniging voor Zonnekrachtcentrales 30 nov. 2012 Energietransitie te belangrijk! Kohnstammhuis
Verslag bijeenkomst Vereniging voor Zonnekrachtcentrales 30 nov. 2012 Energietransitie te belangrijk! Kohnstammhuis Global Energy Assessment Naar Een Duurzame Toekomst samenvatting van de lezing van Wim
Nadere informatiePrioriteiten op energiegebied voor Europa Presentatie door de heer J.M. Barroso,
Prioriteiten op energiegebied voor Europa Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 22 mei 2013 Nieuwe omstandigheden op de wereldwijde energiemarkt
Nadere informatieProgramma Kas als Energiebron
Programma Kas als Energiebron Co-innovatie in de glastuinbouw KIVI NIRIA jaarcongres 2010 Ir. P. Jan Smits 6 oktober 2010 Inhoud Introductie Kengetallen en energietransitie Convenant Schone en Zuinige
Nadere informatieTariefontwikkeling Energie 08 2015
In dit bericht geeft Ploos Energieverlening (Ploos) haar visie op verschenen nieuwsberichten aangaande ontwikkelingen energietarieven van de afgelopen maand. Het betreft de analyses van verschillende partijen
Nadere informatieHalfjaarlijkse CO 2 rapportage 2015
Halfjaarlijkse CO 2 rapportage 2015 Status: Definitief Datum van uitgifte: 16-08-2015 Datum van ingang: 07-09-2015 Versienummer: 1.0 Inhoud 1. INLEIDING... 3 2. CO 2 EMISSIES 1E HALFJAAR 2015... 4 2.1
Nadere informatieWaterstofmobiliteit: status en uitdagingen
Waterstofmobiliteit: status en uitdagingen Marcel Weeda, ECN Mini-symposium zero-emissie openbaar vervoer in Noord-Holland Provinciehuis NH, Haarlem 16 september 2015 www.ecn.nl Inhoud Zero-emissie openbaar
Nadere informatieZonne-energie op kleine daken
Zonne-energie op kleine daken Inhoud De energietransitie Energieneutraal De Glind Inventarisatie Glindse daken Mogelijkheden Kleine daken Vervolg Vragen De energietransitie Gebruik van fossiele brandstoffen
Nadere informatieBlijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014
Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014 www.energymatters.nl Aanleiding Grote interesse in WP-en: Gasprijs is duur; dus ketels duur WKK is momenteel marginaal (met netlevering)
Nadere informatieEljo Vos-Brandjes HVC. Stage raadsleden Dordrecht
Eljo Vos-Brandjes HVC Stage raadsleden Dordrecht Historie HVC Opgericht (1991) voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval uit regio Na loslaten beleidsuitgangspunt regionale/provinciale zelfvoorziening
Nadere informatieFiches van Private financieringsbronnen IPO-project Slim financieren
Fiches van Private financieringsbronnen IPO-project Slim financieren Private equity/investeringsfonds Ampere Equity Fonds Aandeelhouders zijn APG, PGGM, Delta Lloyd and Rabobank. Focus op productie duurzame
Nadere informatieZonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013
Zonder Energieopslag geen Energietransitie Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013 Duurzame Energie Koepel 6 brancheorganisaties (wind, zon, bodemenergie, bio, warmtepompen,
Nadere informatieEffecten en kosten van een kolenexit versus schone kolencentrales Bezinningsgroep energie 28 juni 2016
Effecten en kosten van een kolenexit versus schone kolencentrales Bezinningsgroep energie 28 juni 2016 Ron.wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling aandeel kolenstroom in Nederland 2. Effecten
Nadere informatie