Een ouderpaar klaagt erover dat de school ernstig tekort is geschoten in de pedagogisch didactische begeleiding van hun zoon.

Transcriptie

1 Landelijke Klachtencommissie onderwijs (mr. J.P.L.C. Dijkgraaf, drs. M. Polderman, J. Toes) Uitspraaknr Datum: 2 april 2007 School schiet tekort in pedagogisch-didactische begeleiding van leerling met Syndroom van Asperger, besteding rugzakje, directeur besluit tot uitschrijving leerling; klacht ongegrond; primair onderwijs. De klacht Een ouderpaar klaagt erover dat de school ernstig tekort is geschoten in de pedagogisch didactische begeleiding van hun zoon. Zij stellen onder meer dat er weinig gebruik is gemaakt van de adviezen van een ingeschakelde deskundige en dat de school te weinig vorm heeft gegeven aan de afspraken over de begeleiding die hij vanwege zijn ontwikkeling nodig had. Hun zoon heeft geen reële kans gekregen om na zijn indicatiestelling met leerlinggebonden financiering het onderwijs op de school te vervolgen. De begeleiding is te laat opgestart. Toen deze begeleiding nog nauwelijks van de grond was gekomen heeft de schoolleiding al besloten dat hun zoon niet langer op school kon blijven. De ouders nemen het de schoolleiding kwalijk dat die dit besluit heeft genomen voordat er zekerheid was of hij in het speciaal onderwijs op een passende plek geplaatst kon worden. De feiten De zoon is in augustus 2003 gestart op de school. Hij was toen net 4 jaar. Toen hij nog op een kinderdagverblijf zat, is hij geobserveerd en onderzocht op zijn gedrag en een mogelijke ontwikkelingsvoorsprong. Eén van de uitkomsten van het onderzoek was dat hij een ontwikkelingsvoorsprong en mogelijk een autistische stoornis had. Aansluitend is hij onderzocht door het Regionaal Diagnostiek Team (hierna: RDT). De ouders waren niet tevreden over de communicatie en werkwijze van dit team bij het onderzoek naar hun zoon. Het RDT heeft het rapport daarop teruggetrokken. De visie van partijen De ouders hebben een gedetailleerd en gemotiveerd overzicht gegeven van de gebeurtenissen en de begeleiding door de school in de jaren dat hun zoon op de school zat. De school heeft op geen enkele wijze structuur in de begeleiding van hun zoon gebracht. Er was sprake van geëxperimenteer, probeersels en improvisatie. De school is niet bereid

2 geweest tot het vrijmaken van mankracht of middelen voor extra individuele ondersteuning via RT of LGF (leerlinggebonden financiering, ook wel rugzakje genoemd). Door de wijze waarop en het gemak waarmee de school vanaf eind 2005 hun zoon heeft laten vallen is bij de ouders het beeld ontstaan dat de school hem in zijn behoeften nooit actief serieus heeft genomen en dat ze hem niet goed kenden. De directie verklaart dat de pedagogische en didactische begeleiding van de zoon en het uitvoeren van afspraken voortdurend punten van zorg, overleg en toepassing zijn geweest. Besluiten zijn genomen middels overleg met leerkrachten, IB-ers, directie, individuele specialisten (extern) en via gespecialiseerde instellingen. Met name de adviezen van diverse onderzoekers liepen uiteen. Toepassing van adviezen werd voortdurend gewogen aan de situatie in de praktijk; wat in theorie uitvoerbaar leek, bleek dit in de praktijk niet te zijn. Met name het gedrag van de zoon in een groep leverde veelvuldig onwerkbare situaties op. De directie erkent dat de toegepaste activiteiten en afspraken niet hebben geleid tot het gewenste resultaat. Volgens haar is dit te wijten aan gedragsproblematiek van de zoon en het niet toegerust zijn van een reguliere basisschool om die gedragsproblemen adequaat te begeleiden. De directie heeft gemotiveerd verweer gevoerd. Overwegingen van de Commissie Ontvankelijkheid De directie heeft vraagtekens gezet bij de ontvankelijkheid van de klacht. De Commissie heeft inderdaad in haar reglement staan dat zij in beginsel geen klachten in behandeling neemt over gebeurtenissen die zich langer dan een jaar voor het indienen van de klacht hebben voorgedaan. De Commissie heeft echter ook als beleid dat zij wel kan oordelen over gebeurtenissen die zich langer dan een jaar voor het indienen van de klacht hebben voorgedaan, indien er geen sprake is van losse incidenten maar van een doorlopend proces waarbij in ieder geval de laatste gebeurtenis zich wel binnen het jaar voor indiening van de klacht heeft voorgedaan. Van dat laatste is sprake nu de klacht op eind 2006 is ingediend en de laatste gewraakte gedragingen van de directie inzake de begeleiding en uitschrijving van de zoon zich na eind 2005 hebben voorgedaan. De Commissie oordeelt dan ook dat de klacht ontvankelijk is. Begeleiding Volgens de ouders is de school ernstig tekort geschoten in de pedagogisch-didactische begeleiding van hun zoon. Zij stellen onder meer dat de school weinig gebruik heeft gemaakt van de adviezen van de orthopedagoog en dat de school te weinig vorm heeft gegeven aan de afspraken over de begeleiding die hij vanwege zijn ontwikkeling nodig had. De Commissie stelt vast dat de school de zorgstructuur zo vorm heeft gegeven dat vanwege beperkte financiële middelen de nadruk ligt op groeps-rt en hulp aan de leerkracht, in plaats van extra individuele begeleiding voor de leerlingen. Dit is een keuze die aan de school is.

