^FF l. GELKENHORgÍIJDENS DE EEVRIJDII{OSDAGEII

Transcriptie

1 GELKENHORgÍIJDENS DE EEVRIJDII{OSDAGEII [{ ro4! ^FF l sttpauól.@rja w GstkeóhaÉt ddn dè vdhèè@s voof hel sdike i,d bóvíiding van W6sê1, het GsdeÍbpek èn Wenoop op maandag 16apÍi 1945'r, n Oud Bameveld nr 35 van me 2003, ben kvoor nlormal e ê ist ook enk e keíen b i m vrouw Van Bêêk op Gelkenho r aan dó va ksêwê! Zlv n de m toen onderendere dqt r qlop zondagnaff ddag 15 aprilop hun erf, nf l op lrêr kaa'"1e, Canadeso verkennere waren gew si. k was r toen van overtuigd dal ze z ch n d dag moesl verg s- sen wanr oíicieel is de canadese hoóldmacht m t hel grote aanral

2 tanks. opzondag 15 apr 1945van Arnhêm komênd n t veíder gekomen dan tot hêl KÍól rn4i.l ler N{useum acrrl Í otléílo. Dus zelís nos niel tot h on. ó. Máar 101 waaí de canadese verkênnêrs óp zondag l5 apr zjnsekonên s brijkbaar oíc ee niel prccl s vaslgoêgd. De aístand van enkele k ónáiêrcten oosten van Oltef ó tót Barnove d ek me, ook vooí vêíkênnoís v to qíoot om op d zondág dê l5e a zo d cht bjbarneveld 1 kunnen zln q wê6s1. Z zoud n volgêns mí, mode q baseeè of dé oíiciélê gogêvênsl dus pas op maandaq dó 160 ap ltót Gek nhorsl kuínén Hosw k voro la"( ovehas ator uit6tsl vóóízichl g b n gèwêêè1 né1 data 6n lld6r ppon ór min conccpl v.or ale zèkorh0d nreèrdéfè mq 6n had vo bêlêrd on ám de bétfêê f6nd6 gêihlon owd n tef goédkeuina had vooígologd had (zondag toch nêt mo!ên "v Íboter n í maandag Dat b 6ok a toen ikme' Íouw van Bê k vo q jaariun en enemp aarvan oud BáÍnov d nr 35 mel miln vers ág van dê b vrld nq brachl. Z keêk het mêlêón n en ze: 'lvlaaí ik lrad le loóh v6rtê d dat d Canadezen a opzóídaq 1s apr h êrwarên" Ze ve'1 dê lóên wêêrda1dó canadez n a ndê atê zóndaqnam ddag door haar man bijhón op hêt eívan d boeídeí! waí n gê2ên. Haar man had 1e9 n háà qêzêsd 'Da1 z jn s en Du l seé, dàlzln Eng sên'. Even laier rràddên eí achléí dá boed rlw*r Duilse mi 1aÍen qélopên ên doz rraddeí tegen háí man êrg verye end gedaan. Ersland tóên nam lk een Duls kanon mêt bêzêlting op sl che 250 mel r van boer d riin dê rchl ng van 'le Barneve d ópq srêld. Dat kanon stond iets véíd opt ópqesleld b j (1 a) aansrul tênd áán hêt bogin van d houlws (1b) anqs dó opílt naar d bo d ri van lóêí dé fámilè Dav6raaf(1.) ook à óp zondág dêcanadózên dé ur ottêro wêídên vonacht, op Ltn! t Badn tn de hóltwnt 1b vaqstqd: Bqn optiitm n@t bounan Davdaat 11c). Fêcll s:,e ' rkêwêg Op mjn vrasg aan mevíouw van B k Maar hoe weel! dan zo zeker dat d e verkenn ra op zon dagnamiddag waren en nel pas op maandagnam ddag?", entwoordde zê: Dal wê t ik zó z kêr omdal d kn chts op zondas v iwaren mjn mán ên k zêlf mo sren mêk n n m ln mán zê tóén z I heeji qêzien'. name jk 6v6n achrêídêboordêri g weest en hàd riên dargdzên. DaaÍm e staal íu óók voór mijval

