Samenvatting Geschiedenis Vietnam

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Vietnam Samenvatting door een scholier 2424 woorden 22 mei ,8 27 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1.1 Botsing in Europa Amerika en de sovjet unie kwamen als 2 supermachten uit WO2. Ze hadden allebei een deel van europa bevrijd. Er kwam toen onenigheid over het verdelen van de invloedsferen. Amerika was bang voor de sovjet unie want Stalin maakte elk veroverd land communistisch. Hij deed dit omdat hij bang was. Hij vertrouwde zijn bondgenoten niet. Daarom wilde hij zijn macht uitbreiden. Omdat Stalins leger de Duitsers uit oost europa had verjaagd, kon hij daar z n gang gaan. Estland, letland, Litouwen en het oosten van polen en Roemenië werden bij de sovjet unie gevoegd. Duitsland werd in 1945 door de geallieerden in 4 bezettingszones verdeeld. Een franse, Britse, Amerikaanse en een Russische. De afspraken waren dat deze 4 zouden samenwerken, maar hun ideeën liepen uiteen. De sovjet unie wilde enorme herstelbetalingen van Duitsland, maar de andere bezetters wilde juist een snel herstel van de Duitse economie. Door deze verschillen viel in 1949 Duistland in 2 staten uiteen. De 3 westerse bezettingszones werden de kapitalistische, democratische bondsrepubliek. In de sovjet zone de communistische Duitse democratische republiek (DDR). Het westen van europa was door het ijzeren gordijn volledig afgesloten van oost europa. De machtsuitbreiding van Stalin in europa, was zijn eerste stap in de communistische wereldrevolutie. 1.2 De koude oorlog in europa In 1947 deelden de Britten de VS mee dat ze geen geld meer hadden om Griekenland nog langer te beschermen. President Truman besloot daarom Griekenland en Turkije financiële en militaire steun te geven met reden ze te beschermen tegen het communisme. De VS voelde zich de vertegenwoordiger van de vrije wereld en nam daarom de taak op zich om het communisme te bestrijden. Dit deden ze met wereldwijde containment-politiek, het insluiten van het communisme. Met deze politiek begon de koude oorlog. Dat was geen echte oorlog, maar een soort machtsspel. Het was een gevecht tussen het kapitalisme en het communisme. De koude oorlog duurde van 1947 tot eind Pagina 1 van 8

2 De strijd werd al minder toen in 1956 Chroetsjov (opvolger van Stalin) een politiek vreedzame coëxistentie invoerde. Dit deden ze omdat ze allebei zo goed bewapend waren dat ze elkaar volledig konden vernietigen. 1.3 De kolonisatie Na de Tweede Wereldoorlog kwam de dekolonisatie op gang. Dit kwam door een stroming van nationalisten. Het nationalistische gevoel zorgde ervoor dat al die kolonies zelfstandig werden. Stalin hielt zich niet zo bezig met de dekolonisatie. Hij zou in die landen nooit de communisten aan de macht kunnen helpen. De communistische partijen waren te klein, het communisme moest het hebben van arbeiders en niet van boeren en het nationalisme zou altijd boven het communisme staan. Fv: Vietnam Cambodja Indochina Laos 1.4 Koude oorlog in Azië In China woedde vele jaren een oorlog tussen de communisten o.l.v. Mao Zedong tegen de nationalisten. De SU en VS bemoeiden zich er niet mee totdat in 1949 de communisten de macht grepen (o.l.v. Mao). China en de SU gingen samenwerken. China moest Azië veroveren en de SU zorgde voor Europa. Net als Stalin was Mao bang voor de VS, dus hij (en de Chinezen) gingen hier. Dit kwam als een schok voor de VS. Ze moesten de containment-politiek wereldwijd toepassen. In 1950 viel het communistische Noord-Korea het door Amerika gesteunde Zuid-Korea binnen. Er volgde een langdurige oorlog, met en wapenstilstand in 1957 als gevolg. Maar de grenzen bleven zoals ze in 1950 waren. Deze oorlog versterkte het idee dat de VS meer troepen moest sturen naar Azië. Ze gaven ook politieke en economische hulp. Hiermee creëerden de Amerikaanse regering marionettenregeringen in de Derde Wereld. Door de Nieuwe politiek van Chroetsjov, voelde China zich verraden. Tussen China en SU ontstond een strijd om het leiderschap v.d. communisten. 2.1 Vietnam onder de Fransen In 1884 kregen de fransen heel Vietnam in handen. Vietnamezen hadden geen industrie, en dus ook geen moderne wapens. De Fransen namen Vietnam in omdat er in Europa een wedloop van koloniën bezig was. Vietnam was nog vrij. Pagina 2 van 8

