Active Ageing. Actief ouder worden. KBO Wanroij. 14 november 2012 Prof. dr. M.J.M. Kardol VU Brussel

Transcriptie

1 Active Ageing Actief ouder worden KBO Wanroij 14 november 2012 Prof. dr. M.J.M. Kardol VU Brussel

2 KBO Wanroij: actief ouder worden (1) 1. Aan het eind van deze eeuw worden mensen meer dan 125 jaar oud. 2. In een tijd dat de gemiddelde 2. In een tijd dat de gemiddelde levensverwachting ver onder de 50 jaar zat, was de pensioenleeftijd 70 en 65 jaar. In een tijd dat ouderen van 65 jaar gemiddeld nog 19 jaar hebben te leven, is de pensioenleeftijd nog steeds 65 jaar.

3 KBO Wanroij: actief ouder worden (2) 3. Beter een goede buur dan een (ver) familielid. 4. Voor mensen boven de 80/85 jaar, die het meest behoefte hebben aan mantelzorg, is de beschikbaarheid ervan het laagst.

4 KBO Wanroij: actief ouder worden (3) 5. Verhuisgeneigdheid wordt onder meer ingegeven door een onaangepaste woning en woonomgeving. In een kinderrijke buurt plaatst de gemeente speeltoestellen, op een druk kruispunt een stoplicht of een rotonde. Uit welke stedenbouwkundige ontwikkelingen blijkt dat we in een tijdperk zitten waar ouderen getalsmatig sterk domineren?

5 KBO Wanroij: actief ouder worden (4) 6. Het vrijwilligerswerk moet drastisch worden herijkt als we willen voorkomen dat 1 op de 3 mensen van 60 jaar en ouder de maatschappij de rug toekeert en niet meer meedoet. 7. Verlofdagen voor oudere werknemers moeten (gedeeltelijk) worden vervangen door maatschappelijke activiteiten of vrijwilligerswerk.

6 KBO Wanroij: actief ouder worden (5) 8. Ouderen wonen doorgaans veel langer in hun woonplaats dan jongeren; zij zijn in veel sterkere mate politiek geïnteresseerd dan andere leeftijdscategorieën en brengen veel ervaring en inzichten mee. Hoe kan het dan zijn dat de politieke invloed voor deze groep beperkt is?

7 KBO Wanroij: actief ouder worden (6) 9. Het aanbod aan sociaal-culturele activiteiten is onvoldoende afgestemd op de behoeften van senioren.

8 1. Levensverwachting en beïnvloeding van de levensverwachting: op naar de 125 jaar? Levensverwachting (schema 1 en 2) Medische ontwikkeling en stijging van leeftijd (schema 3) Leefwijze en levensverwachting (schema 4) 2 gezichten (Bronnen: CBS; Eurostat; NVVD)

9 Waar wordt het mee geassocieerd? Met Anti Age?

10 Waar wordt het mee geassocieerd? Met Pro Age?

11 Levensverwachting (1) Resterende levensjaren bij bereiken van 65 jaar , , , tot 100 (1,4 maand/jaar // 2,5 maand/jaar) Schema1

12 Levensverwachting (2) Levensverwachting Sterftecijfer Schema 2

13 Medische ontwikkeling en stijging levensverwachting Reductie kanker (%) Toename levensverwachting (mnd) man vrouw Schema 3

14 Leefwijze en levensverwachting Kans (%) Van 98 naar 99 jaar Schema 4

15 Burgerlijke staat per leeftijdscategorie (%) weduwe/weduwnaar samenwonend gescheiden nooit gehuwd gehuwd

16 Gemiddeld aantal kinderen per leeftijdscategorie (%) aantal kinderen 3,72 1,97 2,

17 2. Levensverwachting en pensioenleeftijd Ontwikkeling pensioenleeftijd vs levensverwachting Pensioenleeftijd Levensverwachting * * (m: 78; vr. 82) : bij 65 jaar: 17,4 resp. 20,5 Schema 5

