INLEIDING. gebruikt wordt om de kosten voor analyses op een uniforme manier te berekenen.

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 7 Onderwerp: Strategische herpositionering laboratoriumactiviteiten Nummer: In D&H: Steller: E.A.F. Haddink MSc In Cie: BMZ Telefoonnummer: SKK Afdeling: WKB In AB: Portefeuillehouder: Reerink Geheim: ja nee Voorstel Gelezen de kosten-baten vergelijking Strategische Herpositionering Laboratoriumactiviteiten dd. 29 oktober 2010 en de Businesscase AQUON+ dd. 27 oktober 2010; stelt het college u voor om ingevolge artikel 50, lid 2, van de Wet gemeenschappelijke regelingen, toestemming te verlenen aan het college om toe te treden tot de gemeenschappelijke regeling AQUON; Advies commissie BMZ SKK Een meerderheid van de commissie adviseert het algemeen bestuur positief over voorliggend voorstel. Reactie college op advies commissie De opmerkingen hebben niet tot aanpassing van voorstel geleid

2 INLEIDING Voor u ligt de informatie die het mogelijk moet maken de laboratoriumactiviteiten van HDSR op een duurzame, kwalitatief hoogwaardige en kosteneffectieve wijze te organiseren. Huidige situatie HDSR heeft tot en met 2012 een contract met Waterschap Rivierenland (WSRL) waarin afspraken zijn gemaakt over dienstverlening van het laboratorium van WSRL voor HDSR. 1 HDSR heeft in dit contract al haar fysisch chemische analysewerkzaamheden uitbesteed aan WSRL. Dit betref ongeveer 70% van de totale kosten van HDSR voor analysewerkzaamheden. De overige 30% betreffen hydrobiologische analyses en waterbodemanalyses. Deze worden momenteel uitbesteed aan marktpartijen. Aanleiding voor heroriëntatie Het laboratorium van WSRL wordt geconfronteerd met een aanzienlijke overcapaciteit en kan om die reden de diensten niet langer leveren tegen de huidige prijs. Inmiddels is bekend dat dit ertoe leidt dat de prijs van WSRL aan HDSR zal stijgen met circa 28% WSRL is contractueel gerechtigd deze prijsverhoging door te voeren omdat overeengekomen is dat WSRL de kostprijs mag doorrekenen. WSRL heeft een strategische heroriëntatie uitgevoerd naar de toekomst van de laboratoriumorganisatie. Het dagelijks bestuur van WSRL heeft op basis daarvan uitgesproken positief te staan tegenover een mogelijke volledige participatie in AQUON (zie verder alternatieven). Op 11 februari 2011 zal het Algemeen Bestuur van WSRL hierover een besluit nemen. Bovenstaande noodzaakt HDSR tot een strategische heroriëntatie voor de uitvoering van haar laboratoriumwerkzaamheden. Alternatieven Voor het uitvoeren van de laboratoriumwerkzaamheden (excl. monstername en veldwerkzaamheden) doen zich in de nabije toekomst verschillende alternatieven voor die overwogen kunnen worden. Om deze goed te kunnen beoordelen is ook een referentiealternatief of het zogenaamde nul alternatief relevant. In onderstaande worden de alternatieven kort beschreven: Nulalternatief: het nulalternatief betreft de situatie die zou ontstaan wanneer HDSR haar analyses ook in 2011 laat uitvoeren door het laboratorium van WSRL en waarbij WSRL haar tarieven verhoogt van 1,28 euro per ILOW 2 naar 1,65 euro per ILOW. Het gaat om een stijging van de kosten met bijna 30%. Dit is een hypothetisch alternatief omdat het laboratorium van WSRL waarschijnlijk op zal gaan in AQUON. Projectalternatief AQUON: projectalternatief 1 is dat HDSR (net als WSRL) toetreedt tot de in oprichting zijnde gemeenschappelijke regeling (GR) AQUON. Dit is een samenwerkingsverband van de waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta, Delfland, De Dommel, Hollandse Delta, Rijnland en Schieland en de Krimpenerwaard. In het beoogde projectalternatief treden ook HDSR en WSRL tot deze GR toe. Dit projectalternatief noemen we het projectalternatief AQUON. Toetreding van WSRL en HDSR is met een positief preadvies voorgelegd aan de betrokken 9 waterschapsbesturen Projectalternatief volledig uitbesteden marktpartijen: het tweede projectalternatief betreft het volledig uitbesteden van de laboratoriumactiviteiten aan één of meer marktpartijen, het projectalternatief volledig uitbesteden marktpartijen. 1 Zie bestuursvoorstel Nr 08.AIZ/24 Overeenkomst laboratorium waterschap Rivierenland d.d. 29 april ILOW is een systematiek die door het Integraal LaboratoriumOverleg Waterkwaliteitsbeheerders is afgesproken en gebruikt wordt om de kosten voor analyses op een uniforme manier te berekenen

