FISCALE ASPECTEN GRONDFINANCIERING RPC (met terugkooprecht)

Transcriptie

1 FISCALE ASPECTEN GRONDFINANCIERING RPC (met terugkooprecht) Samengesteld door: mr. E. Marcus RB Ref B /februari 2015

2 INHOUDSOPGAVE Pagina 1. Inleiding 3 2. De fiscale gevolgen van erfpacht Algemeen Overdrachtsbelasting Inkomstenbelasting Winst uit onderneming (box 1) Erfpachtrecht met terugkooprecht Vermogensrendementsheffing (box 3) Schenk- en erfbelasting Overlijden Bedrijfsoverdracht Bedrijfsoverdracht via RPC 9 3. De fiscale gevolgen van pacht Algemeen Overdrachtsbelasting Inkomstenbelasting Algemeen Winst uit onderneming (box 1) Verkoop onder voorbehoud van een pachtrecht Aankoop als pachter en doorverkoop aan RPC Vermogensrendementsheffing (box 3) Schenk- en erfbelasting Bedrijfsoverdracht via RPC Slot 15

3 1. Inleiding U overweegt uw bedrijf uit te breiden door de aankoop van cultuurgronden of u staat op het punt een agrarisch bedrijf over te nemen en daartoe onderzoekt u de mogelijkheden die er bestaan om deze investeringsplannen te financieren. Beleggingsmaatschappij Rhoon, Pendrecht en Cortgene B.V. (hierna RPC) biedt u de mogelijkheid om uw investeringsplannen te financieren. Deze financiering vindt plaats op basis van erfpacht of pacht. Daartoe koopt RPC de al bij u in eigendom zijnde gronden aan dan wel koopt RPC de nieuwe grond. De grond wordt vervolgens via een erfpacht- of pachtovereenkomst aan u in gebruik gegeven. Gedurende de looptijd van het contract en na afloop daarvan is er een koopmogelijkheid. Of er ook een verlengingsmogelijkheid is wordt bepaald door de feiten en omstandigheden op de einddatum van de erfpachtovereenkomst. In deze memo wordt u in hoofdlijnen nader geïnformeerd over de fiscale aspecten van het aangaan van een dergelijke erfpacht- of pachtovereenkomst. Voor wat betreft de overige aspecten wordt u verwezen naar de website van RPC ( en naar de overige informatie die RPC u kan verstrekken. RPC is een ervaren en betrouwbare beleggingsmaatschappij op de agrarische vastgoedmarkt. Haar historie gaat terug tot begin twintigste eeuw. Dat betekent honderd jaar ervaring. Met recht mag derhalve gezegd worden dat RPC de agrarische markt op het gebied van grondfinanciering door en door kent. Remie Fiscaal, Juridisch en Bedrijfseconomisch Adviesbureau LLP noch RPC kunnen enige aansprakelijkheid aanvaarden voor welke fiscale behandeling en daaruit voorvloeiende gevolgen dan ook. Deze notitie is bedoeld om u in algemene zin te informeren over de fiscale aspecten van het aangaan van een erfpacht- of een pachtovereenkomst met RPC. Aan deze informatie kunnen evenwel geen rechten worden ontleend. Hoewel RPC en Remie bij het samenstellen van deze notitie de vereiste zorgvuldigheid hebben betracht, kunnen zij niet instaan voor de volledigheid, juistheid en actualiteit van de geboden informatie en aanvaarden zij dienaangaande dan ook geen enkele aansprakelijkheid. Vragen en opmerkingen naar aanleiding van deze notitie kunt u voorleggen aan de heer mr. E. Marcus RB via het adres: e.marcus@remie.nl. 3

