Handboek Dataverzameling

Transcriptie

1 Handboek Dataverzameling 2016

2 Versie: Datum: 7 maart 2016 Voor informatie neem contact op met: Saskia Houterman Manager Datamanagement Marloes Marteijn Business Analyst Stichting Meetbaar Beter Postbus ZA Eindhoven E: datamanagement@meetbaarbetercom T: I: wwwmeetbaarbetercom 2016 Stichting Meetbaar Beter Dit is een handboek van de stichting Meetbaar Beter De stichting stelt zich tot doel het bijdragen aan de verdere verbetering van de kwaliteit van zorg voor hartpatiënten door het ontwikkelen, verspreiden en implementeren van een kwaliteitssysteem op basis van patiëntrelevante uitkomstindicatoren 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Definities 15 3 Coronairlijden Geconsolideerd coronairlijden Coronaire bypasschirurgie (CABG) Definitie CABG Uitkomstindicatoren CABG Initiële condities CABG Codeboek CABG Percutane coronaire interventie (PCI) Definitie PCI Uitkomstindicatoren PCI Initiële condities PCI Codeboek PCI Conservatieve behandeling Definitie conservatieve behandeling Uitkomstindicatoren conservatieve behandeling Initiële condities conservatieve behandeling Codeboek conservatieve behandeling 46 4 Aortakleplijden Geconsolideerd aortakleplijden Aortaklepvervanging (AVR) Definitie AVR Uitkomstindicatoren AVR Initiële condities AVR Codeboek AVR Transkatheter aortaklepimplantatie (TAVI) Definitie TAVI Uitkomstindicatoren TAVI Initiële condities TAVI Codeboek TAVI Conservatieve behandeling Definitie conservatieve behandeling Uitkomstindicatoren conservatieve behandeling Initiële condities conservatieve behandeling Codeboek conservatieve behandeling 66 5 Gecombineerd aortakleplijden en coronairlijden AVR+CABG Definitie AVR+CABG Uitkomstindicatoren AVR+CABG Initiële condities AVR+CABG Codeboek AVR+CABG 72 6 Atriumfibrilleren Geconsolideerd atriumfibrilleren Katheter pulmonaal venen-isolatie Definitie katheter PVI Uitkomstindicatoren katheter PVI Initiële condities katheter PVI Codeboek Katheter PVI 80 3

4 63 Minimaal-invasieve chirurgische pulmonaal venen-isolatie Definitie minimaal-invasieve chirurgische PVI Uitkomstindicatoren minimaal-invasieve chirurgische PVI Initiële condities minimaal-invasieve chirurgische PVI Codeboek minimaal-invasieve chirurgische PVI 87 7 Mitraliskleplijden Chirurgische behandeling voor mitraliskleplijden Definitie chirurgische behandeling voor mitraliskleplijden Uitkomstindicatoren chirurgische behandeling voor mitraliskleplijden Initiële condities chirurgische behandeling voor mitraliskleplijden Codeboek chirurgische behandeling voor mitraliskleplijden 93 8 Overzicht wijzigingen 96 Bijlage 1: Bijdrage handboek 111 4

5 1 Inleiding 1 Inleiding Meetbaar Beter is een wetenschappelijk onderbouwd programma dat met behulp van patiëntrelevante uitkomstindicatoren op een arts gedreven én patiëntgerichte manier werkt aan de verbetering van kwaliteit en transparantie van zorg in de deelnemende hartcentra en interventiecentra zonder cardiochirurgie (IZC) Binnen Meetbaar Beter worden de voor de patiënt meest relevante uitkomstindicatoren aan de hand van een evidence-based methodologie geselecteerd (Value Based Healthcare (VBHC) theorie) De gemeten resultaten worden volledig transparant gecommuniceerd De inzichten in de resultaten van zorg die hierdoor verkregen worden, bieden de basis voor kwaliteits- en verbetercycli In dit handboek is beschreven welke data door de aangesloten ziekenhuizen aan Meetbaar Beter aangeleverd kunnen worden en op welke wijze dit behoort te gebeuren Voor patiënten met de onderstaande medische condities kunnen in 2016 data aan Meetbaar Beter aangeleverd worden: Coronairlijden (CABG, PCI en conservatieve behandeling) Aortakleplijden (AVR, TAVI en conservatieve behandeling) Gecombineerd aortakleplijden en coronairlijden (AVR+CABG) Atriumfibrilleren (katheter PVI en minimaal-invasieve chirurgische PVI) Mitraliskleplijden (chirurgische behandeling mitraliskleplijden) Afspraken en verantwoordelijkheden Voor het verkrijgen van betrouwbare inzichten in de resultaten van de hartzorg is een hoogwaardige kwaliteit van het datamanagement van essentieel belang Binnen Meetbaar Beter zijn daarom duidelijke werkafspraken gemaakt over de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de gegevens, de minimale vereisten voor publicatie van gegevens en het eigenaarschap van de gegevens Daarnaast heeft Meetbaar Beter een kwaliteitssysteem vormgegeven, waarin op een systematische manier het datamanagement proces van Meetbaar Beter wordt beschreven Door te werken volgens het kwaliteitssysteem, dat datacontroles bevat en procedures voor de verwerking van de gegevens, is de kwaliteit van het datamanagement geborgd en toetsbaar Een beschrijving van dit kwaliteitssysteem wordt gepubliceerd op wwwmeetbaarbetercom Bij alle data uitwisseling wordt voldaan aan de vigerende wet- en regelgeving De deelnemende centra blijven te allen tijde eigenaar van de aangeleverde gegevens Er zijn concrete afspraken gemaakt over de analyses voor de Meetbaar Beter rapportages die opgeleverd worden vanuit Meetbaar Beter Zonder expliciete toestemming van de deelnemende centra kan en mag er naast deze analyses geen bewerking van de gegevens plaatsvinden door Meetbaar Beter De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit, volledigheid en juistheid van de gegevens ligt bij de deelnemende centra Leeswijzer De beperkte sets van uitkomstindicatoren en initiële condities zijn door de outcomes teams van Meetbaar Beter geselecteerd In hoofdstuk 2 staan alle definities die generiek binnen Meetbaar Beter gehanteerd worden In hoofdstuk 3 t/m 7 worden per medische conditie alle items van de registratie in detail beschreven met de definities en coderingen zoals die gehanteerd moeten worden Deze hoofdstukken zijn zo opgebouwd dat eerst de inclusiecriteria van de medische conditie wordt weergegeven, gevolgd door een definitie van de medische behandeling, vervolgens de uitkomstindicatoren en de initiële condities en tot slot een codeboek In hoofdstuk 8 wordt een overzicht gegeven van alle wijzigingen die doorgevoerd zijn in deze nieuwste versie van het handboek ten opzichte van de eerdere versie uit 2015 Tenslotte wordt in de bijlage een overzicht 5