3 Om te komen tot een oordeel over de projectalternatieven zijn de alternatieven beoordeeld op kosten en op een aantal andere beoordelingsaspecten ARGUMENTEN 1. Het AQUON-alternatief scoort voldoende tot goed voor wat betreft de jaarlijkse kosten voor HDSR en is daarmee vergelijkbaar met de markt. Bijgaand worden de jaarlijkse kosten (incl. BTW)voor HDSR van de projectalternatieven beschreven: Nulalternatief: ,- euro In de businesscase, is uitgerekend welke kosten de verschillende varianten met zich brengen. 3 De jaarlijkse kosten voor het totale pakket van de analyses (exclusief de monstername zelf) bedragen in het nul alternatief euro. Projectalternatief Aquon: ,- euro De kosten voor het AQUON alternatief bedragen volgens de businesscase 746 duizend euro. Als deelnemer in de GR zijn we daarbij geen BTW verschuldigd op grond van artikel 11 lid 1 wet OB (dit geldt niet voor werkzaamheden door derden). De inspecteur van de belastingdienst heeft dit op bevestigd. Tevens dient rekening te worden gehouden met de transitiekosten (projectkosten, bijdrage sociale frictiekosten en bijdrage huisvestingsfrictiekosten) van eenmalig 192 duizend euro. Hiermee bedragen de jaarlijkse kosten afgerond 784 duizend euro. Projectalternatief Uitbesteden marktpartijen : ,- euro De kosten van dit projectalternatief zijn gebaseerd op een indicatieve prijsopgave van twee commerciële laboratoria. Om die reden is er sprake van een bandbreedte in de prijsopgave van duizend euro. Deze kostenraming wordt gehanteerd met inachtneming van een aantal aandachtspunten (zie hiervoor de KBW bijlage). Voor wat betreft de jaarlijkse kosten voor HDSR kan geconcludeerd worden dat het projectalternatief AQUON voldoende tot goed scoort waar het om de prijs gaat. Het AQUON alternatief is goedkoper dan het nulalternatief. Daarnaast heeft AQUON zich een bezuinigingstaakstelling gesteld van 1% per jaar. Aanbiedingen van verschillende partijen uit de markt zijn zowel goedkoper (18%) als duurder (15%), maar brengen nog onzekerheden met zich mee. Op langere termijn is de verwachting dat de prijzen zeker omhoog zullen gaan. Momenteel is de concurrentie groot, waardoor scherp wordt aangeboden. Er is een tendens van fusies tussen laboratoria waardoor de concurrentie zal afnemen en de tarieven naar verwachting zullen stijgen (oligopolie). 2. De alternatieven zijn tevens beoordeeld op een aantal kwalitatieve criteria die van belang zijn. Het AQUON alternatief scoort gemiddeld genomen het best op deze criteria. Naast de afwegingen met betrekking tot de prijs zijn voor HDSR ook een aantal andere criteria van belang bij de beoordeling van de strategische positionering van de laboratoriumactiviteiten: 4 Continuïteit samenwerking: mate waarin er sprake is van langdurige samenwerking (doel STORM) en mate waarin de relatie als duurzaam / bestendig kan worden getypeerd; Kwaliteit: bij kwaliteit gaat het om de kwaliteit van de totale dienstverlening en de mate waarin de opdrachtnemer de beoogde rol van kennispartner en adviseur (op het gebied van specifieke analyses t.b.v. waterbeheerdoelen) op zich kan nemen; Continue dienstverlening: hierbij gaat het om de mate waarin een tijdige dienstverlening op ieder moment gegarandeerd is (incl. spoedanalyses). Flexibiliteit: mate waarin de dienstverlening kan inspringen op veranderende omstandigheden of situaties bijvoorbeeld ten aanzien van te leveren kennis en/of gevraagde werkzaamheden; Kennis en innovatie: hier gaat het om de mate waarin kennis en innoverend vermogen binnen het waterschap behouden blijft en ontwikkeld kan worden; Zeggenschap: Bij zeggenschap gaat het om de bevoegdheid ergens over te beslissen. In dit geval gaat het dan om de bestuurlijke bevoegdheid te beslissen over de laboratoriumactiviteiten. 3 Ontleend aan: Businesscase Aquon+, impactrapport HDSR, Berenschot 27 oktober 2010, p Het gaat hier niet zozeer om maatschappelijke effecten van de verschillende alternatieven, want deze zijn nauwelijks aan de orde. Het gaat om beoordelingscriteria vanuit het perspectief van HDSR zelf

4 De projectalternatieven zijn beoordeeld op deze criteria. Het AQUON alternatief scoort gemiddeld genomen het best op deze criteria. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de KBW bijlage (bijlage 1). 3. Op basis van de vergelijking van de alternatieven op zowel de prijs als de overige beoordelingscriteria, kan, ondanks een aantal onzekerheden, geconcludeerd worden dat het AQUON alternatief het voorkeursalternatief is. Het AQUON alternatief scoort naar verwachting voldoende tot goed waar het om de prijs gaat. Aanbiedingen van verschillende partijen uit de markt zijn zowel goedkoper (18%) als duurder (15%). In de ramingen zit nog een aantal onzekerheden. De mogelijke maar onzekere prijsverschillen wegen niet op tegen de betere beoordeling van het AQUON alternatief op de andere beoordelingscriteria zoals flexibiliteit, kwaliteit en duurzame samenwerking. RELATIE MET ORGANISATIEMISSIE, COLLEGEPROGRAMMA OF ANDERE BELEIDSDOCUMENTEN Keuze voor het AQUON alternatief sluit goed aan op elementen uit de missie: o Kernwaarden bij onze aanpak zijn duurzaamheid, kwaliteit, resultaatgerichtheid, innovativiteit en efficiency. o We werken intensief met andere partijen samen, want waterbeheer kan niet los gezien worden van de samenleving. Keuze voor AQUON sluit eveneens goed aan op beleidsdocumenten zoals: o Het bestuursakkoord op hoofdlijnen o Het collegeakkoord o Het WBP-3 water voorop FINANCIËLE CONSEQUENTIES In de KBW analyse zijn de kosten van de verschillende alternatieven berekend. In bijgaande tabel vindt u het samenvattende overzicht (voor een volledig overzicht, zie KBW bijlage ). Kosten 0-alternatief AQUON Uitbesteden marktpartij euro x euro x euro x Initiële investeringen Jaarlijkse kosten Bij het Aquon alternatief zijn er geen financiële consequenties een en ander is volledig structureel gedekt in de begroting. De frictiekosten ( ) zullen in 1 keer in het 1 e jaar worden afgeboekt. PERSONELE CONSEQUENTIES Er zijn geen personele consequenties verbonden aan dit voorstel. Het nemen van monsters blijft door medewerkers van HDSR gebeuren. Mocht daar in de toekomst aanleiding voor zijn door een verandering van de situatie, dan kan dit worden heroverwogen. KANTTEKENINGEN Hier wordt gewezen op het risico dat deelname in een GR met zich brengt. Wanneer de GR onvoldoende presteert en/of failliet gaat heeft dit consequenties voor de deelnemende partijen. De wijze waarop een exit vorm krijgt, is beschreven in de betreffende overeenkomst. Provincies moeten Gemeenschappelijke regelingen goedkeuren. De provincie Noord Brabant heeft dit mede namens de andere provincies gedaan

5 UITVOERING (niet van toepassing) COMMUNICATIE In samenspraak met de overige deelnemers in AQUON zal worden afgesproken op welke wijze communicatie over de Gemeenschappelijke Regeling zal plaatsvinden BIJLAGE(N) nee ja, namelijk 1. (DM ) Kosten-Baten analyse strategische herpositionering laboratoriumactiviteiten 2. (DM ) Businesscase AQUON+, impactrapport HDSR, Berenschot 27 oktober (DM ) Gemeenschappelijke Regeling AQUON 2011 TER INZAGE nee ja, namelijk Dijkgraaf en hoogheemraden, dijkgraaf, P.J.M. Poelmann secretaris-algemeen directeur, drs. E.Th. Meuleman

