7 stramienen. maken en gebruiken. Stramienen maken. Wat ken je na dit hoofdstuk? Tips en richtlijnen voor werken met stramienen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "7 stramienen. maken en gebruiken. Stramienen maken. Wat ken je na dit hoofdstuk? Tips en richtlijnen voor werken met stramienen"

Transcriptie

1 7 stramienen maken en gebruiken Een stramien is te vergelijken met een achtergrond die je snel op een reeks pagina s kunt toepassen. Objecten in een stramien staan op alle pagina s Wat ken je na dit hoofdstuk? Stramienen maken De lay-out van een stramien bewerken Stramienpagina s toepassen Stramienen kopiëren Een stramien verwijderen Stramienitems overschrijven of loskoppelen Een stramien importeren Alinea s op een basislijnraster uitlijnen Basislijnraster voor een tekstkader instellen waarop dat stramien is toegepast. Stramienitems op documentpagina s zijn te herkennen aan de gestippelde rand. Verander je iets aan het stramien, dan wordt dit automatisch op alle betrokken pagina s doorgevoerd. Stramienen bevatten doorgaans logo s, paginanummers, kop- en voetteksten en grafische elementen die op alle pagina s moeten komen. Stramienen kunnen ook lege tekst- of afbeeldingskaders bevatten die als plaatsaanduidingen op documentpagina s fungeren. Stramienitems kunnen niet op een documentpagina worden geselecteerd, tenzij die objecten overschreven zijn. Tips en richtlijnen voor werken met stramienen Je kunt uw verschillende ontwerpideeën met elkaar vergelijken door hiervoor een reeks stramienen te maken en deze na elkaar toe te passen op de voorbeeldpagina s met inhoud. Om drukwerk snel op te maken sla je een set stramienen samen met alinea- en tekenstijlen, kleurbibliotheken en andere stijlen en voorinstellingen in een documentsjabloon op. Als je de instellingen voor kolommen en marges op een stramien wijzigt of een nieuw stramien met andere instellingen toepast, kun je objecten op een pagina automatisch aan de nieuwe lay-out laten aanpassen. Automatische paginanummers die op een stramien zijn ingevoegd, geven het juiste paginanummer aan voor elke sectie van het document waarop het stramien wordt toegepast. Stramienen maken Document met 4 verschillende stramienen Elk bestand dat je maakt, heeft standaard een stramienpagina. je kunt nieuwe stramienpagina s maken of een bestaande stramien- of documentpagina als basis nemen. Nadat je stramienpagina s hebt toegepast op andere pagina s, wordt elke wijziging in het bronstramien doorgevoerd in de stramienen en de documentpagina s die hierop zijn gebaseerd. Op deze manier kun je heel eenvoudig de lay-out van meerdere pagina s in een document wijzigen. Een nieuw leeg stramien maken 1. Kies Nieuw stramien in het menu van het deelvenster Pagina s. 2. Geef de volgende opties op en klik op OK: 38 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's

2 Voer in het vak Voorvoegsel een voorvoegsel in dat verwijst naar het stramien dat wordt toegepast op elke pagina in het venster Pagina s. Je kunt maximaal vier tekens invoeren. Typ in het tekstvak Naam een naam voor de stramienspread. Kies in de lijst Gebaseerd op stramien een bestaande stramienspread waarop je deze stramienspread wilt baseren of kies Geen. Typ in het tekstvak Aantal pagina s een waarde voor het aantal pagina s dat je in de stramienspread wilt gebruiken (maximaal tien). Een stramien maken op basis van een bestaande pagina of spread Sleep een volledige spread van de sectie Pagina s in het venster Pagina s naar de sectie Stramienen. Selecteer een spread in het deelvenster Pagina s en kies de optie Opslaan als stramien in het menu van het deelvenster Pagina s. Alle objecten die op de originele pagina of spread stonden, maken nu deel uit van het nieuwe stramien. Als op de originele pagina een stramien is toegepast, zal het nieuwe stramien gebaseerd zijn op het stramien van de originele pagina. Een stramien op een ander stramien baseren Je kunt een variant op een stramien maken dat is gebaseerd op een ander stramien in hetzelfde document en dat tegelijk wordt bijgewerkt. Een dergelijk stramien wordt hoofdstramien genoemd. De stramienspreads die op een hoofdstramien zijn gebaseerd, worden substramienen genoemd. Als je document bijvoorbeeld tien hoofdstukken bevat waarvoor stramienspreads worden gebruikt die maar weinig van elkaar verschillen, baseer je alle stramienspreads op een stramienspread die de lay-out en objecten bevat die alle tien hoofdstukken gemeenschappelijk hebben. Op die manier hoeft je voor wijzigingen in het basisontwerp alleen aanpassingen uit te voeren op één stramienspread het hoofdstramien en hoeft je niet alle tien stramienspreads afzonderlijk te bewerken. Varieer de opmaak in de substramienen. Je kunt de objecten van een hoofdstramien op een substramien overschrijven om zo varianten van een stramien te maken, net zoals je stramienitems op documentpagina s kunt overschrijven. Dit is een uiterst krachtige en handige methode als je een consistent en toch gevarieerd ontwerp wilt behouden en aanpassen. Als je een stramien op een ander stramien wilt baseren, voert je een van de volgende handelingen uit in de sectie Stramienen van het deelvenster Pagina s: Selecteer een stramienspread en kies Stramienopties voor [naam van stramienspread] in het menu van het deelvenster Pagina s. Kies in de lijst Gebaseerd op stramien een ander stramien en klik op OK. Selecteer de naam van de stramienspread die je als basis wilt gebruiken, en sleep deze naar de naam van een ander stramien om die spread toe te passen. Oorspronkelijke hoofdstramien en substramien (links). Als het hoofdstramien wordt gewijzigd, worden de substramienen automatisch bijgewerkt (rechts). De lay-out van een stramien bewerken Je kunt de lay-out van stramienpagina s te allen tijde wijzigen. De wijzigingen worden automatisch doorgevoerd op alle pagina s waarop dat stramien is toe- o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's 39

3 gepast. Zo worden alle tekst en afbeeldingen die je aan een stramien toevoegt, weergegeven op documentpagina s waarop het stramien wordt toegepast. Wanneer je een stramienpagina-object op een bepaalde pagina overschrijft of loskoppelt, wordt dat object niet meer bijgewerkt met de wijzigingen die op de stramienpagina zijn aangebracht. 1. Dubbelklik in het venster Pagina s op het stramien dat je wilt bewerken. 2. Breng de wijzigingen in het stramien aan. Alle pagina s waarop dit stramien is toegepast, worden automatisch bijgewerkt. Als je het formaat van de stramienpagina wijzigt, selecteer je de desbetreffende pagina met het gereedschap Pagina en pas je de afmetingen aan met de opties in het regelpaneel. Gebruik meerdere weergaven om het resultaat van de wijzigingen in het stramien te controleren. Kies Venster > Schikken > Nieuw venster en kies vervolgens Venster > Schikken > Naast elkaar. Stel de ene weergave in op een pagina en de andere weergave op het stramien dat op deze pagina is toegepast. Breng de wijzigingen in het stramien aan en kijk hoe de pagina wordt bijgewerkt. Opties van stramienpagina s wijzigen Je kunt ook met de opties van de stramienpagina de naam of het voorvoegsel van het stramien wijzigen, het stramien baseren op een ander stramien of het aantal pagina s in de stramienspread veranderen. 1. Selecteer een stramienspread door op de naam ervan in het deelvenster Pagina s te klikken. 2. Kies Stramienopties voor [naam van stramien] in het menu van het deelvenster Pagina s. 3. Wijzig de gewenste opties en klik op OK. Stramienpagina s toepassen Stramieitems kan je niet zomaar verwijderen. Je herkent een stramienitem door de gestippelde rand Als het document aangepaste spreads bevat (zoals een uitvouwbare pagina van 3 of 4 pagina s in een tijdschrift), moet elk stramien dat je toepast, hetzelfde aantal pagina s hebben. Als je stramienpagina een ander paginaformaat heeft dan de lay-outpagina, wordt het formaat van de lay-outpagina gewijzigd wanneer je de stramienpagina toepast. Als de lay-outpagina een aangepast paginaformaat heeft, kun je opgeven of je het aangepaste formaat van de lay-outpagina wilt behouden of het formaat van de stramienpagina wilt toepassen. Stramienitems op documentpagina s zijn te herkennen aan een gestippelde rand. Als je geen stramienitems op een documentpagina ziet, kunnen die stramienitems op een lagere laag staan of verborgen zijn. Kies Stramienitems tonen in het menu van het deelvenster Pagina s. Een stramien op een documentpagina of spread toepassen Je past een stramien toe op één pagina door het pictogram van de stramienpagina naar een paginapictogram in het deelvenster Pagina s te slepen. Wanneer er rond de gewenste pagina een zwarte rechthoek wordt weergegeven, laat je de muisknop los. Je past een stramien toe op een spread door het pictogram van de stramienpagina naar een hoek van de spread in het deelvenster Pagina s te slepen. Wanneer er rond alle pagina s in de gewenste spread een zwarte rechthoek wordt weergegeven, laat je de muisknop los. 40 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's

