Richtlijnen milieueffectrapportage. MER NATO-pijpleiding Belgisch-Nederlandse grens - Schoten

Transcriptie

1 administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid, cel Mer Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20, bus BRUSSEL tel: 02/ fax: 02/ Richtlijnen milieueffectrapportage MER NATO-pijpleiding Belgisch-Nederlandse grens - Schoten Ministerie van Defensie België 01 februari 2006 PRMER-0155-RL

2 1. Inleiding De NATO wenst een bestaande kerosinepijpleiding van Pernis (Nederland) tot Schoten te vervangen. Initiatiefnemer voor het gehele project is het Nederlandse Ministerie van Defensie waarbij het Belgische Ministerie van Defensie instaat voor het Belgische deel van het project. De bestaande leiding heeft een diameter van 8 inch en dateert uit de jaren 50. Deze leiding zal volledig vervangen worden door een nieuwe leiding met een diameter van 10 inch. De afstand in België bedraagt zo n 23 km en de leiding loopt hierbij door de Kalmthoutse heide, de kern van Kalmthout, het Klein Schietveld en het bosgebied rond het Fort van Schoten. Overeenkomstig de huidige inzichten is deze activiteit onderworpen aan de MER-plicht volgens het Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage, namelijk volgens bijlage II, categorieën 10 k en 10m.: - 10k: o aanleg van olie- en gaspijpleidinginstallaties, die niet gelegen zijn in een leidingstraat aangeduid op een plan van aanleg of een ruimtelijk uitvoeringsplan, een woon-, landbouw- of industriegebied of gebied voor gemeenschaps- en openbare nutsvoorzieningen of een gelijksoortig bestemmingsgebied, indien ten minste 2000 m² van de werkzone voor de uitvoering van de werken in een bijzonder beschermd gebied ligt. - 10m: o aanleg van ondergrondse buisleidingen en de randvoorzieningen behorend bij die buisleidingen, die niet gelegen zijn in een leidingstraat aangeduid op een plan van aanleg of een ruimtelijk uitvoeringsplan, een woon-, landbouw- of industriegebied of gebied voor gemeenschaps- en openbare nutsvoorzieningen of een gelijksoortig bestemmingsgebied, indien ten minste 2000 m² van de werkzone voor de uitvoering van de werken in een bijzonder beschermd gebied ligt o aanleg over een lengte van 10 km of meer van onder- of bovengrondse buisleidingen (met uitzondering van werfleidingen) die: niet gelegen zijn binnen een landbouwgebied, bedrijventerrein of een gelijksoortig bestemmingsgebied; of niet gelegen zijn binnen de rooilijnen van een openbare weg of binnen een leidingstraat aangeduid op een plan van aanleg of een ruimtelijk uitvoeringsplan aanleg van onder- of bovengrondse buisleidingen (met uitzondering van werfleidingen) die over een ononderbroken lengte van meer dan 1 km of meer gelegen zijn in een bijzonder beschermd gebied en voor zover het deel van deze buisleidingen in het bijzonder beschermd gebied niet ligt in een leidingstraat aangeduid op een plan van aanleg of een ruimtelijk uitvoeringsplan, een woon-, landbouw- of industriegebied of gebied voor gemeenschaps- en openbare nutsvoorzieningen of een gelijksoortig bestemmingsgebied. Aangezien deze leiding zich gedeeltelijk situeert in op het gewestplan aangeduid natuurgebied, VEN-gebied, Habitatrichtlijngebied, Vogelrichtlijngebied en beschermd landschap, de werkzone tenminste 2000 m² bedraagt in deze zones en de afstand door deze zones meer dan 1 km bedraagt, is onderhavig project MER-plichtig. Cel Milieueffectrapportage 2/12

