Werkstuk ANW Klonen 5,9. Werkstuk door een scholier 4519 woorden 16 jaar geleden. 79 keer beoordeeld. Inleiding. Waarom dit onderwerp:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkstuk ANW Klonen 5,9. Werkstuk door een scholier 4519 woorden 16 jaar geleden. 79 keer beoordeeld. Inleiding. Waarom dit onderwerp:"

Transcriptie

1 Werkstuk ANW Klonen Werkstuk door een scholier 4519 woorden 16 jaar geleden 5,9 79 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Waarom dit onderwerp: Ik ga mijn werkstuk over klonen houden. Ik ben op dit onderwerp gekomen, omdat ik een krantenartikel moest zoeken waar een onderwerp in stond waar ik een wetenschappelijke discussie over zou kunnen houden. Mijn moeder was toen in de krant een artikel over klonen tegen gekomen en zei tegen me dat klonen misschien wel een heel interessant onderwerp zou kunnen zijn. Ik vind naderhand dat ze daar volkomen gelijk in had. Het artikel is op de volgende bladzijde te vinden. Hoofdstukindeling: Inleiding 1: Hoe ver is de mens in het klonen? 2: Klopt het dat in België mensen gekloond kunnen worden? 3: Hoe gaat klonen in zijn werk? 4: Hoe denkt mijn omgeving over klonen? 5: Hoe denkt de maatschappij over klonen? 6: Hoe denk ik over klonen? Bronvermelding Hoe ver is de mens in het klonen? De mens is al heel ver in het klonen. Volgens veel mensen zelfs al te ver, maar daar kom ik nog op terug. De grote interesse van de mens voor klonen begon pas in 1996, toen het schaap Dolly geboren werd, het eerste gekloonde zoogdier. Dit is echter niet wanneer de mens begon met het klonen. In 1952 lukte het Robert Briggs en T.J. King de eerste kerntransplantatie uit te voeren met kikkerembryo s. Hoe kerntransplantatie in zijn werk gaat, leg ik later uit. In oktober 1993 meldden de Amerikaanse onderzoekers Jerry Hall en Robert Stillman dat zij klonen van menselijke embryo s hadden gemaakt, door het klieven van embryo s tot losse cellen. Deze hebben zij tot maximaal het 32e stadium uit laten groeien. Dat is precies het moment waarop het embryo geschikt is Pagina 1 van 9

2 voor plaatsing in de baarmoeder om verder te groeien. Maar in plaats daarvan vernietigde Hall de klonen. Hoewel de klonen dus nooit het levenslicht zagen, veroorzaakte het nieuws grote commotie. Men wist toen ook niet zeker of de gekloonde embryo s het wel zouden redden en tot een volwaardig mens uit zouden kunnen groeien. Het klieven van embryo s tot losse cellen gebeurt ook al in de natuur, namelijk bij eeneiige tweelingen. Hierbij gebeurt het ook dat in een vroeg stadium de cellen van de bevruchte eicel in tweeën verdeeld worden. 14 maart 1997 werd bekend gemaakt dat het gekloonde schaap Dolly ter wereld was gebracht, gezond en wel. Maar Dolly was niet zomaar een gekloond schaap. Alle andere dieren die ooit gekloond waren, werden gekloond door een embryo te splitsen, maar Dolly werd gekloond uit een uiercel van een schaap. Dit was nog nooit eerder vertoond. Men dacht altijd dat als een cel van een organisme eenmaal beschreven was tot bijvoorbeeld een uier, dat die cel dan niet meer uit kon groeien tot iets anders dan een uier. De makers van Dolly hebben het tegendeel bewezen. Zij hebben bewezen dat je een uiercel, door hem in een soort slaaptoestand te brengen, weer naar een onbeschreven blad terug kan brengen. Dit was een mijlpaal in de geschiedenis van het klonen. Begin 2001 leek het ook een soort wedstrijd te worden, wie het snelste een mens zou gaan klonen. De kranten stonden vol van artikels over omstreden artsen als de Italiaanse arts Severino Antinori en de Amerikaanse vruchtbaarheids-deskundige Panayiotis Zavos, die van plan zijn als eerste een menselijk kloon te gaan maken. Er is verder niks te vinden in oude krantenartikels over hoe dit verder is afgelopen, maar de oudste gekloonde embryo tot nu toe is twaalf weken oud geworden en komt van Amerika. Dat deze kloon niet ouder is geworden, komt omdat de wet in Amerika voorschrijft dat menselijke klonen niet ouder dan twaalf weken mogen worden. Hoewel dit niet zegt dat de wetenschappers van nu het niet zouden kunnen, is er dus naar de samenleving haar weten nog nooit een menselijke kloon ter wereld gebracht. Klopt het dat in België mensen gekloond kunnen worden? Ik heb op internet gezocht en ben inderdaad veel krantenartikels tegen gekomen waarin geschreven staat dat er in België klinieken geopend zijn waar je een afspraak kan maken om jezelf te laten klonen. Ik heb op het internet geprobeerd te zoeken naar Belgische krantenartikels, maar tevergeefs. Op Belgische sites van kranten moet je betalen voor toegang tot het archief, dus ik heb ook niks in het originele artikel kunnen vinden. Wel ben ik een site van een religieuze groepering tegengekomen, genaamd de Raëlische revolutie, genoemd naar de man die deze groepering is begonnen, Raël. Raël heeft in 1997 een bedrijf opgestart dat hij Clonaid noemde. Op zijn website beweert hij het eerste bedrijf te zijn dat mensen kloont. Ze zeggen dollar in rekening te brengen voor het klonen van een mens en voor het klonen van een racepaard of een huisdier. Als je naar de site gaat, kan je daar gewoon op een link klikken en een bericht sturen naar een deel van hun afdeling, die dan ervoor zorgt dat je op de klantenlijst komt te staan. Ook kun je op deze site een link vinden naar de officiële site van de religieuze groepering, waar men beweert dat het leven op aarde gemaakt is door een professional in genetic screening en DNA die men God noemt, maar die eigenlijk Elohim heet. Pagina 2 van 9