3 dá1 Canad sê verkennêís al op Brink, n Duls kanon opsesletd zondagl5 apr tol zo ónceoofllk Dus ten w61 n van Gêkenhoni d chr bibahêveld ziln qêkomen k n óp srecrrls en paar bond d heb rrmr tó n mtn oxcusês aans mêler aístand van dê boerd_èrti. Da1 bod n n beloofd dêzê lout van mij kón men, ondanks dê óamouíago, n een latê uitsav vai Oud Bats vánaf G konhóret ziên staan on n ve d lê óoíigerón. Oók n d documonlàie van LOBEHU (Lokkêr/ Canad*ovêrkênnêB2 jn gêz n en bd dus ook op zondas door d vd Bêrc/vd.Huddino), n 2003 n dé er hun commandànïzln s6íap, Veluw ha ven@nd door do Barnê, porteerd. Dit kán één van do Ede, voldse KGnl, diê k nu aandachl n n z in qêwéès1 dat de vo qênde hêb afgelu s1 rd, rreeí z tóên voor dag (maandáonamiddag 1 ápíl) dê v deooahórade detum van zón dê angê1ánkcolonne u 1 On no dao 15 apn qênó md n vdrrêtdè kon voór GêlkehhoGt naar Íshts, zê tevehs dal de vêkonnêb va de bifd)dê Donkêtoooftetu s n, is wèi áídên, dus n êr olef dó válksé, arg$lag n n dê nchtlng van Voórtbfoek Maar dà1 6nl tgehê6 z6ker wes, zjh q kónen. MmÍdat bépl nu oè vràoên op váilrêêmáátre vo t vánàf ort6r o ol gèdê6i ilk wánt dán zóu d volg ndodàg ook frèl vêtooêm ddêlên ov6f d wèo? dè commàndanl van de adêr 1l En w e h Dê Và k oi Wêkèrom h àfi 16hk dar moêren hebben g wèl n diè Canadesê v rkènnêb óp d è on zou hid odag 3lèll! voofzchti zonddgnamddag dan nog méêr n 9êf zjn sêw ërt. Omcekêêd swél ds werandên ofod de wed aézen? vf Jwêr zêko.dál de Duit66 mi laien G asberchl Mèvrclwv;;B êl do Conádèsoverkènn66 op het èrl is h a66 ntuss$ lnlebruail. ) v6n boêd rl G konhorel hobb n ov n don máar afgoz 6n ván d z z on op$ wánt kod nu hêl vertr k correct o s mijnu, door eên b zoè ( van de20 vsrkenners waren í w Í asn G kênhorsr n ên.ondt idingdu tsê fr ita ren op Fl orl gewo si door haar zoon Hènkvan Beek Konn llk om te klken waaf die zovee méêí van do gebêu nenissen vorken nê6 war n i jdens I0 br vên Pas d dê b rid nq rcíd cetkenhorel bókênd g wordên dar tk ook nafr ddag, en vuueêvêclil u tg - vóeeídedag is Í, ovonêêns n d d nfomal e graag fret d daar n broken tuss n hêt Dultsê kanon en geihtêrêsseerde êzêrs van Oud dê canad s tanks waaíb j eerel Barn vê d wtdêên. Het m est êên Alder I tank ván dê Canad zen comprêle plaa!ê van degeb unên ssen op G kênhorsl jkl mêriêl Duitse kanon dooí dê canadêsê dóoí de DuitseB ên vêtoolgenshêl ranks wêrd uitqêsóhàkerd. sttuatie vóór de bevrijdinq op zondaq l5aprilslondêr strak leg n h t besin van dê hóu1wa anss dê ópíilaanffibuuíman Dave aar, átef buurman van de Toênêmênde spanning op A vóóf óp zondag de Canádêsê vóíkênn Ís op G lken lr oíst wêd ei qes Cna eeld lrad een le voê1 u r

