Het Strand KNNV basiscursus 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het Strand KNNV basiscursus 2012"

Transcriptie

1 Het Strand KNNV basiscursus 2012 Programma Eén groot natuurgebied - land en water - eb en vloed - zacht en hard substraat Ordening - plankton - wieren - neteldieren - wormen - gewervelden - geleedpotigen - stekelhuidigen - weekdieren Vangen, - verzamelen - Pauze - schelpenpracticum

2 Oeroud leven op het strand (Egmundosaurus germano feriënsis) Duitse kuilendino (vindplaats Egmond aan Zee) Paphia aurea senescens Grijze tapijtschelp Eemfossiel ca jaar oud

3 De Noordzee m 3 water km 2 bodem 340 km kustlijn Een handvol mensen die zoeken wat er aanspoelt

4 Hoofdstromen in de Noordzee Golfstroom Wind Getij (Dubbeldaags) Interval van ongeveer 13 uur Stroming van zuid naar noord (Engeland van noord naar zuid)

5 Camperduin en Hondsbossche zeewering Dubbeldaags getij Stroming van zuid naar noord (Engeland van noord naar zuid) 10 uur verschil tussen Zeeuws Vlaanderen en Delfzijl. Eb en vloed verschil 1. Vlissingen 3.80 m 2. IJmuiden 1.70 m 3. Den Helder 1.37 m 4. Delfzijl 2.99m Wind kan extra invloed hebben Vogelreservaat de Putten Getijden-tabel Laag water Za Zo Ma

6 Hard en zacht substraat

7 Het leven in de zee. Een piramide onder water. Overzicht en Ordening Plankton Algen en wieren Neteldieren Stekelhuidigen Wormen Geleedpotigen Gewervelden Weekdieren

8 Plankton Fytoplankton Zoöplankton Kleine organismen die d.m.v fotosynthese kooldioxide en mineralen omzetten in grotere organische moleculen. O.a. Aminozuren, eiwitten, suikers, enz.. De bouwstenen van het leven. Algen, cyanobacteriën Kleine dierlijke organismen die leven van het fytoplankton. (consumenten van de eerste orde) Hiertoe behoren eencelligen, meercellige kleine organismen en kleine stadia of geslachtscellen van grotere organismen. (De oceanische voedselbank)

9 Algen en wieren (meercellige algen) (meer zuurstofproductie dan alle tropische oerwouden bij elkaar) Groenwieren chlorofyl Bruinwieren Roodwieren chlorofyl en fucoxanthine chlorofyl en phycocianine Knotswier (een bruinwier)

10 Zeesla en Borstelwier

11 Iers mos

12 Roodwier spec. Waarschijnlijk Rood hoorntjeswier

13

14 Holtedieren of Neteldieren Kwallen Bloemdieren (zeeanemonen) Hydroidpoliepen

15 Kompaskwal

16

17 Oorkwal

18

19 Zeedruifje

20 Meloenkwal

21 Golfbrekeranemoontjes en mosselen

22 Slibanemoon

23

24 Paardenanemoon

25

26 Weduweroos

27 Kraken, profiteren en samenwerken Heremietkreeft (geleedpotigen) Tepelhoren (weekdieren) Zeerasp (hydroidpoliep, neteldieren)

28 Geleedpotigen

29 Heremietkreeft

30 Noordzeekrab

31 Strandkrab vervelling

32 Breedpootkrab

33 Nagelkrab

34 Helmkrab

35 Hooiwagenkrab

36 Grote Eendenmossel

37

38

39

40

41 Gewone Zeepok

42 Tentakeldieren Mosdiertjes Harige vliescelpoliep

43 Gepluimde hoorncelpoliep

44 Geknoopte zeedraad

45 Manteldieren (Chordadieren) Zakpijpen. Buisvormige dieren met een in- en uitstroomopening met een netvormige kieuwdarm. (Zeedoedelzakken)