4 Een stramien op meerdere pagina s toepassen Ga op een van de volgende manieren te werk: Selecteer in het venster Pagina s de pagina s waarop je een nieuw stramien wilt toepassen. Hou Option ingedrukt terwijl je op een stramien klikt. Kies Stramien op pagina s toepassen in het menu van het deelvenster Pagina s, selecteer een stramien in de lijst Stramien toepassen (let er hierbij op dat de paginabereiken voor de optie Op pagina s de correcte paginabereiken zijn) en klik op OK. Het is mogelijk een stramien op meerdere pagina s tegelijk toe te passen. Toewijzing van stramienen aan pagina s ongedaan maken Pas het stramien Geen toe vanuit de sectie Stramienen van het deelvenster Pagina s. Wanneer je een stramien van een pagina loskoppelt, worden de opmaak en items van het stramien niet meer gebruikt voor de pagina. Als een stramien de meeste elementen bevat die je nodig hebt, maar je hoeft alleen de vormgeving van enkele pagina s te veranderen, kun je de stramienpagina-items overschrijven en ze op die pagina s bewerken of wijzigen in plaats van het stramien te verwijderen. Stramienen kopiëren Je past een stramien toe op een spread door het pictogram van de stramienpagina naar een hoek van de spread in het deelvenster Pagina s te slepen. Wanneer er rond alle pagina s in de gewenste spread een zwarte rechthoek wordt weergegeven, laat je de muisknop los. Je kunt stramienen binnen hetzelfde documenten of van het ene naar het andere document kopiëren en als basis voor een nieuw stramien gebruiken. Je kunt eveneens stramienen naar andere documenten kopiëren wanneer je documenten in een boek synchroniseert of stramienpagina s uit een ander document importeert. Een stramien in een document kopiëren Voer in het deelvenster Pagina s een van de volgende handelingen uit: Sleep de naam van de pagina van een stramienspread naar de knop Nieuwe pagina onderaan het paginavenster. Selecteer de paginanaam van een stramienspread en kies Stramienspread [naam van de spread] dupliceren in het deelvenstermenu. Wanneer je een stramien kopieert, wordt het voorvoegsel van het gekopieerde stramien de volgende letter van het alfabet. Een stramien naar een ander document kopiëren of verplaatsen 1. Open het document waaraan je het stramien wilt toevoegen. Open vervolgens het document met het stramien dat je wilt kopiëren. 2. Voer een van de volgende handelingen uit in het venster Pagina s van het brondocument: Klik op het hoofdstramien en sleep dit naar het venster van het doeldocument, waarmee je het stramien kopieert. Selecteer het stramien dat je wilt verplaatsen of kopiëren. Kies Lay-out > Pagina s > Stramien verplaatsen en kies het doeldocument in het menu Verplaatsen naar. Als je daarbij ook de pagina of pagina s uit het brondocument wilt verwijderen, selecteert je de optie Pagina s na verplaatsen verwijderen en klikt je op OK. Als het doeldocument al een stramien met hetzelfde voorvoegsel heeft, wordt aan het verplaatste stramien de volgende beschikbare letter uit het alfabet toegewezen. Je kunt ook een stramien toepassen door in de opties van het venster Pagina s te kiezen voor Stramien toepassen op pagina s. In het venster dat verschijnt kies je het bereik van de pagina s en selecteer je het stramien dat je wenst te gebruiken. o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's 41

5 Een stramien verwijderen 1. Selecteer in het deelvenster Pagina s een of meer stramienpaginapictogrammen. Als je alle niet-gebruikte stramienpagina s wilt selecteren, kiest je Ongebruikte stramienen selecteren in het menu van het deelvenster Pagina s. 2. Ga op een van de volgende manieren te werk: Sleep het pictogram van een geselecteerde stramienpagina of spread naar de knop Verwijderen onder in het deelvenster. Klik op het pictogram Verwijderen onder in het deelvenster. Kies Stramienspread [spreadnaam] verwijderen in het deelvenstermenu. Als je een stramien verwijdert, wordt het stramien [Geen] toegepast op elke documentpagina waarop het verwijderde stramien is toegepast. Als je een verbonden tekstkader overschrijft, worden alle zichtbare kaders in de verbindingsreeks overschreven, zelfs als die zich op een andere pagina in een spread bevinden. Stramienitems overschrijven of loskoppelen Als je een stramienpagina toepast op een documentpagina, worden alle objecten in het stramien, die stramienitems worden genoemd, weergegeven op de documentpagina. Soms zal een bepaalde pagina iets moeten afwijken van het stramien. In dergelijke situaties hoeft je het stramienontwerp op de pagina niet helemaal opnieuw te maken of een nieuw stramien te ontwerpen. Je kunt het stramienitem overschrijven of loskoppelen. De andere stramienitems op de documentpagina worden steeds bijgewerkt met de stramien. Let op het verschil tussen het overschrijven en het loskoppelen van stramienitems van een documentpagina: Kenmerken van het stramienitem overschrijven. Bij het overschrijven van een stramienitem wordt er een kopie van het stramienitem op de documentpagina geplaatst zonder dat de koppeling met de stramienpagina wordt verbroken. Nadat het item is overschreven, kun je een of meer kenmerken van het item overschrijven en zo het item geleidelijk wijzigen. Je kunt bijvoorbeeld de vulkleur van de lokale kopie wijzigen. Als je daarna de vulkleur op de stramienpagina wijzigt, wordt die wijziging niet doorgevoerd in de lokale kopie. De andere kenmerken, zoals de afmeting, worden wel bijgewerkt omdat die niet in de lokale kopie zijn overschreven. De wijzigingen kunnen naderhand worden verwijderd om het object conform het stramien te maken. De kenmerken die je voor een stramienpagina-object kunt overschrijven, zijn lijnen, vullingen, inhoud van een kader en alle transformaties (zoals roteren, schalen, schuintrekken of wijzigen van het formaat), hoekopties, tekstkaderopties, vergrendeling, transparantie en objecteffecten. Items loskoppelen van het stramien. Op een documentpagina kun je een stramienitem van het stramien loskoppelen. Voordat je een item kunt loskoppelen, moet je dat item eerst op de documentpagina overschrijven, waardoor er een lokale kopie van wordt gemaakt. Een losgekoppeld item wordt niet meer bijgewerkt met het stramien, omdat de koppeling met de stramienpagina is verbroken. Een stramienitem overschrijven 1. Zorg ervoor dat het stramienitem kan worden overschreven. Je kunt een stramienitem alleen overschrijven als de optie Overschrijven van stramienitems bij selectie toestaan voor dat item is geselecteerd in het menu van het deelvenster Pagina s. 42 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's

6 2. Voer een van de volgende handelingen uit: Je overschrijft specifieke stramienitems op een documentpagina door te drukken op Command+Shift en vervolgens op het item te klikken (of te slepen als je meerdere items wilt selecteren). Wijzig de geselecteerde stramienitems. Het item kan nu worden geselecteerd als elk ander paginaitem, maar het blijft gekoppeld aan de stramienpagina. Je overschrijft alle stramienpagina-items door een documentspread te activeren en vervolgens Alle stramienpagina- items overschrijven te selecteren in het menu van het deelvenster Pagina s. Je kunt n Je elk gewenst stramienpagina- item of alle stramienpagina-items selecteren. Het gestippelde kader van stramienitems die zijn overschreven, wordt dan een effen lijn om aan te geven dat er een lokale kopie is gemaakt. Een stramienitem lokaal loskoppelen Stramienpagina Document pagina dollabor autasperum, solum Document pagina: Item aanklikken met alt+shift Nu kan je de kleur van het kader wijzigen. Stramienpagina dollabor autasperum, solum Stramienpagina Stramienpagina: de vorm van kader gewijzigd Documentpagina: kleurwijziging blijft behouden, de vorm wijzigt mee. dollabor autasperum, solum Het basislijnraster is alleen zichtbaar als het zoomniveau van het document groter is dan de ingestelde weergavedrempel in de rastervoorkeuren. Je moet misschien inzoomen om het basislijnraster te kunnen zien. o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's 43

