Gemeente Bunschoten. Woningmarktonderzoek oktober 2015

Transcriptie

1 Gemeente Bunschoten Woningmarktonderzoek oktober 2015

2 DATUM 20 oktober 2015 TITEL Woningmarktonderzoek 2015 ONDERTITEL OPDRACHTGEVER AUTEUR(S) Gemeente Bunschoten Pim Tiggeloven Theo van der Waals Boulevard Heuvelink KT Arnhem Postbus BD Arnhem (026) BTW NL B01 IBAN NL95RABO KVK PROJECTNUMMER

3

4 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding Werkwijze Werkwijze 2 2 Demografische ontwikkelingen en woningbehoefte Terugblik Migratiebewegingen Toekomstige woningbehoefte Samenstelling woningvoorraad Toekomstige behoefte sociale huur Verkoopgegevens Druk op de huurmarkt Wonen met zorg 13 3 Woontevredenheid Tevredenheid woning Tevredenheid woonomgeving 16 4 Verhuisgeneigdheid Verhuisgeneigdheid Verhuismotieven 19 5 Kwalitatieve woningbehoefte Woonwensen starters Woonwensen doorstromers persoonshuishoudens Woonwensen alleenstaanden Woonwensen gezinnen Locatievoorkeuren Interesse koopconstructies huurwoning Gewenste duurzaamheidsmaatregelen 29 6 Kansrijke en kwetsbare marktsegmenten Huursector Koopsector Woonwensen bij aanhoudende economische crisis Vergelijking met regionale behoefte 37 7 Wonen met zorg 39 8 Samenvatting en conclusies 41 Bijlage I: Tabellenboek 1

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding In 2015 stelt de gemeente Bunschoten haar nieuwe Woonvisie op. Sinds de vaststelling van de vorige Woonvisie ( ) is de woningmarkt sterk veranderd. Waar het vorige woningmarktonderzoek en de woonvisie nog midden in de economische en woningmarktcrisis plaatsvond, zien we nu al enige tijd een voorzichtig herstel. Het aantal woningverkopen neemt toe, nieuwbouwprojecten komen van de grond. Anderzijds blijft de hypotheekruimte voor veel mensen beperkt. Maar ook op andere fronten hebben zich ontwikkelingen voorgedaan. De nieuwe woningwet is ingevoerd, waarmee de speelruimte voor woningcorporaties sterk is ingeperkt. Verder is de nieuwe Huisvestingswet van kracht geworden en is de extramuraliseringsopgave (het langer zelfstandig wonen voor mensen met een zorgvraag) in de praktijk gebracht. Deze en andere ontwikkelingen vragen om een actueel woonbeleid voor de gemeente Bunschoten. Om tot goede beleidskeuzes te komen, is niet alleen kennis van deze landelijke trends belangrijk, maar ook een actueel beeld van de lokale woonwensen. Daarom is er in het voorjaar van 2015 een woningmarktonderzoek gehouden, waarvan deze rapportage het eindproduct is. De uitkomsten van het onderzoek bieden ons goede richtingen voor om de toekomstige opgaven voor het wonen in onze gemeente te bepalen, welke we gaan vastleggen in de nieuwe Woonvisie. 1.2 Werkwijze Statistische analyse bestaande bronnen Het eerste deel van onderzoek bestaat uit een statistische analyse van een aantal trends op de Bunschotense woningmarkt; de bevolkings- en huishoudensontwikkeling (zowel in het recente verleden als de toekomst), migratiebewegingen, de huidige woningvoorraad en een analyse van de bewegingen in zowel de koop- als huursector. Enquête onder zelfstandige huishoudens en starters Daarnaast is er een enquête onder zelfstandige huishoudens en starters in de gemeente Bunschoten gehouden. De enquête is gehouden onder zo n zelfstandige huishoudens (bestaande alle huishoudens woonachtig in Eemdijk en een aselecte steekproef van huishoudens uit onder alle huishoudens Bunschoten-Spakenburg). Daarnaast zijn alle potentiële starters in de gemeente (inwonende jongeren tussen de 18 en 30 jaar) aangeschreven om deel te nemen aan de enquête. In de enquête (die zowel via internet heeft gelopen, als telefonisch is afgenomen) is men ondervraagd over onder andere: de huidige woonsituatie, eventuele verhuisplannen en hun woonwensen. De telefonische enquête is gehouden om voldoende verhuisgeneigde huishoudens te ondervragen over hun woningvoorkeuren. Voor een representatief beeld, dat wil zeggen een betrouwbaarheid van 9 en een nauwkeurigheid van was vereist dat 250 geslaagde enquêtes onder verhuisgeneigde huishoudens werden afgenomen. Daarnaast was het belangrijk om na te gaan in hoeverre huishoudens naar tevredenheid wonen of wel iets anders willen, maar toch geen plannen hebben, bijvoorbeeld vanwege de huidige economische omstandigheden. Voor dit inzicht was een respons benodigd van 250 huishoudens (al dan niet verhuisgeneigd) Woningmarktonderzoek

6 Tabel 1.1: Gemeente Bunschoten. Respons woonwensenonderzoek onder zelfstandige huishoudens (naar kern) en starters Zelfstandige huishoudens Starters Bunschoten- Spakenburg Eemdijk aantal woonadressen Aantal aangeschreven Aantal respondenten Waarvan verhuisgeneigd % respons 18% 2 18% 7% Bron: Woonwensenonderzoek Companen (2015). In totaal hebben 581 zelfstandige huishoudens aan het onderzoek meegedaan. Hiervan waren 252 huishoudens verhuisgeneigd en 329 niet. Daarnaast hebben 140 starters aan het onderzoek meegewerkt. De respons ligt daarmee iets lager dan bij het woningbehoefteonderzoek uit 2010 (destijds 653 zelfstandige huishoudens en 327 starters als respons), maar is ruim voldoende om betrouwbare uitspraken op gemeenteniveau te doen, uitgaande van een betrouwbaarheidsniveau van 9 en nauwkeurigheid. 1.3 Werkwijze De rapportage van het woningmarktonderzoek kent de volgende opbouw: In hoofdstuk 2 worden de resultaten van de statistische analyse beschreven. Dit betekent een bondig overzicht van bestaand cijfermateriaal, zoals de bevolkingsontwikkeling en de migratiebewegingen van de laatste jaren, een overzicht van de huidige woningvoorraad en de en de ontwikkelingen op de koop- en huurwoningmarkt. Daarnaast een vooruitblik naar de toekomstige bevolkings- en woningbehoefteontwikkeling. Hoofdstuk 3 t/m 7 beschrijven de uitkomsten van de enquête die is gehouden onder zelfstandige huishoudens en potentiele starters in de gemeente. Hoofdstuk 3 geeft de tevredenheid over de huidige woning en woonomgeving weer. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de verhuisgeneigdheid en motieven om wel of niet te verhuizen. Hoofdstuk 5 gaat in op de woonwensen per doelgroep. Welke woning zoekt men en welke laat men achter? We kijken ook naar specifieke voorkeuren, zoals de interesse voor zelfbouw, het kopen van een huurwoning en wensen met betrekking tot duurzaamheid. De woonwensen voor Rengerswetering en Eemdijk worden nader uitgelicht. In hoofdstuk 6 worden de fricties op de woningmarkt in beeld gebracht. In welke marktsegmenten zit nog ruimte om woningen de komende jaren toe te voegen en waar juist niet? Hierbij zijn twee scenario s uitgewerkt; het oorspronkelijke wensbeeld (direct afgeleid uit de enquête) en een crisisscenario (uitgaande van aanhoudende economische crisis). Hoofdstuk 7 vat de belangrijkste conclusies van het onderzoek samen Woningmarktonderzoek

