Grondstoffen. de praktijk van de afval- en Recycling sector

Transcriptie

1 Grondstoffen. de praktijk van de afval- en Recycling sector Max de Vries Regiobijeenkomst NVRD Noord Sturing op grondstoffen 20 juni Aandachtspunten BRBS Recycling Korte historie Nederlandse Recycling De wondere wereld van de Recycling Techniek Grof Huishoudelijk Afval Naar meer recycling! 1

2 Missie BRBS Recycling wil een constructieve bijdrage leveren aan een duurzaam grondstoffenmanagement in Nederland. De verwerking van afval in Nederland bestaat uit recycling, verbranden en storten. BRBS Recycling vindt dat de keuze uit deze verwerkingsopties moet worden bepaald door de Ladder van Lansink. De recycling van afvalstoffen tot grondstof en brandstof heeft daarom het primaat en dient te worden gemaximaliseerd. BRBS Recycling pleit voor een overheidsbeleid dat recycling stimuleert Mton Totaal afvalvolume ,5 Mton HDO 20 Mton BSA 20inert 6,5 Mton mixed BSA grof HHA 15 Mton Industrieel 6,5 Mton HHA 6,5 Mton rest Recycling sector 4 2

3 5 63 Mton afval in totaal per jaar 80% gerecycled 25 Mton bouw- en sloopafval 96 % gerecycled 20 Mton inert bouw- en sloopafval 99,8 % gerecycled 6 3

4 MKBA-studie Ook milieuaspecten uitgedrukt in euro s Aanbieden aan minister Henk Kamp 2013? Energiebesparing tov 2008 referentie (PJ/jaar) Recycling+ Verbranding+ Succesvol huidig beleid Dakafval Beton Hout Drankenkartons PVC PET PS PP PE GFT Koper Aluminium Staal Textiel Glas Papier en karton CO2 emissie besparing tov 2008 referentie (ktco2/jaar) Recycling+ Verbranding+ Succesvol huidig beleid Dakafval Beton Hout Drankenkartons PVC PET PS PP PE GFT Koper Aluminium Staal Textiel Glas 7 Papier en karton Bouw-en sloopafval Bedrijfsafval..maar ook huishoudelijk afval 8 4

5 Waarom recyclen? Ziekte Milieu Ruimte Grondstoffen 9 Recycling historie Schandalen / bewustzijn voor milieu Lekkerkerk Volgermeerpolder Teermeren Groeves Hergebruik Boerenmix, Repac, Puingranulaat, BSA-granulaat, Recyclinggranulaat Doelstellingen: Brundtland, Kyoto,., KRA 10 5

6 Paardenmest - Londen rond 1900 circa ton per jaar - New York in 1893 bijna circa 0,5 miljoen ton - Bedfort Street New York Volgermeerpolder 12 6

7 Turkije anno juni

8

9 De wal keert het schip Grondstoffenschaarste: in politieke zin handelstechnisch grondstoffen zijn er echt niet meer Maatschappelijk: storten, ruimtebeslag milieu-klimaatimpact beleid gericht op recycling 17 Nederlandse Achtergrond Bevolkingsdichtheid(NL 400/km2) Consequenties voor bouwen en slopen Geotechnische situatie 1/3 van NL is polder (kleiop zand) Veengronden Zand Natuurlijke hulpbronnen Zand en klei Grind: Noordzee en rivierbeddingen Beetje hout Kolen Gas (+ schalie gas?) 18 9

10

11 TABLE 5.2 Concentration factors for common metals Crustal abundance (%) Minimum ore grade (%) Concentration factor Aluminum Iron Manganese Chromium 9.6 x Zinc 8.2 x Nickel 7.2 x Copper 5.8 x Lead 1.0 x Uranium 1.6 x Tin 1.5 x Molybdenum 1.2 x Tungsten 1.0 x Silver 8.0 x Platinum 5.0 x Gold 2.0 x Mercury 2.0 x GJ/t 10 4 Mean crustal abundance (15 ppm) TODAY S TECHNOLOGY US $/t OPTIMISTIC FUTURE TECHNOLOGY 10 3 $ Market price % cut-off grade LEAD [%] 22 11