7 Een stramienitem loskoppelen Als je één stramienitem van het stramien wilt loskoppelen, moet je eerst het item overschrijven door op Command+Shift te drukken en vervolgens op het item op een documentpagina te klikken. Vervolgens opteer je voor Selectie scheiden van stramien in het menu van het deelvenster Pagina s. Als je alle overschreven stramienitems op een spread wilt loskoppelen, overschrijf je de stramienpagina-items die je wilt loskoppelen en activeer je de spread in het document. (Ga niet naar de originele stramienpagina.) Selecteer Alle objecten scheiden van stramien in het menu van het deelvenster Pagina s. Als deze opdracht niet beschikbaar is, staan er geen overschreven objecten op deze spread. Alle items scheiden van stramien of een selectie scheiden van een stramien Stramienpagina dollabor autasperum, solum Stramienpagina Stramienpagina: Grootte van item gewijzigd. Documentpagina: Item van stramien gescheiden en kleur gewijzigd. Documentpagina: Item verandert niet mee. dollabor autasperum, solum 44 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's

8 Documentpagina: Kleur en grootte item gewijzigd. Stramienpagina dollabor autasperum, solum OPGEPAST Sleep geen stramien op de documentpagina die gewijzigd werd Om een lokale overschrijving te verwijderen mag je een stramienpagina niet vanuit het deelvenster Pagina op het pictogram van een pagina slepen. Dit past el weer et stramien toe op de documentpagina maar verwijdert niet de lokale wijzigingen. Dit levert vaak een dubbel toegepast stramienitem op, zoals 2 paginacijfers boven elkaar. Stramienpagina: slepen op documentpagina in deelvenster pagina's. dollabor autasperum, solum Voorkomen dat een stramienitem wordt overschreven In sommige gevallen zult je niet alle stramienitems willen overschrijven. je wilt bijvoorbeeld stramienitems zoals achtergrondafbeeldingen op een documentpagina overschrijven, maar wilt niet dat daarbij ook de koptekst met de paginanummering wordt overschreven. Je voorkomt dat de koptekst wordt overschreven door de optie Alle stramienitems overschrijven wel voor de andere stramienitems maar niet voor de koptekst te selecteren. 1. Selecteer het item op de stramienpagina. 2. Schakel de optie Overschrijven van stramienitems bij selectie toestaan in het menu van het deelvenster Pagina s uit. Stramienitems die niet mogen worden overschreven, hebben geen kaderrand wanneer zij op de documentpagina worden weergegeven. Als je instelt dat een verbonden tekstkader niet mag worden overschreven, worden alle andere tekstkaders in de verbinding ook niet overschreven. Stramienitems opnieuw toepassen Nadat je de stramienitems hebt overschreven, kun je ze herstellen en aan de stramienpagina aanpassen. De kenmerken van het object worden dan hersteld op basis van het overeenkomstige stramien en het object wordt opnieuw bijgewerkt als je het stramien bewerkt. De lokale kopie van het object wordt verwijderd en het stramienitem kan niet worden geselecteerd, wat wordt aan- o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's 45

9 gegeven door de gestippelde rand. Je kunt overschrijvingen voor geselecteerde objecten of voor alle objecten op een spread verwijderen, maar niet tegelijk voor het volledige document. Ga op een van de volgende manieren te werk: Om stramienoverschrijvingen van een of meer objecten te verwijderen selecteer je objecten die oorspronkelijk stramienitems waren. Activeer een spread in het deelvenster Pagina s en kies in het menu van het deelvenster Pagina s de optie Geselecteerde lokale overschrijvingen verwijderen. Om alle stramienoverschrijvingen uit een spread te verwijderen activeer je de spread (of stramienspread) waaruit je alle stramienoverschrijvingen wilt verwijderen. Kies Bewerken > Alles deselecteren om ervoor te zorgen dat geen enkel object is geselecteerd. Kies in het menu van hetvenster Pagina s de optie Alle lokale overschrijvingen verwijderen. Als je stramienpagina-objecten loskoppelt, kun je ze niet meer herstellen naar de stramienpagina, maar je kunt de losgekoppelde objecten wel verwijderen en vervolgens het stramien op de pagina toepassen. Als je een stramien opnieuw toepast op een pagina die overschreven stramienpagina-objecten bevat, worden de objecten met overschrijvingen losgekoppeld en worden alle stramienpagina-objecten opnieuw toegepast. Sommige objecten op een pagina kunnen hierbij worden gedupliceerd. je moet de losgekoppelde objecten verwijderen om de exacte vormgeving van het stramien te herstellen. Stramienitems verbergen Gebruik de opdracht Stramienitems verbergen om elementen op stramienpagina s op een of meerdere pagina s in uw document te verbergen. Verborgen stramienitems worden niet afgedrukt of uitgevoerd. 1. Selecteer in het deelvenster Pagina s de pagina s en spreads met de stramienitems die je wilt verbergen. 2. Kies Stramienitems verbergen in het menu van het deelvenster Pagina s. Als je de stramienitems weer zichtbaar wilt maken, selecteer je de spreads in het deelvenster Pagina s en kies je Stramienitems tonen in het menu van het deelvenster Pagina s. Een stramien importeren Je kunt stramienen vanuit een document van InDesign (elke versie) in het actieve document importeren. Als het doeldocument stramienpagina s bevat die een andere naam hebben dan de stramienpagina s in het brondocument, veranderen die pagina s en de bijbehorende overschrijvingen van de documentpagina niet. Kies Stramienpagina s laden in het menu van het deelvenster Pagina s. 1. Dubbelklik op het InDesign-document met de stramienpagina s die je wilt importeren. 2. Bepaal wat er moet gebeuren als een geladen stramien dezelfde naam heeft als een stramien in het huidige document. Kies Stramienpagina s vervangen als de stramienen in het doeldocumenten moeten worden overschreven door de stramienen met dezelfde naam uit het brondocument. Als er geen overschreven items in het doeldocument staan, kun je de stramienpagina s veilig bij het importeren vervangen. Kies Naam stramienpagina s wijzigen om de paginavoorvoegsels in te stellen op de volgende beschikbare letter van het alfabet. 46 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's

10 Nadat je de geïmporteerde stramienen uit het brondocument hebt geïmporteerd, wordt er een koppeling gemaakt tussen het bron- en het doeldocument. Wanneer je vervolgens stramienen uit hetzelfde brondocument laadt, blijft de koppeling tussen de overschreven items en hun bovenliggende items op de opnieuw geladen stramienpagina s behouden. Met deze koppeling kun je stramienpagina s in verschillende documenten consistent houden zonder dat je die documenten in een boek hoeft op te nemen. Als je deze methode wilt gebruiken, moet je de stramienpagina s uit het brondocument laden voordat je objecten op het stramien overschrijft. Als er in het document overschreven items staan en je hebt nog nooit stramienen uit een andere bron geïmporteerd, worden die overschreven items losgekoppeld wanneer je voor de eerste keer stramienen uit een brondocument laadt en stramienpagina s met dezelfde naam als het hoofdstramien van de overschreven items vervangt. Gaat je echter stramienen uit een ander brondocument importeren en je kies je Stramienpagina s vervangen, dan kunnen de overschreven items worden losgekoppeld. Stramienen met dezelfde namen uit het nieuwe brondocument worden toegepast op de documentpagina waarop de overschreven items staan. Er worden dan twee sets met objecten gemaakt. Alinea s op een basislijnraster uitlijnen Het basislijnraster staat voor de regelafstand voor platte tekst in een document. Je kunt voor alle elementen van de pagina veelvouden van deze regelafstand gebruiken, zodat tekst altijd correct wordt uitgelijnd tussen kolommen en van pagina tot pagina. Als je voor de platte tekst in een document bijvoorbeeld een 12-punts regelafstand gebruikt, kun je voor de koptekst een 18-punts regelafstand instellen en 6 punten ruimte toevoegen voor de alinea s die op de koppen volgen. Met een basislijnraster krijg je consistentie in de locaties van tekstelementen op een pagina. Je kunt de regelafstand voor de alinea aanpassen, zodat de basislijnen ervan worden uitgelijnd op het onderliggende raster van de pagina. Dit komt van pas alsjeu de basislijnen van tekst in meerdere kolommen of aangrenzende tekstkaders wilt uitlijnen. Je kunt ook alleen de eerste regel van een alinea op het basislijnraster uitlijnen en de andere regels volgens de opgegeven waarde van de regelafstand uitlijnen. Als u het basislijnraster wilt weergeven, klikt u op Weergave > Rasters en hulplijnen > Basislijnraster tonen. Alinea s uitlijnen op het basislijnraster Selecteer tekst. Klik in het deelvenster Alinea of het regelpaneel op Uitlijnen op basislijnraster. Om te voorkomen dat de regelafstand van de tekst wordt gewijzigd, stel je voor de regelafstand van het basislijnraster dezelfde waarde (of een veelvoud ervan) in als voor de tekst. o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's 47