4 4

5 2. De fiscale gevolgen van erfpacht 2.1 Algemeen Wanneer u en RPC overeenstemming hebben bereikt om tot een transactie te komen zullen juridisch gezien de volgende rechtshandelingen gaan plaatsvinden. U verkoopt en levert uw grond aan RPC onder voorbehoud van een recht van erfpacht. Dit recht van erfpacht wordt vastgelegd in een notariële akte waarna RPC dus de eigendom heeft en u het erfpacht. Deze akte verschaft u het gebruiksrecht op de grond voor de overeengekomen periode van het recht van erfpacht. 2.2 Overdrachtsbelasting Wanneer het betreft de overdracht van landbouwgrond binnen de agrarische sector zal de heffing van overdrachtsbelasting niet vaak aan de orde zijn. De overdrachtsbelasting kent een ruime vrijstelling voor de verkrijging van, ten behoeve van de landbouw bedrijfsmatig geëxploiteerde, cultuurgrond. Onder cultuurgrond wordt verstaan: de grond die bestemd is voor agrarische doeleinden. Het is voor de verkrijging van de vrijstelling niet noodzakelijk dat de verkrijger, in dit geval RPC, de cultuurgrond zelf exploiteert. De vrijstelling is van toepassing mits u als erfpachter de grond bedrijfsmatig in uw landbouwbedrijf exploiteert. Aan de vrijstelling is wel een voorwaarde verbonden. De belasting die op grond van de vrijstelling niet is betaald moet alsnog worden betaald indien de bedrijfsmatige exploitatie van de cultuurgrond als zodanig niet ten minste tien jaar wordt voortgezet. Aangezien de minimum duur van de erfpacht 26 jaar bedraagt, mag ervan worden uitgegaan dat aan deze voorwaarde kan worden voldaan. Heel algemeen mag worden gezegd dat bij het aangaan van een transactie met RPC het betalen van overdrachtsbelasting zich niet zal voordoen. De overdrachtsbelasting komt opnieuw aan de orde wanneer u te zijner tijd gebruik maakt van uw terugkooprecht. RPC verkoopt aan u de grond, hetgeen een normale onroerende zaak transactie vormt waarover in beginsel overdrachtsbelasting is verschuldigd. Ook op deze terugkoop kan de cultuurgrondvrijstelling van toepassing zijn mits de teruggekochte cultuurgrond als zodanig wederom nog gedurende ten minste tien jaar bedrijfsmatig ten behoeve van de landbouw wordt geëxploiteerd. Bij een beëindiging van de bedrijfsmatige exploitatie ten behoeve van de landbouw moet u alsnog de vrijgestelde overdrachtsbelasting betalen. De vrijstelling kan wel in stand 5

6 blijven in het geval u binnen de tienjaarsperiode de grond doorverkoopt aan een ander, mits de grond door de koper of een ander gedurende de resterende termijn bedrijfsmatig ten behoeve van de landbouw wordt geëxploiteerd. In zo n situatie adviseren wij u een kettingbeding in de koopovereenkomst met uw koper op te nemen om uw aanspraak op de vrijstelling veilig te stellen. Indien en voor zover er onverhoopt toch overdrachtsbelasting wordt geheven bij een transactie met RPC, komt deze belasting ingevolge de voorwaarden van RPC voor uw rekening. Deze overdrachtsbelasting moet worden betaald op het moment van het ondertekenen van de notariële akte bij de notaris dan wel op het moment dat niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van de vrijstelling. De belasting bedraagt zes procent en wordt berekend over de koopsom die RPC aan u betaalt, verminderd met de contante waarde van uw canonverplichtingen gedurende de looptijd van de overeenkomst. Hoe langer de looptijd van de erfpachtovereenkomst is die wordt aangegaan, hoe hoger de canonverplichting is en hoe lager het bedrag is waarover overdrachtsbelasting moet worden betaald. De wet schrijft precies voor hoe die contante waarde berekend dient te worden. Een voorbeeld: stel de koopsom die RPC betaalt voor tien hectare cultuurgrond bedraagt ,- -. De duur van de erfpacht is 26 jaar. De basiscanon bedraagt 2,4% ofwel 9.600,- - per jaar. De contante waarde van de canonverplichting wordt volgens de wet als volgt berekend: de eerste vijf jaren: 5 x 9.600,- - x 0, ,- - de tweede vijf jaren: 5 x 9.600,- - x 0, ,- - de derde vijf jaren: 5 x 9.600,- - x 0, ,- - de vierde vijf jaren: 5 x 9.600,- - x 0, ,- - de vijfde vijf jaren: 5 x 9.600,- - x 0, ,- - het laatste jaar: 1 x 9.600,- - x 0, ,- - totaal contante waarde canonverplichting Transactiesom geheven wordt zes procent over ofwel , , , ,- - 6