3 Hoe gaat klonen in zijn werk? Kerntransplantatie: Iedere cel waaruit een mens, een plant of een dier bestaat, bevat een celkern. Hierin bevindt zich de totale verzameling van erfelijke eigenschappen. Deze verzameling wordt het DNA genoemd. Uit een willekeurige lichaamscel wordt de kern verwijderd en overgebracht (getransplanteerd) naar een (onbevruchte) eicel waaruit de kern is weggenomen. Door een elektroshock versmelt de kern met de eicel en ontstaat zodoende een kunstmatig bevruchte eicel, die tot deling kan worden aangezet. Men laat dan de eicel in een schaaltje uitgroeien tot het 32-cellige stadium en vervolgens wordt dit embryo in de baarmoeder van een zogenaamde draagmoeder ingebracht om verder te kunnen uitgroeien. Het bekende gekloneerde schaap Dolly is op deze wijze tot leven gebracht. Dolly heeft dus eigenlijk drie moeders; een draagmoeder een donormoeder voor de eicel en een donormoeder voor de lichaamscel waar de kern uit gehaald is. Dolly heeft dus dezelfde erfelijke eigenschappen als de donor van de lichaamscel. Hoewel zij als het ware door drie moeders ter wereld is gebracht, lijkt ze toch sprekend op maar één moeder, namelijk de donormoeder van de, in dit geval, uiercel. Zoals ik al verteld heb lukte het pas in 1952 de eerste kerntransplantatie uit te voeren met kikkerembryo s. De twee onderzoekers, Robert Briggs en T.J. King, verwijderden met behulp van een pipet de kern uit een onbevruchte eicel, en injecteerden in plaats daarvan de kern van een embryonale kikkercel. Hoewel hun experiment maar in driekwart van de gevallen een normaal ogend kikkervisje opleverde en de dieren nooit de gemiddelde volwassen leeftijd bereikte, hebben zij hier wel mee bewezen dat het in principe mogelijk is om via kerntransplantatie kikkerklonen te maken. Twinning-techniek: De Twinning-techniek komt ook in de natuur voor, namelijk bij eeneiige tweelingen. Bij eeneiige tweelingen wordt in een vroeg stadium, meestal na de eerste delingen, het embryo in tweeën gesplitst. Bij de Twinning-techniek worden de cellen gesplitst door middel van een chemisch mengsel dat wordt toegevoegd aan de zygote. Het beschermlaagje dat om de zygote zit, lost hierdoor op. Daarna voegen ze weer een andere stof toe die een nieuw kunstmatig beschermlaagje om de twee cellen apart maakt, waardoor een eeneiige tweeling ontstaat. De Twinning-techniek wordt al langere tijd toegepast voor het klonen van runderen. De Twinning-techniek is ook al gebruikt bij het klonen van mensen, maar het is onbekend of deze cellen kunnen volgroeien tot baby s, omdat er expres zieke cellen zijn gebruikt, die als het ware zichzelf vernietigen na 5 delingen, dus bij het 32-cellige stadium. De cellen gedroegen zich wel gewoon tot het 32-cellige stadium. Roslin-techniek: Tot nu toe heb ik beschreven hoe je een zygote kunt klonen, maar de Roslin-techniek maakt het mogelijk een volwassen zoogdier te klonen. De Roslin-techniek is vernoemd naar het instituut dat er in juli 1996 voor het eerst in slaagde een volwassen zoogdier te klonen. Het gekloonde dier was een schaap en werd Dolly genoemd. Bij de Roslin-techniek wordt eerst de kern van de eicel, die het DNA en dus alle erfelijke eigenschappen van Pagina 3 van 9

4 de eicel bevat, verwijdert. Vervolgens wordt er aan de donorcel (de cel van het zoogdier dat gekloond gaat worden) een stof toegediend die de groei van de cel bevordert. Hierna wordt de donorcel op een kunstmatige wijze in een soort slaaptoestand gebracht, waardoor de cel zich niet kan delen en waardoor de cel naar een onbeschreven blad terugkeert. Met dit onbeschreven blad wordt bedoeld dat de cel, die eerst geschreven was als de functie te vervullen van bijvoorbeeld een levercel, weer naar het punt teruggaat waar hij was op het moment van bevruchting, toen niemand nog wist waartoe de cel uit zou kunnen groeien. Daarna worden aan de eicel en aan de donorcel bepaalde stoffen toegevoegd die zich aan het celmembraan hechten. De eicel en de donorcel worden samen gebracht, waardoor de toegevoegde stoffen zich gaan binden. Vervolgens worden de cellen in een elektrisch veld gebracht, waar ze een kleine stroomstoot krijgen. Door deze stroomstoot raken de celmembranen van de cellen beschadigd op de plaats waar ze elkaar aanraken. De celmembranen herstellen zich automatisch, maar vormen hierdoor één cel. Door deze stroomstoot wordt de cel ook geactiveerd tot verdere groei. Zes dagen nadat dit proces is gestart, wordt het klompje cellen door middel van een reageerbuis in de draagmoeder ingebracht. Dit klompje cellen gaat daarna automatisch naar de baarmoeder van de draagmoeder. De draagmoeder kan daarna gewoon normaal bevallen. Honolulu-techniek: Juli 1998 maakten wetenschappers van de universiteit van Hawaï in Honolulu bekend, dat zij drie generaties van muizen hadden gekloond. Vandaar ook de naam Honolulu-techniek. Deze techniek lijkt veel op de Roslin-techniek, behalve dan dat met de Roslin-techniek bijvoorbeeld geen muizen gekloond kunnen worden, omdat na de bevruchting de samengesmolten zaadcel en eicel van een muis zich direct beginnen te delen en die van een schaap pas na ongeveer 6 uur. Bij bevruchting van een eicel van een muis krijg je dus niet de kans om de bevruchte eicel apart te nemen én in de rustfase te brengen én de chemische stoffen toe te voegen én de stroomstoot toe te dienen, omdat hij al gelijk gaat delen. Ook kan de eicel van een schaap wat langer wennen aan haar nieuwe kern. De Honolulu-techniek maakt het dus mogelijk om met een onbevruchte eicel te werken. Bij de Honolulu-techniek wordt gebruik gemaakt van het overbrengen van kern. Dat wil zeggen dat uit een onbevruchte eicel de kern wordt gehaald en uit de donorcel wordt ook de kern gehaald. De kern die uit de donorcel gehaald is, wordt vervolgens met een hele fijne naald in de eicel gezet. Ongeveer een uur nadat dit is gebeurd, heeft de eicel haar nieuwe kern geaccepteerd en nog eens vier uur hierna worden de samengesmolten cellen in een chemisch mengsel gedaan om ze te gaan laten delen. In dit mengsel zit een bepaalde stof die de groei van poollichaampjes stopt. Poollichaampjes zijn dochtercellen van een eicel, die de helft van de chromosomen van de eicel opnemen, zodat de eicel de andere helft van de chromosomen van een zaadcel kan ontvangen. Deze groei van de poollichaampjes moet gestopt worden, omdat er namelijk helemaal geen sperma te pas komt bij deze manier van klonen. Bovendien zou de eicel anders maar de helft van alle benodigde chromosomen bevatten, die nodig zijn om een mens te laten groeien. Als alles goed gaat, zal de cel zich een aantal keren gaan delen en daarna gewoon in de baarmoeder van een andere muis geplaatst kunnen worden. Daar zal de zygote gewoon verder groeien en na een normale draagtijd op natuurlijke wijze ter wereld gebracht worden. Tot nu toe is nog geen ene muis serieuze Pagina 4 van 9

5 defecten gaan vertonen, zoals het schaap Dolly kortgeleden wel begon te doen. Er is ook aangetoond dat deze gekloonde muizen zich ook gewoon kunnen voortplanten. Hoe denkt mijn omgeving (ouders, broertje, vrienden) over klonen? Om erachter te komen wat mijn omgeving (familie en vrienden) nou eigenlijk van klonen vindt, heb ik aan een goede vriendin, en mijn moeder een aantal vragen gesteld. Voordat ik ze deze vragen gesteld heb, heb ik ze wat meer over klonen verteld, net zoals eerder in dit werkstuk, zodat ze tenminste zouden weten wat klonen nou eigenlijk is. Wat vind je van het klonen van vee? Kim: Ik vind dit niet juist, omdat er van alles mis kan gaan én alle dieren bijzonder horen te zijn. Ze horen, net zoals mensen, iets aparts, iets eigens te hebben. Mijn moeder: Vee wat je bij een boer vindt, oké. Een schaap wat geen winden laat, bijvoorbeeld. Of een koe dat drie keer zoveel melk levert en maar eenderde mest, oké, als dat een beter milieu tot doel heeft. Huisdieren ligt weer wat gevoeliger vanwege het karakter. Maar een tandenloze tijger heeft wel wat. Wat vind je van het klonen van mensen, om zo bijvoorbeeld kinderloze koppels aan kinderen te helpen? Kim: Ook dit vind ik niet juist, want er zijn ook andere manieren om toch kinderen te krijgen als iemand onvruchtbaar is. Ook hoort iedereen iets persoonlijks te hebben en dat heb je dan niet. Er is ook een te grote risicofactor dat het na verloop van tijd mis gaat met de kloon. Mijn moeder: Ik vind het best een saai idee, omdat als ik naar mijn kinderen kijk, iets van mezelf en mijn man zie. Talenten, uiterlijke kenmerken, aanleg en weerzien: ik zie iets van opa s en oma s, maar ook nieuwe, unieke dingen. Dat is eigenlijk het wonder, het absoluut fantastische van een kind. Wat vind je van Amerika, gezien hun wetten dat een gekloonde embryo niet ouder dan het 32-cellig stadium mag worden? Kim: Daar heb ik op zich geen moeite mee, zolang het nuttig wordt gebruikt. Tot dit stadium heb ik er niks op tegen, maar ik zeg daarmee ook niet dat ik helemaal vóór het klonen ben. Mijn moeder: genetische manipulatie werd eerst ook tot een laboratorium beperkt en kijk nu maar eens naar al die gemanipuleerde velden maïs, graan, enzovoorts. Ze draaien het toch zo dat het alleen in het voordeel van ons, de mensheid, is en de normen vervagen dan snel. Denk je dat snel de eerste menselijke kloon ter wereld gebracht zal worden en dat dit feilloos zal verlopen? Kim: Nee, dat denk ik niet. Een mens is immers een ingewikkelder organisme dan een schaap en daar kunnen dan meest waarschijnlijk ook sneller dingen in fout gaan. Als nu bij dieren, zoals Dolly, al serieuze Pagina 5 van 9