4 de r clrl ng van de vak kóm ndê Du 1se óínc Í zich bij de íam ê met he1 oos op dê toên qangbarc vordefnoen zln íiets d ê dag à van de deel ndesta aorrrer dê kóêiên gezet en lrad onrkenda1 h I een r ets rrad. rvlaar bij h t vertíekkeí had d e oílicleí de liels loch z ên sraan en loen rrjdeiiels wildê ria- n had hil zin hooíd zo haíd tegen de age b! k boven de reupe s (dat zin d pa6n of bu z n waaf loei de koe en mol hun hekkenrlssen slondenl g stoten dát lrijalslíu ke' ohd ih de gíoèp he1 mosl aoht-"f dé koo oh was sóvàl h, Nijhád z óh dàafbll E bozoord ó slèíl( voruu ld, was dáàrna v ook nd oh tiefo rd Ênóm l ko Í 0odarn naaf dè i ts lqi6n sladn n ziin loc rt n do Íicht ng Bárncv d to voel veflolgd Do 6pannin op Gek nhobl nafl vê def loo doof lrol f I dal Dqlso mi laiígn op Étraat yoor de boefdoflêêr Duibó d seneuf n buíg6f kréíên hadd6n!êáf Estêérd wé kê bthen achlef de hoólbêrc slandéohlo ik w rc1 seíus lêêfd Dê spqnn ng nam atef opzon' dasnamddag tjdens lrel mek n, nog v Íd r toe dooí hel wss nde bezoek van de Canadêsen Du tse verkenners. Op maandàqnam d dag werd hêt nog spánnender en bóvàndjén g vmdlk dóordê pób êmên mét schuilen ên màken vooí ên rldêns dê qêveóhlên lussên dê canadezêí n lánks ên d bez tl nq van heï Duitsê kánón. Voorafgaand áa^ dê Cêvechtêí op maandágnamddaq w Ídvoo.de ogen van dê lreeren mevrouw van B k, êêrsl n Canadês aldêf I tank, bemaf d door sorg ánt AnÍoss en oon kém ráad, nablhê1 ioos an qsw g gêti6 n aar DavêLaaf (lc)door ê6n Duitsê panz Íaus1 gê1roflon ên 1 v6ns wêrd dód eén Duitsê gránàat dê ÍêdrleÍ Íupsk t- Da lrabrèhdkoltt' dn óp ztln kdót gaklopb atdat t s?t antosèi et s ho@n óp ad hêh tug laasa mt nu àióth bêkèn.1é Gedt da GnFí, H ercloof kiepl deádor llbl( 6) van Anlossi omgêkorèi. Aílossi zê Í was ong de-+d gêbleven, had ráns qêzién n dê s oor aan d,è zuidzilde van devalkseweg te ko mén en was dooí d slool kíu pênd ontkomen. Fil had daarblzo fs geprob eíd door du kere ond6rdê innn nmrdê akk6b 1 kíuipên maaf dat was nolgèukt Noch- 1áns was hll Lêvênd opgelkenrrogt aanqêkomên. tsil frad echter b! d tam iê Van Béek seen dankbaats hêid qêtóóíd voor h t íeit dai h l hê1 êr Êvêíd van rrad ar ebracht máaí had, woest op de DutseÍs, geíoêpen dat lril en ander tank wirde hebben om zin ksmemad re

