Examen Geavanceerde Computerarchitectuur
|
|
- Joris Sanders
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Examen Geavanceerde Computerarchitectuur Academiejaar Dinsdag 16 januari 2007, 14u00 Prof. dr. ir. L. Eeckhout Richting: Enkele opmerkingen vooraf: Vul eerst en vooral op ieder blad Uw naam en voornaam in. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte. Bereid uw antwoord voor in het klad, en schrijf het naderhand over. De antwoorden zijn meestal kort. Het examen duurt maximaal 4 uur. Gelieve geen rode inkt te gebruiken. Het examen is open boek. Gelieve Uw GSM af te leggen tijdens het examen. Succes!
2 Vraag 1 (3ptn) Beschouw het volgende meerdradig programma veronderstel dat alle variabelen initieel nul zijn: draad 1 draad 2 A=1; B=1; u=a; v=b; w=b; x=a; (a) Wat zijn de mogelijke uitkomsten voor (u,v,w,x) na uitvoering van dit programma op een sequentieel consistent (SC) systeem? (b) Wat zijn de mogelijke uitkomsten voor (u,v,w,x) op een systeem dat partial store ordering (PSO) implementeert? (c) Indien er een verschil is tussen (a) en (b), hoe kan het meerdradig programma aangepast worden opdat dit programma op een PSO systeem in een sequentieel consistente uitvoering resulteert? Gebruik een minimaal aantal MEMBAR of SBAR instructies; en gebruik enkel een MEMBAR instructie indien echt nodig, maw. indien een SBAR volstaat, gebruik dan een SBAR en geen MEMBAR. 2
3 Vraag 2 (2ptn) Beschouw de volgende adresstroom uitgevoerd op een multiprocessorsysteem: R1 R2 R3 R3 W1 W1 W1 W1 W2 W3 Een R duidt een leesoperatie (read) aan; een W duidt een schrijfoperatie (write) aan. Het cijfer (1, 2 of 3) duidt de processor aan waarop de operatie uitgevoerd wordt. Alle geheugenoperaties refereren naar hetzelfde cacheblok. En alle geheugenoperaties zijn geordend in de tijd; meer bepaald, R1 wordt uitgevoerd vóór R2, R2 wordt uitgevoerd vóór R3, etc. Veronderstel nu dat de latentie van een cachehit 1 cyclus bedraagt en dat de latentie van één enkele bustransactie 60 cycli bedraagt. Bus Read (BR) en Bus Write (BW) operaties vereisen twee bustransacties, een request en een response, en duren dus 120 cycli. Bus Upgrade (BU) en Bus Update (UPD) operaties vereisen slechts één bustransactie en duren dus 60 cycli. Veronderstel dat het cacheblok initieel niet aanwezig is in het systeem. Bereken hoelang de uitvoering zou duren in geval van een invalidate cachecoherentieprotocol. Bereken hoelang de uitvoering zou duren in geval van een update cachecoherentieprotocol. 3
4 Vraag 3 (4ptn) Vul de onderstaande toestandstabel in voor het volgende update cachecoherentieprotocol dat bestaat uit vijf toestanden per cacheblok: invalide (I): het desbetreffende cacheblok bevat geen geldige kopie exclusive-clean (E): het desbetreffende cacheblok is een exclusieve kopie en het hoofdgeheugen is up-to-date shared-clean (Sc): er kunnen meerdere kopieën van het desbetreffende cacheblok in het systeem aanwezig zijn en het hoofgeheugen is mogelijks niet up-to-date shared-modified (Sm): er kunnen meerdere kopieën van het desbetreffende cacheblok in het systeem aanwezig zijn, het hoofgeheugen is niet up-to-date en de desbetreffende cache is the owner van het cacheblok modified (M): het desbetreffende cacheblok is een exclusieve cache en is bovendien dirty. Vul nu de onderstaande toestandstabel aan. Beschrijf de volgende toestand als s. I E Sc Sm M Local read (LR) Local write (LW) Local eviction (LE) Bus read (BR) Bus write (BW) Bus update (UPD) 4
5 Vraag 4 (2ptn) Beschouw de volgende lus alsook de manier waarop deze lus (oneindig lang) doorlopen wordt. sprong A sprong B sprong C sprong D sprong E Wat is de voorspellingsnauwkeurigheid van een GAg sprongvoorspeller met een globale geschiedenis van 3 bits en 1-bit saturerende tellers in de PH? 5
6 Vraag 5 (4ptn) Beschouw het volgende stukje code: 1: add r2,r3,r2 2: ld r2(a),r4 3: add r4,r2,r3 4: add r1,r2,r5 5: ld r5(b),r4 6: add r2,r4,r5 7: add r3,r5,r4 In deze fictieve RISC ISA wordt het doelregister steeds rechts geschreven; m.a.w. add r1,r2,r3 betekent dat de inhoud van registers r1 en r2 opgeteld wordt en dat het resultaat in register r3 opgeslagen wordt. (a) eken de dataverloopgraaf van dit stukje code; label de instructies adhv. de cijfers 1 tem. 7. (b) Pas registerhernoeming toe op het bovenstaande stukje code. Veronderstel dat er voldoende fysieke registers zijn. 6
