AV Lichamelijke opvoeding AV Sport/ KV Hedendaagse dans

Transcriptie

1 LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS Vakken: AV Lichamelijke opvoeding AV Sport/ KV Hedendaagse dans Basisvorming Specifiek gedeelte 2/2 lt/w 14/13-12 lt/w Studierichting: Studiegebied: Onderwijsvorm: Graad: Leerjaar: Lichamelijke opvoeding en sport Sport TSO Leerplannummer: 2010/046 derde graad eerste en tweede leerjaar (vervangt 2009/024) Nummer inspectie: (vervangt 2009 / 10 // 1 / T / BS / 1 / III / / D/) Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Emile Jacqmainlaan Brussel

2 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 1, AV Sport/ KV Hedendaagse dans (1e jaar 14 lestijden/week, 2e leerjaar lestijden/week) INHOUD Visie... 2 Beginsituatie... 5 Algemene doelstellingen... 6 Leerplandoelstellingen/leerinhouden/specifieke pedagogisch-didactische wenken... 8 Deel 1: theoretische vakken : Theorie van de sport : Fysiologie van de beweging...13 Deel 2: verplicht aanbod van bewegingsactiviteiten...16 Subvak 1: Atletiek...17 Subvak 2A: Gymnastiek meisjes...20 Subvak 2B: Gymnastiek jongens...22 Subvak 3: Ritmische en dansante vorming...25 Subvak 4: Conditie...28 Subvak 5: Zwemmen...30 Subvak 6: Basketbal...33 Subvak 7: Handbal...37 Subvak 8: Voetbal...42 Subvak 9: Volleybal...46 Subvak 10: Badminton...49 Subvak 11: Tafeltennis...53 Subvak 12: Tennis...57 Subvak 13: Verdedigingssporten (Budo)...60 Deel 3: keuzesporten...63 Subvak 1: Atletiek...64 Subvak 2A: Gymnastiek meisjes...67 Subvak 2B: Gymnastiek jongens...69 Subvak 3: Ritmische en dansante vorming...72 Subvak 6: Zwemmen...75 Subvak 5: Basketbal...77 Subvak 6: Handbal...81 Subvak 7: Voetbal...84 Subvak 8: Volleybal...89 Subvak 12: Badminton...92 Subvak 10: Tafeltennis...96 Subvak 11: Tennis Subvak 12: Rugby Subvak 13: Paardrijden Subvak 14: Watersporten Subvak 15: Golf Subvak 16: Triatlon-duatlon Subvak 17: Wielrennen Subvak 18: Fitness Subvak 19: Waterpolo Algemene pedagogisch-didactische wenken Minimale materiële vereisten Evaluatie Bibliografie...146

3 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 2, AV Sport/ KV Hedendaagse dans (1e jaar 14 lestijden/week, 2e leerjaar lestijden/week) VISIE De school die de studierichting TSO Lichamelijke opvoeding en Sport aanbiedt, opteert resoluut voor een sportgerichte aanpak om de leerlingen sleutelvaardigheden voor levenslang leren zoals zelfontplooiing, actief burgerschap, sociale interacties bij te brengen. De school en de vakgroep LO en Sport vertrekt hierbij vanuit een uitgesproken, duidelijke visie op opvoeding en sport. Door een evenwichtig en doordacht aanbod van verplichte bewegingsactiviteiten en keuzesporten kan de school een schoolspecifiek sportief imago opbouwen. De verplichte onderdelen van dit leerplan garanderen een degelijke voorbereiding op het voortgezet onderwijs en de ruime waaier aan keuzesporten stelt de school in staat om een eigen sportprofiel te kunnen ontwikkelen. Deze studierichting realiseert de vormingsdoelen van TSO en richt zich in het bijzonder naar een harmonische persoonlijkheidsvorming waarbij de sportcomponent een extra vormingsmiddel is voor de ontwikkeling van de persoonlijkheid van de jongere. Ze spreekt vooral jongeren aan die minder studiegericht maar sportminded zijn waarbij een intense lichaamsbeleving een motivatie betekent voor hun studieloopbaan. TSO LO en Sport beoogt echter niet alleen de ontwikkeling van het lichaam maar ook van de geest: logischerwijze moeten de verschillende vakken en componenten binnen de opleiding op elkaar afgestemd zijn. Sport als uitlaatklep voor hypernerveuzen of als compensatie voor te veel zitonderwijs zijn geen redenen om deze studierichting aan te raden. Goed presteren in theorie en sport vereisen planning, regelmaat, recuperatie, verzorging. De studierichting moet de leerlingen toelaten zich voor te bereiden op: 1. een doorstroming naar Se-n-Se opleidingen en/of naar bepaalde vormen van het voortgezet onderwijs (pedagogisch, sociaal, paramedisch, economisch ); 2. tewerkstelling in verschillende beroepsgerichte sectoren: a. beroepssector waarbij het fysiek element belangrijk is (leger, rijkswacht, politie, brandweer, zwembadredder...); b. vrijetijdssector waarbij communicatieve vaardigheden essentieel zijn: recreatieve sportclubs, gemeentelijke sportdiensten, OCMW, clubtoerisme, strandanimatie...; c. commerciële sector verwant aan sport: fitnesscentra, verkoop van sportartikelen, onderhoud van sportmaterieel d. sportspecifieke sector waarbij de sporttechnische kennis belangrijk is bijv. hulptrainer en trainer in een specifieke sportdiscipline e. beroepssportsector: voltijdse of deeltijdse tewerkstelling in eigen sportdiscipline: voetbal, wielrennen, tennis, basketbal...

