Archief DOENJA Dienstverlening, Me kaar, Vooruit, Welzaam, Wijk&co en Ellen Bergakker.

Transcriptie

1

2

3

4 Foto s en afbeeldingen Archief DOENJA Dienstverlening, Me kaar, Vooruit, Welzaam, Wijk&co en Ellen Bergakker. Vormgeving Jeroen Tirion en Saskia Koster. Voor de wijkanalyses is onder andere gebruikt gemaakt van de volgende bronnen: Buurtmonitor 2016; Wistudata; convenant CMU-Gemeente Utrecht; Wijkwijzer 2017; Monitor Buurtteams 2016; Speerpunten Wijkopgave Oost 2018; Wijkanalyse Vooruit; Rapport Utrechtse rekenkamer langer zelfstandig thuis wonen met ernstige beperkingen ; bevolkingsprognose Gemeente Utrecht; Volksgezondheidsmonitor; Factsheet armoedecoalitie; Armoedemonitor 2017; Wijkactieplan Vleuten-De Meern 2017; Wijkplan Sociale prestatie & Dagondersteuning VDM; GGZ-monitor; MO leerlingenzaken Q1/2 2017; Jaarplan gezonde wijk alliantie Leidsche Rijn/Vleuten-De Meern; INBO-rapport Lunetten leeft ; publicatie Burgertop Lunetten 4 nov ; Gezonde levensverwachting 2013 (gemeente Utrecht).

5

6 6

7

8 8

9

10

11

12 hun wijk veranderen en herkennen zich niet meer altijd in het nieuwe karakter. In Utrecht zijn de sociale huurwoningen geconcentreerd in Overvecht, Kanaleneiland, Transwijk en Leidsche Rijn. In deze wijken wonen veel bewoners met minder middelen en keuzemogelijkheden. Hier zien we ook in toenemende mate een instroom van kwetsbare groepen: bewoners met schulden, met een psychiatrische achtergrond of recent toegelaten statushouders die hier een nieuwe toekomst opbouwen. Toenemende tweedeling in de samenleving Bewoners met beperkte middelen ervaren dat hun keuzemogelijkheden en perspectief op het gebied van wonen, werk, zorg en welzijn afnemen. Ook de digitalisering van onze samenleving zorgt voor extra drempels: steeds meer diensten vragen van bewoners dat zij digitaal vaardig zijn. Deze ontwikkelingen beïnvloeden de mate waarin bewoners mee kunnen doen in de samenleving en aansluiting vinden bij hun omgeving. Het kan ertoe leiden dat bewoners sterk proberen vast te houden aan eigen tradities en de zekerheden die zij kennen. Ze sluiten zich daarbij af van ontwikkelingen in hun omgeving. Mensen nemen minder verantwoordelijkheid voor het geheel en vinden elkaar meer op één onderwerp. Dat vormt een voedingsbodem voor polarisatie. Het ontstaan van nieuwe sociale initiatieven Ondernemende bewoners ontwikkelen meer en meer initiatieven die een betekenis hebben voor een wijk als geheel. Voorbeelden hiervan zijn voedseltuinen, sociale eettafels en gezamenlijke inkoop van energie. Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zoals de toename van het aantal ZZP-ers versterken dit. Er is een jonge generatie die zoekt naar mogelijkheden om hun ambities te kunnen verwezenlijken en een generatie senioren die zich nog fit voelt om actief te zijn na hun pensionering. Voor hen spelen immateriële waarden een belangrijke rol, zoals duurzaamheid, zingeving en sociale verantwoordelijkheid. Groeiende invloed van sociale media Het hele concept van netwerken dichtbij verandert door sociale media. Mensen zoeken en vinden verbinding op nieuwe manieren. Bewoners kunnen via sociale media makkelijk verbinding aan gaan buiten hun directe woongebied. Daarnaast vinden bewoners in hun eigen omgeving nieuwe contacten op platformen als Nextdoor en Wijkconnect. De sociale contacten van zowel kinderen als volwassenen veranderen en dit heeft invloed op het contact in straten en buurten. w n n n Als sociaal makelorganisaties spelen wij in op deze maatschappelijke ontwikkelingen. Wij leveren een bijdrage aan vitale buurten en wijken met een divers palet aan bewonersinitiatieven. Waar individuele bewoners verbondenheid ervaren en naar elkaar omzien. Wijken waar een sterke sociale basis eraan bijdraagt dat ook kwetsbare bewoners een perspectief zien. Wij werken mee aan een inclusieve stad, waar iedereen zichzelf kan zijn en zich kan ontwikkelen naar eigen willen en kunnen. In een vitale samenleving staan de eigen kracht en potentie van de lokale gemeenschap centraal. Bewoners creëren hun wijken en professionele ondersteuning is daarbij aanvullend. Een vitale samenleving is veerkrachtig en dynamisch en weet te reageren op positieve en negatieve ontwikkelingen. Om te komen tot vitale buurten bouwen we samen aan gemeenschapszin, aan verbinding tussen bewoners in de straat en 12