3 Ten tweede namen ze Vietnam in om economische redenen. Hierdoor werd vooral Zuid-Vietnam welvarend. Vooral de elite profiteerde van de Fransen. Maar in Noord-Vietnam waren ze helemaal niet blij met de Fransen. Dus de leider van de Vietnamese communisten Ho Chi Minh zorgde ervoor dat Lenin en hij bondgenoten zouden worden. 2.2 Een koloniale oorlog In zuid China richtte Minh de Indochinese Communistische Partij op. De Fransen traden extreem hard op tegen leden en aanhangers. Ho Chi Minh richtte in 1941 de Vietminh op. Het eerste doel van deze groepering was alle nationalistische krachten bundelen en onafhankelijk worden. De communistische revolutie kwam daarna. Na een oorlog met Japan kreeg de Vietminh Vietnam in handen. Op 2 september riep Ho Chi Minh in Hanoi de onafhankelijkheid uit. Maar de Fransen kwamen terug uit de oorlog en waren te sterk voor de Vietminh bij directe confrontaties, maar tegen de guerrilla tactieken waren de Fransen niet opgewassen. Ho Chi Minh had een aantal keren gevraagd voor de hulp van Amerika, maar zonder succes, want ze wisten dat hij een communist was. Pas toen de communistische machtsovername in China was gebeurd ging ook stalin helpen door ze materialen te geven. Het door Frankrijk veroverde stuk van Vietnam bleef onder hun leiding. 2.3 Het bedrog van Genève De oorlogsmoeheid sloeg toe bij de Fransen. Daarom werd besloten om in Genève een internationale vredesconferentie te houden. In de aanloop naar die conferentie wilden zowel de Vietminh als de Fransen een doorbraak proberen te forceren. In een afgelegen vallei bij Dien Bien Phu (Noord-Vietnam) was een wekenlange strijd die gewonnen werd door de Vietminh (6 mei, 1954). De Vietminh had daardoor het grootste deel van Vietnam in handen. In 1954 werd in Genève een vredesakkoord over Vietnam getekend. De Geneefse Akkoorden waren: Vietnam werd tijdelijk verdeeld langs de 17e breedtegraad; Geen van beide delen mocht zich aansluiten bij een militair bondgenootschap; Er zou een eind komen aan aanwezigheid van de Fransen ; In 1956 zouden nationale verkiezingen komen. En daarna zou Vietnam herenigd worden. Pagina 3 van 8

4 Van het tweede punt kwam niet veel terecht. Noord-Vietnam werd gesteund door de SU en Zuid-Vietnam door de VS. Van punt vier kwam niks terecht omdat de VS er van uitging dat de verkiezingen toch niet eerlijk zouden verlopen en dus de communisten zouden winnen. 2.4 Noord en Zuid groeien uiteen. De communisten hielden zich na Genève meer bezig met de opbouw van de communistische staat Noord- Vietnam. Economisch werd Noord-Vietnam afhankelijk van China, want vrijwel alle geschoolde arbeiders vertrokken naar het welvarende Noord-Vietnam. In Zuid-Vietnam werd alles gedaan om het zo welvarend mogelijk te krijgen. Want dan zouden de Vietnamezen het kapitalisme en vrijheid kiezen i.p.v. het communisme. De man die voor een welvarend Zuid-Vietnam moest zorgen was Nyo Dinh Diem. Hij bouwde een politiestaat op en er was veel corruptie, maar omdat hij het communisme wel hard aanpakte, zag de VS dit door de vingers. 3.1 Volksopstand in Zuid-Vietnam In 1959 besloot Noord-Vietnam Zuid-Vietnam weer aan te vallen. Noord-Vietnam ging in het geheim de haat tegen Diem steunen. Groepen uit de Zuid-Vietnamese samenleving richtten het bevrijdingsleger Vietcong op. De Vietcong kreeg steeds meer macht op het platteland. Daarom stopte Zuid-Vietnam veel boeren in versterkte dorpen. Dat waren dorpen met veel voorzieningen en die helemaal afgesloten waren. Maar de Vietcong infiltreerde in veel van die dorpen. Ook in de steden was de haat tegen Diem erg. Want de macht was in katholieke handen, terwijl driekwart boeddhistisch was. De boeddhisten werden erg gediscrimineerd. Op 8 mei 1967 openden Diems troepen het vuur op protesterende boeddhisten. Op 11 juni 1963 verbrande Thich Quang Duc zichzelf uit protest in Saigon. Vele anderen zouden volgen. 3.2 Kennedy s antwoord In januari 1961 werd John F. Kennedy president. Hij verhoogde het aantal Amerikaanse adviseurs in Vietnam en stuurde helikopters met ontbladeringsmiddelen naar Vietnam. Op 1 november kwam er een staatsgreep in Saigon, want met Diem aan de macht schoten de Amerikanen niks op. Diem werd uiteindelijk vermoord. Drie weken daarna werd Kennedy vermoord. Na de dood van Diem rukte de Vietcong snel op. Halverwege 1964 hadden ze de helft van het platteland in handen. Het Zuid-Vietnamese leger presteerde niets. 3.3 Johnsons Dilemma President Johnson had globaal gezien drie mogelijkheden: Pagina 4 van 8

5 Kernwapens inzetten Zich terugtrekken Gevechtstroepen sturen Na de Koude Oorlog paste hij wel op voor het gebruik van kernwapens. Onderhandelen was volgens veel landen de enige mogelijkheid. Maar dat kon volgens Johnson alleen als er een stabiele regering kwam in Saigon. Dus volgens Johnson was het onvermijdelijk om troepen te sturen, maar hij wilde dat wel zo lang mogelijk uitstellen. Hij had namelijk een groots plan. Onder de naam Great Society ging hij de armen en zwarten helpen in Amerika en daar was dus veel geld voor nodig. In 1964 (augustus) werd de Tonkinresolutie getekend. In eind januari: 1965 liet Johnson zich ervan overtuigen dat het tijd was dat ze ten strijde gingen. Er was geen officiële oorlogsverklaring maar de Vietnamoorlog was in feite al begonnen. 3.4 Johnsons Oorlog President Johnson gaf na een aanval op een Amerikaanse legerbasis in Pleiku (februari 1965) het startschot voor Operation Rolling Thunder. Maar de Communisten lieten zich niet door alleen bommen verslaan. Dus Johnson was gedwongen meer militairen naar Vietnam te sturen. In 1968 waren er soldaten uit Amerika. Amerika hanteerde een techniek van search-and-destroy, alleen aangezien de communisten met de guerrillatactiek vechten, hadden de VS en de Zuid-Vietnamezen niet zoveel succes als gedacht en gehoopt. Maar onder de Vietcongstrijders vielen er 7 keer zoveel doden en de Amerikanen en hun bondgenoten beheersten de steden en delen van het platteland. De overwinning lag voor het grijpen. 4.1 Vietnamisering In het begin van 1968 verzekerde Johnson en generaal Westmoreland dat het goed ging in Vietnam. Maar toen kwam het traditionele nieuwjaar Tet waar normaal een wapenstilstand op wordt gehouden. Maar 30 januari viel de Vietcong massaal Amerikaanse basissen en steden binnen. De Amerikanen waren totaal verrast en Johnson en Westmoreland moesten toch wel begeven dat er nog meer militairen nodig waren om de overwinning veilig te stellen. De Amerikanen wisten wel snel het Tet-offensief ongedaan te maken. Op 13 mei 1968 waren er vredesonderhandelingen. Zonder resultaat, dat wel. De nieuwe president Richard Nixon wilde een eervolle vrede. Die wilde hij bereiken door de oorlog te vietnamiseren. De Amerikanen zouden dan alleen via de lucht het communisme bestrijden, maar het Zuid- Vietnamese leger was niks meer dan een hulplegertje geworden door de oorlog. Pagina 5 van 8