7 2 Demografische ontwikkelingen en woningbehoefte 2.1 Terugblik Op 1 januari 2015 woonden er ongeveer personen in de gemeente Bunschoten. De bevolkingsontwikkeling laat zien dat de afgelopen jaren de bevolking is toegenomen. Figuur 2.1: Gemeente Bunschoten. Demografische ontwikkelingen en ontwikkeling woningvoorraad * Geboorteoverschot Buitenlands migratiesaldo Bevolkingsgroei Binnenlands migratiesaldo Woningvoorraadontwikkeling *Migratiegegevens over 2014 zijn nog niet bekend Bron: CBS (2015) Het geboortecijfer in Bunschoten ligt relatief hoog vergeleken met het landelijke cijfer. In de laatste jaren zien we een lichte afname. Toch is er sprake van redelijke constante lijn. Het binnenlands migratiesaldo is over de hele periode negatief. Er vertrekken dus meer mensen dan er in Bunschoten vestigen. Het buitenlandse migratiesaldo is wel licht positief. Vooral het laatste jaar is het aantal immigranten sterk toegenomen. Hierbij gaat het vooral om arbeidsmigranten en in mindere mate om statushouders. Het hoge geboortecijfer heeft in de afgelopen jaren het vertrekoverschot gecompenseerd. Hierdoor kende de gemeente een redelijke bevolkingsgroei. De laatste jaren is de bevolking vooral toegenomen door de sterke stijging van het aantal buitenlandse vestigers en de natuurlijke aanwas. De binnenlandse migratie loopt redelijk synchroon met de woningvoorraadontwikkeling. In jaren van hoge productie (2007 t/m 2009 en 2012) loopt het vertrekoverschot terug. Door nieuwbouw toe te voegen is het gelukt om een deel van de potentiële vertrekkers binnen de gemeente te houden / vestigers aan te trekken, zij het nog op beperkte schaal. In de periode 2011 tot en met 2014 zijn er 350 woningen in de gemeente opgeleverd. Daarnaast staan er voor 2015 nog 100 woningen op de planning. Als deze woningen dit jaar daadwerkelijk opgeleverd worden, dan is de gemeente erin geslaagd om de beoogde productie van 450 woningen uit de Woonvisie van 2011 (crisis-scenario) in de gestelde termijn van vijf jaar te realiseren Woningmarktonderzoek

8 2.2 Migratiebewegingen De verhuisbewegingen zijn van grote invloed op de bevolkingsontwikkeling. Daarom zoomen we nu nader in op de migratiecijfers. Eerst werpen we een blik op de belangrijkste vestigings- en vertrekgemeenten. Tabel 2.1: Gemeente Bunschoten. Migratie van personen naar richting ( ). Vestiging Vertrek Saldo Amersfoort Baarn Eemnes Leusden Soest Utrecht Overig Utrecht Barneveld Nijkerk Putten Overig Gelderland Overig Nederland Buitenland Bron: CBS (2015) Net als bij het vorige woningmarktonderzoek uit 2010 zien we nog altijd een sterke uitstroom vanuit Bunschoten naar Amersfoort. Marktkenners geven aan dat Vathorst en Nieuwland nog steeds belangrijke alternatieven zijn voor jonge stellen die niet direct aan een (betaalbare) woning in Bunschoten kunnen komen. Verder zien we een vertrekoverschot met Baarn (in 2010 was er nog sprake van een vestigingsoverschot met deze gemeente). Het vertrekoverschot naar de gemeente Nijkerk is ten opzichte van het onderzoek uit 2010 verder toegenomen. Vervolgens kijken we naar welke leeftijdsgroepen per saldo de gemeente verlaten en binnenkomen. Figuur 2.2: Gemeente Bunschoten. Vestiging en vertrek naar leeftijdscategorie ( ) Bron: CBS (2015) In het vorige woningmarktonderzoek zagen we dat in de jaren er sprake was van een vestigingsoverschot van gezinnen (0-14 jarigen en jarigen). Vanaf 2010 zien we weer een Woningmarktonderzoek

9 vertrekoverschot onder met name de 25 tot 49 jarigen (vaak 1+2 persoonshuishoudens). Dit houdt mogelijk verband met de afgenomen woningproductie sinds 2010 (zie figuur 2.1). De afgelopen jaren was er nog wel een licht vestigingsoverschot van 0-14 jarigen. Dit duidt er op dat sprake was van een licht vestigingsoverschot van gezinnen (deze leeftijdsgroep verhuisd doorgaans mee met de ouders). Marktkenners geven aan dat dit veelal stellen zijn die in de jaren hiervoor zijn vertrokken (door werk, studie of beperkt woonaanbod) en bij gezinsuitbreiding weer terug willen keren naar hun oude gemeente. Jongere stellen (nog zonder kinderen) verlaten dan weer per saldo de gemeente. Wel is het vertrekoverschot aanzienlijk minder dan in de periode Toekomstige woningbehoefte Verwachte bevolkingsontwikkeling De afgelopen vijf jaar is het inwonertal verder gegroeid. We kijken nu naar de toekomstige trend. We hanteren daarbij een bevolkings- en woningbehoefteprognose op basis van het principe migratiesaldo = 0. Dit houdt in dat de prognose uitgaat dat het aantal vertrekkers en vestigers van en naar de gemeente in evenwicht zal zijn. De groei van de bevolking wordt daardoor volledig veroorzaakt door de natuurlijke aanwas. Dit komt min of meer overeen met de werkelijke situatie van de laatste jaren, waarbij de gemeente met een negatief binnenlands migratiesaldo te maken had, maar anderzijds wel een positief buitenlands migratiesaldo kende (door de komst van statushouders). Naar verwachting zal de bevolking van de gemeente Bunschoten ook de komende jaren verder groeien: Figuur 2.3: Gemeente Bunschoten. Toekomstige bevolkingsontwikkeling ( ), vergeleken met de feitelijke ontwikkeling tussen 2010 en Feitelijke ontwikkeling Prognose Bron: CBS (2015), Woningmarktonderzoek Companen (2015). Tussen 2016 en 2036 zal het aantal inwoners met ongeveer inwoners toenemen tot inwoners in 2036; een groei van gemiddeld 100 inwoners per jaar. Ontwikkeling bevolkingssamenstelling We kunnen de toekomstige bevolkingsontwikkeling ook naar leeftijdsklasse uitsplitsten: Woningmarktonderzoek

