Boekverslag Nederlands God's gym door Leon de Winter

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands God's gym door Leon de Winter Boekverslag door een scholier 2885 woorden 21 januari keer beoordeeld Auteur Genre Leon de Winter Psychologische roman Eerste uitgave 2002 Vak Nederlands Boekbeschrijving Titel: God s Gym Auteur: Leon de Winter Verschenen: 2002 Uitgave, jaartal, plaats: 1e druk, 2002, Amsterdam Uitgever: De Bezige Bij ISBN: x (gebonden), x (paperback) Aantal blz.: 371 Leestijd: 8 uur Uitgelezen op: 11 januari 03 Motivatie van de boekkeuze Dit is het eerste literaire boek dat ik zelf heb uitgekozen. Ik heb voor dit boek gekozen omdat ik er een lovende kritiek over gelezen had, en omdat ik niet zo verschrikkelijk saai wilde zijn en een boek als Het gouden ei lezen vanwege de lengte. Ik heb dus een vrij recent boek liggen, waarvan ik me niet kan voorstellen dat een andere leerling hem al gelezen heeft. En aangezien de leraar er een proefwerk over moet maken, heeft het als bijkomend voordeel dat de leraar Nederlands ook nog aan het werk moet. Over de auteur Leon de Winter ('s-hertogenbosch, 1954) groeide op in een orthodox-joods gezin. Na de afronding van het gymnasium vertrok hij in 1974 naar Amsterdam, waar hij ging studeren aan de filmacademie. In 1978 verliet De Winter de academie zonder er eindexamen te hebben gedaan. Hij maakte televisiefilms met Seegers en Van de Velde, zoals bijvoorbeeld 'Junkieverdriet' en 'De (ver)wording van de jongere Dürer', waar De Winter ook een roman op zou baseren. Het grote literaire succes begon met 'Zoeken naar Eileen W.', verfilmd door Rudolf van den Berg. In 1982 kwam 'Vertraagde roman' uit, een boek dat op zichzelf gelezen kan worden, maar ook een soort Pagina 1 van 6

2 voorstudie is van het in 1986 verschenen 'Kaplan. In 'Kaplan is de hoofdpersoon, zoals vaker bij De Winter, zelf een schrijver, die op zoek gaat naar waarheden over geboorte, liefde en dood. In het hele oeuvre van De Winter worden zoektochten ondernomen, naar de eigen (joodse) identiteit, de oorsprong en de vader. Deze tochten van de hoofdpersonen komen vaak voort uit onvrede met hun lege en schijnbaar doelloze leven. Met hun (literaire) tochten proberen ze orde aan te brengen in de chaos en zo hun angst voor stilstand en de dood te bezweren Korte weergave van de inhoud Het boek begint met een proloog, wat een verklaring van God, de grote zwarte eigenaar van God s Gym (een sportschool), hoe het zover heeft kunnen komen dat Mirjam Koopman, Joops dochter en een bezoekster van zijn sportschool, die bij hem achter op de motor zat, op haar verjaardag omkwam tijdens een ongeluk. De achtergronden van Joop, Mirjam en Ellen, Joops vrouw van wie hij gescheiden is, worden af en toe in korte flashbacks verteld. Op 22 december 2000, de 17de verjaardag van Mirjam, dochter van de hoofdpersoon, de halfjoodse scriptschrijver Joop Koopman, vertrekt ze na haar ontbijt naar school, en in de lunchpauze heeft ze een afspraak met vriendinnen om te lunchen. Na haar vertrek heeft Joop een afspraakje met Philip, een oude schoolvriend die hij al tijden niet gezien heeft, met de vraag of hij even langs wil komen in het appartement waar hij logeert. Philip vraagt hem of hij undercover wil werken voor de Mossad (de geheime Israëlische dienst). Hij moet toevallig in contact zien te komen met Omar van Lieshout, een jonge Nederlandse Marokkaan, die ervan verdacht wordt actief te zijn als terrorist. Joop wil in eerste instantie weigeren, maar