3 Initiatiefnemer voor het MER is SmitsTebodin NV, Nieuwe Weg 1, 2070 Zwijndrecht. Het kennisgevingsdossier is door de Cel Mer van de afdeling algemeen Milieu- en Natuurbeleid volledig verklaard op 18 november De kennisgeving werd ter inzage gelegd in de gemeenten Kalmthout (09/12/ /01/2006), Kapellen (24/11/ /12/2005), Brasschaat (18/11/ /12/2005) en Schoten (23/11/ /12/2005). Deze terinzagelegging werd in elke gemeente aan de bevolking aangekondigd d.m.v. aanplakking aan het gemeente- of stadhuis. Parallel werden ook adviezen bij de administraties en openbare besturen gevraagd. Deze richtlijnen zijn opgesteld door de Cel Mer en ze hebben betrekking op de inhoudsafbakening van het MER. Ontvangen inspraakreacties en adviezen worden hierin meegenomen. Tijdens het opstellen van het MER dient gebruik gemaakt te worden van de disciplinespecifieke delen van het Richtlijnenboek m.e.r.. 2. Vorm en presentatie Met betrekking tot de vorm en presentatie vraagt de Cel Mer: - recent kaartmateriaal te gebruiken, voorzien van een duidelijke bronvermelding, schaalaanduiding en volledige legende; kaartmateriaal van goede kwaliteit, overzichtelijk, op het gewenste detailniveau (schaal) naar bruikbaarheid toe; - met het oog op het vergroten van de inspraakmogelijkheid van elke betrokken burger in de vergunningsprocedure het kaartmateriaal zo te presenteren dat dit ook duidelijk en gemakkelijk begrijpbaar is, ook voor niet-deskundigen; - een verklarende woordenlijst, lijsten met figuren en tabellen, afkortingenlijst en literatuurlijst bij het rapport op te nemen, in deze literatuurlijst steeds de naam van de auteur te vermelden; - de inhoudstafel een logische en homogene structuur te geven die analoog is voor de verschillende disciplines; - om er zorg voor te dragen dat de inhoud van de overzichtstabellen over ingreepeffectrelaties en milderende maatregelen overeenkomen met de gedetailleerde tekst over deze onderwerpen; - dat de inhoud van een paragraaf overeenkomt met de titel van die paragraaf; - om de achtergrondinformatie in bijlagen op te nemen; - in de inleiding de benodigde vergunningen aan te geven, incl. een korte beschrijving van de procedure, en de rol van het MER in een dergelijk vergunningsproces te schetsen. - om in de verklarende woordenlijst de term afsluiterput te verduidelijken. 3. Doelstelling, verantwoording en besluitvorming art ,1, a en b De doelstelling van het project is om de oude pijpleiding te vervangen omdat deze in de loop van de jaren te ondiep is komen te liggen. Hierdoor was de situatie op bepaalde plaatsen onveilig geworden. De nieuwe leiding zal tevens een grotere diameter hebben waardoor het pompstation in Woensdrecht (NL) buiten dienst genomen kan worden. Cel Milieueffectrapportage 3/12

4 In het MER dient de doelstelling beter geformuleerd te worden. Zo is de relatie tussen de toename van de diameter en de sluiting van het pompstation niet duidelijk. De huidige en toekomstige situatie dienen beter omschreven te worden: wat was de oorspronkelijke aanlegdiepte, wat is de huidige en op welke diepte zal de nieuwe leiding aangelegd worden? De (huidige) reden van bestaan van het pijpleidingnetwerk dient aangegeven te worden en de her aan te leggen leiding dient in het gehele netwerk gekaderd te worden. Alle benodigde vergunningen dienen aangegeven te worden (o.a. de ontheffing in het kader van het natuurdecreet ontbreekt), incl. een korte beschrijving van de procedure en een opgave van de inspraakmogelijkheden. 4. Voorgenomen project en alternatieven art ,1,c, d en e De kennisgeving heeft gedetailleerd het voorgenomen project, met name de aanleg en exploitatie van de leiding beschreven. Mogelijke calamiteiten die kunnen optreden in de exploitatiefase worden in het MER, t.b.v. de beschrijving van mogelijke milieueffecten, beschreven. Er zal beschreven worden wat de levensduur van een dergelijke leiding is. Het MER zal de verschillende mogelijke stappen in de realisatie van de leidingen procesmatig beschrijven (incl. de afvoer van de eventuele overtollige grond) en dit in een helder stroomschema weergeven. Hierbij is het belangrijk dat de timing van de werken duidelijk is: hoe lang de werken in hun geheel duren, hoe lang de werkzone in gebruik is en hoeveel maal op eenzelfde plaats gewerkt dient te worden. Tevens dient verduidelijkt te worden wat verstaan wordt onder de voorbereidende werken (die 1 jaar in beslag gaan nemen). Verduidelijk tevens de grootte van de werfzones bij de verschillende uitvoeringswijzen (persing, avegaarmethode, horizontaal gestuurde boring). Dit stroomschema zal leiden naar een duidelijk ingreep-effectschema waarin alle relevante effectgroepen worden opgenomen die in het MER zullen behandeld worden. Calamiteiten die kunnen optreden tijdens de exploitatie wordt hierin als deelingreep opgenomen, de mogelijke effecten van de bestrijding worden per discipline aangegeven en indien significant ook verder bij de effectbespreking behandeld. In het MER zal eveneens opgave worden gedaan van mogelijke sites die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van de werkzaamheden en waarvan de locaties nog niet gekend zijn (bv. voor het plaatsen van de werfkeet, de aanleg van een extra werfweg, ). Dit is noodzakelijk t.b.v. het inschatten van locatiegebonden effecten (vb. tijdelijk biotoopverlies) in bijvoorbeeld kwetsbare gebieden. In het MER dient tevens meer uitleg gegeven te worden over de grootte van de erfdienstbaarheidsstrook, en welke voorwaarden aan deze erfdienstbaarheid verbonden zijn. Er dient meer uitleg gegeven te worden over het lekdetectiesysteem dat gebruikt zal worden. De afbraakfase dient tevens vermeld te worden. Deze is vermoedelijk grotendeels gelijk aan de huidige vervanging van de leiding. Cel Milieueffectrapportage 4/12

