GEZAMENLIJKE BELEIDSVISIE OCW-VSNU INTERNATIONALE MOBILITEIT IN HET WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS CONCEPTVERSIE 9 MEI
|
|
- Hanne Kuipersё
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 GEZAMENLIJKE BELEIDSVISIE OCW-VSNU INTERNATIONALE MOBILITEIT IN HET WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS CONCEPTVERSIE 9 MEI PREAMBULE STATUS VAN DEZE VISIE In deze gezamenlijke beleidsvisie geven het ministerie van OCW en de VSNU hun huidige lange termijn visie en ambitie op internationalisering van het wetenschappelijk onderwijs. De visie moet worden gezien in samenhang met het bestaande OCW-beleid zoals geschetst in de Kamerbrieven over internationale mobiliteit van december 211 en mei 212. Gezien de demissionaire status van het kabinet, betreft dit document een eerste aanzet en richting van een gezamenlijke visie. Deze zal de komende tijd nader worden uitgewerkt en aangescherpt. De visie is een dynamisch document dat regulier zal worden herbezien. WAT IS ONZE AMBITIE 1. Als gevolg van de verschuivende verhoudingen in de wereldeconomie liggen de ambities van Europa 22 in het vergroten van kennis, duurzaamheid en solidariteit (Europa 22). Kennis als stuwende kracht achter duurzame groei. Naarmate een economie dichter bij de technology frontier 1 zit, berust een groter deel van die groei op de bijdragen van hoger opgeleiden, R&D en wetenschappelijk onderzoek. Dat vraagt om een forse versterking van het innovatievermogen, van Europa en van Nederland. Nederland heeft de ambitie uitgesproken om op verschillende terreinen (topsectoren) kennisknooppunten in de wereld te worden. Daar zijn minstens 4. extra bèta-technologische mensen per jaar nodig (Human Capital Agenda s 212). Ook in brede zin heeft Nederland talenten nodig om haar concurrentiepositie te versterken en om de toekomstige vergrijzing en demografische krimp op te vangen. De aantrekkingskracht van Nederland op internationaal toptalent moet daarom groot zijn. 2. De belangrijkste bijdrage die universiteiten kunnen leveren aan een stevige economisch positie van Nederland bestaat uit het aanbieden van ambitieus onderwijs, het verrichten van hoogwaardig onderzoek en het sluitend maken van de innovatieketen. De internationale agenda s zijn bepalend voor de Nederlandse wetenschap. Steeds meer van de financiering wordt in Europese en in mondiale samenwerkingsverbanden verdeeld. De Nederlandse universiteiten moeten daarom samenwerken met de beste universiteiten en onderzoeksinstituten in Europa en elders in de wereld, en aantrekkelijk zijn voor de beste internationale studenten en promovendi. Vooral de snel ontwikkelende landen als Brazilië, Rusland, India en China (BRIC landen) spelen een sleutelrol. In de undergraduate fase is de instroom hoofdzakelijk regionaal, inclusief de grensstreken. De graduate fase (master en PhD) behoort gemengd te zijn, met hoge percentages internationale studenten en PhD s. Gezamenlijke ambities zijn: - het stimuleren van gebalanceerde brain circulation binnen de Europese Unie; - het aantrekken van (top)talent uit niet-eer landen, in het bijzonder de BRIC landen (Brazilie, Rusland, India en China) CPB, Excellence for Productivity, 27
2 In- en uitgaande mobiliteit van talentvolle studenten en promovendi dragen bij aan deze ambities en zijn van groot belang om de internationale concurrentiepositie van instellingen verder te versterken en om Nederlandse studenten voor te bereiden op een internationale arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt voor universitair opgeleiden is immers internationaal. De internationale studenten van nu kunnen de CEO s, wetenschappers en diplomaten van de toekomst zijn en hun toekomstige relaties kunnen voor Nederland van vitaal belang zijn. De Nederlandse studenten in het buitenland leggen de internationale economische, politieke en culturele relaties van de toekomst. Nederland als een open samenleving en omgang met verschillende culturen is een vereiste voor een duurzame ontwikkeling daarvan. De gezamenlijke ambities zijn: a. de uitgaande (studiepunt)mobiliteit van Nederlandse studenten tenminste te handhaven op ongeveer 3 procent (21 26,6 procent, bron WO-monitor). Inzetten op verhogen van de kwaliteit van mobiliteit; b. de internationale ingeschreven studenten in de bachelor-, master en PhDstudenten te verhogen, in het bijzonder gericht op de BRIC-landen Brazilië, Rusland, India en China: a. bachelorfase van 8 procent (12.8) te verhogen naar 15 procent in 216 (bron 1cHO); b. masterfase van 17 procent (14.) te verhogen naar 3 procent in 216 (bron 1cHO) ; c. PhD-fase van 43 procent (3616) te handhaven op hetzelfde niveau (VSNU/WOPI) c. het aantal kwalitatief hoogwaardige samenwerkingsverbanden in Europa door joint degrees en joint programmes te verdubbelen van 1 in 212 naar 2 in 216. d. de stay rate van internationale talentvolle afgestudeerden graduates (masters en PhD s) te verhogen van 2 naar 35 procent in 216 (bron OECD 211). 4. De overheid en de Nederlandse universiteiten streven naar een hoogwaardig wetenschappelijk onderwijs met een ambitieuze en prestatiegerichte studiecultuur. De aanwezigheid van internationale (top) studenten moet bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs en een ambitieuzere studiecultuur. De Nederlandse studenten moet geleerd worden samen te werken in internationale, interculturele (ook veelal virtuele) teams. Leren omgaan met verschillende culturen is een vereiste. Innovatiestudies laten zien dat intercultureel samengestelde teams, onder de juiste condities, beduidend innovatiever zijn dan mono-culturele teams. Voor universiteiten geeft de zogenaamde war for talent nog een extra prikkel om hun kwaliteit te verhogen en die te meten aan internationale kwaliteitsstandaarden (meer competitie leidt tot kwaliteitsverbetering). De gezamenlijke ambities zijn: a. het realiseren van een ambitieuzere en prestatiegerichte studiecultuur door Nederlandse en internationale studiecultuur steviger met elkaar te verbinden; b. bij Engelstalige opleidingen wetenschappelijk onderwijs aan te bieden waarbij eindtermen, leerdoelen en onderwijsvormen uitgaan van een truly international classroom. In de curricula zal hier expliciet ruimte en tijd voor ingeruimd moeten worden. 2
