Samenvatting Nederlands Blok 3 en 4

Transcriptie

1 Samenvatting Nederlands Blok 3 en 4 Samenvatting door een scholier 954 woorden 13 maart ,3 8 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Topniveau Blok 3 en 4 Functies inleiding: -Belangstelling wekken -Aanleiding geven -Opbouw aangeven -Welwillend stemmen -Onderwerp introduceren Slot -Samenvattend: informatieve tekst, uiteenzetting, beschouwing -Concluderend: Activerende tekst, betoog Verbanden -Tegenstellend verband doch,echter,integendeel -Opsommend verband ook,niet alleen, maar ook, nog *-Oorzakelijk en redegevend verband daarom,doordat,zodat -Uitleggend verband met andere woorden,bijvoorbeeld -Concluderend en samenvattend verband alles bij elkaar -Voorwaardelijk verband mits,als, indien -Vergelijkend verband zoals,hetzelfde,eenzelfde geval *Reden is wat je zelf kiest, oorzaak kan men niets aan doen Betrouwbare informatie -Wat is het tekstdoel -Wie is de schrijver -Wat is de bron -Hoe is de presentatie -Hoe is de argumentatie Eisen samenvatting -Alleen de hoofdzaken uit de tekst -Samenvatting is representatief voor de tekst -Strekking van de tekst juist weergeven -Prettig leesbaar Pagina 1 van 6

2 -20% van de originele tekst Weglaten in een samenvatting -Details - (teveel) voorbeelden - Anekdotes -Uitweiding -Herhalingen Voornaamwoordelijke aanduidingen Het = zijn -Landen en steden zijn het woorden -Alle verkleinwoorden zijn het woorden -Abstracte de woorden zijn ze/haar ( regering) -Hun kan nooit onderwerp zijn Opbouw logische redenering -Algemene redenering -Concreet voorbeeld -Conclusie Tekststructuren *Voordelen-en-nadelen structuur Hoofdvraag: Wat zijn de voor- en nadelen? *Geen conclusie: Beschouwing / uiteenzetting *Wel conclusie : betoog *Vroeger-nu-structuur Hoofdvraag: Wat is er veranderd? *Alleen over de verandering: uiteenzetting *Over verschillende manieren: beschouwing *Duidelijke mening: betoog *Probleem-en-oplossing structuur Hoofdvraag: Op welke manier kan het probleem worden opgelost? *Alleen mogelijke oplossingen: uiteenzetting/beschouwing * Beste oplossing: Betoog *Verschijnsel-en-verklaring structuur Hoofdvraag: Welke verklaringen zijn er voor dit verschijnsel te geven? *Alleen verklaring: beschouwing/ uiteenzetting * Beste verklaring: betoog Bewering-en-argumenten structuur Hoofdvraag: Waarom.is waar? *Altijd betoog Veschijnsel-en-besprekings structuur *Altijd uiteenzetting of beschouwing Soorten argumenten ( bij beoordelen van tekst) -Structurele argumenten ( over de opbouw) Pagina 2 van 6

3 -Vernieuwingsargumenten ( originaliteit) -Realistische argumenten ( werkelijkheidsgehalte) -Intentionele argumenten ( over de intentie van de schrijver) -Emotionele argumenten ( gevoelens van de lezer,bv het is een spannend boek) -Morele argumenten ( normen en waarden) -Stilistische argumenten ( stijl) Soorten argumenten ( bij zelf schrijven van een tekst) - Voorbeeld - Feit - Empirisch ( ervaringsfeit) - Beroep op autoriteit - Vergelijking - Moreel - Emotioneel Recensie - zakelijke gegevens - gegevens over de inhoud - oordeel en argumenten Foutieve argumenten -Persoonlijke kritiek -beroep op algemeen verschijnsel -generalisering -dreigement -bluffen -cirkelredenering Redeneerfouten (drogredenen) - Ontduiken bewijslast - Persoonlijke aanval - Vertekenen van het standpunt - Overhaaste generalisering Aaneenschrijven -Zoveel mogelijk aaneen schrijven: * Zelfstandig naamwoorden ( sciencefiction) *Drieledige samenstellingen ( langetermijnplanning) *Bijvoeglijke naamwoorden ( kogelvrij) *Werkwoorden ( achteruitgaan) *Telwoorden Pagina 3 van 6

