2e jaargang no. 7 NAKS TORI. 65 jaar in Suriname No sidon na bakra sturu fu seri yu nengre oso bangi

Transcriptie

1 2e jaargang no. 7 NAKS TORI 65 jaar in Suriname No sidon na bakra sturu fu seri yu nengre oso bangi 1

2 Fotocollage 65 jaar NAKS De dankdienst werd voorgeleid door mw. Willemzorg. Voorzitter Staphorst, geflankeerd door de overige bestuursleden, kreeg de zegen om NAKS samen met de overige bestuursleden op een hoger niveau te brengen. Dhr. Juliën Zaalman en enkele NAKS-leden ging op de traditionele wijze voor in gebed. Voorzitter Staphorst bedankt de vertegenwoordiger van GODO die een lening heeft verstrekt om de renovatie van de conferentiezaal annex keuken te financieren. Na de dankdienst zorgde Okobua voor leuke achtergrond muziek. Na het formeel gedeelte was het tijd voor felicitaties en informeel samenzijn. Hierna werden de genodigden vergast met muziek van NAKS nieuwe aanwinst Bigi Sensi. 2

3 Directeur Cultuur Stanley Sidoel: NAKS heeft een goede doordachte visie De organisatie Na Afrikan Kulturu fu Sranan (NAKS) viert op 4 mei aanstaande haar 65 jarig bestaan. Hoe kijkt u aan tegen het jubileumjaar van de grootste Afrikaans-Surinaamse organisatie in Suriname? Het stemt altijd goed te mogen ervaren, dat een organisatie zich staande weet te houden. Het geeft aan dat er sprake is van een goed doordachte visie op grond waarvan de organisatie haar leden heeft weten te motiveren bij te dragen aan haar ontwikkeling. Welke bijdrage heeft de organisatie door de jaren heen geleverd aan het cultuurbeleid in Suriname? NAKS heeft de kracht om specifieke activiteiten en programma s voor haar doelgroep te ontwikkelen, maar heeft haar ogen door de jaren heen niet gesloten voor de culturele diversiteit van ons land. Naks is als organisatie altijd betrokken geweest bij de nationale culturele beleidsvorming. Maar ook individuen hebben zich, waarneer een beroep op hen werd gedaan hun kennis, zorg en toewijding ingezet voor de ontwikkeling van Nationaal Cultuurbeleid. Directeur Cultuur Stanley Sidoel NAKS is een grote factor in Suriname, als het gaat om het conserveren en uitdragen van de Afrikaans- Surinaamse cultuur en cultureel erfgoed. Is deze doelstelling ook bepalend voor de grote bekendheid die Suriname geniet vanwege haar culturele diversiteit? Uiteraard, elke groep wordt de vrijheid geboden om op eigen wijze invulling te geven aan initiatieven die gericht zijn op behoud en uitdragen van het Cultureel erfgoed. Vergroting van de inspanning betekent verbreding van het aanbod. In dit opzicht heeft NAKS de haar zelf opgelegde opdracht, de Afrikaans- Surinaamse cultuur te conserveren op bijzondere wijze inhoud gegeven. Met recht mag gezegd worden dat NAKS, vooraan loopt als het gaat om het conserveren en overdragen van de Afro Surinaamse cultuurhistorie, het cultureel erfgoed en de cultuurhistorische waarden. Door middel van podiumkunsten worden de verschillende aspecten van de Winti religie door de organisatie uitgebeeld. Vindt u dat ook hierdoor de maatschappelijke erkenning van de Winti religie opgang komt? Elke cultuurgroep behoudt zich het recht voor tot behartiging van de geestelijke belangen van haar leden. Een van de belangrijkste peilers van het cultuurbeleid is de beleving van culturele vrijheid en democratie. De grondwet van Suriname waarborgt immers deze vrijheid als een van de belangrijkste culturele rechten. Op grond hiervan kan gesteld worden dat er sprake is van een waarborg dat beleving van de winti religie niet strafbaar is of maatschappelijk niet of minder is geaccepteerd.. Het acceptabel maken van de beoefening van de winti religie is een exclusieve aangelegenheid van de groep zelf. Net als bij andere religies het geval is wordt door de volgers zelf bepaald welke ceremonieën, regels, gebruiken en dergelijke worden gehanteerd, om volgers steeds aanneembaar te kunnen maken voor de betreffende Godheid/ religieuze systeem. Wat is uw verjaardagsboodschap aan NAKS? Namens de Surinaamse Cultuur gemeenschap breng ik dank uit aan NAKS, voor het vele en opbouwende werk dat in de afgelopen 65 jaar is verricht. Ook spreek ik de hoop uit dat met dezelfde ijver en doelgerichtheid zal worden gewerkt aan de verdere ontwikkeling en integratie van de Afro- Surinaamse cultuur in de rijk geschakeerde Surinaamse culturele diversiteit.proficiat! 3