3 WAAR STAAN WE 5. In de periode ligt het aandeel wo-studenten met een buitenlandervaring rond de 16 procent; zij gaan vooral in het kader van hun reguliere opleiding naar het buitenland. Het aandeel studenten dat plannen maakt voor een buitenlandverblijf is in de afgelopen jaren afgenomen. Belangrijkste belemmering die studenten voelen om een buitenlandverblijf te organiseren vormt het risico op studievertraging (studentenmonitor, 211), zeker in het geval zaken als erkenning van studiepunten e.d. niet goed geregeld zijn tussen de zendende en ontvangende universiteiten. 6. In het wetenschappelijk onderwijs is tussen 2 en 21 het aantal internationale studenten met ruim 21. toegenomen, een stijging van 8% tot 2% van de totale instroom. In 21 waren er 11.6 internationale studenten ingeschreven bij universitaire bacheloropleidingen, van wie er uit de EER afkomstig waren. In 21 waren er ruim 12. internationale studenten ingeschreven in masteropleidingen. Figuren 1 en 2 in de bijlage laat zien dat er bij vrijwel alle universiteiten een duidelijke groei is van het aantal EER-studenten. TUD, TU/e, UT en WU kennen ook een grote groei van het aantal niet-eer-studenten. De afname van het aantal studenten van buiten de EER is het gevolg van het besluit van de overheid om deze studenten niet meer in aanmerking te laten komen voor regulier collegegeld. De niet-eer-studenten dragen zelf de volledige kosten van het volgen van onderwijs in Nederland. De meerderheid van de internationale studenten in Nederland komt uit Duitsland (46% HO-breed, waarvan 59,2% in het WO., gevolgd door China (7,3%) en België (4,1%) (OECD, EAG 211). De verhouding EER niet EER studenten ligt op 2/3 vs 1/3. De groei van het aantal EER-studenten betreft hoofdzakelijk Duitse studenten. In algemene zin blijft Nederland echter achter, vergeleken met diverse andere Europese landen, in het aantrekken van buitenlands talent in verhouding tot het totaal aantal Nederlandse studenten. De kostendekkende collegegelden en de beperkte aanwezigheid van scholarships zijn hier mogelijk debet aan. Dit percentage is wel gegroeid van 2,9 procent in 22 naar 4,8 procent in De Engelstalige masteropleidingen zijn vooral in de masterfase te vinden (figuur 3 in de bijlage). Ongeveer 6 procent van het opleidingenaanbod in de masterfase is Engelstalig. In de bachelorfase is dit gemiddeld vijf procent. Alleen de RuG en UM hebben meer dan vijf Engelstalige bacheloropleidingen. Joint programs zijn een andere manier om het onderwijs beter af te stemmen op internationale studenten en de behoefte van studenten en werkgevers aan een internationalere onderwijsomgeving. In 21 boden de Nederlandse universiteiten bijna 1 joint programs aan waarin universiteiten in internationale samenwerkingsverbanden het onderwijs op elkaar afstemmen en studenten een deel van hun opleiding in het buitenland volgen. 8. Opleidingen met buitenlandse studenten hebben een hoger studiesucces. Recente cijfers van DUO en ROA tonen aan dat het Nederlandse hoger onderwijs de betere buitenlandse student aantrekt. De gemiddelde buitenlandse student haalt een hoger afstudeercijfer en studeert sneller af dan zijn Nederlandse counterpart. De grootste groep buitenlandse studenten, de Duitsers, presteren het best met een half punt hoger afstudeercijfer en een rendement dat bijna een kwart hoger ligt. 9. Inschatting is dat Nederland relatief succesvol is in het vasthouden van internationale studenten vanwege de aantrekkelijkheid van de Nederlandse arbeidsmarkt. Een exact 3
4 stay rate percentage is niet vast te stellen, omdat dit afhangt van diverse (gevoeligheids) factoren. Zeer conservatieve schattingen gaan uit van 3%, andere meer positieve schatting zitten rond de 2-25%. Belangrijke boodschap is in ieder geval dat een hoge stay rate van afgestudeerde buitenlandse studenten aanzienlijke baten oplevert voor de Nederland. Deze baten compenseren ruimschoots de publiek te financieren onderwijskosten voor deze studenten. Het beeld is dat de universiteiten en overheid zich nog actiever dan het geval is kunnen richten op de binding van internationale studenten en promovendi met Nederland. WAT IS NOG NODIG OCW en VSNU stellen gezamenlijk de volgende ambities vast: 1. Internationalisering als prioriteit. Internationalisering en mobiliteit van studenten leveren belangrijke baten op voor onze kenniseconomie, in termen van groei, kennis, innovatie en onderwijskwaliteit. De verdiencapaciteit van Nederland als kenniseconomie is in belangrijke mate afhankelijk van onze internationale positie, inclusief die in het onderwijs. Universiteiten zijn zich toenemend bewust van dit belang en werken hard aan een verdere verbetering van hun internationale positie. Universiteiten en overheid zouden zich hierbij gezamenlijk moeten inspannen om de baten van internationalisering te maximaliseren, door focus op kwaliteit. Onder andere door het aangaan van partnerships van topkwaliteit en het aantrekken en vasthouden van toptalent. 