6 BIJLAGE

7 Bijlage 1: Kosten-baten vergelijking Strategische Herpositionering Laboratoriumactiviteiten KBW module 2, 29 oktober 2010 Bijgaand vindt u de uitwerking van KBW (Kosten Baten Waterbeheer) voor het project strategische herpositionering laboratoriumactiviteiten. De uitwerking bestaat uit de volgende elementen: 1. Achtergrond hier wordt het project en het op te lossen probleem kort beschreven; 2. Projectalternatieven hier worden projectalternatieven benoemd; 3. Welke module hier wordt bepaald welke KBW module dient te worden toegepast; 4. Financiële analyse hier is opgesomd wat de financiële consequenties van de projectalternatieven zijn; 5. Analyse effecten Hier worden de effecten van de projectalternatieven beschreven; 6. Conclusie hier wordt beschreven tot welk resultaat in het bestuursvoorstel dit heeft geleid. 1. Achtergrond HDSR heeft een contract tot en met 2012 (met stilzwijgende verlenging )met Waterschap Rivierenland (WSRL) waarin afspraken zijn gemaakt over dienstverlening van het laboratorium van WSRL voor HDSR. 1 HDSR heeft in dit contract al haar fysisch chemische analysewerkzaamheden uitbesteed aan WSRL. Dit betref ongeveer 70% van de totale kosten van HDSR voor analysewerkzaamheden. De overige 30% betreffen hydrobiologische analyses en waterbodemanalyses. Deze worden momenteel uitbesteed aan marktpartijen. Het laboratorium van WSRL wordt geconfronteerd met een aanzienlijke overcapaciteit en kan om die reden de diensten niet langer leveren tegen de huidige prijs. Inmiddels is bekend dat dit ertoe leidt dat de prijs van WSRL aan HDSR zal stijgen met circa 28% of dat wellicht zelfs de mogelijkheid vervalt om bij WSRL de activiteiten uit te besteden. WSRL is contractueel gerechtigd deze prijsverhoging door te voeren omdat overeengekomen is dat WSRL de kostprijs mag doorrekenen. Bovenstaande noodzaakt HDSR tot een strategische heroriëntatie voor de uitvoering van haar laboratoriumwerkzaamheden. 2. Projectalternatieven Voor het uitvoeren van de laboratoriumwerkzaamheden (exclusief monstername en veldwerkzaamheden) in de nabije toekomst doen zich verschillende alternatieven voor die overwogen kunnen worden. Om deze goed te kunnen beoordelen is ook een referentiealternatief of het zogenaamde nulalternatief relevant. In onderstaande worden de alternatieven kort beschreven: Nulalternatief: het nulalternatief betreft de situatie die zou ontstaan wanneer HDSR haar analyses ook in 2011 laat uitvoeren door het laboratorium van WSRL (continuering van het huidige contract) en waarbij WSRL haar tarieven 1 Zie bestuursvoorstel Nr 08.AIZ/24 Overeenkomst laboratorium waterschap Rivierenland d.d. 29 april

8 verhoogt van 1,28 euro per ILOW 2 naar 1,65 euro per ILOW. Het gaat om een stijging van de kosten met bijna 30%. Het bestuur van WSRL zal op 11 februari 2011een besluit nemen of zij zullen toetreden tot AQUON, waardoor dit alternatief geen reëel alternatief is. In het kader van vergelijkbaarheid met de huidige situatie is dit alternatief toch meegenomen. het nulalternatief betreft de situatie die zou ontstaan wanneer HDSR haar analyses ook in 2011 laat uitvoeren door het laboratorium van WSRL en waarbij WSRL haar tarieven verhoogt van 1,28 euro per ILOW naar 1,65 euro per ILOW. Het gaat om een stijging van de kosten met bijna 30%. Projectalternatief AQUON: projectalternatief 1 is dat HDSR (net als WSRL) toetreedt tot de in oprichting zijnde gemeenschappelijke regeling (GR) AQUON. Dit is een samenwerkingsverband van de waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta, Delfland, De Dommel, Hollandse Delta, Rijnland en Schieland en de Krimpenerwaard. In het beoogde projectalternatief treden ook HDSR en WSRL tot deze GR toe. Dit projectalternatief noemen we het projectalternatief AQUON. Toetreding van WSRL en HDSR is met een positief preadvies voorgelegd aan de betrokken 9 waterschapsbesturen. Projectalternatief volledig uitbesteden: het tweede projectalternatief betreft het volledig uitbesteden van de laboratoriumactiviteiten aan één of meer marktpartijen, het projectalternatief uitbesteding marktpartijen. 3. KBW module 2 Met KBW kan de beoordeling van projectalternatieven plaatsvinden. Om te bepalen welke KBW module moet worden uitgevoerd, zijn de vragen uit de beslisboom van het KBW instrumentarium doorlopen. Hieruit is gebleken dat het hier gaat om een beslissing met zowel financiële als maatschappelijke gevolgen. Dit betekent dat module 2 is uitgevoerd. Hierbij worden projectalternatieven beoordeeld op zowel de financiële consequenties als ook de maatschappelijke effecten ervan. 4. Financiële analyse In deze paragraaf is opgesomd wat voor HDSR de financiële consequenties van de projectalternatieven zijn Kosten nulalternatief: WSRL nieuwe situatie In de businesscase die voor HDSR is ontwikkeld, is uitgerekend welke kosten de verschillende varianten met zich brengen. 3 De kosten voor het totale pakket van de analyses (exclusief de monstername zelf) zullen in het nulalternatief euro bedragen. HDSR is hierbij BTW-plichtig. Uitgangspunt hierbij is dat WSRL, als gevolg van de overcapaciteit en de hogere kostprijs het hogere tarief van 1,65 per ILOW punt moet doorrekenen aan HDSR. Jaarlijkse kosten Op basis van bovenstaande zijn de jaarlijkse kosten van het nulalternatief duizend euro Kosten alternatief AQUON 2 ILOW is een systematiek die door het Integraal LaboratoriumOverleg Waterkwaliteitsbeheerders is afgesproken en gebruikt wordt om de kosten voor analyses op een uniforme manier te berekenen. 3 Bron: Toetreding WSRL en HDSR tot de laboratoriumorganisatie AQUON, Berenschot 27 oktober 2010, p 33 2

9 De kosten voor het AQUON alternatief zijn gebaseerd op de variant dat er uiteindelijk zal worden gewerkt met drie verschillende laboratoria. Hierbij is in de businesscase uitgerekend dat de kosten in de periode 2011 t/m 2015 voor HDSR zullen teruglopen van afgerond 805 duizend euro per jaar in 2011 naar 742 duizend Euro per jaar in Deze geraamde besparingen betreffen o.a. de bezuinigingstaakstelling 4 en het wegvallen van BTW verplichtingen 5. In de betreffende financiële analyse is conservatief gerekend met de gemiddelde kosten van AQUON voor betreffende periode a 765 duizend euro per jaar. 6 HDSR is hierbij niet BTW-plichtig. Tevens dient rekening te worden gehouden met de transitiekosten. Deze bestaan uit: Projectkosten; Bijdrage sociale frictiekosten; Bijdrage huisvestingsfrictiekosten. Deze frictiekosten bedragen afgerond eenmalig 192 duizend euro. Jaarlijkse kosten Wanneer nu van ieder van deze alternatieven de jaarlijkse kosten worden berekend, dienen ook deze frictiekosten in de jaarlijkse kosten te worden verwerkt. Gezien de lange termijn relatie die wordt aangegaan in het AQUON alternatief is er hierbij voor gekozen deze frictiekosten over een periode van 10 jaar af te schrijven ( ,- per jaar) en ook dusdanig op te nemen in de jaarlijkse kosten. Op basis van bovenstaande aanpak zijn de jaarlijkse kosten van het AQUON alternatief ,- euro 4.3 Projectalternatief Volledig uitbesteden: ,- euro De kosten van dit projectalternatief zijn niet eenvoudig vast te stellen. In de huidige prijsopgave is sprake van een ruime bandbreedte omdat er bij twee partijen is gevraagd om een prijsindicatie. Daarnaast dient bij de prijsopgave vanuit de markt een aantal aandachtspunten in acht te worden genomen: De kosten van duizend euro is gebaseerd op een indicatieve prijsopgave die is gevraagd bij twee marktpartijen voor een veelvoorkomend pakket van fysisch chemische analyses. Dit voor de fysisch chemische analyses representatieve pakket wordt momenteel uitbesteed aan WSRL en beslaat bijna 80% van de totale kosten voor laboratoriumactiviteiten van HDSR. de kosten van de overige analyses zoals de hydrobiologische analyses zijn ook in dot bedrag opgenomen. Deze beslaan ongeveer 20% van de totale kosten. Momenteel worden deze activiteiten (plus overige analyses) ook al aan de markt uitbesteed voor 191 duizend euro per jaar incl. BTW. Voor het bepalen van de kosten voor het alternatief volledig uitbesteden aan marktpartijen is dan ook geen nieuwe prijsopgave nodig geweest. Immers ons waterschap heeft deze marktprijs al en hiermee is vervolgens gerekend. Voor deze analyse kan een aantal effecten worden benoemd dat van invloed kan zijn op de berekende prijs: o Marktpartijen hebben een prijsindicatie gedaan en kunnen bij nadere invulling wellicht de prijs aanpassen (bijvoorbeeld prijsverlaging bij aanbieden in pakketten). 4 AQUON jeeft zich een bezuinigingstaakstelling opgelegd van 1% per jaar. 5 De inspecteur van de belastingdienst heeft op bevestigd dat AQUON is vrijgesteld van BTW op grond van artikel 11 lid 1 wet OB. 6 Bron: Toetreding WSRL en HDSR tot de laboratoriumorganisatie AQUON, Berenschot 27 oktober 2010, p 33 3