10 De bevolkingsgroei concentreert zich sterk in de oudere leeftijdsklassen. Het aandeel 75-plussers zal met 7 toenemen in de komende 20 jaar. Wel zal de groep 0 tot 25 jarigen de grootste leeftijdsklasse blijven, maar hun groei is aanzienlijk kleiner dan bij de 55- en 75-plussers. Verwachte woningbehoefte Op basis van de huishoudensontwikkeling kunnen we inzicht geven in de verwachte woningbehoefte naar huishoudenstype. Tabel 2.2: Gemeente Bunschoten. Toekomstige bevolkingsontwikkeling naar leeftijdsklasse ( ) % 2036 verschil < 25 jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015). Tabel 2.3: Gemeente Bunschoten. Toekomstige woningbehoefte naar huishoudenstype ( ) % 2036 verschil 1+2 phh < 35 jaar % 1+2 phh jaar Gezinnen % 1+2 phh jaar phh 75 jaar en ouder % % Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015). In de periode neemt de woningbehoefte toe met ongeveer woningen. Deze groei wordt met name veroorzaakt door de groeiende groep 55-plussers in de gemeente. Met name de groep 75-plussers zal sterk groeien. De gezinnen zullen het grootste deel van de woningvraag op zich blijven nemen. Maar hun omvang zal slechts in beperkte mate toenemen. Extra woningbehoefte door statushouders In figuur 2.1 was te zien dat de gemeente Bunschoten de laatste jaren te maken had met een sterk positief buitenlands migratiesaldo. Dit wordt voor een groot deel veroorzaakt door de komst van statushouders. Het is lastig te bepalen hoe deze instroom zich de komende jaren gaat ontwikkelen. Dit is afhankelijk van de politieke stabiliteit in verschillende regio s in de wereld. De verwachting is dat de eerstvolgende jaren de gemeente Bunschoten (net als vele andere Nederlandse gemeenten) nog te maken zal hebben met een sterke instroom van statushouders. In 2015 heeft de gemeente Bunschoten te maken met 35 te huisvesten statushouders (in 2011 lag dit aantal nog op 14 personen). Uitgaande van een gemiddelde woningbezetting van 2,5 betekent dit een extra woningbehoefte van 14 woningen Woningmarktonderzoek

11 2.4 Samenstelling woningvoorraad Op 1 januari 2015 stonden er ongeveer woningen in de gemeente Bunschoten. Ongeveer 8 daarvan is een koopwoning (6.145 woningen). Verder staan er ongeveer huurwoningen in de gemeente; het merendeel is in bezit van de corporaties (ongeveer woningen). Verder zijn er ongeveer 355 particuliere huurwoningen 1. De verdeling naar woningtype en prijsklasse was daarbij als volgt: Figuur 2.4: Gemeente Bunschoten. Samenstelling woningvoorraad naar woningtype en prijs (2015) Rij-/hoekwoning 2-1 kap Vrijstaand Appartement < > Huur Bron: Gemeente Bunschoten (2015). Ruim de helft (5) van de woningvoorraad in Bunschoten bestaat uit rij- en hoekwoningen. Deze woningen zitten met name in de categorie tot Ruim een kwart van de woningvoorraad zijn ruime, grondgebonden woningen (tweekappers of vrijstaand). Het aantal tweekappers is duidelijk groter dan het aantal vrijstaande woningen. De meeste tweekappers kennen een prijs tussen de en , terwijl veel vrijstaande woningen in het segment vanaf zitten. Ongeveer 17% van de voorraad zijn appartementen. Het aandeel huurwoningen is daarbij groter dan de koopappartementen. Sociale huurvoorraad In Bunschoten staan ongeveer huurwoningen. Een groot deel daarvan is in bezit van de woningcorporaties; Het Gooi en Omstreken (1.030) en Eemland Wonen (15) 2. Na raadpleging van het WOZ-bestand kan worden vastgesteld dat er circa 355 woningen tot de particuliere huursector kunnen worden gerekend. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het woningbezit van de twee corporaties. 1 We baseren ons voor dit aantal op een analyse op het gemeentelijke WOZ bestand. Echter, waarschijnlijk zal het werkelijke aantal particuliere huurwoningen in de gemeente nog wat lager liggen, omdat een deel van de (vaak oudere) huishoudens de eigen woning op naam van een van de kinderen heeft laten zetten. Daarnaast worden sommige koopwoningen tijdelijk verhuurd op basis van de Leegstandswet. 2 Daarnaast worden 114 woningen verhuurd door Stichting Zorg- en Wooncentrum De Haven Woningmarktonderzoek

12 Tabel 2.4: Gemeente Bunschoten. Woningvoorraad Het Gooi en Omstreken en Eemland Wonen (naar woningtype en prijsklasse). Kern Woningtype < > 710 totaal Bunschoten EGW MGW Sen. woning GGB Eemdijk EGW MGW Sen. woning GGB Gemeente 133 (13%) 519 (5) 151 (14%) 203 (19%) 39 (4%) 1.045() Bron: Het Gooi en Omstreken, Eemland Wonen (2015). Het merendeel van het corporatiebezit bevindt zich in de prijsklasse tot 710. Slechts 4% zit boven de liberalisatiegrens. Iets minder dan tweederde van het corporatiebezit bevindt zich in de prijsklasse tot de eerste aftoppingsgrens (< 576). Het aantal eengezinswoningen (EGW) is iets groter dan het meergezinswoningen (MGW). 2.5 Toekomstige behoefte sociale huur Op basis van de bevolkingsprognose kunnen we inzicht geven in de huidige en toekomstige samenstelling van de huishoudens naar inkomensgroep. Daarmee kunnen we inzicht geven in de toekomstige behoefte aan sociale huur. De toekomstige omvang van de verschillende inkomensgroepen is sterk afhankelijk van de verwachte inkomensontwikkeling. We gaan hierbij uit van het langjarig gemiddelde van 0, koopkrachtontwikkeling per jaar 3. Tabel 2.5: Gemeente Bunschoten. Huishoudensontwikkeling naar inkomensgroep ( ). Inkomensklasse < > Bron: Regionaal Inkomensonderzoek CBS (2013), bewerking Companen. Op dit moment zijn er huishoudens met een inkomen tot (de primaire doelgroep voor de woningcorporatie) in de gemeente (38% van alle huishoudens in de gemeente). Naar verwachting zal deze groep in de komende vijftien jaar toenemen (met 160 huishoudens). De grootste groei zit hierbij duidelijk in de eerstkomende jaren (+65 huishoudens in de komende vijf jaar). Zo n 520 huishoudens hebben een inkomen tussen de en Hoewel deze groep in eerste instantie niet tot de primaire doelgroep behoort, zien de corporaties in Bunschoten dit als een doelgroep waarvoor zij ook woningen beschikbaar willen houden, gezien hun beperkte mogelijkheden op de particuliere woningmarkt. Deze groep zal de komende vijftien jaar toenemen met 95 huishoudens. 3 Dit groeipercentage is gelijk aan het langjarig gemiddelde dat het CPB heeft berekend ( ) Woningmarktonderzoek