7 Deze post kunt u beschouwen als aan de "financiering" verbonden kosten, evenals als de notariskosten en de kosten voor het kadastrale recht die u moet betalen. 2.3 Inkomstenbelasting Winst uit onderneming (box 1) U oefent momenteel als natuurlijk persoon een volwaardig agrarisch bedrijf uit. Gegeven dit uitgangspunt is er voor de belastingheffing voor u sprake van het genieten van winst uit onderneming in box 1. Dit wordt niet anders als u samen met anderen het bedrijf in een maatschap of vennootschap onder firma uitoefent Erfpachtrecht met terugkooprecht De verkoop van de grond en het aangaan van een erfpachtovereenkomst met RPC heeft ook gevolgen voor uw fiscale positie voor de inkomstenbelasting. U verkoopt immers grond en u krijgt een recht van erfpacht terug. Voorts verkrijgt u het recht om op termijn uw grond terug te kopen. Dit terugkooprecht is bepalend voor de fiscale kwalificatie van de door u met RPC gesloten overeenkomst. Door de aanwezigheid van uw terugkooprecht blijft u, ondanks het feit dat het verkrijgen van een recht van erfpacht juridisch wordt gerealiseerd door verkoop van de grond en verkrijging van het recht van erfpacht, namelijk economisch betrokken bij de grond. Doordat u economisch betrokken blijft bij de grond mag u de transactie verwerken als een geïndexeerde geldlening. De grond blijft op uw balans staan zonder dat daarbij enige wijziging wordt aangebracht en het bedrag dat u van RPC ontvangt, neemt u op uw balans op als geldlening. Deze geldlening mag worden verhoogd met de door u betaalde kosten die in het jaar van afsluiten direct, voor het geheel, als financieringskosten aftrekbaar zijn van uw winst. Vervolgens betaalt u jaarlijks een canon, die vanzelfsprekend ook als onderdeel van de bedrijfskosten aftrekbaar is. Deze canon wordt in beginsel jaarlijks geïndexeerd. De afgesproken index mag u eveneens toepassen op de geldlening. De indexverhoging is eveneens direct als financieringslast aftrekbaar. 7

8 Deze handelwijze wordt alleen beperkt door de vrije verkoopwaarde van de grond. De terugkoopprijs zal uit hoofde van de erfpachtovereenkomst immers nooit meer zijn dan deze waarde. Daar de terugkoopprijs gezien dient te worden als aflossing van de schuld, mag de schuld niet meer zijn dan de vrije verkoopwaarde op elk moment. Gezien het feit dat u zeventig procent van de grondwaarde gefinancierd krijgt, is het niet te verwachten dat u binnen afzienbare termijn geconfronteerd zult worden met deze ontwikkeling. Een periodieke taxatie van de grond strekt in dit verband tot aanbeveling. In het geval dat als gevolg van een waardedaling de waarde van de grond daalt tot onder het saldo van de geïndexeerde geldlening, dient in beginsel dat gedeelte van de geldlening vrij te vallen ten gunste van het fiscale resultaat van het jaar waarin is geconstateerd dat de waarde van de grond lager is dan het bedrag van de geldlening. Aangezien de fiscale winst wordt bepaald met inachtneming van goedkoopmansgebruik zijn wij echter van mening dat op grond van het voorzichtigheidsbeginsel de lagere schuld (nog) niet behoeft te leiden tot een vrijval, maar dat het saldo van de geldlening kan worden bevroren tot het moment waarop of de vrije verkoopwaarde weer is gestegen tot boven het bedrag van de geldlening of de aflossing van de schuld plaatsvindt. De vrijval is immers nog niet daadwerkelijk gerealiseerd. Dat gebeurt pas bij de daadwerkelijke aflossing van de lagere schuld. Wanneer u in de toekomst gebruik maakt van uw terugkooprecht is de te betalen terugkoopprijs gelijk aan het bedrag van de geïndexeerde geldlening. De toename daarvan heeft u geheel van uw winst afgetrokken. Fiscaaltechnisch is de terugkoop dan aflossing van de lening. De bijbehorende kosten zijn geheel aftrekbaar. Uw grond houdt op de balans de oude, oorspronkelijke kostprijs en verandert in feite niet. Wanneer u om wat voor reden geen gebruik maakt van uw terugkooprecht en de erfpacht eindigt, is sprake van het definitieve verlies van uw grond onder verrekening van de geïndexeerde lening. Dit wordt dan geboekt als verkoop van de grond met als opbrengst de lening. Daarop is in principe de landbouwvrijstelling van toepassing, behalve wanneer in uw geval sprake is van bijzondere omstandigheden die dit verhinderen (bijvoorbeeld gebruikersvoordeel, pachtersvoordeel, bestemmingswijziging et cetera). Ditzelfde gebeurt echter ook indien de vrije grond na terugkoop van de bloot eigendom wordt verkocht. Er is dus geen verschil tussen de traditionele eigendomssituatie en een RPC transactie. Het uitgangspunt dat de landbouwvrijstelling in deze twee situaties toepassing vindt op de waardeverandering van de grond was tot voor een paar jaar geleden onbestreden. In 8