18 3. Beter een goede buur dan een (ver) familielid) (Bron: Belgian Ageing Studies) Burgerlijke staat (schema 6) Gezinssamenstelling (schema 7) Burenhulp vs familiehulp (schema 8)

19 3. Beter een goede buur dan een (ver) familielid Op wie een beroep doen voor tijdelijke hulp Partner Dochter/zoon Familielid Buren / Schema 8

20 4. Mantelzorg: nodig en beschikbaar (1) Mantelzorg is nodig vanwege: Gezondheid (schema 9) Maatschappelijke deelname Langdurige beperkingen (schema 10) (

21 Mantelzorg en opvang kinderen per leeftijdscategorie (percentage ja ) Mantelzorg Leeftijdscategorie jr jr 80 jr Opvang van kleine kinderen Het helpen of verzorgen van hulpbehoevende familieleden, kennissen, buren

22 Gezondheid 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 64% 57% 50% 24% 41% 35% 7% 9% 29% % goede gezondheid behoefte aan vertrouwd persoon en raadgever mijn gezondheid beperkt mijn sociale contacten Schema 9

23 4. Mantelzorg: nodig en beschikbaar Langdurige beperkingen a.g.v. gezondheid Tillen zware voorwerpen Minder inspannende activiteiten kunnen doen Heuvel en trappen lopen Buigen en bukken Blokje omlopen Eten, aankleden e.d Huishoudelijk werk schema 10

24 4. Mantelzorg: nodig en beschikbaar (2) Afname mantelzorg door: Gezinssamenstelling Gezinsverhoudingen Verschillende levensverwachtingen mannen en vrouwen Langere participatie op de arbeidsmarkt 34 % van de 60-plussers verricht mantelzorg.

25 5. Verhuizen: wens, noodzaak en mogelijkheid Tevredenheid woning (schema 11) Verhuizen naar (schema 12) Wat mis je in de wijk (schema 13)

26 5. Verhuizen: wens, noodzaak en mogelijkheid Tevredenheid woning 96% 98% 99% % 15% 17% Tevreden over mijn huidige woning Overweeg binnen 1 jaar te verhuizen Schema 11

27 5. Verhuizen: wens, noodzaak en mogelijkheid Verhuizen naar Schema 12

28 5. Verhuizen: wens, noodzaak en mogelijkheid Wat mis je in de wijk, buurt, dorp?top 5 Gem Openbare toiletten Mobiele winkel Openbaar vervoer Postkantoor Oversteekplaatsen Schema 13

29 6/7. Actieve en inactieve ouderdom (1) Mentale en sociale beleving van ouderdom Invulling van de derde levensfase

30 Het behoud en versterking van de mentale vermogens

31 Het behoud en versterking van de mentale vermogens

32 6/7. Actieve en inactieve ouderdom (2) Voorbeeld Vrijwilligerswerk per leeftijdscategorie (%) Nu vrijwilligerswerk doen 6 Misschien in komende jaren doen Zeker in komende jaren doen 80+

33 6/7. Actieve en inactieve ouderdom (3) Voorwaarden tot deelname vrijwilligerswerk Bekendheid met vrijwilligerswerk Aansluiting vrijwilligerswerk op persoonlijke kwaliteiten Kortdurend, projectmatig vrijwilligerswerk Bekendheid vergroten door Ouderdomsverlofdagen omzetten in dagen voor maatschappelijke activiteiten, w.o. buurtactiviteiten.

34 8. Senioren: Interesse in beleid en politiekbestuurlijke activiteiten Politieke belangstelling > 80 jaar: 35 % Politieke deelname: 2 %? Invloed op beleid maatschappelijke instanties (schema 17)

35 Invloed op beleid maatschappelijke instanties beleid t.a.v. wijkinrichting beleid ouderenorganisaties beleid thuiszorginstellingen beleid zorginstanties beleid gemeentelijke adviesraden gemeentebeleid algemeen beleid woningstichting Schema 17

36 9. Kunst en cultuur: belangstelling en deelname Redenen voor grotere belangstelling dan deelname: Prijskaartje Vervoer naar activiteit Reserveren Inhoudelijk aanbod Avonduren

37 Dank voor uw aandacht!