Jij & je geest: weg met het perfectionisme en zeg eens NEE

Transcriptie

1 Hoofdstuk 4 Jij & je geest: weg met het perfectionisme en zeg eens NEE Hoe is het gegaan de afgelopen drie weken? We hebben de focus gelegd op ons lichaam. De basis. Bij stress komen er allerlei stofjes vrij in jouw lichaam, waardoor jij je slecht gaat voelen. Je kunt je niet meer concentreren, je wordt cynisch en je krijgt misschien last van hyperventilatie, hartkloppingen, buikpijn of hoofdpijn. Door gezond te eten, goed te slapen, voldoende te bewegen, de natuur op te zoeken en te lachen zorg jij er weer voor dat de stofjes in jouw lichaam ook weer tot rust komen. De komende drie weken gaan we een stapje verder: we gaan werken met jouw geest. Je zult zien dat je jouw gedachten onder controle kunt houden en dat je bewust kunt kiezen voor jouw eigen geluk. Ben je er klaar voor? Let's go. Week 4 - Jij & je geest: Weg met perfectionisme en zeg eens NEE Mensen die veel stress hebben, hebben vaak één ding sowieso gemeen: ze neigen naar perfectionisme. Ze vinden dat ze alles alleen moeten kunnen. Hulp vragen doen ze liever niet. Als ze kritiek krijgen, vrezen ze gelijk het ergste (zoals ruzie of ontslag). En ze willen op elk vlak in hun leven goed presteren: als collega, werknemer, vriend/vriendin, partner of ouder. Perfectionisme kan je ver brengen. Ik vind het zelf bijvoorbeeld heel fijn om mijn trainingen en websites goed in elkaar te zetten. Een foto een centimeter naar boven plaatsen? Ja! Als dat mooier uitziet, dan doe ik dat graag. Daar word ik blij van en ik weet dat het voor mijn klanten ook fijn is als alles er mooi uitziet. Toch zit er ook een keerzijde aan perfectionisme. Zoals met alle karaktereigenschappen: als je het te ver doordrijft, kan het tégen je gaan werken. Dan krijg je te hoge verwachtingen van jezelf. Je moet áltijd presteren. Je moet altijd vrolijk zijn. Je moet altijd voor iedereen klaarstaan. En je mag geen nee zeggen. Herkenbaar? Deze torenhoge verwachtingen van jezelf leiden tot heel veel stress (of dus tot een complete burn-out). Tijd dus om dit gedrag aan te pakken en om in te zien dat niemand perfect is, ook jij niet. En ik zou zeggen: gelukkig maar!!

2 Stel niet te hoge eisen aan jezelf Niet alleen voor jezelf is het leuker als jij losser wordt in je eisen. Ook voor jouw omgeving is dit een stuk prettiger. Wat gebeurt er als jij alleen mensen om jou heen hebt die perfectionistisch zijn? Je gaat denken dat jij ook alles perfect moet doen je gaat op je tenen lopen je voelt je minderwaardig of een regelrechte mislukkeling Waarom lukt het anderen allemaal wel en mij niet?! Maar wat gebeurt er als een vriendin eerlijk ervoor uitkomt dat ze het ook niet allemaal aankan? Dat ze ook worstelt met haar werk/privé balans? Dat ze de afgelopen week stikchagrijnig was? Dan vind je herkenning en troost. En je realiseert je dat niemand alles perfect kan doen. Kortom: als jij toegeeft dat je niet alles kan, is dat een stuk fijner voor jouw omgeving. Zo kunnen jouw vrienden ook hun ware aard laten zien. En zo kunnen jullie troost en comfort zoeken bij elkaar. Nog niet overtuigd? Nog een reden: uiteindelijk word je er heel chagrijnig van als je maar blijft proberen om perfectionistisch te zijn. Want: dit lukt je niet. Nooit. Never. Ok, misschien houd je het wel eventjes vol. Maar niet jaren achter elkaar. Je zult nu eenmaal keuzes moeten maken. Wil je een perfecte carrière? Dan heb je misschien geen perfecte relatie of een perfect huishouden. Het gaat juist om die balans. Heb het lef om sommige zaken even op een laag pitje te zetten. Of om alles op 80% te doen in plaats van op 100%. Alle ballen in de lucht houden lukt alleen als je die ballen (of kegels ;)) niet al te zwaar en groot maakt. Dus was jouw mantra voorheen: ik moet alles perfect doen? Verander dit dan: Gelukkig hoef ik niet perfect te zijn. Ik ben goed genoeg! Ben je nu trouwens bang dat je nooit succes zult hebben als je niet perfect werk aflevert? Nergens voor nodig. De Amerikaanse bestseller-schrijfster Elizabeth Gilbert, die ruim tien miljoen exemplaren verkocht van Eat pray love bewijst het tegendeel. In Volkskrant Magazine onthulde ze dat zij totaal niet perfectionistisch is. Ik werk hard en daarna is het ook goed genoeg, zegt ze. Perfectionisme kan je alleen maar weerhouden van allerlei leuke zaken: zoals je werk naar buiten brengen als je kunstenaar of schrijver bent. Dat los leven, heeft ze geleerd van haar moeder. Die zei altijd: Done is better than perfect. Tuurlijk, een portie discipline is nodig om dingen te bereiken. Maar perfectionisme kan je uiteindelijk verlammen. Precies wat je niet wilt. Je kunt dus beter bouwen aan je zelfvertrouwen, aan je zelfverzekerdheid. Daar bereik je uiteindelijk meer mee, aldus Gilbert.