9 de visie van de belastingdienst is de landbouwvrijstelling niet of slechts gedeeltelijk van toepassing. In een zogenoemde proefprocedure is over de toepassing van de landbouwvrijstelling geprocedeerd. Het gerechtshof Arnhem- Leeuwarden heeft op 20 mei 2014 uitspraak gedaan in deze procedure. Het gerechtshof heeft in een overweging ten overvloede - beslist dat wanneer na het eindigen van de erfpachtovereenkomst de grond weer eigendom is geworden en vervolgens wordt verkocht, de landbouwvrijstelling (ook) van toepassing is op ook de waardeveranderingen die zijn ontstaan in de periode van de erfpachtfinanciering. De staatssecretaris van Financiën had in eerste instantie nog wel beroep in cassatie ingesteld tegen deze uitspraak van het hof, maar dit beroep nadien weer ingetrokken. Dit laatste niet omdat er alsnog instemming was met de uitspraak van het gerechtshof maar louter op formele proces-technische en dus niet inhoudelijke - gronden. Volledige helderheid over de toepassing van de landbouwvrijstelling is er derhalve nog niet. Afgewacht moet worden hoe de belastingdienst zich in een concrete situatie zal opstellen. Zowel RPC als ondergetekende adviseren u zich tot uw adviseur of tot ondergetekende te wenden voor informatie over de meest actuele stand van zaken in deze discussie tussen de belastingdienst en de belastingadviespraktijk. RPC noch ondergetekende kunnen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die voortvloeit uit het niet kunnen toepassen van de landbouwvrijstelling Vermogensrendementsheffing (box 3) U oefent momenteel een agrarisch bedrijf uit. Na het aangaan van de overeenkomst met RPC bent u op grond van de erfpachtvoorwaarden in beginsel verplicht de grond voor de uitoefening van het agrarische bedrijf te blijven gebruiken. Fiscaal betekent dit dat de grond verplicht tot uw ondernemingsvermogen blijft behoren en daarmee tot de (in beginsel) belastbare winst uit onderneming. Winst uit onderneming valt in box I van de Wet inkomstenbelasting Noch de grond, noch de erfpachtrechten op de grond hoeft u daardoor voor de vermogensrendementsheffing van box 3 van de Wet inkomstenbelasting 2001 aan te geven. In box 1 hoeft u, als winstgenieter, jaarlijks geen belasting te betalen over de waarde van de grond die u in uw agrarisch bedrijf gebruikt. Ook het terugkooprecht behoort tot uw winst uit onderneming, valt daardoor in box 1 en blijft buiten de vermogensrendementsheffing van box 3. 9

10 2.4 Schenk- en erfbelasting Het aangaan van een transactie met RPC brengt op zichzelf geen heffing van schenk- of erfbelasting met zich mee. Datzelfde geldt in beginsel bij het aangaan van een erfpachtovereenkomst kort na het overlijden van de ondernemer en na een bedrijfsoverdracht. of de aanwezigheid van een erfpachtovereenkomst met RPC in situaties van overlijden of van een bedrijfsoverdracht Overlijden Indien de agrarische ondernemer komt te overlijden maakt het landbouwbedrijf met de daarbij behorende grond deel uit van zijn nalatenschap. In de Successiewet is een ruimhartige vrijstellingsregeling opgenomen waarmee een voorwaardelijke vrijstelling van de verschuldigde erfbelasting kan worden verkregen over verkregen ondernemingsvermogen. Indien en voor zover het verkregen ondernemingsvermogen meer bedraagt dan de bedragen van de vrijstelling, kan gedurende tien jaren rentedragend uitstel van betaling wordt verkregen voor de te betalen erfbelasting. Een zeer belangrijke voorwaarde om voor deze faciliteiten in aanmerking te kunnen komen is dat de verkrijger(s) de onderneming gedurende vijf jaren voortzet(ten). Het aangaan van een erfpachtovereenkomst met RPC is geen schending van deze voortzettingseis Bedrijfsoverdracht Met betrekking tot de schenkbelasting bevat de Successiewet een soortgelijke regeling die ervoor zorgt dat wanneer een bedrijf wordt overgedragen tegen een lagere waarde dan de liquidatiewaarde van de onderneming, geen of minder schenkbelasting hoeft te worden betaald. Voorwaarde is ook hier dat de verkrijger(s) de onderneming gedurende vijf jaren moet(en) voortzetten. Wederom geldt dat het aangaan van een erfpachtovereenkomst met RPC is geen schending van deze voortzettingseis. 2.5 Bedrijfsoverdracht via RPC RPC kan ook worden gebruikt voor de financiering van een bedrijfsoverdracht. Daarbij wordt een voorheen volledig aan de ouder(s) toebehorend landbouwbedrijf overgedragen aan het kind, dat vervolgens ter (gedeeltelijke) financiering van de overname de grond, onder voorbehoud van een recht van erfpacht en met een terugkooprecht, overdraagt aan RPC Ten opzichte van een normale financiering zal dit geen problemen met zich meebrengen, omdat immers de grond ongewijzigd op de 10

