Richtlijnen voor het Project-MER Hervergunning en verandering van een pluimveebedrijf te Wuustwezel

Transcriptie

1 Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Koning Albert II-laan 20 bus BRUSSEL Tel: 02/ mer@vlaanderen.be Richtlijnen voor het Project-MER Hervergunning en verandering van een pluimveebedrijf te Wuustwezel Initiatiefnemer: D. Matthysen Blekenberg Wuustwezel 21 januari 2016 PRMER-2285-RL

2 1. Inleiding Het voorgenomen project betreft de hervergunning en verandering van het pluimveebedrijf D. Matthysen, Blekenberg 55 te 2990 Wuustwezel. Momenteel is dit bedrijf vergund tot 21/08/2028 voor het houden van slachtkippen verdeeld over vier traditionele stallen. De gewenste toestand bestaat uit het houden van slachtkippen in dezelfde vier stallen die evenwel zullen uitgerust worden met het AEA-systeem P6.4 (warmtewisselaar met luchtmengsysteem voor droging van de strooisellaag). Deze activiteiten zijn onderworpen aan de m.e.r.-plicht volgens het project-m.e.r.-besluit 1, met name: Bijlage I 21a) installaties voor intensieve pluimvee- of varkenshouderij met meer dan plaatsen voor mesthoenders (ander gevogelte dan legkippen) De initiatiefnemer heeft er bij de start van de m.e.r.-procedure expliciet voor gekozen om de in de kennisgeving voorgestelde methodologie reeds verder uit te werken tot ontwerp-mer en beide gebundeld in te dienen als één document. De dienst Mer van de Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid verklaarde het kennisgevingsdossier volledig op 29 oktober De terinzagelegging in de gemeente Wuustwezel liep van maandag 23 november 2015 tot en met dinsdag 22 december Tegelijkertijd vroeg de dienst Mer adviezen bij de administraties en openbare besturen. Gezien de ligging van het project nabij Nederland wordt een grensoverschrijdende procedure gevolgd. De dienst Mer stelt deze bijzondere richtlijnen (verder richtlijnen) op met het oog op de inhoudsafbakening van het MER. Zij houden rekening met principieel verplichte onderdelen van een project-mer op basis van art van het DABM 2 en met de ontvangen adviezen (zie bijlage). Deze richtlijnen hebben betrekking op de reikwijdte, het detailleringsniveau en de inhoudelijke aanpak van het project-mer. Het project-mer moet opgesteld worden zoals door de initiatiefnemer voorgesteld is in de kennisgeving en aangevuld/aangepast worden met de specifieke vereisten die in deze richtlijnen geformuleerd zijn. Waar de kennisgeving en de richtlijnen van elkaar zouden afwijken, moet voorrang gegeven worden aan de richtlijnen. 2. Doelstelling, verantwoording en besluitvorming Het project beoogt een verhoging van het aantal slachtkippen (van naar ) dat gehuisvest wordt in de vier bestaande stallen die omgevormd worden van traditioneel naar AEA (systeem P6.4). 1 Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage, B.S. 17 februari 2005, zoals herhaaldelijk gewijzigd. 2 Decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, B.S. 3 juni 1995, zoals herhaaldelijk gewijzigd (DABM). Dienst Mer Richtlijnen PR2285 2