12 Escondida 1.5% copper mine Atacama desert Chile 3050 m

13 Mining rare earth elements(ree) China Mining REE in China is coming for 95% from small mines. 13

14 Tailings after mining Production of Lanthanum China 28 14

15 conclusion Something is rotten in the state of Denmark. W. Shakespeare, Hamlet, Prince of Denmark I, 4 Hedge funds, trading and lack of vision are the main source of all the excitement about rare earth elements. ENERGY REQUIREMENT TO PRODUCE PRIMARY AND SECUNDARY METAL Primary metal Secundary metal Energy saving GJ/ton GJ/ton Magnesium x Aluminum x Copper x Zinc x Lead x 30 15

16 Afvalhiërarchie Motie nr november 1979 Ladder van Lansink European Waste Hierarchy Nederlandse situatie in het algemeen Verbod op storten. Voorschriften bouwmateriaal voor inert materiaal op en in de bodem. Nationaal afvalbeheersplan (LAP2) minimumstandaard voor verwerking van afvalstromen (80). (Hoge) prijzen voor storten! en verbranden? Goede kwaliteit secundaire producten recyclinggranulaten ferro/ non-ferro hout papier et cetera Uitbouwen Infrastructuur voor recycling

17 Productie en verwerking van afval in Nederland 2010 Mton per jaar Afval per doelgroep Nuttige toepassing Verbranden Storten en lozen Totaal Bouw- en sloopsector 23,2 0 0,5 23,7 Industrie 13,1 1,2 0,5 14,8 Huishoudens 4,3 4,5 0,1 8,9 Handel, diensten en overheid 3 2 0,3 5,3 Landbouw, bosbouw en visserij 2, ,5 Energievoorziening 1,2 0 0,1 1,4 Rioolwaterzuivering 0,3 1,2 0 1,5 Verkeer en vervoer 0,6 0,4 0 1,1 Drinkwatervoorziening 0, ,5 Totaal 48,7 9,5 1, Recycling circulaire conomie 34 17

18 Groene groei Onderdeel regeerakkoord Bruggen slaan : We kiezen voor een realistische, ambitieuze groene groeistrategie.we willen met een breed draagvlak in parlement en samenleving een stabiel en ambitieus beleid voor de lange termijn neerzetten. In internationaal verband zal getracht worden daar zoveel mogelijk landen bij te betrekken, ook om zo de kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven te vergroten. En over afval/grondstoffenketens: Het kabinet streeft naar een circulaire economie en wil de (Europese) markt voor duurzame grondstoffen en hergebruik van schaarse materialen stimuleren. Bron IenM Kamerbrief Groene Groei: voor een sterke, duurzame Brief aan de economie, Kamer maart Groene Groei: voor een sterke, duurzame economie. Centrale gedachte en domeinen Innovatiekracht benutten én onze economie meer duurzaam te maken. Concurrentie vermogen NL versterken énbelasting milieu en afhankelijkheid fossiele industrie terugdringen. Op de volgende domeinen: 1 Energie: naar een duurzame, betaalbare en betrouwbare energievoorziening 2 Biobasedeconomy: substitutie fossiele door groene grondstoffen (biomassa) 3 Klimaat: naar een ambitieus (inter-)nationaal klimaatbeleid 4 Afval: van afval naar grondstof 5 Bouw: naar een energiezuinige gebouwde omgeving 6 Voedsel: naar een duurzame landbouw en voedselvoorziening 7 Mobiliteit: naar duurzame wijzen van vervoer en transport 8 Water: duurzaam werken met water Bron IenM 18

19 Afval als grondstof: scope Circulaire economie: duurzaam omgaan met natuurlijke bronnen zuinig omgaan met onze grondstoffen slim ontwerpen van producten voorwerpen langer en meerdere keren gebruiken optimaal benutten reststromen Bron IenM Uit de brief Afval als grondstof: Randvoorwaarden Groei Stijging BNP, werkgelegenheid, gebruiken verworven positie Schoon Ecosystemen+biodiversiteit beschermen Aanvaardbare klimaatverandering en emissies, minimaal restafval Voorzieningszeker Goede marktwerking, open wereldhandel, anticiperen op toekomst Ecosystemen+biodiversiteit benutten maar geen overexploitatie Bron IenM 19