het telefoontje dat hij krijgt tijdens het gesprek, verandert zijn hele leven. Mirjam, zijn dochter voor wie hij zorgt na zijn scheiding, ligt zwaar gewond en in coma in het ziekenhuis. Joop gaat samen met Philip naar het ziekenhuis. Mirjam sterft s nachts aan haar verwondingen. Joop geeft in een roes van verdriet toestemming voor een harttransplantatie. Een periode met verdriet en wijn volgt. Dan, op een dag, komt God langs. Hij is radeloos van verdriet en het spijt hem zo erg, dat hij zijn leven ter beschikking stelt van Joop, hij doet alles wat Joop hem zegt. God bood Mirjam een lift aan nadat ze met een paar vriendinnen in zijn sportschool had gesport, omdat er enige lesuren uitvielen. En omdat ze toch dezelfde kant uitgingen, dachten ze: waarom ook niet? Door de in de proloog beschreven samenloop van omstandigheden, aan het begin van het boek beschreven, lager een olievlek op de weg, God gleed weg, Mirjam werd uit de duozit geslingerd en werd aangereden door een Ford Explorer.Joop kan hem niet vergeven, waarvoor God alle begrip heeft. God blijkt een goedmoedige en vriendelijke jongen te zijn die alles overheeft voor Joop, want met het geld dat hij verdiend heeft met het verkopen van zijn sportschool wil hij een tempel oprichten voor Mirjam. Na lang wikken en wegen, waarbij het feit dat hij als hij niets verkoopt binnenkort op zwart zaad zit de doorslag geeft, besluit Joop toch in te gaan op Philips aanbod. Hij raakt inderdaad aan de praat met Omar die een aardige en praatgrage jongeman blijkt te zijn. Ze krijgen een band. Omar wil een postorderbedrijf voor moslims op internet zetten en om het goed van de grond te krijgen, laat hij de adressen van alle moslims hacken door een paar vrienden. Vlak voordat hij besluit het aanbod aan te nemen duikt opeens Linda weer op samen met een monnik, een nicht waar Joop vroeger verliefd op was. Linda en Joop worden opnieuw verliefd op elkaar. Ze beweert dat de monnik de reïncarnatie is van Joop s grootvader Joop maakt haar eerst voor gek uit maar gelooft het, nadat hij weet dat de man zich het wachtwoord en de code van de geheime bankrekening van zijn grootvader kloppend Pagina 2 van 6

3 herinnerd. Samen met een bankdirecteur worden er papieren opgesteld en Joop zet zijn handtekening er onder. Nadat hij dat heeft gedaan hoort hij niets meer van Linda, hij is bedrogen en naar de miljoenen kan hij fluiten. Al een tijdje wil Joop dan weten wie het hart van zijn dochter heeft gekregen. En omdat de familie van de draagster van Mirjams hart zich niet kenbaar wil maken, komt Joop onderweg naar San Fransisco op het idee dat Omars vrienden hem daar wel eens mee zouden kunnen helpen. Philip komt erachter dat Joops relatie met Omar anders verloopt dan de bedoeling is en moet Omar vanwege de duidelijke link naar de Mossad. Philip heeft ervoor gezorgd dat de dochter van een Iraanse sympathisant van de Mossad, Alia Nuri, het hart van Mirjam heeft gekregen. Als Omar erachter zou komen waar zij in werkelijkheid verblijft, Maine, Portland, in plaats van Parijs waar Omars vrienden denken dat zij is, zou het heel gevaarlijk zijn voor de Iraanse familie en voor de Mossad. Van Omar horen we in het boek niets meer terug. Philip helpt hem verder en zorgt ervoor dat hij Alia Nuri kan ontmoeten zonder dat zij weet wie Joop is. Het boek eindigt met een Epiloog, waarin God verder schrijft over de mensen die op 22 december 2000 door het noodlot betrokken waren bij het ongeluk. Personages De belangrijkste personages