Samenvatting Geschiedenis Revolutie

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Revolutie Samenvatting door een scholier 1614 woorden 10 maart ,1 21 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting Geschiedenis Jaartallen Karl Marx idool/bedreiging (ellende door kapitalisme) Lenin 1876 Tsaar Nicolaas 2e gekroond en maakt meteen al zijn 1e fout door naar een feest franse ambassadeur te gaan na sneuvelende burgers Stalin vanaf 1880 industriele ontwikkeling gaat opeens snel in Rusland 1903 Congres in Londen -> bolsjewieken en mensjewieken 1903 Constitioneel Democratische Partij 1904 Stalin bij de Bolsjewieken 1904 Rusland verslagen in oorlog met Japan, slecht bewapend, slecht geleid, ver van thuisfront, verslindende oorlog, slechte omstandigheden, Georgi Gapon werd leider van Vereniging van Russische arbeiders 22 janurai 1905 demonstranten op weg om petitie aan de tsaar aan te bieden., Bloedige Zondag 1914 Rusland raakt betrokken in de eerste wereldoorlog december 1916; Raspoetin word uitgenodigd door vorst Joesoepov januari-augustus 1917 Leden van de Bolsjewiki partij vertienvoudigd 23 februari 1917 volksoproer in St. Pietersburg door nederlagen en honger, (zou eindigen met het ten val brengen van de regering) internationale vrouwendag soldaten vrouwen, arbeiders, allemaal één. En boeren luisterden naar die sovjet. Februarirevolutie aanleidingen; -armoede -oorlog -marxisme -nicolaas 2e en zijn bewind maart 1917 Tsaar Nicolaas 2e treedt af Alexandra sterke wil zoon Alexej en zo Raspoetin -> het Doema-comité vormde Voorlopige Regering o.l.v. Alexander Kerensky tegenstanders; Lenin (radicaal) en Kornilov (radicaal) april 1917 Lenin keert terug uit ballingschap juni 1917 groot offensief beginnen, grote fout 10 oktober; middennachtse vergadering, Lenin won iedereen voor zijn plannen tijd voo reen nieuwe revolutie 24 oktober 1917; Oktoberrevolutie; Pagina 1 van 5

2 aanleiding; - collectivisatie landbouw - industrialisatie communistische revolutionairen grijpen de macht o.l.v. Lenin en schuiven de Voorlopige Regering aan de kant -> alle fabrieken en banken staatseigendom en grootgrondbezit onder kleine boeren verdeeld. november 1917; verkiezingen voor grondwetgevende vergadering maar 25% vergadering ontbinden + geen democratische verkiezingen meer + bolsjewieken via de geheime politie macht behouden dmv onderdrukking en terreur. maart 1918 Partij van de bolsjewieken kreeg de naam communistische partij juli 1918 hele tsaarfamilie wordt uit het paleis gehaald afgeslacht bloedige burgeroorlig tussen de roden en de witten roden wonnen o.l.v. Trotski ondanks buitenlandse steun voor de witten 1918; Lenin sluit Vrede van Brest Litowsk - rusland staat Baltische staten Polen Finland af. Geallieerden boos om 1. eenzijdige vredessluiting 2. kans op infectie revolutie Rusland - > Sovjetunie N.E.P. -> boeren weer aan Lenin s kant krijgen slechts vaste belasting rest verhandelen Meer vrijheid en losheid aan handel en fabrieken spoorwegen banken, maar politieke macht bleef bij bolsjewieken. Maart 1921 matrozen in Kronstadt komen in opstand, want bolsiwiki geven niet de macht aan de sovjets, zoals beloofd. Ze eisten Sovjets zonder Communisten. 1921; hongersnood 5 miljoen doden (eerste gevolg van de N.E.P.) 1921; besluiten door de partij genomen stonden niet meer ter discussie + hondse trouw 1922 Stalin secretaris generaal van de partij van de bolsjewieken en hoofd van de geheime politie - > machtig -> tegenstanders uit de weg ruimen 21 januari 1924; Lenin sterft (54 jaar) Rode Plein Moskou -> secretaris generaal Stalin (Josef Djoegasvili) of talentvolle organisator v.h. rode leger Trotski? (of Zinovjev of Kamenev)? 1928; Stalin aan de macht, Stalin wordt leider van de USSR, de Unie Van Socialistische Sovjet Republieken opvolger van Stalin en eigen ideeën als in overeenstemming met het Leninisme Trotski en andere tegenstanders uitgeschakeld, invloed als secretaris generaal van de communistische partij. Had een uitgewerkt plan zie hier beneden bv. Planeconomie via staatsplancommissie (Gosplan).vijfjarenplan + collectivisatie bij de boeren leidde tot hongersnood en ontwrichting landbouw (pas in 1952 weer evenveel graan en vlees als in 1913) Hij overwon nazi-duitsland in de tweede wereldoorlog en veranderde de Sovjet-Unie in een industriële supermacht en een enorme tiran. 22 novermber 1932 Nadeshda = vrouw Stalin sterft hongersnood als gevolg van collectivisatie 1934 Stalin gaat zuiveren door 1 wantrouwen en 2 behoefte aan nieuwe generatie aanhangers en 3 ontdoen van vroegere kameraden, want die wisten dat Lenin het niet had gewild en 4. Paranoïde Stalin in Leningrad wordt de populaire plaatselijke partijleider Kirov vermoord (concurentie stalin?) 17e partijcongres 1108 mensen doodgeschoten KGB geheime politie (voor de tegenstanders van Stalin) milj mensen slachtoffer stalins zuiveringen (in totaal 16 tot 30 miljoen) Pagina 2 van 5