6 4.2 Januari 1960 begonnen de echte vredesbesprekingen in Parijs. Noord-Vietnam had drie eisen: Alle Amerikaanse troepen vrij; De Vietcong in Zuid-Vietnamese regering; Nationale verkiezingen. Nixon betrok Laos en Cambodja nu die mislukte besprekingen ook bij de oorlog. Hij verkleinde de Amerikaanse troep en versterkte het leger van Zuid-Vietnam. In 1972 begon Noord-Vietnam met een groot offensief. Onder druk van beste partijen werd in oktober bijna een overeenkomst bereikt. Maar toen de VS met nieuwe eisen kamenier Noord-Vietnam boos. Daarom voerde de VS met kerst hevige bombardementen uit, dat Noord-Vietnam opnieuw zou willen onderhandelen. Op 23 januari 1973 werden de Parijse vredesakkoorden getekend. In 1978 viel Noord-Vietnam Zuid-Vietnam binnen. Zuid-Vietnam ging op in de Democratisch Republiek Vietnam. De Amerikanen hadden voor niets gevochten. 4.3 De oorlog aan het thuisfront Dat de VS de oorlog verloor had te maken met de SU en China. De hielpen allebei Noord-Vietnam volop. Munitie/wapens/technici enz. Dat de Amerikanen geen rechtstreekse confrontatie met China en de SU wilden. Speelden ook mee. Ook het verzet aan het thuisfront voor de oorlog werkte in het nadeel van de VS. De protestgeneratie moest niets hebben van de idealen van de oudere generaties. De protesten tegen de oorlog in Vietnam begonnen in maart De protesten bereiken een hoogtepunt toen in 1960 enkele massale demonstraties eindigden in veldslagen. In Ohio werden 4 jongeren dood geschoten op de Kent State University. De demonstratie was vanwege de Amerikaanse aanval op Cambodja. 4.4 Tegenwind van media en politiek De media gaf in het begin een verkeerd beeld van de oorlog. Maar nu 1967 veranderde dat geleidelijk aan. Johnson verzweeg jarenlang hoeveel de oorlog kostte. Senator William Fulbright toonde voor het eerst openlijke kritiek op Johnson. Hij organiseerde hoorzittingen die live op tv te zien waren. Daarom daalde het vertrouwen in Johnsons Vietnampolitiek. Pagina 6 van 8

7 Er ontstonden toen 2 partijen in Amerika. De duiven, die vonden dat er minder geweld moest komen. De haviken vonden dat Amerika harder op moest treden. De duiven kregen de overhand en er werden vredesakkoorden afgesloten. Eind 1973 nam het congres de War Powers Act aan. Daarin stond dat een president eerst toestemming aan het Congres moest vragen voor hij strijdkrachten voor een conflict inzet. 5.1 Ontwricht Vietnam De gevolgen van de oorlog in Noord-Vietnam waren dat veel ondergronds gebeurde. Onder extreme omstandigheden draaide de economie goed. In Zuid-Vietnam waren de mensen veel beter gekleed/gevoed. Er was veel meer welvaart. De economie liep alleen niet goed. Zuid-Vietnam bleef staande door de hulp van Amerika. Er was ook maar 1 ziekenhuis in heel Vietnam. 5.2 Soldaten en Veteranen Het Amerikaanse leger was erg jong. Vooral soldaten uit de lagere sociale klassen. Ze wisten geen van allen wat hun te wachten stond. Veel soldaten werden verslaafd of gek. Er kwam ook rassenhaat. Al die frustratie leidde tot een bloedbad in het dorpje My Lai. Daar werden driehonderd ongewapende burgers vermoord. Eenmaal terug in Amerika leidde veel veteranen aan het Vietnamsyndroom. In 1980 kwam er echter hulp voor deze veteranen. 5.3 Een nationaal Trauma Amerika was een grootmacht, maar door de oorlog daalde het vertrouwen in Amerika en aangezien zij leider van de economie waren, ging het met de gehele wereld economie ook slechter. Europa was nu de concurrent van Amerika. In Europa werd veel geklaagd over Johnson en Nixon. Het congres ging zich ook tegen hun keren. Door onder andere de War Powers Act. Het vertrouwen in de regering daalde nog sterker toen de Pentagon Papers uitlekten. Nixon trad in augustus 1974 af. 5.4 Vietnam na de oorlog In Vietnam bleef het slecht. De landbouw liep niet goed vanwege o.a. agent orange, veel mensen hadden lichamelijke klachten en het was nog altijd gevaarlijk door mijnen. De Zuid-Vietnamese economie stortte helemaal in omdat er gelijk het communisme ingevoerd werd. Vietnam kreeg het alleen maar slechter omdat het ook nog eens in oorlog kwam met Cambodja en China, omdat de communist Pol Pot zich tegen de Vietnamezen in Cambodja keerde. De Vietnamezen sloegen Pagina 7 van 8

8 terug en joegen Pol Pot de jungle in. China pikte dat niet en zouden de Vietnamezen wel even een lesje leren. Maar het was andersom. De Vietnamese autoriteit dwong de Chinezen te vertrekken. Tegen betaling werden ze met bootjes naar zee gebracht en moesten ze zich maar zien te redden. De bekende bootvluchtelingen. Omdat het economisch slecht ging met Vietnam besloot in 1986 de regering het communistische systeem te verzachten. Vietnam zocht toenadering tot de VS. Pas in 1990 stelden de VS zich verzoeningsgezind op. Amerikaanse bedrijven settelden zich in Vietnam en de rijstexport loopt nu weer goed. Vietnam is echter nog steeds arm. Pagina 8 van 8