Een generieke IT-referentie-architectuur. Danny Greefhorst

Transcriptie

1 Een generieke IT-referentie-architectuur Danny Greefhorst 1

2 Agenda Inleiding referentie-architectuur ArchiXL generieke IT-referentie-architectuur Gebruik semantische wiki 2

3 Architecturen en hun samenhang Enterprise Architectuur Architectuur repository Referentie Architectuur Oplossing Architectuur 3

4 Wat is een referentie-architectuur? A reference architecture provides a proven template solution for an architecture for a particular domain. It also provides a common vocabulary with which to discuss implementations, often with the aim to stress commonality. (Wikipedia) A reference model is a division of functionality together with data flow between the pieces. A reference architecture is a reference model mapped onto software elements and the data flows between them. (Bass et al) A reference architecture is a predefined architectural pattern, or set of patterns, possibly partially or completely instantiated, designed, and proven for use in particular business and technical contexts, together with supporting artifacts to enable their use. (IBM) Een referentiearchitectuur is een generieke architectuur voor een klasse van systemen, gebaseerd op best-practices (ArchiXL, TUE, ICTU, IBM) 4

5 Voorbeeld referentie-architecturen Sector-specifiek Nederlandse Overheids Referentie Architectuur (NORA) Model Architectuur Rijksdienst (MARIJ) GEMeentelijke Model Architectuur (GEMMA) Provinciale Enterprise Referentie Architectuur (PETRA) Waterschaps Informatie & Logisch Model Architectuur (WILMA) COrporatie Referentie Architectuur (CORA) Referentiearchitectuur Onderwijs (ROSA) Triple-A Architectuur Enhanced Telecom Operations Map IBM Insurance Application Architecture IBM Information Framework Generiek TOGAF Technical Reference Model TOGAF Integrated Information Infrastructure Reference Model OASIS Reference Architecture for Service Oriented Architecture Open Group SOA Source Book, inclusief: SOA Reference Architecture Service Oriented Infrastructure Open Group Architectures for Identity Management GovCert Raamwerk Beveiliging Webapplicaties Dell Virtual Remote Desktop Reference Architecture Microsoft Application Architecture for.net Microsoft Windows Server System Reference Architecture 5

6 Overzicht generieke IT-referentie-architectuur Applicaties Business applicaties specifiek voor een sector of organisatie Functiespecifieke infrastructuurapplicaties specifiek voor bepaalde gebruikersgroepen, voor alle soorten organisaties Ontwikkeling Beheer Beveiliging Generieke infrastructuurapplicaties potentieel voor alle gebruikersgroepen en alle soorten organisaties Technische infrastructuur Applicatieplatform generieke softwarefunctionaliteiten voor applicaties Fysieke infrastructuur fysieke apparaten en verbindingen 6

7 Metamodel Applicatie service Applicatie component logisch Applicatie component fysiek Architectuur principe Infrastructuur service Node Systeem software Apparaat 7

8 Leidende architectuurprincipes Veranderingen in IT systemen worden alleen aangebracht als gevolg van eisen uit de bedrijfsvoering Gevoelige gegevens worden veilig uitgewisseld Er wordt gebruik gemaakt van bewezen oplossingen Componenten zijn gecentraliseerd IT systemen zijn duurzaam Gegevens worden eenmalig uitgevraagd Gegevens worden elektronisch opgeslagen en uitgewisseld Applicaties maken gebruik van één technologiestack De technische infrastructuur is geconsolideerd IT systemen worden hergebruikt voordat ze worden gekocht voordat ze worden ontwikkeld Gegevens worden geleverd door de bron Applicaties zijn modulair Gegevens worden onderhouden in de bronapplicatie IT systemen maken gebruik van open standaarden Processen zijn gestandaardiseerd IT systemen zijn schaalbaar Gegevens zijn gescheiden van hun presentatie IT systemen communiceren op basis van services IT systemen worden gestandaardiseerd en hergebruikt binnen de gehele organisatie IT systemen zijn tijd- en plaatsonafhankelijk beschikbaar 8

9 Productie Productie Functiespecifieke infrastructuurapplicatieservices 9 Sturing Sturing Strategie en beleid Verantwoording Projectvoering Architectuur & informatie Interne controle Kwaliteits Bestuur Ondersteuning Ondersteuning Personeel Financieel Juridisch Facilitair Communicatie Secundaire inkoop IT ontwikkeling en Fiscaal Interactie Interactie Voorlichting Marketing Inkoop Relatie Service verlening Product ontwikkeling Verkoop Product fabricering Contract Risico Innovatie Voorraad Contact Distributie

10 Productie Productie Belangrijkste functiespecifieke infrastructuurapplicaties 10 Sturing Sturing Strategie en beleid Verantwoording Projectvoering Architectuur & informatie Interne controle Kwaliteits Bestuur Ondersteuning Ondersteuning Personeel Financieel Juridisch Facilitair Communicatie Secundaire inkoop IT ontwikkeling en Fiscaal Interactie Interactie Voorlichting Marketing Inkoop Relatie Service verlening Product ontwikkeling Verkoop Product fabricering Contract Risico Innovatie Voorraad Contact Distributie Desktop publishing CRM ERP / SCM Architectuur modelleertool Performance Projectplanning Kwaliteits Product informatie Klantcontact Service Personeel Financieel afhandel/ Facilitair Software ontwikkel omgeving Inkoop Juridisch kennis Fiscaal kennis Bestuurs informatie Risico Kennisbank Innovatie Contract