7 (c) Beschouw een out-of-order architectuur met een gecentraliseerd reservatiestation waarbij 2 instructies per cyclus geselecteerd kunnen worden ter uitvoering. Beschouw de onderstaande (data non-captured) gepijplijnde organisatie. gecentraliseerd reservatiestation wake-up + selectie RF lezen LD ALU naar RF LD1 oude resultaten ALU1 naar RF LD2 ALU2 Om instructies uit te voeren op een functionele eenheid, gaat men als volgt te werk. In de eerste cyclus worden maximaal twee instructies geselecteerd worden om uitgevoerd te worden (wake-up en selectie). In de daaropvolgende cyclus wordt het registerbestand gelezen. In de derde cyclus worden de instructies dan uiteindelijk op een functionele eenheid uitgevoerd. De uitvoering van een optelling duurt slechts één cyclus. De uitvoering van een leesoperatie duurt 2 cycli en is gepijplijnd. De forwarding-logica wordt in stippellijn aangegeven; deze forwarding-logica maakt het mogelijk instructies die afhankelijk zijn van elkaar in opeenvolgende cycli uit te voeren. Welke forwarding-paden kunnen verwijderd worden in de bovenstaande microarchitectuur zonder dat dit de uitvoering van het programma uit deel (a) en (b) zou vertragen? Veronderstel dat alle instructies zich aanvankelijk reeds in het reservatiestation bevinden. LD1 LD LD1 ALU LD2 LD LD2 ALU ja/neen ALU1 LD ALU1 ALU ALU2 LD ALU2 ALU ja/neen 7
8 Vraag 6 (3 ptn) Beschouw de volgende twee implementaties van een algoritme dat de som berekent over alle elementen van een array. Implementatie 1: for (i=0; i<m*n; i++) { sum += a[i]; } Implementatie 2: for (i=0; i<n; i++) { for (j=0; j<m; j++) { sum += a[m*j+i]; } } Veronderstel dat de array a[] een array is van m n 32-bit integer waarden. De variabele m werd zodanig gekozen dat er precies m elementen van de array a[] in één enkel cacheblok opgeslagen worden, of m.a.w. de grootte van een cacheblok bedraagt 4 m bytes. (a) Duid het toegangspatroon aan voor beide implementaties voor een array bestaande uit 16 elementen en een cacheblokgrootte van 16 bytes. Duid het element dat eerst gerefereerd wordt aan met een 1, het tweede element met een 2, enz. Duid door middel van een cirkel aan welke geheugenreferenties tot een cache miss zullen leiden. Implementatie 1: Implementatie 2: (b) Is er een mogelijks verschil in uitvoeringssnelheid van beide implementaties op een out-oforder microprocessor met niet-blokkerende caches? Leg uit. 8
9 Vraag 7 (2ptn) Een computerarchitect doet een experiment waarbij hij twee microarchitecturen A en B met elkaar vergelijkt op basis van de IPC waarden die hij bekomen heeft door drie benchmarks te simuleren voor beide microarchitecturen. Dit is de uitkomst van zijn experiment: A B Benchmark X 2 3 Benchmark Y 2 3/2 Benchmark Z 2 2 Wat is de gemiddelde speedup van B tov. A? (Voor de computerarchitect zijn alle benchmarks even belangrijk.) 9
Examen Geavanceerde Computerarchitectuur
Examen Geavanceerde Computerarchitectuur Academiejaar 2007-2008 Maandag 21 januari 2008, 14u00 Prof. dr. ir. L. Eeckhout Naam: Richting: Enkele opmerkingen vooraf: Vul eerst en vooral op ieder blad Uw
Nadere informatieOefeningenlessen Geavanceerde Computerarchitectuur
Oefeningenlessen Geavanceerde Computerarchitectuur Lieven Eeckhout Academiejaar 2010-2011 Hybride tournament sprongvoorspeller Beschouw een hybride tournament sprongvoorspeller bestaande uit een bimodale
Nadere informatieExamen Geavanceerde Computerarchitectuur
Examen Geavanceerde Computerarchitectuur Academiejaar 2010-2011 Maandag 17 januari 2010, 8u30 Prof. dr. ir. L. Eeckhout Naam: Richting: Enkele opmerkingen vooraf: Vul eerst en vooral op ieder blad Uw naam
Nadere informatieExamen Geavanceerde Computerarchitectuur
Examen Geavanceerde Computerarchitectuur Academiejaar 2008-2009 Maandag 30 januari 2009, 14u00 Prof. dr. ir. L. Eeckhout Voornaam: Naam: Richting: Enkele opmerkingen vooraf: Vul eerst en vooral op ieder
Nadere informatieExamen Geavanceerde Computerarchitectuur
Examen Geavanceerde Computerarchitectuur Academiejaar 2009-2010 Maandag 4 januari 2010, 14u00 Prof. dr. ir. L. Eeckhout Naam: Richting: Enkele opmerkingen vooraf: Vul eerst en vooral op ieder blad Uw naam
Nadere informatieExamen computerarchitectuur
Examen computerarchitectuur Woensdag 22 juni 2005, 8u30 Prof. Koen De Bosschere Naam, Voornaam: Richting: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam en voornaam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor
Nadere informatieComputerarchitectuur. Terugblik / discussie / oefenopgaven
Computerarchitectuur Terugblik / discussie / oefenopgaven Kristian Rietveld http://ca.liacs.nl/ Trends & Performance Voorkennis We bouwden een 4-bit microprocessor bij Digitale Technieken. Bij computerarchitectuur
Nadere informatieComputerarchitectuur. H&P Ch 5. Thread-Level Parallelism
Computerarchitectuur H&P Ch 5. Thread-Level Parallelism Kristian Rietveld http://ca.liacs.nl/ Thread-Level Parallelism In het geval van thread-level parallelism (TLP) gaan we uit van meerdere threads.
Nadere informatieExamen computerarchitectuur
Examen computerarchitectuur Vrijdag 6 juni 2008, 14:00 Prof. Koen De Bosschere Naam, Voornaam: Richting: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam en voornaam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor
Nadere informatieExamen computerarchitectuur
Examen computerarchitectuur Dinsdag 16 juni 2009, 14u00 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Vrijdag 30 januari 2004, 14u 17u Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieSequentiële gepijplijnde machine
Sequentiële gepijplijnde machine Samenvatting controlesignalen Als we de controlesignalen van vorig hoofdstuk nemen, kunnen we per cyclus een naam geven aan de stap. We plaatsen hiervoor wel de registerbeschrijving
Nadere informatieExamen computerarchitectuur
Examen computerarchitectuur Vrijdag 6 juni 2003, 8u30 Prof. Koen De Bosschere Naam, Voornaam: Richting: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam en voornaam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Vrijdag 3 februari 2006, 9u 12u Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Zaterdag 14 januari 2017, 8u30 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieExamen computerarchitectuur
Examen computerarchitectuur Vrijdag 8 juni 2007, 14u00 Prof. Koen De Bosschere Naam, Voornaam: Richting: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam en voornaam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor
Nadere informatieUitwerking oefententamen Computerarchitectuur December 2016
Uitwerking oefententamen Computerarchitectuur December 2016 I.a. De overall CPI kan worden berekend met de formule n IC i CPI Instruction count CPI i voor de ratio vullen we telkens de geven frequentie
Nadere informatieComputertechniek vorige examens
Computertechniek vorige examens Examen 2009 Groep 1 1. Geef de 2 manieren waarop de adressen van de I/O-module in de adresruimte geïntegreerd kunnen zijn. (memory-mapped en isolated dus) 2. Wat is post-indexering?
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Dinsdag 8 februari 2005, 9u 12u Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieDigitale technieken Deeltoets II
Digitale technieken Deeltoets II André Deutz 11 januari, 2008 De opgaven kunnen uiteraard in een willekeurige volgorde gemaakt worden geef heel duidelijk aan op welke opgave een antwoord gegegeven wordt.
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Vrijdag 11 januari 2008, 13u30 17u00 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene
Nadere informatieLes 9: Meerdradige uitvoering
Les 9: Meerdradige uitvoering consistentie Geavanceerde computerarchitectuur Lieven Eeckhout Academiejaar 2008-2009 Universiteit Gent Overzicht Sequentiële consistentie Versoepelde consistentie Transactional
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Dinsdag 6 januari 2009, 14u00 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatiecomputerarchitectuur antwoorden
2017 computerarchitectuur antwoorden F. Vonk versie 1 2-8-2017 inhoudsopgave hardware... - 3 - CPU... - 3 - bussen... - 4 - bridges... - 4 - RAM... - 4 - hardware architectuur... - 5 - Dit werk is gelicenseerd
Nadere informatieDe CPU in detail Hoe worden instruc4es uitgevoerd? Processoren 28 februari 2012
De CPU in detail Hoe worden instruc4es uitgevoerd? Processoren 28 februari 2012 Tanenbaum hoofdstuk 2 von Neumann - architectuur. Tanenbaum, Structured Computer Organiza4on, FiMh Edi4on, 2006 Pearson Educa4on,
Nadere informatieBeter, Sneller, Mooier. Processoren 12 januari 2015
Beter, Sneller, Mooier Processoren 12 januari 2015 Beter! Sneller! Krachtigere CPU: maak instructies die meer doen Snellere CPU: pipeline, out-of-order execution Sneller RAM: cache meer mogelijkheden...