uit het boek zijn: - Joop Koopman - Philip - Omar van Lieshout - Linda - Errol Washington (Godzilla/God) - Mirjam Koopman Joop Koopman Joop is de hoofdpersoon in het boek. Hij is 47 jaar en vader van Mirjam, die in het begin van het boek overlijdt. Vanaf dat moment staat Joops leven op zijn kop. Toen Mirjam nog leefde was Joop een man die eigenlijk heel gewoontjes leefde. Hij zorgde voor zijn dochter en werkte. Joop is een schrijver, hij schrijft filmscrips, maar deze verkopen bijna niet. Als Joop zijn eerste liefde Linda weer tegenkomt ( zijn achternichtje die vroeger bij hem in huis woonde) wordt hij meteen weer verliefd op haar. Joop is eigenlijk echt iemand die niets tegen de wet in doet maar na de dood van zijn dochter verandert hij en zijn regeltjes niet meer zo belangrijk voor hem. Joop is een round character want er worden meerdere kanten van hem beschreven, verdrietig, gelukkig, boos enz. Philip van Gelder Philip is een Joodse man die vroeger net als Joop in Den Bosch heeft gewoond. Philip is bezig Palestina veilig te stellen voor de joden. En het doel heiligt daarbij de middelen. Philip vraagt Joop om hem te helpen met een opdracht om erachter te komen wat Omar van Lieshout hier doet. Maar als Joop wil weigeren, overlijdt Mirjam, later vraagt Philip hem nog een keer en dan wil Joop wel mee werken. Philip is iemand die mensen goed kan manipuleren en is ook een beetje schijnheilig. Hij probeert zelf altijd buiten schot te blijven en alles naar zijn hand te zetten. Philip is een flat character, hij heeft in het boek maar één doel: erachter komen wat Omar van plan is. Pagina 3 van 6

4 Omar van Lieshout Omar is een jongen met een Marokkaanse vader en een Nederlandse moeder. Hij was tot zijn 20ste een crimineel maar toen is hij naar Marokko gegaan en daar is hij bekeerd tot de Islam. In het boek wordt niet echt duidelijk of Omar nog steeds een crimineel is. Hij doet weliswaar illegale dingen, zoals het hacken van computers, maar dat doet hij omdat hij een goed doel wil helpen en daarvoor heeft hij speciale gegevens nodig. Omar is in de dertig en heeft al heel veel mee gemaakt. Joop moet met hem gaan praten en zo informatie voor Philip loskrijgen. Joop heeft eerst een beeld van Omar als een hele zware crimineel maar als hij met hem aan de praat raakt begint Joop hem te mogen. Omar verteld Joop heel zijn verleden, waarom hij dit doet is niet duidelijk. Omar is een round character omdat hij eerst beschreven wordt als een gevaarlijke crimineel zonder geweten. Maar later krijg je Omar s menselijke kant te zien en merk je dat hij misschien helemaal niet zo slecht is. Linda Linda is het achternichtje van Joop, ze is 48 jaar maar ziet er veel jonger uit (volgens Joop) Ze is een boeddhist, althans zo doet ze zich voor. Ze heeft vroeger bij Joop in huis gewoond. Daar hadden Joop en zij een seksrelatie maar toen Joops ouders erachter kwamen stuurden ze Linda weg. Als Linda en Joop elkaar weer ontmoeten krijgen zij meteen weer een relatie. Linda ontdekt via een monnik dat Joop heel veel geld kan erven en ze laat hem papieren tekenen om dit geld te krijgen. Aan het eind van het boek komt Joop erachter dat Linda hem belazerd heeft en zij er met het geld vandoor is gegaan. Waarschijnlijk heeft ze hem al die tijd gehaat. Linda is een beetje een twijfelgeval wat betreft karakter. Round omdat ze eerst lief, leuk en aardig is en later in het boek vandoor gaat met zijn geld, en flat omdat ze hem waarschijnlijk al die tijd gehaat heeft, en dat