11 Deze tekst staat niet op het basislijnstramien Deze tekst staat dan wel uittgelijnd op het basislijnstramien maar het regelstransport van 14 punt komt niet overeen met de instelling Toename bij elke van 12 punt dat je instelt in de voorkeuren Rasters van InDesign. Deze tekst staat juist uitgelijnd op het basislijnstramien. Het regelstransport van 14 punt is hetzelfde als de instelling Toename bij elke van 14 punt. 48 o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's

12 De eerste regel op het basislijnraster uitlijnen Selecteer de alinea s die u wilt uitlijnen. Kies Alleen eerste regel op raster uitlijnen in het menu van het deelvenster Alinea of in het menu van het regelpaneel. Klik in het deelvenster Alinea of het regelpaneel op Uitlijnen op basislijnraster. Basislijnrasters voor een tekstkader instellen Het kan zijn dat je een basislijnraster gebruiken voor een kader in plaats van voor het hele document wil. Pas met het dialoogvenster Opties tekstkader een basislijnraster toe op een tekstkader. Let op het volgende wanneer u een basislijnraster voor een tekstkader instelt: Het basislijnraster van het document verschijnt niet achter of voor tekstkaders die hun eigen basislijnrasters gebruiken. Als Rasters naar achteren is geselecteerd bij de rastervoorkeuren, hebben basislijnrasters die zijn gebaseerd op kaders voorrang op basislijnrasters die zijn gebaseerd op documenten. Als Rasters naar achteren niet is geselecteerd, hebben basislijnrasters die zijn gebaseerd op documenten voorrang op basislijnrasters die zijn gebaseerd op kaders. Kies Weergave > Rasters en hulplijnen > Basislijnraster tonen om alle basislijnrasters weer te geven, inclusief de rasters in een tekstkader. Selecteer het tekstkader of plaats de invoegpositie in een tekstkader en kies vervolgens Object > Opties tekstkader. Als je het basislijnraster wilt toepassen op alle kaders in een verbinding (ook als een of meerdere verbonden kaders geen tekst bevatten), plaats je de invoegpositie in tekst, kies je Bewerken > Alles selecteren en pas je de basislijnrasterinstellingen toe in het dialoogvenster Opties tekstkader. Klik op het tabblad Opties basislijn. Selecteer onder Basislijnraster de optie Aangepast basislijnraster gebruiken en voer een van de volgende handelingen uit: Start Typ hier een waarde voor de verschuiving van het raster boven aan de pagina, de bovenmarge van de pagina, de bovenkant van het kader of de bovenste inzet van het kader, afhankelijk van wat u in het menu Ten opzichte van kiest. Ten opzichte van Bepaal of u het basislijnraster wilt laten beginnen ten opzichte van de bovenzijde van de pagina, de bovenmarge van de pagina, de bovenzijde van het tekstkader of de bovenzijde van de inzet van het tekstkader. Toename bij elke Typ een waarde voor de afstand tussen rasterlijnen. In de meeste gevallen voert u hier een waarde in die gelijk is aan de regelafstand van de platte tekst, zodat de tekstregels perfect op het raster worden uitgelijnd. Kleur Selecteer een kleur voor de rasterlijnen of kies Laagkleur om dezelfde kleur te gebruiken als de laag waarop het tekstkader wordt weergegeven. Als je het basislijnraster niet kunt zien in een tekstkader, kies je Weergave > Rasters en hulplijnen > Basislijnraster tonen om er zeker van te zijn dat basislijnrasters niet worden verborgen. Is het basislijnraster dan nog steeds niet zichtbaar, controleer dan de drempel voor het tonen van basislijnrasters in het gedeelte Rasters van het dialoogvenster Voorkeuren. Soms moet je inzoomen op het kader of het drempelniveau moeten verlagen om het raster te kunnen zien. o n d e r n e m e r s o p l e i d i n g d t p indesign stramienen en pagina's 49

Met de intuïtieve interface van InDesign CC kunt u op eenvoudige wijze uitdagende lay-outs maken zoals u hier ziet. Het is belangrijk dat u het

Met de intuïtieve interface van InDesign CC kunt u op eenvoudige wijze uitdagende lay-outs maken zoals u hier ziet. Het is belangrijk dat u het Met de intuïtieve interface van InDesign CC kunt u op eenvoudige wijze uitdagende lay-outs maken zoals u hier ziet. Het is belangrijk dat u het werkgebied van InDesign kent zodat u de krachtige mogelijkheden

Nadere informatie

Les 1. Digitale Media - DTP 1

Les 1. Digitale Media - DTP 1 Intro InDesign werkt met objecten, dit zijn alle elementen die je op een pagina kunt plaatsen. Bijvoorbeeld hulplijnen, om aan te geven waar de marges van de pagina s komen, maar ook tekstkaders, illustratiekaders,

Nadere informatie

LAY-OUT EN TYPOGRAFIE

LAY-OUT EN TYPOGRAFIE LAY-OUT EN TYPOGRAFIE met Adobe InDesign CS Deel 10 PAGINA S EN STRAMIENEN Een nieuw document Linialen en maateenheden Rasters en basislijnraster Slimme hulplijnen en liniaalhulplijnen Pagina's en spreads

Nadere informatie

De achtergrond van een dia kun je opmaken via het tabblad Ontwerpen, groep Achtergrond:

De achtergrond van een dia kun je opmaken via het tabblad Ontwerpen, groep Achtergrond: SAMENVATTING HOOFDSTUK 4 Achtergrond instellen De achtergrond van een dia kun je opmaken via het tabblad Ontwerpen, groep Achtergrond: Met dit venster kun je de achtergrond van een dia opmaken door een

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. InDesign 15. Pagina s PP-01-15-01. Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond.

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. InDesign 15. Pagina s PP-01-15-01. Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond. OPDRACHTKAART PP-01-15-01 Pagina s Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond. Intro: In bijna alle boeken en tijdschriften die je opent, zie je dat de pagina s genummerd zijn. Het is natuurlijk

Nadere informatie

10. Pagina-instellingen

10. Pagina-instellingen 10. Pagina-instellingen Voordat u begint met het schrijven van een document in het programma Writer, is het raadzaam eerst te bepalen hoe het er uiteindelijk uit moet komen te zien. In deze module leert

Nadere informatie

Tekstverwerking. Wat gaan we leren? Opdracht: Geavanceerde opmaak. Jen Kegels, Eveline De Wilde, Inge Platteaux, Tamara Van Marcke

Tekstverwerking. Wat gaan we leren? Opdracht: Geavanceerde opmaak. Jen Kegels, Eveline De Wilde, Inge Platteaux, Tamara Van Marcke Wat gaan we leren? Tekstverwerking In deze cursus gaan we meer leren over de opmaak van een Word-document. We hebben al met verschillende soorten opmaak leren werken: Tekenopmaak Alineaopmaak Paginaopmaak

Nadere informatie

Afbeeldingen Module 11

Afbeeldingen Module 11 11. Afbeeldingen Er zijn veel manieren waarop u een afbeelding in kunt voegen in een tekst. U kunt bijvoorbeeld plaatjes die met een ander programma zijn gemaakt in uw documenten opnemen. Zo kunt u met

Nadere informatie

Via het tabblad Pagina-indeling, groep Pagina-instelling kun je de afdrukstand en het papierformaat instellen.

Via het tabblad Pagina-indeling, groep Pagina-instelling kun je de afdrukstand en het papierformaat instellen. SAMENVATTING HOOFDSTUK 9 Pagina-indeling, de Pagina-instelling Via het tabblad Pagina-indeling, groep Pagina-instelling kun je de afdrukstand en het papierformaat instellen. Klik op de knop Afdrukstand

Nadere informatie

InDesign CS3. Gereedschappen

InDesign CS3. Gereedschappen Gereedschappen Selecteren gereedschap (V) Direct selecteren gereedschap (A) Pen gereedschap (P) Tekst gereedschap (T) Potlood (N) Lijn gereedschap (,) Rechthoekkader gereedschap (F) Rechthoek gereedschap

Nadere informatie

Handleiding Word de graad

Handleiding Word de graad Handleiding Word 2010 3de graad Inhoudsopgave Regelafstand 3 Knippen 3 Kopiëren 5 Plakken 6 Tabs 7 Pagina-instellingen 9 Opsommingstekens en nummeringen 12 Kopteksten en voetteksten 14 Paginanummering

Nadere informatie

P R O J E C T S L I M M E O B J E C T E N - F O T O B O E K C O V E R S

P R O J E C T S L I M M E O B J E C T E N - F O T O B O E K C O V E R S P R O J E C T S L I M M E O B J E C T E N - F O T O B O E K C O V E R S Stel... je hebt bij een bepaalde firma het perfecte formaat gevonden om fotoboeken te maken Dan kan het wel leuk zijn als alle covers