20 Metalen Hout De kassenteelt PVC Bitumen Beton Kunstgras Ketens een paar voorbeelden 39 Verwerking van >50% ferro en nonferro afval tot - hoogwaardige grondstoffen -geen export restafval -nul% stort -nul% AVI 40 20

21 Manual Sorting

22 Sensor sorting or particle for particle sorting. A For: quality control process control sorting B

23 Detection principles Visible Light Transmission Reflection 1-3 colours Other spectra Spectometry UV Infra-red X-ray/ XRF B W R G B Electro-magnetic Metal detection Electro-magnetic sensor Conductivity image Other Acoustic Mass Volume Heat capacity 45 Scheidingstechnieken Schredders Zeven Cyclonen Windzifting Floating Wassers Kamerfilterpers Kleurscheiding-systeem Eddy Current Near Infra Red apparatuur Röntgen Robotten 46 23

24 Spaanplaat industrie Biomassa Houtafval 47 Hout recycling Beleidsfocus te zeer op energieterugwinning. Effect hiervan: - papier en afvalhout niet meer gerecycled, -slechter milieuresultaat. CE Delft augustus 2012 Prof. Dr. UdoMantau Mai

25 Geen steenwolafval meer Grondstof voor de baksteenindustrie Grondstof voor kunststofindustrie 49 Van gemengd hard kunststofafval 99,8 % zuivere PVC 50 25

26 Bitumineus dakafval In nieuwe dakbedekking Grondstof voor de asfaltindustrie 51 Van teerhoudend asfalt tot ecogrind, zand en vulstof voor de betonindustrie 52 26

27 recyclinggranulaat Duurzaam en goed gefundeerd 53 Producten Gemaakt van gebroken materiaal afkomstig van constructies: menggranulaat betongranulaat metselwerkgranulaat Asfaltgranulaat Fijn granulaat zeefzand Recycling breker zand Overig: kalkzandsteen, gips, vulstof, cement 54 27

28 Toepassingen Wegfundering (EN en EN 13285) snelwegen secundaire wegen tertiaire wegen vliegvelden (ongebonden) toplagen werkvloer bospaden voetpaden Straatlaag Paalmatrassen (0/40 0/90 mm) Betontoeslagmateriaal Ophogingen en aanvullingen

29 Recyclinggranulaat als vervanging voor grind en zand voor betontoepassingen 57 Slim breken 29

30 Sorteerresidu verwerkt tot hoogwaardige brandstof t.b.v. - cementindustrie - energiecentrales uit circa 0,5 Mtonniet recyclebaar afval 5 PJ energie binnen handbereik 59 Asbestcement gedenatureerd Grondstoffen voor de cementindustrie 60 30

31 Hoogwaardige recycling van kunstgras producent en recyclingsector in discussie wat is recyclebaar Bouwproductenrichtlijn CPR Verordening (EU) Nr. 305/2011 Preambule regel 55..rekening te houden met de recycleerbaarheid van bouwwerken en materialen... Recycling kunstgras Infill zoals zand en rubber 100% recycling PP/EP ongescheiden omwikkeling drainage buizen Lijm residu Ten Cate onderzoekt vervanging van PP en EP door één kunststof lijm die makkelijker recyclebaar zijn 62 31

32 Recycling en beleid in Nederland R1-formule voor AVI s negatief voor recycling Recyclebaar afval wordt nu verbrand Dubbele subsidiemogelijkheid afvalwarmte per 4 april 2013 geschrapt End-of-waste criteria: voor recyclinggranulaat worden juridisch getoetst en komen in WM Nederland is klaar met afvalbeheer!.? LAP en gaat Nederland dus verder dan de nieuwe Kaderrichtlijn zonderof met goedbeleidin Nederland. Topindustrie zakt af naar Europese middelmaat! AndereEuropeselandenstrevenNederland voorbij of Zou het wat minder mogen? Verdere aanscherping tot bovengemiddeld Beleid gericht op innovatie Export van kennisen kunde Meer werkgelegenheid Meer CO 2 reductie Meer energie-besparing 32

33 Incineration NW Society Recycling Society? or... Landfill ZOSociety 65 Landelijke ambitie afval voor huishoudelijkafval 33