6 defecten te zien zijn, dan zal het bij een mens ook geheid fout gaan. Mijn moeder: Wellicht wordt er al aan gewerkt. Heb je genoeg geld, dan kun je alles voor elkaar krijgen. Ik zie het al gebeuren dat een giga magnaat zijn eigen opvolger zeker stelt. Via een draagmoeder ook nog eens, want die kun je als het ware ook al kopen. Feilloos: wat komt daarvan naar buiten?! Achter gesloten deuren zal dat wel zijn. Hoe denkt de maatschappij over klonen? De maatschappij heeft een verdeelde mening over klonen. Ik zal de ideeën van de maatschappij op een religieus niveau gaan bekijken. Ook zal ik gaan kijken hoe wetenschappers over klonen denken en ik zal gaan kijken hoe koppels die geen kinderen kunnen krijgen op de gebruikelijke manier, over klonen denken. Religieus: Als je denkt aan hoe men religieus tegen klonen aan kijkt, zullen veel mensen benieuwd zijn wat de paus vindt van klonen. Daarom heb ik gezocht en gevonden, een krantenartikel over de paus en over wat hij vindt van klonen. In zijn wekelijkse audiëntie heeft hij tegenover een paar artsen die de audiëntie bijwoonden, het volgende gezegd: "Het ware humanisme kan nooit wetenschappelijke methoden en proeven toestaan die een bedreiging vormen voor het leven." Dit heeft de paus gezegd, drie dagen nadat Amerikaanse onderzoekers mededeelden dat ze voor het eerst een menselijke embryo gekloond hadden. Ook schreef het Vaticaan in een verklaring het volgende: "Ondanks de goede bedoelingen moet dit project als moreel verwerpelijk ten stelligste worden veroordeeld. De wetenschappers hebben niet alleen met cellen, maar ook met het menselijk leven geknoeid." De paus, en dan eigenlijk het hele christendom, wijzen het klonen van mensen dus sterk af. Echter, niet iedereen is tegen het klonen van mensen. Zo is er in Amerika een religieuze groepering, genaamd de Raëlische beweging, die vóór het klonen van mensen is en die zelfs al een website hebben opgestart, waar je jezelf als het wijze in kan schrijven op een wachtlijst. Zodra de eerste baby gekloond en ter wereld gebracht is, zal het bedrijf, genaamd Clonaid, beginnen met het klonen van mensen op verzoek en tegen een betaling van $ Wetenschappelijk: Over het algemeen vindt de wetenschap het natuurlijk helemaal te gek dat ze zo ver gekomen is, dat ze mensen kan klonen. Ik heb op het internet alleen persberichten en sites kunnen vinden, waar wetenschappers hun lof uitspreken over het feit dat mensen gekloond kunnen worden. Het zou ook best raar zijn als dat niet zo zou zijn, omdat veel wetenschappers er veel tijd in hebben gestopt om dit te kunnen realiseren. Dat ik geen wetenschappers ben tegen gekomen op het net, die tegen het klonen van mensen zijn, betekent echter niet dat zij niet bestaan. Bij kinderloze koppels: Pagina 6 van 9

7 Wat als een koppel een kind wilt, maar dat niet kan, omdat het bijvoorbeeld een homoseksueel koppel is of een man en vrouw die onvruchtbaar zijn. Dan is het klonen van een man of vrouw van het koppel een perfecte oplossing, want dan lijkt het kind tenminste op één van de twee partners, in plaats van op een paar totale vreemden. Klonen is dan toch een mooie oplossing om een koppel aan een kind helpen waar ze liefde aan kunnen geven en waar ze voor kunnen zorgen. Bij klonen met de bedoeling om kinderloze koppels toch aan een kind te kunnen helpen, kun je echter heel veel tegens verzinnen. Kinderloze koppels kunnen toch ook in-vitrofertilisatie laten toepassen? Of als het alleen de vrouw is die onvruchtbaar is, kun je toch ook naar een draagmoeder zoeken? En wat moeten we dan met al die weeshuizen die vol zitten met kinderen die hopen op een dag nog eens geadopteerd te worden en in een gezin terecht te komen dat van ze houdt en om ze geeft? Stel nou dat een homoseksueel koppel toch zou beslissen een gekloond kind te willen. Naast het idee dat het gekloonde kind na verloop van tijd serieuze defecten zou kunnen gaan vertonen, net als het schaap Dolly, heb je ook nog de discussie tussen de partners, wie gekloond gaat worden. En wat als er mensen zijn die bijvoorbeeld willen dat hun kind een kloon van een popidool wordt, maar het desbetreffende popidool wil dit niet? Moeten er dan allerlei wetten ingevoerd worden, waarin staat dat mensen alleen gekloond mogen worden als diegene die gekloond wordt, erin toestemt? Want geloof maar dat er toch mensen zijn die dan stiekem een haar proberen te krijgen van zo n popidool, om het stiekem toch te klonen. Dan help je toch meer problemen de wereld in, dan dat je er de wereld uit helpt? Hoe denk ik over klonen? Ik heb niet echt een uitgesproken mening over klonen. Ik weet wel zeker dat ik mezelf nooit zou laten klonen, ik zie er het nut gewoon niet van in, maar of ik ook zou zeggen dat het voor de samenleving verboden zou moeten worden, dat nou ook weer niet meteen. Ik merk wel dat als je alle voors en tegens op een rij zet, het makkelijker is de voors te ontkrachten, dan de tegens. Ik zal nu de voors en tegens opsommen en zeggen wat ik er persoonlijk van vind. Voors: Veel mensen zeggen echter dat klonen het leven van veel mensen zou kunnen redden. Iedereen heeft wel in de gaten dat er veel te lange wachtlijsten zijn voor donoren in Nederland. In veel gevallen zouden mensen sterven zonder een donororgaan of ze zouden daardoor hun hele leven lang elke dag drie tot vier uur in het ziekenhuis door moeten brengen. Wat voor een leven is dat dan? Maar als je mensen gaat klonen, kunnen zij weer donor worden en de levens van andere mensen redden, of niet? Maar denk dan eens na bij het idee dat je voor al die klonen onderdak moet vinden, totdat ze groot en volwassen genoeg zijn om donor te kunnen worden. En wie moet al die embryoklonen in hun buik dragen? Eer al die klonen oud genoeg zijn om donor te worden, zijn er toch ook allang andere mensen oud genoeg om donor te worden. En een kloon is toch meer dan alleen een donorleverancier, het is toch zeker ook een levend en gevoelens ervarend wezen? Je kunt toch niet verwachten dat mensen bereid zijn om een kloon al die jaren te verzorgen als een echt mens en er net zoveel om te geven als om een echt mens terwijl ze de kloon naar verloop van tijd af moeten staan, omdat men zijn of haar organen nodig heeft. Wie zijn wij om te beslissen over iemands leven ten koste van dat van een ander, kloon of geen kloon. Pagina 7 van 9