13

14 in de buurt. Een vitale samenleving verlangt ook een levendige sociale infrastructuur met sociaal ondernemerschap, waar bewonersinitiatieven bloeien en locaties waar bewoners elkaar ontmoeten. Met dit streven richten we ons op de drie onderdelen van het sociaal makelaarschap: 1 Sociaal makelaarschap voor volwassenen 2 Sociaal makelaarschap voor kinderen 3 Sociaal beheer Binnen deze drie onderdelen hanteren wij dezelfde zes leidende principes, namelijk: Werken vanuit buurtperspectief Wij kennen de buurten van binnenuit op straatniveau, waar we bewoners ontmoeten en de beweging in de buurt zien. Wij zijn een verbindende schakel tussen bewoners, bewonersinitiatieven en de vele professionele organisaties. Aansluiten bij vragen en initiatieven van bewoners We faciliteren wat er wil gebeuren in een wijk. Dat vraagt dat sociaal makelaars present, zichtbaar en toegankelijk zijn. We werken volgens de presentiebenadering, daarin staat de oprechte aandacht voor de ander centraal. Aandacht is meer dan luisteren, het gaat er om bewoners vertrouwen te geven en te laten zien dat je in hen gelooft. We luisteren met een open houding en zonder eigen agenda en bieden bewoners de ruimte om hun eigen willen en kunnen te ontdekken. Doen wat nodig is We laten ons handelen bepalen door wat zich voordoet in de wijk in relatie tot het gezamenlijke doel voor de wijk, gebaseerd op de wijkanalyse. Sociaal makelaars zetten hun inzicht en expertise in om bewoners en initiatieven maatwerk te bieden. Daar hoort ook het aanjagen bij of het starten van iets dat door bewoners kan worden overgenomen. Lerende professionals De kwaliteit van het sociaal makelaarschap wordt bepaald door de professionals, want zij zijn zelf hun belangrijkste instrument. Daarom dagen we onszelf continu uit tot leren en verbeteren. We zijn ambitieus en willen een voortrekkersrol spelen in de ontwikkeling van het vak sociaal makelen. Nieuwsgierige, onderzoekende houding We zoeken in ons werk steeds naar de vraag achter de vraag en zien bewoners in hun context. De systemische benadering leert ons te kijken naar de dynamiek van de wijk; naar de relatie tussen het individu en het collectief; naar de interacties en betekenissen. Als professionals zijn we in staat het brede verband te zien die het gedrag van onszelf en bewoners mede stuurt. In een stad als Utrecht is cultuursensitiviteit daarbij een vereiste. Vreedzaam werken Vreedzaam staat voor de waarden van democratisch burgerschap. Daarin heeft iedereen een stem, voelt iedereen zich gezien en gehoord, zodat we in staat zijn gezamenlijk besluiten te nemen en conflicten op te lossen. Vreedzaam biedt een gemeenschappelijke taal in de wijken, waarmee we elkaar kunnen aanspreken. Zo komen we tot een versterking van de pedagogische civil society. 14

15 Deze laatste drie principes zijn niet alleen leidend in het contact met onze omgeving. Zij sturen ook hoe we als collega s tot elkaar staan. Intrinsiek handelen vanuit deze waarden is voor ons fundamenteel om geloofwaardig te zijn in het werk dat we doen. De opdracht aan het sociaal makelaarschap voor de periode is om bij te dragen aan levendige en leefbare buurten en wijken, door te ondersteunen wat mensen met en voor elkaar doen. Binnen deze algemene opdracht brengt de gemeente drie accenten aan en wij voegen hier een vierde accent aan toe. 1 Bijdragen aan meer sociale samenhang en inclusiviteit in wijken en buurten zodat mensen prettig kunnen samenleven. Door het overbruggen van verschillen en door tweedeling tegen te gaan dragen we bij aan meer sociale samenhang en inclusiviteit. Bewonersinitiatieven zijn een wezenlijk onderdeel in de ontwikkeling van vitale wijken omdat ze mensen samenbrengen. Wij zijn alert op mogelijkheden om initiatieven inclusief te maken en stimuleren bewoners hierin. Ook organiseren we de dialoog tussen bewoners om verschillen bespreekbaar te maken en te overbruggen. 2 Bevorderen dat ook kwetsbare bewoners mee kunnen doen aan het gewone leven. Door zichtbaar en toegankelijk te zijn - op straat, in het buurtcentrum en de speeltuin - bouwen we aan het contact met meer kwetsbare bewoners. Door hun individuele vraag en behoefte te verbinden met anderen, met peers of met initiatieven die juist de verbinding met anderen leggen, ontstaan nieuwe mogelijkheden. Sociaal makelaars zoeken naar ieders eigen kracht en stimuleren het informele steunnetwerk. 3 Goed samenwerken met bewoners(initiatieven), met organisaties in de sociale basis en met de formele en informele zorg en bijdragen aan de beweging naar voren. Op talrijke plekken binnen de stad zijn er sterke bewonersinitiatieven die breder kunnen worden ontsloten en nog meer kunnen betekenen voor de buurt. Samen met hen onderzoeken we hoe zij zich verder kunnen ontwikkelen en hun continuïteit kunnen waarborgen. Gezamenlijk kunnen we kwetsbare bewoners tijdig bereiken en zo bijdragen aan de beweging naar voren. 4 Aandacht voor kinderen. Wij zijn een belangrijke schakel in het versterken van de sociale basis waarbinnen kinderen veilig en gezond opgroeien en zich ontplooien. Samen met partners werken we aan de doelstellingen van gewoon opvoeden. De meeste kinderen in Utrecht groeien op in een veilige omgeving. Dit geldt helaas niet voor alle kinderen in onze stad. Sommige kinderen hebben onze aandacht extra nodig. Vanuit de rol die we hebben voor de ontwikkeling van de pedagogisch civil society, onderschrijven we de ambitie van de stad Utrecht om zich als kinderrechtenstad te profileren. In dat verband maken wij ons sterk voor de rechten van kinderen op: vrije tijd en ruimte om te spelen deelname aan culturele en educatieve activiteiten een eigen mening scholing en vorming waar nodig extra aandacht en zorg. In het komende hoofdstuk werken we onze visie nader uit in de programma-onderdelen en in hoofdstuk 3 lichten we voor het jaar 2019 de activiteiten en focus per wijk toe. 15