34 Afvalstroom Gescheiden inzameling 2008 (kton) Prognoseeffect maatregelen Advies werkgroep (kton) Procentuele toename gesch. Inzameling/ afname restafval advies werkgroep Grof restafval % tot -42% Restafval Totaal tot % tot -27 % Ambitie staatssecretaris 2015 (kton) Bron Hoe kunnen we 2/3 van het huishoudelijk afval recyclen. 67 Ambitie uit advies aan staatssecretaris toename recycling 34

35 Stroomschema GHA

36 Opbrengst aan grondstoffen uit restfractie 40 tot 70% materiaalhergebruik verschil tussen rijke en arme bakken ARN DAR -Baetsen: GHA restcontainer en kraakperswagen: 50% herbruikbaar Verdere innovatie van scheidingstechnieken voort. Voortschrijdende techniek Ingezamelde / teruggewonnen volume kunststofverpakkingen (DKR kwaliteit) Hergebruik (percentage) Bruto (kg/aansluiting) Bronscheiding(gemiddeld) 2010 Nascheiding ,4 % Gemiddeld: 66% Attero: 50% Omrin: 78% 10,5 (alle gemeenten) 12,7 (excl. stedelijkheidsklasse 1) 15,3 (excl. stedelijkheidsklasse 1 en 2) Gemiddeld: 10,4 Attero: 8,2 Omrin: 11,9 Nascheiding 2013 Gemiddeld: - Attero: 56% Omrin: - Gemiddeld: - Attero: 21,4 Omrin:

37 Overheid Producenten Partners! Recyclers

38 Wat levert het op? Recycling Verbranden Werkgelegenheid factor 6-10 groter dan verbranden Grondstofbesparing 50 Mton 1,5 Mton Energiebesparing > 73PJ > 33 PJ CO 2 Reductie > 4,5Mton Nihil Beleid gericht op recycling Levert nog extra op Werkgelegenheid Grondstofbesparing Energiebesparing Fte s 5 10 Mton > 75 PJ CO 2 Reductie > 4 Mton 75 Overzicht verschillende ontwikkelingen grondstoffenmarkten Fysieke dimensie Uitputting, verlies biodiversiteit, Onvoldoende - renewables, voorraden Economische dimensie Niet goed functionerend markten, afstemming vraag en aanbod BRBS Recycling Resource scarcity Analyse bedreigingen en kansen Nederlandse economie (SWOT) op sectorniveau Sector A - Grondstof - Grondstof Sector Agenda bedrijfsleven vermindering kwetsbaarheid en benutting kansen. Sector A VNO NCW Resource efficiency Aanpak branche - Bewustwording 12 december - Praktische handvatten efficiënt omgaan met grondstoffen Politieke dimensie Handelsbarrières Staatsbedrijven Zorgen over voldoende en tijdige beschikbaarheid op de juiste plaats in de juiste vorm tegen billijke prijzen Sector Innovatie en kennisvraagstukken MVO Conflictvrije metalen watergebruik Biodiversiteit Sector Faciliterend beleid EU en NL 38

39 Overleg tussen twee schakels sloop en recyclingbedrijfsleven Maximaal materiaalrecycling Voor optimale recycling moeten niet de afzonderlijke schakels geoptimaliseerd worden, maar de gehele keten moet in ogenschouw worden genomen. bronscheiden gevaarlijke afvalstoffen; afvalstoffen met negatief effect op het recyclingproces (bijvoorbeeld gips); stromen waarvoor er een markt is en die in het recyclingproces niet gescheiden kunnen (bijvoorbeeld materiaal dat door handling sterk versnipperd, waardoor recycling niet meer mogelijk is). Optimale ketenhandhaving Bouwbesluit sloop en breken gekoppeld. Maximaal betonrecycling ketenafspraak beton, samen met betonbranche. 77 Overleg tussen twee schakels gemeenten en recyclingbedrijfsleven Optimalisering van de lokale schakels. Mogelijkheden voor inzameling en bronscheidinggrof èn fijn huishoudelijk afval. Verwerking van de droge restfracties van grof èn fijn huishoudelijk afval onder voorwaarden: scheidingspercentage werkgelegenheid klimaatdoelstellingen Rapportage Nu al kan tot 5,5% van de doelstelling (65%) gerealiseerd worden uit de grof HHA restfractie door 78 sorteerders. 39

40 Kansen genoeg Universal everything Recycler! Dank voor uw aandacht 40