Visietekst aansturing Eerstelijnszone Scheldekracht

Transcriptie

1 Visietekst aansturing Eerstelijnszone Scheldekracht Inhoudstafel: Visietekst aansturing Eerstelijnszone Scheldekracht 1 Inhoudstafel: 1 Zorgraad 1 Wat is een zorgraad? 1 Prioritaire doelstellingen voor de zorgraad 1 Voorlopige zorgraad Definitieve zorgraad 2 Visie van het VT op de samenstelling van de (voorlopige) zorgraad: 2 Stappenplan richting de vorming van de voorlopige zorgraad 2 Principes van de (voorlopige) zorgraad ELZ Scheldekracht 3 Algemene principes: 3 Gedragenheid en representativiteit van de zorgraad 4 Besluitvorming 4 Bestuursstructuren 5 Ledenengagement (voorlopige) zorgraad 5 De 4 clusters binnen de (voorlopige) zorgraad ELZ Scheldekracht 6 Forum Eerstelijnszone Scheldekracht 7 Werkgroepen 8 A. Zorgraad Wat is een zorgraad? De zorgraad stuurt de Eerstelijnszone aan en werkt prioritair aan: Prioritaire doelstellingen voor de zorgraad Letterlijk overgenomen uit de Vlaamse richtlijnen: 1. De organisatie binnen de Eerstelijnszone van de afstemming tussen de zorgaanbieders onderling, tussen de zorgaanbieders en de personen met zorg- en ondersteuningsnood, mantelzorgers en vrijwilligers. 2. Het stimuleren van de interdisciplinaire en multidisciplinaire samenwerking, waaronder ook gegevensdeling, tussen de zorgaanbieders binnen de Eerstelijnszone. 3. Het ondersteunen van verenigingen die alle vrijwillig toegetreden zorgaanbieders groeperen die binnen een Eerstelijnszone hun beroepsactiviteit uitoefenen. Ter info: Met verenigingen van vrijwillig toegetreden zorgaanbieders bedoeld de overheid die structuur die in de gezondheidszorg beter gekend is als de kringen. Vermits we een dergelijke structuur zinvol achten voor alle clusters/beroepsgroepen werd gezocht naar een nieuwe noemer. 1

2 4. Het ondersteunen van de ontwikkeling van het geïntegreerd breed onthaal voor wat betreft de afstemming en de samenwerking met zorgaanbieders en het realiseren van een maximale rechtentoekenning en toegang tot diensten en voorzieningen. 5. Het aanleveren van gegevens aan het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin voor de Sociale Kaart. Zoals bepaald in art van datzelfde besluit van de Vlaamse Regering werken de initiatiefnemers ook aan Het volgens de richtlijnen oprichten en samenstellen van (voorlopige) zorgraden met een diverse en pluralistische samenstelling met het oog op het indienen van een formeel erkenningsdossier tegen 31/12/2019. Voorlopige zorgraad Definitieve zorgraad In functie van het opstellen van een erkenningsdossier tegen eind 2019, vraagt de overheid dat een voorlopige zorgraad zou worden samengesteld. Tegen 31/10/2019 moet de samenstelling van de voorlopige zorgraad ingediend worden. Wanneer de Eerstelijnszones in 2020 effectief erkend zullen worden, vloeit de voorlopige zorgraad over in de definitieve zorgraad. Visie van het VT op de samenstelling van de (voorlopige) zorgraad: De ervaring leert dat een kleinere groep sneller en concreter te werk kan gaan. Om in te spelen op de signalen van het veranderforum (vraag naar zo concreet en praktisch mogelijk), willen we dat de zorgraad zo snel mogelijk tot concrete acties kan komen om de doelstellingen van ELZ Scheldekracht waar te maken. Volgende elementen ondersteunen die visie: groep van maximum 20 personen wendbaar en werkbaar vergaderen staat voorop engagement is belangrijker dan mandaten alle partners kunnen altijd agendapunten voorstellen aan de zorgraad en kunnen die als expert ad-hoc komen toelichten expertise van optionele partners kan ad-hoc uitgenodigd worden, afhankelijk van de thema s die op de agenda staan alle partners maximaal betrekken door: te werken met interdisciplinaire en transversale werkgroepen, twee tot drie keer per jaar een bredere platformvergadering (veranderforum) te organiseren, een goede clusterwerking uit te bouwen ruimte voor captatie van specifieke problematieken voorzien binnen de zorgraad Stappenplan richting de vorming van de voorlopige zorgraad 2017: Op basis van de oplijsting van de verplichte en optionele partners in de oproep n.a.v. de vorming van Eerstelijnszones werden de verwachtingen en bekommernissen tav de ELZ in kaart gebracht. Een eerste geografische afbakening ELZ Scheldekracht werd voorgesteld en de oproep werd verspreid voor de samenstelling van het veranderteam. Ontwikkeling van visietekst op basis van algemene bevraging die werd teruggekoppeld op het veranderforum van 23/10/