4 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 3, AV Sport/ KV Hedendaagse dans (1e jaar 14 lestijden/week, 2e leerjaar lestijden/week) De lichamelijke opvoeding en sportgerichte opleiding, bestaat uit volgende componenten 1. Het ontwikkelen van de motorische competentie Sportief talent kan enkel ontdekt worden indien de lichamelijke ontwikkeling in de breedste zin van het woord maximale kansen gekregen heeft. Hierbij denken we aan zowel de grootmotorische en de kleinmotorische ontwikkeling als aan de ontwikkeling van de fysieke basiseigenschappen zoals kracht, lenigheid, snelheid, uithouding e.d. Via vakken als atletiek, zwemmen, gymnastiek, ritmiek en balsporten wordt er gewerkt aan de motorische ontwikkeling. De fysieke conditie wordt voornamelijk in de hand gewerkt door regelmatig en voldoende intensieve fysieke activiteit van het opgroeiende individu, dit echter zonder te willen voorbij gaan aan andere medebepalende factoren zoals de hygiëne, de voeding, de nachtrust, het schoolritme... De opleiding LO en Sport is polyvalent en kan leiden tot specialisatie. Via keuzesport wordt een doorgedreven fysieke en motorische training nagestreefd waarbij doorzettingsvermogen en karaktervorming centraal staan. De motivatie tot fysieke inspanning is belangrijk. Men streeft naar het leveren van prestaties zoals dat ook in het dagelijkse leven van een volwassene wordt gevraagd. 2. Het ontwikkelen van het zelfconcept en sociaal functioneren Bij elke gedragsvorm, dus ook de motorische, is er een duidelijke interactie aanwezig tussen de ontwikkelingsdomeinen van de persoonlijkheid en de motoriek. De verschillende bewegingsdomeinen bieden een belangrijke bijdrage tot het verwerven van positieve sociale attitudes: fair play, leren aanvaarden van regels, waarden en normen, de verantwoordelijkheid ten opzichte van de medeleerlingen, hulpvaardigheid en samenwerking. Ook individuele attitudes zoals doorzettingsvermogen, wilskracht, zorg voor eigen gezondheid en conditie, beheersing, zelfstandigheid worden in verschillende bewegingsactiviteiten sterk aangesproken. 3. Het ontwikkelen van de cognitieve competentie De cognitieve vormingscomponent berust op: 3.1 een wetenschappelijke benadering van de basiselementen van het menselijk bewegen. De leerstof, op het niveau van de leerlingen TSO, behandelt aspecten van anatomische en fysiologische aard gerelateerd aan sportbeoefening en het leveren van fysieke inspanningen. Het inzicht in de fysiologische en biomechanische principes m.b.t. beweging en inspanning en de toepassing ervan in eigen praktijkuitvoeringen moet ondersteund worden door de positieve wetenschappelijke vakken: fysica, chemie, biologie.

5 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 4, AV Sport/ KV Hedendaagse dans (1e jaar 14 lestijden/week, 2e leerjaar lestijden/week) 3.2 het aanbrengen van kennis en inzicht in de theorie van de lichamelijke opvoeding. Deze theorie behandelt het leren over bewegen: het bijbrengen van kennis en inzicht in bewegen en sport, in de bewegings- en sportcultuur en in andermans kunnen. De spelorganisatorische aspecten van de sport en het begeleiden van groepsdynamische processen via bewegingsactiviteiten worden bijgebracht. 3.3 het situeren van het fenomeen sport in een maatschappelijke context. Sport is een cultuurfenomeen met een belangrijke maatschappelijke invloed. Eigen ervaringen maken de leerlingen bewust van het belang van de beweging voor de ontwikkeling, de vrije tijd en de sociale integratie. Door het toenemend belang van de politiek, geld en de media bestaat het gevaar dat er een breuk ontstaat tussen de waarden van de sport en de realiteit. Informatie en het bijbrengen van inzicht in de ethische aspecten van de sport behoren tot de essentie van een opleiding LO en Sport. 3.4 het bijbrengen van kennis en inzichten in economische markten. De kwaliteit van een opleiding LO en Sport berust op volgende pijlers: - gemotiveerde leerlingen die weten waaraan ze beginnen en die bereid zijn inspanningen te leveren en door te zetten; - bekwame leerkrachten LO die de meest actuele, wetenschappelijk onderbouwde, inzichten in sportbegeleiding gebruiken; - degelijke en veilige infrastructuur; - goede contacten met externe organisaties zoals SVS, BLOSO, BVLO, sportfederaties, gemeentelijke sportdiensten. Vakgebonden en vakoverschrijdend overleg Bij de uitwerking van de leerplannen zijn zowel verticale als horizontale samenhang belangrijk. De verticale samenhang legt het verband met de basisdoelstellingen van de eerste graad en de einddoelstellingen van de derde graad. De horizontale samenhang legt het verband met andere vakken (chemie, biologie, fysica, toegepaste biologie, toegepaste economie) en vakoverschrijdende contexten. In de vakken biologie, chemie, fysica en toegepaste biologie worden de basis leerinhouden aangebracht als ondersteuning voor de toepassingen gericht naar beweging en inspanning in het onderdeel theorie: wetenschappelijke benadering van de basiselementen van de menselijke beweging. Het doel van de lessen economie is niet alleen de leerlingen inzicht te verstrekken in het economisch mechanisme met haar onderscheiden entiteiten en markten, maar ook specifieke aspecten van het bedrijfsbeleid te brengen. Tevens wordt uitvoerig aandacht besteed aan het juridische statuut van de sportbeoefenaar, zowel van de betaalde als van de niet-betaalde.

6 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 5, AV Sport/ KV Hedendaagse dans (1e jaar 14 lestijden/week, 2e leerjaar lestijden/week) BEGINSITUATIE De leerplandoelstellingen en de leerinhouden steunen op de verworven kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes uit de tweede graad. Ze richten zich zowel naar de sportbegaafde leerling als naar de sportgeïnteresseerde leerling. De leerlingen beschikken over voldoende motorische vaardigheden, hebben een positieve bewegingsingesteldheid, doorzettingsvermogen en zin voor samenwerking. De leerlingen moeten ook veel interesse hebben voor wetenschappelijke toepassingen. In het eerste leerjaar van de derde graad moet men rekening houden met een aantal instromers. Hun kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes steunen op het leerplan lichamelijke opvoeding uit de basisvorming van de tweede graad. Het is aangewezen deze leerlingen duidelijk de minimacriteria mee te delen die in de tweede graad van de studierichting LO en sport moeten behaald worden. Anderzijds is het aan te bevelen bij het begin van het schooljaar een geleidelijke opbouw te voorzien zodat deze leerlingen na een bepaalde periode voldoen aan de voorwaarden om met succes een derde graad te volgen.