5 Er zijn geen doelstellingsalternatieven te onderzoeken. Toch zal het MER de effecten van het nulalternatief (het niet realiseren van het project met onveiligheid of het transport over de weg als gevolg) beschrijven en dit als verantwoording van het project. Daarom is het noodzakelijk om de getransporteerde hoeveelheden per dag (of week) weer te geven. Het MER dient opgave te doen van de locatiealternatieven en aan te tonen, via de effectbespreking, of het voorgestelde basistracé het meest milieu- en natuurvriendelijke locatiealternatief is. In de kennisgeving werd één alternatief tracé beschreven. Hierbij dient aangegeven te worden hoe tot dit alternatief gekomen werd (bundeling van lijninfrastructuur). Daarnaast dient aangegeven te worden of een alternatief waarbij de Speciale Beschermingszones volledig vermeden worden mogelijk is. In verband met het doorkruisen of naderen van woonzones dienen de veiligheidsaspecten aangegeven te worden en indien de veiligheid onvoldoende blijkt te zijn dienen alternatieven onderzocht te worden waarbij woonzones vermeden worden. Bij het alternatieve tracé (en bij alternatieve uitvoeringswijzen) mag niet vergeten worden dat de effecten van het verwijderen of opvullen van de bestaande leiding onderzocht dienen te worden. De vergelijking van alternatieven in een MER is zeer belangrijk. Het MER zal daarom duidelijk de methodologie beschrijven waarbij deze alternatieven, op basis van hun negatieve en positieve milieueffecten, t.o.v. elkaar zullen worden afgewogen. Aanvullend op het kennisgevingsdossier kan hierbij nog aangegeven worden dat: - de veiligheidsvoorschriften duidelijk omschreven moeten worden; - de werkstrook van 30m bij de uitvoeringsalternatieven verduidelijkt dient te worden; - de locatie van de leiding dient gedetailleerd weergegeven te worden. Hierbij dienen kaarten opgenomen te worden waarbij duidelijk is waar de leiding (en/of werkstrook) door tuinen loopt. 5. Juridische en beleidsmatige context art ,f De kennisgeving heeft opgave gedaan van het juridische/beleidsmatige kader dat voor het project in dit MER van belang is. Het MER zal zorgvuldig nagaan waar de projectrelevantie zich situeert. De juridische en beleidsmatige randvoorwaarden met een duidelijke ruimtelijke component worden duidelijk cartografisch gepresenteerd. Het is van belang om ook tijdens het opstellen van het MER de stand van zaken hiervan op te volgen. Aanvullend op het kennisgevingsdossier kan hierbij nog aangegeven worden dat: - het duidelijk zou moeten zijn of een RUP opgesteld dient te worden; - het in ieder geval aangegeven dient te worden in welke mate de informatie in het project- MER gebruikt kan worden ter onderbouwing van de milieueffectbeoordeling in het RUPproces en welke informatie niet in het MER te vinden is (vb. één leiding versus leidingenstraat); - aangeven welke bijkomende procedures (o.a. wijzigingen van verkavelingen) dienen gevolgd te worden indien geen RUP opgesteld dient te worden; Cel Milieueffectrapportage 5/12