10 o In de geschetste bandbreedte zijn de door de laboratoria verstrekte kortingen (circa 65%) meegenomen. Op langere termijn is de verwachting dat de prijzen zeker omhoog zullen gaan. Momenteel is de concurrentie groot, waardoor scherp wordt aangeboden. Er is een tendens van fusies tussen laboratoria waardoor de concurrentie zal afnemen en de tarieven naar verwachting zullen stijgen (oligopolie). In onderstaande tabel worden de financiële gegevens nog eens samengevat. Kosten 0-alternatief AQUON Uitbesteden marktpartij euro x euro x euro x Initiële investeringen Jaarlijkse kosten In het nulalternatief en het uitbesteden alternatief is voor de hydrobiologische en overige monsters een bedrag van 219 duizend euro incl. BTW opgenomen. Ook in het AQUON alternatief zijn kosten voor de overige analyses opgenomen. Dit is het bedrag dat HDSR nu uitgeeft op basis van uitbesteding aan de markt. 5. Analyse kwalitatieve criteria Naast de afwegingen met betrekking tot de prijs zoals in de financiële analyse besproken, is voor HDSR ook een aantal andere criteria van belang bij de beoordeling van de strategische positionering van de laboratoriumactiviteiten. 7 Het gaat om de volgende criteria: Continuïteit samenwerking: mate waarin er sprake is van langdurige samenwerking (doel STORM) en mate waarin de relatie als duurzaam / bestendig kan worden getypeerd; Kwaliteit: bij kwaliteit gaat het om de kwaliteit van de totale dienstverlening en de mate waarin de opdrachtnemer de beoogde rol van kennispartner en adviseur (op het gebied van specifieke analyses t.b.v. waterbeheerdoelen) op zich kan nemen; Continue dienstverlening: hierbij gaat het om de mate waarin een tijdige dienstverlening op ieder moment gegarandeerd is (incl. spoedanalyses). Flexibiliteit: mate waarin de dienstverlening kan inspringen op veranderende omstandigheden of situaties bijvoorbeeld ten aanzien van te leveren kennis en/of gevraagde werkzaamheden; Kennis en innovatie: hier gaat het om de mate waarin kennis en innoverend vermogen binnen het waterschap behouden blijft en ontwikkeld kan worden; Zeggenschap: Bij zeggenschap gaat het om de bevoegdheid ergens over te beslissen. In dit geval gaat het dan om de bestuurlijke bevoegdheid te beslissen over de laboratoriumactiviteiten. 7 Het gaat hier niet zozeer om maatschappelijke effecten van de verschillende alternatieven, want deze zijn nauwelijks aan de orde. Het gaat om beoordelingscriteria vanuit het perspectief van HDSR zelf. 4

11 Score op de criteria In onderstaande worden de verschillende alternatieven op de criteria gescoord. Hierbij worden de projectalternatieven vergeleken met het nulalternatief. Zoals eerder gesteld is dit nulalternatief, gezien de te verwachten besluitvorming bij WSRL, geen reële keuze, maar dient de in dit alternatief opgedane ervaring als vergelijking voor de overige alternatieven. Duurzame samenwerking: o In het nulalternatief is de relatie met WSRL altijd als duurzaam ervaren mede omdat het om een gelijkgestemde partij ging. o In het AQUON alternatief is duurzame samenwerking in sterkere mate gegarandeerd dan in het nulalternatief. De samenwerking is structureel en gebaseerd op partnerschap met meerdere gelijkgestemden. De kans op een duurzame en bestendige relatie is hier dan ook groter. Bovendien is samenwerking binnen operatie STORM één van de belangrijke vehikels om te komen tot een doelmatiger waterbeheer waarmee ook aan deze doelstelling invulling kan worden gegeven. o In de commerciële laboratoriummarkt is sprake van een verdringingsstrategie en van prijsvechten. Schaalvergroting gaat gepaard met fusies en overnames. In een dergelijke turbulente markt is het opbouwen van een bestendige en duurzame relatie met een marktpartij een onzeker proces. Ook het periodiek vernieuwen van contracten bemoeilijkt het opbouwen van een langdurige relatie. Dit kan er in het uitbesteden alternatief toe leiden dat gewisseld moet worden van partij. Dit is ook analytisch gezien een probleem omdat dit kan leiden tot trendbreuk en zelfs verschuivingen in KRW beoordelingen. Kwaliteit: o Ons waterschap is tevreden over de samenwerking met WSRL. Het nulalternatief heeft als voordeel gehad dat het laboratorium direct aan een waterschap gerelateerd is, waarmee de partner als adviseur en kennispartner kan optreden. Echter in deze constructie kon niet geprofiteerd worden van de bundeling van kennis van meerdere waterschappen. o Met AQUON kan men de bestaande samenwerking met één waterschap uitbreiden naar een samenwerking met meerdere waterschappen. Door de directe relatie met de waterschappen, de samenwerking met andere waterschappen en de bundeling van kennis die hiermee ontstaat, is het leveren van de juist overall kwaliteit gebaat met AQUON. AQUON kan hiermee nog beter dan in het nulalternatief, optreden als kennispartner en adviseur. o In technische zin zullen marktpartijen goed in staat zijn de benodigde kwaliteit te leveren. Het adequaat invullen van de rol van partner en adviseur is voor de marktpartijen niet eenvoudig. Juist omdat zij meer op afstand staan van de waterschapswereld. Continue dienstverlening: o In het nulalternatief is de dienstverlening adequaat afgehandeld. Ook in het AQUON alternatief mag dit verwacht worden. o Ook van marktpartijen mag en kan verwacht worden dat zij de overeengekomen activiteiten goed en tijdig zullen nakomen. Flexibiliteit: 5