Nadere informatieTentamen Computersystemen
Tentamen Computersystemen baicosy6 2e jaar bachelor AI, 2e semester 21 oktober 213, 9u-11u OMHP D.9 vraag 1 Van een Single Cycle Harvard machine hebben de componenten de volgende propagation delay time:
Nadere informatieComputerarchitectuur en netwerken. Memory management Assembler programmering
Computerarchitectuur en netwerken 2 Memory management Assembler programmering Lennart Herlaar 10 september 2018 Inhoud 1 Protectie: Hoe het O.S. programma s tegen elkaar kan beschermen modes memory management
Nadere informatie1 Aanvulling cosy deeltijd
1 Aanvulling cosy deeltijd 1.1 Multiprocessor versus multicomputer Het kenmerk van een multiprocessor is dat meer CPU hetzelfde geheugen delen. Voordeel van deze aanpak is het relatief eenvoudige programmeermodel.
Nadere informatiescc = b) CD AB
Computerarchitectuur en -organisatie (213030) Dinsdag 21 januari 2040, 13.30 17.00 uur 7 bladzijden met 8 opgaven 4 bladzijden met documentatie Let op: Vul het tentamenbriefje volledig in (d.w.z. naam,
Nadere informatieProeftentamen in1211 Computersystemen I (Opm: de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Informatietechnologie en Systemen Afdeling ISA Basiseenheid PGS Proeftentamen in1211 Computersystemen I (Opm: de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Vrijdag 21 januari 2011, 8u30 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieComputerarchitectuur en netwerken. Memory management Assembler programmering
Computerarchitectuur en netwerken 2 Memory management Assembler programmering Lennart Herlaar 12 september 2016 Inhoud 1 Protectie: Hoe het O.S. programma s tegen elkaar kan beschermen modes memory management
Nadere informatieRAM geheugens. Jan Genoe KHLim. Situering RAM-geheugens. Geheugens. Halfgeleider Geheugens. Willekeurig toegankelijk geheugen
Jan Genoe KHLim Situering RAM-geheugens Geheugens Halfgeleider Geheugens Serieel toegankelijk geheugen Willekeurig toegankelijk geheugen Read Only Memory ROM Random Access Memory RAM Statische RAM SRAM
Nadere informatieVraag 1 (2 punten) (iii) Een lees-opdracht van virtueel adres 2148 seg 0, offset 2148 - idem
Tentamen A2 (deel b) 24-06-2004 Geef (liefst beknopte en heldere) motivatie bij je antwoorden; dus niet enkel ja of nee antwoorden, maar ook waarom. Geef van berekeningen niet alleen het eindresultaat,
Nadere informatieJava virtuele machine JVM
Implementatie Java Java virtuele machine JVM Java programma vertaald naar byte code instructies Byte code instructies uitgevoerd door JVM JVM is processor architectuur kan in principe in hardware worden
Nadere informatieAls een PSD selecties bevat, deelt de lijn van het programma zich op met de verschillende antwoorden op het vraagstuk.
HOOFDSTUK 3 3.1 Stapsgewijs programmeren In de vorige hoofdstukken zijn programmeertalen beschreven die imperatief zijn. is het stapsgewijs in code omschrijven wat een programma moet doen, net als een
Nadere informatieStudentnummer:... Opleiding:... a) Met welke term wordt het interface tussen software en hardware van een processor aangeduid?