3 Het MER zal een overzicht bevatten van de bestaande en aan te vragen vergunningstoestand (zowel stedenbouwkundige vergunning als milieuvergunning). Relevante vorige bijzondere vergunningsvoorwaarden zullen worden opgesomd en het MER zal aangeven hoe dit MER hierop een antwoord kan geven. Het MER moet relevante gegevens en conclusies uit voorgaande rapportages oplijsten (alle relevante milieustudies, ook andere dan m.e.r.-rapportages). Het MER dient bij de milieuvergunningsaanvraag gevoegd te worden. Het MER is niet alleen een hulp bij de besluitvorming, maar volgens art van het DABM moeten de conclusies ook doorwerken in de besluitvorming. Het MER moet hiermee rekening houden bij de formulering van mogelijke alternatieven, milderende of compenserende maatregelen. 3. Beschrijving project en alternatieven Zoals in de kennisgeving vermeld wordt, zal het MER de volgende alternatieven onderzoeken en beoordelen: o nulalternatief Inzake uitvoeringsalternatieven gaan de deskundigen na of er relevante BBT-studies of BREFnota s beschikbaar zijn en toetsen het bedrijf/project hieraan. De BBT toetsing moet duidelijk terug te vinden zijn door de checklist BBT/BREF tabelmatig toe te voegen. 4. Juridische en beleidsmatige context De kennisgeving bevat het juridische en beleidsmatige kader dat voor dit MER van belang is in de vorm van een duidelijke overzichtsmatrix. Het MER zal zorgvuldig nagaan waar de projectrelevantie zich situeert. Het is van belang om ook tijdens het opstellen van het MER de stand van zaken hiervan op te volgen. De juridische en beleidsmatige randvoorwaarden met een ruimtelijke component moeten cartografisch gepresenteerd worden. De volgende randvoorwaarden dienen te worden aangepast, opgevolgd of aangevuld: - tabel 5; p. 19; bovenaan: het projectgebied ligt niet in maar op 750m van een vogelrichtlijngebied; - tabel 17; p. 45; ingreep-effectenschema: ook geluidshinder (avi)fauna opnemen onder productieproces ; - Vermelden dat FLUXYS Belgium NV over een ondergrondse stockagezone voor aardgas op aanzienlijke diepte beschikt en dat geen werken op meer dan 100m onder de zeespiegel mogen uitgevoerd worden. 5. Algemene en Methodologische aspecten Dienst Mer Richtlijnen PR2285 3

4 De afbakening van het studiegebied zal voldoende gemotiveerd worden per discipline, rekening houdend met het feit dat het studiegebied zowel het projectgebied als het gebied waar effecten zich kunnen voordoen moet omvatten. De ruimtelijke afbakening moet voor elke discipline duidelijk tekstueel omschreven worden en, indien mogelijk, voorgesteld worden op kaart. De referentiesituatie is: - voor wat betreft de verandering (toename aantal dieren en ombouw naar AEA P6.4): de situatie waarbij de vier traditionele stallen geëxploiteerd worden; - voor wat betreft de hervergunning: de situatie waarbij de vier stallen aanwezig zijn doch niet geëxploiteerd worden. In het MER moet duidelijk aangegeven worden met welke ontwikkelingsscenario s rekening gehouden wordt of juist niet bij de beschrijving van een referentiesituatie, en moet voor elk ontwikkelingsscenario duidelijk gemotiveerd worden waarom. Er moet ook aangegeven worden voor welke disciplines de ontwikkelingsscenario s al dan niet relevant zijn. Dit dient beschreven te worden in een algemeen hoofdstuk voorafgaand aan de effectbespreking per discipline. De methodologie voor de effectvoorspelling zal binnen elke discipline in het project-mer duidelijk en transparant omschreven worden. Tevens zal per discipline aangegeven worden op basis van welke criteria een effect beoordeeld wordt. Het resterend effect na de milderende maatregelen zal aangegeven en gekoppeld worden aan het gehanteerde beoordelingskader. De effectenbespreking en -beoordeling dient transparant te gebeuren en aan de hand van volgende terminologie: aanzienlijk negatief (-3), negatief (-2), beperkt negatief (-1) en verwaarloosbaar of geen effect (0). Bij de beschrijving van de bestaande toestand en van de milieueffecten moet, als aanvulling op de kennisgeving, voldoende aandacht besteed worden aan het volgende: Met betrekking tot de discipline lucht: - Geur: o Bij het bespreken van de bronnencluster dient steeds concreet gespecifieerd te worden welke dieren aanwezig zijn en in welke aantallen. o Er dient duidelijk omschreven te worden hoe de indicatorwoningen bepaald worden. Indien er geen relevante indicatorwoningen zijn, zal dit gemotiveerd worden. Tabelmatig moet elke indicatorwoning opgenomen worden (zoals ook door AMV gevraagd) en de cumulatieve geurimmissies moeten, conform het MERrichtlijnenboek landbouwdieren, in drie situaties worden berekend: de huidige vergunde situatie; de huidige vergunde situatie zonder het bedrijf; de geplande situatie. Ook de individuele geurimmissie veroorzaakt door het bedrijf in de huidige en de geplande situatie moet in het MER gerapporteerd worden om alzo ook de individuele geurtoets te kunnen uitvoeren. Dienst Mer Richtlijnen PR2285 4

5 - Stof: o Bij het beoordelingskader voor stof dient getoetst te worden aan de richtwaarde (3-5-10) die vermeld wordt in het richtlijnenboek lucht. Voor PM 10 wordt het toegelaten aantal overschrijdingen per jaar van de daggrenswaarde (35) herrekend naar een rekenkundig jaargemiddelde waarde. Dit rekenkundig gemiddelde bedraagt 31,3 µg/m³ (Celis et al.) Voor PM 10 dient dus getoetst te worden tenopzichte van deze rekenkundig gemiddelde waarde en volgens significantiekader Richtlijnenboek lucht is actueler dan het richtlijnenboek landbouwdieren. Vandaar dat dus getoetst dient te worden aan de richtwaarde van 31,3 µg/m³ i.p.v. de 40 µg/m³ zoals vermeld in het richtlijnenboek landbouwdieren. Met betrekking tot de discipline water: - de bestaande grondwaterwinning zal worden uitgebreid met 2854 m 3 /jaar (van 7100 naar 9954 m 3 /jaar) via twee verbuisde boorputten; VMM Operationeel Waterbeheer verwacht geen significant negatieve effecten als de bestaande regelgeving (o.m. hemelwaterverordening, VLAREM, zoneringsplan, ) strikt wordt nageleefd. - Geef in het MER voor elke grondwaterwinning aan of het grondwater onttrokken wordt uit een freatische of een gespannen watervoerende laag. De grondwatertafeldaling wordt in de kennisgeving berekend met de formule van Theis. Voor de boorputten werd telkens een pomptijd opgenomen. De pompen zullen enkele malen per dag aan- en afslaan. De formule van Theis laat toe om op basis van de bodemkarakteristieken (dikte aquifer, doorlaatbaarheid, etc.) en het debiet van de pomp, de invloedskegel in een bepaalde watervoerende laag te berekenen na een bepaalde tijd pompen aan een constant debiet uit de watervoerende laag. De invloedsstraal, berekend met de formule van Theis, ligt steeds op oneindig. Er wordt dus nooit een evenwicht bereikt. Bij de effectbepaling van een grondwaterwinning zijn er dus twee mogelijkheden : o De formule van Theis laat toe om de afstand van een verlaging te berekenen in functie van de verlopen tijd van de pomping. De formule is bruikbaar indien een bedrijf zijn dagelijkse waterbehoefte zou winnen binnen een gekend tijdsinterval van enkele uren, waarbij de winning de rest van de dag stil ligt. In het MER dient deze tijdsduur, die bij de berekening werd gebruikt, te worden opgegeven. De bekomen waarde van de reikwijdte voor een bepaalde verlaging stemt dan overeen met het maximum op het ogenblik van het uitschakelen van de pomp. Vervolgens dient te worden nagegaan of in de periode van stilstand van de pomp, er genoeg herstel optreedt zodat het grondwaterpeil terug stijgt tot het oorspronkelijke rustpeil van vóór de pomping. Geef in het MER aan hoeveel tijd er tussen twee pompbeurten zit. Toon in het MER aan dat de tijd tussen twee pompbeurten voldoende is om de grondwatertafel terug tot zijn oorspronkelijk niveau te laten komen. Zo niet, dan zullen er cumulatieve verlagingseffecten optreden tot er een evenwicht zal zijn met de grondwatervoeding. Deze evenwichtstoestand kan niet met de formule van Theis worden berekend, alvast niet zonder dat er aannames zouden worden gemaakt voor de parameters die eigenlijk in het MER moeten worden berekend om het effect van de waterwinning in te schatten. o Indien niet kan worden aangetoond dat het grondwaterpeil zich volledig herstelt tussen twee pompingen in, dan dient gebruik te worden gemaakt van berekeningsmethoden voor permanente stroming in evenwichtstoestand met de grondwatervoeding (bij voorkeur de methoden van Dupuit voor freatische aquifers en de formule van Thiem voor gespannen aquifers). Dienst Mer Richtlijnen PR2285 5

6 - Indien de berekende grondwaterdaling reikt tot aan een andere bedrijfsvreemde winning. Bespreek dan de interferentie tussen de eigen boorputten en de interferentie met de bedrijfsvreemde boorput. Bij het analyseren van de wederzijdse beïnvloeding van grondwaterwinningen, dient steeds een analyse van de overlappende verlagingskegels te worden uitgevoerd. Een uitspraak over de aanzienlijkheid van elkaar beïnvloedende bemalingen moet steeds gebaseerd zijn op de specifieke omstandigheden, eigen aan het project. - Het significantiekader voor de grondwaterwinning dient gevolgd te worden zoals dat voorgesteld wordt in het richtlijnenboek water. Om de impact van een grondwaterwinning te beoordelen staat in het richtlijnenboek water een schematische voorstelling (figuur 5-5). Indien dit significantiekader niet gevolgd wordt dient door een erkende deskundige en op basis van wetenschappelijk materiaal gemotiveerd te worden waarom van dit significantiekader afgeweken wordt. - Het significantiekader voor overmatig waterverbruik dient gevolgd te worden zoals dat in het richtlijnenboek landbouwdieren vermeld wordt. Met betrekking tot de discipline mens-toxicologische en psychosomatische aspecten: Het richtlijnenboek Mens-Gezondheid werd niet gevolgd. In de discipline Mens-Gezondheid dient de impact van de verandering op de omwonenden onderzocht te worden (o.a. m.b.t. geluid, geur, stof, verkeer, verstoring nachtritme ). Het gezondheidsrisico moet getoetst worden aan de geldende WGO- advieswaarden. Dit ontbreekt in het MER voor discipline lucht (fijn stof) en geluid. Geur: Het aantal woningen waarbij de geuremissies een negatief, matig negatief of gering negatief effect veroorzaken is in tabel 23 hoger dan in de tekst omschreven onder 14.1 (synthese milieueffecten, milderende maatregelen en conclusies). Deze uitspraken moeten op elkaar worden afgestemd. De geuremissie moeten worden getoetst aan de richt- en grenswaarde voor zeer onaangename geuren en onaangename geuren (hoog en matig geurgevoelige bestemming) zoals beschreven in het richtlijnenboek lucht. De contour 0-3 se/m³ is onvoldoende uitgesplitst in kaart gebracht: Op de geurkaart moeten de contouren van 0,5 se/m³ en 1,5 se/m³ worden aangeduid zodat het zichtbaar wordt of woongebied al dan niet binnen deze contour valt en hoeveel woningen er zich bevinden binnen deze contour. De milderende maatregelen moeten zo worden voorgesteld dat binnen de contour van 0,5 se/m 3 geen woongebied gelegen is. Er worden in het dossier onvoldoende milderende maatregelen voorgesteld gelet op het feit dat er in de toekomstige situatie ter hoogte van 254 (of zijn het er 257?) woningen een negatief effect verwacht wordt. Geluid In de geplande situatie worden de richtwaarden voor geluid s avonds en s nachts overschreden. Het voorstel om tijdens het laden en lossen van de dieren de motoren stil te leggen, is onvoldoende als milderende maatregel. Ter hoogte van alle woningen moet het geluid worden afgetoetst aan de Night Noise Guidelines (WGO, 2009) van 40 db(a) (L Anight, outside) a.d.h.v. geluidskaarten. Dienst Mer Richtlijnen PR2285 6

7 Fijn stof Er werd niet getoetst aan de WGO- richtwaarden (2005) voor PM 2,5 en PM 10 die strenger zijn dan de EU-grenswaarden. Daarom stelt het Agentschap Zorg en Gezondheid de richtwaarden van de WGO voor als volgende streefwaarden: jaargemiddelde daggemiddelde PM µg/m³ 50 µg/m³ PM µg/m³ 25 µg/m³ Met betrekking tot de discipline fauna en flora: Het ontwerp-mer bevat geen expliciete Passende Beoordeling maar het Agentschap voor Natuur en Bos is van mening dat alle elementen, die nodig zijn om de mogelijke negatieve impact van het bedrijf op de nabijgelegen speciale beschermingszones te kunnen beoordelen, aanwezig zijn mits bij de IFDM-modellering gelet wordt op wat volgt: - voor het nabijgelegen habitatrichtlijngebied is het significantiekader uit de praktische wegwijzer vermesting/verzuring van toepassing en niet dat uit het RLB Landbouwdieren; - de zoekzonekaart versie 2.0 is van toepassing vanaf 18/09/2015 en moet worden gebruikt i.p.v. de zoekzonekaart versie 1.0; de op pagina 128 aangegeven aandachtsgebieden moeten bij de effectbespreking op p.139 uitgebreider behandeld worden en op kaarten met de kritische last van verzurende en vermestende deposities worden weergegeven. 6. Leemten in de kennis Het MER zal opgave doen van de leemten in kennis die tijdens het uitvoeren van het onderzoek werden vastgesteld. Deze zijn opgedeeld naar aard van de leemte waarbij dan onderscheid gemaakt wordt tussen leemten m.b.t. het project, m.b.t. inventarisatie en aangaande methode en inzicht. Het MER zal ook aangeven hoe met deze leemten is omgegaan en hoe zij kunnen doorwerken naar de besluitvorming. 7. Monitoring en evaluatie Het MER zal per discipline/thema eventueel opvolgingsmaatregelen voorstellen, bijvoorbeeld vanuit de vergunningsreglementering of vanuit de leemte(n) in de kennis. 8. Integratie en eindsynthese Het MER zal in een afzonderlijk deel een discipline overschrijdende samenvatting bevatten over de verwachte gevolgen voor het milieu en hoe en in welke mate de voorgestelde maatregelen deze kunnen milderen. De milderende maatregelen die voorgesteld worden vanuit verschillende disciplines zullen discipline-overschrijdend t.a.v. elkaar afgewogen worden. Bij de milderende Dienst Mer Richtlijnen PR2285 7

8 maatregelen zal in de mate van het mogelijke aangegeven worden waar deze zullen/kunnen doorwerken. Deze synthese zal aangeven of het project een voor het milieu haalbaar project is of welke maatregelen nodig zijn om het project haalbaar te maken. 9. Tewerkstelling, investering en gebruikte materialen In dit hoofdstuk zal het rapport aangeven welke de verwachte tewerkstellings- en investeringseffecten zijn van de voorgenomen activiteit. In dit hoofdstuk zal tevens worden aangegeven welke materialen (aard en hoeveelheid) er voor dit project zullen worden gebruikt, indien dit nog niet beschreven werd bij de projectbeschrijving. 10. Niet-technische samenvatting De niet-technische samenvatting zal een afzonderlijk leesbaar deel van het rapport vormen, dat de essentie van de overige delen beknopt en correct weergeeft. De tekst moet zodanig geschreven zijn dat hij begrijpelijk is voor een gemiddelde lezer. Figuren of kaarten dienen ter ondersteuning van de tekst in deze samenvatting te zijn opgenomen. Bij het schrijven van de niet-technische samenvatting kan gebruik gemaakt worden van de handleiding niet-technische samenvatting zoals gepubliceerd op Deze niet-technische samenvatting zal in het project-mer als afzonderlijk hoofdstuk opgenomen ofwel als afzonderlijk document opgesteld worden en zal tevens in digitale vorm aangeleverd worden. De dienst Mer vraagt ook om op het voorblad van de niet-technische samenvatting de handtekeningen van alle deskundigen op te nemen. 11. Vorm van het MER Met betrekking tot de vorm en presentatie vraagt de dienst Mer: - recent kaartmateriaal te gebruiken, telkens voorzien van een duidelijke bronvermelding, schaalaanduiding, noordpijl en legende. Waar mogelijk dienen de grenzen van het terrein duidelijk aangegeven te zijn en dient door het kaartmateriaal ook duidelijk te zijn welke de omringende activiteiten/bedrijven zijn; - achtergrondinformatie in de bijlagen op te nemen; - na te gaan of de in de kennisgeving vermelde gegevensbronnen, die bij de realisatie van het MER zullen worden gebruikt, nog steeds de meest actuele zijn; - een verklarende woordenlijst, afkortingenlijst en literatuurlijst bij het rapport op te nemen; - te waken over de afstemming tussen de tekst van het eigenlijke MER en de niet-technische samenvatting; - de ingediende eindversies van het rapport en de niet-technische samenvatting door de initiatiefnemer, de coördinator en alle deskundigen te laten ondertekenen; - Het definitieve project-mer evenals de niet technische samenvatting digitaal aan de dienst Mer te bezorgen. Dienst Mer Richtlijnen PR2285 8

9 12. Goedkeuring team van erkende MER-deskundigen Zoals voorgesteld in de volledig verklaarde kennisgeving worden volgende disciplines in het project-mer opgesteld door een erkend MER-deskundige: lucht, water en bodem. De disciplines geluid en trillingen, mens-toxicologie, mens-ruimtelijke aspecten, mobiliteit, landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie en fauna en flora zullen door de coördinator van het MER opgesteld worden. Het in de volledig verklaarde kennisgeving voorgestelde team van erkende MER-deskundigen wordt goedgekeurd. Wijzigingen aan het team van deskundigen in de loop van het m.e.r. moeten gemeld worden aan de dienst Mer. De beslissing over deze wijzigingen zal per brief meegedeeld worden aan de initiatiefnemer. Tenslotte wordt aanbevolen tijdens het opstellen van het MER contact te houden met de dienst Mer en met de overige instanties, in het bijzonder in functie van de verwerking van hun adviezen in het MER. Digitaal getekend Door Paul Van Snick Afdelingshoofd Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Richtlijnen PR2285 9

10 Bijlage Aantal inspraakreacties die tijdens de terinzagelegging ingediend werden bij: - Gemeente Wuustwezel: geen - Dienst Mer: geen Lijst met de instanties die schriftelijk gereageerd hebben en verder betrokken worden in de procedure: - Agentschap voor Natuur en Bos buitendienst Antwerpen - Fluxys Infoworks - OVAM - Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid; Afdeling Toezicht Volksgezondheid Antwerpen - VMM Operationeel Waterbeheer - LNE Afdeling Milieuvergunningen Antwerpen - Provincie Antwerpen - Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant - Gemeente Wuustwezel Lijst met de instanties die niet gereageerd hebben: - Departement Landbouw en Visserij; Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Antwerpen - Onroerend Erfgoed Antwerpen - Ruimte Vlaanderen APL Antwerpen - VMM Ecologisch Toezicht Dienst Mer Richtlijnen PR