INHOUD. Haringvisserij Noorwegen, Atlantische Oceaan

Transcriptie

1 jaarrapport 2017

2 INHOUD inhoud... pag NTRODUCTIE... pag hoe WE WERKEN... pag activiteiten... pag resultaten... pag organisatie... pag 17 Haringvisserij Noorwegen, Atlantische Oceaan 02 03

3 1. INTRODUCTIE De Good Fish Foundation heeft als motto Good Fish, Good Life. We houden van vis en andere zeevruchten en wij willen eraan bijdragen dat ieder kan blijven genieten van deze gezonde bron van eiwitten. Good Fish Foundation is een jonge organisatie en wij zijn trots op wat ons team in die paar jaar bereikt heeft. In 2017 hebben we opnieuw onze grenzen verlegd: we zijn nieuwe en aangegaan, hebben ons werkveld verbreed en nieuwe duurzaamheidscomponenten toegevoegd aan onze beoordelingsmethode en ons team is gegroeid. Ook hebben we keihard gewerkt om de markt voor duurzaam gevangen of gekweekte vis te vergroten en hebben wij de keuzes voor duurzame vis voor consument, horeca en handel inzichtelijker gemaakt. We hebben veel werk verzet om de waardering voor en vraag naar ondergewaardeerde soorten binnen een visserij (bijvangst) te verhogen. Waarom is dit belangrijk? Een goede vraag en prijs voor bijvangstsoorten levert de visser een betere prijs per vangst op en dat maakt het mogelijk om selectiever te vissen zonder in inkomen achteruit te gaan. Christine Absil, Maud Veraar en Margreet van Vilsteren Directieteam Good Fish Foundation Foto: Margreet van Vilsteren, Christine Absil, Maud Veraar 04 05

4 2. HOE WE WERKEN Good Fish Foundation werkt samen met NGO s en ondernemers om de transitie naar duurzame vis in de gehele keten te versnellen. Wij richten ons op het vergroten van de markt naar duurzame vis door consumenten en bedrijven te helpen verantwoorde, op goede informatie gebaseerde keuzes te maken. De VISwijzer is daarbij een belangrijk instrument voor de consument. Een goede VIS is gevangen of geproduceerd op een duurzame manier, traceerbaar, legaal en eerlijk. Door samen te werken met alle partijen in de markt (detailhandel, groothandel, vishandelaren, visleveranciers en restaurants) stimuleert Good Fish Foundation de vraag naar duurzame vis. Door trainingen en bewustwordingscampagnes zullen partijen bewuster en kritischer worden op het moment dat ze vis inkopen. Wij zijn er van overtuigd dat het noodzakelijk is om niet alleen in Nederland maar wereldwijd, zoveel mogelijk marktpartijen en consumenten te bereiken. Daarom werken wij samen met organisaties over de hele wereld om onze invloed en gezamenlijke capaciteit zo effectief mogelijk te benutten. Beleid en beheer heeft een belangrijke rol in het verduurzamen van de visketen. Een belangrijke onderdeel van ons werk is dan ook het adviseren van de Europese Commissie en Europese lidstaten. GFF directeur Christine Absil is vice-voorzitter van het uitvoerend comité van de Visserij Markt Adviesraad. GFF directeur Margreet van Vilsteren is lid van het uitvoerend comité Aquacultuur Adviesraad. VISwijzer Good Fish Foundation beoordeelt vissen, schaal- en schelpdieren die in Nederland en Belgie te koop zijn op duurzaamheid en plaatst dit in de VISwijzer. Zij hebben in de VISwijzer een groene, oranje of rode kleur gekregen. De VISwijzer geeft advies welke vis je wel kan eten en welke je beter kan laten staan. In 2017 hebben we aan onze beoordelingsmethode een component voor onderbenutte soorten toegevoegd: de Bijvangstwijzer. Dit zijn soorten die onbedoeld bijvangst zijn en weinig gewaardeerd worden. De VISwijzer ondersteunt ook de marktvraag naar onafhankelijke certificeringsprogramma s als MSC en ASC met aparte categorie op de wijzer. MSC en ASC controleren een product op duurzaamheid in het hele traject tot aan het bord. Naar verwachting kan wereldwijd maximaal 15 tot 20% van de visvangst en viskweek onafhankelijk gecertificeerd worden omdat o.a. de kosten voor certificering kleinschalige visserijen in minder ontwikkelde landen te hoog zijn om in te stappen. Bovendien is certificering minder geschikt voor sectoren zoals catering en horeca waarin vraag is naar een uitgebreid soortaanbod. Hierdoor zijn de VISwijzer en visserij verbeterprogramma s nodig om de overige 80% te verduurzamen. Hier kan veel winst voor natuur, milieu en op sociaal vlak behaald worden. Dit is dan ook het gebied waar Good Fish Foundation actief is. Door met alle partijen samen te werken kan GFF vraag en aanbod met elkaar verbinden. 07