11 balans blijft staan. Overgenomen pachtersvoordelen, bij overdracht gecreëerde gebruikers- of maatschapvoordelen komen niet tot realisatie zodat geen fiscaal probleem ontstaat. Ook de bij de bedrijfsoverdracht toegepaste vrijstelling van overdrachtsbelasting blijft behouden. 11

12 3. De fiscale gevolgen van pacht 3.1 Algemeen De feitelijke situatie waar we hier over praten is dat u uw in eigendom toebehorende grond aan RPC verkoopt onder voorbehoud van een recht van pacht op uw grond, dan wel dat u de door u reeds verpachte grond aan RPC verkoopt. 3.2 Overdrachtsbelasting Wanneer het betreft de overdracht van landbouwgrond binnen de agrarische sector zal de heffing van overdrachtsbelasting niet vaak aan de orde zijn. De overdrachtsbelasting kent een ruime vrijstelling voor de verkrijging van ten behoeve van de landbouw bedrijfsmatig geëxploiteerde cultuurgrond. Onder cultuurgrond wordt verstaan: de grond die bestemd is voor agrarische doeleinden. Het is voor de verkrijging van de vrijstelling niet noodzakelijk dat de verkrijger, in dit geval RPC, de cultuurgrond zelf exploiteert. De vrijstelling is van toepassing mits u als pachter de grond bedrijfsmatig in uw landbouwbedrijf exploiteert. Aan de vrijstelling is wel een voorwaarde verbonden. De belasting die op grond van de vrijstelling niet is betaald moet alsnog worden betaald indien de bedrijfsmatige exploitatie van de cultuurgrond als zodanig niet ten minste tien jaar wordt voortgezet. Aangezien de intentie bestaat om een langjarige pachtrelatie met elkaar aan te gaan, mag ervan worden uitgegaan dat aan deze voorwaarde kan worden voldaan. Heel algemeen mag worden gezegd dat bij het aangaan van een transactie met RPC het betalen van overdrachtsbelasting zich niet zal voordoen. Indien en voor zover u te zijner tijd de grond als pachter zult terugkopen, komt de overdrachtsbelasting opnieuw aan de orde. Ook op deze terugkoop kan de cultuurgrondvrijstelling van toepassing zijn mits de teruggekochte cultuurgrond als zodanig wederom nog gedurende ten minste tien jaar bedrijfsmatig ten behoeve van de landbouw wordt geëxploiteerd. Indien en voor zover er onverhoopt toch overdrachtsbelasting wordt geheven bij een transactie met RPC, komt deze belasting ingevolge de voorwaarden van RPC voor uw rekening. Deze overdrachtsbelasting moet worden betaald op het moment van het ondertekenen van de notariële akte bij de notaris dan wel op het moment dat niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van de vrijstelling. 12

