Nadenken over wat goed is. Bert Wienen

Transcriptie

1 Nadenken over wat goed is Bert Wienen

2 Let wel: ook dyslexie CBS cijfers

3 Probleem? Conrad: het proces waarbij voorheen niet-medische problemen worden gedefinieerd en behandeld als medische problemen, gewoonlijk als ziekte of kwaal Raad voor volksgezondheid en samenleving (april 2017)

4 Identiteitsverwerving Twee polen: Identificatie Separatie 1. Verhouding t.o.v. autoriteit 2. Verhouding t.o.v. andere geslacht 3. Verhouding t.o.v. andere gelijke 4. Verhouding t.o.v. zichzelf

5 Separatie Voorbeeld: Kind van 2 jaar ontdekt de woorden: ik en nee Opvallend: in vroegere literatuur: de trots-periode en nu terrible two periode

6 Overheid en gezondheid 2002 De vraag in 2002: Hoe kan ongezond gedrag van burgers omgebogen worden naar gezond gedrag en wie is daarvoor verantwoordelijk?

7 Overheid en gezondheid 2010 RVZ, 2010: Van ZZ naar GG Wat zijn de gevolgen voor de consument? Dit vraagt veel meer dan nu van de eigen verantwoordelijkheid voor de gezondheid. ( ). Het betekent dat de burger meer zelf moet betalen voor zijn zorg. Maar ook dat hij meer beloond wordt voor gezond gedrag.

8 Overheid en gezondheid 2013 Dit alles stelt de toekomstige consument in staat om samen met de arts bewuste keuzes te maken over zijn gezondheid en de optimale medische zorg. Daarbij let de consument er kritisch op dat de zorg en de verzekeringen aansluiten bij zijn voorkeuren.

9 Preventieakkoord 2019 In 2040 zetten we veel meer in op preventie en minder op zorg. Mensen, jong en oud, worden gestimuleerd om gezonde keuzes te maken.

10

11

12 Vorige keer in Almere Gezien dat spiegels: 1. Je bent zelf verantwoordelijk voor gezondheid (maak de goede keuzes); 2. Presteren is de norm (cito weekenden); 3. Wedstrijden brengen het beste in mensen naar boven; 4. Beelden van buiten zijn bepalend voor de identiteit.

13 Gevaar 1 In de jeugdhulp niet het probleem aan de hand wat Van Os in de GGZ signaleert: iedereen richt zich op de behandelbaren terwijl degene die echt zorg nodig hebben dit onvoldoende krijgen? Zorgvisie 18 oktober 2018

14 Gevaar 2 (nadelen medicaliseren op kindniveau) Stigma en schaamte Je wordt je stoornis (ik ben/hij is autist ) Pygmalion effect Ervaren locus of control verandert (zowel van kind als leraar) Niet de mogelijkheid van aandachtig nietsdoen / normale ontwikkelsprong een kans geven En... een diagnose draagt niet of nauwelijks bij aan betere opbrengsten/prestaties (op lange termijn).

15 Gevaar 3 (nadelen medicaliseren op professioneel niveau)

16 Gevaar 3a

17 Gevaar 3a In het po gaat promotie vaak samen met een verbreding van werkzaamheden, bijvoorbeeld naar die van specialist (zorg, pedagogisch-didactisch, reken-of taalspecialist) (75%) In het vo komen veranderingen in het takenpakket minder voor dan in het po. Daarnaast komt een meer specialistische rol (49%)

18 Kortom Raken we met het introduceren van deze psychologisch/medische taal niet de kern van het vak van leraar kwijt, namelijk het sterk relationele? En dus, gaan aan de samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp niet een aantal vragen vooraf: -> waarom en waartoe samenwerken? -> wat betekent het om samen te werken in een relationele context?

19 Kortom 1. Let op de andere notitie van tijd van ouder / leraar / hulpverlener; 2. Let op: snel samenwerkingsresultaat vermindert de samenwerkingsnoodzaak; 3. Let op: reductie van complexiteit: 1. Door taal (diagnosetaal); 2. Door verschuiving naar IB of zorgcoördinator; 3. Door ervaring met eerdere gezinsleden. 4. Weinig kennis over wat is gedaan en wat is resultaat, ook niet overdragen; 5. De mensen NRO onderzoek, die het Wienen meest et al in belangrijk press zijn (lees: die relationeel verbonden zijn), maken vaak geen deel uit van zorgteams.

20 Kortom Relatively young children in their class during the schoolyear maybe at increased risk of diagnosis of intellectual disability, ADHD, and depression. Root A, Brown JP, Forbes HJ, et al. Association of Relative Age in the School Year With Diagnosis of Intellectual Disability, Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder, and Depression. JAMA Pediatr. Published online September 23, doi: /jamapediatrics

21 En dus Stelling 1: onderwijs en zorg kunnen pas nadenken over samenwerken als het onderwijs de pedagogische relatie op orde heeft

22 Grootste probleem: ik hoor nergens meer bij en Koos deed alles om dit zichtbaar te maken.

23 Koos was: weggevallen uit het verlangen van de ander (eigenlijk van iedereen)

24 Koos was: Dus ook de jongen die eigenlijk niet meer werd gemist.

25 Thuiszitters dagen ons uit Hoe sterk zijn we in het vasthouden aan relaties? Stelling 2 thuiszitters zijn het bewijs dat de relaties in het onderwijs nog niet op orde zijn

26 Medicaliseren en preventie

27 Reïficeren Met reïficeren blijft verborgen dat het om een bepaalde, door mensen bedachte, framing van eigenschappen gaat.