7 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 6, AV Sport/ KV Hedendaagse dans (1e jaar 14 lestijden/week, 2e leerjaar lestijden/week) ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. Ontwikkelen van motorische en cognitieve competenties Algemene doelstellingen uit de 2e graad die worden gehandhaafd of verder uitgediept: basisbewegingen en geleerde vaardigheden uit de verschillende bewegingsgebieden toepassen in andere bewegingscontexten; aandacht hebben voor een goede technische uitvoering en het bereiken van geoefendheid in een discipline die kan gaan tot topsport; bewegingsopdrachten zelfstandig kunnen aanpakken, oplossen en tot een goed einde brengen, rekening houdend met eigen mogelijkheden; sportspecifieke spel- en gedragsregels kennen en deze toepassen zowel individueel als in groep; reflecteren op het lukken of mislukken van een bewegingsopdracht en oplossingen kunnen geven; evalueren en reflecteren op zichzelf en op de eigen mogelijkheden. Nieuwe algemene doelstellingen: volgens vooropgestelde criteria bij zichzelf kunnen nagaan of er vorderingen worden gemaakt bij het uitvoeren van bewegingsopdrachten; een mening hebben over bewegingssituaties en bewegingservaringen kunnen uitwisselen; motorische, cognitieve en socio-affectieve basis verwerven nodig om door te stromen naar hoger onderwijs of om met voldoende zelfvertrouwen een loopbaan te beginnen in een sportgerichte beroepssector. 2. Gezonde en veilige levensstijl Algemene doelstellingen uit de 2e graad die worden gehandhaafd of verder uitgediept: het belang kennen van een goede fysieke conditie in functie van een gezonde en veilige levensstijl; eigen doelen kunnen bepalen met betrekking tot een optimale fysieke fitheid; spontaan deelnemen zowel aan competitieve als aan recreatieve bewegingsactiviteiten; voldoening beleven aan fysieke inspanning in coördinatie met een aangepaste hygiëne en lichaamsverzorging; risico s voor gezondheid en veiligheid verbonden aan de verschillende sporten kennen en gepast weten te handelen; belangrijke gezondheidsaspecten van sporten blijven toepassen, zoals: het gebruik van aangepaste kledij en schoeisel, het belang van de opwarming en cooling down, correct helpen en bijstaan basisregels van een correcte houding- en rugscholing hanteren om overbelasting en kwetsuren te vermijden; beseffen dat onsportief, onethisch, ongezond en onbezonnen gedrag oorzaak kan zijn van letsels en trauma s; verantwoordelijkheid opnemen omtrent veiligheidsafspraken; inzicht hebben in medebepalende gezondheidsfactoren zoals hygiëne, voeding, gebruik van genoten geneesmiddelen, nachtrust, schoolritme, trainingsfrequentie ; de positieve invloed van sporten in de natuur ervaren. Nieuwe algemene doelstellingen: het verband kunnen leggen tussen bewegen, gezondheid en samenleving; kritisch omgaan met het bewegingsaanbod; leren zinvol trainen; eerste hulp kunnen bieden bij sportongevallen.

8 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 7, AV Sport/ KV Hedendaagse dans (1e jaar 14 lestijden/week, 2e leerjaar lestijden/week) 3. Zelfconcept en sociaal functioneren Algemene doelstellingen uit de 2 e graad die worden gehandhaafd of verder uitgediept: een gezonde sportieve instelling verwerven door te oefenen in een geest van veiligheid en wederzijds respect; ervaren van bewegingsvreugde; verantwoordelijkheid opnemen als deelnemer, materiaalverantwoordelijke, helper, spelleider, scheidsrechter ; aanvaarden van afspraken, spelregels, waarden en normen; zelfstandig kunnen oefenen individueel of in kleine groepen waarbij men respect opbrengt voor elkaars mogelijkheden en individuele verschillen; weten dat een goede samenwerking, zoals medeleerlingen helpen wanneer de bewegingssituatie dit vereist, kwetsuren en andere trauma s helpen vermijden. Nieuwe algemene doelstellingen: weten welke bewegingsactiviteit het best aansluit bij de eigen fysieke en relationele mogelijkheden; recreatieve en competitieve bewegingsactiviteiten alleen of in groep kunnen organiseren en aanpassen aan de deelnemers; kritisch kunnen reflecteren over sport in de maatschappij. 4. Vakoverschrijdende doelstellingen: leren problemen oplossen en zowel de oplossingswijze als de oplossing kunnen evalueren; een realistische training- en tijdsplanning op langere termijn kunnen maken; het leerproces kunnen bijsturen en beoordelen op doelgerichtheid; toekomstgerichte conclusies kunnen trekken uit leerervaringen; de oorzaak van slagen of falen objectief kunnen toeschrijven; ontwikkelen van een positief zelfbeeld op basis van betrouwbare gegevens en daarover kunnen communiceren; omgevingsinvloeden kunnen onderkennen; een kritische houding kunnen aannemen ten aanzien van allerlei vormen van informatie; het belang inzien van gevoelens en lichaamstaal; bereid zijn tot luisteren, respecteren en overleggen; ongelijk en onmacht durven toegeven; aannemen van een kritische houding tegenover het eigen voedingspatroon en bereid zijn het aan te passen, rekening houdend met criteria voor een evenwichtige voeding binnen diverse voedingssystemen; kunnen herkennen van risicofactoren voor eetstoornissen en hun gevolgen; kunnen toepassen van eerste hulp en cardiopulmonaire resuscitatie (CPR); milieuproblemen kennen in verband met sommige sporten en zich verantwoordelijk voelen voor het milieu waarin er wordt gesport; Wij wijzen de leerplangebruiker erop dat deze lijst met vakoverschrijdende doelstellingen zeker niet limitatief is en enkel LO-gerelateerde voorbeelden zijn uit de verschillende vakoverschrijdende thema s en contexten. De uitbreiding van deze lijst is sterk afhankelijk van de aanpak van de individuele leerkracht alsook van projecten opgezet zowel door de vakgroep als door de school.

9 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 8, AV Sport/ KV Hedendaagse dans (1e jaar 14 lestijden/week, 2e leerjaar lestijden/week) //SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN De leerplandoelstellingen en de leerinhouden staan in onderlinge relatie. Leerinhouden zijn middelen om doelstellingen te bereiken. Motorische competenties worden bereikt via aangepaste leerinhouden en aangepaste methodischdidactische werkvormen en kunnen verschillend zijn voor jongens en meisjes. Attitude gebonden en vakoverschrijdende doelstellingen kunnen niet steeds door specifieke leerinhouden bereikt worden maar eerder door een gepaste methodisch-didactische aanpak. Daarenboven zijn er een aantal attitudegebonden doelstellingen die als een rode draad doorheen het leerproces van alle disciplines lopen. De doelstellingen en de leerinhouden worden per discipline geformuleerd.