13 De belasting bedraagt zes procent en wordt berekend over de koopsom die RPC aan u betaalt. 3.3 Inkomstenbelasting Algemeen De verkoop van de grond en het aangaan van een pachtovereenkomst dan wel de verkoop van grond in verpachte staat heeft ook gevolgen voor uw fiscale positie in de inkomstenbelasting. In beide situaties verkoopt u immers grond en realiseert u een opbrengst. Omwille van de leesbaarheid van deze notitie veronderstellen wij dat de verkoop van de grond en het aangaan van een pachtovereenkomst een ondernemingshandeling is. U geniet winst uit onderneming en u blijft winst uit onderneming genieten Winst uit onderneming (box 1) Verkoop onder voorbehoud van een pachtrecht Bij de verkoop van uw grond onder voorbehoud van een pachtrecht aan RPC verwerft RPC juridisch eerst de landbouwgrond. Als eigenaar van de landbouwgrond geeft RPC u de grond direct in pacht. De pacht wordt gerealiseerd op het ondeelbare moment waarop de landbouwgrond wordt geleverd. Als tegenprestatie voor de verkoop van uw landbouwgrond ontvangt u dus een koopsom die bestaat uit een som geld (gelijk aan de waarde in verpachte staat) en (de waarde van) een pachtrecht. Het verschil tussen de koopsom plus de waarde van het pachtrecht en de boekwaarde van de verkochte grond is de door u gerealiseerde boekwinst. De waarde van het door u voorbehouden pachtrecht wordt geactiveerd op uw balans. Over de waarde van dit pachtrecht mag u afschrijven. De afschrijvingstermijn is afhankelijk van de toekomstige periode waarin het pachtrecht voor de onderneming zijn nut zal afwerpen. Uw leeftijd, de mogelijkheid van bedrijfsopvolging en de inhoud van de pachtovereenkomst zijn hierbij van groot belang. Door de toepassing van de zogenoemde landbouwvrijstelling blijft de door u bij deze transactie gerealiseerde boekwinst in beginsel buiten de belastingheffing. De door u met RPC aangegane transactie leidt voor u tot het voordelige gevolg dat u onbelast winst realiseert op grond en bovendien een afschrijfbare boekwaarde voor de waarde van het pachtrecht verkrijgt. 13

14 De landbouwvrijstelling is echter niet in alle gevallen (geheel dan wel gedeeltelijk) van toepassing op de door u bij de transactie gerealiseerde boekwinst. Met name zal zij geen toepassing vinden in de situatie waarin een zogenoemd gerealiseerd pachtersvoordeel (de grond is in het verleden als pachter goedkoop van uw verpachter, niet zijnde een familielid, verkregen), dan wel een gerealiseerd gebruikersvoordeel (de grond in het kader van een bedrijfsopvolging goedkoop verkregen) aanwezig is of in het verleden een herinvesteringsreserve op de boekwaarde van de grond is afgeboekt. De vrijstelling is ook niet van toepassing wanneer de grond, anders dan in het kader van vruchtwisseling, door u voorheen in de uitoefening van uw bedrijf, is verpacht en dus niet binnen het eigen landbouwbedrijf is gebruikt. Wanneer de landbouwvrijstelling slechts gedeeltelijk van toepassing is kan belastingheffing mogelijk worden voorkomen door de toepassing van de herinvesteringsreserve Aankoop als pachter en doorverkoop aan RPC De ondernemer die als pachter door zijn verpachter in de gelegenheid wordt gesteld om de door hem gepachte grond in eigendom te verwerven, betaalt voor de verkrijging van de eigendom van de grond een lagere prijs dan de wevab- waarde op het moment van aankoop. Dit voordeel het is hiervoor al genoemd is een pachtersvoordeel. Een pachtersvoordeel wordt belast op het moment dat dit voordeel wordt gerealiseerd. Wanneer in het kader van de financiering van deze aankoop de ondernemer de eigendom van de grond vervolgens onder voorbehoud van een recht van pacht, aan RPC overdraagt en daarvoor een bedrag gelijk aan de door hem betaalde koopsom ontvangt, is er geen sprake van een realisatie van het pachtersvoordeel. Bij een dergelijke transactie zal de heffing van inkomstenbelasting derhalve niet aan de orde zijn Vermogensrendementsheffing (box 3) Wanneer u momenteel een agrarisch bedrijf uitoefent en dit na de transactie met RPC ook blijft doen, worden uw bedrijfsactiviteiten bij u belast als winst uit onderneming. Aan de gevolgen van de belastingheffing in box 3 komt u dan niet toe. Dit wordt anders indien u de door u ontvangen koopsom niet in uw onderneming aanwendt voor bijvoorbeeld het aflossen van uw schulden of de financiering van nieuwe bedrijfsmatige investeringen. Indien en voor zover de ontvangen koopsom als een overtollige liquiditeit binnen uw ondernemingsvermogen moet worden aangemerkt, bent u verplicht de liquiditeiten over te boeken naar uw privé- vermogen. De liquiditeiten vallen dan onder 14