5 wr ken. anróssi h eftar i iímid dels Jabf kant van v rf n Cáíada, de rámille Van Bek ênkê maen bezócht naaí is inm ddêls over dên Later d e daq hádd nog twêê Duitse m litaiíêí n un loím n m t ka6bilnen en a:icrr op Gel kênhóíst bjdoiam ie Van Beek 9 mêd nel de mededê ng dal voor hên deooroq wás àlselop n en zli z crr binnen wenslén te versch0i n oíí z olr aan d Cánad zen ovêr lê gêvên Dat is h6n door het n hus tó aten en bomiddeing doof d heêí vaf B k b dêcanad z n atd óók g ukt. D zê rwee ouitse sórdarén w Íd n ue :oígvud! s6rdul êerd ên dáá.ia haddoh d oànadezeh ook nóg hêt hele hus nduwq zèt dooízocht op ev ntuee nó0 mêor D! ls m lranen màáf Henk (on mid volsonde vên zin vqdof en bugn u I.lè óa6rê hánd 9 kregen, delàis van do gevecli. ten op maandágíamiddag tuss n de DuitsêB ên Cánàdez n de alioop daaruan vêíl en sommig d ta ls wa n mlóok a eerdêrdóof zin móéd r v Íte d en h b ik nu mêtde ván Henk aangevu d. Op maandáo 16 aprrwerd zln vadsa ón ómsteeks 3 uur n dênamiddag dóóf nm ddes m t ênkêtê tanks geatrveede canadêzên vêé lródêi d koeien ult hel w aíd (1 I aan d w stzilde van d boeídêíi, dus vaf tuss n h t Dultsó kánón êí d bó Íd í1,regaan haron ón 1ê wóil n semo ken. Er vas *i cá, nadêsé vrkeíi raah d oostzijde op hêr van de boê ddl!êkóhffen 'ietendak eh deze lrà'l m6t de 2G sdrrdoísteei (z overz chrsforo) achl6rzcfr, du6 vanl 1 n voor do Duilsêrd mo6 ilk le oh1d6kk6n p aars, ov6f do rand vah lrel dak k k6nd doduilso6t6 ing gsobsbts veêrd Movbt w Van Book ho6ll ne veflo d dat do OrirroE we een ol m er oranalón doo'hol folendak rrerrr'en g*chotón maaf dal d graf aten n t warên óntf oft of dal DuiÉa sbnhs aan het besin nn hattwt 1 b dë bóóídoii - tóót de ntuken rel afina]rg'èvddje a deczradeê d-è sbtqahpjas { de sieqà top dè phl..rer tuen twee haaibeqèr) hèl.0,1ê baetdstsebauw - hèt ldertke besraípttutte r@t dè sesnelverdè D.e

6 ,àêq ",,1 lkhk hr Bêêk wllt.p dè.kat 1ê tínx basc\a<tigdé hrtt cr whèkó1t14 tdkaafét vat starraanp)è nt :t tahr i6 gouoost om d vefiênnofo de en rotdwèeru1( mmon, mêl rjn Canadozon achter.le boêrdófi lo ink4 rupskê1un! de gemeheldê rakên ol 1o slo n ol oil dê boèts èkdórpês van rral oeíste en dêrdê d4lin bíand Le schiet n was haaf stê6àffp16 boschadig.l en tevens i 6r rrokênd maar enkelê gíanalen wsren zóndqlo ónlpofien dwárs.looí bêde ndên dekens van dé boerdef l qêgáan nlussen haddên ALle tanks warên daaha, 1o1 vê. do tanks zorr. aan de ooslzide van rassing van d6 Ddilsêfs plots nq de boeídéíil achtff de q bouwen om de hoeken vandêboêfdêfj,dê vooí de Duilse6 vêrschuil nd schuuí en de lroo b Gén 'gêsto vooèereld op eêi v6riass ngsaan vên' n hedden a emáaltêqéllk va op d steln! mêt hêl Dulse óp de Duitse stellng m t hél kánon kanon Daarbjhàd óén lank zcrr gescholen. Daarb'r rraddên zê hó1 zo d chl naast de s.huufopgês1 d ónqelooí ik geuk gelra dát êf dat rrijmet zin inkerupsbandoor óén granaal prec es in dê lóóp d g erput was qezakl Maarbil van hêl Dulse kanon i crr1w6 helw grjden, or do.íldên was sêkomên waardoor rrei kanon die êr op qen kracrrl ook wêer w6 óftp oil en tevens meerdefê ui sek omm n'. Daarb'j hê6ri d e só dátên van de b zeí n9 waíên rank, door her 9 deelellk kanle n lldèns het half n de pul uégzàkken opsebgên!êwêêsl ov Í zovee se-

