Architecture as a Service. Remco de Boer

Transcriptie

1 Architecture as a Service Remco de Boer 1

2 Iets over mijzelf 1999: Softwareontwikkelaar 2009: Promotie (VU) 2003: Onderzoeker / ontwikkelaar kennistechnologie 2005: Promotieonderzoek Architectuurkennismanagement 2002: Econometrie / Bestuurlijke Informatica (EUR) 2

3 ArchiXL IT-architectuur adviesbureau Opgericht in januari 2008 Gehuisvest in Amersfoort Focus op financiële en publieke sector Kennisgebieden: IT-architectuur (BPM, EAI/SOA, ECM, IDM, BI, Portals) Enterprise-architectuur methoden, technieken en tools (TOGAF, ArchiMate) Sectorkennis (verzekeren, pensioenuitvoering, gemeentes, onderwijs) Met ingang van 2010 ook architectuuropleidingen

4 Onze missie en visie Missie Het is onze passie om... de efficiency en effectiviteit van veranderingen en de wijze waarop architectuur daarbij wordt toegepast te verbeteren. Visie In een wereld waarin architectuur een steeds belangrijkere rol speelt bij verandertrajecten en bij het terugdringen van complexiteit, is ArchiXL een doelgericht, pragmatisch en onafhankelijk ITarchitectuur-adviesbureau dat overzicht, inzicht en uitzicht biedt. Onze principes: Gebruik van open standaarden Hergebruik van best-practices Iteratieve architectuuraanpak Concrete en bruikbare resultaten Samenwerken met alle betrokkenen just-enough architectuur Leveren van kennis; geen politieagent

5 AaaS: Achtergrond en doel 5

6 Werken onder architectuur is kenniswerk Architectuur is meer dan mooie plaatjes strategische doelstellingen architectuurprincipes inrichtingskeuzes Architectuur leeft technologische vooruitgang voortschrijdend inzicht Voorbeeld: publieke sector (de elektronische overheid ) 6

7 Ontwikkelingen op e-overheidsgebied De (elektronische) overheid kent een aanzienlijke hoeveelheid architectuurkennis: NORA, GEMMA, PETRA, WILMA, MARIJ NUP Kanalen in Balans BurgerServiceCode Specifieke technologische kennis Leveranciersspecifieke producten... Ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op 7

8 Vraag: hoe houd je als organisatie grip? Niet alle organisaties hebben kennis en kunde in huis om hun architectuur in kaart te brengen en bij te houden Full-time adviestrajecten zijn vaak (te) duur Relevante recente ontwikkelingen: Toepassen van kennismanagement op architectuur Technologische ontwikkelingen (Web3.0, semantic web ) Nieuwe richting in architectuur: Architecture as a Service (AaaS; vergelijk SaaS/Software as a Service). 8

9 Middel: Architectuurprincipes Architectuurprincipes zijn vaak generiek: Customers have a single point of contact Management layers are minimized Components are centralized Front-office processes are separated from back-office processes Data is maintained in the source application Documents are stored in the document management system Applications have a common look-and-feel» Bron: ArchiXL principe-repository De verdere invulling van deze principes is organisatiespecifiek 9

10 Architectuurkennis Twee soorten architectuurkennis: Generieke architectuurkennis breed toepasbaar, niet gebonden aan één enkele organisatie voorbeeld: principes en richtlijnen uit NORA en GEMMA Specifieke architectuurkennis contextafhankelijk, organisatiegebonden, voorbeeld: (gemotiveerde) principes en ontwerpkeuzes binnen een gemeente Onderscheid tussen generiek en specifiek is de basis voor het kunnen aanbieden van architectuur als service 10

11 Hergebruik van generieke architectuurkennis in een organisatiespecifieke context Uitgangspunt: organisatie streeft naar duurzaamheid Diverse generieke opties: green use power management telewerken green disposal recycling Green Computing efficiënte algoritmes green design virtualisatie green manufacturing terminal servers 11

12 Hergebruik van generieke architectuurkennis in een organisatiespecifieke context Organisatiespecifieke keuzes ten aanzien van duurzaamheid: green use power management telewerken green disposal recycling Green Computing efficiënte algoritmes green design virtualisatie Citrix green manufacturing terminal servers 12

13 SaaS vs. AaaS: Architectuur in de cloud Software as a Service (SaaS) Drivers: Softwarestandaardisatie, Internet (always connected) Software als dienst (gestandaardiseerd) in plaats van product (maatwerk) Nieuwe versies (patches, nieuwe features) zijn centraal beschikbaar als softwareupdates Schaalvoordeel: kosten (voor software en updates) worden gedragen door alle gebruikers. Architecture as a Service (AaaS) Drivers: Kennismanagement, Web3.0 (semantiek) Architectuur als dienst (kennis) in plaats van product (plaatjes) Nieuwe ontwikkelingen zijn centraal beschikbaar in de vorm van kennisupdates Schaalvoordeel: kosten (voor ontsluiten en beheren van generieke kennis) worden gedragen door alle gebruikers. 13

14 AaaS een definitie AaaS biedt een kennisplatform waarin organisatiespecifieke architectuurkennis beheerd kan worden en gekoppeld kan worden aan generieke architectuurkennis. 4 lagen : toepassingsgenerieke kennisbank organisatiespecifieke architectuurrepository koppelvlak tussen specifieke en generieke architectuurkennis onderhoud (generiek, specifiek, koppeling) Kennisplatform gebaseerd op Semantische Wiki 14