11 Generieke infrastructuurapplicatieservices 11 Samenwerking Samenwerking Gebruikers interactie Gebruikers interactie Processturing Processturing Content Content Orkestratie Web content Document bewerking Business Activity Monitoring Record Invoer verwerking Content presentatie en agenda Kennis Sociaal verbinden Werkstroom besturing Multimedia Presentatie aggregatie Telefonie en video conferentie Zoeken Elektronische formulieren Document Intelligentie Intelligentie Gegevens mining Gegevens analyse Rapportage Meta-data Zaak afhandeling Directe bericht uitwisseling Bedrijfsregel Gebeurtenis afhandeling Uitvoer verwerking Kennis creatie Beslis ondersteuning Spraak

12 Business applicatieservices voor een onderwijsinstelling Interactie Productie Werven Formatie planning Begeleiden Toetsen en beoordelen Loopbaan begeleiding Aanmelden Rooster planning Onderwijstijd registratie Examineren Evalueren onderwijs Inschrijven Verzorgen onderwijs Schorsen en verwijderen Diplomeren Uitschrijven Verrichten onderzoek 12

13 Samenhang belangrijkste infrastructuurapplicaties Web CMS web-site Kennisbank Product informatie Contract Portal server persoonlijk portaal Orchestration server Zaak zaakmagazijn Zaak zaak afhandeling Klantcontact CRM ERP / SCM Documentscan Document Financieel afhandel/ Record Output 13

14 Applicatieplatform infrastructuurservices 14 Gegevens uitwisseling Gegevens uitwisseling Gegevens Gegevens Uitvoering Uitvoering Service en interface Routering ETL Bestands synchronisatie Bestands uitwisseling Queueing Content ontsluiting Gegevens federatie Directory Scheduling Transactie verwerking Virtuele instructie verwerking Vertaling Partner integratie Database Persistentie Besturing Besturing Applicatie virtualisatie Desktop virtualisatie OS virtualisatie Machine besturing Clustering Cloud computing Data scraping Gegevens synchronisatie Content generatie

15 Belangrijkste applicatieplatform nodes Service en interface directory Adapter Vertaling Partner B2B gateway integratie Enterprise Routering Service Bus Message Queueing server Queueing Bestands Bestandsbroker uitwisseling Datadistributie Gegevens synchronisatie Bestands synchronisatie synchronisatie tool Data Host access scraping tool ETL ETL tool Gegevens uitwisseling Content Web applicatieserver generatie Virtuele instructie Virtuele machine verwerking Transactie Applicatieserver verwerking Scheduling Scheduler Uitvoering Directory server Database Management Database Persistentie raamwerk Gefedereerd Gegevens database federatie Content HTTP server ontsluiting Gegevens Machine besturing BesturingsClustering Cloud Cloud platform computing OS virtualisatie platform Desktop virtualisatie virtualisatie platform Applicatie virtualisatie virtualisatie platform Besturing 15

16 Fysieke infrastructuurservices Machine virtualisatie Centrale opslag Netwerk routering Instructie verwerking Verspreide opslag Netwerk load balancing Reproduceren Telefoneren On-line backup Persoonlijke verbinding Audiovisueel Off-line backup Lokale verbinding Archivering Verre verbinding Verwerking Opslag Netwerk 16

17 Ontwikkeling, en beveiliging services Ontwikkeling Beheer Beveiliging Requirements Ontwerp Asset & configuratie Service Identity Access Realisatie Test Software distributie Service level Malware en spamfiltering Audit Defect Versie Node Database Apparaat beveiliging Toegangs beveiliging Build Deployment Opslag Back-up Encryptie Externe toegang Software lifecycle Printer Netwerk Zone beveiliging Proxy Intrusion prevention & detection 17

18 Samenhang belangrijkste nodes Firewall B2B gateway Firewall Enterprise Service Bus Authenticatie proxy Web applicatieserver Directory server extern Hardware load balancer Directory server intern Applicatieserver Datadistributie HTTP server DBMS operationele gegevens ETL tool DBMS afgeleide gegevens 18

19 Voorbeeld toepassing: handreiking verdieping GEMMA informatiearchitectuur bron: KING 19

20 Semantic MediaWiki Uitbreiding op MediaWiki Een gewone Wiki met een onderliggend kennismodel Het kennismodel maakt feiten en relaties betekenisvol, zowel voor mens als machine Uit deze betekenis (= semantiek) kunnen nieuwe relaties en andere feiten afgeleid worden, en kunnen selecties uit de vastgelegde informatie gemaakt worden Vraag: Wat zijn de 100 grootste steden ter wereld met een vrouwelijke burgemeester? 20

21 Voorbeeld van modelelement in semantische wiki 21

22 Formulieren in semantische wiki 22

23 Genereren van visualisaties met semantische wiki 23

24 Vragen? 24