Nadere informatie

handleiding v3.1 Overzicht toont u alle bladzijden van uw album Bladzijde toont een specifieke pagina van uw album

handleiding v3.1 Overzicht toont u alle bladzijden van uw album Bladzijde toont een specifieke pagina van uw album 3 Foto s en tekst invoegen en schikken Bovenaan het programmavenster ziet u twee tabs: handleiding v3.1 Overzicht toont u alle bladzijden van uw album Bladzijde toont een specifieke pagina van uw album

Nadere informatie

Hoe doe je dat in Word

Hoe doe je dat in Word Hoe doe je dat in Word Linda le Grand OVC Mondriaan College Oss 29-9-2009 Inhoud 1 Lettertype wijzigen... 3 2 Tekst groter en kleiner maken... 3 3 Tekst kleuren... 4 4 Tekst markeren... 5 5 Achtergrond

Nadere informatie

een nieuwe publicatie op basis van een vooraf ontworpen publicatie, de verschillende ontwerpelementen herkennen en die ontwerpelementen aan uw stijl

een nieuwe publicatie op basis van een vooraf ontworpen publicatie, de verschillende ontwerpelementen herkennen en die ontwerpelementen aan uw stijl Publisher 2007 nieuwsbrieven of brochures, kant-en-klare publicaties voor verschillende publicatietypen, waaronder visitekaartjes, ansichtkaarten, folders, cadeaubonnen, cv's, catalogussen en zelfs websites.

Nadere informatie

Aanmaken en gebruiken van een PowerPoint-model (Gedeeltelijk overgenomen van de website van Microsoft)

Aanmaken en gebruiken van een PowerPoint-model (Gedeeltelijk overgenomen van de website van Microsoft) 1. Welke stappen moeten er precies worden uitgevoerd om een sjabloon te maken? U opent een nieuwe, lege presentatie (knop Nieuw, werkbalk Standaard). Ga eerst naar de modelweergave via het menu Beeld.

Nadere informatie

Quick start handleiding versie 1.0

Quick start handleiding versie 1.0 Quick start handleiding versie.0 Inleiding Beste gebruiker, Via dit document lopen we door de basis onderdelen van je eigen Mijn Kroost control panel. Dit control panel vormt de basis voor het gebruik

Nadere informatie

CURSUS. Muzocoach Tijdschrift maken met Publisher Stijn Van Lokeren. Verantwoordelijke docent:

CURSUS. Muzocoach Tijdschrift maken met Publisher Stijn Van Lokeren. Verantwoordelijke docent: CURSUS Muzocoach Tijdschrift maken met Publisher 2010 Verantwoordelijke docent: Stijn Van Lokeren 2 INHOUD 1 Van start... 3 2 Basispagina s creëren... 3 2.1 enkele pagina... 3 2.2 Dubbele pagina... 4 3

Nadere informatie

Tekst kun je snel opmaken door stijlen te gebruiken. Als je de cursor in een alinea zet zie je de gebruikte stijl hier:

Tekst kun je snel opmaken door stijlen te gebruiken. Als je de cursor in een alinea zet zie je de gebruikte stijl hier: SAMENVATTING HOOFDSTUK 7 Stijlen gebruiken en wijzigen Tekst kun je snel opmaken door stijlen te gebruiken. Als je de cursor in een alinea zet zie je de gebruikte stijl hier: Als je de muisaanwijzer boven

Nadere informatie

Sneltoetsen in PowerPoint 2016 voor Windows

Sneltoetsen in PowerPoint 2016 voor Windows Sneltoetsen in PowerPoint 2016 voor Windows Hieronder een overzicht van veelgebruikte sneltoetsen in Microsoft PowerPoint. Deze sneltoetsen zijn van toepassing in vrijwel alle versies, waaronder PowerPoint

Nadere informatie

Lijnen/randen en passe-partouts maken met Photoshop.

Lijnen/randen en passe-partouts maken met Photoshop. Lijnen/randen en passe-partouts maken met Photoshop. Les 1: Witte rand om de foto m.b.v. canvasgrootte. 1. Open de foto in Photoshop. 2. Klik in menu AFBEELDING op CANVASGROOTTE 3. Zorg dat in het vakje

Nadere informatie

InDesign CS6. Gereedschappen

InDesign CS6. Gereedschappen Gereedschappen Selecteren gereedschap (V) Direct selecteren gereedschap (A) Pagina gereedschap (Shift+P) Tussenruimte gereedschap (U) Inhoud verzamelen gereedschap (B) Tekst gereedschap (T) Lijn gereedschap

Nadere informatie

Sn el aan d e s l ag. Stap een: Uw foto's openen in Corel AfterShot Pro. Door uw foto's navigeren

Sn el aan d e s l ag. Stap een: Uw foto's openen in Corel AfterShot Pro. Door uw foto's navigeren Snel aan de slag In deze sectie maakt u kennis met een aantal basistaken die u in Corel AfterShot Pro kunt uitvoeren. Neem een aantal minuten de tijd om de onderstaande stappen door te nemen als u op zoek

Nadere informatie

Zelf albumbladen maken in Word 2003

Zelf albumbladen maken in Word 2003 Zelf albumbladen maken in Word 2003 Het maken van albumbladen in Word is niet moeilijk, maar laten zien hoe het precies gaat, hangt af van de versie van Word. Hieronder volgt de instructie voor Word 2003.

Nadere informatie

Inhoud. MySite Handleiding 1

Inhoud. MySite Handleiding 1 Inhoud Een module bewerken: Een module toevoegen...2 Een module kopiëren...4 Een module verplaatsen...5 Een module verbergen...6 Een module verwijderen...6 Openingsuren wijzigen...7 Een pagina bewerken:

Nadere informatie

Inleiding 11. Over de auteur 13 Wat heeft u verder nodig? 14 Systeemvereisten 14 InDesign aanschaffen Starten met InDesign 15

Inleiding 11. Over de auteur 13 Wat heeft u verder nodig? 14 Systeemvereisten 14 InDesign aanschaffen Starten met InDesign 15 Inhoud Inleiding 11 Over de auteur 13 Wat heeft u verder nodig? 14 Systeemvereisten 14 InDesign aanschaffen 14 1 Starten met InDesign 15 1.1 Voorkeuren resetten 16 1.2 Beginnen 17 1.3 De werkruimte 18

Nadere informatie

Algemene basis instructies

Algemene basis instructies Inhoud: Algemene basis instructies... 2 Pictogrammen en knoppen... 2 Overzicht... 3 Navigeren (bladeren)... 3 Gegevens filteren... 4 Getoonde gegevens... 5 Archief... 5 Album... 5 Tabbladen en velden...

Nadere informatie

InDesign downloaden Adobe InDesign

InDesign downloaden Adobe InDesign InDesign downloaden Adobe InDesign is een desktop publishing-programma (DTP) voor het opmaken van pagina's voor drukwerk. Ga via Adobe.com/nl/downloads.html de proefversie downloaden. Allereerst meld je

Nadere informatie

PowerPoint Mijn naam is; Cees van Aarle

PowerPoint Mijn naam is; Cees van Aarle Mijn naam is; Cees van Aarle Boodschap / Doelgroep Wat vind je doelgroep belangrijk? Aandachtspunt; - waarin onderscheid je jezelf van de rest, - wat maakt je uniek? Hoe maak je dat anderen duidelijk,

Nadere informatie

Afdrukken in Calc Module 7

Afdrukken in Calc Module 7 7. Afdrukken in Calc In deze module leert u een aantal opties die u kunt toepassen bij het afdrukken van Calc-bestanden. Achtereenvolgens worden behandeld: Afdrukken van werkbladen Marges Gedeeltelijk

Nadere informatie

GEBRUIKERSHANDLEIDING ELBAPRINT SERVICE

GEBRUIKERSHANDLEIDING ELBAPRINT SERVICE Softwarevereisten Stap 1: Inloggen of een account aanmaken Stap 2: Etiketformaat kiezen Stap 3: Achtergrond kiezen of vanuit een onbedrukt etiket werken Stap 4: Uw gegevens importeren in de etiketten of

Nadere informatie

De tekstverwerker. Afb. 1 de tekstverwerker

De tekstverwerker. Afb. 1 de tekstverwerker De tekstverwerker De tekstverwerker is een module die u bij het vullen van uw website veel zult gebruiken. Naast de module tekst maken onder andere de modules Aankondigingen en Events ook gebruik van de

Nadere informatie

Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2010

Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2010 Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2010 Belangrijk!!! De 2 animaties "Samenvouwen" en "Uittrekken", die nodig zijn om het boek te maken, ontbreken in de versie PP 2010. Daarom is het nodig dat