10 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 9 DEEL 1: THEORETISCHE VAKKEN 1: THEORIE VAN DE SPORT 1e leerjaar: 2 lestijden/week 2e leerjaar: 2 lestijden/week 1. de mogelijke waarden van de bewegingsopvoeding inzien. Ontwikkeling van: de motorische competentie de gezonde en veilige levensstijl het zelfconcept en sociaal functioneren LO de principes van het leidinggeven toepassen. Leiderschapsstijlen versus leerstijlen LO de beginselen van didactiek verwerven. Verschillende didactische werkvormen: werken met groepen, individueel, partner globaal, analytisch zelfgestuurd leren casestudy 4. het jeugdsportbeleid inschatten. de ontwikkelingsfasen voorwaarden waaraan jeugdtraining moet voldoen randfenomenen: omgang met ouders, sociale activiteiten 5. inzicht verwerven in de organisatie van de sport. de comités de organisatievormen competitiesystemen: uitdaging, afval, poule, combinatie, roulering instuif- en schooltornooi 6. de rol van de sport als maatschappelijk fenomeen begrijpen. De verschillende invalshoeken op de sport: gezondheid vrije tijd welzijn ontspanning sociale invalshoek spektakel

11 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 10 LO LO de tewerkstelling in de sport overzien. Onderwijs, Vlaamse Trainersschool (VTS), sportgerichte beroepssectoren 8. de belangrijkste trainingsprincipes aangeven en toepassen op hun sport. 9. de basiscomponenten weerstand, coördinatie; kracht; lenigheid; uithouding en snelheid inschatten en de methodes toepassen op hun sport. conditionele factoren, techniek en tactiek, lichaamsbouw, accommodatie en psychische factoren supercompensatie belastingscomponenten voornaamste principes van trainingsstructuur begrippen en inhoud trainingsmethodes trainingsmethodes in functie van de soort organisatievormen van oefensessies evaluatie van de verschillende componenten LO plannen en periodiseren. de cycli jaarindeling begrippen 11. het officieel erkend brevet van Helper van het Rode Kruis halen Theoretische en praktische leerinhouden van het brevet Helper 12. het officieel erkend brevet van reanimatie halen 13. het diploma van Initiator, algemeen gedeelte van de VTS (Vlaamse trainersschool) halen Alle leerinhouden van de VTS-cursus Initiator, algemeen gedeelte

12 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 11 THEORIE VAN DE SPORT Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. Geef lessen trainingsleer zo praktisch mogelijk. (Ervaringsgericht lesgeven!) 2. Vakoverschrijdend samenwerken met de collega s sport is een must. 3. Wijs op de intrinsieke waarden en gevaren in de sportbeleving. Zoek in de media naar uitingen van deze beleving tot op het topniveau. 4. Leerlingen zoeken progressies in hun eigen keuzesport. Zij moeten zich stellen op het niveau initiatie, waar bewegingen minder vanzelfsprekend of gewoon zijn voor onze sportervaren leerlingen. 5. Leerstijlen: inzicht in de persoonlijkheid van de sporter: fysiek, temperament, intelligentie, karakter en attitude, sociale vaardigheid, faalangst 6. Opzoeken van artikels in kranten, sporttijdschriften, uitgaven van diverse sportorganisaties, internet over de diverse thema s. 7. Gebruik van videoreportages als illustratie. 8. De leerlingen geven voorbeelden aan uit eigen ervaring in club of school. 9. De leerlingen vertellen over de trainingen die zij in clubverband uitvoeren, brengen wedstrijdtabellen en klassementen mee. Zij organiseren in de school sportinstuiven en tornooien via de keuzesport. 10. De leerlingen voeren zelf testen uit. 11. Zoeken op het internet naar een actuele lijst van de verboden producten. 12. In het eerste jaar van de graad worden reeds links gelegd naar de stage sport van het laatste jaar. 13. Gebruik van de documentatie als onderwerp voor een groepsdiscussie of panelgesprek. 14. Een doordachte aanpak maakt het mogelijk om tevens heel wat vakoverschrijdende eindtermen na te streven binnen het eigen vak. Voornamelijk de eindtermen uit de domeinen leren leren en sociale vaardigheden kunnen aan bod komen. 15. Veel items leiden tot vakoverschrijdend samenwerken: toepassing van trainingsleer (alle keuzesporten); het verwerken van de documentatie tot een spreekbeurt (Nederlands, andere talen ;) opzoeken en verwerken van informatie i.v.m. de gemeentelijke sportraad, subsidiewerking, sportdienst, wetteksten en decreten (recht & wet, toegepaste informatica, ); invloeden van de media en het bedrijfsleven op de sport (recht en wet: media, sponsoring, reclame ); stage op de gemeentelijke sportdienst (GIP; stage); doping (fysiologie, levensbeschouwelijke vakken, recht & wet ); 16. Welbevinden, vertrouwen en succesbeleving bij de leerlingen bieden de beste garanties tot het halen van de vooropgestelde brevetten en diploma.

13 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 12 Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 17. Volg op zeer regelmatige basis zelf nascholingen.

14 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 13 2: FYSIOLOGIE VAN DE BEWEGING 1e leerjaar: 2 lestijden/week 2e leerjaar: 2 lestijden/week 1. het lichaam situeren in de ruimte (module 1). basisbegrippen en terminologie 2. inzicht verwerven in de studie van de gewrichten (module 2). schoudergewricht ellebooggewricht heupgewricht kniegewricht wervelkolom 3. inzicht verwerven in de beweging van de gewrichten (module 3). schoudergewricht ellebooggewricht heupgewricht kniegewricht wervelkolom 4. de spiercontracties begrijpen (module 4). macro micro spierweefsel 5. inzicht verwerven in de energielevering systemen (module 5). studie van de energieprocessen in het spierweefsel 6. het verband leggen tussen de regulerende systemen (module 6). het zenuwstelsel het hormonaal stelsel 7. de relatie leggen tussen voeding en sport (module 7). de spijsvertering samenstelling van de voeding. 8. het belang aangeven van de transportsystemen (module 8). het bloed lymfe 9. en kennen het belang van de uitwisseling van gassen (module 9). de ademhaling

15 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 14 FYSIOLOGIE VAN DE BEWEGING Module Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. lichaamsassen lichaamsvlakken lichaamsbewegingen richtingsaanduidingen 2. Anatomische benadering van de beenderen: bouw van de beenderen soorten beenderen mogelijke letsels en afwijkingen invloed van training op het skelet lenigheidremmende en bevorderende factoren rugscholing 3. De inwerkende (belangrijkste) spieren op de gewrichten: oorsprong en insertie analyse van de beweging hefbomen en krachten (agonisten, synergisten en antagonisten) mogelijke letsels 4. prikkeloverdracht motorische eenheid prikkelduur / prikkelfrequentie snelle en trage spiervezels 5. ATP wederopbouw aëroob anaëroob lactisch alactisch lactaatmetingen steady state omslagpunt recuperatie

16 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 15 Module Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing zuurstoftekort en zuurstofschuld 6. verband tussen de stelsels stijgende en dalende banen synaps verschillende soorten beweging: reflex; bewuste beweging; automatismen; emotionele beweging feedback stretching (zenuwstelsel) actie / reactie reflex 7. kwantitatieve en kwalitatieve samenstelling van de voeding enzymen dieet (sportdieet) + voedingsschema (voor-tijdens-na) vitaminen oligo-elementen soorten suikers dranken; sportdranken 8. bloedsomloop / hart samenstelling van het bloed hartslagmeter / bloeddrukmeter filtratieproces aandoeningen afweersysteem 9. bouw van de longen (herhaling 2 e graad) partiële O 2 CO 2 -druk hoogtetraining / diepzeeduiken spirometrie Maak afspraken binnen de vakgroep. Probeer samen met de subvakken sport zoveel mogelijk te streven naar praktijkgerichte toepassingen. Veldtesten.