Computerorganisatie (213110) Dinsdag 15 augustus 2000, 13.30 17.00 uur 7 bladzijden met 6 opgaven 3 bladzijden met documentatie Bij dit tentamen mag geen gebruik worden gemaakt van boeken, dictaten of
Nadere informatieComputerarchitectuur en netwerken Toets 1 4 okt
11.00 13.00 De open vragen moet je beantwoorden op tentamenpapier. De multiple-choice antwoorden moet je op het vragenblad invullen in de rechtervakjes en dat blad inleveren. Schrijf je naam, studentnummer
Nadere informatieProeftentamen in1211 Computersystemen I (NB de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Informatietechnologie en Systemen Afdeling ISA Basiseenheid PGS Proeftentamen in1211 Computersystemen I (NB de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)
Nadere informatieComputerarchitectuur. H&P App. C. Pipelining
Computerarchitectuur H&P App. C. Pipelining Kristian Rietveld http://ca.liacs.nl/ Motivatie Pipelining is een techniek die tegenwoordig in iedere CPU wordt gebruikt om de performance te verbeteren. Idee:
Nadere informatievon-neumann-architectuur Opbouw van een CPU Processoren 1 december 2014
von-neumann-architectuur Opbouw van een CPU Processoren 1 december 2014 Herhaling: Booleaanse algebra (B = {0,1},., +, ) Elke Booleaanse functie f: B n B m kan met., +, geschreven worden Met Gates (electronische
Nadere informatieExamen Algemene Natuurkunde 1-7 september 2017
NAAM + r-nummer: Examen Algemene Natuurkunde 1-7 september 2017 Beste student, gelieve volgende regels in acht te nemen: Je moet op elk blad (en dus ook op je vragenblad) je naam en r-nummer noteren. Leg
Nadere informatieLes 4: geheugenstroom in outof-order
Les 4: geheugenstroom in outof-order microarchitectuur Geavanceerde computerarchitectuur Lieven Eeckhout Academiejaar 2008-2009 Universiteit Gent Overzicht Geheugenhiërarchie (herhaling Computerarchitectuur
Nadere informatieHOOFDSTUK 3. Imperatief programmeren. 3.1 Stapsgewijs programmeren. 3.2 If Then Else. Module 4 Programmeren
HOOFDSTUK 3 3.1 Stapsgewijs programmeren De programmeertalen die tot nu toe genoemd zijn, zijn imperatieve of procedurele programmeertalen. is het stapsgewijs in code omschrijven wat een programma moet
Nadere informatieAntwoorden vragen en opgaven Basismodule
Antwoorden vragen en opgaven Basismodule Antwoorden van vragen en opgaven van hoofdstuk 1 1. Is elke combinatorische schakeling een digitale schakeling? Zo nee, waarom niet? Antwoord: Elke combinatorische
Nadere informatieInleiding Digitale Techniek
Inleiding Digitale Techniek Week 4 Binaire optellers, tellen, vermenigvuldigen, delen Jesse op den Brouw INLDIG/25-26 Optellen Optellen is één van meest gebruikte rekenkundige operatie in digitale systemen.
Nadere informatieinformatica. hardware. overzicht. moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo)
informatica hardware overzicht moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo) 1 moederbord basis van de computer componenten & aansluitingen chipset Northbridge (snel) Southbridge ("traag") bussen FSB/HTB moederbord
Nadere informatieIndirecte adressering
Indirecte adressering 1 pagina 1 Absolute adressering - Directe adressering Operand Operand- Supplementaire Beschrijving adres toegangsbreedte (voorbeeld) I 37.4 byte, woord, Ingangen dubbelwoord Q 27.7
Nadere informatieSequentiële Logica. Processoren 24 november 2014
Sequentiële Logica Processoren 24 november 2014 Inhoud Eindige automaten Schakelingen met geheugen Realisatie van eindige automaten Registers, schuifregisters, tellers, etc. Geheugen Herinnering van week
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Donderdag 2 februari 2012, 14u00 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatiescc =!F3.!F2 b) CD AB
Computerarchitectuur en -organisatie (213030) Dinsdag 21 januari 2040, 13.30 17.00 uur 7 bladzijden met 8 opgaven 4 bladzijden met documentatie Let op: Vul het tentamenbriefje volledig in (d.w.z. naam,
Nadere informatieOnafhankelijke verzamelingen en Gewogen Oplossingen, door Donald E. Knuth, The Art of Computer Programming, Volume 4, Combinatorial Algorithms
Onafhankelijke verzamelingen en Gewogen Oplossingen, door Donald E. Knuth, The Art of Computer Programming, Volume 4, Combinatorial Algorithms Giso Dal (0752975) Pagina s 5 7 1 Deelverzameling Representatie
Nadere informatie17 Operaties op bits. 17.1 Bitoperatoren en bitexpressies
17 Operaties op bits In hoofdstuk 1 is gezegd dat C oorspronkelijk bedoeld was als systeemprogrammeertaal om het besturingssysteem UNIX te implementeren. Bij dit soort toepassingen komt het voor dat afzonderlijke
Nadere informatieInformatica: C# WPO 10
Informatica: C# WPO 10 1. Inhoud 2D arrays, lijsten van arrays, NULL-values 2. Oefeningen Demo 1: Fill and print 2D array Demo 2: Fill and print list of array A: Matrix optelling A: Matrix * constante
Nadere informatieOefeningen Interpretatie I Reeks 6 : Registermachines
Oefeningen Interpretatie I Reeks 6 : Registermachines Deze oefeningenreeks behandelt het beschrijven van computationele processen aan de hand van registermachineprogrammaʼs. Registermachines manipuleren
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN ComputerSystemen Deeltentamen B (weken 6..9) vakcode 2M208 woensdag 19 Maart 2003, 9:00-10:30
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN ComputerSystemen Deeltentamen B (weken 6..9) vakcode 2M208 woensdag 19 Maart 2003, 9:00-10:30 Algemene opmerkingen (lees dit!): - Dit tentamen duurt ANDERHALF UUR! - Dit
Nadere informatiePracticum 1: Construeer je eigen microprocessor
Practicum 1: Construeer je eigen microprocessor Processen en processoren 19 april 2011 1 Inleiding Doel van deze opdracht is het een werkende, eenvoudige microprocessor te maken volgens de specificaties
Nadere informatieHoe werkt een rekenmachine?