3 (doodgeschoten/concentratiekamp) showproces 1936 Stalin-constitatie burgerrechten voor iedereen veel vrijheden -> democratie werd niet echt ingevoerd, alleen als show voor het westen 1938 lijfarts Pletnev gearresteerd en vermoord 1939 Hitler en Stalin komen een niet-aanvalsverdrag overheen, het Molotov-Ribbentropp-pact alles voor niets geweest Nieuwe Mens kwam niets van terecht ->hel -> communistische partij bolwerk van onderdrukkers en profiteurs met bevoorrechte partijleden en armoede onder de massa, geen democratie, geen verdeelde welvaart, mannen bleven de baas, behalve mannenwerk. wel analfabetisme teruggedrongen onder stalin, maar beperkte universiteit geen eigen mening, angst geheime politie geen vrijheid kunst en pers indoctrinatie. hoe stalin s dictatuur zo gekomen? - gebruikte het idealisme van de revolutionairen voor zijn persoonlijke dictatuur hitler s machtsovername zorgde ook voor nieuwe politieke verhoudingen in Europa. - De dreiging van het nationaal-socialisme versterkte de drang in de Sovjetunie om de gelederen te sluiten - 22 juni 1941 Duitsland valt Sovejetunie aan, ondanks de niet-aanvals overeenkomst hierdoor Amerika en Engeland bondgenoten., dus bondgenootschap kapitalisme en communisme. 20 miljoen inwoners dood. Stalin zogenaamd de sterke man en russische legers de overwinnaars, - macht in O+M- Europa, daar communistische regeringen aan de macht trouw aan Moskou. - Door de oplaaiing van de oude tegenstellingen tussen de kapitalistische en de communistische wereld en zo de Koude Oorlog werd de positie van Stalin in eigen land nog eens versterkt 1943 Rode Leger verdrijft het Duitse leger uit het land en bevrijdt Oost-Europa en stevende af op de Duitse hoofdstad, 8 mei 1945 Duitsers geven zich over 1953 Stalin Dood opvolger als partijleider, Nikita Chroesjtsjov -> Sovjetunie mildere toekomst? wat meer openheid van kritiek op systeem van Stalin 1956 opzienbarende redevoering van Chroesjtsjov, Stalin beschuldigd enz, Destalinisatie ; afrekening met het stalinistisch verleden Stalin terreur keerde weliswaar niet terug, máár evengod veranderde er eigenlijk weinig, de communistische partij kwam niet ter discussie te staan en de geleide economie ook niet Chroesjtsjov afgezet opvolger; Leonid Brezjnev wilde het bij het oude laten, Sovjetunie raakt achterop 1984 Brezjnev Dood militaire grootmacht eigenlijk was het een ramp slechte imperium landbouw industrie en milieu. Michail Gorbatsjov verandert veel, erkende slechte situatie, Glasnost (richting democtatie) en Perestrojka (samenleving en economie ingrijpend hervormd) werd aangekondigd Sovjetunie officieel ontbonden, ontstaan van een aantal zelfstandige republieken, - Rusland (belangrijkste) Oekraïne Armenië Wit-Rusland - Kazachstan Georgie Verkozen president Boris Jeltsin veranderingen! communistische partij verboden na mislukte staatsgreep, Pagina 3 van 5