5 3. ACTIVITEITEN 2017 Update Internationale database Viswijzer Het advies op de VISwijzer en onze aanbevelingen voor detailhandel en horeca zijn gebaseerd op een database met meer dan 2500 visbeoordelingen, die zijn uitgevoerd volgens de Common Methodology for wild capture fisheries en de Common Methodology for aquaculture. Good Fish Foundation is mede-eigenaar van deze methode samen met WWF Europa. Toegang tot de database is beperkt tot de WWF kantoren en GFF. De beoordelingen worden geregeld vernieuwd (afhankelijk van de soort ieder jaar tot eens in de 4 jaar) door een team ervaren marien ecologen en visserijbiologen. Ook in 2017 was GFF onderdeel van dit internationale team. Goede VIS in de supermarkt Het aandeel duurzame vis in de Nederlandse supermarkten is groot. Dat is in belangrijke mate te danken aan de gezamenlijke inzet van de Good Fish Foundation, MSC, ASC en WWF. Gezamenlijk stimuleren we de sector om te komen tot 100% onafhankelijk gecertificeerde producten of een goed alternatief. We werkten al samen met PLUS Retail, Detailresult Groep N.V. (Dekamarkt en Dirk) en Jumbo aan de verduurzaming van hun assortiment. Dit jaar is daar Landmarkt bijgekomen. Landmarkt is door onze samenwerking de eerste supermarkt en visdetailhandel van Nederland geworden die bij alle visproducten in de winkel stoplichtkleuren van de VISwijzer toont. Niet alleen de groene, maar ook de rode indicatie. Landmarkt heeft door haar versformule veel weg van een viswinkel: het visassortiment is zeer divers en uitgebreid. Good Fish Foundation hoopt dan ook dat de transparante opzet van Landmarkt ook andere visdetaillisten inspireert. Uit onderzoek gedaan in samenwerking met de wetenschapswinkel blijkt namelijk dat viswinkels in Nederland nog ver achterlopen bij de supermarkten als het gaat om duurzaamheidsinformatie bij de visproducten. En dat terwijl de visdetailhandel veel kan bijdragen aan gezonde zeeën en oceanen, omdat er meer vis bij de visboer wordt verkocht dan bij supermarkten. advies op de Bijvangstwijzer van Good Fish Foundation, onder de aandacht te brengen van hun klanten en projecten ter bevordering van een MSC label voor bijvangstsoorten en verbetering van vistechnieken te ondersteunen. Dit werd gevierd met een bijvangstproeverij in Amstelveen. TV-kok Yvette van Boven kwam daar schar-kibbeling bakken. Bovendien besteedde zij in Koken met van Boven aandacht aan onze bijvangstactie met een mooi recept voor een bijvangstvispotje. Vanaf 25 september ligt er daadwerkelijk kant en klare bijvangstvis in alle PLUS supermarkten en Deka- Markt supermarkten: wijtingfilet, een heerlijke ovenschotel met scharfilet en gerookte schelvisfilet. Bijvangstwijzer promotiecampagne In december 2016 lanceerde Good Fish Foundation de Bijvangstwijzer en startte een promotiecampagne voor het eten van onderbenutte vis uit de Noordzee. Op de Noordzeebodem zwemmen allerlei vissoorten door elkaar heen. Wat vissers naast de doelsoorten tong en schol vangen wordt bijvangst genoemd. Het idee achter de campagne: als de vraag naar en prijs van deze nu nog onbekendere soorten omhoog gaat, hoeft er minder intensief op tong en schol gevist te worden, wordt het milieu gespaard en hoeft de visser niet in inkomen achteruit te gaan. De campagne creëerde niet alleen veel media-aandacht met onder andere een item in De Wereld Draait Door in februari 2017 dat 1,2 miljoen kijkers trok, het leidde zelfs tot kamervragen waarin staatssecretaris Martijn van Dam zijn vertrouwen uitsprak in onze organisatie. Good Fish Foundation is trots op de samenwerking met het Ministerie van Economische zaken, die de bijvangstactiviteiten van onze stichting mogelijk heeft maakt. Bijvangst productielijn in 350 supermarkten Bijvangst in het schap De supermarkten PLUS, DekaMarkt en Landmarkt onderschreven in juni gezamenlijk de ambitie om onderbenutte vangst uit MSC visserij, met positief 08 09

