Drechtsteden jeugd in cijfers. Hoe staat het ervoor met de kinderen en jongeren in de Drechtsteden? partner voor beleid

Transcriptie

1 partner voor beleid

2 De jeugd heeft de toekomst!. Een bekend en aloud gezegde. De hechten veel waarde aan de aanwezigheid van jongeren in de regio. Voor beleidsmedewerkers op verschillende terreinen is het van belang goed inzicht te hebben in de jeugdigen in de regio en hun eigen gemeente. Jongeren zijn namelijk belangrijk voor de vitaliteit en levendigheid van de regio. Deze factsheet geeft informatie over een groot aantal kerncijfers over de jeugd in de. Hoeveel jeugdigen wonen er in de? Hoe staat het ervoor met de jeugdigen in de regio? Hoeveel jeugdigen groeien op in kwetsbare situaties? Hoeveel jeugdigen zijn lid van een sportvereniging? En wat is, op hoofdlijnen, het gebruik van jeugdhulp? Op deze vragen en meer, wordt antwoord gegeven in deze factsheet. We brengen in deze factsheet zowel de huidige stand van zaken als ontwikkelingen in beeld Samenvatting De regio is een jeugdige regio; de groene druk is er hoger dan in Nederland. Voor de toekomst wordt een lichte toename van het aantal jeugdigen verwacht in de regio. Terwijl landelijk het aantal af zal nemen. Hoe staat het ervoor met de jeugdigen in de regio? De gezondheid van de jeugdigen in de en de mate van participatie in hun vrije tijd is over het algemeen goed. De jeugd in de is niet heel anders dan die in heel Nederland. De arbeidsparticipatie is wel wat hoger in de regio en het aandeel jeugdigen dat opgroeit met kans op armoede lager. Daarentegen is het aandeel voortijdig schoolverlaters wat hoger. Het aantal jeugdigen dat gebruik maakt van begrotingsgefinancierde jeugdhulp, tweede lijnszorg via de Zorgverzekeringswet en AWBZ jeugdhulp is lager in de regio dan in Nederland. Van tweede lijnszorg via de Zorgverzekeringswet wordt juist verhoudingsgewijs meer gebruik gemaakt. Over de langere termijn zien we vooral wat negatieve ontwikkelingen. Zo neemt het aantal eenoudergezinnen toe. Dat de economische crisis voor jeugdigen in de regio goed merkbaar is geweest, zien we aan het afnemen van de netto arbeidsparticipatie en het toenemen van het aantal jeugdigen dat opgroeit met kans op armoede en/of een uitkering ontvangt en/of als niet-werkende werkzoekende staat ingeschreven. De positieve ontwikkeling is dat het aantal tienermoeders afneemt. Overigens zien we al deze ontwikkelingen (in meer of minder sterke mate) ook landelijk terug. Zederik Binnenmaas Alblasserdam Hendrik-Ido- Ambacht Papendrecht Zwijndrecht Oud- Beijerland Molenwaard Sliedrecht Hardinxveld- Giessendam Giessenlanden Gorinchem Leerdam In deze factsheet staat de jeugd in de zes gemeenten centraal. Voor de analyse is gebruik gemaakt van de meest recent beschikbare bronnen. Meer recente cijfers zijn (nog) niet beschikbaar. De gehanteerde leeftijdsgrenzen variëren en zijn ook afhankelijk van de beschikbare bron. Dordrecht Korendijk Cromstrijen Strijen