3 2018: Start van proces waarbij alle betrokken actoren samen onderzoeken wat ze voor elkaar (kunnen) betekenen. Aan de hand van de uitwerking van de 5 basisvragen (bv. voor wie en met wie) werd een eerste voorstel uitgewerkt en is de nood naar boven gekomen om te starten met een concreet project. Start Werkgroep Elkaar leren (er)kennen In de zomer van 2018 stuurde de Vlaamse Overheid richtlijnen rond voor de samenstelling van (voorlopige) zorgraden van de Eerstelijnszones. Binnen het veranderteam werd het eigen gedragen voorstel van het veranderforum naast deze richtlijnen gelegd en werd het stemmen en stemrecht besproken. Najaar 2018: start traject oprichting voorlopige zorgraad 2019: Volgend plan van aanpak werd voorzien in ELZ Scheldekracht voor 2019: Kortom, overleg en gedragenheid onder alle partners van ELZ Scheldekracht zijn belangrijk in zowel het opstellen van de basisprincipes en vormgeving van de (voorlopige) zorgraad, als bij de samenstelling ervan. Dit zijn twee aparte stappen, waarbij in elke stap betrokkenheid van ALLE partners (en dus niet enkel van het veranderteam) essentieel zijn. 3

4 Principes van de (voorlopige) zorgraad ELZ Scheldekracht Algemene principes Alvorens een voorstel rond de samenstelling van een (voorlopige) zorgraad uit te werken werden een aantal algemene principes uitgewerkt. Deze algemene principes zijn de uitgangspunten bij de verdere invulling van de (voorlopige) zorgraad en onderliggende clusters. In eerste instantie dient de nodige continuïteit gegarandeerd te worden bij de overgang naar de voorlopige zorgraad. Om dit te bewaken, blijft het veranderteam de voorlopige zorgraad ondersteunen tot eind 2019 en kent dan een eindig karakter. Verder achten we het ook raadzaam om bij een wissel van (een gedeelte) van de (voorlopige) zorgraad, een grondige evaluatie te maken over de werking van de (voorlopige) zorgraad en op basis van deze evaluatie de werking bij te sturen. Er is een voldoende sterke vertegenwoordiging van zelfstandige zorgverstrekkers. Samenstelling van de (voorlopige zorgraad): kan dynamisch zijn in de loop van de tijd en moet kunnen inspelen op evoluties binnen het regionale zorglandschap. streven naar een mix van beleidsmensen en medewerkers die voldoende voeling hebben met de praktijk. Beide profielen zijn nodig en gewenst. de aanwezigheid van bepaalde competenties met betrekking tot organisatie van welzijns- en zorgprocessen, financiële aspecten, bestuurlijke organisatie, management en juridische aspecten worden verwacht. Met betrekking tot financiële en juridische competenties kunnen deze desgevallend ontwikkeld worden indien niet aanwezig in de (voorlopige) zorgraad. streven naar diversiteit (leeftijd, gender, achtergrond, kennis, lokaliteit). De diversiteit in lokaliteit (vertegenwoordiging vanuit alle deelnemende gemeenten) willen we niet verengen tot de vertegenwoordiging in de (voorlopige) zorgraad. We willen deze lokale vertegenwoordiging leggen in het clusteroverleg, waarbij in de cluster lokale besturen alle openbare besturen van de 8 deelnemende gemeenten vertegenwoordigd zijn. In de (voorlopige) zorgraad is het immers van belang om de juiste persoon op de juiste plaats te hebben en in het actorenoverleg een lokale vertegenwoordiging. Waar nodig, worden de details uitgewerkt in het huishoudelijk reglement en de vzw statuten. Gedragenheid en representativiteit van de zorgraad Er is een brede gedragenheid door de overgrote meerderheid van de actoren - voor de samenstelling van de zorgraad. Alle partners die toegetreden zijn tot onze ELZ kunnen en mogen zich uitspreken over de afvaardiging binnen de zorgraad vanuit hun cluster. Zorg- en/of welzijnsaanbieders die er echter voor kiezen om (nog) niet toe te treden tot de ELZ, kiezen er bewust voor om (nog even) aan de zijlijn te staan. Anderen die zich wel engageren kunnen dan ook niet afhankelijk zijn van deze afwezige groep. Gelijkwaardigheid tussen de 4 clusters: door dit gelijkwaardigheidsprincipe hoeft niet elke cluster evenveel leden te tellen. Gedragenheid binnen het geheel van de Eerstelijnszone dient gewaarborgd te worden. Hiervoor heeft elke cluster dezelfde waarde qua stemmen, los van het aantal leden aanwezig in die cluster. Elk voorstel, elk concept, elke beslissing, zal steeds gedragen zijn door elke cluster en niet door een meerderheid van leden (los van de clusters). Elke cluster kan en mag een eigen specifieke dynamiek bezitten. Wij achten het noodzakelijk dat elke cluster een eigen achterliggende werking uitbouwt, waarin alle mogelijke partners en actoren elkaar vinden, met elkaar kunnen communiceren, input kunnen vragen, kunnen terugkoppelen, Hoe deze dynamiek specifiek wordt uitgewerkt, hoeft niet in elke cluster gelijk te zijn (bvb. structureel fysiek overleg, digitaal overlegplatform, ) De concrete voorbereiding, implementatie en actie op het terrein gebeurt zoveel mogelijk in interdisciplinaire en transversale werkgroepen die zo dicht mogelijk bij de concrete welzijns- en gezondheidszorgpraktijk opereren. De inbreng van de lokale veldwerkers zal hierbij essentieel zijn. Er heerst duidelijkheid over wie onder welke cluster valt, waardoor hierover geen of slechts minimale discussie bestaat. Specifieke doelgroepen en inhoudelijke thema s worden bewaakt over het geheel van de (voorlopige) 4

5 zorgraad en niet per cluster of per lid. Deze doelgroepen, thema s, verdienen absoluut de nodige aandacht binnen de werking van de zorgraad, maar kunnen niet allemaal vertaald worden in een specifieke vertegenwoordiger binnen de zorgraad. De opvolging van deze prioritaire doelgroepen, thema s, zal daarom in het geheel van de werking moeten opgenomen worden. Opnieuw kan de specifieke invulling hiervan in het proefjaar van de (voorlopige) zorgraad verder uitgewerkt worden. Besluitvorming Evenwaardigheidsprincipe dat vanuit het perspectief van de clusters moet gezien worden en niet vanuit het aantal zetels. Elke cluster heeft een gelijk aantal stemmen. Binnen de clusters is elke partner evenwaardig. De zorgraad beslist zoveel als mogelijk bij consensus. Indien dit niet mogelijk is, wordt de beslissing uitgesteld om tijd te creëren en alternatieve pistes te verkennen. In elk geval is een meerderheid vanuit elke cluster (lokaal bestuur, welzijn, zorg, persoon met zorg -en ondersteuningsnood /mantelzorgers) nodig voor een rechtsgeldige beslissing. Verfijning van afspraken m.b.t. stemprocedure wordt opgenomen bij het uitwerken van een huishoudelijk reglement. Alarmbelprocedure: indien de situatie zich zou voordoen dat een bepaalde actor of groep actoren absoluut niet akkoord gaat met een bepaalde beslissing, die wel positief werd gestemd bij een clusteroverleg, maar die vergaande gevolgen heeft voor deze actor of groep van actoren, kan een alarmbelprocedure worden ingeschakeld. De (voorlopige) zorgraad organiseert dan een consultatie- en overlegronde om een oplossing te zoeken waarna er een nieuwe stemronde georganiseerd kan worden. Bestuursstructuren Elk lid van de (voorlopige) zorgraad krijgt vanuit de cluster een structurele plaatsvervanger. Er kan geen beroep worden gedaan op de structurele plaatsvervanger als de vaste vertegenwoordiger éénmalig afwezig is; continuïteit binnen de (voorlopige) zorgraad is belangrijk. Enkel bij langdurige afwezigheden kan een lid van de (voorlopige) zorgraad structureel vervangen worden, al dan niet tijdelijk. Indien een lid van de (voorlopige) zorgraad 3 maal na elkaar afwezig is zonder zich te verontschuldigen op de (voorlopige) zorgraad, wordt dit lid als ontslagnemend beschouwd. Er wordt binnen de zorgraad een voorzitter aangeduid. De agenda van de (voorlopige) zorgraad wordt opgesteld door de voorzitter in samenspraak met de leden van de (voorlopige) zorgraad. Experten en open stoelen kunnen een agendapunt indienen bij de voorzitter. De vergaderingen van de (voorlopige) zorgraad zijn gesloten, maar het verslag van deze vergadering is openbaar. Er wordt wel gelet op de nodige discretie inzake personeelsbeleid. De leden van de zorgraad hebben de verantwoordelijkheid om binnen hun eigen cluster de achterban te informeren. Ze zijn binnen hun eigen cluster het aanspreekpunt voor de achterban en moeten dit ook kunnen aantonen. Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de huidige overlegstructuren. Ondersteuning wordt voorzien door personeel van de Eerstelijnszone. Ledenengagement (voorlopige) zorgraad Om deel te kunnen uitmaken van de (voorlopige) zorgraad worden een aantal criteria bepaald in een ledenengagement. Deze criteria zijn : Partner zijn binnen ELZ Scheldekracht en een actieve werking of vertegenwoordiging van een werking hebben binnen de grenzen van Eerstelijnszone Scheldekracht Eigen functie en organisatie kunnen overstijgen. De leden van de (voorlopige) zorgraad engageren zich om deel te nemen aan de (voorlopige) zorgraad vanuit het streven het collectieve belang van de ELZ te dienen, uitgeschreven in de missie van de ELZ, en dus niet het individuele belang van de eigen beroepsgroep of sector. Denken gericht ifv de persoon met zorg- en ondersteuningsnoden 5

6 Flexibel en wendbaar zijn Een actieve inbreng tonen tijdens de vergaderingen Actieve bijdrage leveren tot het realiseren van de doelstellingen Deelname aan werkgroepen binnen de eigen cluster Ondertekenen van een gedragscharter (nog uit te werken) Vaste vertegenwoordiging ikv continuïteit waarborgen waarbij één vaste vervanger kan aangeduid worden, mits uitgebreid onderling overleg tussen vaste vertegenwoordiger en vervanger. B. De 4 clusters binnen de (voorlopige) zorgraad ELZ Scheldekracht Binnen de organisatiestructuur van ELZ Scheldekracht zijn de clusters de organen waar overleg tot stand komt rond specifieke thema s (vastgelegd door de (voorlopige) zorgraad). Clusters kunnen ook zelf thema s op de agenda van de zorgraad plaatsen. Cluster Lokaal Besturen Cluster Gezondheidszorg Cluster Welzijn Cluster PZON 1. Cluster Lokale Besturen Expertise en vaardigheden: Deze cluster omvat een breed perspectief van alle levensdomeinen vanuit de regierol, met specifieke aandacht voor Huis van het Kind. Vlaamse richtlijn: maximum 6 vertegenwoordigers en betrokkenheid vanuit hun regierol zoals gedefinieerd in het decreet lokaal sociaal beleid. Samenstelling binnen ELZ Scheldekracht: 4 zetels voor lokale besturen en 1 specifieke zetel voor alle huizen van het kind binnen de regio. Vertegenwoordigers binnen deze cluster kunnen zowel gemandateerden zijn, als uit de administratie komen. Prioritair uitgangspunt is dat deze personen een mandaat hebben en een actieve rol kunnen opnemen in de zorgraad. Het is aan de cluster Lokale Besturen om te komen tot een gedragen vertegenwoordiging. 6

7 2. Cluster Gezondheidszorg Expertise en vaardigheden: Bijdrage vanuit medisch en paramedisch aanbod. Deze cluster omvat een breed perspectief van alle levensdomeinen. Vlaamse richtlijn: maximum 6 vertegenwoordigers uit de groep medische en paramedische beroepen zijnde huisartsen, thuisverpleegkundigen, kinesitherapeuten, tandartsen, apothekers, podologen, vroedvrouwen, ergotherapeuten en diëtisten, de eerstelijns geestelijke gezondheidszorg: de klinisch psychologen, de eerstelijnspsychologische functies en de partners actief in functie 1 van de netwerken voor volwassenen art. 107 en activeringsprogramma 1 van de netwerken geestelijke gezondheid kinderen en jongeren. Samenstelling binnen ELZ Scheldekracht : 6 vertegenwoordigers in de (voorlopige) zorgraad. Het is aan de cluster Gezondheidszorg om te komen tot een gedragen vertegenwoordiging. 3. Cluster Welzijn Expertise en vaardigheden: Breed perspectief van alle levensdomeinen. Vlaamse richtlijn: maximum 6 vertegenwoordigers uit de groep woonzorgcentra, diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg, lokale dienstencentra, diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen, centra voor algemeen welzijnswerk en de sociale dienst van openbare centra voor maatschappelijk welzijn. Samenstelling binnen ELZ Scheldekracht: 6 vertegenwoordigers in de (voorlopige) zorgraad. Het is aan de cluster Welzijn om te komen tot een gedragen vertegenwoordiging. 4. Cluster Personen met zorg en ondersteuningsnoden en Mantelzorgers Expertise en vaardigheden : Bijdrage is bieden van vertegenwoordiging en participatie voor de groep personen met zorg- en ondersteuningsnoden en de groep mantelzorgers. Binnen deze cluster zien we ook de niet-erkende mantelzorgverenigingen, personen die participeren in een lokale adviesraad, ook aansluiten bij deze cluster om input te geven. Het is een opdracht voor deze cluster om te bepalen welke groepen allemaal vertegenwoordigd moeten kunnen worden binnen deze cluster. Vlaamse richtlijn : 2 vertegenwoordigers Samenstelling binnen ELZ Scheldekracht : 2 vertegenwoordigers in de (voorlopige) zorgraad. Het is aan de cluster Personen met zorg -en ondersteuningsnood en Mantelzorgers om te komen tot een gedragen vertegenwoordiging. 5. Open Stoel Expertise en vaardigheden : Deze cluster biedt mogelijkheid tot het toevoegen van specifieke en tijdelijke expertise binnen de zorgraad in functie van actuele vragen, noden en behoeften. Vlaamse richtlijn: maximum 4 vertegenwoordigers voor open stoelen. Naargelang het thema of de agenda kan de (voorlopige) zorgraad beslissen om een specifieke expertise (vanuit de optionele partners) uit te nodigen. Samenstelling binnen ELZ Scheldekacht : o vaste open stoel: 1 zetel voor de ziekenhuizen, zij zijn niet stemgerechtigd o niet vaste open stoel: afhankelijk van agenda en specifieke thema s 7

8 C. Forum Eerstelijnszone Scheldekracht Net zoals een Veranderforum zich verhoudt tot een Veranderteam zien we een Forum van de Eerstelijnszone zich verhouden tot de (voorlopige) zorgraad. In zekere zin is het Forum de Eerstelijnszone, het kloppend hart van de ELZ, het orgaan met de meest maximale vertegenwoordiging, waar elke partner welkom is. Het is het orgaan waar afgetoetst wordt, feedback wordt gegeven en waarin voorstellen tot stand komen en inhoudelijke prioriteiten bepaald zullen worden. In tegenstelling tot de samenstelling van de (voorlopige) zorgraad, hoeft het Forum niet te bestaan uit vaste leden en/of een vooraf bepaald aantal leden. Beroepsgroepen, organisaties, kunnen er zelfs voor opteren om één of meerdere medewerkers af te vaardigen naar het Forum. Voorwaarde tot deelname is wel dat men partner is/wordt van de Eerstelijnszone, wat impliceert dat men de basisprincipes van de Eerstelijnszone, zoals uitgewerkt in de antwoorden op de vijf basisvragen, onderschrijft. D. Werkgroepen Binnen de werking van de (voorlopige) zorgraad zullen, op basis van inhoudelijke prioriteiten, werkgroepen tot stand komen. Deze werkgroepen zijn samengesteld met vertegenwoordigers uit het Forum van de ELZ, waaronder één of meerdere leden van de zorgraad. Deze werkgroepen krijgen het mandaat om bepaalde thema s verder te gaan uitspitten. Een dergelijke werkgroep krijgt een duidelijke trekker, die het overleg leidt, mee de agenda bepaalt en resultaatgericht werkt. Elke medewerker, van basismedewerker tot beleidsmedewerker, elke persoon met zorg-of ondersteuningsnood/mantelzorger, kan zich kandidaat stellen om deel uit te maken van zo n werkgroep. Het is de aanwezigheid van de juiste expertise die prioritair is binnen zo n werkgroep. We kiezen dan ook voor goed afgebakende werkgroepen met een afgebakende timing zodat medewerkers vanuit een correcte verwachting zich hiervoor kunnen kandidaat stellen. Inhoud en tijdsduur van deze werkgroepen bakenen we in deze fase niet af en zullen afhankelijk zijn van de thema s die worden aangereikt binnen het forum en zorgraad. 8