4 Wat betekent 65 jaar NAKS voor u? Miriam Illes Hoelang bent u al lid van NAKS? Ik ben medeoprichter van Stichting NAKS Nederland en vanaf de oprichting 10 oktober 2010 bekleed ik de functie van secretaris. Dat is nu anderhalf jaar. Welke persoonlijke ontwikkeling heeft de organisatie je bijgebracht? Het samenwerkingsproces maakt dat ik continu leer, doordat je met diverse persoonlijkheden moet werken naar een gemeenschappelijk resultaat. Mijn taakgerichte instelling voert vaak de boventoon over het teamgericht werken. Het teamgericht werken is voor mij daarom een ontwikkelpunt. Het proces van het NAKS samenwerken biedt genoeg reflectiemomenten aan mij, waarbij ik nu meer dan ooit stil sta bij wat er fout/en of goed gegaan is en hoe verder. Het NAKS-werk heeft er eveneens toe geleid dat mijn persoonlijk netwerk is uitgebreid en dat ik een beter beeld heb over Surinamers in Nederland. Ik streef ernaar, en ben erop gericht tot een professioneel opererende stichting te komen. Als dit streven wordt verwezenlijkt met inachtneming van de ontwikkelpunten dan kan ik tevreden zeggen WI NA NAKS NA WI! Ernie Wolf Hoelang bent u lid van NAKS? Als vijfjarige jongen kwam ik voor het eerst bij NAKS in aanraking met de drum, en dit instrument heeft mij niet meer losgelaten. Ik ben al 35 jaar lid van deze organisatie. Wat betekent het lid zijn voor u? Heel veel. ik heb veel skills geleerd. Ik vind het een aangename organisatie en het is er fijn om erbij te zijn. Norma Sante Hoelang bent u lid van NAKS? Ik ben vanaf het jaar 2007 lid van deze organisatie. Wat betekent het lid zijn voor u? Geweldig. Vooral binnen NAKS Kaseko Loco voel ik me net een prinses. Den e mek nanga mi. Vele deuren zijn door mijn lid zijn ook geopend. Ik krijg voldoende ondersteuning van de organisatie. Ook wanneer ik mijn solo-cd s uitbreng. 4

5 Viola Brunst Hoelang bent u lid van NAKS? Vanaf mijn 17e jaar zit ik bij NAKS. Wat betekent het lid zijn voor u? Ik heb heel veel geleerd. Vooruitgang, in het denken. Leren luisteren. Eigenlijk heb ik mijn draai gevonden waarin ik kennis heb vergaard en dat is in de koto en zang en dans. Ik heb hier op de planken leren staan onder leiding van wijlen Eugene Drenthe. Mijn eerste opdracht was toneel spelen. Irene Burgzorg Hoelang bent u lid van NAKS? Ik zit nu 15 jaar bij NAKS. Toen NAKS 50 jaar werd, heb ik mij aangesloten. Daarvoor kwam ik gewoon in Naks. Wijlen mevrouw Baarn heeft mij toen gevraagd om in het bestuur te komen. Tot heden ben ik commissaris van het hoofdbestuur. Wat betekent het lid zijn voor u? De organisatie betekent veel voor mij. Ik heb altijd een goede band gehad met wijlen Elfriede Baarn en met de huidige voorzitter. Samen hebben wij gewerkt aan de oprichting van de afdeling Kotomisi. Liesbeth Peroti Hoelang bent u lid van NAKS? Ik ben sedert 1997 verbonden bij NAKS. Wat betekent het lid zijn voor u? Het doet mij goed om een bijdrage te leveren op het gebied van (culturele) artistieke vorming en ondersteuning op beleidsniveau Ismene Krishnadath NAKS ken ik al vanaf de tijd dat er nog een theater op het terrein stond en er stukken werden opgevoerd. In 1997 heb ik voor het eerst op organisatieniveau samengewerkt met NAKS. Schrijversgroep '77 had NAKS-vrouwen gevraagd om een bijdrage te leveren aan de feestelijke afsluiting van de conferentie 'Schrijverschap 2000, nationaal of internationaal'. De vrouwen kwamen in prachtige klederdracht met vrolijke liederen, waardoor iedereen direct in een feeststemming kwam. Nadien heb ik heel vaak NAKS evenementen meegemaakt en is er vaker samenwerking geweest tussen NAKS en S'77. Pas nog, tijdens de presentatie van het boek A Nyame van Juliën Zaalman, maakte ik mee dat het publiek op een bepaalde manier applaudisseerde. Dat hebben we van Elfriede Baarn geleerd, legde iemand me uit. Drie keer klappen op de maat. Je zegt dan drie keer 'so a de'. Zeker een eerbetoon aan Elfriede Baarn, en aan NAKS. 5