12 o In het nulalternatief heeft ons waterschap ook bij wijzigende omstandigheden een flexibele houding ervaren omdat men zich goed kan verplaatsen in de wensen en behoefte van de waterbeheerder. De ervaring leert dat het flexibel leveren van eventuele nieuwe kennis (bijvoorbeeld bij lagere detectiewaarden), aanvullende activiteiten (bijvoorbeeld het uitvoeren van werkzaamheden rondom monstername naast de analysewerkzaamheden) of spoedanalyses goed werd uitgevoerd in het nulalternatief. o Voor AQUON geldt dezelfde argumentatie als voor het nulalternatief. AQUON is van de waterschappen en zal haar activiteiten voor 100% afstemmen op de vraag vanuit de waterschappen. o In het algemeen staat de markt erom bekend dat zij flexibel kan inspringen op wijzigende omstandigheden. In het geval van de laboratoriumactiviteiten werken marktpartijen op basis van contracten en is het afwijken daarvan voor de marktpartijen waarschijnlijk wel mogelijk, maar zal dit gepaard gaan met een relatief hoge rekening en een relatief langere wachttijd. Deze lagere flexibiliteit komt voort uit de minder goede kennis en expertise in de waterschapswereld. Bij de markt is de gewenste flexibiliteit daarmee niet gegarandeerd. Kennis en innovatie: o In het nulalternatief is gebleken, en wordt ook in het AQUON alternatief verwacht, dat het mogelijk is de kennis binnen de waterschapswereld op te bouwen en innovatie binnen de waterschapswereld te stimuleren en te realiseren. Dit is relevant vanuit de ontwikkelingen rondom de KRW die kunnen leiden tot een behoefte aan nieuwe analyses (bijvoorbeeld hormonen). Binnen het samenwerkingsverband zal het innovatieve vermogen groot zijn. o In het uitbesteden alternatief zal kennis en innovatie niet voorhanden zijn in de waterschapswereld zelf. Kennis en innoverend vermogen lekt hierbij weg naar de markt. Ook zal innovatie alleen dan plaatsvinden indien dit voor de markt commercieel interessant is. Zeggenschap o In het nulalternatief heeft ons waterschap via het contract invloed kunnen uitoefenen. Strikt genomen beperkte de invloed zich tot de momenten waarop het contract opnieuw moet worden afgesloten. In het nulalternatief is het contract echter afgesloten met een waterschap hetgeen de invloed op basis van afstemming gunstig beïnvloedt. o Bij het AQUON alternatief is het positief dat altijd invloed kan worden uitgeoefend vanuit de posities als aandeelhouder en bestuurslid. Mogelijk nadeel is dat HDSR één van de aandeelhouders is naast de 8 andere aandeelhouders. Wel dient hier gewezen te worden op de grotendeels vergelijkbare belangen van de aandeelhouders (allen waterschappen). 8 o In het uitbesteden alternatief kan via de voorwaarden in een contract invloed worden uitgeoefend. Tegelijkertijd moet bedacht worden dat deze invloed eenmalig is (namelijk alleen bij het afsluiten van het contract) en dat het beïnvloeden van zaken bij wijzigende 8 In het artikel aandeelhouderschap in SNB levert waterschappen voordeel op, wordt beschreven dat het flexibel kunnen inspringen op nieuwe omstandigheden een belangrijk voordeel van aandeelhouderschap is, Het Waterschap, nr 10, p 6-7) 6

13 omstandigheden moeilijk is omdat dan het contract moet worden opengebroken. De combinatie van de financiële analyse van de verschillende alternatieven en de analyse van de overige criteria wordt samengevat in onderstaande tabel. Kosten Nulalternatief AQUON Uitbesteden marktpartij euro x euro x euro x Initiële investeringen Jaarlijkse kosten Effecten Nulalternatief AQUON Uitbesteden marktpartij Doelen HDSR veilige dijken n.v.t. n.v.t. n.v.t. voldoende water n.v.t. n.v.t. n.v.t. schoon water n.v.t. n.v.t. n.v.t. landschap en beleving n.v.t. n.v.t. n.v.t. waterketen n.v.t. n.v.t. n.v.t. klimaat n.v.t. n.v.t. n.v.t. leefomgeving n.v.t. n.v.t. n.v.t. energie n.v.t. n.v.t. n.v.t. Overige effecten Continuïteit samenwerking Kwaliteit Continue dienstverlening Flexibiliteit Kennis en innovatie Zeggenschap Conclusies Op basis van de vergelijking van de projectalternatieven op zowel de prijs als de overige beoordelingscriteria, kan, ondanks een aantal onzekerheden, geconcludeerd worden dat het AQUON alternatief het voorkeursalternatief is. Dit projectalternatief scoort naar verwachting voldoende tot goed waar het om de prijs gaat. Aanbiedingen van verschillende partijen uit de markt zijn zowel goedkoper (18%) als duurder (15%). In de ramingen zit nog een aantal onzekerheden. De mogelijke maar onzekere prijsverschillen wegen niet op tegen de betere beoordeling van het AQUON alternatief op de andere beoordelingscriteria zoals flexibiliteit, kwaliteit en de continuïteit van de samenwerking. 7

14 Toetreding waterschap Rivierenland en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden tot de laboratoriumorganisatie AQUON Businesscase als basis voor een besluit Ben Kokx Piet van Gennip 27 oktober 2010 [redactioneel gecorrigeerd d.d ] businesscase AQUON+

15 Toetreding waterschap Rivierenland en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden tot de laboratoriumorganisatie AQUON Businesscase als basis voor een besluit Inhoud Pagina Managementsamenvatting 4 1. Inleiding Aanleiding Leeswijzer Gevraagd besluit 3 2. Doelstellingen, uitgangspunten en randvoorwaarden Doelstellingen Generieke uitgangspunten en processuele randvoorwaarden Specifieke uitgangspunten en randvoorwaarden Bestuurlijke aspecten Rechtsvorm Bestuursamenstelling en zeggenschapsverhouding Noodzakelijke aanpassing van de regelgeving Dienstverlening en kwaliteit Dienstverlening Robuustheid en kwaliteit Personele en organisatorische aspecten De kaders Formatie Sociaal plan Eindoordeel Organisatorische aspecten Financiële aspecten Huidige situatie Fusiesituatie Kostenverdeling 32 Businesscase AQUON+ 2

16 6.4 Transitiekosten Processuele aspecten Proces van besluitvorming Feitelijk integratieproces De balans opgemaakt Weging materiële en immateriële baten en lasten Realisatiekans 42 Businesscase AQUON+ 3