11. Werving gericht op kwaliteit Met de verwachte verdere instroom van buitenlandse studenten, onder andere als gevolg van de collegegeldverhoging in het VK en capaciteitsproblemen in het Duitsland, is echter verwachting dat de kwaliteit van de instroom meer divers van aard zal worden en selectie en matching aan de poort belangrijker en noodzakelijker zal worden om kwaliteit te garanderen en internationaal (top)talent aan te trekken voor arbeidsmarktsectoren waar duidelijk tekorten zijn, zoals in de techniek. De universiteiten in grensstreken doen hetzelfde als andere universiteiten: in hun (grensoverschrijdende) regio studenten bedienen. De grote vertegenwoordiging Duitse studenten in bepaalde opleidingen vormt een uitdaging voor een effectieve en goede inrichting van het internationaal onderwijs en de international classroom, gericht op interculturele uitwisseling en voorbereiding op een internationale arbeidsmarkt. Dit vergt wel een selecte werving, matching en toelating van studenten, binnen het gegeven EU-kader. Alle universiteiten streven in hun wervings- en mobiliteitsbeleid naar kwaliteit en transparantie. In overleg met het onderwijsveld zal bezien worden welke nadere ambities en richtsnoeren geformuleerd kunnen worden om de peer effecten van een international classroom maximaal te benutten. Actielijnen: - Universiteiten streven in hun wervings- selectie, en mobiliteitsbeleid naar het opbouwen van duurzame en betekenisvolle relaties met internationale studenten en PhD-studenten; - Engelstalige universitaire opleidingen houden in termen van hun opleidingsdoelen rekening met de eisen van de Europese en internationale arbeidsmarkt en wetenschapsbedrijf. Aandacht voor interculturele competenties is daar belangrijk een onderdeel van. - Onderwijsdirecteuren en docenten zijn in staat het leerproces zodanig in te richten dat het ontwikkelen van interculturele competentie bereikt wordt. Daarnaast creëren zij hiervoor de juiste randvoorwaarden, er wordt bijvoorbeeld voldoende tijd in het curriculum ingeruimd, assessment zijn aangepast, er vinden interne kwaliteitscontroles plaats, etc. 4
5 - De overheid stelt middelen beschikbaar om Studiekeuze123 geschikt te maken voor voorlichting en aanmelding van internationale studenten. 12. Kwaliteit in mobiliteit met duurzame samenwerking Naast de reguliere mobiliteit moet er meer aandacht komen voor de manier waarop de buitenlandperiodes passen binnen programma s. Joint degrees en vormen van gestructureerde mobiliteit bieden hier meer kansen voor. Bestaande knelpunten zullen moeten worden opgelost (zoals dubbele accreditatie). Universiteiten zijn goed op de hoogte van de kwaliteit van hun partner en zijn er geen problemen met erkenning. Streven is: liever minder goede partners dan heel veel middelmatige of slechte partners. Samenwerking met een beperkt aantal partners, gericht op onderdelen delen van het programma leidt, waarschijnlijk tot meer duurzame mobiliteit van hoge kwaliteit (met goede benutting van complementariteit of compatibiliteit tussen de partners) waarbij studenten zo min mogelijk tijdverlies oplopen. Actielijnen: - De universiteiten streven in hun samenwerkingsrelaties naar minder partners van hoog niveau, dan naar veel middelmatige partners; - De universiteiten tevens naar maximale compatibiliteit tussen partners zodat studenten zo min mogelijk tijdsverlies oplopen; - De overheid zal belemmeringen en barrières ten aanzien van joint degrees opruimen. - De overheid, universiteiten en bedrijfsleven realiseren een vernieuwd scholarship programma voor internationaal (top)talent, in het bijzonder gericht op de BRIClanden. Mede in dit kader zetten zij duurzame (samenwerkings)relaties op met deze landen. 13. Aandacht voor (internationale) studentenondersteuning Voor een internationale (fee paying) student is een Engelstalige opleiding in Nederland geen avontuur maar een zeer grote stap, zowel financieel als cultureel en sociaal. Daar hoort een juiste ondersteuning bij. Als we de reputatie van het Nederlandse hoger onderwijs hoog willen houden moeten we ook de juiste diensten aanbieden aan de internationale studenten. Het gaat dan bijvoorbeeld ook om huisvesting, sociale netwerken en medezeggenschap. Internationale studenten hebben ook op landelijk niveau nog onvoldoende een stem. Actielijnen: - OCW en VSNU zetten een (tijdelijke) klankbordgroep met internationale studenten op om te achterhalen hoe een goede vertegenwoordiging van deze groep in Nederland kan plaatsvinden. - De Nederlandse universiteiten ondersteunen het aanleren van de Nederlandse taal om de sociale en maatschappelijke band van internationale studenten met Nederland en Nederlanders te vergroten. De overheid faciliteert dit proces. - De Nederlandse universiteiten ondersteunen het aanleren van meerdere vreemde talen bij Nederlandse studenten. De overheid faciliteert dit proces. Dat komt de internationale mobiliteit van Nederlandse studenten ten goede. 14. Instellingen en overheden zullen zich, in samenwerking met het bedrijfsleven, maximaal inspannen om een positief klimaat te creëren rondom internationalisering en mobiliteit. Zij zullen zich hiertoe gezamenlijk inspannen om betere condities te scheppen voor (meer) mobiliteit van zowel Nederlandse studenten als internationale studenten, joint degrees etc. met focus op kwaliteit. Daarnaast zal bezien worden hoe de stay rate verder vergroot kan worden. Hiervoor zal OCW aanvullend onderzoek uitvoeren. In algemene zin moeten buitenlandse studenten zich welkom voelen in 5
6 Nederland en maximaal gefaciliteerd worden met zaken als woonruimte, visa, erkenning etc. Actielijnen: - Universiteiten worden gestimuleerd en gefaciliteerd in het opzetten van career and development centers and programs voor internationale studenten en promovendi op te zetten; - De overheid versoepelt de regels en procedures voor kennismigranten en stelt tijdens het zoekjaar - faciliteiten en middelen voor internationale afgestudeerden beschikbaar voor een betere beheersing van de Nederlandse taal. 6
7 Studenten EER/buiten EER (n) Studenten internationaal totaal (n) Studenten EER/buiten EER (n) Studenten internationaal totaal (n) Bijlage Figuur 1 (bron: 1cHO) Ingeschreven internationale bachelorstudenten, internationaal EER en buiten EER studiejaar 2 en 21 EER buiten EER Trendlijn LEI UU RUG EUR UM UvA VU RU TiU TUD TiU UT WU Figuur 2 (bron 1cHO) Ingeschreven masterstudenten, internationaal EER en buiten EER studiejaar 2 en 21 EER buiten EER Trendlijn