Hoe werkt een rekenmachine? Uit welke hardware-componenten bestaat een rekenmachine? Welke instructies kan de machine uitvoeren? Practicum met de rekenmachine I Constante getallen Instructies van het type
Nadere informatie2 REKENEN MET BREUKEN 3. 2.3 Optellen van breuken 6. 2.5 Aftrekken van breuken 9. 2.7 Vermenigvuldigen van breuken 11. 2.9 Delen van breuken 13
REKENEN MET BREUKEN. De breuk. Opgaven. Optellen van breuken 6. Opgaven 8. Aftrekken van breuken 9.6 Opgaven 9.7 Vermenigvuldigen van breuken.8 Opgaven.9 Delen van breuken.0 Opgaven. Een deel van een deel.
Nadere informatieTentamen Computerorganisatie in aug. 1999, uur. N.B.: Dit tentamen bestaat uit 30 opgaven Totaal aantal bladzijden: 9
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Informatietechnologie en Systemen Subfaculteit Technische Wiskunde en Informatica Werkeenheid Technische Informatica Tentamen Computerorganisatie in101 27 aug. 1999,
Nadere informatieVRIJ TECHNISCH INSTITUUT Burg.Geyskensstraat 11 3580 BERINGEN. De PLC geïntegreerd in de PC. Vak: Toegepaste informatica Auteur: Ludwig Theunis
Burg.Geyskensstraat 11 3580 BERINGEN De PLC geïntegreerd in de PC. Vak: Toegepaste informatica Auteur: Ludwig Theunis Versie: vrijdag 2 november 2007 2 Toegepaste informatica 1 De Microprocessor Zowel
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Zaterdag 9 januari 2016, 8u30 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieDigitale en analoge technieken
Digitale en analoge technieken Peter Slaets February 14, 2006 Peter Slaets () Digitale en analoge technieken February 14, 2006 1 / 33 Computerarchitectuur 1 Processors 2 Primair geheugen 3 Secundair geheugen
Nadere informatieExamen Algoritmen en Datastructuren III
Derde bachelor Informatica Academiejaar 2006 2007, tweede zittijd Examen Algoritmen en Datastructuren III Naam :.............................................................................. 1. (2 pt)
Nadere informatieEE1410: Digitale Systemen BSc. EE, 1e jaar, , 10e hoorcollege
EE1410: Digitale Systemen BSc. EE, 1e jaar, 2012-2013, 10e hoorcollege Arjan van Genderen, Stephan Wong, Computer Engineering 13-5-2013 Delft University of Technology Challenge the future Hoorcollege 10
Nadere informatieHet koppelen van de Wago aan de AC500-eco via Modbus RTU. A quick start guide. Jaap Ruiten
Het koppelen van de Wago 750-315 aan de AC500-eco via Modbus RTU. A quick start guide Jaap Ruiten Het koppelen van de Wago 750-315 aan een AC500-eco plc. Solar TPS 1 dinsdag 4 februari 2014 Inhoudsopgave
Nadere informatieslides2.pdf April 12,
Werking van CPU CSN CS2 CPU, I/O en Memory management Piet van Oostrum 12 april 2002 De ALU kan alleen eenvoudige operaties uitvoeren (bijv. twee getallen optellen, vermenigvuldigen of testen of iets >
Nadere informatieMicrocontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015
Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Computersysteem Een systeem dat rekenkundige operaties, data manipulaties en beslissingen kan uitvoeren, aan de hand
Nadere informatieExamen Algoritmen en Datastructuren III
Derde bachelor Informatica Academiejaar 2008 2009, eerste zittijd Examen Algoritmen en Datastructuren III Naam :.............................................................................. Stellingen
Nadere informatieGegevens invullen in HOOFDLETTERS en LEESBAAR, aub. Belgische Olympiades in de Informatica (duur : maximum 1u15 )
OI 2010 Finale 12 Mei 2010 Gegevens invullen in HOOFDLETTERS en LEESBAAR, aub VOORNAAM :....................................................... NAAM :..............................................................