3 1. De jeugd: Figuur 1. Aandeel jeugdigen naar leeftijd op 1 januari ,7% 9,3% 7,3% 5,8% nu en in de toekomst ZHZ 4,5% 9,6% 7,6% 5,8% Huidige cijfers Op 1 januari 2014 telde de regio ruim jeugdigen van 0 t/m 17 jaar. Dat betekent dat 21,3% van het totaal aantal inwoners onder de 18 jaar is. Men spreekt dan ook wel van groene druk; het percentage jeugd tot 18 jaar ten opzichte van de totale bevolking. De groene druk in de is hoger dan in Nederland (20,5%). Het aantal jong volwassenen in de leeftijd 18 tot 23 jaar, bedraagt NL 4,2% 9,1% 7,2% 6,2% 0% 10% 20% 30% 0-3 jaar 4-11 jaar jaar jaar DS 21,3 NL 20,5 ZHZ 21,7 Tabel 1. Aantal jeugdigen op 1 januari 2014 Zuid-Holland Zuid Nederland groene druk 21,3 21,7 20,5 Drie kwart van de jeugdigen in de is autochtoon en een kwart is van allochtone afkomst. Dezelfde verdeling als landelijk. Tabel 2. Aantal en aandeel jeugdigen naar etniciteit op 1 januari 2014 (0-22 jaar) Nederland aantal aandeel (%) aandeel (%) autochtoon allochtoon westers niet-westers totaal Toelichting: cijfers van Hendrik-Ido-Ambacht per zijn nog niet beschikbaar. Het betreft hier daarom een gemiddelde van de jaren 2012 en Het cijfer voor Nederland betreft 0-26 jaar. Bron: BRP () en CBS (Nederland) De toekomst Het Tympaan Instituut, het kennisinstituut op het gebied van sociale en culturele vraagstukken, stelt op basis van berekeningen dat het aantal jeugdigen in de de komende 15 jaar zal toenemen met 2,1%. De regio wijkt hiermee af van de dalende trend die regionaal en landelijk verwacht wordt. Tabel 3. Bevolkingsprognose jeugd 0 t/m 17 jaar ver schil ,1% Zuid-Holland Zuid ,1% Nederland ,9% Toelichting: cijfers zijn afgerond op tientallen. Bron: Tympaan Instituut

4 Kwetsbare jeugd 125 Eenoudergezinnen Het aantal eenoudergezinnen is de laatste jaren licht gegroeid in de. In 2013 bedroeg het Dat is een groei van 5% ten opzichte van Op 1 januari 2013 groeiden jeugdigen (15%) op in een eenoudergezin in de. In de regio Zuid-Holland Zuid is dit aandeel 12% en landelijk 14%. Meer dan de helft van de eenoudergezinnen (4.136) heeft één kind. 75 Tabel 4. Eenoudergezinnen met kinderen van 0-25 jaar, per 1 januari 2013 Zuid-Holland Zuid Nederland 1 kind kinderen of meer kinderen totaal aandeel (%)a a Betreft het aandeel kinderen van 0-25 jaar dat in een eenoudergezin woont 2011 Index 47 DS ZHZ 74 Index Zuid-Holland Zuid Figuur 2. Ontwikkeling aantal eenoudergezinnen met kinderen van 0-25 jaar (index, 2011=100) Index Tienermoederschap In 2013 waren er 47 tienermoeders (moeders jonger dan 20 jaar) in de. Zowel in de regio als landelijk is er sprake van een dalende trend. Tabel 5. Aantal tienermoeders (jonger dan 20 jaar), 2013 Zuid-Holland Zuid Nederland aantal Index Zuid-Holland Zuid Index Nederland NL Index Nederland 150 Figuur 3. Ontwikkeling aantal tienermoeders jonger dan 20 jaar (index, 2007=100) Index Index Zuid-Holland Zuid Index Nederland

5 1 Spruijt, E (2010). Handboek scheiden en kinderen. Via 2 Fischer et al. (2001). Ouderlijke echtscheiding en de levensloop van kinderen; negatieve gevolgen of schijnverbanden. Via Echtscheidingen Een ouderlijke echtscheiding brengt voor jeugdigen veel veranderingen met zich mee. Dit kan een gevoel van verlies en rouw- en schuldgevoelens oproepen. 1 Wanneer de ouders ernstige conflicten hebben en het kind wordt ingezet in de onderlinge strijd tussen de ouders, spreekt men van een vechtscheiding. Deze conflicten leiden bij jeugdigen vooral tot gedragsproblemen en een lager opleidingsniveau. 