4 ( achttienduizend) Uitzondering: tot stand komen, in werking treden, zich zorgen maken, ervandoor gaan, trompet spelen, los schrijven, van te voren, linker speelhelft. Het liggend streepje - Bij twee gelijke klinkers ( na-apen) - Bij verkeerd lezen ( mede-inzittende) - Tussen twee gelijkwaardige delen ( minister-president) - Eerste deel 2 woorden met hoofdletter (Rode-Kruispost) - Cijfers,letters,tekens en samenstellingen met Sint en st. ( 16-jarige) - Samengestelde aardrijkskundige namen ( Rotterdam-Zuid ) - Samenstellingen met eigen naam ( Miele-wasdroger) - Samenstellingen met privé,pro,ex,non,quasi,loco,semi,vice en oud.( oud-leerling) Anti alleen als het tweede deel met een hoofdletter begint. ( anti-russisch, antiastmamiddel) - Sommige twee liggende streepjes: doe-het-zelfzaak, glas-in-loodraam, peper-en-zoutstel Het trema - Geeft aan waar de nieuwe lettergreep begint ( opgeëist) - ( meervoud) klemtoon valt niet op de laatste lettergreep. ( orchideeën) - Bij iee en ii geen trema ( commercieel) - Samengestelde telwoorden ( drieënzestig) Hoofdletters - Heilige personen en zaken, feestdagen ( God de Vader) - A k namen en afgeleide daarvan - Namen van instellingen, diensten, bladen enz.( Europese Unie) - Merknamen en samenstellingen met eigen naam ( een Ferrari ) Niet bij namen zoals spa rood, een kilo edammer, airbus, rontgenstraling en daltonsysteem - Bepaalde afkortingen ( AOW,IQ,BTW,WAO er,cao-loon) - Namen van boeken,films, rapporten,programma s enz.( het rapport Grenzen aan de groei) Kleine letters - Woorden die zijn afgeleid van feestdagen ( kerstavond) - Namen voor geloven en aanhangers ( christendom) - Afgekorte wetenschappelijke titels ( ir, drs) De apostrof - Meervoud van woorden die op a,i,y,u,o eindigen.alleen bij de e dus niet.( baby s) - Afkortingen en letters (pc s) ( niet als er geen leesproblemen ontstaan: shampoos) - Bij verkleinwoorden (baby tje) - Na een achtervoegsel staat een apostrof ( PvdA er, hbo er ) - Bezitsrelaties wanneer het woord eindigt op a,i,o,u,y.( Theo s vader ) tenzij verkeerd lezen uitgesloten is ( Jeffreys kamer) - Altijd bij bezitsrelaties die op een sisklank eindigen ( Frits eigenwijsheid) Lettergrepen - Het afgebroken deel mag niet uit slechts 1 letter bestaan Pagina 4 van 6

5 - Bij verkleinwoorden schrijven we de vorm van het niet-verkleinde woord ( dineetje, diner-tje, opaatje, opa-tje) Woorden Blok 3 - Geflatteerd ten gunste voorgesteld - Globaal in grote lijnen - Hiërarchie rangvolging - humanitaire menslievende - hypocriet schijnheilig - ideologie stelsel van gedachten en ideeën - impuls prikkel, stimulans - inconsequent in strijd met wat eerder gezegd / gedaan is - infrastructuur geheel van autowegen,vaarwegen,spoorwegen,vliegvelden enz. - innoveren vernieuwen - integratie eenwording - interactie wisselwerking - internaliseren zich eigen maken - intimideren bang maken - interpreteren uitleggen - latent verborgen - legitiem rechtmatig - lobbyen druk uitoefenen op degene die een beslissing moet maken - marginaal straatarm - metamorfose gedaanteverwisseling - modaal het meest voorkomend - moraliseren beleren - narcistische zeer met zichzelf ingenomen zijnde - nihil niets - opinie ( naar de ) mening - opportunisme het van mening veranderen als het goed uitkomt - orthodoxe streng van leer - paradox tegenstelling die aanvankelijk niet lijkt te kloppen - pedagogisch opvoedkundig verantwoord - periodieke regelmatig terugkerend - perspectief vooruitzicht - postuum na de dood - potentiële mogelijke - pragmatische uitgegaan van de gegeven feiten, mogelijkheden - pretenderen beweren - preventieve bedoeld ter voorkoming - prioriteit voorrang - privatiseren laten uitvoeren van overheidstaken door particulieren - prognose voorspelling Pagina 5 van 6

6 - geprolongeerd langer vertoond dan aangekondigd - protectionisme maatregelen ter bescherming van de economie van een land provoceren uitdagen - rationaliseren met het verstand proberen te verklaren - stereotiepe vaste, onveranderlijke - stigmatiseren onaangenaam etiket opgeplakt krijgen - universeel in alle gevallen passend Pagina 6 van 6