8 Figuur 3 Aantal Engelstalige opleidingen 29 Master Bachelor LEI RUG UU EUR TUD TUE UT WUR UM UvA VU RU TiU Figuur 4 Bron: Mobile Talente? Ein Vergleich der Bleibeabsichten internationaler Studierender in funf Staaten der Europaischen Union, Sachverstandigenrat 212 s 8
Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour
Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour In deze bijlage zijn feiten en cijfers opgenomen over het hoger onderwijs die illustratief kunnen zijn voor de discussies in de
Nadere informatiePieter Duisenberg Voorzitter Vereniging van Universiteiten
Pieter Duisenberg Voorzitter Vereniging van Universiteiten Universitaire bachelor- en masteropleidingen HOOP-gebieden Techniek, Natuur & Landbouw (oktober 2017) HOOP-gebied Techniek Opleiding TUD TUE UT
Nadere informatie4 Strategie voor een meer arbeidsmarktgerelateerde
4 Strategie voor een meer arbeidsmarktgerelateerde instroom en binding Het belang van innovatie en productiviteit voor de Nederlandse economie onderstreept volgens de raad de urgentie van voldoende aanbod
Nadere informatieWilWeg Hét startpunt om verder te studeren in het buitenland. 30 November 2017 Inge Schouten
WilWeg Hét startpunt om verder te studeren in het buitenland 30 November 2017 Inge Schouten Waarom naar het buitenland Academische uitdaging Persoonlijke groei Voordeel bij het betreden van de arbeidsmarkt
Nadere informatiesamenvatting 1. Context, opdracht en aanpak
samenvatting 1. Context, opdracht en aanpak In de afgelopen jaren zijn steeds meer opleidingen in het Nederlands hoger onderwijs geheel of gedeeltelijk Engelstalig geworden. Deze ontwikkeling is het sterkst
Nadere informatieDeze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken.
ONDERWIJSVISIE OP HO OFDLIJNEN Geachte collega s, 1 Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken. We
Nadere informatiePublieke en private financiering van hoger onderwijs Ib Waterreus. ORD Amsterdam, 11 mei 2006
Publieke en private financiering van hoger onderwijs Ib Waterreus ORD Amsterdam, 11 mei 2006 Publieke en private financiering van hoger onderwijs Inleiding Eind vorig jaar sloeg The Economist alarm over
Nadere informatieDames en heren, Intro (academische kwartiertje)
Openingstoespraak van de Nederlandse staatssecretaris van Onderwijs, Mark Rutte, op de eerste dag van de conferentie Designing policies for mobile students in Noordwijk op 11 oktober 2004, om 9.30 uur
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA..DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatieRevisie Keuzegids Universiteiten 2015
Revisie Keuzegids Universiteiten 2015 Voor u ligt een nieuwe analyse Keuzegids 2015 d.d. 5-11-2014. Deze vernieuwde analyse is tot stand gekomen wegens een grote rectificatie op de Keuzegids 2015 d.d.
Nadere informatieTekorten op de ICT-arbeidsmarkt verklaard Door Has Bakker (beleidsadviseur ICT~Office)
Tekorten op de ICT-arbeidsmarkt verklaard Door Has Bakker (beleidsadviseur ICT~Office) ICT~Office voorspelt een groeiend tekort aan hoger opgeleide ICT-professionals voor de komende jaren. Ondanks de economische
Nadere informatieTechniekpact Twente: wat is dat ook alweer? Waarom een techniekpact in Twente? Programmalijnen
Jaarverslag 2016 Techniekpact Twente: wat is dat ook alweer? Techniekpact Twente klinkt steeds meer mensen bekend in de oren. Maar wat is het ook alweer? Techniekpact Twente is een uitvoeringsprogramma
Nadere informatie1 Inleiding. 1.1 Adviesaanvraag. De economische effecten van internationalisering
1 Inleiding 1.1 Adviesaanvraag In dit advies formuleert de SER voorstellen om buitenlandse studenten die in Nederland hoger onderwijs volgen, na afloop van hun studie (tijdelijk) te behouden voor de Nederlandse
Nadere informatieMeer kansen door internationaal basisonderwijs
Meer kansen door internationaal basisonderwijs Initiatiefvoorstel D66, VVD en Groenlinks Oktober 2013 Amsterdam is een wereldstad en de meest internationale stad van het land. De haven, het toerisme, de
Nadere informatieWet- en regelgeving. Rosa Becker, Nuffic Guido van Leerzem, Tilburg University. Hogeschool Utrecht, 6 juli 2017
Wet- en regelgeving Rosa Becker, Nuffic Guido van Leerzem, Tilburg University Hogeschool Utrecht, 6 juli 2017 Focus 1. Nieuwe wetgeving 2. Varianten accreditatie 3. Verblijfsvergunningen & visa 4. Toepassing
Nadere informatieConferentie Promoveren en promotietrajecten. VU Amsterdam, 15 mei 2013
Conferentie Promoveren en promotietrajecten VU Amsterdam, 15 mei 2013 Heden en toekomst van promoveren Prof. Martin Kropff, rector Wageningen University Promoveren: wat is onveranderd? Kern: het (leren)
Nadere informatieLand Focus: Nederland
- Een kort overzicht van intercultureel leren - in de initiële lerarenopleiding en de professionele ontwikkeling van leerkrachten in het middelbaar onderwijs - in curricula van het voortgezet onderwijs
Nadere informatieProfessionele Masters. Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters
Professionele Masters Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters Professionele Masters Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters Inhoud 5 Voorwoord 7 Inleiding 8 Professionele
Nadere informatieSociaal Jaarverslag Wageningen University & Research 2016
Sociaal Jaarverslag Wageningen University & Research 2016 Kengetallen van het personeelsbestand In het HR-beleid van Wageningen University & Research is een aantal speerpunten geformuleerd die verbonden
Nadere informatie2. Beter nu dan later
Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Uit een enquête onder bedrijven die actief zijn in Duitsland
Nadere informatieContextschets Techniek
Contextschets Techniek Nationaal Techniekpact 2020... 2 Welke activiteiten ondernemen de hbo-instellingen?... 2 Welke activiteiten ondernemen de universiteiten?... 3 Welke activiteiten onderneemt de 3TU?...