6 Eric Rudge Wat is volgens U de bijdrage van Naks de afgelopen 65 jaar geweest om het cultureel erfgoed van de Afrikaanse nakomelingen hoog in het vaandel te dragen en is de organisatie een cultureel icoon voor de Afrikaan-Surinamer? In de beginjaren van haar bestaan heeft de Organisatie NAKS zich voornamelijk toegelegd op de beoefening van de vele culturele verworvenheden van de Afrikaan-Surinamer. De organisatie is hierdoor een begrip geworden in en buiten Suriname. NAKS werd in het verleden dan ook uitsluitend geassocieerd met zang, dans, kawina, winti enz. zijnde cultuuruitingen van de Afrikaan-Surinamer, terwijl de organisatie veel meer in huis had. In de latere jaren heeft de organisatie zich mede toegelegd op educatie en het conserveren van de diverse aspecten van de cultuur van de Afrikaan-Surinamer en heeft hierdoor haar leidende rol in Suriname verder verstevigd. Feit is wel dat gerust gesteld mag worden dat NAKS een cultureel icoon is in Suriname. Cultuur is onderhevig aan de tijd, plaats en omstandigheden. Teneinde de cultuur te conserveren is het van wezenlijk belang dat gewerkt wordt aan overdracht en educatie van de cultuur. NAKS vervult hierin thans een voorhoederol en moet dit blijven doen om zodoende de zo noodzakelijke benzine te blijven leveren voor het draaiende houden van de culturele motor van de Afrikaan-Surinamer in Suriname! Sjachnaz Pengel Hoelang bent u al lid van NAKS? Ik ben al 4 jaar lid van de organisatie Wat betekent het lid zijn voor u? In NAKS heb ik in teamverband leren werken. De totale organi-satie is hierop overigens gericht. Ook heb ik mijn communicatievaardigheden bijgeschaafd. Enver Panka Hoelang bent u al lid van NAKS? Ik ben al 16 jaar lid van de organisatie Wat betekent het lid zijn voor u? Mijn muziekcarrière is bij NAKS begonnen. Ik ben mijn ouders dankbaar dat zij mij hebben aangesloten bij NAKS. Zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen zijn slechts enkele skills die mij zijn bijgebracht. 6

7 Fotocollage NAKS Wan Rutu in Amerika Drie leden van NAKS Wan Rutu Darell Geldorp, Danitia Kalk, Lorenzo Simson en Charisa Kalk zijn op 23 mei naar Amerika vertrokken in verband met het uitwisselingsproject van de traditionele Mini Du theatervoorstelling door Surinaamse en Amerikaanse studenten en het bijwonen van de conferentie The Triumph of My Song. Ze hebben een leerrijke en vruchtbare periode achter de rug. Het uitwisselingsproject is succesvol afgerond. Hieronder enkele foto -indrukken van de oefeningen. In de volgende editie meer hierover. 7

