Revalidatie bij Parkinson. Martijn Pas. Revalidatiearts

Transcriptie

1 Revalidatie bij Parkinson Martijn Pas Revalidatiearts

2 Parkinson en revalidatie in de regio Problemen bij Parkinson Yoppers Behandeling in de regio Hulpmiddelen Conclusie Toets

3 Parkinson lastig probleem maar

4 Problemen bij Parkinson

5 Problemen bij Parkinson 1. Traagheid 2. Maskergelaat 3. On/off 4. Lopen/opstaan Freezing 5. Medicatie 6. Eten, slikken 7. Nooit alleen, familie 8. Frequent plassen 9. Neuropsychologische, psychische problemen 10. Behandeling

6 Revalidatie Herstel van functie of maximaal behoud Kwaliteit van leven zo goed mogelijk houden Leven zo leuk mogelijk houden

7 Domeinen Revalidatie Mobiliteit Cognitie Communicatie, eten ADL Systeem Dagbesteding Psycho-emotioneel functioneren

8 Mobiliteit Tremor 33% niet Rigiditeit Bradykinesie Repeterende bewegingen

9 Mobiliteit 2 Steeds kleinere beweging Instabiliteit Sneller lopen met kleinere passen Voorover vallen

10 Neuropsychologische problemen Cognitieve stoornissen Executieve functies Planning Cognitieve flexibiliteit Inhibitie Aandacht Traagheid in informatieverwerking Visuospatiële problemen gezichtsherkenning en oriëntatie Dementie 2-6x meer kans Geheugen werkgeheugen

11 Communicatie, spreken, slikken 75 % Spraak: Minder luid Articulatie minder Minder ademsteun Te lange zinnen Slikken Speekselverlies

12 Psycho-emotionele problemen Veranderingen in stemming en gedrag Depressie Apathie Angst 4% psychotische symptomen Wanen Hallucinaties Stoornissen in de impulsbeheersing Medicatiemisbruik Eetbuien Hyperseksualiteit Pathologisch gokken Medicatieafhankelijk Levodopa

13 ADL Toiletgang Lopen, transfer Frequente mictie Obstipatie Eten Koken Wassen Aankleden

14 Systeem: relatie, gezin Niet alleen patiënt Gezinsrol Relatie verandert Stemming Seksualiteit Persoonlijke verzorging

15 Dagbesteding Werk Sporten Hobby

16 Yoppers Young onset Parkinson Diagnose voor 50 e 10% van de hele populatie ( > ) Gemiddelde ziekteduur 30 jaar Minder snelle achteruitgang

17 Yoppers 2 Lager risico op vallen Hoger risico op dystonie en fluctuaties Vaker non-motor symptomen Angst Depressie Gedragsstoornissen

18

19 Yoppers 3 Forse impact Gezin Relatie Rol Financiën Werk Werkvermogen, belastbaarheid Cognitie Sociaal Beeldvorming

20 Parkinson & werk Vermogen dubbeltaken neemt drastisch af Gevoeliger voor druk invloed op de kwaliteit snelheid van werkzaamheden Stabiele rustige omgeving

21 Parkinson & werk (2) 8 jaar na diagnose 50% gestopt Jonger bij diagnose > langer doorwerken Eerder aanpassingen noodzakelijk > korter doorwerken

22 Behandeling

23 Teamwork in de regio Lokale ketenzorg: Huisarts Neuroloog/Revalidatiearts Bravis Parkinson verpleegkundigen SOG Groenhuysen, Tante Louise, Surplus (eerste lijns) Therapeuten

24 Teamwork in de regio Indicatie aantal Parkinson patiënten (o.b.v. DBC ) in Bravis werkgebied ( ) + extrapolatie naar 2025 Indicatie* aantal Parkinsonpatiënten in werkgebied Bravis Indicatie aantal Parkinsonpatiënten in werkgebied Bravis Extrapolatie o.b.v. de gemiddelde % groei Exptrapolatie van de gemiddelde groei In 2017 waren er circa Parkinson patiënten onder behandeling bij een Neuroloog (DBC s) in Bravis werkgebied. Als de trend zich doorzet zijn dat er in 2025 tussen de en 1.400

25 Teamwork in de regio Parkinson Neuroloog /Parkinson verpleegkundige Onderzoek Diagnose Medicatie Begeleiding Revalidatiearts & team Screening MSR Begeleiding Hulpmiddelen Paramedici 1 e lijn Specialist ouderen geneeskunde & team REVAPARK Co morbiditeit Medicatie Long Stay

26 Teamwork in de regio 2 Presentatie niet mogelijk zonder hulp Groenhuysen Sabine, Birgit, Jeannet, Chantal, Milou, Angela, Madeleine, Margot Eerste lijn Cees, Ronald Bravis Daniëlle, Kim, Leontine, Cecile, Gerina, Moniek, Jos, Jelco, Susanne, Esther, Karin, Roland

27 Consult revalidatiearts Aandacht voor Impact diagnose Mobiliteit Handvaardigheid Communicatie Stemming Participatie Systeem/omgeving

28

29 Parkinson screening Fysiotherapie: Mobiliteit, balans Ergotherapie: Energiemanagement Cognitief functioneren Voorzieningen Medisch maatschappelijk werk Verwerking/acceptatie patiënt en omgeving Maatschappelijke consequenties Werk, voorzieningen

30 Parkinson screening Eventueel Logopedie: Spraakstoornissen (dysarthrie, hypofonie) Slikstoornissen Speekselvloed Medische psychologie Neuropsychologisch onderzoek Diëtist Voeding Obstipatie

31 Parkinson screening Elke discipline eigen intake Vaste testen/ klinimetrie Multi disciplinair overleg Revalidatiearts Paramedici Parkinson verpleegkundige

32 MDO Vastleggen huidig niveau van functioneren Knel- en aandachtspunten Advies verdere behandelingen Seed for the future: Regionaal overleg met hele keten

33 Vervolg consult Revalidatiearts Samenvatting MDO Adviezen Vervolg behandeling Hulpmiddelen Vervolg controles op indicatie/verzoek

34 Medisch Specialistische Revalidatie MSR Kort traject Individueel & op maat Multi- / Interdisciplinair Gericht op doelen Regelmatig MDO

35 Behandelingen in de regio Use it or lose it Use it and improve it Diverse aanbieders in de regio Aangesloten bij ParkinsonNet

36 Vervolg behandeling Mobiliteit ADL Cognitie Systeem Communicatie, eten Dagbesteding Psycho-emotioneel functioneren

37 Behandeling mobiliteit Verbeteren vaardigheden Balans Conditie Lopen Fietsen

38 Behandeling Mobiliteit 2 LSVT-BIG Klein bewegen Korte intensieve training + Groots trainen Normaler bewegen

39 LVST big resultaat

40 Behandeling Mobiliteit 3 AEROBE training + functionele vaardigheidstraining tegelijkertijd Bewegen beschermt de hersenen neuroprotectie en neuroplastische mechanismes PWR Moves toepasbaar: In alle stadia Individueel of in groepsverband Functie/ADL en in dagelijks leven Multidisciplinair Therapeutische en zelfstandig

41 De basis principes van de oefeningen: Functioneel Repetitief Groot Snel Met aandacht Hele lichaam

42

43

44 Ronnie Gardener Methode - RGM Multi sensorische oefenmethode voor hersenen Muziek Bewegen Spraak Muziek betere samenwerking links rechts Nieuwe verbindingen Aanmaak dopamine serotonine Sociale groepsactiviteit Ontspanning

45 Ronnie Gardener Methode 2 - RGM Oefeningen links, rechts, kleur Geheugen Concentratie Oriëntatie Lichaamsbalans Zelfvertrouwen Goed gevoel

46 Ronnie Gardener Methode 3 - RGM

47 Boksen en Parkinson Full body work out Balanstraining Uithoudingsvermogen Oog hand coördinatie Spierkracht Verbetering Lopen Balans ADL Kwaliteit van leven

48 Boksen en Parkinson

49 Boksen en Parkinson

50 Cognitie Cognitieve revalidatie Niet rennen maar plannen Energiemanagement Strategietraining Agendatraining Cue Neuropsychologisch onderzoek

51 Communicatie, spreken, slikken Spraak: Kortere zinnen Gehoortest PLVT

52 Communicatie, spreken, slikken PLVT Spraak: PLVT luid en laag olv logopedist PLVT- app

53 Communicatie, spreken, slikken 2 Slikken: Slikken met aandacht Advies houding Consistentie Speekselvloed: Slikadvies Medicatie Botuline Bestraling Kauwen

54 Psycho-emotioneel functioneren Rouwverwerking Begeleiding psycholoog Psychiater Vaktherapie Verzamelnaam voor Beeldende-, Dans-, Drama-, Muziek-, Psychomotorische- en speltherapie.

55 Psycho-emotioneel functioneren 2 Vaktherapie Iets nieuws, in plaats van confrontatie met achteruitgang. De omgang met de ziekte verbeeld in een creatief werkstuk, een dansbeweging of een muziekstuk. Emoties krijgen op symbolische wijze vorm.

56 ADL Vaardigheidstraining Evaluatie voorzieningen Frequente mictie Uroloog Medicatie Incontinentie materiaal

57 Systeem Medisch maatschappelijk werk Parkinson verpleegkundige Parkinson Café: Informatiebijeenkomsten Lotgenoten contact

58 Dagbesteding Aangepast sporten Loopgroep Thor Nordic Walking Boksen Oefengroepen Aangepast werk Dagbesteding: Bijv. Meeshoeve Dansen

59 Hulpmiddelen Veiliger / cues Ondersteunen / stabieler Beschermen

60 Hulpmiddelen Mobiliteit (Cues) Cue helpt patiënt met freezing om in beweging te komen. Auditief (bijv. metronoom) Visueel

61 Hulpmiddelen Mobiliteit (Cues) 2

62 Hulpmiddelen Mobiliteit (Cues) 3

63 Hulpmiddelen mobiliteit ondersteunen Kyphose Verstoorde balans

64 Hulpmiddelen mobiliteit ondersteunen Correctie anteropositie, kyphose

65 Hulpmiddelen mobiliteit ondersteunen Schoenen Stevige schoen Hoger model eventueel verstevigd

66 Hulpmiddelen mobiliteit ondersteunen Schoenen 2 Hoge teensprong Zool die meerolt (afwikkeling) Vervroegd of vertraagd??

67 Schoenen met cue

68 Hulpmiddelen cognitie

69 Hulpmiddelen communicatie

70 Hulpmiddelen ADL

71 Hulpmiddelen, beschermen, Adl hond Minder angst om te bewegen Noodzaak tot bewegen Dingen oppakken Lagere bloeddruk Afleiding Adl hulp

72 Hulpmiddelen LEA Robot Rollator Sensoren Lopen, opstaan Obstakels Communicatie Agenda Bewegen, dansen

73 Conclusies Parkinson heeft veel impact Patiënt en zijn omgeving Goed werkende keten Breed scala aan opties: Therapie Training Hulpmiddelen

74 Toets vraag Welke afwikkeling zou u kiezen? - VERVROEGD? - VERTRAAGD? Te proberen in de pauze!

75 Dank voor uw aandacht