13 Huidige en toekomstige woonsituatie inkomensgroepen In de onderstaande tabel vertalen we de ontwikkeling van de inkomensgroepen in de huur en de koopvoorraad. Tabel 2.6: Gemeente Bunschoten. Ontwikkeling inkomensgroepen naar woonsituatie ( ), afgeronde aantallen (aantal) 2016 (%) Huishoudens < Waarvan in sociale huur % Waarvan in koop % Huish Waarvan in sociale huur Waarvan in koop % Huish Waarvan in sociale huur 55 9% Waarvan in koop Huishoudens > Waarvan in sociale huur 125 4% Waarvan in koop % aantal huishoudens Waarvan in sociale huur % Waarvan in koop % Bron: Regionaal Inkomensonderzoek CBS (2013), bewerking Companen. Op dit moment woont 27% van de huishoudens met een inkomen tot in een huurwoning en circa 73% in een koopwoning. Het aandeel lage inkomens in een huurwoning is daarmee aanzienlijk lager dan het landelijk gemiddelde (63%). Wanneer we ervan uit gaan dat deze verhouding in de komende jaren gelijk blijft, zal het aantal huishoudens met een inkomen tot in de huur toenemen met 40 huishoudens. Van de inkomensgroep tussen de en woont ongeveer 1 in een huurwoning. Deze groep zal licht toenemen (+5 huishoudens). Als we ervan uitgaan dat het huidige aandeel scheefwoners in stand blijft, dan zal de behoefte aan sociale huurwoningen in de komende vijftien jaar toenemen met 85 woningen. Daarmee is een uitbreiding van het huidige aantal sociale huurwoningen wenselijk. Op dit moment ervaren de corporaties een behoorlijke druk op de vraag naar sociale huurwoningen in Bunschoten. De vraag is wel of dit aanhoudt op het moment dat de economische groei (en daarmee de koopkrachtontwikkeling) doorzet. Andere invloeden op omvang sociale huurvoorraad Zoals te lezen in paragraaf 2.3 is de kans reëel dat de gemeente Bunschoten de komende jaren te maken heeft met een instroom van statushouders. De extra woningbehoefte van deze doelgroep komt uit op ongeveer 14 woningen. Dit is een doelgroep die doorgaans in de sociale huursector wordt gehuisvest. Als de internationale spanningen in diverse regio s aan blijven houden, betekent dit ook dat er meer vraag naar sociale huurwoningen zal zijn. Een andere factor van belang is de wens vanuit de Rijksoverheid om de goedkope scheefheid in de huursector terug te dringen. Er worden maatregelen onderzocht om hier de komende jaren werk van te gaan maken, hoewel nog niets vast staat. Het is daarom belangrijk om de ontwikkeling van de scheefwoners in de huur goed te blijven monitoren en de prognose zonodig bij te stellen als ontwikkelingen of nieuwe beleid daar aanleiding toe geven Woningmarktonderzoek

14 2.6 Verkoopgegevens Sinds 2009 verkeerde de woningmarkt in crisis. De laatste twee jaar neemt het aantal woningverkopen landelijk weer licht toe. Deze trend zien we ook terug in de gemeente Bunschoten. Figuur 2.5 Gemeente Bunschoten. Ontwikkeling aantal woningtransacties in de bestaande voorraad per jaar naar woningtype ( ) Twee-onder-een-kap Appartementen Hoekwoningen Tussenwoningen Vrijstaande woningen Bron: woningmarktcijfers.nl (2015) Een groot deel van de woningtransacties in Bunschoten bestaat uit de verkoop van rijwoningen. In de eerste jaren van de crisis ( ) zien we eerst nog een lichte stijging van het aantal transacties. Een mogelijk gevolg door oplevering van nieuwbouw in Rengerswetering, waardoor doorstroming in dit segment is ontstaan. Met name in 2013 valt de verkoop ver terug. In 2014 herstelt de verkoop zich enigszins weer. Bij de ruimere grondgebonden woningen (hoekwoningen, tweekappers) zien we tussen 2011 en 2013 een lichte terugval. De verkoop van appartementen neemt juist sterk toe in deze periode. We kijken nu naar de gemiddelde transactieprijs per woningtype. Figuur 2.6. Gemeente Bunschoten. Ontwikkeling gemiddelde transactieprijs (bestaande voorraad) naar woningtype ( ) Twee-onder-een-kap Appartementen Hoekwoningen Tussenwoningen Vrijstaande woningen Bron: Woningmarktcijfers.nl (2015) Woningmarktonderzoek

15 Vooral de gemiddelde transactieprijs van 2-onder-1 kap- en vrijstaande woningen kende sterke schommelingen de afgelopen jaren. Wel gaat het hier om relatief kleine aantallen verkochte woningen. De gemiddelde transactieprijs van het meest verkochte woningtype in Bunschoten (rijwoning) is redelijk constant gebleven; rond de Bij de appartementen zien we dat de gemiddelde transactieprijs tussen 2010 en 2013 een daling kende. Dit kan een verklaring zijn voor het toegenomen aantal transacties in dit segment. Het koopappartement is daarmee een alternatief geworden voor mensen die met beperkte hypotheekruimte toch een woning willen kopen. Verkoop Rengerswetering Naast de verkoop van de bestaande voorraad is de verkoop van nieuwbouw een belangrijke graadmeter voor de situatie op de woningmarkt. We werpen daarom nu een blik op de verkoopontwikkelingen bij de locatie Rengerswetering. Figuur 2.7: Gemeente Bunschoten. Verkoop- en verhuurdata woningen Rengerswetering (naar jaar en woningtype) Eiland 1 - Fase 1 Eiland 1 - Fase 2&3 Eiland 1 - Fase 4 Eiland 1 - Fase 5 Eiland 2 - Fase 1 Eiland 2 - Fase 2 Rijwoning 2-onder-1 kap Vrijstaand Appartement Vrije kavel Huur Bron: Gemeente Bunschoten (2015). Met name in 2010 zijn veel woningen in de verkoop gegaan (120 woningen). Daarna nam dit aantal jaarlijks af. In 2014 nam het aantal woningen dat op de markt kwam weer toe, mede door 33 huurappartementen van Het Gooi en Omstreken. Ongeveer de helft van de nieuwbouw in Rengerswetering bestond uit rijwoningen (48%). Alleen in 2012 kwamen er geen rijwoningen op de markt. Ongeveer een kwart van aangeboden woningen bestond uit koopappartementen (24%). Het aandeel ruime grondgebonden woningen (tweekappers en vrijstaand) lag op 13%. We kijken naar de doelgroepen waaraan de woningen zijn verkocht Woningmarktonderzoek