2 Er zijn alleen gegevens bekend over het aantal echtscheidingen. Niet over het verloop van deze scheidingen. Het aantal echtscheidingen waar minderjarigen bij betrokken zijn laat een fluctuerend beeld zien. Na een korte daling van twee jaar, nam het aantal in 2012 weer toe in de. In 2012 vonden 324 echtscheidingen in de regio. Hierbij waren 586 kinderen van 0-18 jaar betrokken (1,0%). In de regio Zuid-Holland Zuid en landelijk is dit aandeel hetzelfde. Tabel 6. Echtscheidingen met kinderen van 0-18 jaar, 2012 Zuid-Holland Zuid Nederland aantal aantal betrokken kinderen aandeel (%) 1,0 1,0 1,0 Kans op armoede Er wordt gesproken over kans op armoede wanneer het inkomen in een meerpersoonshuishouden tot 120 procent van het sociaal minimum is. Het Centraal Bureau voor de Statistiek schat het aantal jeugdigen in 2011 met kans op armoede in de DS op ongeveer Hiermee is het aandeel hoger dan gemiddeld in Zuid-Holland Zuid, maar lager dan in Nederland. Sinds 2009 zien we een lichte stijging in het aantal jeugdigen dat kans heeft op armoede ZHZ 10,9% Tabel 7. Kinderen van 0-17 jaar met kans op armoede, 2011 Zuid-Holland Zuid Nederland aantal ,0% NL 11,8% aandeel (%) 10,9 9,0 11,8 Toelichting: aantallen zijn afgerond op veelvouden van 100. Het aandeel is hierdoor indicatief en er zit een nog grotere onzekerheidsmarge rond de cijfers op gebiedsniveau.

6 3. Arbeidsmarkt Jongeren met een baan Uit de Enquête Beroepsbevolking (EBB) van het CBS blijkt dat er in 2013 in de zo n jeugdigen van 15 tot 25 jaar tot de werkzame beroepsbevolking behoren. De netto arbeidsparticipatie, het aandeel van de werkzame beroepsbevolking in de potentiële beroepsbevolking, neemt de laatste jaren wat af en bedraagt momenteel 40,8%. Het aandeel ligt hiermee duidelijk boven het landelijk niveau. Ook landelijk is de netto arbeidsparticipatie van jongeren afgenomen. Tabel 8. Netto arbeidsparticipatie, 15 tot 25 jaar Nederland aantal aandeel (%) aandeel (%) ,7 37, ,7 38, ,6 37, ,8 35,6, bewerking door OCD Jongeren met een uitkering en werkzoekenden Op 1 januari 2014 stonden jeugdigen onder de 27 in de als niet-werkende werkzoekende (Nww) ingeschreven. Niet-werkende werkzoekenden zijn mensen die als werkzoekende bij het UWV WERKbedrijf staan ingeschreven. In 2011 was sprake van een sterke daling, maar sinds 2012 is het aantal weer flink gestegen. Ook landelijk stijgt het aandeel nietwerkende werkzoekende jeugdigen sinds Zo n 330 jeugdigen onder de 25 jaar ontvingen op 1 januari 2014 een WW-uitkering. Ruim jongeren onder de 25 jaar ontvingen een Wajong-uitkering. Het aantal jeugdigen met een WW- of Wajong-uitkering neemt sterk toe, zowel in de regio als landelijk. Het aantal jeugdigen met een WW-uitkering stijgt landelijk harder dan in de regio. Het aantal Wajongers stijgt juist in de regio harder. Het aantal jeugdigen met een bijstandsuitkering en/of WIJ-uitkering daalt daarentegen in de en in Nederland, behalve in het afgelopen jaar. Bijna ruim 330 jeugdigen onder de 27 jaar ontvingen op 1 januari 2014 een bijstandsuitkering en/of WIJ-uitkering. Tabel 9. Ontwikkeling aantal werkloze jongeren en jongeren met een uitkering in de Nww-ers a < 27 jaar index index Nederland WW-ers b < 25 jaar index index Nederland Wajong-ers a < 25 jaar index index Nederland Wwb/WIJ-ers b < 27 jaar index index Nederland a Bron: UWV WERKbedrijf, bewerkt door OCD b Bron: SDD en CBS, bewerkt door OCD