4 eigenlijk autoritair en economie raakt ontwricht door overgang van geleide economie naar vrije markteconomie. Gevolg ; sommige kregen beter, maar de meeste economisch slechter dan vroeger onde de communisten Begrippen Democratie; staatsvorm die aan het gehele volk invloed op de regering toekent en onder andere het recht op vrije meningsuiting persoonlijke vrijheid en gelijkheid van allen voor de wet erkend Dictatuur; de regering van een dictator Dictator; onbeperkt gezaghebber Communisme; stelsel van gemeenschappelijk bezit van consumptie en productiemiddelen, / het streven daarnaar (Bolsjewiek; russische communist) Collectivisatie; het bewust streven naar een samenleving waarin de gemeenschap het maatschappelijk leven bepaalt en het particuliere initiatief uitgeschakeld of beperkt is. Conservatief; Constitutionele regering: een regering volgens de grondwet Socialisme; leer volgens welke door het afschaffing van het privé kapitaalbezit en door socialisatie van de productiemiddelen een betere samenleving tot stand zou komen door geleidelijke of revolutionaire weg (staat tegenover liberalisme) Socialisatie; het socialiseren Socialiseren; tot gemeenschappelijk goed (staatsbezit) maken, de arbeiders medezeggenschap geven in het beheren en een evenredig winstaandeel Sociaal-Democratie; de partij of de leer/ stelsel die langs democtatische weg tot het socialisme wil komen Nationaal-Socialisme; Zeer nationalistisch staatsstelsel o.l.v.e. dictator, ondemocratisch regeringsbestel, inz. Zoals het in het Duitsland van Hitler van bestond. Liberalisme; leer van liberalen Liberaal; voorstander van een zo groot mogelijke vrijheid op economisch en cultureel gebied, van zo gering mogelijke bemoeienis, immening, regeling van overheidswegen, vrijzinnig en ruimdenkend en vooruitstrevend Liberaliseren; bevrijden van belemmeringen Kapitalisme; maatschappelijk stelsel waarbij de productiemiddelen en het beschikkingsrecht daarover eigendom zijn van particulieren of vennootschappen die betaalde werknemers in dienst hebben en niet gesocialiseerd zijn Revolutie; omwenteling, plotseling verandering in de bestaande toestand Republiek; staat waar het oppergezag niet in handen is van een vorst maar van een gekozen president Feiten Rusland; onderdrukking en géén parlementaire democratie wel bijna machteloze parlement, de Doema rommelig -> Belangen: Karl Marx; door de klassenstijd productiemiddelen gemeenschappelijk bezit en kapitalisme vernietigd via Pagina 4 van 5

5 revolutie beginnend in West Europa Kerensky; parlementaire democratie Lenin; (zou rusland naar een nieuw tijdperk voeren.) opvolger van Marx. Wilde niet wachten tot rusland minder agrarisch en meer industrialistisch was, wilde meteen - > bolsjewieken, wilden rusland als eerste marxistische/communistische revolutie. Communitstische revolutionairen ; heel anders dan Kerensky en Voorlopige Regering ; wilde niet doorvechten tegen Duitsers maar alle aandacht naar Rusland. Na verkiezing onderdrukking -> geleide economie tot stand brengen. Roden; aanhangers Lenin Witten; verzamelnaam tegenstanders Lenin Stalin; - snelle industriële ontwikkeling - collectivisering landbouw doel: voorkomen vorming kapitalistische klasse en grote bedrijven betekent grotere productie wilde van de Sovjetunie een communistisch bolwerk maken dat op den duur de westerse kapitalistische landen zou voorbijstreven. -> industrialisatie -> kapitaal nodig ->boeren voedsel goedkoop aan russen verschaffen -> lonen laag ->exportproducten kapitaal opleveren. Volgens Planeconomie via staatsplancommissie (Gosplan) maakte berekeningen vijfjaren plan.-> heel veel arbeiders, keihard werken, woonden soms in barakken of tentenkampen, stalinisme - terreur, persoonsverheerlijking, meedogenloos optredende funcionarissen, totalitaire samenleving -> streven naar Communistische Heilstaat -> schijn statistieken (- > later wel sterke industiele basis en zo Sovjetunie grote mogendheid) Boeren hadden t land verdeeld-> waren blij, máár stond in strijd met communistische leer, dus Stalin wilde de N.E.P. weg hebben en dwong de boeren tot een collectivisatie, grond van iedereen en dus van de staat.(privé grondbezit van boeren werd samengevoegd tot grootschalige landbouwondernemingen, die gemeenschappelijk worden bewerkt en beheerd) - > kolchozen, (collectieve boerderij, zo n groot bedrijf) - > dwangsysteem -> sovchozen (staatsboerderij (grond en materialen zijn geen collectief bezit, maar staatseigendom) sommige boertjes wilden hun grondbezit niet afstaan, niet alleen de koelakken (rijke boeren dus) en werden gedeporteerd naar concentratiekampen. -> koelakken weigerden zaaien werden weggebannen en vermoord etc. -> hongersnood onder burgerij wat deed N2e nog meer allemaal fout? - naar feest van Franse ambassadeur na sneuvelende burgers - zelf het opperbevel in eerste wereld oorlog, verliet post + schuldig Pagina 5 van 5