16 Tabel 2.7: Gemeente Bunschoten. Verkoop woningen Rengerswetering naar woningtype en doelgroep ( ). Rijwoning 2-onder-1 kap / vrijstaand Appartement Starter (5) Doorstromer (16%) Senior () Vestiger (9%) Corporatie (huur) (14%) Niet verkocht (8%) () Bron: Gemeente Bunschoten (2015). Ruim de helft van de woningen zijn verkocht aan starters. Het ging daarbij in de eerste plaats om rijwoningen, gevolgd door appartementen. Ruim 50 woningen zijn verkocht aan doorstromers. Het ging daarbij vrijwel uitsluitend om grondgebonden woningen. Er zijn niet of nauwelijks woningen aan senioren verkocht. Vestigers zijn met name in rijwoningen terechtgekomen. Ongeveer 30 woningen zijn (nog) niet verkocht (8%). Dat zijn met name woningen van Eiland 2 (de latere fasen in het project). Onderstaand figuur laat zien dat de gemiddelde prijsstelling van de woningen in de loop der jaren is gedaald. Figuur 2.8: gemeente Bunschoten. Ontwikkeling gemiddelde transactieprijs Rengerswetering (naar jaar en woningtype) Bron: Gemeente Bunschoten (2015) Eiland 1 - Fase 1 Eiland 1 - Fase 2 Eiland 1 - Fase 3 Eiland 1 - Fase 4 Eiland 1 - Fase 5 Eiland 2 - Fase 1 Eiland 2 - Fase 2 Starters - rijwoning Starters - appartementen Overig - doorstromers Vanaf 2011 neemt de gemiddelde transactieprijs af. Dat is het eerst te zien bij de startersappartementen die in Fase 4 en 5 van Eiland 1 zijn verkocht. Vanaf 2013 zien we ook een duidelijk lagere gemiddelde transactieprijs bij de starters-rijwoningen en overige woningtypen. Mogelijk heeft deze prijsdaling te maken met de gevolgen van de economische crisis, waardoor hypotheekmogelijkheden (zeker bij starters) is afgenomen. Bovendien is het aandeel starters dat gebruikt maakt van een starterslening bij Eiland 2 (53%) fors toegenomen ten opzichte van Eiland 1 (28%) Woningmarktonderzoek

17 2.7 Druk op de huurmarkt De afgelopen drie jaar is het aantal woningzoekenden in de huur licht afgenomen, net als de wachttijd. In 2014 waren er ruim 880 woningzoekenden in de gemeente. De gemiddelde wachttijd voor een huurwoning was in ,26 jaar. De vraagdruk in de huur lijkt met name bij de eengezinswoningen te zitten. Mutatiegraad Bij de meeste woningtypen is te zien dat er na een dip in 2013 het aantal mutaties in 2014 weer is toegenomen. Tabel 2.8: Gemeente Bunschoten. Mutatiegraad naar woningtype Eengezinswoning 23 () 25 () 20 (4%) Appartement 42 (9%) 23 () 38 (8%) Seniorenwoning 5 (7%) 1 () 5 (7%) 70 (7%) 50 () 63 (6%) Bron: Het Gooi en Omstreken (2015) In 2014 lag de mutatiegraad van het woningbezit van Het Gooi en Omstreken in Bunschoten op 6%. Met name het aantal mutaties van appartementen en seniorenwoningen lag in 2013 wat lager dan in 2012 en De woningen van Eemland Wonen in de gemeente zijn nog zeer recent. Hier hebben nog geen mutaties plaatsgevonden. Reactiegraad Het aantal reacties op vrijkomende woningen nam de afgelopen jaren iets toe. Tabel 2.9: Gemeente Bunschoten. Gemiddeld aantal reacties op vrijkomende woningen (naar woningtype) Eengezinswoning Appartement Seniorenwoning Gemiddeld Bron: Het Gooi en Omstreken (2015) Deze toename komt vooral door de groei van het aantal reacties op eengezinswoningen in het laatste jaar. Het aantal reacties bij appartementen en seniorenwoningen is niet alleen lager, maar ook niet of nauwelijks toegenomen. 2.8 Wonen met zorg De behoefte van verschillende vormen van wonen met zorg wordt voor een belangrijk deel bepaald door demografische trends (stijgt het aantal ouderen?) en het Rijksbeleid (het op gang komen voor de extramuralisering, waardoor zorgbehoevenden steeds langer zelfstandig moeten blijven wonen). Op basis van deze trends hebben we de behoefte voor verschillende vormen van wonen met zorg in de gemeente Bunschoten in kaart gebracht. We maken hierbij onderscheid naar drie doelgroepen: Ouderen Mensen met een verstandelijke beperking Mensen met een psychische problematiek Woningmarktonderzoek

18 Tabel 2.10: Gemeente Bunschoten. Behoefte aan wonen met zorg (naar doelgroep) * Ouderen Intramuraal Extramuraal Verstandelijke beperking Intramuraal Extramuraal Psychische problematiek Intramuraal Extramuraal Bron: Aedes/Actiz, WoON2012, CBS (2015), bewerking Companen *Intramuraal: behoefte naar aantal plaatsen, Extramuraal: behoefte naar aantal woningen. Ouderen Bij de doelgroep ouderen stijgt met name de vraag naar extramurale vormen van wonen met zorg. Daarbij gaat het om mensen die intensieve zorg aan huis ontvangen of het zogenaamde verzorgd wonen ; zelfstandige woningen die in de nabijheid van een verzorgings- of verpleeghuis staan, waardoor de bewoners gebruik kunnen maken van de faciliteiten van de intramurale setting en waardoor er ook in hun eigen woning 24-uurs toezicht is. Onder andere de aanleunwoning valt onder dit woningtype. In de periode neemt de vraag naar deze woonvorm met 270 woningen toe. De behoefte aan intramurale huisvesting (verzorgings- en verpleeghuis) zal onder ouderen veel minder sterk toenemen. Dit komt omdat ouderen met een lichte zorgvraag in het huidige Rijksbeleid hiervoor niet meer in aanmerking komen. Anderzijds neemt door de vergrijzing het aantal ouderen met een zwaardere zorgvraag ook in de gemeente Bunschoten toe, waardoor er de komende 15 jaar per saldo wel een groei in deze vraag valt te verwachten. VG en GGZ De omvang van de andere cliëntgroepen is in de gemeente Bunschoten aanzienlijk kleiner, maar ook bij deze doelgroepen verschuift de behoefte aan wonen met zorg naar meer zelfstandige woonvormen. Op dit moment wonen er ongeveer 90 mensen met een verstandelijke beperking uit de gemeente in een beschermde woonvorm. Hun aandeel op de totale bevolking in Bunschoten blijft de komende jaren gelijk, waardoor het demografische effect op de veranderende vraag beperkt is. De toenemende vraag naar extramurale woonvormen (het geclusterd begeleid wonen) komt daarom vooral doordat VG-cliënten met een lichte zorgvraag niet langer in aanmerking komen voor beschermd wonen. De vraag naar geclusterd begeleid wonen (extramuraal) bij VG-cliënten neemt de komende jaren met 10 woningen toe. Voor GGZ-cliënten geldt hetzelfde. De vraag naar beschermd wonen (intramuraal) neemt beperkt af als gevolg van demografische effecten. Er is een kleine toename in de vraag naar geclusterd begeleid wonen te verwachten als gevolg van de extramuralisering (+10 woningen in de periode ) Woningmarktonderzoek