7 4. Onderwijs Sinds 2010 neemt het aantal kinderen op het speciaal basisonderwijs af. In 2013 gingen 651 kinderen naar speciaal basisonderwijs; in 2010 waren dit er nog 795. Landelijk zien we eenzelfde beweging. Kinderopvang en basisonderwijs In 2011 maakte iets minder dan de helft van de 2- en 3-jarigen in de gebruik van kinderdagopvang. Dit aandeel ligt onder het landelijke cijfer. Het aantal leerlingen op het basisonderwijs neemt gestaag af. Tabel 11. Aantal leerlingen speciaal basisonderwijs, per 1 oktober Tabel 10. Deelname kinderdagopvang, (% van 2- en 3-jarigen) Nederland kinderdagopvang indexcijfer indexcijfer Nederland Bron: DUO Figuur 4. Aantal leerlingen op een basisschool in de, per 1 oktober Voortgezet en beroepsonderwijs In het schooljaar 2011/2012 volgden jeugdigen voortgezet onderwijs en hoger onderwijs. Leerlingen in het voortgezet onderwijs in de hebben ongeveer hetzelfde onderwijsniveau als landelijk. Meer dan de helft van de leerlingen woonachtig in de volgt havo of vwo en vier op de tien volgen een vmbo-opleiding. De overige groep volgt praktijkonderwijs. Vergeleken met Nederland gaan jongeren die in de wonen relatief meer naar het mbo en minder naar het wo. Dit heeft uiteraard te maken met het aanbod aan onderwijs in de regio. Tabel 12. Aantal leerlingen per onderwijstype, 2011/ * * Voorlopig cijfer Bron: DUO Nederland aantal aandeel (%) aandeel (%) voortgezet onderwijs praktijkonderwijs vmbo bk vmbo t-gl havo vwo hoger onderwijs mbo hbo wo Toelichting: uitsplitsing op basis van woongemeente Per 1 augustus 2014 is de wet Passend onderwijs ingevoerd. Passend onderwijs houdt in dat reguliere en speciale scholen samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden en samen verantwoordelijk zijn voor het realiseren van een passende onderwijsplek, waar een jeugdige het meest tot zijn recht komt, voor alle jeugdigen die woonachtig zijn binnen de grenzen van de samenwerkingsverbanden. De wet legt de volledige zorgplicht bij scholen.

8 In onderstaande tabel staat de ontwikkeling van het aantal leerlingen in vier onderwijsrichtingen weergegeven: techniek, gezondheid, economie en landbouw. Het aantal leerlingen is redelijk stabiel. Alleen het aantal landbouwleerlingen (zowel vmbo als mbo) en het aantal techniekleerlingen (mbo) neemt sinds 2010 af. Tabel 13. Aantal leerlingen naar onderwijsrichting, per 1 oktober a vmbo b techniek gezondheid economie landbouw mbo c techniek gezondheid economie landbouw a Voorlopige cijfers b Uitsplitsing op basis van schoolgemeente c Uitsplitsing op basis van woongemeente Bron: DUO Voortijdig schoolverlaters Voortijdig schoolverlaters zijn jeugdigen van 12 tot 23 jaar die het onderwijs verlaten zonder een startkwalificatie behaald te hebben. Een startkwalificatie is een diploma op minimaal havo- of vwo-niveau of een diploma op mbo-2 niveau of hoger. In het schooljaar verlieten 584 leerlingen in de voortijdig hun opleiding aan het voortgezet onderwijs of mbo. Dat is 2,7% van het totaal aantal leerlingen in de regio. Op landelijk en Zuid/Holland Zuid niveau ligt dit percentage lager. Uitval vindt vooral plaats onder leerlingen op het mbo. Voortijdige schoolverlaters 584 Tabel 14. Voortijdig schoolverlaters, schooljaar aantal aandeel (%) vo mbo totaal vo mbo totaal ,6 7,5 2,7 Zuid-Holland Zuid ,6 6,4 2,3 Nederland ,6 5,7 2,1 Toelichting: aandeel is gepercenteerd op het totaal aantal leerlingen op het vo en mbo. Met ingang van schooljaar is de meetmethode waarmee het aantal voortijdig schoolverlaters wordt, aangepast. Hierdoor is een trendbreuk ontstaan en is het niet mogelijk een ontwikkeling weer te geven. Bron: DUO VO MBO

9 5. Vrije tijd en gezondheid Sporten Uit onderzoek van de Dienst Gezondheid & Jeugd Zuid-Holland Zuid blijkt dat een ruime meerderheid van de jeugdigen in de lid is van een sportvereniging. Het aandeel dat meer dan één keer per week sport bij een verenging ligt wat lager. Logischerwijs vooral bij jonge kinderen. De cijfers zijn stabiel en goed vergelijkbaar met de regio Zuid- Holland Zuid. Tabel 15. Lidmaatschap van en sporten bij een sportvereniging, naar schooljaar Zuid-Holland Zuid 10/ 11 11/ 12 12/ 13 10/ 11 11/ 12 12/ 13 lidmaatschap 5-jarigen jarigen jarigen sporten (> 1x pw) bij vereniging 5-jarigen jarigen jarigen Bron: Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ Gezondheid Erg veel jeugdigen beoordelen hun gezondheid als (heel) goed. Op de basisschool bedraagt dit aandeel zo n 95%. Op het voortgezet onderwijs neemt het aandeel wat af naar zo n 85%. De jeugdigen in de zijn hierin niet anders dan hun leeftijdsgenoten elders in Zuid-Holland Zuid. Tabel 16. Beoordeling gezondheid, naar schooljaar (% (heel) goed) Zuid-Holland Zuid 10/ 11 11/ 12 12/ 13 10/ 11 11/ 12 12/ 13 5-jarigen jarigen jarigen Bron: Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ Het aandeel jeugdigen dat volgens hun Body Mass Index (BMI) ondergewicht heeft, is in de niet anders dan in de regio Zuid-Holland Zuid. Ongeveer één op de vijftien jeugdigen heeft ondergewicht. Overgewicht komt duidelijk vaker voor dan ondergewicht en is onder te verdelen in matig en ernstig overgewicht. Naarmate de leeftijd toeneemt, neemt het aandeel jeugdigen met overgewicht ook toe. In groep 2 op de basisschool heeft iets minder dan één op de zeven kinderen overgewicht. In groep 7 en in klas 2 op het voortgezet onderwijs is dit één op de vijf. Het aandeel jeugdigen met overgewicht ligt in de regio op hetzelfde niveau als in de regio Zuid-Holland Zuid. Tabel 17. Onder- en overgewicht, naar schooljaar (%) Zuid-Holland Zuid 10/ 11 11/ 12 12/ 13 10/ 11 11/ 12 12/ 13 ondergewicht 5-jarigen jarigen jarigen matig/ernstig overgewicht 5-jarigen jarigen jarigen Toelichting: categorieën BMI Bron: Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ Voor de cijfers op het gebied van vrije tijd en gezondheid kan (vrijwel) geen vergelijking gemaakt worden met landelijke cijfers. Op Zuid-Holland Zuid niveau wel. De Dienst Gezondheid & Jeugd Zuid-Holland Zuid, voorheen GGD ZHZ, verzamelt veel informatie op drie vaste meetmomenten: Basisonderwijs: 5-jarigen (groep 2) en 10-jarigen (groep 7) voortgezet onderwijs: 13-jarigen (klas 2) Genotsmiddelen Het gebruik van genotsmiddelen onder 13-jarigen in klas 2 van het voortgezet onderwijs is in de niet anders dan in de regio Zuid-Holland Zuid. Het gebruik van alcohol is het grootst, gevolgd door roken. Tabel 18. Gebruik van alcohol, tabak en softdrugs in klas 2, naar schooljaar (% wel eens) Zuid-Holland Zuid 10/ 11 11/ 12 12/ 13 10/ 11 11/ 12 12/ 13 alcohol tabak softdrugs Bron: Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ

10 6. Jeugdzorg Het aantal jeugdigen dat gebruik maakt van jeugdhulp is, op hoofdlijnen, bekend. Cijfers van de Jeugdmonitor van het CBS, waar ook de meicirculaire op is gebaseerd, zijn de meest betrouwbare cijfers. Het CBS rapporteert over jeugdhulp op basis van de drie huidige financieringsbronnen: 1. begrotingsgefinancierde jeugdhulp; 2. jeugdhulp gefinancierd via de Zorgverzekeringswet; 3. jeugdhulp gefinancierd via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Begrotingsgefinancierde jeugdhulp Begrotingsgefinancierde jeugdhulp omvat rijksgefinancierde jeugdhulp en provinciaal gefinancierde jeugdhulp. In 2012 zijn in de 25 nieuwe jeugdigen in een JeugdzorgPlus-instelling, ofwel rijksgefinancierde zorg, geplaatst. JeugzorgPlus is een zeer intensieve vorm van gespecialiseerde jeugdhulp waarbij de vrijheden van de jeugdige kunnen worden ingeperkt zodat de jeugdige de hulp krijgt die hij/zij nodig heeft. JeugdzorgPlusinstellingen in deze regio zijn bijvoorbeeld Schakenbosch, Horizon en De Hoenderloo Groep. Tabel 19. Jeugdhulpcliënten, gebruik in begrotingsgefinancierde jeugdhulp in 2012 Zuid-Holland Zuid Nederland provincie aantal aandeel (%) 2,8 2,5 3,0 rijk aantal a aandeel (%) 0,04 0,03 0,05 a Betreft alleen instroom. Kinderen die al in 2011 deze zorgvorm ontvingen en dit ook in (een deel van) 2012 ontvingen zijn hierbij niet meegeteld. Toelichting: zorg zoals bedoeld en beschreven is in de Wet op de Jeugdzorg (2005). De cijfers zijn naar boven afgerond. De weergegeven waarde 5 heeft daarmee de betekenis zeven of minder, maar niet nul. Hierdoor zit er een nog grotere onzekerheidsmarge rond de cijfers op gebiedsniveau. Het aandeel (op de totale groep 0-17 jarigen) is berekend op basis van een afgerond aantal en daarom indicatief., 7 maart 2014 (laatste levering tot nu toe voor provinciale jeugdhulp), verdeling provinciale jeugdhulp op basis van de stapelingsmonitor, tabel Ter verdieping van de begrotingsgefinancierde jeugdhulp, kijken we ook naar kindermishandeling en Bureau Halt. Ongeveer jeugdigen maken gebruik van provinciaalgefinancierde jeugdhulp, die mogelijk gebruik maken van meerdere vormen van provinciale jeugdhulp tegelijkertijd. Dat is 2,8% van het totaal aantal jeugdigen in de regio. Het aandeel ligt daarmee wat hoger dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland Zuid en wat lager dan in het land. Onder de provinciale jeugdhulp valt: ambulante jeugdhulp, daghulp, pleegzorg, residentiële jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering. Voorbeelden van instellingen zijn, naast Bureau Jeugdzorg, Trivium en Horizon. Kindermishandeling Kindermishandeling speelt zich vaak achter gesloten deuren af en is daarom lastig in kaart te brengen. Om toch een goed beeld te krijgen van de situatie, is gekeken naar het aantal onderzoeken dat is uitgevoerd na een melding in het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Door een goede aanpak van kindermishandeling kan uiteindelijk het aantal onder-toezicht-stellingen (OTS-en) en het aantal voogdijmaatregelen afnemen. Meldingen bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) kunnen door kinderen zelf worden gedaan, of kunnen over mishandelde kinderen gaan. De politie is de