6 1 Inleiding gegeven van de outcomes teams, de medisch experts en het programmateam die hebben meegewerkt aan de totstandkoming en verbetering van de indicatorensets Een totaaloverzicht van de indicatorensets waarin alle uitkomstindicatoren en initiële condities zijn opgenomen, uitgesplitst naar de medische condities en behandelingen, is te vinden op de website wwwmeetbaarbetercom Hieronder worden de belangrijkste opeenvolgende stappen die tijdens de dataverzameling aan bod komen uitgebreid beschreven 1 Verzamelen van de ruwe data Toestemmingsverklaring patiënt o Door van alle patiënten prospectief expliciete toestemming te vragen (schriftelijk dan wel digitaal) voor het opvragen en gebruiken van de gegevens wordt aan alle relevante wet- en regelgeving voldaan Deze toestemming heeft betrekking op de gegevens die opgevraagd kunnen worden bij de huisarts, behandeld medisch specialist en de zorgverzekeraar Een voorbeeld van een toestemmingsverklaring kan opgevraagd worden via datamanagement@meetbaarbetercom o Alle patiënten die prospectief om toestemming is gevraagd voor het aanleveren van hun data aan Meetbaar Beter, maar daarvoor geen toestemming geven, geldt dat ze volledig geëxcludeerd worden uit het cohort Meetbaar Beter wil wel graag op de hoogte gesteld worden van het aantal patiënten dat geen toestemming heeft gegeven Indien de patiënt expliciet geen toestemming geeft voor het aanleveren van alleen de follow-up gegevens aan Meetbaar Beter, geldt dat de overige gegevens wel aangeleverd kunnen worden Definities: Binnen Meetbaar Beter worden de data verzameld volgens de vastgestelde definities Deze definities zijn beschreven in hoofdstuk 2 van het Handboek Dataverzameling 2016 Let op: De wijzigingen die zijn doorgevoerd ten opzichte van het Handboek Dataverzameling versie staan in hoofdstuk 8 Het is belangrijk dat alle personen die betrokken zijn bij de dataverzameling op de hoogte worden gesteld van deze wijzigingen Houd rekening met mogelijke aandachtspunten die tijdens de audit van vorig jaar aan het licht zijn gekomen Patiëntnummer o Vanwege veiligheid en uit privacy overwegingen geldt dat de ziekenhuizen de patiënten voorzien van een unieke code, die niet overeenkomt met de gehanteerde code in het ziekenhuis zelf of het BSN nummer o Voor de unieke code per patiënt geldt dat deze code voor alle medische behandelingen gebruikt wordt Dit in verband met de consolidatie (samenvoegen van medische behandelingen van één medische conditie) waarbij Meetbaar Beter dubbele patiënten eruit kan filteren Inclusie medische behandeling o Voor alle medische behandelingen, op de conservatieve behandeling na, geldt dat een patiënt geïncludeerd wordt zodra er een huidincisie wordt aangebracht dan wel een instrument is ingebracht met de intentie om de medische behandeling uit te voeren Verschuivende cohorten o Binnen Meetbaar Beter wordt gewerkt met verschuivende cohorten van 5 jaar Dit betekent dat voor CABG in 2015 werd gerapporteerd over de jaren en in 2016 wordt gerapporteerd over de jaren

7 1 Inleiding o De ziekenhuizen leveren elk jaar het gehele cohort aan, dus ook de patiënten die al eerder aan Meetbaar Beter zijn aangeleverd NB Eerder aangeleverde datasets worden dus niet meer door Meetbaar Beter gebruikt in een nieuwe rapportage Let op - voorbeeld: Rapportagejaar 2015 inclusieperiode : CABG uitgevoerd in 2010 en CABG reïnterventie in 2011, dan deze reïnterventie als uitkomstindicator rapporteren van de primaire CABG in 2010 Rapportagejaar 2016 inclusieperiode : de CABG reïnterventie in 2011 van de CABG uitgevoerd in 2010, is nu in dit rapportagejaar de primaire CABG Compleetheid jaren o Voor alle jaren waarvoor patiënten aangeleverd worden voor een bepaalde medische behandeling, geldt dat alle uitkomstindicatoren en initiële condities 90% bekend moeten zijn voor die betreffende aangeleverde jaren Er mogen dus wel minder jaren aangeleverd worden voor de betreffende medische behandeling, maar voor die jaren moeten de uitkomstindicatoren en initiële condities dan wel compleet zijn NB: Dit geldt niet voor uitkomstindicatoren waar een actieve follow-up voor is (zoals aangegeven in het codeboek) of variabelen waarvoor een nieuwe definitie vanaf een recente datum is ingevoerd o Een ziekenhuis dat recent is aangesloten bij Meetbaar Beter kan ervoor kiezen om voor beperkte jaren een complete dataset aan te leveren Dubbele patiënten o Voor alle medische behandelingen, op PCI na, geldt dat patiënten niet dubbel in het cohort kunnen voorkomen Dit betekent dat als een patiënt twee of meer dezelfde medische behandelingen heeft ondergaan gedurende de inclusieperiode, enkel de eerste behandeling in de betreffende inclusieperiode geïncludeerd wordt Variabelen ziekenhuis, ziekenhuis verwezen en ziekenhuis hartteam o Gezien binnen Meetbaar Beter het hartteam centraal staat bij het consolideren van een medische conditie, wordt door elk ziekenhuis geregistreerd in welk ziekenhuis de interventie cq de behandeling heeft plaatsgevonden (variabele ziekenhuis), welk ziekenhuis de patiënt heeft verwezen (variabele ziekenhuis_verwezen) en met welk hartcentrum de hartteambespreking heeft plaatsgevonden (variabele ziekenhuis_hartteam) Indien een hartteambespreking binnen een hartcentrum, dus zonder deelname van een interventiecentrum zonder cardiochirurgie (IZC), heeft plaatsgevonden, dan is het ziekenhuis waar de interventie heeft plaatsgevonden hetzelfde als het ziekenhuis waar de hartteambespreking heeft plaatsgevonden Bijvoorbeeld: 1) een patiënt ondergaat een PCI in een IZC: deze patiënt wordt door het betreffende IZC aangeleverd bij Meetbaar Beter Bij de variabele ziekenhuis wordt het IZC geregistreerd en bij de variabele ziekenhuis_hartteam wordt het hartcentrum geregistreerd waarmee de patiënt in het hartteam is besproken; 2) een patiënt ondergaat een PCI in een hartcentrum en is binnen dat hartcentrum besproken: deze patiënt wordt door het betreffende hartcentrum aangeleverd bij Meetbaar Beter Bij zowel de variabele ziekenhuis als de variabele ziekenhuis_hartteam wordt het betreffende hartcentrum geregistreerd, en 3) een patiënt die een PCI ondergaat in een hartcentrum, nadat de patiënt is verwezen vanuit een IZC en is besproken in het gezamenlijke hartteam van het hartcentrum en het IZC: Bij zowel de variabele ziekenhuis als de variabele ziekenhuis_hartteam wordt het betreffende hartcentrum geregistreerd en bij de variabele ziekenhuis_verwezen wordt het betreffende IZC geregistreerd 7