aardige waarschijnlijk alleen maar schijn was. Ik ga toch voor round character, want je weet niet dat het aardige alleen maar schijn is, voor mijn gevoel ontwikkeld haar karakter zich toch wel tijdens het verhaal. Errol Washington Errol wordt ook wel God genoemd, van Godzilla, omdat hij zo groot is. Mirjam zat bij hem achter op de motor toen het ongeluk gebeurde. Errol voelt zich hierdoor heel erg schuldig en besluit daarom om bij Joop in huis te trekken om voor Joop te zorgen. Hij doet alles voor Joop omdat hij vindt dat hij dat moet als een soort van compensatie voor het ongeluk. Hij gaat heel ver in het zorgen voor Joop en heeft ook zijn sportschool verkocht voor Joop. Hij lijkt helemaal niet zorgzaam, wat hij wel is, want hij is heel groot en gespierd, hij is dan ook 3-voudig wereldkampioen karate. Errol zoekt precies uit hoe het ongeluk van Mirjam heeft kunnen gebeuren. Hij is een flat character, je ziet namelijk alleen hoe hij Joop helpt. Mirjam Koopman Mirjam hoort niet echt in het rijtje thuis van personages maar ik heb haar er toch bij gezet. Dit is omdat de aanleiding, de kern, van het verhaal om haar draait. Als Mirjam overleden is dan verandert er van alles in het leven van haar vader. Over Mirjam lees je alleen herinneringen van Joop. Je leest alleen wat er met haar is gebeurd en hoe ze vroeger was. Toch is zij na Joop waarschijnlijk de belangrijkste persoon in het boek. Het hele verhaal draait om haar, het verlies van haar. Mirjam is een flat character, want over haar wordt alleen gezegd dat ze alles goed doet, ze lijkt geen slechte kanten te hebben. Pagina 4 van 6

5 Perspectief Het verhaal wordt in de tegenwoordige tijd verteld door een belevende-ik (vision avec) en de weinige flashbacks worden verteld door een vertellende-ik (vision par derriere). Plaats en tijd God s Gym bestaat uit drie delen, bij elk deel begint de nummering van de hoofdstukken opnieuw. De hoofdstukken zijn niet getiteld, de nummers worden niet voluit geschreven Het boek begint met de proloog van God, waarin hij uitlegt hoe het allemaal heeft kunnen gebeuren. Het verhaal speelt voornamelijk in LA, later gaat Joop ook nog naar San Fransisco en Maine, Portland, en begint op vrijdag tweeëntwintig december Dit is de dag waarop Mirjam doodgaat, op haar verjaardag. Na deze gebeurtenis lees je over de ongeveer 4 maanden erna. Het verhaal verloopt niet chronologisch. Er zitten een aantal flashbacks in en ook een flash-forward. Vanaf bladzijde 337 t/m bladzijde 344 is een stuk geschreven dat een flash-forward is. Het tweede deel van het boek begint met een versnelling: januari ging voorbij; elf februari begon het te regenen. Eerste persoonlijke reactie Heerlijk! Een lekker vlot geschreven roman die, ondanks het makkelijke taalgebruik, helemaal niet kinderlijk aandoet. Je zit direct midden in het verhaal, want na een korte inleiding is er direct een ingrijpende gebeurtenis. Hierna volgen ervaringen en gebeurtenissen elkaar in een rap tempo op. Een bizarre thriller waarin de meest uiteenlopende zaken samenkomen. Van spionage, terrorisme en religie tot liefde, bedrog en het verongelukken van Mirjam. Hoe onwaarschijnlijk het ook lijkt, het boek komt nergens gekunsteld over. Uitgebreide persoonlijke reactie Zoals al te lezen was bij de eerste persoonlijke reactie, ben ik razend enthousiast over het boek. Het heeft wel indruk gemaakt, vooral het stuk over religie, in het speciaal het boeddhisme. Ik ben toen gaan nadenken wat ik vond hoe en wat ik geloofde. Juist