belangrijkste melder van kindermishandeling bij het AMK. In de is het aandeel jeugdigen dat betrokken is bij een onderzoek naar aanleiding van een melding bij het AMK groter dan in Zuid-Holland Zuid. Tabel 20. Onderzoeken en daarbij betrokken jeugdigen, 2013 Zuid-Holland Zuid aantal onderzoeken Handleiding bij de cijfers: De aantallen jeugdigen per vorm kunnen niet opgeteld worden omdat er overlap is. Een jeugdige kan bijvoorbeeld tegelijkertijd een vorm van AWBZ-jeugdhulp èn een vorm van begrotingsgefinancierde jeugdhulp ontvangen. Deze overlap kan op basis van de huidige cijfers niet in beeld gebracht worden. De cijfers die gepresenteerd worden, bestrijken één jaar. Terwijl gebruik van jeugdhulp per jaar sterk kan fluctueren: een gemeente kan in het ene jaar weinig jeugdigen in zware zorg hebben en het jaar erop een stuk meer. aantal jeugdigen aandeel (%) 3,5 2,8 Toelichting: het betreft het aantal onderzoeken dat in 2013 heeft plaatsgevonden na een melding bij het AMK (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling). Het aandeel is gepercenteerd op de totale groep 0-17 jarigen. Bron: Bureau Jeugdzorg, Factsheet AMK Regio Zuid-Holland Zuid 2013

11 Bureau Halt Halt staat letterlijk voor Het ALTernatief. Bureau Halt zorgt, op het snijvlak van repressie en preventie van jeugdcriminaliteit, voor bewustwording en gedragsbeïnvloeding van jeugdigen en hun ouder/opvoeder(s). Als rechtspersoon met een wettelijke taak levert Halt kortlopende, laagdrempelige interventies ter voorkoming, bestrijding en bestraffing van jeugdcriminaliteit. Jeugdigen van 12 tot 18 jaar krijgen de mogelijkheid om recht te zetten wat zij fout deden, zonder dat zij meteen een strafblad krijgen. Hiertoe voeren zij een leer- en/of werkstraf uit, bieden excuses aan en vergoeden de schade aan de benadeelde. Het doel is het terugdringen van jeugdcriminaliteit en zo een bijdrage leveren aan een veilige en leefbare samenleving (bron: Bureau Halt werkt veelvuldig samen met ouders/opvoeders, docenten, politie en andere professionals die een grote invloed hebben op de ontwikkeling van het normbesef en gedragsbewustzijn bij jeugdigen. Bij een vermoeden van achterliggende problemen verwijst Halt door naar de jeugdhulpverlening. In 2013 zijn in de 498 jeugdigen door de politie verwezen naar Bureau Halt. In de regio Zuid-Holland Zuid waren dit er 845. Daarmee is het aandeel in de gelijk aan dat in Zuid-Holland Zuid. Tabel 21. Verwijzingen naar Bureau Halt, 2013 Eerstelijns zorg is de rechtstreeks toegankelijke hulp, zoals een huisarts, apotheek, tandarts en consultatiebureau. Tweedelijns zorg wordt gevormd door hulpverleners die slechts na verwijzing kunnen worden geconsulteerd. Bijvoorbeeld een gespecialiseerd arts waarnaar de huisarts verwijst of een therapeut-psycholoog waarnaar een consultatiebureau doorverwijst. Zuid-Holland Zuid aantal aandeel (%) 0,9 0,8 Toelichting: het aandeel is gepercenteerd op de totale groep 0-17 jarigen Bron: Bureau Halt (verkregen via Tympaan Instituut) 3 Jeugdhulp via Zorgverzekeringswet De meeste jeugdigen in de, die een beroep doen op jeugdhulp, krijgen hulp via de Zorgverzekeringswet. Het gaat hierbij om geestelijke gezondheidszorg (jeugd-ggz) waarbij de psychische aandoening van jeugdigen zo ernstig kan zijn, dat zij hierdoor