17 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 16 DEEL 2: VERPLICHT AANBOD VAN BEWEGINGSACTIVITEITEN Onderstaande bewegingsactiviteiten moeten worden aangeboden. Dit gevarieerde aanbod van uiteenlopende disciplines draagt bij tot een algemene fysieke en sporttechnische ontwikkeling van de jongere. Via de basispakketten worden de vakgebonden eindtermen lichamelijke opvoeding gerealiseerd. Het aantal lestijden die de school nodig heeft om de leerplandoelen van deze basispakketten te realiseren, behoort tot de autonomie van de school. Veel zal afhangen van de beschikbare sportinfrastructuur, de grootte van de lesgroep, het niveau van de leerlingen voor deze of gene sport, de heterogeniteit van de groep, de deskundigheid betreffende de specifieke sportdiscipline van de leerkracht,. De vakgroep LO en Sport heeft hierin een grote verantwoordelijkheid. Keuzes zijn gebaseerd op de een schooleigen visie op de opleiding TSO LO&Sport. Deze visie wordt gedragen door alle leden van de vakgroep. Volgende bewegingsactiviteiten komen verplicht aan bod Atletiek Zwemmen Gymnastiek Conditie Ritmische en dansante vorming Verdedigingssporten Twee verschillende balsporten Eén terugslagsport

18 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 17 SUBVAK 1: ATLETIEK Basispakket LO Motorische competenties de techniek en de beweging optimaal beheersen en perfectioneren. Afhankelijk van de accommodatie, het beschikbare materiaal en het weer maakt de leerkracht een keuze in analogie met de 2 e graad. LO technieken oefenen om de afgesproken schoolcriteria te bereiken. LOOPNUMMERS: START EN SPRINT EN/OF HORDENLOOP EN/OF AFLOSSING EN/OF UITHOUDING LO 3 3. streven naar een veelzijdige ontwikkeling van de basiseigenschappen. LO 6 4. belasting en intensiteit verhogen. START EN SPRINT LO verbanden leggen en transfers maken tussen en naar verschillende bewegingen. perfectioneren van de start- en sprinttechniek wedstrijd met correcte startbevelen LO leren anaëroob lactisch lopen. AFLOSSING Gezonde en veilige levensstijl een stokwissel uitvoeren aan maximale snelheid oefenen in de aflossingszone LO 1 7. veiligheidsvoorschriften, regels en afspraken naleven. prestatie LO 21*-22* 8. positief staan tegenover regelmatig oefenen. HORDENLOOP LO 20-21* 9. de gezonde invloed ervaren van regelmatige fysieke inspanning. perfectioneren van de techniek overschrijden van de horden op regelmatige afstand met 3-passenritme LO het belang van de opwarming en de cool down aangeven. prestatie LO het belang inzien van het dragen van aangepaste sportkledij. UITHOUDING progressief afstand en tempo opdrijven extensief interval intensief interval Coopertest

19 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 18 Zelfconcept en sociaal functioneren WERPNUMMERS: KOGEL EN/OF DISCUS EN/OF SPEER LO zelfstandig oefenen. KOGELSTOTEN LO met iedereen, zonder onderscheid, samenwerken. SPEERWERPEN LO hun eigen mogelijkheden juist inschatten. DISCUSWERPEN perfectioneren van de standstoot en stoten met glijfase prestatie perfectioneren van de standworp 3-passenritme, 5-passenritme en het werpen met volledige aanloop prestatie LO de prestaties van anderen waarderen. intensifiëren en perfectioneren van de technieken accent leggen op de uitvoeringssnelheid van de beweging prestatie LO inzet en volharding tonen en hun fysieke grenzen verleggen. SPRINGNUMMERS: HOOG EN/OF VER EN/OF HINKSTAPSPRINGEN LO 21*-22* 17. voldoening beleven aan fysieke inspanning. HOOGSPRINGEN LO plannen en naar een prestatie toeleven. VERSPRINGEN techniek boven de lat perfectioneren aanloopritme verzorgen en opdrijven prestatie perfectioneren van de hangsprong aanloop bepalen en de plank treffen prestatie LO kritiek aanvaarden. HINKSTAPSPRONG perfectioneren van de techniek specifieke springkrachtoefeningen prestatie

20 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 19 ATLETIEK Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. Een prestatieverbetering nastreven door regelmatige en systematische trainingsopbouw. 2. De vorderingen (laten) noteren en bespreken. 3. Gevarieerde oefen- en organisatievormen aanwenden. 4. Aan de motorische basisvorming wordt verder gewerkt door de beweging te perfectioneren. 5. In functie van de onderwezen atletiekdisciplines worden de bijkomende basiseigenschappen getraind. 6. Oefenstof voor de verbetering van coördinatie, beweeglijkheid en ritme aanbieden, zodat de link naar andere atletiek- en sportdisciplines wordt gelegd. 7. Leren plannen en naar een prestatie werken. 8. De leerlingen moeten minimacriteria realiseren. 9. SPRINGEN: - landingsheuvel bij hoogspringen voldoende hoog, zacht en veilig. - competitievormen van verspringen niet op een zachte valmat maar in een verspringput. - gevarieerde oefenvormen gebruiken om de springkracht en de springbehendigheid te ontwikkelen. - uitleggen wat de belangrijkste fasen zijn bij een sprong en elkaar leren observeren. - groepsopdrachten, groepscompetities zijn motiverend en stimuleren het sociaal contact. 10. WERPEN EN STOTEN: - de veiligheid staat centraal bij de opstelling van de leerlingen op en rond het werpterrein. Duidelijke afspraken maken om dit te ondersteunen. 11. LOPEN: - bij het lopen in openlucht is respect voor de natuur en leefomgeving belangrijk. - voor loopactiviteiten buiten de school wordt er extra aandacht besteed aan veiligheid, plichtsgevoel, verantwoordelijkheidsbesef, hoffelijkheid en het maken van duidelijke afspraken.