8 NAKS trainingsweekend You can only be a great leader, if you are great follower Definities over leiderschap, basis technieken om een goede coach te worden en blijven en omgaan met kritiek waren een paar van de zaken die de leiders van diverse NAKS afdelingen werd bijgebracht tijdens het trainingsweekend in het Jan Starke Opleidingscentrum van 1 juni tot en met 3 juni. Behoefte aan training en scholing om goed invulling te kunnen geven aan de uitvoering van het meerjarenplan van Naks, om een professionelere houding te ontwikkelen en om de onderlinge samenwerking te bevorderen, zijn redenen geweest om dit weekend te organiseren voor de leiders van de afdelingen. Als de leiders gemotiveerd zijn zullen zij de motivatie doorsturen naar hun leden. Het is de toon die de muziek maakt, zei Ferdinand Jane meer bekend als Pila, over dit weekend. De eenheid was duidelijk aanwezig, alleen moeten de leiders leren openstaan voor kritiek. Als we samen opletten dat het gaat om onze organisatie en een gezamenlijk doel en we gebruiken dat wat we tijdens de training hebben geleerd, dan komt de samenwerking automatisch. Na dit weekend voelt Ferdinand zich meer NAKSer dan ooit. Hij zal zich beter kunnen inzetten vanwege de tools die hij mee heeft gekregen en die hij ook wel over zal dragen aan de andere leden van Kaseko Loko. Het proces van verandering en aanpassing is al vanaf de laatste minuutjes van het weekend gestart bij mij, aldus Ferdinand. Ik zal me voelen zoals de leden willen dat ik me moet voelen, zei Sheila Sardjoe van de afdeling Mi Agida. Zij heeft het weekend als zeer leerrijk ervaren en zal proberen te werken aan zichzelf. De opgedane kennis zal ze overdragen aan de andere leden van Mi Agida en deze zaken zal ze ook toepassen op het werk en in het dagelijks leven. Ik ben in het geheel van Naks gerold, ik heb er niet bewust voor gekozen, maar ik ben toch blij dat ik ervoor heb gekozen om door te gaan met het ondersteunen van de organisatie. Wat de andere leden van mij kunnen leren is dat ze liever geen vooroordelen moeten hebben van andere mensen, probeer de aura van de persoon te ontdekken. De getrainden waren het unaniem erover eens dat het een geslaagd trainingsweekend was en hebben aangegeven dat ze graag vervolgtrainingen willen volgen zodat ze het werk in hun afdelingen kunnen verbeteren. De training is verzorgd door een trainingsteam van het trainingsinstituut GET!T onder leiding van Ray Jong A Lok. Wat wij niet mogen vergeten is Plan -> do -> check -> act en the only thing that is constant in life is change. 8