in hun ontwikkeling worden bedreigd. De psychische aandoeningen die behandeld worden in de jeugd-ggz zijn zeer divers en kunnen sterk variëren in duur. Duurt een behandeling met verblijf langer dan een jaar, dan valt deze zorg onder de AWBZ. 3 In de is het beroep op eerste lijnsjeugdhulp via de Zorgverzekeringswet hoger (2,1%) dan landelijk (1,8%). Wat betreft het beroep op de tweede lijn ligt het percentage in de regio (5,9%) juist lager dan in Nederland (6,2%). Tabel 22. Jeugdhulpcliënten, gebruik van zorg via Zorgverzekeringswet in 2011 Zuid-Holland Zuid Nederland eerste lijn aandeel eerste lijn (%) 2,1 2,0 1,8 tweede lijn aandeel tweede lijn (%) 5,9 5,9 6,2 Toelichting: de cijfers zijn naar boven afgerond. De weergegeven waarde 5 heeft daarmee de betekenis zeven of minder, maar niet nul. Hierdoor zit er een nog grotere onzekerheidsmarge rond de cijfers op gebiedsniveau. Het aandeel (op de totale groep 0-17 jarigen) is berekend op basis van een afgerond aantal en daarom indicatief. Bron: voor eerste lijn: CBS 15 januari 2014, voor tweede lijn: CBS 5 juni 2013 (laatste levering jeugdhulp via ZVW)

12 4 Het andere deel zal vallen onder de Wet langdurige zorg. Alleen de meest kwetsbare kinderen en jongeren met (zeer) ernstige verstandelijke of ernstige meervoudige beperkingen krijgen straks zorg uit de nieuwe Wet langdurige zorg (Wlz, voorheen aangeduid met kern- AWBZ ). Zij hebben levensbreed en levenslang zorg en ondersteuning nodig. AWBZ gefinancierde jeugdhulp Wanneer een jeugdige zorg nodig heeft vanwege een beperking, kan die zorg verkregen worden op grond van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Nu de AWBZ verdwijnt, komt een deel van deze zeer diverse groep per 1 januari 2015 onder de Jeugdwet te vallen. 4 De groep jeugdigen met een beperking is zeer divers, zowel in omvang als wat betreft de soort aandoening. Het gaat om kinderen en jongeren met een (licht) verstandelijke beperking, zintuiglijke beperking, lichamelijke beperking (ook niet-aangeboren hersenletsel), een chronische ziekte en een psychiatrische aandoening. Jeugdigen met een beperking maken gebruik van verschillende soorten AWBZ-hulp en -ondersteuning, zoals begeleiding, persoonlijke verzorging, kortdurend verblijf (logeren) en behandeling. Circa jeugdigen in Dordrecht maken gebruik van zorg via AWBZ in Dat is een percentage van 2,0%. Dat betekent dat in de regio evenveel gebruik wordt gemaakt van AWBZ gefinancierde jeugdhulp dan gemiddeld in Zuid-Holland Zuid. Landelijk ligt het gebruik wat hoger. Tabel 23. Jeugdhulpcliënten, gebruik van zorg via AWBZ in 2011 Zuid-Holland Zuid Nederland zonder verblijf met verblijf totaal aandeel (%) 2,0 2,0 2,4 Toelichting: de cijfers zijn naar boven afgerond. De weergegeven waarde 5 heeft daarmee de betekenis zeven of minder, maar niet nul. Hierdoor zit er een nog grotere onzekerheidsmarge rond de cijfers op gebiedsniveau. Het aandeel (op de totale groep 0-17 jarigen) is berekend op basis van een afgerond aantal en daarom indicatief., 15 januari 2014 (laatste uitgebreide levering met uitsplitsing naar met en zonder verblijf) Colofon drs. S.A.W. (Susan) van Oostrom-van der Meijden drs. D.M. (Dorrit) Verkade november 2014

13 Raadhuisplein BT Zwijndrecht Telefoon Postbus AP Dordrecht partner voor beleid