Nadere informatieZelftest Inleiding Programmeren
Zelftest Inleiding Programmeren Document: n0824test.fm 22/01/2013 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST INLEIDING PROGRAMMEREN Deze
Nadere informatieEXAMEN juni 2016 Gegevensbanken
EXAMEN juni 2016 Gegevensbanken 8 juni 2016 14.00 u. Het examen bestaat uit twee vragen die schriftelijk uitgewerkt worden. Instructies a. De vragen moeten worden opgelost in de volgorde waarin ze genummerd
Nadere informatien-queens minimale dominantie verzamelingen Chessboard Domination on Programmable Graphics Hardware door Nathan Cournik
n-queens minimale dominantie verzamelingen Chessboard Domination on Programmable Graphics Hardware door Nathan Cournik Rick van der Zwet 4 augustus 2010 Samenvatting Dit schrijven zal
Nadere informatieGetalformaten, timers en tellers
Getalformaten, timers en tellers S_CU CU S PV R CV DEZ CV_BCD S_ODT S TV BI R BCD 1 pagina 1 Getalformaten (16 bits) PG CPU BCD W#16#296 Voorteken (+) 2 9 6 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 0 1 1 0 Positieve getallen
Nadere informatieModule Limieten van de berekenbaarheid : antwoorden
Module Limieten van de berekenbaarheid : antwoorden Gilles Coremans 2018 This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International license. Dit werk is gebaseerd
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Zaterdag 26 januari 2013, 14u00 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieAntwoorden zijn afgedrukt!!!!!!!
Computerorganisatie INF/TEL (233) februari 2, 9. 2.3 uur 8 bladzijden met 9 opgaven 3 bladzijden met documentatie Let op: Vul het tentamenbriefje volledig in (d.w.z. naam, studentnummer, naam vak, vakcode,
Nadere informatieExamen Algemene Natuurkunde 1-7 december 2018
NAAM + r-nummer: Examen Algemene Natuurkunde 1-7 december 2018 Beste student, gelieve volgende regels in acht te nemen: Je moet op elk blad (en dus ook op je vragenblad) je naam en r-nummer noteren. Leg
Nadere informatieHierbij gaat voor de delegaties document C(2017) 6321 final - Annex 1 Part 6/11.
Raad van de Europese Unie Brussel, 27 september 2017 (OR. en) 12656/17 ADD 6 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 26 september 2017 aan: COMER 100 CFSP/PESC 829 CONOP 74 ECO 56 UD 215 ATO 42 COARM 247 DELACT
Nadere informatieSamenvatting Computer Architectuur 2006-2007
Sequentiële logica Wat is sequentiële logica We noemen dit ook wel final state machine. Het neemt een ingang en een huidige toestand en vertaalt die via een combinatorische functie in een uitgang en een
Nadere informatieStudentnummer:... Opleiding:...
Computerorganisatie INF/TEL (233) februari 2, 9. 2.3 uur 8 bladzijden met 9 opgaven 3 bladzijden met documentatie Let op: Vul het tentamenbriefje volledig in (d.w.z. naam, studentnummer, naam vak, vakcode,
Nadere informatieExamen Algoritmen en Datastructuren III
Derde bachelor Informatica Academiejaar 2006 2007, eerste zittijd Examen Algoritmen en Datastructuren III Naam :.............................................................................. 1. (2 pt)
Nadere informatieHoofdstuk 7: Werken met arrays
Programmeren in Microsoft Visual Basic 6.0, lessenserie voor het voortgezet onderwijs HAVO/VWO David Lans, Emmauscollege, Marnix Gymnasium Rotterdam, januari 2004 Hoofdstuk 7: Werken met arrays 7.0 Leerdoel
Nadere informatieassembleertaal F. Vonk versie
2017 assembleertaal F. Vonk versie 1 8-8-2017 inhoudsopgave 1. inleiding... - 3-2. Zeer Eenvoudige Processor v2 (ZEP2)... - 4-3. de code, simulator en geheugen... - 6-4. optellen... - 11-5. vermenigvuldigen...
