Donderdag 18 juli 2019 Grote Zaal uur. Bamberger Symphoniker Jakub Hrůša, dirigent Joshua Bell, viool

Transcriptie

1 Donderdag 18 juli 2019 Grote Zaal uur Bamberger Symphoniker Jakub Hrůša, dirigent Joshua Bell, viool Antonín Dvořák Vioolconcert in a, op. 53 (1879) Allegro ma non troppo Adagio ma non troppo Finale: Allegro giocoso ma non troppo PAUZE Bedřich Smetana Má vlast ( ) Vyšehrad Vltava (De Moldau) Šárka Z českých luhů a hájů (Van de Boheemse bossen en velden) Tábor Blaník

2 TOELICHTING De namen Bedřich Smetana en Antonín Dvořák staan symbool voor de Tsjechische nationalistische muziek. Het land dat we nu kennen als Tsjechië maakte in de tweede helft van de negentiende eeuw deel uit van het Oostenrijks-Hongaarse rijk, geregeerd door het Habsburgse koningshuis. De Oostenrijkse dominantie wakkerde bij velen ongenoegen en verzet aan, ook in de muziek. Componisten als Smetana en Dvořák vonden in hun inheemse volksmuziek en dansritmes de materialen voor een individuele muzikale stijl, met een duidelijke nationale identiteit. Volks vioolconcert Dvořáks carrière kwam wat moeizaam op gang. Hij kreeg pas internationale bekendheid nadat Johannes Brahms hem bij uitgever Simrock had geïntroduceerd en deze Dvořáks Slavische dansen had gepubliceerd. Kort daarop schreef Dvořák nog zo n werk vol Tsjechische lyriek en folkloristische invloeden: het Vioolconcert in a, op. 53. Hij droeg de compositie op aan de legendarische violist Joseph Joachim. Deze zei gecharmeerd te zijn van Dvořáks Vioolconcert, maar kwam desondanks meermalen met correcties. Tegen de tijd dat Dvořák de laatste herzieningen had doorgevoerd in zijn partituur, waren er jaren verstreken en besefte Dvořák dat Joachim zijn Vioolconcert misschien wel nooit in première zou brengen. Op 14 oktober 1883 was die eer aan de jonge Tsjechische vioolvirtuoos František Ondříček. Het volkse karakter van het Vioolconcert komt het duidelijkst naar voren in de rondo-finale: voor het terugkerende hoofdthema gebruikte Dvořák de furiant, een Boheemse dans die hinkt tussen twee- en driekwartsmaat. Een van de tussendelen baseerde hij op de dumka, een soort lamento van Oekraïense origine. Nationalistische toongedichten Má vlast (Mijn vaderland), een cyclus van zes symfonische gedichten, is Bedřich Smetana s ultieme nationalistische én bekendste werk. Zowel muzikaal als spiritueel vormt de cyclus een eenheid. De zes delen van Má vlast vieren het rijke Boheemse erfgoed en het land waar Smetana zo trots op was: Vyšehrad gaat over de legendarische Praagse rots met zijn ruïne, die boven de Moldau-rivier torent; Vltava is Tsjechiës grootste rivier, beter bekend als de Moldau; Šárka portretteert de mythische rebelse vrouw, die mannelijke autoriteit verafschuwde en wraak nam op haar ontrouwe minnaar; Van de Boheemse bossen en velden schildert het weidse Tsjechische landschap; Tábor is een stad in Zuid- Bohemen, hoofdkwartier van de Hussieten, de volgelingen van religieus hervormer Jan Hus; en Blaník is de berg waar de verslagen Hussieten hun kans afwachtten om te helpen bij het herstellen van de Tsjechische natie. De delen worden geregeld afzonderlijk uitgevoerd, vaker dan de cyclus als geheel. Vltava is verreweg het populairst. Het begint met kronkelende, vloeibare lijnen van de fluiten die het kabbelende water verbeelden. De rivier voert ons langs een jachtscène in het bos, een rustieke dorpsbruiloft, dansende waternymfen in het maanlicht, stroomversnellingen en Vyšehrad. Anneloes Brand ZOMERCONCERTEN.NL