3 Durf nee te zeggen Nog een probleem waar veel mensen met stress en burn-out tegenaan lopen: ze vinden het heel erg moeilijk om nee te zeggen. Het zijn slechts drie kleine lettertjes. Maar o wat kunnen ze soms lastig zijn om uit te spreken! Nee Toch is het heel belangrijk dat je leert om nee te zeggen. Zeker als jij een veeleisende baas hebt. (Of veeleisende vrienden, ouders, schoonouders, kinderen etc). Waarom vinden we het vaak zo lastig om nee te zeggen? Vaak is dit omdat we anderen niet willen teleurstellen. We vinden dat we altijd voor anderen moeten klaarstaan. Want stel je voor wat er zal gebeuren als we nee zeggen tegen iemand. Misschien wordt de ander wel kwaad? Misschien is hij/ zij heel teleurgesteld in ons? Misschien worden we verlaten? Worden we ontslagen? Misschien blijven we eenzaam achter in een hutje op de hei? Kortom: allemaal angsten waardoor we geen nee durven te zeggen. Maar is het wel echt zo dat mensen jou direct verlaten als jij nee zegt? Natuurlijk niet! Mensen zijn blij als jij eerlijk tegen ze bent, als jij jouw grenzen durft aan te geven. Op die manier zullen zij ook steeds meer leren om hun eigen grenzen aan te geven. En ja, natuurlijk zullen mensen teleurgesteld zijn als je hun verzoek afwijst. Maar dat is toch niet het einde van de wereld? Jouw gezondheid staat voorop. En jij bent de enige die jouw eigen grenzen kan aangeven. Andere mensen hebben er geen idee van welke taken er nog meer op jouw bordje liggen. En de mensen die toch weggaan? Die er echt niet tegenkunnen dat jij een keer nee tegen ze zegt? Bedenk dat dit ook niet de mensen zijn met wie jij een diepe verbintenis zou moeten willen aangaan. Nee zeggen op je werk is misschien een lastiger punt. Veel mensen durven geen nee te zeggen uit angst voor ontslag. Of - als je ZZP er bent uit angst dat je geen opdrachten meer zult krijgen. Angst voor geldtekort kan er uiteindelijk voor zorgen dat je maar blijft doorgaan en doorgaan en doorgaan. Totdat je lichamelijk zo ziek bent dat je helemaal niet meer kunt werken. Ook hierbij blijft het dus belangrijk om goed naar jouw eigen lichaam te luisteren. Stel je grenzen en neem niet alle opdrachten lukraak aan. Zeker voor ZZP ers is het in dit geval goed om je financiële situatie eens goed op een rijtje te zetten. Veel mensen zijn bang om dit te doen en steken liever hun kop in het zand. Want het kan best eng zijn om precies te weten hoeveel er inkomt en weer uitgaat! Toch geeft zo n overzicht een gevoel van controle en kan het heel verhelderend werken. Hoeveel heb je daadwerkelijk nodig per maand om rond te kunnen komen? Op welke zaken kun je bezuinigen? Zijn er andere oplossingen te bedenken waardoor je iets minder kan werken en meer tijd kan nemen om jouw lichaam rust te gunnen?