omdat er in het boeddhisme niet één echte god is, maar een ideaal dat niet zo vaag is als bij de meeste andere godsdiensten. In dit boek staat de dood van Mirjam centraal, daar heeft de schrijver alles omheen gebreid. Mede door haar dood besluit Joop toch maar mee te werken met het verzoek van Philip om een opdracht voor de Mossad te doen. Zodoende komt hij in contact met Omar, en via hem traceert hij (denkt hij) het hart van Mirjam. Als hij dit aan Philip vertelt, komt hij erachter dat het niet zo is, maar Philip laat hem wel de échte drager van Mirjam s hart ontmoeten. De dood van Mirjam verschaft Linda het excuus om bij hem langs te komen, en hem later te vertellen dat Usso Apury de reïncarnatie van zijn grootvader is. Zodoende laat ze hem papieren tekenen van zijn grootvaders rekening, wat ze zelf uiteindelijk steelt. En via de dood van Mirjam komt hij in contact met God. De belangrijkste gebeurtenis is natuurlijk de dood van Mirjam, waaruit de rest van het verhaal voortvloeit. Joop voelt zich schuldig als hij niet rouwt om Mirjam. De gebeurtenissen en samenloop van omstandigheden zijn verrassend en eigenlijk afzonderlijk van elkaar totaal niet logisch, maar samen lijkt het toch één geheel te zijn. Door de totaal verschillende aard van de gebeurtenissen vlieg je werkelijk door het verhaal. Ik heb nog nooit zo iets gezien of gelezen, volgens mij is dit echt een uniek stuk literatuur. De personages zijn stuk voor stuk goed uitgewerkt en geen van allen hebben ze een overbodige functie. Je kunt je heel goed verplaatsen in de personages, alleen Philip is een Pagina 5 van 6

6 raar personage. Ik kan me niet goed in zijn wereld inleven. Bijna alle personages zijn sympathiek, behalve Linda, die er met het geld van Joop vandoor gaat. Elke beslissing is menselijk, sommige zijn totaal onlogisch, maar toch, je zou zelf zo kunnen reageren. De opbouw is heel logisch, de proloog, wat de beschrijving van de situatie op het moment van het ongeluk van Mirjam is, en daarna het verhaal, wat begint met de dood van Mirjam. Gelukkig zitten er maar weinig flashbacks in het verhaal, want daar ben ik niet echt van gecharmeerd. De gebeurtenissen zie je vanuit de hoofdpersoon: Joop. Het taalgebruik is simpel doch doeltreffend, makkelijk maar niet té. Alleen de pro- en epiloog zijn geschreven in een wat moeilijker te begrijpen tekst, qua zinsopbouw en woordkeuze. Het verhaal heeft niet veel beschrijvingen, maar lekker veel korte dialoog. Hij ging rechtop zitten en zei: Zeg maar wanneer ik het over moet nemen. Ik red t nog wel, zei Omar Waar zijn we? We zijn Bakersfield al voorbij. Hoe hard rij je wel niet? Tachtig, negentig. Als ze je grijpen, krijg je een dreun van drieduizend dollar. Het taalgebruik past wel bij de vragen die er rijzen bij het ongeluk van Mirjam. Waarom? Het is gewoon de samenloop van omstandigheden. Zo simpel, net als het taalgebruik. Voorlopig eindoordeel Al met al vond ik het echt een lust om te lezen. Het verhaal laat je, als je er eenmaal inzit, niet meer los. Het onderwerp opzich is natuurlijk niet zo origineel, maar de gebeurtenissen en de samenloop van omstandigheden, die zo onlogisch, maar tegelijkertijd zeer passend zijn. De personages zijn goed uitgewerkt, hun reacties zijn heel menselijkt. Het verhaal is goed uitgewerkt en heeft een goede opbouw, een goed begin en dan toewerken naar de whohasit (wie heeft Mirjams hart). Het taalgebruik is lekker luchtig, waardoor je werkelijk door het verhaal heenvliegt. Pagina 6 van 6