Nadere informatieSOCIOLOGIE FACULTEIT DER SOCIALE WETENSCHAPPEN
SOCIOLOGIE FACULTEIT DER SOCIALE WETENSCHAPPEN PROGRAMMA WAT GA IK DE KOMENDE 45 MINUTEN VERTELLEN? 1. Waarom sociologie studeren (wat is sociologie?) 2. Waarom sociologie studeren aan de VU? 3. Hoe ziet
Nadere informatieIndeling hoger onderwijs
achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 000 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2012 Nr. 158 BRIEF
Nadere informatieVerkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker
Samen Sterker Internationalisering > wegnemen barrières grensoverschrijdend vervoer > werken waar je wilt > meer innovatie over de grenzen heen Internationalisering Maastricht is de meest internationale
Nadere informatieDigitale hulpmiddelen bij het toetsen en beoordelen in de universitaire lerarenopleiding
Digitale hulpmiddelen bij het toetsen en beoordelen in de universitaire lerarenopleiding Vragenlijst voor docenten/opleiders Intro Doel van deze vragenlijst is informatie te verzamelen over het gebruik
Nadere informatieVoorlichting Econometrie & Operationele Research. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde
Voorlichting Econometrie & Operationele Research Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Vier bacheloropleidingen Bedrijfskunde Econometrie & Operationele Research Economie en Bedrijfseconomie
Nadere informatieWat Chinese studenten willen
Wat Chinese studenten willen Kansen en uitdagingen voor het Nederlandse HO in China Charles Hoedt Robert van Kan Kees Kouwenaar 2 Openingsvraag: Bent u tevreden over de bestaande relatie van uw instelling
Nadere informatieBESTUURS- EN ORGANISATIEWETENSCHAP FACULTEIT DER SOCIALE WETENSCHAPPEN
BESTUURS- EN ORGANISATIEWETENSCHAP FACULTEIT DER SOCIALE WETENSCHAPPEN VOORLICHTING BESTUURS- EN ORGANISATIEWETENSCHAP > Wat is Bestuurs- en organisatiewetenschap (B&O)? > Zo zit je opleiding in elkaar
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 22 452 Internationalisering van het onderwijs Nr. 34 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede
Nadere informatie4 Toegankelijkheid optimaliseren
4 Toegankelijkheid optimaliseren Benutten van talent betekent ook dat degenen die na een vooropleiding geschikt zijn voor een opleiding in het hoger onderwijs dit onderwijs ook kunnen volgen. Institutionele
Nadere informatieVERKORT VERKIEZINGSPROGRAMMA Leidse Universitaire Verkiezingen 21 april t/m 7 mei 2009
VERKORT VERKIEZINGSPROGRAMMA Leidse Universitaire Verkiezingen 21 april t/m 7 mei 2009 Inleiding De SGL hecht grote waarde aan bondige en duidelijke taal. Een verkiezingsprogramma is vaak lang en uitgebreid
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatiePiter Jelles Strategisch Perspectief
Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03
Nadere informatieAan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Datum: 22 april 2013 Betreft: Beleidsreactie op het advies "De
Nadere informatie2. Beter nu dan later
Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Onderzoek wijst uit dat 86 procent van de Nederlandse ondernemers
Nadere informatieKIESWIJZER. De NWS KiesWijzer heeft als doel om haar leden beter te informeren op deze gebieden in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen.
NWS KIESWIJZER TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN 2017 NWS KIESWIJZER Stichting Nederlandse Wereldwijde Studenten (NWS) is een netwerk van hoog opgeleide, internationaal georiënteerde Nederlanders die een opleiding
Nadere informatieFeiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers
Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers April 2017 Inhoud 1 Het algemene beeld 2 2 Start van de studie: uitvallers 4 3 Start van de studie: wisselaars 5 4 Afsluiting van de studie: studiesucces
Nadere informatieAanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam
Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatie1. Doelstelling Vormgeven van structurele bachelorsamenwerking tussen de negen (Technische) Wiskunde opleidingen in Nederland.