6 >>> ACTIVITEITEN 2017 Horecaprogramma Chefs voor Goede VIS en groothandel keukem van bluespoon amsterdam In de horeca staat nog steeds te vaak niet-duurzame vis op de kaart. Daarom heeft Good Fish Foundation in 2017 een programma opgezet speciaal voor de restaurants en hun toeleveranciers. Met dit project willen we koks de kennis geven om de keuze voor duurzame vis en zeevruchten te kunnen maken. We hopen daarmee ook het aanbod in de groothandel te verduurzamen. Deelnemende restaurants zijn te vinden op de VISwijzer app en op onze website. Jan van As en Sligro zijn vanuit de toeleveranciers betrokken bij dit project. Daarnaast is samengewerkt met Green Leisure, de keurmeesters van Greenkey: het duurzaamheidskeurmerk voor de toerisme- en recreatiebranche. In 2017 zijn 500 restaurants benaderd en is gestart met het actief werven van ambassadeurs voor het horecaprogramma. Chefs die zelf goede vis op de kaart zetten en die zich actief inzetten om collega s en visleveranciers ook de transitie naar duurzame vis te laten maken. Inmiddels hebben zich de volgende mensen aan ons programma verbonden: Bart van Olphen, Yvette van Boven, Markt Horsten, Sander Bierenbroodspot, Sico de Moël, John Spruijt en Bas Cloo. Europese samenwerking NGO s Geïnspireerd door resultaten die samenwerking tussen NGO s in Amerika en wereldwijd eerder opleverde, heeft GFF de European Sustainable Seafood Alliance (ESSA) opgericht. ESSA is een platform voor onafhankelijke seafood initiatieven in Europa. Het platform levert nationale organisaties een internationaal bereik. Daarnaast biedt het de NGO s de kans om effectiever en efficiënter te werken door onderling kennis en expertise te delen. launch bycatch singles diner good fish dish met makreel Op dit moment is ESSA een programma van GFF dat de mogelijkheid in zich heeft om op termijn als zelfstandige organisatie verder te gaan. Inmiddels hebben organisaties uit Portugal, Frankrijk en Bulgarije zich al aangesloten bij ESSA. Global Seafood Ratings Alliance Over de hele wereld bestaan organisaties met een viswijzer. Ze werken, net als wij, aan het vergroten van de vraag naar duurzame vis. Dit brengt een beweging op gang. Er gaat in de visindustrie steeds meer milieuvriendelijker gevangen en gekweekte vis om. Door samen te werken kunnen de organisaties een grotere impact bereiken. Good Fish Foundation heeft daarom samen met zusterorganisaties een coalitie van viswijzers opgericht. De Global Seafood Ratings Alliance (GSRA). Al op vijf continenten wordt de GSRA vertegenwoordigd! Zo kunnen we ons richten op het verbeteren van de hele visketen. Ook als die keten door meerdere landen loopt. 11

7 ACTIVITEITEN 2017 Illegale vis Illegaal gevangen vis kan ondanks regelgeving nog steeds de Europese markt op komen. Dat komt door zwakke plekken in de invoercontroles. Dit blijkt uit een analyse van de samenwerkende milieuorganisaties de Environmental Justice Foundation, Oceana, The Pew Charitable Trusts en WWF. Good Fish Foundation werkte in 2017 met deze organisaties samen aan het bestrijden van illegale visserij, waarbij wij ons richtten op de implementatie van de IUU-richtlijnen in Nederland. IUU staat voor Illegal, Unreported and Unregulated. Belangrijk, want Nederland is een grote importeur van vis, vaak uit landen waar veel illegale visserij en moderne slavernij de orde van de dag zijn. Paling Paling is op de rode lijst van IUCN gekwalificeerd als ernstig bedreigd en paling staat in het VISwijzer stoplicht systeem dan ook op rood ( vermijden ). De palingsector staat onder druk en is aan de slag gegaan met herstelmaatregelingen. In 2017 is Good Fish Foundation een samenwerking aangegaan met DUPAN om te zoeken naar gezamenlijke standpunten om te komen tot effectieve herstelmaatregelen. Daarnaast zijn we op internationaal niveau de samenwerking aangegaan met de Sustainable Eel Group (gevestigd in het Verenigd Koninkrijk). We hebben kritisch geadviseerd bij het opzetten van een keurmerk voor verantwoord geproduceerde paling. Daarnaast ondersteunen we hun werk om de illegale handel in glasaal van Europa naar Azië aan te pakken. Volgens schattingen van Europol gaat het jaarlijks om minstens 100 ton glasaal, een enorme bedreiging voor de paling. In Nederland werken we samen met natuur- en milieuorganisaties in het Aalherstel platform. In Europa werken we samen met Seas At Risk, de Brusselse coalitie van onafhankelijke organisaties op het gebied van zee en vis. De invasieve Rivierkreeft bestrijden De Amerikaanse rivierkreeft verovert het Nederlandse oppervlaktewater en begint een ware plaag te worden. Middels kennisuitwisseling willen wij de vraag beantwoorden of je de kreeft nu wel of niet moet opeten om de Nederlandse natuur een handje te helpen. Kan die exoot uit de sloot met een gerust hart op je brood? Good Fish Foundation heeft het initiatief genomen om alle belanghebbenden, zoals de binnenvissers, waterbeheerders, landeigenaren, sportvisserij, kennisinstellingen en natuurorganisaties bij elkaar te brengen in het Kennisplatform Rivierkreeft om gezamenlijk inzichtelijk te krijgen hoe groot het probleem is en wat mogelijke oplossingen zouden kunnen zijn. Op rivierkreeft.nl is meer over het project en de Rivierkreeftwijzer te vinden