8 1 Inleiding Definitie verwezen o Onder een verwezen patiënt wordt verstaan een patiënt waarbij het verzoek om de patiënt te behandelen afkomstig is van een ander ziekenhuis dan waar de behandeling uiteindelijk wordt uitgevoerd Definitie hartteambespreking o Onder een hartteambespreking wordt verstaan een bespreking waar op zijn minst een interventiecardioloog en een cardiochirurg bij aanwezig zijn Uit deze bespreking volgt oa een behandelplan Deze informatie dient opgezocht te worden in de patiëntendossiers Hierbij mag er niet vanuit worden gegaan dat alle niet-acute patiënten besproken worden tijdens een hartteambespreking Eénjaars-uitkomstindicatoren o Voor de uitkomstindicatoren die een follow-upduur hebben van 1 jaar, bijvoorbeeld herhaalde PVI binnen 1 jaar, geldt dat er sprake is van een andere inclusieperiode De gegevens van het laatste jaar van de inclusieperiode hoeven namelijk niet aangeleverd te worden, vanwege het niet volledig zijn van de éénjaars follow-up van deze patiënten Reïnterventie-variabelen met een datum o Voor een aantal reïnterventie-uitkomstindicatoren (zoals klepreïnterventie bij AVR en coronaire reïnterventie bij CABG) is het om één van de volgende datumvelden in te voeren: datum reïnterventie: indien er een reïnterventie heeft plaatsgevonden, dan geldt dat de datum van de reïnterventie ingevuld wordt datum follow-up: indien er geen reïnterventie heeft plaatsgevonden, dan geldt dat de datum ingevuld wordt waarop met zekerheid vastgesteld kan worden dat de reïnterventie niet heeft plaatsgevonden (= datum uitvraag follow-upgegevens) Uitvoeren van follow-up voor uitkomstindicatoren: o Er is een notitie beschikbaar waarin staat beschreven hoe de kwaliteit van leven data en data betreffende follow-up uitkomstindicatoren verzameld kunnen worden (verkrijgbaar via datamanagement@meetbaarbetercom) o Voor de uitkomstindicatoren waarbij een actieve follow-up is (aangeduid in het codeboek), geldt de vereiste dat de totale populatie aantoonbaar opgevolgd moet worden Hierbij kan een ziekenhuis er niet vanuit gaan dat een patiënt altijd terugkomt naar het behandelcentrum indien er een complicatie of reïnterventie optreedt o Het retrospectief verzamelen van de follow-updata kan op verschillende manieren gedaan worden: dossieronderzoek in de verwijzende centra, versturen van brieven naar de patiënten, en/of opbellen van verwijzers of patiënten Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de vragenlijst die door Meetbaar Beter is opgesteld (verkrijgbaar via datamanagement@meetbaarbetercom) o De follow-up start op het moment van de interventie, cq bij de start van de conservatieve behandeling (datum hartteambespreking) o Gedurende de gehele follow-up blijft de patiënt in eenzelfde cohort, tenzij er een specifieke uitzondering geldt zoals bij de specifieke interventie/behandeling staat beschreven Ondergaat een patiënt een andere interventie/behandeling die buiten het huidige cohort valt, dan start ook voor die interventie/behandeling de follow-up in het andere cohort De follow-up gaat dan door in beide cohorten (tenzij er een specifieke uitzondering geldt, zoals bij de specifieke interventie/behandeling staat beschreven) TIP Voer eerst GBA-check uit voorafgaande aan het retrospectief verzamelen van follow-up data Zo kan voorkomen worden dat overleden patiënten een brief ontvangen of opgebeld worden 8

9 1 Inleiding Patiënten die zijn overleden voor bereiken volledige follow-up o Indien een patiënt is overleden vóór de volledige follow-upduur van een uitkomstindicator is bereikt (bv de patiënt overlijdt na 10 dagen en de follow-up van de betreffende uitkomstindicator is 30 dagen), dan wordt voor de betreffende uitkomstindicator geregistreerd of de uitkomst tot aan het moment van overlijden wel of niet is opgetreden Vitaliteitsgegevens / GBA-check o Voor alle medische behandelingen geldt dat er een verificatie bij de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) gedaan moet worden met op of na o De onderstaande opties zijn mogelijk bij het invullen van de vitaliteitsgegevens: Patiënt levend op : vitaliteit = levend (0), vitaliteitsdatum = Patiënt overleden op : vitaliteit = overleden (1), vitaliteitsdatum = Patiënt levend op (laatste poli-bezoek, geen GBA gegevens bekend op ): vitaliteit = lost to follow-up (2), vitaliteitsdatum = Patiënt overleden op (na einddatum ): vitaliteit = levend (0), vitaliteitsdatum = Verzamelen Kwaliteit van Leven o Er wordt vanuit gegaan dat de kwaliteit van leven gemeten wordt middels de SF36- vragenlijst (versie 2) Een ziekenhuis kan hier eventueel van afwijken en de SF12- vragenlijst (versie 2) gebruiken Meetbaar Beter wil wel graag op de hoogte gesteld worden als van het gebruik van de SF36-vragenlijst wordt afgeweken en de reden hiervoor o Uitzondering: Voor de medische conditie atriumfibrilleren geldt dat de ziektespecifieke vragenlijst AFEQT gebruikt wordt voor het meten van kwaliteit van leven o Slechts patiënten waarbij zowel een voor- als nameting beschikbaar is worden geïncludeerd in de kwaliteit van leven analyses (indien enkel een voormeting dan wel nameting beschikbaar is, dan worden deze gegevens wel aangeleverd) o De resultaten van kwaliteit van leven worden door Meetbaar Beter gerapporteerd voor 8 gezondheidsdomeinen: fysiek functioneren, rolfunctioneren fysiek, lichamelijke pijn, ervaren gezondheid, sociaal functioneren, rolfunctioneren emotioneel, geestelijke gezondheid en vitaliteit Daarnaast worden door Meetbaar Beter de resultaten op hoofddomein-niveau (dwz fysieke gezondheid en psychische gezondheid ) gerapporteerd o Voor elke patiënt moet minimaal 50% van de vragen per domein ingevuld zijn o Vanwege de vereiste nameting na één jaar worden alle patiënten die een behandeling hebben ondergaan t/m geselecteerd o Bij CABG, PCI, AVR en TAVI patiënten geldt dat het niet is om kwaliteit van leven voor spoedpatiënten aan te leveren Deze groep wordt bij het berekenen van het responspercentage geëxcludeerd o De gegevens worden door de verschillende centra op verschillende manieren verzameld: papier of internet (in het ziekenhuis of thuis ingevuld) 9

10 1 Inleiding Berekening Kwaliteit van Leven SF36 (versie 2) Hercodering De scores op de kwaliteit van leven vragen worden zodanig getransformeerd dat een hogere score duidt op een betere gezondheidstoestand Daartoe worden de volgende ruwe schaalscores gehercodeerd: Hercodering van de volgende vragen Hercodering a 9d 9e 9h 11b 11d (1=5) (2=4) (3=3) (4=2) (5=1) 7 (1=6) (2=5) (3=4) (4=3) (5=2) (6=1) Gezondheidsdimensies Vervolgens worden de scores op de vragen voor alle patiënten, die minimaal de helft van de vragen die horen bij de desbetreffende schaal hebben beantwoord, gesommeerd tot schaalscores en getransformeerd naar een honderdpuntsschaal: Sommering 8 gezondheidsdimensies Fysiek functioneren Rolfunctioneren fysiek Rekenkundige som van de vragen: 3a + 3b + 3c + 3d + 3e + 3f + 3g + 3h + 3i + 3j 4a + 4b + 4c + 4d Lichamelijke pijn Ervaren gezondheid a + 11b + 11c + 11d Sociaal functioneren Rolfunctioneren emotioneel Geestelijke gezondheid Vitaliteit Gezondheidsverandering* 2 *wordt niet gebruikt binnen MB 5a + 5b + 5c 9b + 9c + 9d + 9f + 9h 9a + 9e + 9g + 9i Om de scores op de twee hoofddomeinen te bepalen wordt het gemiddelde berekend van de scores op de volgende subschalen: Sommering 2 hoofddomeinen Fysieke gezondheid Psychische gezondheid Rekenkundige som van de items: fysiek functioneren + rolfunctioneren fysiek + lichamelijke pijn + ervaren gezondheid sociaal functioneren + rolfunctioneren emotioneel + geestelijke gezondheid + vitaliteit 10