9 Rabiella Samuel winnares NAKS-Nederland loterij Rabiella Samuel is de winnares geworden van de NAKS loterij die vorig jaar door NAKS-Nederland was georganiseerd. Zoals u in de eerdere edities van NAKS Tori heeft kunnen lezen is er vorig jaar een NAKS Loterij georganiseerd als fundraisingactiviteit voor de bouw en renovatie van de schouwburg. Tijdens de loterij zijn er 1348 loten verkocht. Met deze opbrengst zijn we er natuurlijk nog niet, maar we kunnen in ieder geval de eerste voorbereidende werkzaamheden verrichten. En NAKS Nederland blijft niet stilzitten en werkt aan nieuwe fundraisingprojecten. Winnares K. Warner Darmotijoso geeft aan wel bekend te zijn met de organisatie NAKS, omdat ze zelf woonachtig is geweest in Suriname. Meedoen aan de loterij is voor haar een spontane actie geweest, nadat ze was benaderd voor het kopen van een lot. Dat ze in de prijzen is gevallen komt dan ook als een complete verrassing. Ze is blij met haar prijs, maar heeft deze nog niet verzilverd omdat ze voor de haarbehandeling moet afreizen naar Rotterdam. Ze heeft de gelegenheid nog niet gekregen. We zijn met z n allen hard aan t werk om NAKS nieuw leven in te blazen en groter te maken. Niet alleen in Suriname, maar ook in Nederland. Na de trekkingsuitslag van 25 november zijn inmiddels enkele prijzen overhandigd aan winnaars. Maar ondanks de publieke bekendmaking van de uitslag hebben nog niet alle winnaars zich bij ons gemeld. Rabiella Samuel neemt haar hoofdprijs in ontvangst van Denny van Ommeren, directeur van Surinam Airways in Amsterdam. Voorzitter Naks Nederland, Maritha Kitaman feliciteert de winnares van de hoofdprijs Rabiella Samuel met haar retourticket van SLM. Bij deze doen we daarom nogmaals een oproep om contact met ons op te nemen als u een van de gelukkigen bent. Dit kan per naar stichting-naks-nederland@live.nl. Dit kan nog tot 25 november Van de reeds uitgereikte prijzen laten we een paar prijswinnaars aan het woord. Ik ken NAKS van kinds af aan. Tijdens een evenement in het Oosterpark kocht ik een lot zonder eigenlijk te denken aan winnen. Het ging me echt om het doel van deze loterij en niet om de prijs. Dat vond ik belangrijk. Maar het is natuurlijk wel leuk., vertelde de heer Fransman, winnaar van een mamyo lakenpakket enthousiast. Het is prachtig en wordt echt gebruikt! Hoofdprijswinnares Rabiella Samuel gaf aan dat ze het belangrijk vond om haar bijdrage en steun te geven aan de organisatie NAKS en besloot tien loten te kopen. Ik weet dat het niet veel was, maar ik heb ze niet gekocht met de bedoeling te winnen." Twee weken na de trekking besloot ze te kijken naar haar loten en geheel onverwacht bleek dat zij het winnende lot had. Ik heb geluk gehad om die loterij te winnen en ik ben NAKS heel erg dankbaar voor de mogelijkheid en kans om zo een prijs te winnen. Ik ben heel erg tevreden met de hoofdprijs, want een retour ticket naar Suriname krijg je van niemand zomaar. Dat NAKS het voor elkaar heeft gekregen vind ik geweldig. Ik hoop dat NAKS in de toekomst veel meer mensen blij kan maken met dit soort loterijen. Dank u wel NAKS Nederland, ik kan nu eindelijk een keer met SLM vliegen. En ik zal zeker veel genieten van SLM en Suriname. NAKS Nederland bedankt alle deelnemers voor hun ondersteuning aan de fundraisingactie en feliciteert alle winnaars! En nog geen twee weken geleden heeft mevrouw Esseboom kunnen genieten van haar diner voor twee personen in Restaurant New Draver. Het kwam als een suprise. Je doet wel mee aan een loterij, maar je verwacht het niet. Over haar deelname aan de loterij vertelt ze het volgende: Ik heb meegedaan om NAKS te ondersteunen natuurlijk. NAKS doet goede dingen, in het bijzonder voor de jeugd. De jeugd wordt gemotiveerd en op deze manier van de straat afgehouden. Daarom steun ik NAKS. Maikel Uiterloo, penningmeester van Naks Nederland overhandigt de gewonnen damesfiets aan winnares Margo Morisson 9

10 Mijn NAKS Tori In het kader van 65 jaar NAKS heeft NAKS Nederland besloten om de beleving van de NAKS firi vanuit Nederland op een persoonlijke manier vorm te geven. Mijn NAKS Tori is daarom een nieuwe rubriek waarin bekende en minder bekende NAKS ers en niet-naks ers in Nederland hun tori geven over hun belevingen en ervaringen met NAKS. Soms een lafu, soms een boskopu en soms gewoon een tori. We trappen deze maand af met de NAKS Tori van dichter Iwan Rink. Iwan is geen onbekende in de wereld van de dichtkunst en heeft daarmee zijn sporen verdiend in Nederland en Suriname. Met vier dichtbundels op de markt en vele gewonnen prijzen is Iwan een dichter waar we trots op mogen zijn. Iwan hecht veel waarde aan zijn Afro-Surinaamse cultuur; zowel in zijn schrijven als in zijn kleding komt dit veelal tot uiting. Het is dan ook niet raar dat ook hij de betrokkenheid met NAKS voelt. Denkende aan zijn roots is, is voor hem het eerste aanknopingspunt met NAKS, zijn dochter Charlitta Blaaspijp, die al jaren zingt in NAKS. Ver hoeft hij het dus niet te zoeken. Iwan wist altijd wel van het bestaan van NAKS, maar heeft zich er niet in verdiept tot nu toe dus. Het belang van een organisatie als NAKS voor de Afro-Surinaamse cultuur drukt hij als volgt uit: Weet je, ik kan het niet eens benoemen. Ik ben al vanaf jongs af aan opgegroeid in de cultuur. Ik weet niet anders. Als jongen van zeven jaar kleedde ik me al zo. Voor mij is het iets gewoons, het hoort bij mij. Gewoon Iwan. Dat Iwan een meester dichter is blijkt uit zijn binnen enkele minuten neergepende gedicht als felicitatie speciaal voor de 65-jarige NAKS. NAKS, ay mi lobi NAKS, faf fu yu na so langa mi gwe libi yu, ma mi b'e yere san y'e du mi lobi san mi yere nanga san mi si. Poku pley moi moi dron naki singi singi, watra trowe taki taki, masra gado nanga den bigi sma e luku unu bika no wan sma no lasi e kron. Mi lobi naks yu, yu na wan Kankantri efu no wan sma no wani arki den wiri fu yu d'e way so moy, moi na yu bon, o ten den sa man verstan yu rutu d'e gro so dipi na ondro gron. NAKS yu ben de k,ba bifo, bifo ben de, ben de bifo, mi leki leki pikin masra fu ganda e versteri yu nanga yu verjari dei. Go so doro mi respeki naks bika kande na kande, sonten na sonten, taygi den taki noti, noti no de di go na ini patu di yu spun no drai ete. 10

11 Deelname Liesbeth Peroti aan Nina Simone (a) live show in Nederland In de periode 8 tot en met 21 mei is Liesbeth Peroti deel geweest van de Nina Simone (a) live show in Nederland. Nina Simone is een van de grootste zangeressen en componisten van de vorige eeuw. In dit artikel deelt Liesbeth haar ervaring met ons. Waarom heb je hieraan deelgenomen? MC theater Amsterdam regisseur Majory Boston en auteur Maarten van Hinte, waren op zoek naar een persoon, zwarte vrouw die a) hoofdzakelijk (klassiek) piano kon spelen op redelijk hoog conservatorium niveau,b) kon acteren, c) kon zingen. Ik begreep dat ze mij een tijd gevolgd (ander half jaar) hebben en mij vroegen om die rol te spelen van Nina Simone. Er zijn 6 acteurs die allemaal een deel van haar spelen (persoonlijkheden) en ik ben verantwoordelijk voor haar piano kant. Nina Simone kreeg 2 ere doctoraten aan 2 prestigieuze Universiteiten in Amerika en zou volgens historische bronnen, de eerste zwarte klassieke pianst worden, omdat ze bij de auditie is afgewezen vanwege haar huidskleur. Verder vertolk ik meer de personage van de oudere, wijze vrouw, sterke in haar: ze zingt ook in een van haar nummers 'who am I", dat ze een incarnatie is van een Egyptische koningin. Hoe voelde jij je om deel hiervan te zijn? Het is leuk, goed voor je cv, maar ook gewoon voor je carrière om artistiek kwalitatieve rollen/opdrachten te krijgen, zeer verrijkend. De cast bestaat uit een stel goede professionele acteurs en musici, waaronder Sabrina Starke, Hans Dagelet, Aisa Winter, Alvin Lewis en Gery Mendes (allemaal Nederlanders/in Nederland woonachtig). Het is hard werken veel dagen van 10 tot 22u, dus 8u uit huis (Den Haag) naar Amsterdam en dan 23:30 u thuis. 3) Wat betekent de persoon van Nina Simone voor je? a) super om een voorbeeld vrouw te bestuderen, een voorbeeld op het gebied van vakvrouw, geweldige pianiste, die klassiek, jazz en volksmuziek geniaal fuseerde, top arrangeur en componist, een vocaliste die elk woord elke, vibratie, betekenis geeft. Ze vond zichzelf absoluut geen vocaliste, maar pianiste, helaas heeft ze die erkenning pas in de laatste fase van haar leven gekregen door de ere doctoraten. b) ze is ook een voorbeeld van dat je liefde in jezelf moet zoeken en niet bij anderen, wat zij dus absoluut niet deed, waardoor ze zeer eenzaam was en een dramatisch leven leed, en ede ben waran, ze is psychisch sterk achteruit gegaan., ook belangrijk 'yeye fasi', dat je goed voor jezelf moet zorgen, op alle niveaus, financieel, spiritueel, alhoewel ik me persoonlijk heel goed realiseer, dat Dat dit de kunst van het leven is. c)produceren en vastleggen en publiceren, alles, alles, alles wat je belangrijk vindt dat anderen zouden moeten weten. In 20 jaar tijd heeft ze 48 albums geproduceerd, soms buiten haar om, maar ze was erbij toen ze alles liet vastleggen. d)het gebod 'eer uw vader en uw moeder omdat uw dagen verlengd worden in het huis dat de Heer u gegeven heeft' een belangrijk gebod, dat ik altijd zeer gewaardeerd hebt, maar ook bewust moet blijven beleven, fu mek yu libi waka bun'. e)een verrijkend oeuvre van toonkunst voor een gemeenschap. f)waarschijnlijk mijn favoriete hoogleraar is Nina Simone, ik zal de komende jaren nog heel veel van haar werken, haar muziek, arrangeer- en componeer technieken bestuderen en inspiratie uit halen, haar speltechniek, lied en tekst interpretatie. Er is nog heel veel wat te leren valt. In elk geval is het wel een mooi ervaring, de andere 10 voorstellingen waren kort na de première al uitverkocht, dus dat is dan ook heel fijn. 11