4 Hoe zeg je goed nee? Heb je besloten om nee te gaan zeggen tegen iemand? Good for you! Dan nu de tip hoe je dit het beste aanpakt: Leg niet teveel uit waarom je nee zegt. Kort en bondig nee zeggen dus. Dat is een heel belangrijke regel. Want: hoe minder uitleg jij geeft, hoe minder ruimte je de ander geeft om met jou te onderhandelen. Slechts 1 argument is dus genoeg, zoals Ik heb er geen tijd voor, of ik heb al een afspraak. Wring jezelf niet in allerlei bochten en excuses om maar te bewijzen waarom je precies nee zegt. Dit komt op anderen juist zwakker over en ze zullen sneller met je in discussie gaan. Een zin die je zou kunnen gebruiken is : daar heb ik geen zin in. Of nog sterker: Ik wil niet. Psychotherapeute Ulrike Dahm legt in haar boek Durf nee te zeggen uit waarom deze laatste een goede zin is. Deze zin brengt je in je kracht, zegt ze. Als je zegt Ik wil niet, dan neem je verantwoordelijkheid voor jouw beslissing. Ook al kan deze beslissing negatieve gevolgen hebben. Andere mensen weten op deze manier tenminste wel waar ze aan toe zijn. Bovendien, zegt Dahm, betekent ik kan niet in de meeste gevallen eigenlijk ik wil niet. Je kunt niet, omdat je iets anders belangrijkers vindt om te doen. En ja, er is zeker veel moed voor nodig om deze zin uit te spreken! In het boek 'Liever slordig gelukkig dan perfect gestrest' staan de volgende praktische tips om nee te zeggen: * Luister naar wat de ander vraagt. Zeg dan dat je erover na moet denken. Daardoor laat je zien dat je het verzoek serieus neemt en er goed over nadenkt. En zeg dan, na rijp beraad, nee. * Zeg: Het komt nu jammer genoeg niet uit en ik kan ook nog niet inschatten wanneer ik wel tijd heb. * Zeg gewoon nee, zonder verdere uitleg of excuses.

5 Nee zeggen tegen je baas En nee zeggen op je werk dan? Want daar kun je toch moeilijk aankomen met 'Nee, ik heb geen zin'. Hier geeft Intermediair een aantal handige tips voor, in het artikel Nee zeggen tegen je baas. : * Leer nee zeggen door ja te zeggen. Maar dan wel onder de juiste condities. Zoals: Ja, ik kan dat best voor je doen, maar over een week. Houd dan wel vol Als iemand door blijft zeuren, kun je zeggen: Ik snap dat het vervelend voor je is, maar ik kan je nu niet helpen. Het wordt volgende week. Dit is minder eng dan botweg nee zeggen. Je moet daarvoor wel eerst goed op een rijtje hebben hoeveel werk je precies hebt liggen. * Je hoeft ook niet altijd direct met een antwoord te komen. Je kunt tijd kopen. Zeg bijvoorbeeld Ik wil er even over nadenken of ik dit project er wel bij kan hebben. Is het oké als ik je dit morgen laat weten? * Toon ook begrip voor de ander en denk na over alternatieve oplossingen. Ik snap dat het vervelend is dat ik dit project niet kan doen. Ik zoek graag samen met je naar een haalbare oplossing. Alles is in ieder geval beter dan ja zeggen en nee doen. Dan kom je namelijk onbetrouwbaar over en worden mensen boos. Dat kost allemaal een hoop tijd en energie. Door altijd ja te zeggen, schep je bovendien allerlei verwachtingen, waar je vervolgens weer aan moet voldoen Werk dus aan je kracht om nee te zeggen! Je hebt in de afgelopen jaren al vaak genoeg ja gezegd tegen mensen, dus vanaf nu is het tijd om jouw eigen grenzen te gaan stellen en zelf aan het roer te gaan staan van jouw leven.