11 1 Inleiding Berekening Kwaliteit van Leven SF12 (versie 2) Hercodering De scores op de kwaliteit van leven vragen worden zodanig getransformeerd dat een hogere score duidt op een betere gezondheidstoestand Daartoe worden de volgende ruwe schaalscores gehercodeerd: Hercodering van de volgende vragen Hercodering 1 5 6a 6b (1=5) (2=4) (3=3) (4=2) (5=1) Gezondheidsdimensies Vervolgens worden de scores op de vragen voor alle patiënten, die minimaal de helft van de vragen die horen bij de desbetreffende schaal hebben beantwoord, gesommeerd tot schaalscores en getransformeerd naar een honderdpuntsschaal: Sommering 8 gezondheidsdimensies Fysiek functioneren 2a +2b Rolfunctioneren fysiek Lichamelijke pijn 5 Ervaren gezondheid 1 Sociaal functioneren 7 Rolfunctioneren emotioneel Geestelijke gezondheid Vitaliteit *wordt niet gebruikt binnen MB Rekenkundige som van de vragen: 3a + 3b 4a + 4b 6a + 6c Om de scores op de twee hoofddomeinen te bepalen wordt het gemiddelde berekend van de scores op de volgende subschalen: 6b Sommering 2 hoofddomeinen Fysieke gezondheid Psychische gezondheid Rekenkundige som van de items: fysiek functioneren + rolfunctioneren fysiek + lichamelijke pijn + ervaren gezondheid sociaal functioneren + rolfunctioneren emotioneel + geestelijke gezondheid + vitaliteit 11

12 1 Inleiding 2 Data invoeren in Meetbaar Beter Excel databestand Automatische controles: invoerfouten kunnen tot een minimum beperkt worden doordat geautomatiseerde controles (overeenkomstig het controleprotocol) zijn ingebouwd in het Meetbaar Beter Excelbestand dat gebruikt wordt bij de data-aanlevering Het advies is om enkele weken voor de deadline van de data-aanlevering deze controles uit te voeren, zodat er nog tijd is voor het mogelijk corrigeren van de data TIPS Inventariseer of er in de nieuw aan te leveren dataset opvallende verschillen zijn bij de uitkomstindicatoren en initiële condities ten opzichte van de dataset die vorig jaar is aangeleverd Inventariseer of er in de nieuw aan te leveren dataset opvallende trends zijn over de jaren heen, die mogelijk kunnen duiden op onwaarschijnlijkheid Koppel de databestanden van de afzonderlijke medische behandelingen om te controleren of patiënten die in meerdere cohorten zijn geïncludeerd identieke initiële condities hebben (indien mogelijk) Bijvoorbeeld: een patiënt met diabetes mellitus is in zowel het PCI als CABG cohort geïncludeerd, dan geldt dat deze patiënt bij beide registraties de waarde diabetes mellitus = ja moet hebben (tenzij diagnose diabetes is veranderd tussen de twee behandelingen in) 3 Akkoord medisch specialist voor versturen data Het verdient aanbeveling om de kwaliteit van de data voorafgaande aan de data-aanlevering te laten beoordelen door een medisch specialist of een team van medisch specialisten (bijvoorbeeld tijdens een wekelijks overleg) Het ondertekend controleprotocol is voorzien van een handtekening van zowel de datamanager als 1 verantwoordelijk medisch specialist TIP Controleer de kwaliteit van de data niet alleen op basis van de gemiddelde percentages, maar check ook de ingevoerde data middels een steekproef De omvang van de steekproef is onder andere afhankelijk van de grootte van het cohort, je kan hiervoor een power berekening uitvoeren Voor hulp hierbij kan je contact opnemen met datamanagement@meetbaarbetercom 4 Data-aanlevering Per medische behandeling bestaat de data-aanlevering uit de onderstaande documenten, die beveiligd verstuurd worden naar datamanagement@meetbaarbetercom o Het Meetbaar Beter Excel databestand: elke medische behandeling heeft een uniek Excel databestand Dit Excel databestand wordt gebruikt voor de data-aanlevering Alle velden met automatische controles van de data behoren op groen te staan (correcte invoer) Slechts databestanden met enkel groene velden worden in behandeling genomen Het ziekenhuis heeft na een foutieve data-aanlevering éénmalig de mogelijkheid aangepaste data aan te leveren Indien het databestand dan nog rode velden bevat, wordt de betreffende uitkomstindicator en/of initiële conditie niet meegenomen in de rapportage Na het controleren van de concept figuren krijgt het ziekenhuis nogmaals éénmalig de mogelijkheid aangepaste data aan te leveren Bij het aanleveren van aangepaste data geldt dat het ziekenhuis expliciet benoemt welke aanpassingen zijn doorgevoerd en de redenen voor deze aanpassingen 12