19 3 Woontevredenheid Hoofdstuk 3 tot en met 6 geven de resultaten op de woonwensen-enquête weer. Eerst kijken we naar de tevredenheid over de woning en woonomgeving. 3.1 Tevredenheid woning Een meerderheid van de huishoudens is tevreden over de huidige woning. Van de huishoudens tot 55 jaar vindt 53% dat er geen nadelen aan de woning zitten (in 2010 was dat 49%) en bij de 55-plussers lag dat op 6 (57% in 2010). Tabel 3.1: Gemeente Bunschoten. Nadelen aan de huidige woning naar leeftijdsklasse Woning te groot Geen garage / parkeergelegenheid Geen tuin, of kleine tuin Woning te duur Te grote en bewerkelijke tuin Woning te klein Slechte kwaliteit keuken, badkamer enz. Woning vergt te veel onderhoud Ontbreken dubbel glas Slechte kwaliteit woning Ontbreken zorgvoorzieningen (beugels, traplift, etc.) Woning niet aan te passen aan mijn wensen Woning is gehorig / slecht geïsoleerd Slecht toegankelijk voor mensen met klachten Onvoldoende onderhoud Onderdelen van de woning zijn te klein Woning niet veilig genoeg Geen centrale verwarming Overig 4% 6% 8% % 16% > 55 jaar < 55 jaar *De respondenten konden meerdere antwoorden geven op deze vraag, waardoor een totaal van meer dan mogelijk is. Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015) Voor huishoudens tot 55 jaar is het ontbreken van een tuin (of een te kleine tuin) het meest genoemde nadeel, gevolgd door het ontbreken van een garage en een te dure woning. Voor huishoudens vanaf 55 jaar is de te grote woning het meest genoemde nadeel, gevolgd door een te grote (bewerkelijke) tuin) en het onderhoud aan de woning. Ten opzichte van 2010 is het aantal huishoudens dat aangeeft de woning te duur te vinden toegenomen. Met name huishoudens tot 55 jaar in een huurwoning (hetzij van de corporatie, hetzij Woningmarktonderzoek

20 particulier) vindt de hoge huurprijs van de woning een belangrijk nadeel. Slechts 9% van de huishoudens die dit nadeel heeft genoemd, is eigenaar van een woning. Bij de overige antwoorden worden met name omgevingsfactoren genoemd; de nabijheid van een drukke weg of een groot bedrijf, maar ook overlast van buurtbewoners. 3.2 Tevredenheid woonomgeving Ook over de woonomgeving zijn huishoudens positiever dan in Van de huishoudens tot 55 jaar ervaart 4 geen nadelen in de woonomgeving, bij 55-plussers is dat 58%. De belangrijkste nadelen zijn als volgt: Tabel 3.2: Gemeente Bunschoten: Nadelen aan de huidige woonomgeving naar leeftijdsklasse. Te weinig parkeergelegenheid Slecht onderhouden groen Overlast van verkeer Winkels ver weg Overlast door vuil en/of stank Rondhangende jongeren Te weinig speelplekken kinderen tot 12 jaar Slechte inrichting woonomgeving Te weinig voorzieningen jongeren jaar Overlast door criminaliteit, vandalisme Ontbreken van ontspanningsmogelijkheden Te ver van voorzieningen Overlast gemeentebomen (afval + uitzicht) De buurt is te druk Overlast van bedrijven Te ver van familie/ vrienden Te weinig groenvoorzieningen De buurt is te rustig Nadelige effecten nieuwbouw Overig > 55 jaar < 55 jaar *De respondenten konden meerdere antwoorden geven op deze vraag, waardoor een totaal van meer dan mogelijk is. Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015) Te weinig parkeergelegenheid is net als in 2010 voor beide groepen huishoudens het meest genoemde nadeel aan de woonomgeving. Het percentage van de huishoudens dat rondhangende jongeren als nadeel heeft aangegeven is ten opzichte van 2010 afgenomen Woningmarktonderzoek

21 Bij de open antwoorden hebben huishoudens tot 55 jaar soms de nadelige effecten van nabijgelegen nieuwbouwontwikkelingen genoemd (te denken valt aan het verdwijnen van vrij uitzicht en een toename van de parkeerdruk) Woningmarktonderzoek

22 4 Verhuisgeneigdheid In dit hoofdstuk gaan we in op de verhuisgeneigdheid en verhuismotieven. 4.1 Verhuisgeneigdheid Ten opzichte van het vorige woningmarktonderzoek uit 2010 is te zien dat de verhuisgeneigdheid in de gemeente is afgenomen. Misschien Tabel 4.1: Gemeente Bunschoten. Verhuisgeneigdheid naar leeftijd. Leeftijdsklasse Zeker verhuisgeneigd Alleen bij geschikte woningen Verhuisgeneigd totaal (2015) Verhuisgeneigd totaal (2010) Starters % 8 Doorstromers Tot 35 jaar 14% 4% 17% 3 58% jaar 9% % jaar 8% 8% % 75 jaar en ouder 1 8% 8% 26% % 28% 39% Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015) Op dit moment is 27% van de huishoudens in meer of mindere mate verhuisgeneigd. In 2010 lag dat percentage nog op 39%. Met name het aandeel mensen dat zegt misschien te zullen verhuizen is afgenomen. Met name het aandeel verhuisgeneigden onder jonge doorstromers en 75-plussers is sterk afgenomen. Mogelijk is onder de jongste groep de ergste vraagdruk weggenomen met de voortvarende ontwikkeling van Rengerswetering. Bij de oudere huishoudens is te zien dat steeds meer mensen langer zelfstandig blijven wonen. Deels omdat steeds minder mensen in aanmerking komen voor een verzorgings- of verpleeghuis, maar ook omdat zij dit zelf ook willen. Wil men niet verhuizen, dan is dat met name omdat men al tevreden is over de huidige woonsituatie. Daarnaast heeft een klein deel (te) beperkte financiële mogelijkheden (deels door de onverkoopbaarheid van de huidige woning). Tabel 4.2. Gemeente Bunschoten. Belangrijkste redenen om niet te verhuizen Reden om niet te verhuizen Percentage Ik woon naar tevredenheid in mijn huidige woning 79% Ik wacht de ontwikkelingen van de economische situatie en mijn inkomenssituatie af Ik kan mijn huidige woning niet verkopen Mijn financiële mogelijkheden zijn te beperkt om een woning te kopen 4% Ik kom niet in aanmerking voor een huurwoning Ik ga mijn huidige woning verbouwen Overig 7% Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015) Woningmarktonderzoek