6 - nagaan welke BPA s en RUP s van toepassing zijn; - kaarten van BPA s, RUP s en beschermde landschappen opgenomen dienen te worden; - de Laarse Beek ook in Habitatrichtlijngebied ligt (Bos- en heidegebieden ten oosten van Antwerpen); - het Europese Landschapsverdrag opnemen in de beleidsmatige randvoorwaarden; - de gegevens noodzakelijk om de watertoets uit te kunnen voeren aanwezig moeten zijn in het MER en op een heldere manier samengeplaatst moeten worden; - de passende beoordeling in het MER opgenomen dient te worden; - Wat het bodemsaneringsdecreet betreft, dienen artikelen 41 t.e.m. 43 vermeld te worden, indien gronden via onteigening verworven worden. De bepalingen van hoofdstuk X van het Vlaams regelement betreffende de bodemsanering dienen vermeld en nageleefd te worden. - Vermeld de relevante bepalingen van Vlarea indien er afvoer zal gebeuren van bentoniet of van mengsels van bentoniet en grond, en indien natte specie afkomstig van de in den natte uitgravingen bij de kruising van de waterlopen afgevoerd worden. 6. Bestaande toestand en milieueffecten a. De referentiesituatie, bestaande toestand en ontwikkelingsscenario s art ,1, g De kennisgeving heeft een beschrijving gegeven per discipline van de wijze waarop de referentiesituatie zal worden beschreven, welke bestaande gegevens daarvoor zullen gebruikt worden en waar, in het raam van het MER, bijkomende inventarisatie noodzakelijk is. Voor zover relevant dient de bestaande situatie te worden aangevuld met de beslissingen van overheden, die worden verwacht te zijn uitgevoerd, vooraleer het voorgenomen project zal aanvangen. Relevante gestuurde ontwikkelingsscenario s op basis van de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden zijn bijvoorbeeld de volledige realisatie van het Gewestplan, het integraal waterbeheer en de mogelijke natuurbescherming. Daarnaast is de autonome ontwikkeling van het studiegebied in beschouwing te nemen, zijnde de evolutie van het studiegebied zonder enige beïnvloeding van buitenaf. Het al dan niet realiseren van het project staat daar los van. Indien er tijdens het opstellen van het MER andere ontwikkelingsscenario s naar voor zouden komen dienen deze toegevoegd te worden aan het afwegingskader. Het Richtlijnenboek m.e.r. Deel 2 geeft verdere aanbevelingen met betrekking tot het gebruik van deze begrippen en de invulling ervan. Op de kaarten dient het studiegebied (=het projectgebied + de zone waarop mogelijke effecten kunnen plaatsgrijpen) voor elke discipline afgebakend te worden. Aanvullend kan hierbij nog aangegeven worden dat: *Met betrekking tot de discipline bodem: - Indien nodig dient het studiegebied uitgebreid te worden; - de bodemkwaliteit wordt beschreven (mogelijke verontreiniging vanuit de oude leiding); - de gegevens uit bodemanalyses, welke zouden ter beschikking komen in de loop van het m.e.r.-proces, worden gebruikt om de bestaande toestand (bijv. inzake bodemkwaliteit) te beschrijven; - (hand-)boringen in het studiegebied moeten worden uitgevoerd indien de beschikbare informatie ontoereikend, verouderd of achterhaald zou zijn. Cel Milieueffectrapportage 6/12

7 *Met betrekking tot de discipline grondwater: - de kwelgebieden dienen beschreven te worden; - de gegevens uit grondwateranalyses, welke zouden ter beschikking komen in de loop van het m.e.r.-proces, worden gebruikt om de bestaande toestand (bijv. inzake waterkwaliteit) te beschrijven; - (hand-)boringen in het studiegebied worden uitgevoerd indien de beschikbare informatie ontoereikend, verouderd of achterhaald zou zijn; - de diepte van de eerste ondoorlaatbare laag wordt aangegeven. *Met betrekking tot de discipline oppervlaktewater: - de kaart van de overstromingsgebieden toevoegen; - de vennen, grachten en rioleringen mee opnemen in het studiegebied; *Met betrekking tot de discipline fauna en flora: - de zones waarop bemaling invloed kan hebben mee opnemen in het studiegebied; - flora- en faunagegevens worden opgevraagd, o.a. bij het Instituut voor Natuurbehoud, bij lokale natuurverenigingen, ; - naast floragegevens ook informatie wordt verzameld m.b.t. avifauna, amfibieën (incl. amfibieëntrek), reptielen, insecten en zoogdieren. Tevens dienen ook op de relevante plaatsen de aquatische fauna en flora gegevens verzameld te worden; - binnen de Vogelrichtlijngebieden en/of Habitatrichtlijngebieden, t.b.v. de passende beoordeling de situatie te beschrijven van de relevante jaren. *Met betrekking tot de discipline monumenten en landschappen: - het actuele landschap wordt gesitueerd op macroschaal en de visuele analyse van het landschap in de ruimere omgeving uitvoeren op meso- en microschaal; - de historische evolutie en de nog aanwezige relicten worden weergegeven; - informatie over het gekend archeologisch erfgoed kan opgevraagd worden bij de Afdeling Monumenten en Landschappen. - positieve en negatieve landschapselementen op meso- en/of microschaal in kaart worden gebracht. Er zal daarbij vooral aandacht worden besteed aan de kleine landschapselementen. Tijdens het opstellen van het MER dient gebruik gemaakt te worden van de disciplinespecifieke delen van het Richtlijnenboek m.e.r. meer bepaald de hoofdstukken met betrekking tot (bronnen van) Basisinformatie, (afbakening van het) Studiegebied en (analyse van de) Referentiesituatie. b. Milieueffecten, geplande toestand en milderende maatregelen art ,2, a, b, c De kennisgeving geeft een beschrijving per discipline van de wijze waarop de effecten zullen worden onderzocht en geeft aan dat in functie van het effectenonderzoek milderende maatregelen zullen worden voorgesteld (ook op een geschikte kaartschaal) en uitgewerkt. Belangrijk hierbij is dat in de tekst van het MER voor elk onderzochte effectgroep duidelijk de gebruikte methodologie wordt uiteengezet en dat er wordt gestreefd naar een maximale kwantitatieve beschrijving van het effect. Deze worden in het MER aangevuld met de mogelijke effecten van mogelijke calamiteiten (zie hoger). Cel Milieueffectrapportage 7/12

8 De beoordeling van de effecten naar hun significantie dient verduidelijkt te worden. Het is belangrijk dat een onderbouwd significantiekader gebruikt wordt bij de effectbeoordeling. Tijdens het opstellen van het MER dient gebruik gemaakt te worden van de disciplinespecifieke delen van het Richtlijnenboek m.e.r. meer bepaald de hoofdstukken met betrekking tot (karakterisering van de) Effectgroepen, Effectuitdrukking en Beoordelingscriteria, en (analyse van de) Geplande situatie. De milderende maatregelen dienen duidelijk op kaart gezet te worden wanneer dit eenvoudig te doen is (vb gestuurde boringen). In het ingreep-effectschema dient bij de ingreep ontruiming van de werkstrook rekening gehouden te worden met mogelijke effecten op het archeologisch patrimonium. Bij het frezen, eggen of diepwoelen van de bodem kunnen sites geraakt worden die niet werden opgegraven tijdens de aanleg van de leiding. Het is belangrijk dat de herstelwerkzaamheden zich beperken tot het pakket teelaarde en de onderliggende bodem niet raken. Tevens dienen, bij de keuze van een alternatief tracé, de effecten bij het buiten gebruik stellen van de bestaande leiding besproken te worden. Aanvullend kan hierbij nog aangegeven worden dat: *Met betrekking tot de discipline bodem: - het effect van mogelijke verspreiding van in de bodem mogelijke aanwezige bodemverontreinigende stoffen (via grondverzet of bemaling) wordt beschreven; - de effecten bij calamiteiten worden beschreven (ook het gebruik van bijv. bestrijdingsmiddelen). Vermeld de nodige maatregelen die genomen moeten worden om mogelijke verontreiniging te stoppen en op te ruimen. Indien blijkt dat bestaande leiding bodemverontreiniging heeft veroorzaakt, dient de ernst en de omvang nagegaan te worden en dienen de nodige saneringsacties beschreven te worden.; - indien grond afgevoerd dient te worden dient dit beschreven te worden; - indien grond aangevoerd dient te worden dient aandacht besteedt te worden aan de wetgeving betreffende de ontvangende gebieden (vb natuurgebieden); - het doorbreken van klei- of zandsteenlagen dient onderzocht te worden. *Met betrekking tot de discipline grondwater: - de effecten op de grondwatertafel wordt beschreven; - de effecten bij calamiteiten worden beschreven en de nodige maatregelen om de verontreiniging in te dijken en te zuiveren dienen beschreven te worden. Indien blijkt dat bestaande leiding grondwaterverontreiniging heeft veroorzaakt, dienen de ernst en de omvang nagegaan te worden en dienen de nodige saneringsacties voorgesteld te worden *Met betrekking tot de discipline oppervlaktewater: - indien relevant worden de bijkomende effecten op de structuurkenmerken van de waterloop door uitvoering van het project beschreven en geëvalueerd. *Met betrekking tot de discipline fauna en flora: - de effecten op het Vogel- en Habitatrichtlijngebied met bijzondere aandacht worden beschreven; - Er dient getoetst te worden of onvermijdbare en onherstelbare schade verwacht wordt op de relevante VEN-gebieden (volgens art. 26bis van het natuurbehoudsdecreet). Cel Milieueffectrapportage 8/12

9 - de effecten op opgaande vegetatie goed te beschrijven en waar mogelijk te voorkomen, milderen of remediëren; - de effecten op het habitat voor de gladde slang dienen onderzocht te worden. - de effecten op de Laarbeek dienen tevens beschreven te worden met het oog op de soorten die afhankelijk zijn van stromend water. De ingrepen dienen hier rekening mee te houden (o.a. i.v.m. afdamming); - de werkperioden dienen o.a. afgestemd te worden op faunistisch belangrijke periodes zoals de paddentrek en het broedseizoen; - de zones waar een bemaling niet verantwoord is, dienen op kaart aangeduid te worden. - Indien nodig dient aangegeven te worden waar de werkstrook best versmald wordt (als milderende maatregel), vermeld hierbij tot welke werkstrookbreedte dit mogelijk is. - Onderzoek of effecten verwacht worden op de oude eiken in De Pleyte. Indien dit verwacht worden, dienen maatregelen genomen te worden. *Met betrekking tot de discipline monumenten en landschappen: - effecten van het verdwijnen van kleine landschapselementen goed worden beschreven; - effecten op erfgoedwaarden beschrijven. Hierbij moet er ook aan gedacht worden dat de effecten van milderende maatregelen binnen andere disciplines (zoals frezen bij de herstelwerkzaamheden) ook een potentiële verstoringsbron zijn; - effecten zoals vegetatiewijzigingen en rustverstoring zijn ook voor deze discipline als relevant te beschouwen; - de effecten van de bebakening op het landschap aangeven. *Met betrekking tot de discipline mens: - hinderaspecten maximaal kwantitatief beschreven worden. Voor tijdelijk hinder kan gebruik gemaakt worden van het systeem van menshinderdagen ; - aandacht besteden voor veiligheidsaspecten, ook deze tijdens de werken (o.a. vrachtvervoer in de buurt van scholen en dorpscentra, plan bij calamiteiten). Dit kan in een apart hoofdstuk besproken worden. Meer informatie kan ingewonnen worden bij de mobiliteitsambtenaren van de gemeenten en de plaatselijke politiediensten. - er dient rekening gehouden te worden met de aanwezigheid van nutsleidingen; - de (tijdelijke en eventueel permanente) effecten (bereikbaarheid, onderbrekingen) op voorzieningen zoals wegen, rioleringen, containerparken, scholen, winkels,, dienen beschreven te worden. Geef aan waar wegen opgebroken dienen te worden. - Indien nodig dient aangegeven te worden waar de werkstrook best versmald wordt (als milderende maatregel). Vermeld hierbij tot welke werkstrookbreedte dit mogelijk is. c. Vergelijking van de alternatieven art ,2, e Zoals hoger gesteld is de vergelijking van de verschillende alternatieven zeer belangrijk. Het MER zal aantonen of het voorgestelde project het best haalbare project is voor het milieu en voor de aanwezige natuurwaarden, ook op lange termijn. Indien in de loop van het onderzoek nog andere verschillende alternatieven zouden opduiken, dan dient in het MER heel duidelijk de methodologie worden beschreven hoe deze alternatieven op basis van hun milieueffecten t.o.v. elkaar zullen worden afgewogen. Cel Milieueffectrapportage 9/12