13 1 Inleiding o Ondertekend controleprotocol: het controleprotocol moet volledig doorlopen worden voordat de data wordt aangeleverd aan Meetbaar Beter Vervolgens dient zowel een datamanager als een medisch specialist het controleprotocol te tekenen, waarbij wordt verklaard dat de verantwoordelijkheid is genomen voor de juiste selectie en aanlevering van de data van alle patiënten aan Meetbaar Beter, conform de door Meetbaar Beter bepaalde inclusiecriteria en definities Slechts datasets voorzien van een getekend controleprotocol kunnen door Meetbaar Beter in behandeling worden genomen Het protocol voor het beveiligd versturen van bestanden is op te vragen via datamanagement@meetbaarbetercom Voor de data-aanlevering gelden de onderstaande deadlines Voor de data-aanlevering geldt dat Meetbaar Beter ervan uit gaat dat de data door de bij Meetbaar Beter bekende datamanager wordt aangeleverd Indien de data door een ander persoon wordt aangeleverd, dan wordt Meetbaar Beter hier graag van op de hoogte gesteld Planning data-aanlevering 2016 (analyses uitgevoerd door business analyst): 1 juli: atriumfibrilleren (Tim van Kemenade) 1 aug: aortakleplijden (Daniela Veldman) AVR + CABG (Daniela Veldman) mitraliskleplijden (Marloes Marteijn) 1 sept: coronairlijden (Marloes Marteijn) Eindverantwoordelijk: manager Datamanagement (Saskia Houterman) 5 Consolidatie Voor de medische condities coronairlijden, aortakleplijden en atriumfibrilleren worden de afzonderlijke medische behandelingen door Meetbaar Beter samengevoegd tot een geconsolideerde dataset Voor de consolidatie gelden de onderstaande criteria: o Enkel centra die data voor alle afzonderlijke medische behandelingen hebben aangeleverd worden geïncludeerd in het geconsolideerde cohort van de betreffende medische conditie (bijvoorbeeld: voor de consolidatie van coronairlijden moet data aangeleverd zijn voor PCI, CABG en de conservatieve behandeling) o Voor een ziekenhuis worden enkel de jaren geïncludeerd waarvoor van alle afzonderlijke medische behandelingen data zijn aangeleverd en waarin een ziekenhuis een heel jaar volledig operationeel was 6 Standaard afspraken ontbrekende data Voor alle uitkomstindicatoren en initiële condities (excl kwaliteit van leven) geldt de norm dat maximaal 10% van de gegevens mogen ontbreken van het gehele aangeleverde cohort Bij de regressie-analyses worden ziekenhuizen geïncludeerd die maximaal 1 van de initiële condities die meegenomen worden in de regressie-analyse, meer dan 10% ontbrekende data hebben van het gehele aangeleverde cohort TIP Inventariseer in het Meetbaar Beter boek van vorig jaar per medische behandeling welke initiële condities zijn geïncludeerd bij de regressie-analyses Streef ernaar om voor alle aangeleverde patiënten van de betreffende medische behandeling deze initiële condities compleet aan te leveren ( 90% bekende gegevens van het gehele aangeleverde cohort) 13

14 1 Inleiding Let op: Initiële condities die bij 25% of meer van de centra niet voldoende aanwezig zijn, worden niet meegenomen in de regressie-analyse 7 Meetbaar Beter boek In de jaarlijkse rapportage worden de resultaten op 3 niveaus weergegeven: o Ongecorrigeerde percentages: hiermee wordt inzichtelijk hoe vaak een bepaalde uitkomst zich voordoet in de verschillende centra Voor het berekenen van de ongecorrigeerde percentages worden de werkelijke percentages genomen (exclusief onbekend) o Gesegmenteerde figuren: hiermee wordt de invloed van een initiële conditie op een uitkomstindicator inzichtelijk gemaakt Patiënten met een ontbrekende waarde op de uitkomstindicator dan wel initiële conditie worden uitgesloten Indien geen enkel ziekenhuis meer dan 3 events heeft voor een bepaalde uitkomstindicator dan bestaat de weergave enkel uit niet-gesegmenteerde ongecorrigeerde uitkomsten o Funnelplots: in een funnelplot wordt weergegeven hoe de resultaten van zorg zich verhouden tot de te verwachten resultaten van zorg op basis van de zorgzwaarte van de populatie De te verwachten resultaten worden berekend met behulp van een regressie-analyse, waarin wordt gecorrigeerd voor de gemeten initiële condities NB Er wordt niet gecorrigeerd voor samengestelde initiële condities Dit betreft de volgende initiële condities: Euroscore I, Euroscore II en CHA 2 DS 2 -VASc score 8 Onderhoudscyclus Elk jaar vindt er voor alle medische behandelingen een onderhoudscyclus plaats De onderhoudscyclus heeft als doel om de indicatorenset en/of definities verder aan te scherpen Zodra de dataverzameling is afgerond, krijgen alle betrokken personen (artsen, datamanagers en intern projectleiders) de gelegenheid om input aan te leveren Tijdens de dataverzameling bieden we ook de mogelijkheid om input te leveren Deze input kan verstuurd worden naar datamanagement@meetbaarbetercom 14

15 2 Definities 2 Definities Het is belangrijk dat alle aangesloten ziekenhuizen een uniforme definitie hanteren voor alle geselecteerde uitkomstindicatoren en initiële condities Daarbij sluiten we zoveel mogelijk aan bij de definities die gehanteerd worden in (inter)nationale vooraanstaande bronnen Hierbij is de volgende prioritering aangehouden: I Nationale bronnen (richtlijnen, beroepsverenigingen (NVVC, NVT)) II Europese bronnen (European Society for Cardiology (wwwescardioorg)) III Internationale bronnen (Amerikaanse verenigingen en/of registraties) In dit hoofdstuk worden alle algemene definities (in alfabetische volgorde) gepresenteerd die binnen Meetbaar Beter bij de verschillende medische condities gehanteerd worden Anti-aritmica (AAD) Anti-aritmica (in het Engels anti-arrhythmic drugs AAD) zijn geneesmiddelen welke antiaritmische eigenschappen hebben en daarom gebruikt worden in de behandeling van ritmestoornissen, zoals atriumfibrilleren AAD s worden onderverdeeld in 4 verschillende klassen naar Vaughan Williams, gebaseerd op hun werkingsmechanisme Klasse I: membraanstabiliserende middelen (quinidine, procainamide, disopyramide en flecainide) Klasse II: bèta-receptor blokkerende sympathicomimetica (beta-blokkers) Klasse III: actiepotentiaalverlengende middelen (amiodaron, ibutilide, sotalol) Klasse IV: calciuminstroom remmende medicatie (calcium-blokkers diltiazem en verapamil) = Belangrijk: bèta-blokkers uit klasse II en anti-aritmica uit klasse IV volgens Vaughan Williams worden bij de behandeling van atriumfibrilleren niet beschouwd als een antiaritmicum Gebruik van bèta-blokkers na zowel een katheter PVI als minimaal-invasieve chirurgische PVI wordt daarom niet beschouwd als gebruik van een AAD (bèta-blokkers zijn klasse II AAD volgens de Vaughan Williams-classificatie, maar worden binnen de elektrofysiologie niet als zodanig beschouwd) Bronvermelding: Vaughan Williams EM Classification of antidysrhythmic drugs Pharmacol Ther B 1975; 1: Farmacotherapeutisch kompas (wwwfkcvznl) Atriumfibrilleren (AF) Betreft een ritmestoornis welke gekenmerkt wordt door: 1 Irregulair RR-interval (zonder de aanwezigheid van een repetitief patroon), en 2 Afwezigheid van P-golven op het oppervlakte ECG, en 3 Variabele atriale cycluslengte (indien zichtbaar) en wordt op grond van de tijdsduur ingedeeld in volgende types: Paroxysmaal atriumfibrilleren: het voorkomen van meer dan twee episoden van atriumfibrillatie welke spontaan beëindigen binnen 7 dagen ( 7 dagen) Episoden van atriumfibrillatie die minder dan 48 uur (< 48 uur) duren en beëindigd worden door elektrische of farmacologische cardioversie worden ook als paroxysmaal atriumfibrilleren geclassificeerd 15