23 Omgeving Woning Persoonlijk 4.2 Verhuismotieven Wat betreft de verhuismotieven, spelen bij doorstromers binnen de gemeente vooral persoonlijke redenen en woningmotieven een rol. Bij vertrekkers speelt de woonomgeving duidelijk meer mee. Tabel 4.3: Gemeente Bunschoten. Vijf meest genoemde persoonlijke verhuismotieven naar doelgroep 1+2 phh <55 jaar 1+2 phh >55 jaar Gezinnen Vertrekkers uit Bunschoten Speelt mee: 44% Speelt mee: 4 Speelt mee: 5 Speelt mee: 7 Verandering inkomen (6%) Gezondheid (24%) Kinderen uit huis (8%) Dichterbij vrienden / familie (17%) Trouwen/samenwonen () Verandering inkomen (8%) Verandering inkomen (4%) Gezondheid (16%) Gezondheid () Overlijden partner (4%) Gezondheid (3%) Dichterbij werk/studie (1) Speelt mee: 68% Speelt mee: 57% Speelt mee: 67% Speelt mee: 33% Geen / te kleine tuin (2) Woning te groot (29%) Woning te klein (23%) Woning te groot (9%) Woning te klein (2) Woning niet geschikt voor ouderen (24%) Woning te groot (13%) Woning te klein (7%) Wil woning kopen (2) Veel onderhoud (1) Woning te duur (1) Te grote / bewerkelijke tuin (4%) Speelt mee: 38% Speelt mee: 17% Speelt mee: 26% Speelt mee: 6 Parkeergelegenheid (2) Woon te ver van centrum Graag naar andere wijk / Graag naar andere wijk / (6%) kern (9%) kern (26%) Vandalisme / criminaliteit Inrichting huidige Woon te ver van centrum Overlast buurtbewoners (14%) woonomgeving (4%) () (19%) Inrichting huidige Overlast buurtbewoners Inrichting huidige Verkeersoverlast () woonomgeving (13%) (4%) woonomgeving (1) *De respondenten konden meerdere antwoorden geven, waardoor een totaal van meer dan mogelijk is Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015) Voor 1+2 persoonshuishoudens tot 55 jaar is het woningmotief de belangrijke verhuisreden. Als zij verhuizen is dat meestal omdat ze behoefte hebben aan een grotere woning met (meer) tuin. Wat betreft de woonomgeving is voor hen belangrijk om over voldoende (nabijgelegen) parkeergelegenheid te beschikken. 1+2 persoonshuishoudens van 55 jaar en ouder verhuizen vooral met het oog op hun toekomstige gezondheidssituatie. Zij zijn op zoek naar een woning die minder onderhoud vergt. Een deel van de gezinnen verhuist om nog een kwaliteitsstap te maken (grotere woning). Daarnaast verwacht een deel van de gezinnen dat hun kinderen op korte termijn het huis uit gaan. Zij oriënteren zich al op een kleinere woning. Daarbij houden ze soms ook al rekening met dat men in de nieuwe woning ook oud kan worden (ook als men te maken krijgt met fysieke beperkingen). Ook vertrekkers vormen een gedifferentieerde groep. Enerzijds jonge huishoudens die behoefte hebben aan een ruimere woning. Maar daarnaast ook ouderen die behoefte hebben aan een kleinere woning met minder onderhoud Woningmarktonderzoek

24 5 Kwalitatieve woningbehoefte In dit hoofdstuk kijken we naar de woonwensen per doelgroep. We onderscheiden daarbij de starters en diverse groepen doorstromers (alleenstaanden, 1+2 persoonshuishoudens tot 55 jaar en vanaf 55 jaar, gezinnen). Daarnaast kijken we naar een aantal aanvullende woonwensen, zoals locatievoorkeur, wens voor het kopen van een huurwoning en duurzaamheidswensen. 5.1 Woonwensen starters We beginnen met de woonwensen van starters. Het betreft hier verhuisgeneigde jongeren tussen de 18 en 30 jaar die op dit moment nog inwonend zijn. Omdat zij nog niet zelfstandig wonen, tonen we enkel het wensprofiel van deze groep. Tabel 5.1: Gemeente Bunschoten. Woonwensen starters. Gewenst Huurwoning 24% < % % % % > Koopwoning 76% Tot (alleen appartementen) 7% % tot tot % tot > Woningtype Rij of hoekwoning 5 2^1 kap / geschakeld Vrijstaand Meergezinswoning 2 Seniorenwoning - Overig 2 Nieuwbouwwoning Nieuwbouw 3 Bestaande woning Geen voorkeur 57% Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015) Een ruime meerderheid van de starters zoekt een koopwoning. Daarbij zijn een rij- of hoekwoning het meest gewenst, gevolgd door een appartement. De meeste starters zoeken een woning tussen de 2 en 3 ton (63%), gevolgd door het segment tussen de en Een kleine groep (7%) zoekt een koopappartement tot verderop zullen we zien dat deze vraag voor een belangrijk deel van alleenstaande starters komt (paragraaf 5.3). In de huursector zoeken starters uitsluitend een sociale huurwoning, waarbij de nadruk ligt op de goedkoopste prijsklassen binnen de sociale huur. 3 van de starters heeft een voorkeur voor een nieuwbouwwoning Woningmarktonderzoek