17 Managementsamenvatting De stuurgroep AQUON en het bestuur van waterschap Rivierenland (WSRL) hebben in juni 2010 opdracht gegeven de haalbaarheid van een integratie van de laboratoriumorganisatie van WSRL met die van AQUON te onderzoeken. Deze businesscase is daarvan het resultaat. Deze businesscase geeft inzicht in de gevolgen van de voorgenomen toetreding van waterschap Rivierenland en het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) tot het openbaar lichaam AQUON. AQUON is een gezamenlijke laboratoriumorganisatie van en voor waterschappen en wordt op dit moment opgericht door de waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta, De Dommel, Delfland, Hollandse Delta, Rijnland, en Schieland & de Krimpenerwaard. De bedoeling was tot voor kort, dat AQUON op 1 januari 2011 gaat draaien en wel op basis van de programmabegroting Zeer recent heeft de stuurgroep AQUON besloten tot een knip in de start; de formeel bestuurlijke startdatum blijft 1 januari 2011, de feitelijke startdatum wordt 1 juli De voorbereiding van deze businesscase was evenwel al zodanig ver gevorderd, en de besluitvorming erover zo urgent vanwege de wens het inrichtingsproces van AQUON en AQUON+ meteen gezamenlijk te doorlopen, dat ervoor gekozen is de businesscase op jaarbasis 2011 en volgende jaren te blijven presenteren. Zo blijft het ook mogelijk de financiële gegevens te vergelijken met de programmabegroting die ook nog op een start per 1 januari 2011 is geënt. Wanneer de besluitvorming over toetreding van Rivierenland en De Stichtse Rijnlanden is afgerond, zal een voorstel tot wijziging van de programmabegroting AQUON in procedure worden gebracht, waarin zowel de consequenties van deze toetreding als de latere materiële start van AQUON zal worden verwerkt. De belangrijkste resultaten van het haalbaarheidsonderzoek worden hier puntsgewijs samengevat. 1. Het samen voegen van de laboratoriumorganisatie van WSRL, die nu de taken uitvoert voor WSRL en HDSR, met die van AQUON levert alle betrokken waterschappen op verschillende manieren voordeel op, onder andere op de elementen verbeteren van de kwaliteit, borgen van de continuïteit, verminderen van de afhankelijkheid van de commerciële markt, het bieden van een professionele werkomgeving voor medewerkers en tot slot een (verdere) vermindering van de structurele kosten. Daarnaast draagt het bij aan een betere schaal van organiseren voor en daarmee meer robuustheid van de laboratoriumorganisatie AQUON. Het op deze manier bundelen van krachten met meer waterschappen past prima bij de ontwikkelingen in de waterschapssector, mede geïnitieerd door de brede heroverwegingen van het vorige Kabinet. 2. De toetreding van WSRL en HDSR kan zo worden vorm gegeven, dat de besluiten die de 7 waterschappen tot nu toe genomen hebben over het karakter, de vormgeving, de inrichting en de financiering van AQUON in stand kunnen blijven en het eigen formele oprichtingsproces gedurende de rest van dit jaar ongestoord kan worden gecontinueerd. WSRL en HDSR respecteren de in dit kader al genomen besluiten voluit. 3. AQUON geeft aan te kunnen voldoen aan de generieke en specifieke randvoorwaarden die door WSRL en HDSR zijn gesteld in de sfeer van zekerheden over de kwaliteit van de uitvoering, het Businesscase AQUON+ 4

18 tempo van integratie, de huisvestingsoplossing en het borgen van de personele belangen. Het is wel van belang hier zeker in 2011 realistisch naar te kijken. De ervaring met dit soort complexe verandertrajecten leert, dat het heel moeilijk is de kwaliteit van het primair proces onderweg op niveau te houden. Dat geldt hier temeer, gezien de taakstelling die door de waterschappen aan AQUON is opgelegd. AQUON krijgt de gevraagde zekerheden doordat uitgangspunt is, dat al het werk van WSRL en HDSR dat AQUON technisch in staat is uit te voeren ook wordt ingebracht, zij het dat dit voor een deel van het nu door WSRL en HDSR uitbestede werk vanwege lopende verplichtingen naar derden gefaseerd zal gebeuren. 4. Door toetreding van WSRL en HDSR tot AQUON en deelname in het algemeen bestuur verwerven de twee waterschappen bestuurlijke zeggenschap over de strategische beslissingen van AQUON en de manier deze organisatie de laboratoriumtaak uitvoert. Dit past bij de keus de laboratoriumtaak in de nabijheid te blijven uitvoeren, gezien het belang van de kwaliteit van dit werk voor de rest van het primair proces van de waterschappen en de noodzaak er in collegiale verhoudingen, samenspraak en overleg over te kunnen hebben. Bovendien ontstaat zo de mogelijkheid een beroep te doen op de zogenaamde inbestedingsvariant voor de gunning van laboratoriumwerkzaamheden aan AQUON, zodat daarvoor niet behoeft te worden aanbesteed. 5. De schaalsprong, die met toetreding van WSRL en HDSR tot AQUON wordt bereikt, levert structureel een aanvullend besparingsvoordeel op van bijna 1,4 mln. op jaarbasis. Dit voordeel komt alle 9 de waterschappen ten goede. De mate waarin dat het geval is, wordt bepaald door de kostenverdeelsleutel die gehanteerd wordt. In deze businesscase is, gelijk in de programmabegroting AQUON is gebeurd, de derde sleutel uitgewerkt die de stuurgroep op 13 oktober 2010 gekozen heeft. Deze gaat uit van een stapsgewijze overgang naar een sleutel die uiteindelijk volledig gebaseerd is op het aantal ILOW-punten dat een waterschap van AQUON afneemt. Om de toetreding van WSRL en HDSR te realiseren moeten extra projectkosten worden gemaakt. Deze zijn geraamd op bijna 0,3 mln. voor de rest van en zijn eenmalig van karakter. Deze extra projectkosten worden door alle waterschappen samen opgebracht op basis van het volume aan ILOWpunten uit Het huisvestingsvraagstuk van AQUON blijkt een ingewikkelde puzzel. Dat herhaalt zich in de situatie voor AQUON+. Na uitgebreide afweging heeft de stuurgroep AQUON op 13 oktober 2010 gekozen voor het scenario, waarin AQUON+ in 2011 en 2012 gebruik maakt van de bestaande vijf laboratoriumlocaties en er per 1 januari 2013 concentratie plaats vindt naar drie locaties, te weten Breda, Leiden en Tiel. Het pand waarin het laboratorium van WSRL thans gehuisvest is, blijft dus structureel als een van de drie locaties van AQUON in gebruik. Parallel hieraan neemt AQUON+ gedurende 2011 en 2012 de gebouwgebonden ondersteunende taken, inclusief de ICT-hosting, af van WSRL. Voor dit scenario is in deze businesscase, conform de methodiek uit de programmabegroting AQUON, het structurele besparingsvoordeel op huisvesting geraamd (circa 0,4 mln. structureel op jaarbasis, ingaande 2013) en zijn de bijbehorende frictiekosten huisvesting en sociaal plan berekend (circa 2,1 mln.). 1 De projectbegroting 1 e halfjaar 2011, die nodig is vanwege de latere start, moet nog opgesteld worden. Businesscase AQUON+ 5