16 2 Definities Bloeding Persisterend atriumfibrilleren: continue atriumfibrillatie welke langer duurt dan 7 dagen Episoden van atriumfibrillatie welke na 48 uur (> 48 uur), maar binnen 7 dagen ( 7 dagen) beëindigd worden door elektrische of farmacologische cardioversie worden ook als persisterend atriumfibrilleren geclassificeerd Langdurig persisterend atriumfibrilleren: continue atriumfibrillatie welke langer duurt dan 12 maanden (> 12 maanden) Bronvermelding: Camm AJ, Kirchhof P, Lip GY et al Guidelines for the management of atrial fibrillation: the task force for the management of atrial fibrillation of the European Society of Cardiology Eur Heart J 2010; 31: PMID Calkins H, Kuck KH, Cappato R et al 2012 HRS/EHRA/ECAS expert consensus statement on catheter and surgical ablation of atrial fibrillation: recommendations for patient selection, procedural techniques, patient management and follow-up, definitions, endpoints and research trial design Heart Rhythm 2012; 9: PMID Bloedingen worden naar gelang hun ernst ingedeeld volgens de gestandaardiseerde Bleeding Academic Research Consortium (BARC) classificatie De volgende categorieën worden onderscheiden: BARC type 1: bloeding waarvoor patiënt geen medische hulp zoekt en welke geen verdere actie, follow-up of behandeling behoeft Voor Meetbaar Beter worden enkel bloedingen geregistreerd vanaf BARC type 2 BARC type 2: elke zichtbare bloeding die niet in categorie 3 tot en met 5 valt, maar wel voldoet aan tenminste één van volgende criteria: - vereist niet-chirurgische, medische behandeling door een zorgverlener, en/of - leidt tot ziekenhuisopname of extra behandeling, en/of - vereist medische nazorg of evaluatie BARC type 3a: elke zichtbare bloeding gepaard gaande met 2 tot 3 mmol/l hemoglobine daling en/of bloedtransfusie BARC type 3b: elke zichtbare bloeding gepaard gaande met 3 mmol/l hemoglobine daling en/of harttamponade en/of bloeding die chirurgische interventie vereist (uitgezonderd tanden, neus, huid en hemorroïden) en/of toediening van vasoactieve intraveneuze medicatie BARC type 3c: intracraniële bloeding (uitgezonderd microbloeding of hemorragische transformatie) en/of intra-oculaire bloeding BARC type 4: CABG-gerelateerde bloeding met ofwel peri-operatieve intracraniële bloeding binnen 48h en/of re-sternotomie voor hemostase en/of transfusie 5 eenheden volbloed of packed cells binnen 48h en/of thoraxdrainproductie 2l binnen 24h BARC type 5a: waarschijnlijk fatale bloeding zonder bevestiging bij autopsie of beeldvorming BARC type 5b: bewezen fatale bloeding door middel van autopsie of beeldvorming Bronvermelding: Mehran R, Rao SV, Bhatt DL et al Standardized bleeding definitions for cardiovascular clinical trials: a consensus report from the Bleeding Academic Research Consortium Circulation 2011; 123: PMID

17 2 Definities Body Mass Index (BMI) De Body Mass Index (BMI) is het quotiënt van het gewicht (in kg) en het kwadraat van de lengte (in meter) Afhankelijk van de waarde van de BMI is de door de WHO voorgestelde classificatie: BMI < 18,5 kg/m 2 ondergewicht 18,5 kg/m 2 BMI < 25,0 kg/m 2 normaal gewicht 25,0 kg/m 2 BMI < 30,0 kg/m 2 overgewicht BMI 30 kg/m 2 obesitas Bronvermelding: Obesity: preventing and managing the global epidemic Report of a WHO consultation World Health Organ Tech Rep Ser 2000; 894: PMID Cardiale tamponade De aanwezigheid van >5 mm pericardvocht al dan niet met klinische (CVD-verhoging, pulsus paradoxus, hypotensie) en/of echocardiografische (wijde, niet collaberende vena cava inferior, diastolische collaps van rechter atrium en/of ventrikel, >25% respiratoire variatie in mitralisklep inflowpatroon, >50% variatie in tricuspidalisklep inflow patroon) tekenen van tamponade Het betreft een cardiale tamponade als een interventie (drainage) is Bronvermelding: Maisch B, Seferovic PM, Ristic AD et al Guidelines on the diagnosis and management of pericardial disease executive summary Eur Heart J 2004; 25: PMID CHA 2 DS 2 -VASc score Stratificatiescore op een schaal van 0 tot en met 9, gebaseerd op leeftijd, geslacht en het voorkomen van hartfalen, hypertensie, diabetes, cerebrovasculaire aandoeningen en vaatlijden De score geeft een inschatting van het risico op trombo-embolische complicaties bij atriumfibrilleren Risicofactor Score C Congestief hartfalen/linker kamer dysfunctie 1 H Hypertensie 1 A 2 Leeftijd 75 jaar 2 D Diabetes mellitus 1 S 2 CVA/TIA/trombo-embolie 2 V Vaatlijden 1 A Leeftijd jaar 1 Sc Vrouwelijk geslacht 1 Bij het tot stand komen van deze stratificatiescore werd uitgegaan van de volgende definities: Hartfalen: aanwezigheid van tekenen of symptomen van ofwel rechter- (verhoogde centraal veneuze druk, hepatomegalie, oedeem) ofwel linker- (inspanningsafhankelijke kortademigheid, hoesten, vermoeidheid, orthopnoe, paroxysmale nachtelijke dyspnoe (als orthopnoe dan ook dyspnoe), cardiomegalie, crepitaties, gallop ritme, pulmonale veneuze congestie) hartfalen of 17

18 2 Definities beiden Deze tekenen of symptomen zijn bevestigd door middel van (non)invasieve methoden welke objectief aantonen dat er cardiale dysfunctie is Hypertensie: zie definitie hypertensie Diabetes mellitus: zie definitie diabetes mellitus CVA/TIA/trombo-embolie: zie definitie CVA, TIA en trombo-embolie Vaatlijden: Eerdere myocardinfarct, angina pectoris, PCI of CABG De aanwezigheid van één of meer van volgende aandoeningen: intermitterende claudicatio, voorgeschiedenis van chirurgische of percutane interventie van abdominale aorta of onderste ledematen, abdominale of thoracale vaatheelkundige chirurgie, arteriële of veneuze trombose Bronvermelding: Lip GY, Nieuwlaat R, Pisters R et al Refining clinical risk stratification for prediction stroke and thromboembolism in atrial fibrillation using a novel risk factor-based approach: the EuroHeart Survey on atrial fibrillation Chest 2010; 137: PMID Camm AJ, Kirchhof P, Lip GY et al Guidelines for the management of atrial fibrillation: the task force for the management of atrial fibrillation of the European Society of Cardiology Eur Heart J 2010; 31: PMID Cerebro Vasculair Accident (CVA) Door een neuroloog vastgestelde permanente, neurologische dysfunctie als gevolg van focale ischemie van hersenen, ruggenmerg of retina, veroorzaakt door een acuut infarct van het neurologische weefsel ten gevolge van trombose, embolie, systemische hypoperfusie of bloeding Bronvermelding: Sacco RL, Kasner SE, Broderick JP et al An updated definition of stroke for the 21st century: a statement for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association Stroke 2013; 44: PMID Chronische Totale Occlusie (CTO) Atherosclerotische occlusie van een kransslagader die tenminste 3 maanden bestaat en waarbij een TIMI flow 0 of 1 bestaat Bronvermelding: Sianos G, Werner GS, Galassi AR et al Recanalisation of Chronic Total coronary Occlusion: 2012 consensus document from the EuroCTO club EuroIntervention 2012; 8: Diabetes mellitus Met medicatie behandelde diabetes mellitus Er zijn twee typen diabetes mellitus, maar voor Meetbaar Beter wordt daarin geen onderscheid gemaakt Diabetes mellitus type 1: terugkerende of persisterende hyperglycemie ten gevolge van een absoluut insulinetekort waarbij de behandeling bestaat uit insuline Diabetes mellitus type 2: terugkerende of persisterende hyperglycemie ten gevolge van insulineresistentie waarbij de behandeling bestaat uit dieet, orale medicatie en/of insuline NB: Zwangerschapsdiabetes ten tijde van de interventie uitsluiten 18