25 Ten opzichte van 2010 is het aandeel starters dat een huurwoning wenst, toegenomen (was in 2016 nog 16%). Starters die een koopwoning zoeken, richten zich nu op iets duurdere woningen dan in 2010 (in 2010 zocht nog 44% een woning tussen de 2 en 3 ton). 5.2 Woonwensen doorstromers persoonshuishoudens We kijken nu naar de wensen voor doorstromers. Naast hun woonwensen, brengen we ook hun huidige woonsituatie in beeld. We maken in de analyse onderscheid tussen huishoudens tot 55 jaar en daarboven. Tabel 5.2: Gemeente Bunschoten. Huidige en gewenste woning van verhuisgeneigde 1+2 persoonshuishoudens tot 55 jaar en vanaf 55 jaar. 1+2 phh < 55 jaar 1+2 phh > 55 jaar Huidig Gewenst Huidig Gewenst Huurwoning 53% 34% 27% 6 < % - - 7% % 59% % 26% % 14% > Koopwoning 47% 66% 73% 38% Tot tot % 7% 14% tot % 48% 53% 56% tot % 16% tot % > % 17% 8% Woningtype Rij of hoekwoning 33% 49% 5 2^1 kap / geschakeld 3% 9% 18% 4% Vrijstaand Meergezinswoning 54% 3 7% 3 Grondgebonden seniorenwoning - 1 7% 5 Overig - - 8% Nieuwbouwwoning Nieuwbouw % Bestaande woning - 4% - 16% Geen voorkeur - 54% - 6 Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015) 1+2 persoonshuishoudens tot 55 jaar Deze groep wil doorgaans van een huur naar een koopwoning verhuizen. Ze zoeken dan voornamelijk een rij- of hoekwoning, gevolgd door een appartement. Men zoekt voornamelijk in het segment tussen en , gevolgd door 2 tot 3 ton. Ten opzichte van 2010 is de vraag naar huurwoningen iets toegenomen (destijds 2). Daarnaast is er nauwelijks vraag naar vrijstaande woningen, terwijl dit in 2010 nog 1 van de verhuisgeneigde 1+2 persoonshuishoudens tot 55 jaar naar dit woningtype zocht. Verder is de vraag naar een nieuwbouwwoning sterk toegenomen (in 2010 nog 17%). Mogelijk heeft de nieuwbouw van Rengerswetering onder deze groep interesse aangewakkerd. 1+2 persoonshuishoudens vanaf 55 jaar Deze doelgroep maakt juist een verschuiving van de koop- naar een huurwoning bij verhuizing. Zij zoeken vooral een (levensloop)geschikte woning waar men zolang mogelijk kan blijven wonen, ook Woningmarktonderzoek

26 bij afnemende gezondheid. Een grondgebonden woning is daarbij meer gewenst dan een appartement. In de huur zoekt ongeveer 1 een woning in de vrije sector. De rest van deze huishoudens wenst een huurwoning in het sociale segment. Echter, een aanzienlijk deel van deze groep zal vanwege de toewijzingsnorm (9 van de toewijzingen aan de inkomensgroep < ) niet in aanmerking komen voor een sociale huurwoning. Ongeveer een op de vijf huishoudens zoekt een nieuwbouwwoning. Ten opzichte van 2010 zoekt een nog groter deel van deze groep een huurwoning (2010: 5), maar het aandeel huishoudens dat in de vrije sector huur een woning zoekt is (ondanks de invoering van de verscherpte toewijzingsregels in de sociale huur) juist sterk afgenomen (was in 2010 nog: 24%). De verwachting is dat een groot deel van deze senioren met een wens voor sociale huur uiteindelijk niet zal verhuizen en in plaats daarvan de huidige koopwoning zal aanpassen zodat men hier zolang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen. 5.3 Woonwensen alleenstaanden De groep alleenstaanden maakt onderdeel uit van de voorgenoemde groep 1+2 persoonshuishoudens. Maar hun financiële mogelijkheden om naar hun meest ideale woning te verhuizen zijn vanwege de huishoudenssamenstelling vaak aanzienlijk beperkter. Tabel 5.3: Gemeente Bunschoten. Verhuisgeneigd alleenstaanden (naar leeftijdsklasse) Leeftijdsklasse Verhuisgeneigd Starters 2 Doorstromers Tot 35 jaar 3% jaar jaar 1 75 jaar en ouder 7% 46% Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015) Van de alleenstaande starters is 2 verhuisgeneigd. Bij de alleenstaande doorstromers is dat 46%. De grootste groep alleenstaande doorstromers zijn 35 tot 55 jarigen (2), gevolgd door de 55 tot 75 jarigen. Belangrijk is ook om te weten hoe groot het aandeel alleenstaanden is op de totale groep verhuisgeneigden Woningmarktonderzoek

27 Doorstromers Starters Figuur 5.1: Gemeente Bunschoten. Aandeel alleenstaande huishoudens op totale groep verhuisgeneigden jaar > 55 jaar < 55 jaar Alleenstaand Eenoudergezin Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015) Met name onder de starters is het aandeel alleenstaanden groot (8). Bij de doorstromers is ongeveer een op de vijf huishoudens alleenstaand. Bij de alleenstaanden tot 55 jaar bestaat een deel van deze groep uit eenoudergezinnen. Bij de 55-plussers is deze groep nihil. Ook bij de woonwensen van alleenstaanden maken we onderscheid tussen doorstromers (huidig en gewenste woning) en starters (alleen de gewenste woning) Woningmarktonderzoek

28 Tabel 5.4: Gemeente Bunschoten. Huidige en gewenste woning van verhuisgeneigde alleenstaanden (doorstromers) en wensprofiel startende alleenstaanden. Doorstromers Starters Huidig Gewenst Gewenst Huurwoning 5 76% 48% < 403 7% 1 36% % % 7% > 710 3% - Koopwoning 5 24% 5 Tot (alleen appartementen) n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t 8% Tot % 1 n.v.t tot % tot % - 46% tot % 17% tot > % 13% - Woningtype Rij of hoekwoning 4 26% 29% 2^1 kap / geschakeld 4% 3% Vrijstaand 9% - Meergezinswoning 36% 43% 4 Grondgebonden seniorenwoning 24% - Overig 6% 7% 23% Nieuwbouwwoning Nieuwbouw % Bestaande woning - 17% 6% Geen voorkeur - 68% 2 Bron: Woningmarktonderzoek Companen (2015) Alleenstaande doorstromers Bij de alleenstaande doorstromers zoekt ongeveer driekwart een huurwoning. Slechts een enkeling () zoekt daarbij een woning in de vrije sector huur. De meest gezochte woning is een appartement, gevolgd door een rij-/hoekwoning en grondgebonden seniorenwoning. Met name de vraag naar appartementen en grondgebonden seniorenwoningen hebben betrekking op de huursector. In de koopsector zoeken alleenstaanden met name een woning tot In dat geval gaat het meestal om een rij- of hoekwoning. Alleenstaande starters Eerder was te zien dat het merendeel van de verhuisgeneigde starters nu nog alleenstaand is (8). Maar gezien de geuite woonwensen lijkt deze woonsituatie veel meer voor de zeer korte termijn te gelden dan bij de doorstromers. Een kleine meerderheid van de alleenstaande starters zoekt een koopwoning, vooral tussen de 2 en 3 ton. In de huur is er geen vraag naar vrije sector huur. Ook hier geldt dat de vraag naar meergezinswoningen voornamelijk betrekking heeft op het huursegment. Niettemin is er wel een klein deel starters dat een koopappartement tot wenst Woningmarktonderzoek