15 de vermogensrendementsheffing van box 3. Dit betekent een forfaitaire heffing over het saldo van deze liquiditeiten per 1 januari van elk jaar van netto 1,2%, ongeacht de daadwerkelijk genoten rendementen. Wanneer u momenteel de gronden verpacht in het kader van het beheer van uw vermogen en u besluit de verpachte gronden aan RPC te verkopen, kunt u binnen de grenzen van box 3 de koopsom van de grond onbelast ontvangen. De waardestijging van de grond vormt geen grondslag voor de belastingheffing in box 3. Een kanttekening moet hier worden gemaakt. Wanneer uw activiteiten als eigenaar/verpachter van grond omvangrijker zijn dan in het kader van normaal vermogensbeheer gebruikelijk is, zal belastingheffing niet op basis van box 3 plaatsvinden maar op basis van box 1. De inkomsten en waardestijgingen worden alsdan bij u belast als resultaat uit een werkzaamheid. 3.4 Erf- en schenkbelasting Het aangaan van een transactie met RPC brengt op zichzelf geen heffing van erf- of schenkbelasting met zich mee. Zowel bij uw overlijden als bij een bedrijfsoverdracht is sprake van een pachtrecht waaraan in dit kader geen waarde wordt toegekend. Indien en voor zover het pachtrecht nog een boekwaarde heeft zijn de fiscale gevolgen afhankelijk van de wijze waarop de bedrijfsoverdracht wordt vormgegeven. Vindt er na een overlijden geen bedrijfsoverdracht plaats en de pachtrechten dus worden beëindigd, dan kan de resterende boekwaarde van het pachtrecht in één keer worden afgeschreven. 3.5 Bedrijfsoverdracht via RPC RPC kan ook worden gebruikt voor de financiering van een bedrijfsoverdracht. Daarbij wordt een voorheen volledig aan de ouder(s) toebehorend landbouwbedrijf overgedragen aan het kind, die vervolgens ter (gedeeltelijke) financiering van de overname de grond, onder voorbehoud van een pachtrecht, overdraagt aan RPC De fiscale gevolgen zijn afhankelijk van de wijze waarop de bedrijfsoverdracht in fiscale zin wordt vormgegeven. Veelal vindt een bedrijfsoverdracht ouder- kind plaats door een zogenoemde geruisloze bedrijfsoverdracht. De bedrijfsopvolger wordt hierdoor verplicht de overgenomen activa en passiva op zijn balans op dezelfde waarde te waarderen als op de balans van zijn vader. Hij treedt in de fiscale positie van vader. Bij de overdracht van de grond 15

16 onder een voorbehoud van een pachtrecht verdwijnt de grond van de bedrijfsbalans. Dit betekent dat bij deze overdracht de eventueel aanwezige pachtersvoordelen en gebruikers- of maatschapsvoordelen geheel of gedeeltelijk (afhankelijk van de ontvangen grondprijs) worden gerealiseerd hetwelk tot belastingheffing bij het kind kan leiden. Aan de toepassing van de mogelijkheid van de geruisloze bedrijfsoverdracht zijn voorwaarden verbonden. Toetsing van de transactie met RPC aan deze voorwaarden is noodzakelijk. Indien en voor zover de bedrijfsoverdracht ouder- kind plaats vindt via de zogenoemde ruisende bedrijfsoverdracht, heeft de ouder over alle fiscale claims die in de bedrijfsmiddelen aanwezig zijn, afgerekend. De transactie met RPC blijft alsdan voor de bedrijfsopvolger zonder fiscale gevolgen. 16

17 4. Slot Met het voorafgaande hebben wij u enig inzicht gegeven in de fiscale gevolgen van de financieringsvormen van RPC. Nogmaals benadrukken wij dat het in uw eigen belang is u vooraf te verzekeren van deskundige bijstand. Desgewenst kunt u daarvoor contact opnemen met ondergetekende. Uden, januari 2015 mr. E. Marcus RB Remie Fiscaal, Juridisch en Bedrijfseconomisch Adviesbureau LLP Telefoonnummer e- mailadres: e.marcus@remie.nl 17