19 2 Definities Diabetes mellitus gediagnosticeerd voorafgaande aan de interventie wordt gekarakteriseerd door chronische hyperglycaemie waarbij één van de onderstaande criteria wordt aangetoond: Nuchter plasmaglucosespiegel 7,0 mmol/l ( 126 mg/dl) Plasmaglucose 11,1 mmol/l ( 200 mg/dl) twee uur na inname van 75g orale glucose als in de glucosetolerantietest (plasmaglucose meting dient niet plaats te vinden ten tijde van of kort na een glucose infuus) Symptomen van hyperglycaemie en terloops gemeten plasmaglucose 11,1 mmol/l ( 200 mg/dl) (plasmaglucose meting dient niet plaats te vinden ten tijde van of kort na een glucose infuus) Geglycosyleerd hemoglobine (HbA1c) 6,5% Bronvermelding: American Diabetes Association Diagnosis and classification of diabetes mellitus Diabetes Care 2013; 36 (Suppl 1): S67-S74 PMID Rydén L, Grant P, Anker SD et al ESC guidelines on diabetes, pre-diabetes and cardiovascular diseases developed in collaboration with the EASD Eur Heart J 2013; 34: PMID Diepe sternumwondinfectie (DSWI) Endocarditis Diepe sternumwondproblemen mediastinitis die zich ontwikkelen na de interventie: omvat spier, sternum, mediastinum en is positief als er sprake is van één of meer van de onderstaande criteria: Chirurgische drainage/refixatie Positieve wondkweken AB-therapie vanwege de sternumwond Bronvermelding: BHN Handboek v 40 (1 januari 2014) Infectieuze ontsteking van het endocardium waarbij de diagnose gesteld wordt op basis van de gemodificeerde Duke criteria (zie tabel); deze criteria zijn gebaseerd op de aanwezigheid van micro-organismen in de bloedbaan en/of het voorkomen van een vegetatie, abces of dehiscentie van een klepprothese bij echocardiografie al dan niet in aanwezigheid van klinische kenmerken (predisponerende hartafwijking, koorts, vasculaire afwijkingen en/of immunologische fenomenen) Major Duke criteria Microbiologie Ten minste twee positieve bloedkweken van micro-organismen die typisch zijn voor infectieuze endocarditis, zoals: a Streptococcen, met name Streptococcus viridans (S sanguis, S mutans, Smitis); β-hemolytische Streptococcen (S pyogenes, S agalactiae) en nonhemolytische Streptococcen (S bovis) b Stafylococcen, met name Stafylococcus aureus en coagulase negatieve stafylococcen (voornamelijk S epidermidis) c Enterococcen (Enterococcus faecium, E faecalis) d Microorganismen uit de HACEK group (Haemophilus spp, Actinobacillus actinomycetemcomitans, Cardiobacterium hominis, Eikenella corrodens, Kingella kingae), Coxiella burnetii, Gram negatieve micro-organismen en schimmels 19

20 2 Definities Micro-organismen overeenkomend met endocarditis verwekkers die herhaaldelijk geïsoleerd zijn uit de bloedkweken Met herhaaldelijk wordt het hebben afgenomen van twee positieve bloedkweken bedoeld (minimaal twaalf uur na elkaar) of het hebben afgenomen van minimaal drie positieve bloedkweken of meerdere positieve bloedkweken (met een minimale tijdspanne van 1 uur) Een enkele positieve bloedkweek waaruit Coxiella burnetii wordt geïsoleerd of een fase I IgG antilichaam titer voor C burnetii groter is dan 1:800 Echocardiografie Positieve echocoardiografische bevindingen, te weten a Een (discrete) echorijke oscillerende intracardiale massa gelokaliseerd aan dezelfde zijde als de endocardiale laesie b Een peri-annulair abces c Nieuwe dehiscentie van een kunstklepprothese d Een nieuwe klepinsufficiëntie/lekkage (toename van een reeds bestaande insufficiëntie/lekkage is niet voldoende om als criterium gebruikt te worden) Minor Duke criteria Predispositie voor endocarditis, zoals bij bepaalde hartaandoeningen of intraveneus druggebruik Koorts >38,0 C Vasculaire verschijnselen (splinterbloedingen, conjunctivale bloedingen, Janeway laesies) Immunologische verschijnselen (glomerulonefritis, Osler s noduli, Roth spots, reumafactor) Positieve bloedkweken van niet-typische micro-organismen De definitieve diagnose infectieuze endocarditis wordt gesteld bij de aanwezigheid van tenminste: 2 major criteria 1 major en 3 minor criteria 5 minor criteria voor de waarschijnlijke diagnose zijn tenminste : 1 major en 1 minor criterium 3 minor criteria Bronvermelding: Li JS, Sexton DJ, Mick N et al Proposed modification to the Duke criteria for the diagnosis of infective endocarditis Clin Infect Dis 2000; 30: Mylokanis E, Calderwood SB Infective endocarditis in adults N Engl J Med 2001; 345: Habib G, Hoen B, Tornos P et al Guidelines on the prevention, diagnosis and treatment of infective endocarditis Eur Heart J 2009; 30: PMID

21 2 Definities Ejectiefractie (= linkerventrikelejectiefractie) Ejectiefractie (EF) wordt in de fysiologie gedefinieerd als het quotiënt van slagvolume (einddiastolisch volume eindsystolisch volume) gedeeld door het einddiastolisch volume Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gebruikte methode om de ejectiefractie vast te stellen (linker kamer angiografie, SPECT, echocardiografie, MRI of CT) EF > 50% goed 30 t/m 50% matig < 30% slecht Bronvermelding: Lang, R M, Badano, L P, Mor-Avi, V, Afilalo, J, Armstrong, A, et al Recommendations for Cardiac Chamber Quantification by Echocardiography in Adults: An Update from the American Society of Echocardiography and the European Association of Cardiovascular Imaging European Heart Journal of Cardiovascular Imaging 2015; 16: EuroSCORE (logistisch) The European System for Cardiac Operative Risk Evaluation (EuroSCORE) biedt een risicostratificatie om de operatieve mortaliteit van cardiochirurgische procedures in te schatten Afhankelijk van de gekozen EuroSCORE (I of II), hangt de score af van een aantal kenmerken, te weten leeftijd, geslacht, chronisch obstructief longlijden, extracardiale atherosclerose, neurologische dysfunctie, vroegere cardiale chirurgie, serum kreatinine, actieve endocarditis, kritieke pre-operatieve toestand, onstabiele angina pectoris, linkerkamerdysfunctie, recent myocardinfarct, pulmonale hypertensie, spoedingreep, aantal cardiale ingrepen, gelijktijdige aortachirurgie en postinfarct septumruptuur Voor definities en/of berekening van de EuroSCORE I wordt verwezen naar de website en voor EuroSCORE II naar EuroSCORE I < 10 % laag 10 t/m 20% middel > 20% hoog EuroSCORE II < 5 % laag 5 t/m 10% middel > 10% hoog Hartteambespreking Onder een hartteambespreking wordt verstaan een bespreking waar op zijn minst een interventiecardioloog en een cardiochirurg bij aanwezig zijn Uit deze bespreking volgt oa een behandelplan Deze informatie dient opgezocht te worden in de patiëntendossiers Hierbij mag er niet vanuit worden gegaan dat alle niet-acute patiënten besproken worden tijdens een hartteambespreking 21