8 4. RESULTATEN Een goed onderhouden database met meer dan 2500 visserijen aquacultuur beoordelingen als basis voor de VISwijzer. 550 Restaurants hebben zich aangesloten bij horecaprogramma Chefs voor Goede VIS. 65% van de Nederlandse retailers heeft zich verbonden aan de Viswijzer of zich gecommitteerd aan volledige certificering van hun visproducten. Als eerste supermarkt in Nederland toont Landmarkt bij alle visproducten de stoplichtkleuren van de VISwijzer. Vanaf 25 september ligt er kant en klare bijvangstvis in de schappen van Plus en Dekamarkt. Oprichting van de European Sustainable Seafood Alliance. Oprichting van het platform Rivierkreeft. Oprichting van de Global Seafood Ratings Alliance (GSRA). 5 vooraanstaande chefs hebben zich als ambassadeur aan ons horecaprogramma verbonden. Presentatie van Christine Absil bij het Europees Parlement, tijdens de hoorzitting Communication about Sustainable Seafood. Een succesvolle mediacampagne om onderbenutte vis uit de Noordzee te promoten. De deskundigen van Good Fish Foundation verschenen geregeld in consumentenprogramma s op tv. Daarnaast hebben we o.a. bijgedragen aan het boek Zin en Onzin in de Supermarkt (Loethe Olthuis, 2017) en het boek Voer (Sandra van Kampen en Youetta Visser). In totaal bereikten wij bijna 40 miljoen mensen, gelijk aan een PR waarde van meer dan 1,5 miljoen euro

9 5. ORGANISATIE Good Fish Foundation wordt geleid door de oprichters, Christine Absil, Maud Veraar en Margreet van Vilsteren die meerdere functies bekleden op zowel beleidsmatige, financiële, strategische en organisatorische vlakken. Main Funders GFF heeft een Raad van Toezicht als toezichthoudend orgaan dat meekijkt of de gestelde doelen van het beleid en de strategie efficiënt worden nagestreefd. Daarnaast is er een Raad van Advies met leden uit de vissector, wetenschap, journalistiek en marketing, die kennis en advies levert over alle aspecten van werk van Good Fish Foundation. Het team van de Good Fish Foundation is ook in 2017 gegroeid. In 2017 hebben we 9 mensen in dienst. Naast ambassadeurchefs helpen ook enkele vaste vrijwilligers, en junior onderzoekers op trainee basis onze organisatie. Jaarlijks bieden wij bovendien plaats aan 3 Master studenten. De Good Fish Foundation is opgericht eind In 2017 was euro begroot en is euro aan baten gerealiseerd met een positief resultaat van euro. GFF heeft voor 2018 een begroting van euro en groeit naar een budget tussen de euro en 1 miljoen euro in RETAIL & WHOLE SALE PARTNERS Europese Unie, Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij Partners & Lidmaatschappen Seas At Risk Global Seafood Ratings Alliance Conservation Alliance for Seafood Solutions IUU Coalition (EJF, WWF, PEW, Oceana) Aalherstelgroep Nederland Markets Advisory Council Christine Absil, vice voorzitter Aquaculture Advisory Council Margreet van Vilsteren, bestuurslid Stichting De Noordzee partner Monterey Bay Aquarium partner Mr. Good Fish (France) partner Sciaena (Portugal) partner Bulgarian Biodiversity Foundation partner WWF Duitsland WWF NL/MSC NL/ASC NL RAVON Green Leisure netviswerk Wageningen Universiteit Dupan PLUS partner (retail) Detailresult partner (retail) Landmarkt partner (retail) Jan van As partner (groothandel) SLIGRO partner (groothandel) 16 17

10 yvette van boven en elles band (Deka) met team good fish foundation 18 19

11 Good fish foundation KERKEWIJK EH VEENENDAAL the netherlands t.: E: