Robert van den Bergh Directeur Blanchard International Nederland

Transcriptie

1 Voorwoord Als ik het woord groots opzoek in het woordenboek kom ik verklaringen tegen als: fantastisch, fenomenaal, geweldig, grandioos, heerlijk, luisterrijk, magnifiek, ontzaglijk, ontzagwekkend, prachtig, schitterend, subliem. Zou het daadwerkelijk zo zijn dat dit ontstaat door te groeien? Uiteindelijk wel, maar het groeien an sich is vaak helemaal niet zo geweldig en prachtig. Groei gaat gepaard met pijn, met terugval, met vallen en opstaan, met het ontdekken van leuke, maar ook minder leuke dingen in het leven. Kortom: groeien hoort bij het leven, is inherent aan het leven. Maar de vraag hier is: hoe groei je? Iemand heeft mij wel eens gezegd: Wat je aandacht geeft, groeit. En dat klopt. Als ik het negatieve aandacht geef in mijn leven, dan gaat dat mijn leven beheersen. En zo ook het positieve in mijn leven, in mijn werk, in mijn relatie. Aan de vruchten herken je de boom. In het kader van leiderschapsontwikkeling is het interessant om te ontdekken hoe je een positieve groei kunt creëren in je ontwikkeling als leider en dus eigenlijk in je ontwikkeling als mens. 7

2 In de vele leiderschapstrainingen die ik heb mogen geven was het antwoord op de vraag wie je een groots leider vindt of vond vaak: Nelson Mandela, moeder Teresa, Bill Clinton, Michael Gorbatsjov Wat maakte hen groots? Ze waren inspirerend. Ze namen gewaagde beslissingen. Ze zetten zich in voor hun medemensen. In mijn ontdekkingsreis naar leiderschap ben ik ingrediënten tegengekomen als integriteit, authenticiteit, besluitvaardigheid, voorbeeldgedrag, maar ook persoonlijke ontwikkeling. In dit boek kun je lezen hoe persoonlijke ontwikkeling de weg bereidt naar invloed, impact en effectief leiderschap. Door je voortdurend te ontwikkelen kun je een goede leider worden en blijven. Maar hoe ontwikkel je jezelf nu? Een schilderij ontstaat ook niet vanzelf; daar zijn vaardigheden, motivatie, ervaringen en kleuren voor nodig. Hoe meer kleuren je hebt, hoe groter de kans is dat je van je leven en je werk een meesterwerk maakt, wordt in dit boek gezegd. Met behulp van de vier v s van leiderschapsontwikkeling geeft de coach in dit boek praktische handvatten om deze groei concreet vorm te geven in je leven en je werk. You are a masterpiece! Ik wens je naast veel leesplezier heel veel succes en heel mooie momenten toe in de ontwikkeling van je leiderschap! Robert van den Bergh Directeur Blanchard International Nederland 8

3 Inleiding Heb je ooit het gevoel gehad dat je een betere leider zou kunnen zijn, maar wist je niet hoe je dat moest aanpakken? Heb je ooit nagedacht over hoe je je invloed en impact kunt vergroten? Heb je je ooit afgevraagd waarom sommige leiders in staat zijn om boven anderen uit te stijgen? Wij hebben ons deze en vergelijkbare vragen gesteld. Op basis van bij elkaar opgeteld meer dan zeventig jaar managementervaring zijn we tot de conclusie gekomen dat persoonlijke ontwikkeling de weg bereidt naar invloed, impact en effectief leiderschap. Er komt zeker meer kijken bij leiderschap, maar door je voortdurend te ontwikkelen kun je een goede leider worden en blijven. Voor leiders is ontwikkeling de fontein van de eeuwige jeugd. Ontwikkeling is voor een leider als zuurstof voor een diepzeeduiker: zonder overleef je het niet. In tegenstelling tot de duiker ga je niet daadwerkelijk dood, maar je invloed zal afnemen en op den duur kan het zelfs zijn dat je niet meer de kans krijgt om te leiden. 9

4 Helaas zie je deze gemiste kansen in grote en kleine organisaties, in organisaties met en zonder winstoogmerk: leiders die een bepaalde positie bereiken en die er niet in slagen om bij te blijven. Of mensen die promotie maken, maar hun belofte nooit waarmaken. Of jonge, opkomende leiders die geen kansen krijgen en van wie het potentieel onbenut blijft. Wat hebben al deze voorbeelden met elkaar gemeen? Het draait in alle gevallen om persoonlijke ontwikkeling, of eigenlijk het gebrek daaraan. Het onvermogen om zich te ontwikkelen ondermijnt de carrières van veel leiders meer dan wat dan ook. Ons vermogen om te leiden wordt bepaald door ons vermogen om ons te ontwikkelen. Zo simpel is het. Maar simpel betekent niet: gemakkelijk. Zoals bij de meeste belangrijke principes ligt de kracht in de toepassing ervan. Daar gaat dit boek over. In dit boek maak je kennis met Bart de Bruin, een jonge, enthousiaste, maar ook aarzelende leider. Laat je niet afschrikken door zijn leeftijd of gebrek aan ervaring. We hebben allemaal iets van Bart weg, zeker als we worden geconfronteerd met de uitdaging om ons als leider te ontwikkelen. Daphne Brouwer is de vertrouwenwekkende coach van Bart en zij leert hem vier belangrijke principes die hem in staat stellen om tot een leider uit te groeien als hij ze consequent toepast. Het is een aantrekkelijk idee om de rest van ons leven leiding te geven. Je wilt natuurlijk niet voor altijd in de huidige situatie of op dezelfde manier leiding 10

5 blijven geven; geen enkele leider wil stil blijven staan, of nog erger: uitgerangeerd raken. Wij kennen er tenminste niet één. Als je de rest van je leven goed wilt leidinggeven of het nou op het werk of privé is, moet je je blijven ontwikkelen. We hopen dat de ideeën uit dit boek je passie om je te ontwikkelen zullen voeden, je ervan zullen overtuigen dat je kunt groeien, je zullen laten zien hoe je kunt groeien en je de kracht zullen geven om de rest van je leven te groeien. Word groots door te groeien! Ken Blanchard en Mark Miller 11

6 Een onverwacht verlies Jij zou een goede leider kunnen worden. Deze woorden bleven door Barts hoofd spelen nadat zijn vader ze tegen hem had gezegd. Niet alleen omdat hij zelf twijfelde aan zijn leiderschapskwaliteiten, maar ook omdat het de laatste woorden waren die zijn vader tegen hem sprak. Een dag later overleed zijn vader, Jac de Bruin, aan een hartaanval. Het gebeurde onverwacht, zoals meestal het geval is met hartaanvallen, maar in dit geval des te meer. Zijn vader verkeerde in goede gezondheid. Hij at gezond, sliep voldoende en sportte drie of vier keer in de week. Hij en Bart waren net terug van de skireis van hun leven. Niemand, zeker Bart niet, had Jacs dood zien aankomen. Een maand na de begrafenis van zijn vader zat Bart in de universiteitsbibliotheek. Hij worstelde niet alleen met het verlies van zijn vader, maar ook met het idee dat hij een leider zou kunnen worden. Was zijn vader verblind door de liefde voor zijn enige zoon? Was het weer een voorbeeld van zijn vaders eeuwige optimisme? Of de engste optie was het toch waar? 12

7 Misschien kon Bart wel een leider worden. Er waren zo veel dingen die Bart aan zijn vader wilde vragen. En nu kon het niet meer. Je zou een goede leider kunnen worden. Bart hoorde het zijn vader nog zeggen. Zijn reactie bewoog zich tussen Echt niet en Echt waar? Bart vroeg zich af of Jacs woorden in de komende jaren bewaarheid zouden worden. Zouden ze een zegen of een vloek blijken? Op dit moment voelden ze als een zware last. Jac was een groot leider geweest. Hij werd gerespecteerd, was geliefd bij de meeste mensen en was zeer succesvol. Hij had zijn organisatie op uiterst integere en bekwame wijze ondersteund. Hij had ook in verschillende hoedanigheden een aantal non-profitorganisaties geholpen. Hij had veel aandacht aan zijn gezin besteed en hij was een goed gezinshoofd geweest. Deze erfenis legde veel druk op Bart. Zelfs als hij het in zich had om een leider te zijn, zou hij nooit zo goed worden als zijn vader, dacht hij. Bart wist niet wat hij nu moest doen. Hij was bijna afgestudeerd en op zoek naar een baan. Hij wist niet wat hij wilde en hij was onzeker. En hij kon zijn vader niet meer om advies vragen iets waaraan hij toen zijn vader nog leefde weinig waarde had gehecht. Nu pas realiseerde hij zich hoe waardevol dat advies was geweest. Honderden mensen hadden zijn vaders begrafenis bijgewoond. Na de plechtigheid had Bart veel van Jacs vrienden en collega s ontmoet. Een van die mensen was een vrouw van middelbare leeftijd die zijn vader 13

8 een paar jaar had gecoacht. Haar naam was Daphne Brouwer. Toen ze zich aan hem voorstelde had ze moeite haar tranen te bedwingen. Je vader heeft ontzettend veel voor me betekend, zei ze. Als ik ooit iets voor je kan doen, laat het me weten. Ik zou het een eer vinden om je te mogen helpen. Bart was ten einde raad, dus belde hij haar. Ze wist meteen wie hij was en ze maakte de indruk dat ze het echt leuk vond om de volgende dag een kop koffie met hem te gaan drinken. Ik dacht dat ik hier als eerste zou zijn, zei Daphne lachend toen ze op Bart afstapte, die al een tafeltje bij het raam had bezet. Hij stond op om haar te begroeten. Ik wilde u niet laten wachten, mevrouw Brouwer. Mijn vader zei altijd dat je zorgvuldig om moet gaan met andermans tijd. Dat heeft hij mij ook geleerd, zei ze terwijl ze ging zitten. Maar zeg alsjeblieft Daphne. Er verscheen een weemoedige glimlach op haar gezicht. Het doet me denken aan mijn eerste ontmoeting met je vader. Toen ik hem aansprak met meneer De Bruin, onderbrak hij me en zei hij: Noem me alsjeblieft Jac. Ik ben heel blij dat je met me wilde afspreken, Daphne, zei Bart aarzelend. Wat kan ik voor je doen? vroeg ze. Dat weet ik niet precies, bekende Bart. Oké, laten we dan maar ergens beginnen. Daph- 14