21 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 20 SUBVAK 2A: GYMNASTIEK MEISJES Basispakket: Tussen haakjes en in cursief zijn al mogelijke uitbreidingen. Motorische competenties LO ruimte-, tijd- en lichaamsperceptie verwerven om zich bewust te zijn van een juiste houding, beweging en vormspanning. LO * 2. oefenen ter verbetering van de algemene spierkracht en ze begrijpen de opbouw van een krachttraining. Leerstof basispakket 2e graad aanleren, inoefenen en vervolmaken (= afhankelijk van de vooropleiding en beginsituatie van de leerlingen) GROND: koprol: voorwaarts en rugwaarts benen gespreid; korte zweefrol 3. de specifieke terminologie van het toestelturnen begrijpen en gebruiken. handenstand: afstoot 2 voeten en doorrollen rad: in serie rondat: aanloop opsprong rondat (rondat rad); LO bewegingsopdrachten zelfstandig aanpakken en tot een goed einde brengen. Gezonde en veilige levensstijl LO 22* 5. overtuigd worden van het grote belang van lenigheidsoefeningen en een opwarming in functie van het toestel. LO 1 6. steunverbanden en hulpmiddelen in functie van de veiligheid correct gebruiken. LO de technieken van helpen en bijstaan aanleren en toepassen tijdens het inoefenen van de bewegingen uit de behandelde leerstof. overslag (::); (overslag) flikflak: uit stand (::) (uit stand in minitramp/ flikflak +landen op valmat (spreidsprong, hurksprong, kattesprong) samenstellen van een reeks met gekende bewegingen basiselementen acrogym BRUG: opsprong: aanloop opsprong buikdraai rugwaarts loopkip (::) molendraai voorwaarts buikdraai rugwaarts (buikdraai voorwaarts (::)) (uitsprong: zolendraai rugwaarts) samenstellen van een reeks met gekende oefeningen

22 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 21 Zelfconcept en sociaal functioneren LO door een positieve houding de groepsgeest binnen de klas helpen stimuleren. BALK: draaien: ½ draai op 1 voet LO de noodzakelijke inzet tonen om meer complexe bewegingen in te oefenen. sprongen: combinatie van 3 sprongen LO inschatten welke bewegingen het best aansluiten bij hun eigen fysieke mogelijkheden. verplaatsingen: voorw., rugw. en zijw. met begeleidende armbeweging rad: op Zweedse bank : op lage balk (::); (op lage balk) afsprong: rondat : (overslag (::)) samenstellen van een reeks met gekende oefeningen SPRONGEN: plint breedte: handenstand overslag (::) minitrampoline: salto voorwaarts (::)

23 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 22 SUBVAK 2B: GYMNASTIEK JONGENS Basispakket Tussen haakjes en in cursief zijn al mogelijke uitbreidingen. Motorische competenties LO ruimte -, tijd -, en lichaamsperceptie verwerven om zich bewust te zijn van een juiste houding, beweging en vormspanning. LO * 2. oefenen ter verbetering van de algemene spierkracht en ze begrijpen de opbouw van een krachttraining. Leerstof basispakket 2e graad aanleren, inoefenen en vervolmaken conform de beginsituatie van de leerlingen. GROND: koprol, benen gespreid: voorwaarts en rugwaarts handenstand: afstoot 2 voeten en doorrollen (via benen gespreid en gestrekt) : overpak in 2 tijden 3. de specifieke terminologie van het toestelturnen begrijpen en gebruiken. : (stut (::) rad en rondat: aanloop opsprong rondat halve draai rad; LO bewegingsopdrachten zelfstandig aanpakken en tot een goed einde overslag (::); brengen. (flikflak: uit stand (::)) : (voorbereidende oefeningen rondat flik (::)) verbindingen en verplaatsingen: 2 sprongen Gezonde en veilige levensstijl : 2 halve draaien; 1 evenwichtshouding; (2 evenwichtshoudingen); LO 22* 5. overtuigd worden van het grote belang van lenigheidsoefeningen en een opwarming in functie van het toestel. samenstellen van een reeks met gekende oefeningen basiselementen van acrogym LO 1 6. steunverbanden en veiligheidshulpmiddelen correct gebruiken. BRUG: LO de technieken van helpen en bijstaan aanleren en toepassen op de korte kip: zwaaien in streksteun; val tot kiplig; kip tot streksteun bewegingen van de behandelde leerstof. vooropzet: als insprong achterinleg schouderstand: opzwaai vanuit streksteun doorrollen tot bovenarmsteun (salto voorwaarts: vanuit zwaai in streksteun tot bovenarmsteun) (afsprong: kroontje uit) samenstellen van een reeks met gekende oefeningen

24 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 23 Zelfconcept en sociaal functioneren REK: laag + hoog LO door een positieve houding de groepsgeest binnen de klas helpen stimuleren. molendraai voorwaarts buikdraai voorwaarts LO de noodzakelijke inzet tonen om meer complexe bewegingen in te oefenen. zolendraai rugwaarts: na opzwaai tot spreidstand uit streksteun loopkip (::) LO inschatten welke bewegingen het best aansluiten bij hun eigen fysieke mogelijkheden. (zweefkip (::)) (zwaaikip (hoge rekstok) (::)) uit hang/ rugwaarts om breedte-as draaien tot streksteun (buikdraai rugwaarts (hoog rek)) samenstellen van een reeks met gekende oefeningen SPRONGEN: plint breedte: duiksprong, benen tussen steun : handenstand afwenden : handenstand overslag (plint lengte: handenstand overslag (::)) minitrampoline: salto voorwaarts (veerplank: salto voorwaarts)

25 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 24 GYMNASTIEK MEISJES EN JONGENS Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing A* Basispakket 1. De lessen worden voor de jongens en de meisjes in een afzonderlijke groep aangeboden. 2. Een constante vooruitgang, zowel op het inhoudelijk vlak(= moeilijkheid), als op het vormelijk vlak(= zin voor afwerking en esthetiek) blijft het doel. 3. Zorg op elk leerniveau voor een progressieve klimming in de oefenstof. 4. Individuele remediëring blijft noodzakelijk. 5. Gevarieerde oefenvormen en organisatievormen zijn aan te bevelen. 6. Tijdens de opwarming dient rekening te worden gehouden met de specificiteit van het toestel. 7. Het verbeteren van de algemene lenigheid is van het grootste belang. Leerlingen kunnen ook de opdracht krijgen hier naschools aan te werken. 8. Het belang van krachttraining i.v.m. letselpreventie is bewezen. Algemene krachttraining voorzien in de jaarplanning is aangewezen. 9. Er moet bijzondere aandacht worden besteed aan de technieken van helpen en bijstaan en aan de veiligheid.