WISKUNDE ICAB jaarplan 2011/12 Algemeen deel 1. Doelstelling Vormgeven van structurele bachelorsamenwerking tussen de negen (Technische) Wiskunde opleidingen in Nederland. Achtergrond De opleidingen wiskunde
Nadere informatieVerkiezingsprogramma 2012-2013
Verkiezingsprogramma 2012-2013 UVASOCIAAL 5 mei 2012 UVASOCIAAL streeft naar keuzevrijheid, kwaliteit, gelijkheid en betrokkenheid, de belangrijkste voorwaarden voor een goede universiteit! Inleiding UVASOCIAAL
Nadere informatieVisie internationaal
Visie internationaal Dit is een uitgave van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Voor vragen of extra informatie kan gemaild worden naar: lsvb@lsvb.nl Auteurs: LSVb ISO Landelijke Studentenvakbond Postbus
Nadere informatiePersoneel in cijfers 2013. Bevat gegevens t/m ultimo 2012
Personeel in cijfers 2013 Bevat gegevens t/m ultimo 2012 Bestuursbureau / directie Bedrijfsvoering Afdeling Informatiemanagement Publicatiedatum: november 2013 Opdrachtgever: J. van der Boon, directeur
Nadere informatieKADER TOELATING MASTER
KADER TOELATING MASTER Ten behoeve van het BO MOCW op 27 september 2018 Waarom een kader? Het is vanzelfsprekend dat opleidingen toelatingseisen hanteren. Kwalitatieve toelatingseisen geven immers aan
Nadere informatieDeelname-effecten van de invoering van het sociaal leenstelsel in de bachelor- en masterfase
CPB Notitie 18 januari 2013 Deelname-effecten van de invoering van het sociaal leenstelsel in de bachelor- en masterfase Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap CPB
Nadere informatieFactsheet arbeidsmarkt Overijssel (bijlage bij Investeringsvoorstel Iedereen in Overijssel doet mee )
Factsheet arbeidsmarkt Overijssel (bijlage bij Investeringsvoorstel Iedereen in Overijssel doet mee 2016-2019 ) Economische kerngetallen uit de begroting (kerntaak 5: Regionale Economie) Er zijn 3 kerngetallen
Nadere informatieOnderwijs: ontwikkeling breedte en zwaartepunten universiteiten en hogescholen in de periode
Onderwijs: ontwikkeling breedte en zwaartepunten universiteiten en hogescholen in de periode 2006 2015 Achtergronddocument 4 bij Stelselrapportage 2016 Reviewcommissie Hoger Onderwijs en Onderzoek De Reviewcommissie
Nadere informatieAdvies Universiteit van Tilburg
Advies Universiteit van Tilburg De Reviewcommissie (hierna commissie) heeft kennisgenomen van het voorstel van de Universiteit van Tilburg (hierna UvT) dat het College van Bestuur met zijn brieven van
Nadere informatied.d. 30 juni 2011 Overzicht Bestuurlijke Informatie voor Bilateraal Overleg 2011 Faculteit Wiskunde en Informatica
d.d. 3 juni Overzicht Bestuurlijke Informatie voor Bilateraal Overleg Faculteit Wiskunde en Informatica Inhoudsopgave Onderwijs - Faculteit Wiskunde en Informatica Nr Pag Titel Toelichting 3 Aantal Bachelorstudenten
Nadere informatieZA4986. Flash Eurobarometer 260 (Students and Higher Education Reform) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish)
ZA4986 Flash Eurobarometer 260 (Students and Higher Education Reform) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish) FLASH 260 STUDENTS AND HIGHER EDUCATION REFORM Uw locaal interviewernummer Naam plaats
Nadere informatievra2007ocw-36 31 288 Hoger Onderwijs-, Onderzoek- en Wetenschapsbeleid LIJST VAN VRAGEN
vra2007ocw-36 31 288 Hoger Onderwijs-, Onderzoek- en Wetenschapsbeleid LIJST VAN VRAGEN De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de
Nadere informatieSamen voor onderwijs in Apeldoorn
Samen voor onderwijs in Apeldoorn toelichting samenwerking AVOO en Veluwse Onderwijsgroep bijlage bij het convenant tussen gemeente Apeldoorn, De Veluwse Onderwijsgroep en AVOO (i.v.m. de personele unie
Nadere informatieCampus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta
Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Bijpraten Raadsleden Vlissingen, 10 april 2017 Agenda > Welkom: Harry van der Maas (voorzitter stuurgroep) > Stand
Nadere informatie1. Wetenschappers in Nederland M/V
1. Wetenschappers in Nederland M/V 14,8 procent vrouwelijke hoogleraren in 2011 In 2011 studeerden meer vrouwen (53,6%) dan mannen af aan de Nederlandse universiteiten. Het aandeel vrouwen in wetenschappelijke
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 400 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2013 Nr. 132 BRIEF
Nadere informatieNota Universiteitsraad
Nota Universiteitsraad UR nummer Corsanummer 14/015 13.30459 Aan : Universiteitsraad Van : College van Bestuur Opsteller : Andrea van der Weiden Onderwerp : International Student Barometer Status : Ter
Nadere informatieAdvies Universiteit voor Humanistiek
Advies Universiteit voor Humanistiek De Reviewcommissie (hierna commissie) heeft kennisgenomen van het voorstel van de Universiteit voor Humanistiek (hierna UvH) dat het College van Bestuur met zijn brieven
Nadere informatieFORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM:
FORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM: De (G)OC heeft als formele wettelijke vastgelegde taak het adviseren over de OER en het jaarlijks beoordelen
Nadere informatieGap Year onderzoek. 1. Uitkomsten Jongeren
Samenvatting Gap Year onderzoek Mei 2012 Gap Year onderzoek In april 2012 hebben het Europees Platform en de Nuffic onderzoek gedaan naar de toekomstplannen van leerlingen na hun eindexamen. De focus van
Nadere informatieSELECTIE EN TOEGANKELIJKHEID VAN HET HOGER ONDERWIJS SAMENVATTING EERSTE 2 RAPPORTEN:
SELECTIE EN TOEGANKELIJKHEID VAN HET HOGER ONDERWIJS SAMENVATTING EERSTE 2 RAPPORTEN: A. VERKENNING NAAR MAATREGELEN ROND IN- EN DOORSTROOM IN HET BACHELORONDERWIJS B. VERSCHILLEN EN ONTWIKKELINGEN IN
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 31 288 Hoger Onderwijs-, Onderzoek- en Wetenschapsbeleid Nr. 290 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter
Nadere informatieHet hoofdstuk effectiever werken aan diversiteit geschreven door lector Dr. Sjiera de Vries is onderdeel van De Staat van de Ambtelijke Dienst (STAD)
Het hoofdstuk effectiever werken aan diversiteit geschreven door lector Dr. Sjiera de Vries is onderdeel van De Staat van de Ambtelijke Dienst (STAD) 2013. De gehele publicatie is na te lezen op de website
Nadere informatieTUSSENBERICHT SELECTIE VAN VOLTIJD MASTEROPLEIDINGEN IN HET WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS EN STUDENTENSTROMEN
TUSSENBERICHT SELECTIE VAN VOLTIJD MASTEROPLEIDINGEN IN HET WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS EN STUDENTENSTROMEN December 2016 In de wet Kwaliteit in Verscheidenheid is met ingang van het studiejaar 2014/2015
Nadere informatieImpact Ranking 2017 van de Nederlandse Universiteiten Presentatie ScienceWorks 7 december 2017, UvA Frank Zwetsloot
Impact Ranking 27 van de Nederlandse Universiteiten Presentatie ScienceWorks 7 december 27, UvA Frank Zwetsloot Mauritskade 5 254 HC Den Haag T: +3 7 346 255 info@scienceworks.nl www.scienceworks.nl Samenstelling
Nadere informatieValorisatie Performance 2015 van de Nederlandse Universiteiten
Valorisatie Performance 2015 van de Nederlandse Universiteiten Presentatie ScienceWorks Frank Zwetsloot Mauritskade 5 2514 HC Den Haag T: +31 70 346 2505 info@scienceworks.nl www.scienceworks.nl Waarom
Nadere informatieDonkere wolken voor medisch wetenschappelijk onderzoek: Is er toekomst tussen de regels?