28 Terwijl hersenonderzoek Vooral laat zien dat er variatie is tussen alle mensen, i.p.v. clusters van stoornissen en er ingewikkelde samenhang is tussen genen, omgeving enz.; Oorzaak en gevolg lastig uit elkaar te halen zijn; Er aan hersenonderzoek een besluit vooraf gaat (er hangen geen bordjes in het brein / vergl. Dehue).

29 Weer genuanceerd kijken - Het denken in stoornissen is gebaseerd op menselijke besluiten (de natuur leert niets over wat afwijkend is; - Het psycho-sociale-medische model zoomt sterk in de individu en dan pas de context; - Het pedagogische vertrekt altijd uit de context, zouden we dat dan ook niet moeten verdisconteren in preventie?

30 3 aandachtspunten Dat wat we eerder preventief noemen, wordt nu curatief (ziet het heel sterk rondom angst); Bij preventiedenken vanuit 1 discours vergeten we de context (probleem van medisch model); Preventie vanuit het individuele perspectief bekrachtigt vooral het ervaren probleem.

31 Collectief vraagt om debat over maatschappij door opiniemakers..

32 Collectief vraagt om debat over maatschappij door wetenschappers. Volkskrant 23 sep 2019

33 Wetenschap zegt niets over het goede, aan wetenschap gaan altijd trage vragen vooraf Scientific studies show that it encourages communication and vocalization in babies before birth through the music streamed.

34 Preventie als doel van jeugdwet Preventief werken: 1. is oneindig (we weten nooit welke scenario s zich voordoen); 2. gaat altijd gepaard met toezicht en screening (ob.v. normen); 3. lijkt altijd te werken; 4. en gaat dus ook altijd om normen (wat vinden we normaal?)

35 Nadeel van preventiedenken

36 Nadeel van preventiedenken Het idee hoe eerder hoe beter is veel op af te dingen (bijv. ADHD, O Connor & McNicholas, 2019); Specifiek ADHD, veelgebruikte behandeling bleek weinig invloed te hebben op schoolprestaties, terwijl juist dat de reden tot aanmelding was (Kortekaas Rijlaarsdam, Luman, Sonuga-Barke & Oosterlaan, 2018); Het potentieel van preventiedenken is oneindig (Peeters, 2015).

37

38 Reactie panel experts 1. Campagne van de overheid stress hoort erbij, praat erover ; 2. Ontschotting financieringsstromen; 3. Wettelijk vastleggen van recht op werk; 4. Gemeenten: integraal AUB

39

40 Preventie Gaat over collectief: En gaat over de aandacht verleggen:

41 Stelling 3 preventie gaat altijd om het collectief, nooit om het individu

42 Ik wens u toe 1. Blijf uw context zien als een relationele context; 2. Zie de waarde van het contact tussen leraar, leerling, ouder; 3. Denk bij samenwerken aan de versterking van die relationele realiteit; 4. Denk bij preventie aan het collectief en start bij de context; 5. Wees zuinig op uw leerling, leraren en uw pedagogische taal.

43

44 Bert Wienen

45 Onderzoek naar uitval van kinderen in het primair onderwijs: Kom maar weer de les in Door Jennifer Roseval, jeugdarts KNMG bij JGZ Almere in opleiding tot arts Maatschappij en Gezondheid

46 Aanleiding en onderzoeksvragen Er zijn kinderen die onderwijstijd missen om verschillende redenen en die niet gemeld kunnen worden bij leerplicht. Is er wel een probleem? Hoe groot is dat probleem? Hoe vaak komt het voor in Almere? Hoe ziet dit uitval eruit? En welke factoren hangen samen met deze verschillende soorten uitval?

47 Doel en opzet Het doel is om samen met jullie in kaart te brengen hoe vaak het voorkomt dat kinderen onderwijstijd missen. Doelgroep: primair onderwijs Almere Wanneer: verwachting is ergens tussen november februari Wat: anoniem digitale vragenlijst voor leerkrachten en directeur/ib (2-10 minuten) Hoe: 1) gedurende één schoolweek turven gemiste onderwijstijd (leerkrachten) Hoeveel kinderen waren die dag afwezig? Zijn over die kinderen zorgen bij de leerkracht Speelt er iets bijzonder bij die kinderen 2) Eenmalig schoolbeeld/verzuimbeleid (directeur/ib)

48 Onderwijs en zorg kunnen pas nadenken over samenwerken als het onderwijs de pedagogische relatie op orde heeft

49 Thuiszitters zijn het bewijs dat de relaties in het onderwijs nog niet op orde zijn

50 Preventie gaat altijd om het collectief nooit om het individu

51 Het onderwijs is veel te veel gericht op het talent van het individu

52 Jeugdhulp dat niet bijdraagt aan het verhogen van de schoolresultaten is geen goede jeugdhulp

53 De beste preventie voor het aantal kinderen in de jeugdhulp is het aanbieden van meer tijd op school

54 Angstige leraren veroorzaken angstige leerlingen, daarom is de beste preventie voor kinderen die in de jeugdhulp komen stevige leraren