8 Wat als een koppel een kind wilt, maar dat niet kan, omdat het bijvoorbeeld een homoseksueel koppel is of een man en vrouw die onvruchtbaar zijn. Dan is het klonen van een man of vrouw van het koppel een perfecte oplossing, want dan lijkt het kind tenminste op één van de twee partners, in plaats van op een paar totale vreemden. Maar zoals ik ook al in het vorige hoofdstuk bij de paragraaf Bij kinderloze koppels heb uitgelegd, zijn er veel meer technieken om onvruchtbare mensen aan een kind te helpen of er anders een te adopteren. Ook komt er nog eens bij te kijken, waar men de grens trekt, wanneer iemand, zoals een popster, niet gekloond wil worden. Zoals ik al eerder zei: Dan help je toch meer problemen de wereld in, dan dat je er de wereld uit helpt? Tenslotte nog zijn er veel mensen die het idee prachtig dat mensen gekloond kunnen worden, omdat ze zo de mensen kunnen klonen die een hoge intelligentie hebben. Zo maak je het menselijk ras slimmer en kun je ervoor zorgen dat deze klonen hun intelligentie weer met de wereld delen door die banen te nemen waar mensen met hoge intelligentie voor nodig zijn. Maar wat als er dan minder begaafde mensen zijn, die gewoon kinderen willen krijgen door middel van geslachtsgemeenschap. Daar krijg je dus naar de meeste waarschijnlijkheid geen hoogbegaafde kinderen van. Hebben deze kinderen dan wel nog gelijke kansen, als alle klonen de betere banen krijgen. Dan krijg je dus hetzelfde effect als wat zich in Amerika zo groots afspeelt, discriminatie. In Amerika speelt discriminatie nog steeds een grote rol. Ook op tv zie je dit vaak terug komen, dat veel blanken zeggen dat gekleurde mensen een lager ras zijn en dat ze al hun banen in pikken. Het woord ras alleen al is totaal onacceptabel. Want wie gelooft nou werkelijk dat klonen zonder meer in de maatschappij worden geaccepteerd? Ik hoop dat u toch wel wat slimmer bent dan dat en in de gaten heeft dat klonen het heel zwaar zullen krijgen in onze samenleving. Discriminatie tegenover onze gekleurde medemens is nog niet eens opgelost, wat moeten wij dan verwachten als er nog een ras bij komt, de kloon? Tegens: Nou moet u eens terugdenken aan de tijd dat Hitler aan de macht was en het perfecte volk wilde creëren. Hij was van mening dat alle mensen blauwe ogen en blond haar moesten hebben. Hij probeerde dit zo te krijgen door alle mensen die niet deze eigenschappen hadden, te steriliseren. Als ik aan klonen denk, moet ik altijd aan Hitler denken, want is dat niet precies wat we aan het doen zijn, als we mensen gaan klonen, het perfecte volk te gaan creëren? Iedereen kan precies zeggen hoe hun zoon of dochter eruit moeten gaan zien. Het enige dat je hoeft te doen, is aan een cel van de persoon te komen, die jij wilt dat als het ware je dochter of zoon wordt. Wat is er dan nog speciaal aan iemand, als ze allemaal op elkaar lijken? Ook vind ik klonen onnatuurlijk. Het gaat regelrecht tegen alle natuurwetten in. In de natuur is er sprake van een bepaald evenwicht waarin alles perfect op elkaar afgestemd is. Dat hoor je niet te verstoren, anders stort alles in elkaar. Denk maar aan toen u klein was en nog met van die houten blokjes speelde. Als u een goed figuur maakte, bleef het in evenwicht, maar zodra je ook maar één blokje uit het figuur haalde, dat eigenlijk heel belangrijk was voor dat figuur, zou een deel van het figuur, of misschien wel het hele figuur in elkaar storten. Dan heeft het zo lang geduurd om zoiets moois op te bouwen en dan haal je een bouwsteentje weg. Alles ligt dan in duigen en dan moet je opnieuw beginnen, beetje bij beetje het figuur opnieuw op te bouwen, in de hoop dat het net zo mooi wordt als tevoren. Maar de kans die er Pagina 8 van 9

9 bestaat dat je dat niet lukt, is toch te groot, het risico dat je neemt is toch te groot? Nog zoiets, voor de mensen die in een God geloven, zal klonen ook iets zijn dat niet hoort. Als je zou gaan klonen, zou je voor God gaan spelen en dat hoort niet. Het druist toch tegen alle principes in die je door de kerk geleerd krijgt. Om de paus te citeren: "Het ware humanisme kan nooit wetenschappelijke methoden en proeven toestaan die een bedreiging vormen voor het leven." Zo zijn er nog meer sociale gevolgen. Als men gaat klonen, zullen veel mensen het idee krijgen dat er twee verschillende rassen zijn, de homo sapiens en de kloon. De vraag is of de kloon ooit wel echt door de maatschappij geaccepteerd wordt. Ze zullen als minderwaardig worden beschouwd. En als ze echt door de maatschappij geaccepteerd worden, zal dat wel al heel lang duren. Ook zal het voor zo n kloon heel moeilijk worden. Er kan een identiteitscrisis ontstaan. Welke ouders zullen hun kinderen dat nou aan willen doen, ze te moeten vertellen dat ze een kloon zijn van bijvoorbeeld zo n aardige man die ze eens op vakantie hebben leren kennen. Het zal voor zo n klein jochie dan heel moeilijk zijn om te begrijpen dat hij niet uniek is. Hetzelfde is nu nog altijd met kinderen die geadopteerd zijn. Velen beginnen zich af te vragen of ze hun vader nog wel pap kunnen noemen, omdat het eigenlijk niet hun biologische vader is. Met ouder zijn is het net zo leuk om te kunnen zeggen dat ze bepaalde eigenschappen van hun hebben, maar dan kan je alleen dingen zeggen zoals dat je zoon of dochter echt die mooie kleur ogen heeft die je buurman of buurvrouw ook heeft. Elke dag dat je wakker wordt, zie je dan een jongere versie van je buurman of je vrouw door huis slenteren. Dat zou toch heel raar zijn? Bronvermelding Ik heb op verscheidene zoekmachines gezocht. Ik heb op en op gezocht naar plaatjes onder de zoekopdracht van klonen kloneren en kloon. Ook heb ik op gezocht naar persberichten onder dezelfde zoekopdrachten als voor de plaatjes. Verder heb ik informatie opgedaan op en op Tevens heb ik op in het archief gezocht onder dezelfde zoekopdrachten als bij de plaatjes. Via deze site ben ik ook op de site van de religieuze groepering Raël gekomen, en Pagina 9 van 9

5,9. Dierlijke klonen: Werkstuk door een scholier 2218 woorden 24 juni keer beoordeeld. Voorwoord:

5,9. Dierlijke klonen: Werkstuk door een scholier 2218 woorden 24 juni keer beoordeeld. Voorwoord: Werkstuk door een scholier 2218 woorden 24 juni 2003 5,9 31 keer beoordeeld Vak ANW Voorwoord: We hebben gekozen voor het onderwerp klonen omdat het als idee in de klas werd gegeven en het ons erg interesseerde,

Nadere informatie

5,8. Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november keer beoordeeld

5,8. Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 2664 woorden 4 november 1999 5,8 473 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is klonen? Klonen betekent ongeslachtelijk voortplanten. Tegenwoordig wordt er bij het woord klonen alleen

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Klonen

Werkstuk Biologie Klonen Werkstuk Biologie Klonen Werkstuk door een scholier 3554 woorden 26 mei 2002 6,6 343 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding. Ik ga een werkstuk maken over klonen/ kloneren. Klonen is ongeslachtelijk voortplanten.