26 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 25 SUBVAK 3: RITMISCHE EN DANSANTE VORMING Basispakket Motorische competenties 1. het nut van ritme en beweging inzien en aanvoelen. De leerstof basispakket 2e graad aanleren, inoefenen en vervolmaken, conform de beginsituatie bij de leerlingen. LO ritmegevoel, lichaams- en bewegingsbewustzijn verder ontwikkelen. LO eerder geleerde vaardigheden uit verschillende bewegingsgebieden toepassen in andere bewegingscontexten (bijv. gymnastiek = rock n roll). 4. tijdsbesef ontwikkelen: ervaren van tempo, ritme, duur en accentuatie. Een keuze uit NIEUWE TRENDS : AEROBIC, STEP-AEROBIC, TAEBO, CARDIO-FUNK, STREETDANCE, LATINO, COMBAT 5. coördinatie tussen beweging en uitdrukking ontwikkelen. terminologie van de basispassen wordt uitgebreider LO 15* 6. expressief bewegen. bewegingszin met variatie op basissteps uitvoeren LO een aëroob uithoudingsvermogen ontwikkelen. variatie in tijd / kracht / ruimte LO zowel kracht (vnl. versterken van romp, gordel en benen) als snelheid, lenigheid en evenwicht in sterke mate ontwikkelen. 9. hun specifieke kennis van de terminologie uitbreiden. LO via de eigen lichaamstaal converseren met de partner. SOCIALE DANS, ROCK n ROLL: Gezonde en veilige levensstijl parendansen geven een extra dimensie aan de ritmische LO 20-22* 11. fysieke en motorische basiseigenschappen via dansante bewegingsvormen bewegingsopvoeding: ze zijn hét middel bij uitstek voor coïnstructie. ontwikkelen. LO het belang van een correcte houding aangeven. de basispas individueel aanleren LO het belang inzien van opwarming, stretching, buik- en rugspieroefeningen, relaxatie. Zelfconcept en sociaal functioneren eenvoudige danscombinaties LO 15* 14. expressiviteit en innerlijke beleving ontwikkelen. LO 15*-21* 15. présence en zelfzekerheid ontwikkelen. 16. zich concentreren. LO inzien dat dans- en ritmische bewegingsopdrachten hun een voortreffelijke basistechniek meegeeft en bijdraagt tot een harmonische ontplooiing. een correcte houding sterk benadrukken zodat de partners de kans krijgen elkaar aan te voelen

27 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 26 LO * respect opbrengen voor elkaars mogelijkheden.

28 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 27 RITMISCHE EN DANSANTE VORMING Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. Het basispakket ritmische vorming wordt aan alle leerlingen gegeven al dan niet in coïnstructie. 2. In het keuzepakket kan gekozen worden uit verschillende ritmische bewegingsvormen. Er kunnen meerdere vormen aan bod komen of één vorm kan volledig worden uitgediept. 3. De oefenstofkeuze moet zinvol, prettig en intensief zijn. Motiverende muziek en haalbare opdrachten zijn daarom zeer belangrijk. 4. Bij acrobatieën (rock n roll) steeds de nodige veiligheidsmaatregelen nemen. 5. Een goede samenwerking onder de teamleden maakt het mogelijk om tijdelijk groepen te combineren (Sociale dansen, rock n roll) 6. De creativiteit en het plezier aan het bewegen kunnen ondermeer geprikkeld worden door open opdrachten. 7. Ritmische vorming biedt een belangrijke ondersteuning voor de artistieke gymnastiek. De danstechnische vaardigheden kunnen uitgebreid worden via het keuzepakket. 8. De leerstof binnen het kader van éénzelfde discipline moet oordeelkundig worden gegroepeerd ten einde de rentabiliteit en de continuïteit van een les zo hoog mogelijk te houden. 9. Bij het maken van keuzes rekening houden met een logische opbouw zodat er een vlotte overgang is van eenvoudige tot meer ingewikkelde expressievormen. 10. Binnen elke oefening worden verschillende basisbewegingspatronen gecombineerd tot een muzikaal geheel waarbij rekening wordt gehouden met de dynamische eigenheid en het kader van elk onderdeel. 11. Zowel het uitvoeren van opgelegde bewegingspatronen als het creatief toepassen van bewegingsmateriaal zijn onontbeerlijk voor een zo breed mogelijk dansspectrum. 12. Aandacht voor de muziek ondersteunt het verwerven, fixeren en conserveren van de leerstof. 13. Voor jazzdans worden in principe de oefeningen zeer eenvoudig aangeleerd en evolueren dan stelselmatig naar meer complexe gehelen totdat uiteindelijk een volledige jazzles gekend is en vlot aaneensluitend kan worden uitgevoerd. Eenzelfde moeilijkheid zal steeds langs een andere weg door de leerkracht voorgesteld en door de leerling opgelost worden. 14. Welke ritmische bewegingsvorm er ook wordt aangeboden, leg steeds de nadruk op bewegingsvreugde en creativiteit.

29 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 28 SUBVAK 4: CONDITIE Basispakket: De leerlingen Motorische competenties LO 9 1. kunnen zelf hun doelen betreffende het trainen van de KLUSCE basisvaardigheden vastleggen en toepassen in andere bewegingscontexten. LO 3 2. hebben inzicht in de basisprincipes van een fitnesstraining (cardiovasculair, kracht, stretching). 3. kunnen hartslagcontroles bij inspanning uitvoeren. LO kunnen verantwoord en veilig bewegen. LO kunnen, op basis van de KLUSCE -vaardigheden, een trainingsprogramma opstellen. 6. kunnen gebeurlijk theorie (fysiologie, anatomie, trainingsleer) aan praktijk toetsen. LO 6 7. kunnen volgens vooropgestelde criteria bij zichzelf nagaan of ze vorderingen maken en hun leerproces bijsturen. Gezonde en veilige levensstijl 8. zien het belang in van het uitvoeren van hartslagcontrole bij inspanning: relatie arbeid rust. 9. kunnen de betekenis van F.I.T. training onderkennen. LO kunnen het verband leggen tussen bewegen, gezondheid en samenleving. LO kunnen met betrekking tot fitheid hun eigen doelen bepalen. LO 21* 12. zijn bereid bewegen te integreren in hun levensstijl en zijn zich bewust van verschillende mogelijkheden hiervoor. LO 22* 13. zien het belang in van een goede fysieke conditie. Training van de zogenaamde KLUSCE -basisvaardigheden, complementair aan de sport en bewegingsactiviteiten: Kracht - soorten krachttraining i.f.v. sport Lenigheid - soorten lenigheid i.f.v. sport Uithouding - soorten i.f.v. sport - kunnen werken met hartfrequentiezones + nut ervan Snelheid - trainen van snelheid - nut van coördinatie en kracht Coördinatie - i.f.v. sport Evenwicht - i.f.v. sport Rugscholing Rompstabilisatie Vormspanning Zelfstandig trainen Brede waaier van conditionele oefenvormen zoals: Fitness Start to run (e.a. vormen) Conditionele oefenvormen op muziek - aerobics - zumba -