Nadere informatie

Duizenden woorden - blz 1

Duizenden woorden - blz 1 http://www.webdesign.org/photoshop/photoshop-cs4-tutorials/a-picture-worth-a-thousandwords.17979.html Duizenden woorden 1. Foto kiezen Zoek een foto waarin de contrasten duidelijk zijn, een donkere foto

Nadere informatie

Basisvaardigheden Microsoft Excel

Basisvaardigheden Microsoft Excel Basisvaardigheden Microsoft Excel Met behulp van deze handleiding kun je de basisvaardigheden leren die nodig zijn om meetresultaten van een practicum te verwerken. Je kunt dan het verband tussen twee

Nadere informatie

Titel: Workshop creatief met MS Word Auteur: Miriam Harreman / Jaar: 2009 Versie: Creative Commons Naamsvermelding & Gelijk

Titel: Workshop creatief met MS Word Auteur: Miriam Harreman /   Jaar: 2009 Versie: Creative Commons Naamsvermelding & Gelijk Versie: 1.0-1- Creative Commons Index INDEX... 2 INLEIDING... 3 INSTELLEN VAN DE PAGINA... 4 LIGGENDE KAART... 4 STAANDE KAART... 4 WERKRUIMTE... 4 WERKEN MET WORDART... 5 WORDART: WERKBALK... 5 WORDART:

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. Photoshop 2. Selecteren, verplaatsen en roteren PP-03-02-01. Voorkennis: Introductie Photoshop (6.0) afgerond.

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. Photoshop 2. Selecteren, verplaatsen en roteren PP-03-02-01. Voorkennis: Introductie Photoshop (6.0) afgerond. OPDRACHTKAART PP-03-02-01 Voorkennis: Introductie Photoshop (6.0) afgerond. Intro: Na het inkleuren van een lijntekening, gaan we nu delen van foto s bewerken. Je kunt met verschillende selectiegereedschappen

Nadere informatie

Tabblad Kleur Navigator 6.2.2

Tabblad Kleur Navigator 6.2.2 6. 3Dstudio In de 3Dstudio kunnen virtuele interieurs, inclusief ramen en deuren, geconstrueerd worden. Met kleurtinten, materialen en favorieten kan hieraan vorm worden gegeven en kunnen ontwerpen in

Nadere informatie

PAGINATITEL SNELTOETSEN

PAGINATITEL SNELTOETSEN PAGINATITEL SNELTOETSEN STANDAARD SNELTOETSEN MARKERING Lijn L Ctrl + Alt + B Vergrendelen Ctrl + Shift + L Midden uitlijnen Ctrl + Alt + E Opmerking N Links uitlijnen Ctrl + Alt + L Pen O Horizontaal

Nadere informatie

tekst langs een pad... 17

tekst langs een pad... 17 Inhoud punttekst of vlaktekst... 3 punttekst... 3 vlaktekst... 3 tekst verdelen over kolommen... 4 vulkleur en lijnkleur voor tekst... 6 gereedschap tekst aanpassen... 7 letter naar beneden slepen... 7

Nadere informatie

Handleiding Kerstpuzzel 2 - Photoshop + PowerPoint 2007 (2010)

Handleiding Kerstpuzzel 2 - Photoshop + PowerPoint 2007 (2010) Handleiding Kerstpuzzel 2 - Photoshop + PowerPoint 2007 (2010) Deze handleiding kan eveneens gevolgd worden voor PP 2010 want verschilt niet veel met 2007. De bestanden "Puzzle effects by Panos.atn" en

Nadere informatie

InDesign Opdrachten. InDesign Inleiding

InDesign Opdrachten. InDesign Inleiding InDesign Opdrachten Onderstaande opdrachten zijn individueel. Maak de volgende vier oefeningen in InDesign. Het ontwerpen van een pagina met foto en tekst. Het ontwerpen van een pagina met foto en tekst

Nadere informatie

Week 3 Cursus Photoshop

Week 3 Cursus Photoshop Week 3 Cursus Photoshop Blenden / Mengen Lagen met elkaar mengen. 1 Week 3 Cursus Photoshop Inleiding Wat is het effect van mengen Hoe is het toe te passen? Oefening met mengen en effecten Blenden = Mengen

Nadere informatie

Een toekomst voor ieder kind. www.altra.nl

Een toekomst voor ieder kind. www.altra.nl Een toekomst voor ieder kind www.altra.nl Excel Tips en trucs Knippen/kopiëren Kolommen verplaatsen Het is handig om de kolommen met de module en locatie als eerste twee in het overzicht te hebben. Selecteer

Nadere informatie

Handicom. Symbol for Windows. Image Manager. (Versie 4) Handicom, 2011, Nederland

Handicom. Symbol for Windows. Image Manager. (Versie 4) Handicom, 2011, Nederland Handicom Symbol for Windows Image Manager (Versie 4) Handicom, 2011, Nederland Inhoud Inleiding... 2 1. Image Manager hoofdscherm...3 1.1 Onderdelen van het venster...3 1.2 Het scherm veranderen...3 1.2.1

Nadere informatie

Snel aan de slag met BasisOnline en InstapInternet

Snel aan de slag met BasisOnline en InstapInternet Snel aan de slag met BasisOnline en InstapInternet Inloggen Surf naar www.instapinternet.nl of www.basisonline.nl. Vervolgens klikt u op de button Login links bovenin en vervolgens op Member Login. (Figuur

Nadere informatie

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN FACULTEIT THEOLOGIE EN RELIGIEWETENSCHAPPEN. Handleiding

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN FACULTEIT THEOLOGIE EN RELIGIEWETENSCHAPPEN. Handleiding KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN FACULTEIT THEOLOGIE EN RELIGIEWETENSCHAPPEN Handleiding Secties, marges, paginanummers en automatische inhoudsopgave (Word 2013) April 2017 Inhoudstafel 1. Secties in een

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: Sjablonen & Dia Modellen

Hoofdstuk 4: Sjablonen & Dia Modellen Hoofdstuk 4: Sjablonen & Dia Modellen 4.0 Introductie Hoofdstuk 1 tot 3 neemt de grondbeginselen door, van het toevoegen van inhoud aan een presentatie. Als je alleen af en toe eenvoudige presentaties

Nadere informatie

Handleiding Wordpress CMS 4-5-2015

Handleiding Wordpress CMS 4-5-2015 Handleiding Wordpress CMS 4-5-2015 Inhoud 1. Het dashboard.... 3 2. Een pagina of bericht aanpassen.... 5 3. Een nieuw bericht toevoegen... 6 4. Een pagina maken... 7 5. Website met sitebuilder... 8 6.

Nadere informatie

Stappenplan voor een werkstuk in Word

Stappenplan voor een werkstuk in Word Werkstuk maken Secties maken We gaan een werkstuk maken over dieren in Afrika. Allereerst gaan we ruwweg een indeling maken in secties. Voor ons werkstuk maken we de volgende secties: 1. Titelpagina 2.

Nadere informatie

Tekenen met Floorplanner

Tekenen met Floorplanner Overzicht Het scherm 1. Zoom 2. Opslaan 3. Verdieping tab 4. Undo / Redo 5. Constructiemenu 6. Bibliotheek 7. Tekenvlak Eigenschappenmenu s De plattegrond wordt opgebouw uit verschillende elementen: ruimtes,

Nadere informatie

Grafische Instructie. Adobe InDesign. Adobe Apple InDesig Tekstkaders stalen openen stijlen zoom corps plaatsaanduidingstekst document

Grafische Instructie. Adobe InDesign. Adobe Apple InDesig Tekstkaders stalen openen stijlen zoom corps plaatsaanduidingstekst document Drukwerk uitwerking Adobe Apple InDesig Tekstkaders stalen openen stijlen zoom corps plaatsaanduidingstekst document menu palletten muis aanwijzer dtp kleuren Copyright december 2014 Wytse Kloosterman

Nadere informatie

Inhoud. PROGRAMMA DOWNLOADEN www.albumcollectie.nl 3. PROJECTKEUZE Nieuw project / updates 4 Productgroepen 5 Projectkeuze 6

Inhoud. PROGRAMMA DOWNLOADEN www.albumcollectie.nl 3. PROJECTKEUZE Nieuw project / updates 4 Productgroepen 5 Projectkeuze 6 HANDLEIDING Inhoud PROGRAMMA DOWNLOADEN www.albumcollectie.nl 3 PROJECTKEUZE Nieuw project / updates 4 Productgroepen 5 Projectkeuze 6 HET ONTWERP PROGRAMMA Foto s uploaden 7 Paginastijlen / maskers /

Nadere informatie

mailgroep photoshop Copyright Foto Effect maken

mailgroep photoshop Copyright Foto Effect maken http://www.photoshopessentials.com/photo-effects/polaroids/ Foto Effect maken Startfoto Eindresultaat Copyright Stap 1: Open je afbeelding en dupliceer (Ctrl + J) de achtergrondlaag = laag1 Stap 2: Voeg