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier 2268 woorden 8 maart keer beoordeeld

Werkstuk door een scholier 2268 woorden 8 maart keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 2268 woorden 8 maart 2006 6 10 keer beoordeeld Vak Biologie Wij zijn Adriënne en Karine en hebben een werkstuk over klonen gemaakt. We hebben er veel moeite mee gehad om genoeg

Nadere informatie

1. De methode heet 'therapeutisch klonen' en gaat langs de volgende stappen:

1. De methode heet 'therapeutisch klonen' en gaat langs de volgende stappen: Praktische-opdracht door een scholier 4034 woorden 11 maart 2004 7,5 51 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Wij, Faye en Anna, hebben voor het onderwerp klonen gekozen omdat het de laatste tijd erg veel

Nadere informatie

6,2. Werkstuk door een scholier 1735 woorden 11 april keer beoordeeld. Levensbeschouwing

6,2. Werkstuk door een scholier 1735 woorden 11 april keer beoordeeld. Levensbeschouwing Werkstuk door een scholier 1735 woorden 11 april 2002 6,2 224 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inleiding. We hebben voor dit onderwerp gekozen omdat ons het wel een interessant onderwerp leek en we

Nadere informatie

Klonen kun je onderverdelen in twee categorieën: therapeutisch- en reproductief klonen.

Klonen kun je onderverdelen in twee categorieën: therapeutisch- en reproductief klonen. Boekverslag door P. 2303 woorden 18 juni 2003 4.9 27 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudopgave: Wat is een kloon? Klonen kun je onderverdelen in twee categorieën: therapeutisch- en reproductief klonen

Nadere informatie

Klonen van dieren. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

Klonen van dieren. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Klonen van dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2 Klonen van dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie I: Wat is klonen? Klonen is het ongeslachtelijk voortplanten

Nadere informatie

Praktische opdracht Maatschappijleer Klonen

Praktische opdracht Maatschappijleer Klonen Praktische opdracht Maatschappijleer Klonen Praktische-opdracht door een scholier 2930 woorden 11 november 2002 7 18 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1 Inleiding Ik hou mijn Praktische opdracht over

Nadere informatie

Het leven duurt niet eeuwig

Het leven duurt niet eeuwig Het leven duurt niet eeuwig Alle levende wezens verouderen en vroeg of laat sterven ze. Sterven kan door een natuurlijke dood, opgegeten worden of een andere gebeurtenis. Doorheen de evolutie hebben alle

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Erfelijkheid

Werkstuk Biologie Erfelijkheid Werkstuk Biologie Erfelijkheid Werkstuk door een scholier 1743 woorden 3 mei 2000 5,1 126 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Informatie over het onderwerp: Het onderwerp is erfelijkheid. Er is weinig

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Biochemie

Praktische opdracht ANW Biochemie Praktische opdracht ANW Biochemie Praktische-opdracht door een scholier 1682 woorden 24 juni 2005 3,4 8 keer beoordeeld Vak ANW De biochemie onderzoekt de samenstelling en samenwerking van chemische verbindingen,

Nadere informatie

Werkstuk ANW Klonen 3,4. Werkstuk door een scholier 5373 woorden 10 april keer beoordeeld

Werkstuk ANW Klonen 3,4. Werkstuk door een scholier 5373 woorden 10 april keer beoordeeld Werkstuk ANW Klonen Werkstuk door een scholier 5373 woorden 10 april 2008 3,4 12 keer beoordeeld Vak ANW Klonen Wat is er gekloond? Dolly (5 juli 1996 14 februari 2003) was het eerste gekloonde schaap

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Klonen

Praktische opdracht Biologie Klonen Praktische opdracht Biologie Klonen Praktische-opdracht door een scholier 3640 woorden 13 januari 2003 4,9 22 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Ik heb het onderwerp arts wil mens klonen gekozen omdat

Nadere informatie

4,5. Praktische-opdracht door een scholier 1995 woorden 25 juni keer beoordeeld DNA

4,5. Praktische-opdracht door een scholier 1995 woorden 25 juni keer beoordeeld DNA Praktische-opdracht door een scholier 1995 woorden 25 juni 2004 4,5 23 keer beoordeeld Vak ANW DNA Vrijwel iedereen heeft het woord DNA wel eens gehoord of gelezen en de meesten weten dan ook wel te vertellen

Nadere informatie

1. Ben jij één van de 5,8 miljoen donoren?

1. Ben jij één van de 5,8 miljoen donoren? Donorschap Per 31 augustus 2015 zijn er 5,8 miljoen Nederlanders die geregistreerd donor zijn (CBS,2015) 7 6 5 4 1. Ben jij één van de 5,8 miljoen donoren? 6 39% Ja Nee 1 Al 40 jaar, als je een orgaan

Nadere informatie

Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan.

Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan. Een mens is voor 50% genetisch identiek aan een banaan. Qu3 / DNABAR Noorderlicht 2010 Voorwoord 3 Dit boekje is een initiatief van de afdeling Genetica van het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Nadere informatie

Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het klo...

Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het klo... 1 van 5 7-2-2018 08:34 newscientist.nl Klonen we straks mensen? Antwoord op de lastigste vragen in het kloondebat Andy Coghlan 6-8 minuten De komst van Zhong Zhong en Hua Hua, s werelds eerste gekloonde

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Klonen

Praktische opdracht ANW Klonen Praktische opdracht ANW Klonen Praktische-opdracht door een scholier 3085 woorden 30 mei 2003 5,3 38 keer beoordeeld Vak ANW het vereenvoudigen van mens en dieren op bestelling Wat is klonen Klonen is

Nadere informatie

Van zieke Joep naar Pipo de kloon

Van zieke Joep naar Pipo de kloon 43 2016 HOOFDDOEL LEZEN / SAMENVATTEN Je leert in deze les hoe klonen in zijn werk gaat. Je tekent het bijbehorende artikel Van zieke Joep naar Pipo de kloon uit om de tekst beter te begrijpen. NEDERLANDS

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk door een scholier 1997 woorden 8 april 2001 5,1 112 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1) Geef een korte omschrijving wat het boeddhisme volgens jou voor

Nadere informatie

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen).

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen). Samenvatting door M. 1493 woorden 28 februari 2014 5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Genotype en fenotype Veel eigenschappen zijne erfelijk. Je hebt deze eigenschappen geërfd van

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen: Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid Basisstof 1 Erfelijke eigenschappen: - Genotype: o genen liggen op de chromosomen in kernen van alle cellen o wordt bepaald op moment van de bevruchting - Fenotype: o

Nadere informatie

Oefen Repetitie thema Erfelijkheid

Oefen Repetitie thema Erfelijkheid Oefen Repetitie thema Erfelijkheid Als er geen punten bij een vraag staan, dan is die vraag 1 punt waard. Onderdeel A: waar of niet waar? 1. Een zichtbare eigenschap maakt deel uit van het fenotype van

Nadere informatie

Werkstuk ANW Gentherapie

Werkstuk ANW Gentherapie Werkstuk ANW Gentherapie Werkstuk door een scholier 2605 woorden 27 april 2003 5,8 40 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Het onderwerp dat wij hebben gekozen is: genezen met gentherapie. Wij hebben voor

Nadere informatie

Dit is het gekloonde schaap Dolly.