15 Semantische Wikis 15

16 Semantische Wiki Wiki: Webomgeving waarin gebruikers eenvoudig pagina s kunnen aanmaken en aanpassen, en relaties tussen pagina s kunnen leggen Nodigt uit tot kennisdeling Leidt tot communities en bevordert samenwerking Voorbeeld: Wikipedia (encyclopedie in een Wiki): Semantische Wiki: Een gewone Wiki met een onderliggend kennismodel Het kennismodel maakt feiten en relaties betekenisvol, zowel voor mens als machine Uit deze betekenis (= semantiek) kunnen nieuwe relaties en andere feiten afgeleid worden, en kunnen selecties uit de vastgelegde informatie gemaakt worden 16

17 Een gewone Wikipagina 17

18 Semantische annotaties: betekenisvolle relaties en eigenschappen Reguliere Wiki: Verwijzingen en platte tekst Semantische Wiki: Semantische annotaties 18

19 Semantische Wiki begrijpt de relaties en eigenschappen op de pagina 19

20 Semantische queries: Vragen die de Wiki kan beantwoorden Vragen over de provincie zelf: Hoe groot is de provincie Zuid-Holland? Hoeveel inwoners heeft Zuid-Holland? Wat is de grootste plaats in deze provincie? Wat is de hoofdstad? Maar ook lastigere vragen, zoals: In welke provincie ligt Den Haag? Welke provincies hebben meer inwoners dan ZH? Meer oppervlakte? Welke gemeenten liggen er in Zuid-Holland? Welke provincies grenzen er aan Zuid-Holland? Geef een lijst van alle gemeenten in Nederland, gegroepeerd op provincie en gesorteerd op aantal inwoners et cetera et cetera 20

21 AaaS: Een stelsel van Semantische Wikis 21

22 Toepassingsgenerieke Architectuurkennisbank 22

23 Voorbeeld: e-overheidsarchitectuurkennis De generieke e-overheidskennisbank bevat bijvoorbeeld: NORA principes GEMMA principes Standaarden (StUF, RGBZ, etc.) Ingedeeld naar categorie (classificatie) Als statische kennisbank al duidelijke meerwaarde ten opzichte van een lijst van principes verschillende dwarsdoorsnedes op de verzameling standaard architectuurprincipes voor de elektronische overheid, en manieren om door die verzameling heen te wandelen automatisch gegenereerde lijsten aan de hand van classificaties van principes het is zelfs mogelijk om eigen semantische queries die niet vooraf zijn gedefinieerd op te voeren (dit vereist wel kennis van de querytaal) 23

24 Voorbeeld van een e-overheidsprincipe: Zaakgericht werken 24

25 Eigenschappen van Zaakgericht werken 25

26 Automatisch gegenereerde lijsten: Alle GEMMA Kernprincipes Voorbeeld: alle informatiearchitectuurprincipes uit GEMMA 26

27 Automatisch gegenereerde lijsten: Alle GEMMA Kernprincipes 27

28 Semantische query (gebruikersgedefinieerd) Voorbeeld: alle Informatiearchitectuurprincipes die vallen binnen GEMMA Thema 1: Zaak- en procesgericht werken 28

29 Semantische query: resultaat Een netwerk van architectuurprincipes en -keuzes 29

30 Een netwerk van architectuurkeuzes (Gevisualiseerd door de Wiki-engine) 30

31 Organisatiespecifieke architectuur-repository 31

32 Koppeling generiek/specifiek Dit is een enorm krachtige manier van hergebruik van generieke architectuurkennis Voorbeeld: besluitenlijsten De keuze voor een bepaald principe maakt dat nieuwe besluiten moeten worden genomen Green Computing (hoe) vullen we green design, green use, green disposal, green manufacturing in? Zaakgericht werken (hoe) vullen we zaakbeheer en zakenregistratie in? Het AaaS-platform ondersteunt deze besluitvorming maakt openstaande besluiten inzichtelijk verwijst naar achtergrondinformatie in de generieke architectuurkennisbank, en naar genomen besluiten in de lokale architectuurrepository 32

33 Voorbeeld: de VERA 33

34 Organisatiespecifiek: Zaakgericht werken 34

35 Koppeling tussen Organisatiespecifieke en toepassingsgenerieke Wiki Semantische annotatie: gebruik ( use ) het principe Zaakgericht werken uit de generieke ( gen ) Wiki 35

36 Zaakgericht werken: Besluitenlijst 36

37 PerfectView Zakenmagazijn 37

38 Integratie met andere architectuurtools 38

39 Analyses Semantische koppeling tussen generieke en specifieke architectuurkennis maakt verschillende analyses mogelijk, bijvoorbeeld: impactanalyse trade-offanalyse scenario-analyse (wat als?) vergelijkende analyse (organisaties die kozen voor X kozen ook voor Y) consistentie (tegenspraak) benchmarkanalyse op principes (hoeveel organisaties kozen voor principe a, principe b, etc.) gap-analyse (SOLL vs. IST, migratieplanning) tijdsafhankelijke analyses (projectenkalender) evolutie (impact van voortschrijdend inzicht) 39

40 Conclusie Semantisch kennisplatform maakt een andere architectuurbenadering mogelijk Architecture as a Service Prototype AaaS-platform wordt op dit moment verder uitgewerkt meer domeinen (o.a. onderwijs, algemene IT-architectuurprincipes) meer relaties tussen principes (nu alleen nog motivatie en implicatie ) pilot met geïnteresseerde partijen Geïnteresseerd? Meer informatie? Vragen? 40