Nadere informatie

Opmaak in Word. Cursus Word. Tekenopmaak

Opmaak in Word. Cursus Word. Tekenopmaak Opmaak in Word Als je in Word een document gaat opmaken kun je gebruikmaken van 3 opmaakniveaus: - Tekenopmaak voorbeelden: lettertype, puntgrootte, stijl en kleur - Alinea opmaak voorbeelden: inspringen,

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inhoudsopgave 2

Inhoudsopgave. Inhoudsopgave 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Introductie... 3 2 Starten met de wizard... 4 3 Workshop 1 Maak je eigen visitekaartje... 5 4 Workshop 2 Nieuwsbrief... 6 5 Publiceren zonder wizard... 7 5.1 Soorten

Nadere informatie

Asta Powerdraw voor de afdrukkaders gebruiken

Asta Powerdraw voor de afdrukkaders gebruiken Asta Powerdraw voor de afdrukkaders gebruiken Powerdraw is een Asta hulpprogramma dat bedoeld is voor het bewerken van kaderbestanden. Kaderbestanden zijn bestanden waarin bepaald wordt wat er op en rondom

Nadere informatie

Stappenplan voor een werkstuk in Word

Stappenplan voor een werkstuk in Word Werkstuk maken Secties maken We gaan een werkstuk maken over dieren in Afrika. Allereerst gaan we ruwweg een indeling maken in secties. Voor ons werkstuk maken we de volgende secties: 1. Titelpagina 2.

Nadere informatie

Elementen bewerken. Rev 00

Elementen bewerken. Rev 00 Rev 00 I N H O U D S O P G A V E 1 INLEIDING... 1 2 ELEMENTEN SELECTEREN... 1 2.1 Meerdere individuele elementen selecteren... 1 2.2 Een bereik van elementen selecteren... 1 2.3 Een bereik via het toetsenbord

Nadere informatie

tentoinfinity Apps 1.0 INLEIDING

tentoinfinity Apps 1.0 INLEIDING tentoinfinity Apps Una Help-inhoud Auteursrecht 2013-2015 door tentoinfinity Apps. Alle rechten voorbehouden. De inhoud is voor het laatst bijgewerkt op Augustus 6, 2015. Extra ondersteuningsbronnen beschikbaar

Nadere informatie

Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2007

Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2007 Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2007 1. Raster en hulplijnen Klik met rechter muisknop in een lege dia Klik in het afrolmenu op Raster en hulplijnen en stel onderstaande eigenschappen in 2.

Nadere informatie

4 Opmaak van een werkblad

4 Opmaak van een werkblad 4 Opmaak van een werkblad Stappen Uitleg Visueel Stap 1 Wat is een werkblad Met het werkblad bedoelen we het blad waarin je werkt. Met andere woorden het blad waarop je berekeningen maakt, grafieken en

Nadere informatie

Hoofdstuk 7: Vormen en lijnen tekenen

Hoofdstuk 7: Vormen en lijnen tekenen Hoofdstuk 7: Vormen en lijnen tekenen 7.1 Introductie Zoals we in het afgelopen hoofdstuk hebben gezien, is het om een diagram in je presentatie op te nemen waarschijnlijk het snelst en het makkelijkst

Nadere informatie

Central Station. CS website

Central Station. CS website Central Station CS website Versie 1.0 18-05-2007 Inhoud Inleiding...3 1 De website...4 2 Het content management systeem...5 2.1 Inloggen in het CMS... 5 2.2 Boomstructuur... 5 2.3 Maptypen... 6 2.4 Aanmaken

Nadere informatie

bigfreddy.com Handleiding BigFreddy software Oktober 2012 Big Freddy 3.2 Inhoudsopgave: Pagina Starten:

bigfreddy.com Handleiding BigFreddy software Oktober 2012 Big Freddy 3.2 Inhoudsopgave: Pagina Starten: Handleiding BigFreddy software Oktober 2012 Big Freddy 3.2 Inhoudsopgave: Starten: Taakbalken: Taakbalk 1 Taakbalk 2 Taakbalk 3 Taakbalk 4 - Categorieën - Updates - Product kiezen - Afbeeldingen kiezen

Nadere informatie

Factuur Lay-out / Factuur Template

Factuur Lay-out / Factuur Template Factuur Lay-out / Factuur Template In i-reserve is het mogelijk facturen te verzenden. De facturen worden als pdf bijlage per e-mail naar de klant verzonden. In deze tutorial wordt beschreven hoe u een

Nadere informatie

INSTALLATIE IN PRINT INSTALLEREN. Aan de slag met Communicate In Print

INSTALLATIE IN PRINT INSTALLEREN. Aan de slag met Communicate In Print AAN DE SLAG INSTALLATIE In deze handleiding worden de stappen besproken die doorlopen worden bij het installeren van de volledige versie Communicate In Print LET OP! WANNEER U EERDER EEN VERSIE VAN IN

Nadere informatie

Enkele tips voor de bediening van deze DVD Belangrijk!

Enkele tips voor de bediening van deze DVD Belangrijk! Enkele tips voor de bediening van deze DVD Belangrijk! De afbeeldingen en enkele punten van de programma-beschrijving hebben betrekking op versie 7.0.7 van Adobe Reader. Andere versies van dit programma

Nadere informatie

De basis in Indesign. Snelcursus indesign 1

De basis in Indesign. Snelcursus indesign 1 De basis in Indesign Inhoud Een eerste document in Indesign 2 1Nieuw document 2 Open het programma Indesign 2 Instellingen wijzigen? 2 Oude instellingen gebruiken 3 MARGES EN KOLOMMEN AANPASSEN 3 De stramien

Nadere informatie

Lay-out en typografie

Lay-out en typografie GRAFISCHE CURSUSSEN Dirk Laurent Lay-out en typografie met Adobe InDesign CS Deel 3 tekenen en werken met beelden Beeldformaten Afmeting en resolutie Importeren Vorm veranderen Beelden insluiten Detoureren

Nadere informatie

Altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.

Altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Beheer Webredactie dashboard Het webredactie dashboard geeft u in één oogopslag een overzicht van de beheersmogelijkheden van uw website. Daarnaast blijft u via het dashboard gemakkelijk op de hoogte van

Nadere informatie

Safira CMS Handleiding

Safira CMS Handleiding Safira CMS Handleiding Inhoudsopgave 1Mappen en artikelen... 2 1.11.1 Naam wijzigen map/ pagina... 3 1.21.2 Website structuur: nieuwe pagina aanmaken, pagina verwijderen, pagina blokkeren, structuur wijzigen...

Nadere informatie

15. Tabellen. 1. wat rijen, kolommen en cellen zijn; 2. rijen en kolommen invoegen; 3. een tabel invoegen en weer verwijderen;

15. Tabellen. 1. wat rijen, kolommen en cellen zijn; 2. rijen en kolommen invoegen; 3. een tabel invoegen en weer verwijderen; 15. Tabellen Misschien heeft u al eens geprobeerd om gegevens in een aantal kolommen te plaatsen door gebruik te maken van spaties, kolommen of tabs. Dat verloopt goed totdat u gegevens wilt wijzigen of

Nadere informatie

In dit artikel wil ik laten zien hoe je een eigen sjabloon kunt

In dit artikel wil ik laten zien hoe je een eigen sjabloon kunt Maak je eigen Wordsjabloon Handig voor eigen briefpapier, nieuwsbrieven e.d. Otto Slijkhuis In dit artikel wil ik laten zien hoe je een eigen sjabloon kunt maken. Geen spectaculair ontwerp maar een simpel

Nadere informatie

Basisvaardigheden Microsoft Excel

Basisvaardigheden Microsoft Excel Basisvaardigheden Microsoft Excel Met behulp van deze handleiding kun je de basisvaardigheden leren die nodig zijn om meetresultaten van een practicum te verwerken. Je kunt dan het verband tussen twee

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Configuratie Bestanden

Hoofdstuk 7 Configuratie Bestanden Hoofdstuk 7 Configuratie Bestanden Alle ZoomText instellingen kunnen opgeslagen en weer hersteld worden met gebruik van de configuratie bestanden. Configuratie bestanden controleren alle ZoomText functies;

Nadere informatie

PowerPoint 2010: rondleiding (deel 1)

PowerPoint 2010: rondleiding (deel 1) PowerPoint 2010: rondleiding (deel 1) Met PowerPoint kan men voorstellingen maken door middel van dia's die zijn gevuld met teksten, afbeeldingen, films, grafieken en geluiden. PowerPoint is een uitstekend