Donkere wolken voor medisch wetenschappelijk onderzoek: Is er toekomst tussen de regels? Door Henk Foekema Onderzoekdirecteur TNS NIPO Medische wetenschap in Nederland B7649 15december 2004 TNS NIPO 1
Nadere informatieTopsectoren. Hoe & Waarom
Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van
Nadere informatieAchtergrondinformatie
BIJLAGE 3 Achtergrondinformatie Diplomarendement Daling diplomarendement voltijd hbo-bacheloropleidingen De trend die de Inspectie van het Onderwijs de afgelopen jaren signaleerde in het hbo zet door:
Nadere informatieBasisgegevens opleidingsbeoordelingen Indicatoren en definities. 19 februari 2015
Basisgegevens opleidingsbeoordelingen Indicatoren en definities 19 februari 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Basisgegevens hbo-bacheloropleidingen 4 2.1 Voltijd hbo-ba 4 2.2 Deeltijd en duaal hbo-ba 5 3 Basisgegevens
Nadere informatieAanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding
Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020 Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Wil Zuidoost-Nederland als top innovatie regio in de wereld meetellen, dan zal er voldoende en goed
Nadere informatieStrategisch plan. Internationalisering. Excellent Onderwijs. Ambities voor 2010-2013 Samenvatting. Betrokken bij de samenleving
2010 2013 Strategisch plan en innovatie Ambities voor 2010-2013 Samenvatting Excellent Onderwijs Betrokken bij de samenleving Internationalisering werkomgeving Missie De Universiteit van Tilburg inspireert
Nadere informatieHet hoger onderwijs verandert
achelor & master Sinds september 2004 is de hele structuur van het hoger onderwijs veranderd. Die nieuwe structuur werd tegelijkertijd ingevoerd in andere Europese landen. Zo sluiten opleidingen in Vlaanderen
Nadere informatieVrouwen in de Wetenschap 12 januari 2009
Vrouwen in de Wetenschap 12 januari 2009 Samenvatting Het aantal vrouwen in universitaire wetenschappelijke functies neemt gestaag toe. Het percentage vrouwelijke studenten, promovendi, universitair docenten,
Nadere informatieDatum 2 april 2013 Betreft Beleidsreactie op de evaluatie van de islam- en imamopleidingen in Nederland
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieRAAT Flevoland Van inzicht naar actie!
RAAT Flevoland Van inzicht naar actie! Deze factsheet geeft inzicht in de verwachte arbeidsmarktontwikkelingen voor de Flevolandse sector zorg en welzijn en de impact die we door gezamenlijke actie kunnen
Nadere informatieSubsector geografie. Sectorbeeld Gedrag & Maatschappij, Inspectie van het Onderwijs,
Samenvatting... 2 Minst aantal opleidingen... 2 Minst aantal studenten... 3 Instroom neemt af... 3 Laagste uitval... 3 Lager diplomarendement... 3 Daling in switch... 3 Twee nieuwe opleidingen... 4 Weinig
Nadere informatieStichting Empowerment centre EVC
I N V E N T A R I S A T I E 1. Inleiding Een inventarisatie van EVC trajecten voor hoog opgeleide buitenlanders in Nederland 1.1. Aanleiding De Nuffic heeft de erkenning van verworven competenties (EVC)
Nadere informatieSTART-UP PACKAGE TENURE TRACK 2015
START-UP PACKAGE TENURE TRACK 2015 1 Kenmerk: CvB UIT - 2056 Datum: 20 november 2015 Auteur: R. Schwartz Inhoud Aanleiding... 3 Doel van de Start-up package... 4 Inhoud van de Start-up package... 4 Randvoorwaarden
Nadere informatieUniversiteit Leiden. John Kroes 12 mei 2017
Universiteit Leiden John Kroes 12 mei 2017 In Leiden en Den Haag Leiden Nederland Amsterdam Den Haag Eerste Universiteit van Nederland Opgericht door Willem van Oranje in 1575 Als beloning voor verzet
Nadere informatie5.6 Het Nederlands hoger onderwijs in internationaal perspectief
5.6 Het s hoger onderwijs in internationaal perspectief In de meeste landen van de is de vraag naar hoger onderwijs tussen 1995 en 2002 fors gegroeid. Ook in gaat een steeds groter deel van de bevolking
Nadere informatieCampus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta
Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken
Nadere informatieChinese borden Universiteiten in en uit balans
Chinese borden Universiteiten in en uit balans 15-03-2016, Science in Transition conferentie Barend van der Meulen, Elizabeth Koier, Edwin Horlings 2 Universiteiten uit en in balans Barend van der Meulen
Nadere informatieZA5447. Flash Eurobarometer 304 (Employers Perception of Graduate Employability) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish)
ZA5447 Flash Eurobarometer 304 (Employers Perception of Graduate Employability) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish) FLASH 304 EUROBAROMETER SURVEY "EMPLOYERS' PERCEPTION OF GRADUATE EMPLOYABILITY"
Nadere informatieNieuw krachtenveld rond de Hogeschool Inleiding Werkconferentie Beroepsonderwijs in de Versnelling Haagse Hogeschool 23 februari 2006
Nieuw krachtenveld rond de Hogeschool Inleiding Werkconferentie Beroepsonderwijs in de Versnelling Haagse Hogeschool 23 februari 2006 A.M.L. van Wieringen Inhoudsopgave Naar 50% in de beroepsbevolking
Nadere informatieGezamenlijk pamflet van de Nederlandse kennisinstellingen voor de verkiezingen van het Europees Parlement 2014
Gezamenlijk pamflet van de Nederlandse kennisinstellingen voor de verkiezingen van het Europees Parlement 2014 Europees Parlement 2014-2019: Blijf investeren in kennis en wetenschap Door voortdurende innovatie
Nadere informatieANALYSE INSTROOM BSC EN MSC O.B.V. 1 OKTOBER-TELLING
ANALYSE INSTROOM BSC EN MSC 2015-2016 O.B.V. 1 OKTOBER-TELLING 1. TOTAAL INSCHRIJVINGEN 2015-2016 BRON: OSIRIS/SIS (PER: 1-10-2015) inschrijvingen tussen aug en okt 2014-2015 2015-2016 VERSCHIL % Instroom
Nadere informatie21PE - Erasmus Universiteit Rotterdam. 21PB - Universiteit Leiden
DATUM 18-7-2016 AANTAL PER OPLEIDING TELMETHODE ONGEWOGEN 21PE - Erasmus Universiteit Rotterdam Onderdeel Faculteit Opleiding Opl. vorm Gezondheidszorg Erasmus MC 56551 - B Geneeskunde Voltijd 670 528
Nadere informatie21PE - Erasmus Universiteit Rotterdam. 21PB - Universiteit Leiden
DATUM 6-6-2016 AANTAL PER OPLEIDING TELMETHODE ONGEWOGEN 21PE - Erasmus Universiteit Rotterdam Onderdeel Faculteit Opleiding Opl. vorm Gezondheidszorg Erasmus MC 56551 - B Geneeskunde Voltijd 762 573 898
Nadere informatie21PE - Erasmus Universiteit Rotterdam. 21PB - Universiteit Leiden
DATUM 11-7-2016 AANTAL PER OPLEIDING TELMETHODE ONGEWOGEN 21PE - Erasmus Universiteit Rotterdam Onderdeel Faculteit Opleiding Opl. vorm Gezondheidszorg Erasmus MC 56551 - B Geneeskunde Voltijd 679 534
Nadere informatie21PE - Erasmus Universiteit Rotterdam. 21PB - Universiteit Leiden
DATUM 4-4-2016 AANTAL PER OPLEIDING TELMETHODE ONGEWOGEN 21PE - Erasmus Universiteit Rotterdam Onderdeel Faculteit Opleiding Opl. vorm Gezondheidszorg Erasmus MC 56551 - B Geneeskunde Voltijd 779 608 940
Nadere informatieGEZOCHT. denkers & doeners. studereninduitsland.nl
GEZOCHT denkers & doeners studereninduitsland.nl Weleens gedacht aan studeren in Duitsland? Studeren in Duitsland, nog niet zo veel Nederlanders doen het. Toch heeft Duitsland enorm veel te bieden: aan
Nadere informatieDIVERSITEIT EN TOEGANKELIJKHEID IN HET HOGER ONDERWIJS OP EEN HISTORISCH KRUISPUNT.
DIVERSITEIT EN TOEGANKELIJKHEID IN HET HOGER ONDERWIJS OP EEN HISTORISCH KRUISPUNT. Prof. Maurice Crul VU-Erasmus ) 1 Sociology / Taskorce diversity: Research Agenda EEN LEZING IN ZES PUBIIEKSVRAGEN. Prof.
Nadere informatieInvesteren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt. Onderzoek met impact. Hbo als emancipatiemotor. Hbo in vogelvlucht. #hbocijfers
Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt Hbo als emancipatiemotor Onderzoek met impact Hbo in vogelvlucht #hbocijfers Februari 2018 Hbo als emancipatiemotor 453.354 Ingeschreven studenten in studiejaar
Nadere informatieSamenwerken! Noodzaak of Kans?
Brug tussen onderwijs en ondernemer Visie op CRM voor onderwijsinstellingen Samenwerken! Noodzaak of Kans? 14 oktober 2011 Samenwerken! Kans of Noodzaak? Overheid HBO instelling WO instelling Netwerk van
Nadere informatie21PE - Erasmus Universiteit Rotterdam. 21PB - Universiteit Leiden
DATUM 22-08-16 AANTAL PER OPLEIDING TELMETHODE ONGEWOGEN 21PE - Erasmus Universiteit Rotterdam Onderdeel Faculteit Opleiding Opl. vorm Gezondheidszorg Erasmus MC 56551 - B Geneeskunde Voltijd 449 361 523
Nadere informatieVerslag Commissie Persoonlijke Omstandigheden over studiejaar met conclusies en aanbevelingen. Sept 18
Verslag Commissie Persoonlijke Omstandigheden over studiejaar 17-18 met conclusies en aanbevelingen. Sept 18 In dit korte verslag vindt u een overzicht van de activiteiten van de CPO over afgelopen studiejaar
Nadere informatieJaarcongres KIVI NIRIA Presentatie Alexander Rinnooy Kan Lid Innovatieplatform
Jaarcongres KIVI NIRIA 2009 Presentatie Alexander Rinnooy Kan Lid Innovatieplatform Vandaag Vrienden Van Wetenschap Positie van Nederland in de wereld Kennisinvesteringsagenda Sleutelgebieden Wat kunnen
Nadere informatieVerder studer e n. Zoek de zeven verschillen: bachelor en master
Verder studer e n Zoek de zeven verschillen: bachelor en master Alles over bachelors en masters Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Beleidsdomein Onderwijs Vorming www.hogeronderwijsregister.be Awel,
Nadere informatie