30 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 29 De leerlingen Zelfconcept en sociaal functioneren Conditionele oefenvormen in het water: 14. kunnen inzet en volharding tonen. - hydrobics kunnen hun prestaties vergelijken met eerdere prestaties van zichzelf en met Conditionele oefenvormen in de natuur: prestaties van anderen. - jogging (bosjogging) LO touwenparcours kunnen samen overleggen over en keuzes maken uit het mogelijke - hindernispiste activiteitenaanbod van de school. - mountainbike - langlauf - CONDITIE Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing 1. De leerinhouden van het subvak conditie worden gegeven in nauwe samenwerking met de andere sport- en bewegingsactiviteiten van de leerlingen. 2. Ook met de theoretische subvakken ligt een nauwe samenwerking voor de hand. 3. Vraag de leerlingen om hun eigen vorderingen bij te houden bijv. in een persoonlijk sportschrift.

31 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 30 SUBVAK 5: ZWEMMEN Basispakket: LO 1 Motorische competenties 1. verantwoordelijkheid opnemen om tijdens bewegingssituaties de afgesproken veiligheidsregels toe te passen. Leerstofbasispakket 2e graad aanleren, inoefenen en vervolmaken, conform de beginsituatie van de leerlingen. Crawl, schoolslag en rugcrawl op een reglementaire en efficiënte manier zwemmen en starten en keren van deze 3 zwemslagen LO zelfstandig een oefenschema afwerken en aan de hand van gerichte opdrachten de aangeleerde zwemtechnieken bijsturen. techniekdrills voor deze 3 zwemslagen (S,R,C); grijpstart of start met armzwaai; start voor rugslag; fall back keerpunt (voor S en C). Initiatievormen van dolfijn LO 8 3. een correcte uitvoering van de aangeleerde zwemtechnieken. Aanvoelen van vlotvermogen, stuwings- en remmingsvlakken en kennis van de belangrijkste fouten LO op basis van een beperkt aantal afgesproken criteria bij zichzelf en bij hun medeleerlingen aangeven waarom een oefening wel of niet lukt en hiervoor eenvoudige oplossingen geven. LO de wil opbrengen om de aangeleerde zwemtechnieken op een hoger beheersingsniveau uit te voeren. LO 15* 6. een goede zwemprestatie als waardevol streefdoel zien. Gezonde en veilige levensstijl Observeren va de correcte bewegingen voor de verschillende zwemstijlen, het starten en de keerpunten LO de basistechnieken van zelfredding en reddingszwemmen en kennen de gevaren die verbonden zijn aan het zwemmen. Zelfredding en reddingszwemmen reddersprong eendenduik en een voorwerp opduiken uit het diep 200m gekleed zwemmen een drenkeling vervoeren in het water tot aan de rand van het zwembad (15m) inoefenen van het onderwater zwemmen en hierbij vergroten van de afstand 50m op de rug zwemmen, polsen boven water

32 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 31 LO gezondheidsaspecten en hygiënische voorschriften naleven en zich houden aan duidelijke afspraken. LO de noodzaak inzien van regelmatig oefenen om op een verantwoorde manier hun resultaten te verbeteren. Gezondheidsaspecten, hygiëne en afspraken stortbad voor het zwemmen reinheid kleedkamer aangepaste zwemkledij mekaar niet onder duwen afgesproken zwemrichting volgen LO 22* 10. hun grenzen verleggen wat snelheid en uithouding betreft. Zelfconcept en sociaal functioneren LO tijdens geschikte lesmomenten de leiding nemen over een groep van medeleerlingen en de leiding van anderen aanvaarden. techniekopdrachten spelvormen creatieve lesmomenten

33 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 32 ZWEMMEN Nr. Specifieke pedagogisch-didactische wenken Timing mC,100mS,100mR: beoordeling stijl en keerpunten 1 leerjaar 2. 75m S/R/C: jongens 1'20", meisjes 1'25" 1 leerjaar m in S/R/C (wisselen van slag toegelaten) 1 leerjaar 4. oefeningen wrikken, aquatisch ademhalen, combinatieslagen en techniekdrills 1 leerjaar 5. 25m onder water zwemmen met start 1 leerjaar mC, 200mS en 100mR: stijlbeoordeling 2 leerjaar 7. 75m S/R/C: jongens 1'15", meisjes 1'20" 2 leerjaar m slag naar keuze wisselen toegelaten: jongens 20', meisjes 22' 2 leerjaar

34 TSO 3e graad Basisvorming + Specifiek gedeelte Lichamelijke opvoeding en sport 33 SUBVAK 6: BASKETBAL Basispakket Motorische competenties Leerstofbasispakket 2e graad aanleren, inoefenen en vervolmaken, conform de beginsituatie van de leerlingen. LO de meest elementaire spel- en speelregels arbitreren. 5 5, 4 4, 3 3, 3 2, 2-1, 3 1 spelsituaties LO medeleerlingen coachen bij het spelen van de spel- en speelregels. zie 1 LO de juiste oplossing vinden van een spelprobleem. zie 1 LO zelfstandig oefenen om de spelopdracht tot een goed einde te brengen. zie 1 LO een 3 3 tornooi organiseren rekening houdende met het kunnen van hun zie 1 medeleerlingen. LO 6 6. nagaan aan de hand van vastgestelde criteria of ze vooruitgang boeken. zie 1 LO nagaan hoe ze een probleem in een spelsituatie kunnen oplossen. zie 1 LO scoren en de juiste beslissing nemen in een meerderheidssituatie en in een herhalen jumpshot en gesprongen setshot gelijkheidssituatie van 3 2 tot 5 5. semi-hook lay-back varianten op de lay-up na dribbel LO de juiste beslissing nemen en weten wanneer en waar ze kunnen scoren in shotselectie een meerderheidssituatie of een gelijkheidssituatie. LO kansen creëren in de 1-1 situatie in functie van de 5 5 situatie. 1 1 spelen met de dribbel verandering van richting binnenwaarts verandering van richting buitenwaarts 1 1 spelen in T.T.P (triple-tred-positie waarbij er kan gescoord, gepasst en gedribbeld worden) cross-over en open-step back-door