19 7. De personele gevolgen van de integratie zijn goed oplosbaar. Er ontstaan geen extra frictiekosten op managementniveau bij WSRL, die op grond van eerder gemaakte afspraken dan gedragen zouden moeten worden door alle waterschappen. Door het van toepassing verklaren van het sociaal plan AQUON op ook het integratieproces van de laboratoriumorganisatie van WSRL met die van AQUON, ontstaat er rechtsgelijkheid voor alle betrokken medewerkers en een gelijkwaardige startpositie in het plaatsingsproces. 8. Het besluitvormingsproces is complex en de beschikbare tijd is kort, maar moet met de nodige goede wil en stevige procesregie in de loop van het eerste kwartaal 2011 tot een goed einde te brengen zijn. Daarmee ligt de weg open voor formele toetreding van Rivierenland en De Stichtse Rijnlanden tot de GR AQUON uiterlijk per 1 april 2011 en integratie van alle vier de laboratoriumorganisaties per 1 juli Businesscase AQUON+ 6

20 1. Inleiding 1.1 Aanleiding De waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta, Delfland, De Dommel, Hollandse Delta, Rijnland en Schieland en de Krimpenerwaard hebben eind 2008 besloten een gezamenlijke laboratoriumorganisatie op te richten en daarin hun deels al in verschillende verbanden samenwerkende laboratoria onder te brengen. Beoogde datum van formele effectuering van de nieuwe laboratoriumorganisatie in de vorm van een gemeenschappelijke regeling van de 7 waterschappen, inmiddels AQUON geheten, is 1 januari 2011, waarbij de laboratoriumtaak vanaf 1 juli 2011 door AQUON zal worden uitgevoerd. Op een parallel spoor heeft Waterschap Rivierenland (WSRL) dit voorjaar een strategische heroriëntatie uitgevoerd naar de toekomst van de eigen laboratoriumorganisatie. In dat kader is een verkenning gedaan naar de ontwikkelingen in de markt en zijn de varianten verkend van een strategische samenwerking met een andere publieke partij, bijvoorbeeld AQUON, of een toetreding tot AQUON. Ten aanzien van de markt is vastgesteld, dat deze niet hetzelfde product levert als de eigen laboratoria (onder andere monsterneming ontbreekt) en ook niet goed de rol van kennispartner van en voor de waterschappen kan en wil vervullen. Een dergelijke keuze verdraagt zich immers niet tot de gekozen strategie van deze (markt) laboratoria. Daarnaast hanteert de markt tarieven, die soms duurder en soms goedkoper zijn dan de tarieven van de eigen laboratoria, en die bovendien aan sterke fluctuaties onderhevig zijn. Een dergelijke tariefstelling leidt niet tot een stabiel en duurzaam kostenniveau en daarmee tot een tamelijk onzekere begroting. Daar tegenover staat de ontwikkeling van AQUON, een partij van en voor de waterschappen, met doelstellingen op het terrein van kwaliteit, deskundigheid en kennisdeling, die aanspreken en zekerheden bieden, ook op de langere termijn. Het dagelijks bestuur van Rivierenland heeft, na afronding van deze interne heroriëntatie, uitgesproken de variant van toetreding tot AQUON kansrijk te vinden en heeft zich gemeld bij de stuurgroep AQUON voor overleg. Van de kant van de 7 waterschappen die deelnemen in AQUON en door de stuurgroep AQUON is positief op het verzoek van waterschap Rivierenland gereageerd. Besloten is gezamenlijk een quick scan te laten uitvoeren naar de gevolgen van een mogelijke toetreding van waterschap Rivierenland tot AQUON. Deze quick scan is indertijd in drie weken uitgevoerd en bevat een verkenning op hoofdlijnen. In deze fase zijn vanuit waterschap Rivierenland contacten gelegd met Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden om af te stemmen over deze ontwikkeling. Rivierenland voert namelijk op contractbasis een belangrijk deel van de laboratoriumtaken voor De Stichtse Rijnlanden (HDSR) uit. De stuurgroep AQUON heeft op basis van de uitkomsten van deze quick scan 2 geconcludeerd, dat er voor beide partijen een zodanig perspectief zit in toetreding van WSRL tot AQUON, dat het zinvol is om een businesscase uit te werken voor een AQUON+ organisatie, waarvan de 2 Quick scan naar de gevolgen van een mogelijke toetreding van WSRL tot AQUON, d.d. 17 juni 2010 Businesscase AQUON+ 1

21 laboratoriumorganisatie van waterschap Rivierenland onderdeel uitmaakt. Het dagelijks bestuur van WSRL heeft op basis van de uitkomsten van deze quick scan uitgesproken open te staan voor een mogelijk volledige participatie in AQUON. Gezamenlijk is opdracht gegeven een businesscase op te leveren. Daarbij is als doel geformuleerd, dat deze businesscase, voort bordurend op de resultaten van de quick scan, zodanig stevig moet zijn, dat op basis hiervan door alle betrokken besturen een definitief besluit kan worden genomen over deelname door Rivierenland, inclusief het werkpakket van De Stichtse Rijnlanden, aan AQUON. Vervolgens is er op initiatief van het bestuur van WSRL bestuurlijk overleg geweest met De Stichtse Rijnlanden over haar positie in dit proces. Bij dit overleg was ook een delegatie van de stuurgroep AQUON aanwezig. Tijdens dit overleg zijn verschillende varianten voor de positiebepaling van De Stichtse Rijnlanden verkend, waaronder die van voortzetting van de bestaande contractrelatie en die van zelfstandige toetreding tot de GR AQUON. De bestuurlijke delegatie van De Stichtse Rijnlanden heeft zich in dit overleg uitgesproken voor volledige deelname in het proces, zowel waar het gaat om de bij AQUON in te brengen laboratoriumwerkzaamheden, als waar het gaat om zelfstandige participatie in de gemeenschappelijke regeling AQUON en in de besturen ervan. Daarbij is er op gewezen dat het inbrengen van de laboratoriumwerkzaamheden die nu aan de markt zijn uitbesteed, mogelijk enige aanlooptijd vergt, gezien de contractuele verplichtingen die er zijn. Met de conclusies van dit bestuurlijk overleg op zak is deze businesscase uitgewerkt. Met het uitbrengen van deze rapportage wordt aan de opdracht om een businesscase uit te werken voldaan. In deze rapportage worden de verschillende aspecten van toetreding van Rivierenland en De Stichtse Rijnlanden tot de gemeenschappelijke regeling AQUON en de verdere opschaling van de laboratoriumorganisatie AQUON met de laboratoriumtaken van Rivierenland en De Stichtse Rijnlanden, uitgewerkt. Daarnaast zijn er separate impactanalyses opgesteld voor Rivierenland en De Stichtse Rijnlanden, waarin inzichtelijk wordt gemaakt wat de gevolgen voor beide organisaties zijn van uitvoering van hun laboratoriumtaak door AQUON. Deze rapporten zijn vooral financieel van aard en gaan in op de structurele effecten van deelname aan AQUON, de hoogte en afbouw van de desintegratiekosten en de terugverdientijd. 1.2 Leeswijzer In hoofdstuk 2 komen de doelstellingen die AQUON, waterschap Rivierenland en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden willen realiseren met het onderbrengen van het laboratorium van Rivierenland in AQUON aan de orde. Omdat de mate waarin deze doelstellingen kunnen worden gerealiseerd mede afhankelijk is van de uitgangspunten en vormgeving die gehanteerd worden voor deze toetreding, komen deze aspecten in hoofdstuk 2 ook aan de orde. In hoofdstuk 3 worden de bestuurlijke aspecten uitgewerkt, in hoofdstuk 4 komen de aspecten dienstverlening en kwaliteit aan de orde. De personele en organisatorische aspecten worden in hoofdstuk 5 uitgewerkt en in hoofdstuk 6 de financiële aspecten. Hoofdstuk 7 handelt over het vervolgproces, te beginnen met de definitieve besluitvorming in de betrokken besturen over toetreding van WSRL en HDSR, tot de gemeenschappelijke regeling AQUON uiterlijk per 1 april 2011 en vervolgens volledige organisatorische integratie van het laboratorium van Rivierenland in AQUON per 1 juli In het slothoofdstuk 8 wordt de balans opgemaakt door de uitwerkingen uit de voorafgaande hoofdstukken te toetsen aan de strategische doelen, uitgangspunten en Businesscase AQUON+ 2