3 Een dergelijke structuur is niet ideaal voor de begeleiding van een leerling met het Syndroom van Asperger, omdat die veel individuele aandacht vraagt. Dit zou normaliter een aandachtpunt moeten zijn bij aanmelding van een leerling op de school. Op het moment van aanmelding was de school echter nog niet bekend met de gedragsproblematiek van de zoon (en de ouders nog niet met de ernst ervan). Het was dus op dat moment feitelijk onmogelijk dit punt aan de orde te stellen. De groepsleerkrachten hebben al snel na de komst van de zoon signalen opgevangen dat hij niet naar behoren functioneerde. De ouders hebben daarna een orthopedagoog ingeschakeld. Die heeft onderzoek gedaan en heeft de ouders en school adviezen gegeven hoe om te gaan met zijn gedrag en met zijn ontwikkelingsvoorsprong. De orthopedagoog is enkele malen op school geweest om over haar onderzoek en over de zoon te praten. Niet is vast komen te staan dat de school de adviezen van de orthopedagoog niet heeft gebruikt. Wel is vast komen te staan dat de school niet is toegekomen aan een optimaal aanbod van begeleiding inzake de ontwikkelingsvoorsprong van de zoon. Deze is het meest gebaat bij individuele begeleiding. Op school kent men echter vooral groeps-rt. Het gedrag van de zoon vormde echter een beletsel voor een succesvolle deelname aan de groeps-rt. De school heeft haar beperkingen in de gewenste begeleiding van de zoon al snel ingezien en heeft zich regelmatig afgevraagd, en ook besproken met de ouders, of de zoon in het reguliere basisonderwijs en meer specifiek op de school wel op zijn plek was. De eerste aantekening hiervan is te vinden in het leerlingvolgsysteem (leerlingenstaat lopende zaken) bij het verslag van een gesprek met de ouders medio Al met al acht de Commissie aannemelijk geworden dat de school de afspraken over de begeleiding niet geheel is nagekomen, maar dat dit haar op grond van haar mogelijkheden als reguliere basisschool niet aan te rekenen is. Dit klachtonderdeel is ongegrond. Ondanks de twijfels bij zowel de ouders als de school en adviezen van het RDT en het Centrum Autisme, die gericht waren op plaatsing in het speciaal onderwijs, hebben partijen toch besloten de zoon nog een kans te geven om op de school te blijven en is een REC-4 beschikking aangevraagd. De ouders stellen dat de zoon na zijn indicatiestelling geen reële kans heeft gehad om met leerlinggebonden financiering het onderwijs op de school te vervolgen. Volgens hen is de begeleiding te laat opgestart. Medio 2005 is besloten dat de zoon groep 3 zou overslaan en zou starten in groep 4. De Commissie stelt vast dat de REC-4 beschikking aan het begin van de zomervakantie 2005 is afgegeven. In de tweede week na de zomervakantie is de aanvraag voor een rugzakje gedaan. Een eerste afspraak met de beoogde ambulant begeleider kon pas voor eind september 2005 worden gemaakt. De eerste observatie vond in de tweede week van oktober 2005 plaats. De Commissie overweegt dat procedures ook in het onderwijs tijd kosten en in dit geval niet door de school waren te beïnvloeden. Zij is van oordeel dat, zeker gelet op de in die periode vallende zomervakantie, de periode tussen aanvraag van het rugzakje en de eerste observatie door de ambulant begeleider niet lang is geweest. De klacht is op dit punt ongegrond.

4 Doordat de eerste observatie pas in de tweede week van oktober 2005 plaatsvond, heeft de school het afgesproken evaluatiemoment met de ouders uitgesteld. De situatie in de klas is daarna geëscaleerd. De schoolleiding heeft vervolgens geoordeeld dat de school de voor de zoon noodzakelijke begeleiding niet kon bieden en heeft het besluit genomen dat de zoon niet op school kon blijven. De ouders vinden dat de schoolleiding te snel tot deze beslissing is gekomen nu de begeleiding nog nauwelijks van de grond was gekomen. De Commissie kan zich voorstellen dat de ouders het gevoel hebben dat de zoon in groep 4 geen reële kans heeft gehad. Zij acht echter aannemelijk dat de situatie van de zoon is verslechterd nadat hij van een meer vrijblijvende kleuterperiode is overgegaan naar een meer eisen stellende omgeving in groep 4. De daarop volgende beslissing van de schoolleiding is weliswaar snel genomen, maar geoordeeld moet worden dat in het licht van de ervaring van de eerdere twee jaren en de bekende adviezen van externe deskundigen niet gesproken kan worden van een te snelle beslissing. Op dit punt is de klacht ongegrond. Tenslotte nemen de ouders het de directeur kwalijk dat hij het besluit heeft genomen om de inschrijving van hun zoon met ingang van 2006 te beëindigen, terwijl toen nog niet duidelijk was of de zoon wel tijdig op een passende plek geplaatst kon worden. De directeur heeft de ouders hier bij brief van medio december 2005 over bericht. De directeur heeft aangegeven dat de school ten tijde van het schrijven van de brief wist dat de zoon toelaatbaar was op een school voor speciaal onderwijs, maar dat alleen nog niet duidelijk was wanneer er plek voor hem was gemaakt. Uit de door de directie overgelegde leerlingenstaat lopende zaken blijkt dat het Pedologisch Instituut de school eind 2005 telefonisch heeft laten weten dat de zoon geplaatst kon worden op de school voor speciaal onderwijs. Op grond van deze informatie heeft de directeur in redelijkheid ervan uit kunnen gaan dat er binnen afzienbare tijd een plek voor de zoon vrij zou komen op de school voor speciaal onderwijs. Daarmee is de stelling van de ouders dat de schoolleiding de beslissing over het uitschrijven heeft genomen op het moment dat er nog geen zekerheid was of de zoon op een passende plek geplaatst kon worden, feitelijk onjuist. Wel is het zo dat op het moment van de beslissing nog niet duidelijk was wanneer er precies plek voor de zoon zou zijn. De school heeft de zoon terecht pas feitelijk uitgeschreven op het moment dat zeker was dat de zoon de week daarna zou starten op de school voor speciaal onderwijs. Ook dit klachtonderdeel is ongegrond. De Commissie merkt in dit kader nog wel op dat de door de directeur gebruikte formulering niet helemaal correct is. Door de stelligheid van de formulering wordt de suggestie gewekt dat de directeur heeft besloten dat de zoon van school wordt verwijderd nu er een passende plek is gevonden. Een besluit over verwijdering wordt echter niet door een directeur van een school genomen, maar door het schoolbestuur. Het uitschrijven van een leerling is een administratieve handeling die op schoolniveau kan geschieden.

5 Het oordeel van de Commissie De klacht is ongegrond. Aanbevelingen van de Commissie De Commissie heeft geconstateerd dat de ouders het eigenlijk niet eens waren met de inzet van het rugzakje. De Commissie heeft geen rol bij klachten hierover (de Commissie heeft dit punt ook niet als formele klacht opgevat). De wetgever heeft voor meningsverschillen over deze kwesties de Adviescommissie Toelating en Begeleiding (ACTB) en de daaraan gelieerde 'Onderwijsconsulenten' ingesteld. Deze kunnen bemiddelen en uiteindelijk een advies geven over de besteding van de extra middelen of de verwijdering van een geïndiceerde leerling. De Commissie beveelt het schoolbestuur aan ervoor zorg te dragen dat bij meningsverschillen zoals de onderhavige, ouders en school zo mogelijk gebruik maken van de diensten van de Onderwijsconsulenten en de ACTB.