Dit is het gekloonde schaap Dolly. Dit is het gekloonde schaap Dolly. Ilse Rodermond Martijn Sam Charlotte Kloetstra 2V2C 21-10- 2014 Inhoud Inleiding. Blz 3 Het verschil tussen klonen en kruisen. Blz 4 Is het mogelijk om diersoorten te

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen

Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen Praktische-opdracht door een scholier 1672 woorden 19 september 2003 7,2 111 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Voorwoord Hoofdstuk 1: Hoe ontstaan

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands De ijzeren maagd door Bobje Goudsmit

Boekverslag Nederlands De ijzeren maagd door Bobje Goudsmit Boekverslag Nederlands De ijzeren maagd door Bobje Goudsmit Boekverslag door een scholier 1871 woorden 12 maart 2006 6,1 70 keer beoordeeld Auteur Genre Bobje Goudsmit Oorlogsroman, Jeugdboek Eerste uitgave

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Werkstuk ANW Leukemie

Werkstuk ANW Leukemie Werkstuk ANW Leukemie Werkstuk door een scholier 1992 woorden 25 september 2003 5,8 53 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Ik heb van Mnr. Veenema de opdracht gekregen een verslag te maken over een bepaalde

Nadere informatie

Klonen en celkerntransplantatie

Klonen en celkerntransplantatie biotechnologie 5 Klonen en celkerntransplantatie Een inforeeks van Klonen en celkertransplantatie VIB is een interuniversitair non-profit-onderzoeksinstituut in de levenswetenschappen. Meer dan 1000 wetenschappers

Nadere informatie

Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken)

Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken) Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken) Doek achter de tafel Even kijken hoor. U en jullie hebben er al naar kunnen kijken, maar ik nog niet. Nu wil ik het goed zien. Ja, zo

Nadere informatie

Antwoorden Biologie Thema 4

Antwoorden Biologie Thema 4 Antwoorden Biologie Thema 4 Antwoorden door een scholier 2182 woorden 18 januari 2005 7 433 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Opdracht 1 1 In de chromosomen zit de informatie voor

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Jongetje of meisje? hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Jongetje of meisje? hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 24 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62534 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

5,4. Werkstuk door een scholier 5794 woorden 7 juni keer beoordeeld. KLONEN Inhoudstafel p. 2 Voorwoord p. 3

5,4. Werkstuk door een scholier 5794 woorden 7 juni keer beoordeeld. KLONEN Inhoudstafel p. 2 Voorwoord p. 3 Werkstuk door een scholier 5794 woorden 7 juni 2009 5,4 28 keer beoordeeld Vak Biologie KLONEN Inhoudstafel p. 2 Voorwoord p. 3 1 Wat is klonen? 1.1 Algemeen p. 4 1.2 Planten p. 4 1.2.1 Stekken p. 4 1.2.2

Nadere informatie

Opdracht Levensbeschouwing Goed en kwaad

Opdracht Levensbeschouwing Goed en kwaad Opdracht Levensbeschouwing Goed en kwaad Opdracht door een scholier 2131 woorden 11 januari 2007 6,6 35 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Opdracht 1 Kaïn & Abel. Vraag 1: Denk jij dat er meer slechte

Nadere informatie

Basisstof 7 Genetische variatie

Basisstof 7 Genetische variatie Afbeelding 33. RNA-interferentie.1 RNA bevat 2 complementaire sequenties die aan elkaar plakken, zodat er een haarspeld structuur ontstaat (1 van afbeelding 33). Het enzym Dicer knipt het dubbele RNA in

Nadere informatie

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voortplanten van genen 9 1.1 Genetica 9 1.2 Kruisingen 13 1.3 Crossing-over en mutatie 16 1.4 Erfelijkheid en praktijk 17 1.5 Inteelt en inteeltdepressie 21 1.6 Afsluiting

Nadere informatie

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

6.7. Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april keer beoordeeld. Biologie voor jou. Erfelijkheidsmateriaal

6.7. Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april keer beoordeeld. Biologie voor jou. Erfelijkheidsmateriaal Werkstuk door een scholier 1654 woorden 17 april 2006 6.7 33 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Erfelijkheidsmateriaal Het menselijk lichaam bestaat uit een veel organen, deze organen

Nadere informatie

3 Rundveefokkerij Melkproductiecontrole Selectie Fokwaardeschatting Inseminatieplannnen 69 3.

3 Rundveefokkerij Melkproductiecontrole Selectie Fokwaardeschatting Inseminatieplannnen 69 3. Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Veiligheidsvoorschriften 9 1.1 Genen en hun vererving 9 1.2 Genotype en fenotype 14 1.3 Erfelijke gebreken 18 1.4 Genfrequenties 25 1.5 Afsluiting 27 2 Fokmethoden 28 2.1

Nadere informatie

5.9. Dierlijke klonen: Menselijke klonen: Boekverslag door V woorden 6 april keer beoordeeld. h1 Wat is klonen?

5.9. Dierlijke klonen: Menselijke klonen: Boekverslag door V woorden 6 april keer beoordeeld. h1 Wat is klonen? Boekverslag door V. 8359 woorden 6 april 2004 5.9 111 keer beoordeeld Vak Biologie h1 Wat is klonen? Klonen is als een organisme precies het zelfde word na gemaakt als een ander organisme. De simpelste

Nadere informatie

Als iemand slachtoffer is geworden van incest moet abortus ook kunnen worden gepleegd.

Als iemand slachtoffer is geworden van incest moet abortus ook kunnen worden gepleegd. Spreekbeurt door een scholier 1609 woorden 12 februari 2003 7.2 79 keer beoordeeld Vak Nederlands De redenen voor een abortus. Je kan wel zo zeggen van ik wil geen kind en daarom wil ik een abortus, maar

Nadere informatie

ERFELIJKHEID. 1 N i e t a l l e m a a l h e t z e l f d e Afbeelding 17-2

ERFELIJKHEID. 1 N i e t a l l e m a a l h e t z e l f d e Afbeelding 17-2 ERFELIJKHEID 1 N i e t a l l e m a a l h e t z e l f d e Afbeelding 17-2 Afbeelding 17-1 Mensen uit elkaar houden vind je vast makkelijker. Toch hebben ook mensen veel meer overeenkomsten dan verschillen.

Nadere informatie

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet

Nadere informatie

Presentatie Biologie cellen ordenen onder een microscoop

Presentatie Biologie cellen ordenen onder een microscoop Presentatie Biologie cellen ordenen onder een microscoop Presentatie door Tobias 1186 woorden 6 juni 2017 8,5 7 keer beoordeeld Vak Biologie Cellen ordenen onder een microscoop Inleiding Ik heb dit onderwerp

Nadere informatie

BIJLAGEN. Onbedoelde zwangerschap

BIJLAGEN. Onbedoelde zwangerschap BIJLAGEN Onbedoelde zwangerschap 1 LANG LEVE DE LIEFDE - Entreeopleidingen in het mbo - WERKBLAD - 79 Vragen over zwangerschap ZWANGERSCHAP, WAT WEET JIJ HIEROVER? 1 Hoe kan een meisje merken dat ze zwanger

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus! Bijbellezing: Johannes 4 vers 7-27 Zit je in de put? Praat es met Jezus! Wij hadden vroeger een waterput Vroeger is meer dan 55 jaar geleden Naast ons huis aan de Kerkstraat in Harkema Ik weet nog hij

Nadere informatie

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland THE GODFATHER

together forever is het motto van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog 2008 in Nederland THE GODFATHER THE GODFATHER 1. Bekijk het fragment Last scène from Godfather 2. Hierin zie je een boevenfamilie (Italiaanse maffia) gezellig feest vieren met elkaar. De mannen bespreken daarna zaken. In de beroemde

Nadere informatie

Zorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.

Zorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn. Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp

Nadere informatie

TRIXY Expertisecentrum

TRIXY Expertisecentrum Ik heb een extra X (47,XXX) Voor wie is deze folder? Voor jou, als jij een meisje bent die een extra X chromosoom heeft! In deze folder vindt je allerlei informatie over Trisomie X: zo heet het als je

Nadere informatie

Tweelingen. Wat zijn nou eigenlijk tweelingen? Een groot mysterie

Tweelingen. Wat zijn nou eigenlijk tweelingen? Een groot mysterie Tweelingen Hier zie je ons met zijn allen, de tweeling was net geboren en mijn moeder en ik waren verkouden dus moesten we van die kapjes op zodat de tweeling niet ziek zou worden. Ik was hier 4 jaar oud.

Nadere informatie

Erfelijkheid van de ziekte van Huntington

Erfelijkheid van de ziekte van Huntington Erfelijkheid van de ziekte van Huntington In de kern van iedere cel van het menselijk lichaam is uniek erfelijk materiaal opgeslagen. Dit erfelijk materiaal wordt ook wel DNA (Desoxyribonucleïnezuur) genoemd.

Nadere informatie

6,3. Werkstuk door een scholier 1698 woorden 7 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer

6,3. Werkstuk door een scholier 1698 woorden 7 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Werkstuk door een scholier 1698 woorden 7 februari 2003 6,3 45 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding: Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik van draagmoederschap eigenlijk niks weet, ik heb er

Nadere informatie

Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit: Concept cartoons Concept cartoons zijn meerkeuzevragen in de vorm van een dialoog met plaatje. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit: Over de dialoog De uitspraken die de figuren doen, zijn gebaseerd op wetenschappelijk

Nadere informatie

Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. Erfelijke informatie ligt in de celkern in de chromosomen. Chromosomen bestaan weer uit DNA.

Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. Erfelijke informatie ligt in de celkern in de chromosomen. Chromosomen bestaan weer uit DNA. Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou 4.1 Fenotype Genotype = waarneembare eigenschappen van een individu = de erfelijke informatie in het DNA Genotype + milieufactoren = fenotype Erfelijke

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Vrijen door Haye van der Heyden

Boekverslag Nederlands Vrijen door Haye van der Heyden Boekverslag Nederlands Vrijen door Haye van der Heyden Boekverslag door een scholier 1455 woorden 10 december 2006 5,9 13 keer beoordeeld Auteur Genre Haye van der Heyden Jeugdboek Eerste uitgave 1997

Nadere informatie

4 HAVO thema 4 Erfelijkheid EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN

4 HAVO thema 4 Erfelijkheid EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN Examentrainer Vragen Karyogrammen In afbeelding 1 zijn twee karyogrammen weergegeven. Deze karyogrammen zijn afkomstig van een eeneiige tweeling. Het ene kind is van het mannelijk geslacht zonder duidelijke

Nadere informatie

Hulpvragen Signs of Success

Hulpvragen Signs of Success Hulpvragen Signs of Success Signs of Success is een vragende benadering. Je probeert verandering bij de jongere en zijn netwerk op gang te brengen door vragen te stellen. In deze tool vind je een bonte

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Transplantatie

Praktische opdracht Biologie Transplantatie Praktische opdracht Biologie Transplantatie Praktische-opdracht door een scholier 1784 woorden 19 oktober 2010 7,5 6 keer beoordeeld Vak Biologie Orgaantransplantatie Wat houdt een transplantatie in? Inleiding

Nadere informatie

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld

Nadere informatie

ZONDER CELDELING GEEN KANKER

ZONDER CELDELING GEEN KANKER DE GEMENE DELER ZONDER CELDELING GEEN KANKER Naam: Klas: Datum: ZONDER CELDELING GEEN KANKER HAVO Celdeling is cruciaal voor het leven van organismen, en wordt dan ook heel nauwkeurig gereguleerd. Wanneer

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Brainwash door Carry Slee

Boekverslag Nederlands Brainwash door Carry Slee Boekverslag Nederlands Brainwash door Carry Slee Boekverslag door S. 1562 woorden 4 jaar geleden 6,7 35 keer beoordeeld Auteur Genre Carry Slee Roman Eerste uitgave 2012 Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands

Nadere informatie

Ruth 1 - God gaat altijd met je mee!

Ruth 1 - God gaat altijd met je mee! Ruth 1 - God gaat altijd met je mee! Gezinsdienst en Doop Norah Maaike Kloeze Liturgie Welkom Eerste adventskaars aansteken plus gedichtje Zingen 1. Groot en machtig is Hij (Opwekking 387) 2. God kent

Nadere informatie

Dossier Draagmoeder. Beleidsinformatie:

Dossier Draagmoeder. Beleidsinformatie: Dossier Draagmoeder Een draagmoeder is een vrouw die zwanger is voor een ander: de wensouder(s). De draagmoeder staat het kind na de geboorte af aan de wensouders. Niet-commercieel draagmoederschap is

Nadere informatie

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan?

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan? Christendom In Christendom zijn de Bijbel en Jezus het belangrijkste. In de wereld is het de grootste godsdienst, gevolgd door de Islam. In het Christendom geloven de mensen in één God, die uit Drie Personen

Nadere informatie

Werkstuk Verzorging Down Syndroom

Werkstuk Verzorging Down Syndroom Werkstuk Verzorging Down Syndroom Werkstuk door een scholier 2002 woorden 17 mei 2004 6,4 215 keer beoordeeld Vak Verzorging Inhoudsopgave Inleiding Blz. 2 Hfst. 1: Hoe ontstaat het? Blz. 3 Hfst. 2: Niet

Nadere informatie

Scratch les 3: Quiz! Je eigen spelshow

Scratch les 3: Quiz! Je eigen spelshow Scratch les 3: Quiz! Je eigen spelshow Hoeveel weten jouw vriendjes en vriendinnetjes over jouw favoriete onderwerp? Test het met je zelfgemaakte quiz! Ga naar https://scratch.mit.edu/projects/112774047/.

Nadere informatie

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën 8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een sectorwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een sectorwerkstuk

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Rotzooi in mijn hoofd door Arno Bohlmeijer

Boekverslag Nederlands Rotzooi in mijn hoofd door Arno Bohlmeijer Boekverslag Nederlands Rotzooi in mijn hoofd door Arno Bohlmeijer Boekverslag door een scholier 1573 woorden 9 juni 2006 8,3 14 keer beoordeeld Auteur Genre Arno Bohlmeijer Jeugdboek Eerste uitgave 1999

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Relaties

Werkstuk Levensbeschouwing Relaties Werkstuk Levensbeschouwing Relaties Werkstuk door een scholier 2503 woorden 3 maart 2008 6,6 10 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1 Wie versiert wie? De jongen het meisje? Andersom? Of kan het beide?