Nadere informatieComputerarchitectuur. App. B. Review of Memory Hierarchy
Computerarchitectuur App. B. Review of Memory Hierarchy Kristian Rietveld http://ca.liacs.nl/ Caching De memory wall is een zeer groot probleem dat vraagt om oplossingen. De gebruikelijke oplossing is
Nadere informatieComputerarchitectuur. H&P Appendix A: Instruction Set Principles
Computerarchitectuur H&P Appendix A: Instruction Set Principles Kristian Rietveld http://ca.liacs.nl/ Instruction Sets Een processor moet precies worden verteld wat deze moet doen. Dit staat opgeschreven
Nadere informatieComputerarchitectuur. H&P Appendix A: Instruction Set Principles
Computerarchitectuur H&P Appendix A: Instruction Set Principles Kristian Rietveld http://ca.liacs.nl/ Instruction Sets Een processor moet precies worden verteld wat deze moet doen. Dit staat opgeschreven
Nadere informatieversie: 1.0 status: vrijgegeven door: J.Eberson datum: 15 augustus 2005 aangepast: 19 februari 2006 concept beschrijving
versie: 1. status: vrijgegeven door: J.Eberson datum: 15 augustus 25 aangepast: 19 februari 26 concept beschrijving DOLLYsms SMS server conceptbeschrijving V1. I N H O U D Inleiding... 3 DOLLYsms... 3
Nadere informatieSucces! Theo DʼHondt 13 juni 2010
Vrije Universiteit Brussel Faculteit Wetenschappen Vakgroep Computerwetenschappen Academiejaar 2009 2010: eerste examenzittijd Interpretatie van Computerprogrammaʼs I schriftelijke test Voorafgaandelijk:
Nadere informatieMulti-core systemen. door Alexander Melchior
Multi-core systemen Multi-cpu & Multi-core Multi cpu & Multi core door Alexander Melchior Toevoeging aan GDP Overdragen Capita Selecta Waarom? Een stukje geschiedenis 2005: Introductie eerste consumenten
Nadere informatieTentamen Kunstmatige Intelligentie (INFOB2KI)
Tentamen Kunstmatige Intelligentie (INFOB2KI) 30 januari 2014 10:30-12:30 Vooraf Mobiele telefoons dienen uitgeschakeld te zijn. Het tentamen bestaat uit 7 opgaven; in totaal kunnen er 100 punten behaald
Nadere informatieBeter, Sneller, Mooier. Processoren 27 maart 2012
Beter, Sneller, Mooier Processoren 27 maart 2012 Beter! Sneller! Krach:gere CPU: microcode Snellere CPU: pipeline, out- of- order execu:on Sneller RAM: cache meer mogelijkheden... Welke extra s kan processor-
Nadere informatieHoofdstuk 7. Computerarchitectuur
Hoofdstuk 7 Computerarchitectuur 1 controlebus CPU MEMORY I/O databus adresbus Figuur 71 Schematische opbouw van een computersysteem 8 Figuur 72 Een busverbinding Buslijn Out E A In Out E B In Out E C
Nadere informatieUitwerking tentamen Algoritmiek 9 juli :00 13:00
Uitwerking tentamen Algoritmiek 9 juli 0 0:00 :00. (N,M)-game a. Toestanden: Een geheel getal g, waarvoor geldt g N én wie er aan de beurt is (Tristan of Isolde) b. c. Acties: Het noemen van een geheel
Nadere informatieVHDL overzicht. Digitale Systemen (ET1 410) VHDL? VHDL? Sequentieel vs. Concurrent 2/15/2011
VHDL overzicht Digitale Systemen (ET1 410) Arjan van Genderen Stephan Wong Faculteit EWI Technische Universiteit Delft Cursus 2010 2011 Wat is VHDL? Waarvoor gebruiken we het? Deze college Sequentieel
Nadere informatieAssembly en Assemblers. Processoren 5 januari 2015
Assembly en Assemblers Processoren 5 januari 2015 Doel van vandaag Ik heb al losse eindjes over assembly verteld en een voorbeeldprogramma doorlopen. vandaag: algemeen + systematisch overzicht Programmeertalen
Nadere informatieNieuwigheden i.v.m. facturen in DC-Account
Nieuwigheden i.v.m. facturen in DC-Account 1 Algemeen... 2 1.1 Update... 2 1.2 Handleiding... 2 2 Instellingen voor facturen... 2 2.1 Gegevens op facturen... 2 2.2 Dossierbeheer Instellingen Facturen...
Nadere informatieVAN HET PROGRAMMEREN. Inleiding
OVERZICHT VAN HET PROGRAMMEREN Inleiding Als je leert programmeren lijkt het nogal overweldigend om die eerste stappen te doorworstelen. Er zijn dan ook heel wat programmeertalen (Java, Ruby, Python, Perl,
Nadere informatieInformatica: C# WPO 5
Informatica: C# WPO 5 1. Inhoud While-loop, do while, debuggen, graphics 2. Oefeningen Demo 1: Power of 2 Demo 2: Tel totdat... Demo 3: Debug oplossing demo s 1 en 2 A: Count down A: Random counting A:
Nadere informatie