7 uk waaídooí hêt qêvecht mêr hêt Op dêzelfde p *ts als de in 19,10 kanon a mêtêen w6 aroêópên. ( n Barnêveld?) sesneuvelde Duirse Tr61 s êchl rdê alloop qêwêês1 so datên zijn begíaven geweesl. voorde no! in êvên óvê geblêvênvan d ê b graafplaars he ft larer êên kenn s van H nk, namerik Jan ting d ê dááíia, om zch over 1e gêvên ór óh áaí1êva en, detis Durs and van de fam e van êên n e1 du del lk, op lrand n n voelen iín ddêls ovêrrêden vommá qê door hel weland n de r clrl ng van Du rs oíficiêí dê h r algebêo dê Ge kenhorst war n gokíopen. MaaÍ folo ut 1940 sekrêgêí. D êíámi e a en waren vanaíg lkênhorct door had *n a bufr ffel ên véízamêng folo s van de ofi d ef van de d Canad zên doodg6schoten. Door d govêchlên wás lêvêns dê nva in Nedenand n mei1940, boêèdjvaí oavêlàaf (1c) i brànd dó b zótl n! van Barneve d en de qêáakt ên loên DávÊ êaí hêr páa d to.ht door N derand en Beg e nz n z had één Ío1ó daarvan dodê jk getbtfêh naar DavÊ ààí zê f uás nieï ge akt. ohverahl' woo d ên doof dè nabjhéd vdó de oanádêzèn l v ósgêváaf ilr wàè dat buróh'6 racht6 $freh vando g*nouverde Du t6c 6oldaren $bhon qohaald off d 6ldrcn6n! as hdndigo moescheppon 1o gobru - ken D Dulso$ hobbon zlch dio 4vond urleameveld 1 ru9 gelrckkon wa1's avonds aal doofdoklor van d r lloí6t bj dê canadozon op G0 kênhórsl s gemêd waaróp nidèturc ba0ttutpha.s, ftciè van da dó canadêzên.ó! d ê1ê1de nacht aule baerh)ii voat in tela èr 1s15 Bárnove d z jn binnenc6líókkên. Dê uitbuid gê óntvêncs1 dóóf dê burgóíil s utvóqg besclrévên n InkwarlieÍins op GelkenhoEt BARNEVELD van Gerlan Mêvfóuw Van Beek heeí meveê CÍeboLder n Trjs van den Brnk. têd dal díêct aansrulend aan de bevrljding van Gê k nhorsl doorde Canàdêzên in hêl kalv Íenu tj Vogens Henk waren or aan Duitse aan de wêstzildê van de boíd zide van de bez nq van de ste.1.*n vedárkanonnen werdên ling q n over êvêndon qêwêêsl opgesl ld wàámêê a diê êêrs1e en zijn d6 chamên ván êên tiênra nacht van maanda! 16óPdnsdag ljdêns dê qêvêchtên qêsnêuvè de 17 apíi ni ns el in wêsteikêêí Dulsê sódaton ên qê tijd b g von noorl ike rchtinguêrd gêscholen Onderander op dóêlên in q wêêst rn hêr wêiàídlê ís)áan Voorthuizen welke!áíáten wj, als

8 p ek in en van do hooibergên van waaru l ook hun Íad ov Íb nd ng n Ul dt veís ag woídt duideljk dat dóorzin stíal g sche ligqinq 1 gon h t dorp Bsrn ve d aan bóeídêíil Gêkênhoreltidensdeb vrf dingsda!ên apr L 1945 eêí hee belángrlkê 1ó ho ft gesp eld Men nág van go uk spreken da1 daaíb debó d rllniel s afce brand maaí bovénal dal al e ed n van delam e van Bé6k hêt or levend vah hebbên áfg ob cht. Vaotthulzeh, GeÈ Ján van Ehen. bêschí6von oud Barn6ved nr 3s, d ê nàcht ópwêncop f uil nd hóódêí ovérómên. T6vêns wêrd -êf ááns u 1ênd aan dê lrêv jd ns van Gelkêírrorsl Mn dê óvêêildé van de va ksewes een v esveldjê (1h) voor canadese vêíkení nqsv eglu gjes nger clrl n kreeg men op Gelkenhorsl nkwarder ng van Dat vlêgvêldlo s daarna nkeê w6k6n n1 ns 6l qêbru kt êvonás hêl v êqv6ldjê bjdê mó n n koolwlk Íbbèk. Op Gê kénhobl sli pen dé oanádêz n óp dé d ê 6n hadddn z, s6tuig6 66n ánd6re 1oto, keínèík ovêdas hln hanstlat nasadle (th) nèl vat kqn h Iw Ie stu Is I e s a an d e dè ap cetkènhaêl tn séi.wad e È e c anad n I Íat I e n