3 BIOGRAFIE SUMMARY De Bamberger Symphoniker draagt de naam van zijn thuisbasis en is in 1946 ontstaan door de hereniging van gevluchte Duitse musici, van wie een groot aantal uit Praag. In 2003 kreeg het orkest de eretitel Bayerische Staatsphilharmonie van het Beierse deelstaatsbestuur. De gezamenlijke Tsjechische roots ziet men weerspiegeld in de concertprogrammering en cd-opnamen: onder Hrůša s leiderschap nam het orkest tot dusver onder meer Smetana s Má vlast en Dvořáks Negende symfonie op. Jakub Hrůša is sinds 2016 de vijfde chefdirigent van het gezelschap. Hrůša, geboren in Brno, studeerde orkestdirectie aan de Muziekacademie in Praag. Van 2009 tot 2015 was hij chef-dirigent van de Praagse Filharmonie en sinds 2016 vervult hij die functie bij de Bamberger Symphoniker. Naast zijn vaste gastdirigentschappen bij het Philharmonia Orchestra, de Tsjechische Filharmonie en het Tokyo Metropolitan Symphony Orchestra, staat de Tsjechische dirigent regelmatig voor orkesten als het Koninklijk Concertgebouworkest, het Mahler Chamber Orchestra en de New York Philharmonic. Als operadirigent leidde Hrůša diverse producties bij het Glyndebourne Festival en in onder meer de Wiener Staatsoper en Royal Opera House Covent Garden. Al meer dan dertig jaar treedt Joshua Bell op met de beste orkesten, dirigenten en musici ter wereld. Daarnaast wijkt de Amerikaanse violist graag zo nu en dan af van het klassieke pad door samen te werken met artiesten als Chick Corea, Sting en Edgar Meyer. Onder zijn vele cd s, waarvan een aantal is bekroond, bevinden zich enkele soundtracks, zoals die van de film The Red Violin. In 2011 volgde hij Sir Neville Marriner op als artistiek leider van de Academy of St Martin in the Fields. Shortly after Antonín Dvořák composed his Slavonic Dances, he wrote another work suffused with Czech lyricism and folk influences: the Violin Concerto in A minor, op. 53. The folkloric character of the Violin Concerto is clearly evident in the Rondo Finale, based on a Bohemian dance called the furiant, which skips between 2/4 and 3/4 time. One of the middle movements is inspired by the dumka, a type of lament originating in Ukraine. Má vlast (My Fatherland), a cycle of six symphonic poems, is Bedřich Smetana s most nationalistic and best-known work. The six movements pay tribute to the rich Bohemian heritage and the country Smetana was so proud of: the Vyšehrad movement is about the legendary rock, topped by a ruined castle, towering over the Moldau river; the Vltava (better known as the Moldau) is the Czech Republic s longest river. Šárka portrays a mythical female rebel, unwilling to bow to male authority and seeking revenge from her unfaithful lover; From the Bohemian woods and fields depicts the grand Czech landscape; Tábor describes a city in South Bohemia, the former headquarters of the Hussites, followers of a religious reformer named Jan Hus; and Blaník is the mountain where the defeated Hussites awaited their chance to help restore the Czech nation. Translation: Eileen Stevens

4 EN VERDER... Online Uw concertbezoek gaat online verder! Deel uw concertervaring op social media. Bekijk concertfragmenten op Facebook, beluister de mooiste muziek via onze Spotify-playlist, of neem een kijkje achter de schermen via Instagram. Tip: op concertgebouw.nl/ontdek gaat er een wereld voor u open. ZomerConcerten Live! Geniet nog even na van het concert tijdens ZomerConcerten Live in de Spiegelzaal! Met vanavond een ontmoeting met dirigent Jakub Hrůša en violist Joshua Bell. U bent van harte welkom. BankGiro Loterij Het Concertgebouw en de BankGiro Loterij zijn trots op hun jarenlange samenwerking. Sinds 2000 schenkt de loterij jaarlijks een substantieel bedrag; in 2018 was dat bijna 2 miljoen euro. Dit wordt onder meer besteed aan de verduurzaming van het gebouw. Nieuw vanaf dit jaar zijn de BankGiro Loterij ZomerConcerten: meer dan tachtig concerten in juli augustus, van klassiek en filmmuziek tot pop en jazz. Deelnemers van de BankGiro Loterij krijgen met hun VIP-KAART 50% korting. Kijk op zomerconcerten.nl. Optimaal genieten Veel van onze bezoekers willen optimaal van de muziek genieten door geconcentreerd en in stilte te luisteren. Wij vragen u daarom hinderlijke geluiden, zoals hoesten, zoveel mogelijk te vermijden.zet uw telefoon op stil en houd er rekening mee dat ook oplichtende schermen de concentratie kunnen verstoren. di 27/ uur Grote Zaal Concerttip Violist Frank Peter Zimmermann speelt Prokofjev Geen virtuoze opschepperij, maar daadwerkelijke inhoud. Zimmermann soleert in Prokofjevs Eerste vioolconcert bij het Shanghai Symphony Orchestra. Long Yu leidt Rachmaninoffs Symfonische dansen en werk van Qigang Chen. ZOMERCONCERTEN.NL

5 PLATTEGROND VAN HET CONCERTGEBOUW ZOMERCONCERTEN.NL

6 KLASSIEK VOOR IEDEREEN LUISTER VIA DE KABEL CLASSIC FM APP PARTNER VAN ENJOY THE BEAUTY OF CLASSICAL MUSIC