10 Tevens zal in het rapport voor die deelingrepen waarvan de locaties nog niet gekend zijn (vb. inplanting werfkeet) binnen het studiegebied naar de voor het milieu meest ideale plek of plekken) gezocht worden om deze in te planten. 7. Grensoverschrijdende effecten De grensoverschrijdende effecten dienen per discipline beschreven en beoordeeld te worden. Bij de discipline fauna en flora dienen de effecten op de Nederlandse Speciale Beschermingszones beschreven en beoordeeld te worden. 8. Leemten in de kennis art ,4 Het MER dient opgave te doen van de leemten in kennis die tijdens het uitvoeren van het onderzoek werden vastgesteld. Deze leemten kunnen opgedeeld worden naar aard van de leemte waarbij dan onderscheid dient gemaakt tussen leemten m.b.t. project, m.b.t. inventarisatie en aangaande methode en inzicht. Het MER zal eveneens aangeven hoe met deze leemten is omgegaan en hoe zij kunnen doorwerken naar de besluitvorming. 9. Monitoring en evaluatie art ,2, d In het MER zal per discipline aangegeven worden welke opvolgingsmaatregelen voor te stellen zijn, bijvoorbeeld vanuit de vergunningsreglementering of vanuit de leemte in de kennis. 10. Integratie en eindsynthese art ,2, e In een afzonderlijk deel zal het rapport een disciplineoverschrijdende, leesbare samenvatting geven over de verwachte gevolgen voor het milieu en hoe en in welke mate de voorgestelde maatregelen deze kunnen voorkomen, milderen of compenseren. 11. Tewerkstelling, investering en gebruikte materialen art ,3 In dit hoofdstuk geeft het rapport aan welke de verwachte tewerkstellings- en investeringseffecten zijn van de voorgenomen activiteit. Tevens zal worden aangegeven welke materialen (aard en hoeveelheid) er voor dit project gebruikt zullen worden, indien dit nog niet beschreven werd bij de projectbeschrijving. Cel Milieueffectrapportage 10/12

11 12. Niet-technische samenvatting art ,5 De niet-technische samenvatting vormt een afzonderlijk leesbaar deel van het rapport dat de essentie van de overige delen beknopt weergeeft. De tekst moet zodanig geschreven zijn dat hij begrijpelijk is voor een gemiddelde lezer. Figuren, kaarten of tekeningen dienen ter ondersteuning van de tekst in deze samenvatting te zijn opgenomen. Deze niet-technische samenvatting wordt in het MER opgenomen en tevens in digitale vorm aangeleverd. 13. Team van deskundigen Het door u voorgestelde team van erkende MER-deskundigen voldoet. 1 februari 2006 ir. M. CHERRETTÉ Afdelingshoofd Cel Milieueffectrapportage 11/12

12 Bijlage Lijst 1: Lijst van inspraakreacties vanwege burgers - 1 reactie vanuit de gemeente Kalmthout Lijst 2: Lijst van reacties administraties, overheidsinstellingen en openbare besturen - AMINAL, Afdeling Natuur Antwerpen - AROHM, Afdeling ROHM Antwerpen, Cel Monumenten en Landschappen - AROHM, Afdeling ROHM Antwerpen, Cel Ruimtelijke Ordening - OVAM - AROHM, Afdeling Monumenten en Landschappen - Het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Kalmthout - Het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Brasschaat - Het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Schoten De volgende instanties hebben laten weten geen opmerkingen te hebben op de inhoudsafbakening en methodologie: - De Provincie Noord-Brabant (Nederland) Lijst 3: Lijst van aangeschreven administraties, overheidsinstellingen en openbare besturen die niet reageerden op het kennisgevingdossier: - AMINAL, Afdeling Bos en Groen Antwerpen - AMINAL, Afdeling Land - AMINAL, Afdeling Water - Antwerpen - AROHM, Afdeling Ruimtelijke Planning - Instituut voor Natuurbehoud - AMINAL, Cel geluid - Bestendige Deputatie van de Provincie Antwerpen - FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie - Het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Kapellen Cel Milieueffectrapportage 12/12