12 Te yu no ab sopo, no sungu yu krosi na in watra Met deze boskopu nam NAKS bestuurslid Irene Burzorg haar Tay Angisa certificaat op 19 april in ontvangst. Van 16 februari tot en met 29 maar hebben 28 vrouwen de Tay Angisa cursus van de afdeling NAKS Akuba gevolgd. De uitreiking van de certificaten heeft in het NAKS-centum plaatsgevonden De basistechnieken zoals het vastpakken van de vier plooien om de angisa te binden werd hen bijgebracht. De cursisten hebben de angisa s Feda, Mis de Neef en Let Them Talk leren binden. De trainer van de cursus waren Georgine Piqué en Judith Kalk. Zij vinden heel bijzonder dat steeds meer vrouwen geïnteresseerd raken in deze kunst. Mw. Menzo, één van de cursisten, is woonachtig in Saramacca en reisde elke dinsdag en donderdag naar de stad om de cursus te volgen. Mijn schoonzoon heeft mij ingeschreven voor deelname. Zelfs had ik niet echt de intentie om hieraan deel te nemen maar het resultaat is prachtig. Ik kan wat centjes erbij verdienen, besloot mw. Menzo. Mw. Menzo Mw. Brugzorg en Voorzitter Staphorst

13 Fotocollage bezoek thuiszorg Banda Bou In april heeft NAKS bezoek gehad van Thuiszorg Banda Bou en Activiteitencentrum Zuster Astrid Gregorio. Hieronder enkele foto-indrukken. 12

