Zondag 14 juli 2019 Grote Zaal uur. Orkest van het Oosten Ed Spanjaard, dirigent Emmanuel Tjeknavorian, viool

Transcriptie

1 Zondag 14 juli 2019 Grote Zaal uur Orkest van het Oosten Ed Spanjaard, dirigent Emmanuel Tjeknavorian, viool Richard Wagner Vorspiel uit Die Meistersinger von Nürnberg, WWV 96 (1862) Hector Berlioz Le carnaval romain, ouverture catactéristique, op. 9 (1844) Max Bruch Eerste vioolconcert in g, op. 26 (1866/67) Vorspiel: Allegro moderato Adagio Finale: Allegro energico PAUZE Maurice Ravel Ma mère l oye (1911) Prélude (voorspel) Danse du Rouet et scène (Dans van het spinnewiel en scène) Pavane de la Belle au bois dormant (Pavane van Doornroosje) Les entretiens de la Belle et de la Bête (Gesprek tussen de Schone en het Beest) Petit Poucet (Klein Duimpje) Laideronnette, Impératrice des Pagodes (Laideronnette lelijke heks, Keizerin van de pagoden) Le jardin féerique (De toverachtige tuin)

2 TOELICHTING Klassieke muziek kan veel raakvlakken hebben met het heden. Richard Wagners opera s drukten een onuitwisbaar stempel op de muziekgeschiedenis en beïnvloedden zelfs moderne epische (film)series als Lord of the Rings en Game of Thrones. Bij zijn leven was hij al het centrum van een sekte-achtige cultus die nog altijd floreert. En net als Michael Jackson was Wagner buiten zijn muziek om een discutabel persoon. Dat doet niets af aan de aanstekelijkheid van de Meistersinger-ouverture, het voorspel van een vrolijke opera waarin de zangers van een middeleeuws zangersgilde tegen elkaar op kwinkeleren om een mooie dame te imponeren. Bruchs oerromantische concert Max Bruch werd een wat tragische figuur: hij componeerde tot zijn tachtigste, maar evenaarde nooit meer het succes dat hij als twintiger scoorde met zijn Eerste vioolconcert. De reden: Bruch ging niet met zijn tijd mee. Maar dit oerromantische concert uit 1866/67 paste precies in de tijdgeest het publiek was destijds dol op vioolvirtuozen. En het fascineert nog steeds, dankzij de gloedvolle melodieën en de pakkende zigeunersfeer van het slotdeel. Aanvankelijk was Bruch blij met het succes, maar toen zijn twee latere vioolconcerten (en vrijwel al zijn andere composities) genegeerd werden bromde hij dat uitvoeringen van dit werk wettelijk verboden moesten worden. Sprookjes van Ravel Voor Maurice Ravel was muziek puur escapisme: in bijna al zijn werken verplaatst hij de luisteraar naar exotische culturen of voorbije tijden. In Ma mère l oye (Moeder de Gans) wekt hij diverse sprookjes tot leven of elementen daaruit, zoals een spinnewiel (in Danse du rouet) of een tovertuin (Le jardin féerique). Ook Klein Duimpje (Petit Poucet) komt voorbij, met de vogeltjes die zijn broodkruimelspoor opeten, en het duo La Belle et la Bête dat hier dankzij Disney bekender is als Beauty and the Beast. Het meest exotisch is de episode over de afzichtelijke oosterse keizerin Laideronnette die zich laat bewonderen in haar bad. Hier kon Ravel zich uitleven in Chinese toonladders, een stijlmiddel dat hij vaker in zijn werk toepaste. Berlioz: gepassioneerd hemelbestormer Romantischer dan Hector Berlioz kan een kunstenaar niet zijn. Op zijn dertigste kon hij al terugzien op een bijna-fatale verliefdheid, bijna-fataal opiumgebruik, een mega-symfonie voor honderddertig musici en een geplande wraakmoord die niet doorging. Later volgden nog diverse mislukte theaterprojecten, een uren durende opera, overspel en ruzie met vrijwel iedereen in het muzikale bedrijf. Berlioz was, kortom, een gepassioneerde hemelbestormer. Te midden van al dat spektakel is Le carnaval romain een van zijn uitbundigste stukken en een fraai staaltje van zijn kleurrijke orkestratiekunst precies wat je bij een carnavalstafereel in Rome verwacht. De thema s ontleende hij aan zijn eerste (geflopte) opera, maar deze concertouverture werd wél een succes mede dankzij de expressieve solo voor althobo. Michiel Cleij ZOMERCONCERTEN.NL

3 BIOGRAFIE SUMMARY Het Orkest van het Oosten bestaat ruim tachtig jaar en onderging in die periode diverse naamsveranderingen. Tegenwoordig geeft het orkest zo n 75 concerten per jaar, met name in de provincie Overijssel. Internationale grootheden als Heinrich Schiff en Gidon Kremer traden met het orkest op. Het orkest begeleidt diverse koren en jaarlijks een productie van de Nederlandse Reisopera. Voortdurend zoekt het nieuwe publieksgroepen via bijzondere projecten. Het Orkest van het Oosten fuseert deze zomer met Het Gelders Orkest en geeft vanavond een van zijn laatste concerten onder de huidige naam. Vaste dirigent is Ed Spanjaard, als opvolger van respectievelijk Jaap van Zweden en Jan Willem de Vriend. De allround dirigent specialiseerde zich in nieuwe muziek en opera. Vanaf 1982 leidde hij het Nieuw Ensemble. Hij dirigeerde daarnaast vrijwel alle Nederlandse orkesten en vervulde internationaal gastdirigentschappen. Spanjaard was jarenlang verbonden aan het Limburgs Symfonie Orkest. Emmanuel Tjeknavorian (Wenen, 1995) kreeg in 2015 internationale bekendheid door zijn onderscheiding op de Jean Sibelius Vioolcompetitie. Als Rising Star debuteerde hij in het seizoen op diverse Europese concertpodia, waaronder Het Concertgebouw. Dat resulteerde in samenwerking met sterdirigenten als Semyon Bychkov en Riccardo Chailly. Uitnodigingen voor concerten en muziekfestivals komen uit heel Europa. Tot zijn vaste speelplekken behoren inmiddels het Konzerthaus in Wenen en het Dortmund Konzerthaus (waar hij deel uitmaakt van de serie Junge Wilde). Dankzij een donateur van de Londense Beare s International Violin Society heeft de violist een Stradivarius uit 1698 in bruikleen. Richard Wagner was the founding father of fantasy operas involving enchanted swords, mythical knights, and revenge. One exception is Die Meistersinger von Nürnberg, a comic opera about a contest between medieval guild singers who hope to warble their way into winning a lady s hand in marriage. The work s Vorspiel sets the scene for this enchanted backdrop. Max Bruch wrote one of the most famous violin concertos ever, and that s also its tragedy. He wrote the work in his twenties and never again attained the same success. Bruch didn t keep pace with the times and younger composers overtook him. But this ultra-romantic Violin Concerto No. 1 in G minor, op. 26 still overwhelms, thanks to its poignant melodies and the finale s Hungarian mood. Maurice Ravel was also a master at evoking exotic worlds. He brought numerous fairytales to life with his enchanting orchestration of Ma mère l oye (Mother Goose) including, Tom Thumb, Beauty and the Beast, and Laideronnette, Empress of the Pagodas. Hector Berlioz was another composer who excelled at using a brilliant orchestral palette. But where Ravel favoured a lighter touch, Berlioz took things up a notch. The sky was the limit in his Roman Carnaval, with a beautiful English horn solo providing a brief oasis of rest. Translation: Eileen Stevens

4 EN VERDER... Online Uw concertbezoek gaat online verder! Deel uw concertervaring op social media. Bekijk concertfragmenten op Facebook, beluister de mooiste muziek via onze Spotify-playlist, of neem een kijkje achter de schermen via Instagram. Tip: op concertgebouw.nl/ontdek gaat er een wereld voor u open. ZomerConcerten Live! Geniet nog even na van het concert tijdens ZomerConcerten Live in de Spiegelzaal! Met vanavond een ontmoeting met dirigent Ed Spanjaard en violist Emmanuel Tjeknavorian. U bent van harte welkom. BankGiro Loterij Het Concertgebouw en de BankGiro Loterij zijn trots op hun jarenlange samenwerking. Sinds 2000 schenkt de loterij jaarlijks een substantieel bedrag; in 2018 was dat bijna 2 miljoen euro. Dit wordt onder meer besteed aan de verduurzaming van het gebouw. Nieuw vanaf dit jaar zijn de BankGiro Loterij ZomerConcerten: meer dan tachtig concerten in juli augustus, van klassiek en filmmuziek tot pop en jazz. Deelnemers van de BankGiro Loterij krijgen met hun VIP-KAART 50% korting. Kijk op zomerconcerten.nl. Optimaal genieten Veel van onze bezoekers willen optimaal van de muziek genieten door geconcentreerd en in stilte te luisteren. Wij vragen u daarom hinderlijke geluiden, zoals hoesten, zoveel mogelijk te vermijden.zet uw telefoon op stil en houd er rekening mee dat ook oplichtende schermen de concentratie kunnen verstoren. do 08/ uur Grote Zaal Concerttip Noa Wildschut, Jeugdorkest Nederland & Tsjaikovski Noa Wildschut in een virtuoos maar poëtisch werk vol Franse, Spaanse en Siciliaanse invloeden. Het Jeugdorkest Nederland koppelt Saint-Saëns Derde vioolconcert aan Tsjaikovski s Vierde symfonie. ZOMERCONCERTEN.NL

5 PLATTEGROND VAN HET CONCERTGEBOUW ZOMERCONCERTEN.NL

6 KLASSIEK VOOR IEDEREEN LUISTER VIA DE KABEL CLASSIC FM APP PARTNER VAN ENJOY THE BEAUTY OF CLASSICAL MUSIC