22 2 Definities Hypertensie Systolische bloeddruk 140 mmhg en/of diastolische bloeddruk 90 mmhg gemeten gedurende 2 of meer opeenvolgende momenten, onder rustomstandigheden, en/of Actueel gebruik van antihypertensieve medicatie Bronvermelding: Lip GY, Nieuwlaat R, Pisters R et al Refining clinical risk stratification for prediction stroke and thromboembolism in atrial fibrillation using a novel risk factor-based approach: the EuroHeart Survey on atrial fibrillation Chest 2010; 137: PMID Linkeratriumvolume index Het linkeratriumvolume wordt gemeten aan het einde van de ventriculaire systole, op het moment dat het atrium het grootst in volume is Het volume gemeten met behulp van Echo, CT of MRI en wordt berekend op basis van de biplane area -length methode Deze methode is gebaseerd op het linkeratriumoppervlakte gemeten in apicale 4- en 2-kamer opnames en de kortste lengte van het atrium (in ofwel apicale 4- dan wel apicale 2-kamer opname) Het linkeratriumvolume bedraagt dan 8/3 π ((A1 A2)/L) De linkeratriumvolume index wordt gemeten in ml/m 2 (geïndexeerd naar het lichaamsoppervlakte) Het linkeratriumvolume mag niet langer geleden dan 12 maanden vóór de interventie zijn vastgesteld Bronvermelding: Lang RM, Bieriq M, Devereux RB et al Recommendations for chamber quantification Eur J Echocardiogr 2006; 7: PMID Meervatslijden Coronaire atherosclerose met ofwel de aanwezigheid van een hoofdstamstenose ofwel de aanwezigheid van een stenose in tenminste twee kransslagaders; de stenose dient tot tenminste 50% diameterreductie te leiden of tot een drukverval (FFR) <80% Mitralisklepinsufficiëntie In geval van insufficiëntie van de mitralisklep functioneert het sluitmechanisme van de hartklep onvoldoende, waardoor er tijdens de contractiefase van de linkerhartkamer (systole) een gedeelte van het bloed terug lekt naar de linkerboezem De mitralisklep is een complex apparaat, bestaande uit linkeratrium, annulus, klepbladen, chordae, papillairspieren en linkerventrikel myocardium Indien er afwijkingen bestaan in één of meerdere van deze componenten, kan er een insufficiëntie optreden De ernst van mitralisklepinsufficiëntie wordt bepaald volgens de echocardiografische criteria, zoals vermeld in het richtlijndocument van de European Society of Cardiology (zie bronvermelding) Omdat er verschillende nomenclatuur in den lande gebruikt wordt, onderscheiden we de volgende equivalenten: Ernst geen/mild mitralisklepinsufficiëntie matig mitralisklepinsufficiëntie ernstig mitralisklepinsufficiëntie Bronvermelding: Vahanina A, Alfieri O, Andreotti et al Guidelines on the management of valvular heart disease (version 2012) Eur Heart J 2012; 33: PMID

23 2 Definities Myocardinfarct Stijging en/of daling van een of meerdere cardiale biomarkers (bij voorkeur troponine) met ten minste één waarde boven het 99 e percentiel van de bovengrens waarbij tenminste één van de volgende symptomen aanwezig is: Symptomen passende bij ischemie (pijn op de borst; misselijkheid/braken/transpiratie; kortademigheid tgv linkerkamerfalen; duizeligheid/lichthoofdigheid/syncope), en/of Nieuwe significante ST-segment of T-golf afwijkingen of bundeltakblok, en/of Ontwikkelen van pathologische Q-golven op het elektrocardiogram, en/of Met beeldvorming aangetoond nieuw verlies van viabel myocardweefsel of nieuwe wandbewegingsstoornissen, en/of Identificatie van intracoronaire trombus bij angiografie of autopsie Speciale situaties (waaronder het periprocedurele infarct) zijn: Myocardinfarct binnen 48 uur na PCI (type 4 myocardinfarct): (voor diagnose van een myocardinfarct ná 48 uur is de algemene definitie van toepassing) De waarde van het troponine moet >5 keer de bovengrens van normaal (99 e percentiel) zijn (indien de uitgangswaarde van het troponine normaal was) óf de waarde van het troponine moet >20% stijgen ten opzicht van de uitgangswaarde (indien de uitgangswaarde van het troponine verhoogd is) waarbij tevens één van volgende symptomen: a Pijn op de borst gedurende 20 minuten b ST-segment afwijkingen passende bij ischemie of nieuwe pathologische Q-golven c Angiografisch bewijs voor verminderde flow in één der kransslagaders d Met beeldvorming aangetoond nieuw verlies van viabel myocardweefsel of nieuwe wandbewegingsstoornissen Myocardinfarct binnen 48 uur na CABG (type 5 myocardinfarct): (voor diagnose van een myocardinfarct ná 48 uur is de algemene definitie van toepassing) De waarde van het troponine moet >10 keer de bovengrens van normaal (99 e percentiel) zijn (indien de uitgangswaarde van het troponine normaal was) waarbij tevens één van volgende symptomen: a Nieuwe pathologische Q-golven of linkerbundeltakblok b Angiografisch bewijs voor nieuwe occlusie van graft of natieve kransslagader c Met beeldvorming aangetoond nieuw verlies van viabel myocardweefsel of nieuwe wandbewegingsstoornissen Overlijden aan cardiale oorzaak zonder beschikbare biomarkers: nieuwe pijn op de borst of nieuwe ST-elevatie volstaat voor de diagnose van myocardinfarct Herinfarct: heeft betrekking op een acuut myocardinfarct binnen 28 dagen na een eerder acuut myocardinfarct Indien de uitgangswaarde van het troponine verhoogd is, dient er een stijging van >20% plaats te vinden Voor wat betreft de electrocardiografische bevindingen, gelden enkel ST-elevatie 01 mv of nieuwe pathologische Q-golven als criterium (en dus niet ST-depressie of nieuw linkerbundeltakblok) Bronvermelding: Cannon CP, Battler A, Brindis RG et al American College of Cardiology key data elements and definitions for measuring the clinical management and outcomes of patients with acute coronary syndromes J Am Coll Cardiol 2001; 38: PMID Thygesen K, Alpert JS, Jaffe AS et al Third universal definition of myocardial infarction Eur Heart J 2012; 33: PMID