14 Medisch Nieuws: lage rugpijn Lage rugpijn wordt ook wel spit genoemd. Het komt veel voor. Sommige mensen krijgen het maar één keer, bij anderen komt het geregeld terug. De pijn zit onder in de rug, in het gebied tussen de onderste ribben en de billen. Vooral bewegen kan flink pijn doen. Van een stoel opstaan of uit bed komen is dan een hele toer. Mensen met lage rugpijn bewegen hun rug zo min mogelijk. Soms kùnnen ze hun rug niet eens bewegen. Waardoor komt het? Lage rugpijn ontstaat waarschijnlijk door overbelasting van de rug: te vlug of te zwaar tillen of een verkeerde beweging maken. Uw rugspieren langdurig spannen is ook een vorm van overbelasting. Mensen spannen hun rugspieren vaak zonder dat ze het in de gaten hebben. verzwakken uw spieren. Om uw rug te helpen ontspannen, kunt u kussens onder uw knieën leggen. Pijnstillers kunnen helpen. Ze verminderen de pijn, waardoor u zich weer gemakkelijker en soepeler kunt bewegen. Gebruik bij voorkeur paracetamol. Als dat niet helpt, kunt u diclofenac of ibuprofen proberen. Het is niet altijd duidelijk waardoor iemand rugpijn krijgt. Het kan zijn dat meerdere oorzaken tegelijk een rol spelen. Bijvoorbeeld een slechte lichamelijke conditie, veel autorijden en spanningen. Kan het kwaad? Lage rugpijn is erg vervelend, maar wordt meestal niet veroorzaakt door iets ernstigs. Oók niet als de pijn erg is. Het gaat bijna altijd vanzelf over. Langzamerhand krijgt u minder last en na een tijdje kunt u weer zonder pijn bewegen. Bij sommige mensen is de pijn binnen enkele dagen over, soms duurt het een paar weken. Wat kunt u er zelf aan doen? Beweging zorgt ervoor dat u eerder van uw klachten af bent. Iemand met lage rugpijn moet in beweging blijven, ondanks de pijn. De pijn is geen teken dat er iets beschadigd is. Doe het wel rustig aan: wandelen, fietsen en zwemmen zijn goede activiteiten. Als de pijn minder wordt, kunt u uw bewegingen langzaam uitbreiden. Lang achter elkaar in dezelfde houding staan of zitten kunt u beter vermijden. Snel bukken of zwaar tillen is slecht bij lage rugpijn. Sjouwen met een zware boodschappentas of uw kind optillen, kunt u dus beter aan iemand anders overlaten. Draaien met de onderrug kunt u ook beter vermijden. Raap niet zittend iets van de grond op dat achter u ligt, maar sta op en buig door uw knieën. Opstaan uit bed doet u als volgt: eerst op uw zij rollen, liggend de benen over de rand slaan en dan uzelf met uw armen zijwaarts omhoog drukken. Warmte kan de lage rugpijn verzachten; neem bijvoorbeeld een warme douche. Bedrust is meestal niet nodig, maar soms kan het niet anders. Blijf niet langer dan twee dagen in bed, anders Hoe kunt u het voorkomen? Er is altijd kans dat lage rugpijn terugkomt, maar als u de volgende adviezen opvolgt, loopt u minder risico. Zorg voor een goede conditie. Regelmatig wandelen, zwemmen of fietsen is heel goed om uw rug in vorm te houden. Bij een goede conditie hoort ook ontspanning; stress zorgt vaak voor een gespannen houding en dit vergroot de kans op rugpijn. Let op een goede houding. Loop en zit zoveel mogelijk rechtop. Neem een (hoge) stoel die uw rug steunt en waarop u recht zit. Ook wisselen van houding is van belang; de hele dag op dezelfde manier zitten of staan, geeft eerder problemen. Let op uw rug als u tilt. Dat wil zeggen: buig niet uw rug, maar zak door uw knieën als u iets optilt. bron: 13

15 Wan bigi yari Dat 65 jaar voortbestaan voor een culturele non-profit organisatie in Suriname een mijlpaal is, dat weten we. En dat er vervolgens uitbreiding met een dochter in Nederland een feit is, dat houdt die NAKS firi voor ons in stand waar we ook mogen zijn. NAKS, Na Afrikan Kulturu fu Sranan, onze eigen Organisatie voor Gemeenschapswerk is jarig en dat vieren wij van NAKS Nederland ook mee. Niks gebeurt zomaar. Door hard werken en ups en downs hebben we met z n allen deze mijlpaal kunnen bereiken. NAKS heeft een bijzondere plek ingenomen, niet alleen in Suriname maar ook daarbuiten. Vooral voor de jongere generatie is het van belang dat NAKS blijft voortbestaan, dat wij uitgroeien tot het beste Afrikaans-Surinaams instituut in de regio., geeft Maritha Kitaman, voorzitter van NAKS Nederland aan. Haar dank is groot aan een ieder die zich vanaf dag een tot nu toe heeft ingezet om mee te denken, mee te werken aan het in stand houden en blijven ontwikkelen van NAKS. Laten we elkaar blijven ondersteunen en die push geven om verder te gaan. Voor NAKS Nederland blijft als grootste aandachtspunt voor de komende periode: het herrijzen van de NAKS schouwburg in Suriname. Samen met donateurs en andere geïnteresseerden is het streven samen mooie projecten te kunnen opzetten en de moederorganisatie te ondersteunen waar mogelijk. Nogmaals van harte gefeliciteerd ini na nen fu Anana nanga bun furu lobi namens het bestuur van NAKS Nederland.