Nadere informatie

Weet wat je kan. Zelfvertrouwen

Weet wat je kan. Zelfvertrouwen Weet wat je kan Zelfvertrouwen Zelfvertrouwen kan groeien Hoofdstuk 4 gaat over werken aan zelfvertrouwen. Onderwerpen in dit hoofdstuk: Stripje: Zelfvertrouwen kan groeien. blz 2 Doen waar je goed in

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:

Nadere informatie

Lesbrief Ezel en Beer. Beste kleuters,

Lesbrief Ezel en Beer. Beste kleuters, Lesbrief Beste kleuters, Binnenkort speelt de voorstelling op jullie school of in een theater in de buurt. De voorstelling is gebaseerd op de boeken Pas op voor de ezel en de beer en Dansen met de ezel

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 5 Erfelijkheid en Evolutie

Samenvatting Biologie Thema 5 Erfelijkheid en Evolutie Samenvatting Biologie Erfelijkheid en Evolutie Samenvatting door een scholier 1888 woorden 16 juni 2016 6,5 5 keer beoordeeld Vak Biologie Basisstof 1 De zichtbare eigenschappen (het uiterlijk) van een

Nadere informatie

Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst. Voorganger: ds. Bert de Wit

Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst. Voorganger: ds. Bert de Wit Preek Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst Thema: @Home Voorganger: ds. Bert de Wit Schriftlezing: Lucas 15:11-32 Een vader had twee zonen zo begint het verhaal. Met de beschrijving van een gezin.

Nadere informatie

Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf

Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht door een scholier 1930 woorden 14 maart 2003 6,2 18 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 0. Geef een korte argumentatie waarom jij tegen of voor de doodstraf

Nadere informatie

Het genotype van een individu staat in de chromosomen. Daar staat namelijk de erfelijke informatie in van alle eigenschappen die erfelijk zijn.

Het genotype van een individu staat in de chromosomen. Daar staat namelijk de erfelijke informatie in van alle eigenschappen die erfelijk zijn. Opdracht door een scholier 1105 woorden 13 november 2004 5,9 55 keer beoordeeld Vak Biologie Basis erfelijkheidsleer Ik kan de bouw en functie van chromosomen beschrijven. In de kern van een cel komen

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

6,1. Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari keer beoordeeld. Biologie voor jou

6,1. Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari keer beoordeeld. Biologie voor jou Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari 2011 6,1 46 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1: chromosomen Chromosomen: komen voor in een celkern bevindt zich de

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Medium stekelige wat? Hoe maak je nieuwe neuronen?

Medium stekelige wat? Hoe maak je nieuwe neuronen? Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Huidcellen veranderen in hersencellen: doorbraak in het onderzoek

Nadere informatie

Les 1 Kikker en de Vreemdeling

Les 1 Kikker en de Vreemdeling Les 1 Kikker en de Vreemdeling Benodigdheden: - Kikker en de Vreemdeling voorleesboek - Kaartje met groene en rode stip - Rode en groene kaartjes Algemene beschrijving: Deze les is een inleiding op de

Nadere informatie

Aristoteles: Oh ja? Maar ik heb ook wel eens gehoord van utilitarisme, wat is dat dan?

Aristoteles: Oh ja? Maar ik heb ook wel eens gehoord van utilitarisme, wat is dat dan? Praktische-opdracht door een scholier 2095 woorden 29 mei 2013 3,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Symposium Nienke Raaijmakers H4A Vrijdagmiddag vijf uur. Ik ben net thuis van school, en

Nadere informatie

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen

Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen Samenvatting door M. 721 woorden 15 januari 2014 7,1 28 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Organismen Organismen is een levend wezen:

Nadere informatie

Mijn bijbeltekst Mijn gebed voor 2019:

Mijn bijbeltekst Mijn gebed voor 2019: Bid dat de heilige Geest je een mooie bijbeltekst zal geven als leidraad voor het komende jaar en schrijf hem hier op: Mijn bijbeltekst Mijn gebed voor 2019: God wil zijn genade en liefde geven aan iedereen

Nadere informatie

Kunstmatige intelligentie

Kunstmatige intelligentie Zullen computers ooit de menselijke taal begrijpen? Kunstmatige intelligentie 2014 Menno Mafait (http://mafait.org) 1 Al zo n zestig jaar zijn wetenschappers bezig met kunstmatige intelligentie, ook wel

Nadere informatie

inhoud 1. Ontdek 2. Insecten 3. Een hart klopt 4. Het spoor 5. De magneet 6. Zie ik dat wel goed 7. Filmpje Pluskaarten Bronnen en foto s

inhoud 1. Ontdek 2. Insecten 3. Een hart klopt 4. Het spoor 5. De magneet 6. Zie ik dat wel goed 7. Filmpje Pluskaarten Bronnen en foto s Ik ontdek inhoud 1. Ontdek 3 2. Insecten 4 3. Een hart klopt 6 4. Het spoor 8 5. De magneet 10 6. Zie ik dat wel goed 12 7. Filmpje 14 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18 1. Ontdek

Nadere informatie

Lesbrief nummer 29 juni 2016

Lesbrief nummer 29 juni 2016 Lesbrief nummer 29 juni 2016 Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons: redactie@tlpst.nl. De dokter praat moeilijk Stel, je bent wat ziekjes en gaat

Nadere informatie

6. Chromosomen. Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek.

6. Chromosomen. Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek. Deze basisstof vervangt de basisstof in je hand- en werkboek. 6. Chromosomen Deze vervangende basisstof gaat over de invloed die erfelijkheid kan hebben op je leven. Je denkt in de opdrachten na over je

Nadere informatie

intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI)

intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) patiënteninformatie intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) ICSI is een afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. ICSI is een vorm van reageerbuisbevruchting. Bij een ICSI-behandeling brengt

Nadere informatie

Ik heb dit boek gekozen, omdat ik hem kreeg bij de Grote Lijsters vorig jaar. Toen ik de achterkant had gelezen, wilde ik weten hoe het zou aflopen.

Ik heb dit boek gekozen, omdat ik hem kreeg bij de Grote Lijsters vorig jaar. Toen ik de achterkant had gelezen, wilde ik weten hoe het zou aflopen. Boekverslag door een scholier 1942 woorden 16 juni 2007 7 13 keer beoordeeld Auteur Genre Tim Krabbé Psychologische roman Eerste uitgave 2002 Vak Nederlands I Beschrijvingsopdracht. 1. Motivatie van mijn

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Idil, een meisje door Yasmine Allas

Boekverslag Nederlands Idil, een meisje door Yasmine Allas Boekverslag Nederlands Idil, een meisje door Boekverslag door een scholier 1753 woorden 17 november 2003 7,2 25 keer beoordeeld Auteur Genre Psychologische roman, Jeugdboek Eerste uitgave 1998 Vak Nederlands

Nadere informatie

Johannes 6,1-15 We danken God, want Jezus zorgt voor ons

Johannes 6,1-15 We danken God, want Jezus zorgt voor ons Johannes 6,1-15 We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps 33,2

Nadere informatie

S e k S u e l e v o o r t p l a n t i n g r e d u c t i e d e l i n g o f m e i o S e e n g e n e t i S c h e v a r i a t i e

S e k S u e l e v o o r t p l a n t i n g r e d u c t i e d e l i n g o f m e i o S e e n g e n e t i S c h e v a r i a t i e 76 Voortplanting S e k s u e l e v o o r t p l a n t i n g De seksuele voortplanting of reproductie van de mens houdt in dat man en vrouw elk de helft van hun erfelijke aanleg, dus één van elk van de 22

Nadere informatie

Praktische opdracht Levensbeschouwing Abortus

Praktische opdracht Levensbeschouwing Abortus Praktische opdracht Levensbeschouwing Abortus Praktische-opdracht door een scholier 2330 woorden 28 november 2007 6,9 9 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inleiding Het ethische onderwerp wat ik heb

Nadere informatie

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom De zeven deugden bestaan al heel lang. Al sinds het begin van de mensheid. Adam zat alleen in het hemelse rijk. Hij verveelde zich

Nadere informatie