22 randvoorwaarden zoals die geformuleerd zijn in hoofdstuk 2. Doel hiervan is de vraag te beantwoorden of de voorstellen die in de hoofdstukken 3 t/m 7 opgenomen zijn, bijdragen aan realisatie van de gestelde doelen en ook praktisch uitvoerbaar zijn. In dit hoofdstuk is ook de risicoparagraaf opgenomen. 1.3 Gevraagd besluit De besluitvorming over toetreding van Rivierenland en De Stichtse Rijnlanden tot de gemeenschappelijke regeling AQUON en de verdere opschaling van de laboratoriumorganisatie AQUON met de laboratoriumorganisatie van Rivierenland, inclusief de taken die zij thans uitvoert voor De Stichtse Rijnlanden, verloopt in drie fasen. Deze drie fasen zijn uitgewerkt in hoofdstuk 7. De eerste fase bestaat uit besluitvorming in de dagelijkse besturen van AQUON 3, WSRL en HDSR over toetreding van WSRL en HDSR tot AQUON en integratie van de laboratoriumorganisatie van WSRL met die van AQUON. In dat kader worden van deze drie dagelijkse besturen meerdere besluiten gevraagd. Voor een deel zijn deze identiek en voor een deel afwijkend; om die reden worden de voorstellen voor de resp. drie DB-en afzonderlijk weergegeven. Voor alle drie de besturen geldt, dat het voorstel dat voor hen van toepassing is als een integraal voorstel moet worden beschouwd, in die zin dat het niet mogelijk is zonder nadere consequenties bepaalde onderdelen wel en andere onderdelen niet over te nemen. Alhoewel de besturen van WSRL en HDSR zelfstandig bevoegd zijn een besluit over de voorstellen te nemen, geldt er in die zin wel een afhankelijkheid, dat de besluiten die van HDSR worden gevraagd niet relevant meer zijn op het moment dat WSRL zou besluiten niet toe te treden tot AQUON. In dat geval blijft de bestaande contractuele relatie tussen WSRL en HDSR voor de uitvoering van de laboratoriumtaken van HDSR door WSRL in stand. Van het dagelijks bestuur van WSRL wordt gevraagd: 1. In te stemmen met het voorstel de krachten op het terrein van de uitvoering van de laboratoriumtaak te bundelen en in dat kader te besluiten ( voorgenomen besluit ): a. toe te treden tot de gemeenschappelijke regeling AQUON uiterlijk per 1 april 2011 en tevens in te stemmen met: 1. de in de businesscase voorgestelde verdeling van de zeggenschap in de vorm van een gelijke verdeling van de stemmen over alle waterschappen in het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling; 2. deelname in het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling met één lid, aan te wijzen door de combinatie WSRL/HDSR; b. een van de leden van het dagelijks bestuur van WSRL aan te wijzen als lid van het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling AQUON. 2. Te besluiten ( voorgenomen besluit ): 3 Als het DB van AQUON nog niet in functie is treedt de stuurgroep AQUON als zodanig op. Businesscase AQUON+ 3

23 a. de integrale laboratoriumorganisatie per 1 juli 2011 in te brengen in AQUON, en als consequentie van dit besluit te aanvaarden, dat het lopende contract voor dienstverlening aan HDSR met deze inbreng wordt geabsorbeerd, ergo als zelfstandige afspraak vervalt en daarmee ook de gemeenschappelijke regeling die is ingesteld voor de uitvoering van de laboratoriumtaak van HDSR door WSRL kan worden opgeheven; b. het pand waarin de laboratoriumorganisatie is gehuisvest tegen een kostendekkende vergoeding te verhuren aan AQUON met de optie van koop, waarbij besluitvorming over het moment waarop en de condities waaronder het eigendom van het pand over gaat van Waterschap Rivierenland naar AQUON+ te zijner tijd plaats vindt. 3. Te besluiten ( voorgenomen besluit ) de inbreng als bedoeld onder beslispunt 2 te effectueren op de wijze en onder de financiële, personele en organisatorische condities als uitgewerkt in deze businesscase, onder aanvaarding van de voorgestelde verdeelsleutel voor het opbrengen van de kosten van de gezamenlijke nieuwe laboratoriumorganisatie AQUON, resp. het aandeel van WSRL daarin; 4. De Ondernemingsraad om advies over vorenstaande voorgenomen besluiten te vragen; 5. Het algemeen bestuur, gelezen het advies van de Ondernemingsraad, te vragen, op grond van artikel 50 lid 2 Wgr toestemming te verlenen om als dagelijks bestuur toe te treden tot de gemeenschappelijke regeling AQUON, waarvan de tekst van de regeling is bijgevoegd, alsmede op grond van artikel 50 lid 3 Wgr toestemming te verlenen om de op 1 januari 2003 in werking getreden Gemeenschappelijke regeling inzake samenwerking op het gebied van het laboratorium tussen het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en het Waterschap Rivierenland, op te heffen; 6. Na verkregen toestemming van het algemeen bestuur als dagelijks bestuur definitief te besluiten om onder de hiervoor vermelde condities toe te treden tot de regeling AQUON en deze toetreding daadwerkelijk te effectueren, alsmede de opheffing van de vigerende gemeenschappelijke regeling in samenspraak met het bestuur van De Stichtse Rijnlanden te effectueren, dit nadat de laboratoriumtaken zijn ingebracht in de gemeenschappelijke regeling AQUON; 7. Deze besluiten op de gebruikelijke wijze bekend te maken. Van het dagelijks bestuur van HDSR wordt gevraagd: 1. In te stemmen met het voorstel de krachten op het terrein van de uitvoering van de laboratoriumtaak te bundelen en in dat kader te besluiten ( voorgenomen besluit ): a. toe te treden tot de gemeenschappelijke regeling AQUON uiterlijk per 1 april 2011 en tevens in te stemmen met: Businesscase AQUON+ 4