Nadere informatie

WERKING TEKENPROGRAMMA

WERKING TEKENPROGRAMMA WERKING TEKENPROGRAMMA Hoe werkt tekenjetuin? Deze handleiding laat zien hoe u het meeste uit het tekenprogramma kunt halen. Voor u begint is het goed dit te weten: Tekenjetuin is te gebruiken op tablet

Nadere informatie

Web Presence Builder. Inhoud

Web Presence Builder. Inhoud Web Presence Builder Inhoud Inhoud... 1 Wat is Web Presence Builder?... 2 Het categoriescherm... 2 De eerste stappen naar een eigen website... 3 Onderwerp selecteren en website naam aanpassen... 3 Vooraf

Nadere informatie

2.6 Weergave bureaubladpictogrammen instellen

2.6 Weergave bureaubladpictogrammen instellen 33 2.6 Weergave pictogrammen instellen De weergave van de pictogrammen is standaard ingesteld op normaal. U kunt de weergave als volgt vergroten: De pictogrammen zijn vergroot. 2.7 Bureaubladpictogrammen

Nadere informatie

Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar

Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar ! Bijlage inlezen nieuwe tarieven (vanaf 3.2) Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar Scipio 3.303 biedt ondersteuning om gebruikers alle tarieven van de verschillende verzekeraars in één keer

Nadere informatie

Een koptekst is een tekst, die boven aan elke pagina verschijnt. Een voettekst is een tekst, die onder aan elke pagina verschijnt.

Een koptekst is een tekst, die boven aan elke pagina verschijnt. Een voettekst is een tekst, die onder aan elke pagina verschijnt. SAMENVATTING HOOFDSTUK 9 Koptekst en voettekst Een koptekst is een tekst, die boven aan elke pagina verschijnt. Een voettekst is een tekst, die onder aan elke pagina verschijnt. Je hoeft een koptekst en

Nadere informatie

Schoolwebsite.nu. Snel aan de slag met uw website. Versie 4.0

Schoolwebsite.nu. Snel aan de slag met uw website. Versie 4.0 Schoolwebsite.nu Snel aan de slag met uw website Versie 4.0 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Inleiding... 3 2 Voor dat u begint... 4 3 Teksten op de website... 6 4 Groepspagina s... 8 5 De groepspagina...

Nadere informatie

Invoegen van afbeeldingen

Invoegen van afbeeldingen Module 9 Afbeeldingen en illustratiess Invoegen van afbeeldingen een afbeeldingg aanpassen afbeeldingstijlen toepassen op een afbeelding een afbeeldingg schikken de afmeting van een afbeelding bewerken

Nadere informatie

Basiskennis van PowerPoint

Basiskennis van PowerPoint Basiskennis van PowerPoint Pow erpoint is een krachtige toepassing voor presentaties. Om Pow erpoint echter zo doeltreffend mogelijk te kunnen gebruiken, hebt u eerst enige basiskennis nodig. In deze zelfstudie

Nadere informatie

Sorteren, groeperen en totaliseren

Sorteren, groeperen en totaliseren 6 Sorteren, groeperen en totaliseren 6.1 Inleiding Een rapport maken begint met het selecteren van de tabellen en het plaatsen van de velden die u in uw rapport wilt afdrukken. Vervolgens sorteert, groepeert

Nadere informatie

1.FLYER SMARTPHONE Opdracht: Google, Zoekhulpmiddelen Achtergrond verwijderen van foto, Toverstaf

1.FLYER SMARTPHONE Opdracht: Google, Zoekhulpmiddelen  Achtergrond verwijderen van foto, Toverstaf 1.FLYER SMARTPHONE Opdracht: Ontwerp een flyer voor je smartphone met eigen foto, spiegeling, officiële logo, informatie over je abonnement en een passende achtergrond. Google, Zoekhulpmiddelen In Photoshop

Nadere informatie

1. Achtergronden verwijderen (op basis van Photoshop CS2/CS3)

1. Achtergronden verwijderen (op basis van Photoshop CS2/CS3) 1. Achtergronden verwijderen (op basis van Photoshop CS2/CS3) De Engelse benamingen van de opdrachten staan tussen ( ) Voor deze tutorial ga ik gebruik maken van de volgende 2 foto s Foto 1, de foto waar

Nadere informatie

I. Vorming 4-5 (3&10/05/2012)

I. Vorming 4-5 (3&10/05/2012) I. Vorming 4-5 (3&10/05/2012) 1. Windows Live Photo Gallery Om de foto s op onze computer te beheren, hebben we voor de vorming gekozen om met Windows Live Photo Gallery te werken. Photo Gallery biedt

Nadere informatie

Microsoft Word Selecteren

Microsoft Word Selecteren Microsoft Word 2013 Selecteren Inhoudsopgave 3. Selecteren 3.1 Tekst selecteren 3.2 Tekst verwijderen 3.3 Kopiëren, knippen, plakken en ongedaan maken 3.4 Werken met twee documenten 3.1 Tekst selecteren

Nadere informatie

WORD in kleine stapjes

WORD in kleine stapjes WORD in kleine stapjes Alles wat je moet kennen & kunnen Inhoud Inleiding... 3 Tabblad Start... 4 Lettertype... 4 Alinea... 6 Stijlen... 8 Tabblad Invoegen... 9 Pagina s... 9 Tabellen... 9 Illustraties...

Nadere informatie

Een panoramafoto maken in Photoshop CS2

Een panoramafoto maken in Photoshop CS2 Een panoramafoto maken in Photoshop CS2 Marc Cielen - Versie 1.0 - Februari 2006 - Alle foto s en illustraties: marc-en-ciel Alles uit deze uitgave mag vrij verspreid en gekopieerd worden, mits vermelding

Nadere informatie

Inverse Kinematics of het animeren met BONES.

Inverse Kinematics of het animeren met BONES. Inverse Kinematics of het animeren met BONES. Inverse Kinematics (IK) is een methode om met behulp van een gelede structuur van bones (botten) samenhangende beweging aan een object of groep objecten toe

Nadere informatie

Kennismaking. Versies. Text. Graph: Word Logo voorbeelden verschillende versies. Werkomgeving

Kennismaking. Versies. Text. Graph: Word Logo voorbeelden verschillende versies. Werkomgeving Kennismaking Word is een tekstverwerkingsprogramma. U kunt er teksten mee maken, zoals brieven, artikelen en verslagen. U kunt ook grafieken, lijsten en afbeeldingen toevoegen en tabellen maken. Zodra

Nadere informatie

BRIS bv Postbus BV Rotterdam T (010) F (010) E I

BRIS bv Postbus BV Rotterdam T (010) F (010) E I 2 BRIS bv Postbus 89 000 BV Rotterdam T (00) 899 F (00) 2 090 E bris@bris.nl I www.bris.nl DEZE HANDLEIDING Dit is een verkorte versie van de handleiding die in BRANDO2 (versie 2.) is opgenomen. INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

1.Inloggen. Wat is WordPress?

1.Inloggen. Wat is WordPress? Wat is WordPress? WordPress is een Open Source Content Management System waarmee u zonder (veel) technische kennis zelf een website up-to-date kunt houden. 1.Inloggen Bij een standaard installatie van

Nadere informatie

Objecten toevoegen grafische objecten

Objecten toevoegen grafische objecten Objecten toevoegen grafische objecten Powerpoint 2007 Je kunt op een dia verschillende soorten grafische objecten toevoegen. Afbeeldingen Een afbeelding invoegen 1 Klik op knop Afbeelding (tab Invoegen,

Nadere informatie

Extra informatie Picasa

Extra informatie Picasa Extra informatie Picasa Stel de weergave in op: boomstructuur: We zien nu dezelfde structuur als in de map Mijn Afbeeldingen. De hoofdmappen staan er. Zijn er geen submappen, dan wordt de inhoud weergegeven.

Nadere informatie

Excel afdrukken Afdrukken in Excel. Afdrukbereik, afbeeldingen, kantlijnen e.d.

Excel afdrukken Afdrukken in Excel. Afdrukbereik, afbeeldingen, kantlijnen e.d. Excel afdrukken Afdrukken in Excel. Afdrukbereik, afbeeldingen, kantlijnen e.d. Peter Franke 2-2-2014 Inhoud Excel Les 07 Afdrukken... 3 Marges [ Kantlijnen ]... 3 Afdrukstand.... 4 Afdrukbereik... 4 Afdrukken

Nadere informatie

Handleiding Albupad - Album Page Designer versie 1700

Handleiding Albupad - Album Page Designer versie 1700 Handleiding Albupad 1 Handleiding Albupad - Album Page Designer versie 1700 Albupad (Album Page Designer) is een computerprogramma voor Windows waarmee u gemakkelijk en snel albumbladen voor bijvoorbeeld

Nadere informatie