46 Doorschijnende zakpijp

47 (Japanse) Knotszakpijp

48

49

50 Gewone zeester

51 Gewone slangster

52 Gewone slangster

53 Zeeboontjes

54 Gewone zee-egel Gewone zeeappel

55 Hartegel Zeeklit

56 Borstelwormen Zeepier of Wadpier

57 Goudkammetje

58 Goudkammetje

59 Gewervelden Kraakbeenvissen (haaien en roggen) Beenvissen Zeezoogdieren Vogels Hondshaai

60 Fint

61 Kleine zeenaald

62 Braam

63 Zeezoogdieren Walvissen Dolfijnen Zeehonden

64 Weekdieren Asgrauwe keverslak Tweekleppigen Buikpotigen Koppotigen Keverslakken

65 Gewone schaalhoren

66 Glanzende tepelhoren Gewone wenteltrap Eikapsels van fuikhorens Purperslak

67 Witte dunschaal Rechtsgetreepte platschelp Grijze tapijtschelp Tere hartschelp

68 Japanse oester

69 Amerikaanse boormossel

70 Amerikaanse zwaardschede Kokkel

71

72

73

74 Muizenoortje

75 Korren

76

77 Pauze

78 Schelpen determineren Per tweetal een bakje schelpen en een zoekkaart Probeer de schelpen op naam te brengen. Geef aan hoeveel exemplaren per soort er zijn Vraag bij twijfel hulp aan de buren of de kenners Geef je partner na ongeveer een half uur een cijfer tussen de 1 en de 10 Veel plezier met puzzelen

79

Het Strand cursus veldbiologie 2016

Het Strand cursus veldbiologie 2016 Het Strand cursus veldbiologie 2016 Programma Eén groot natuurgebied - land en water - eb en vloed - zacht en hard substraat Ordening - plankton - wieren - neteldieren - wormen - geleedpotigen - manteldieren

Nadere informatie

De leerlingen lopen langs het strand en zoeken naar organismen uit zee.

De leerlingen lopen langs het strand en zoeken naar organismen uit zee. aanspoelsels inventarisatie Doel Duur Materialen Werkwijze De leerlingen lopen langs het strand en zoeken naar organismen uit zee. 30 minuten turflijsten, aanspoelsels, zoekkaarten, strandwaaier (optioneel),

Nadere informatie

Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten.

Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. Ordening van organismen: vroeger: plantenrijk - dierenrijk Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. huidige indeling:

Nadere informatie

Knorhaan 43 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar

Knorhaan 43 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar december 04 Knorhaan 43 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Inhoud Excursieprogramma Verslag excursie Zuidpier IJmuiden, 3 december 04 Strandvondsten Eikapsels aan de Hollandse kust Foto's

Nadere informatie

Het strand, kwallen en krabben

Het strand, kwallen en krabben Het strand, kwallen en krabben Eb en vloed Door de getijden en de invloed van wind en zee is het strand nooit even breed. Soms gebeurt het dat als je terugkomt van het zwemmen, het water wel heel dicht

Nadere informatie

Bewoners van de Noordzee

Bewoners van de Noordzee Bewoners van de Noordzee Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen kunnen: verschillende groepen dieren noemen die in de Noordzee leven (vissen, anemonen, kwallen,kreeftachtigen); uitleggen

Nadere informatie

De indeling van het dierenrijk zie je hieronder in de mindmaps van Brent, Guus en Febe!

De indeling van het dierenrijk zie je hieronder in de mindmaps van Brent, Guus en Febe! Deze krant is het overzicht van het dierenrijk zoals we het in klas 6 zagen. Ze werd gemaakt naar aanleiding van de tentoonstelling en de uitstap naar het natuurhistorisch museum van Doornik! De indeling

Nadere informatie

het strand, kwallen en krabben

het strand, kwallen en krabben het strand, kwallen en krabben eb en vloed Door de getijden en de invloed van de zee is het strand nooit even breed. Soms gebeurt het dat als je terugkomt van het zwemmen, het water wel heel dicht bij

Nadere informatie

Knorhaan 46 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar

Knorhaan 46 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Knorhaan 46 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Inhoud Excursieprogramma Verslag excursie Goeree / Schouwen, 23 mei 205 Verslag excursie Petten, 4 juni 205 Verslag excursie Hargen aan Zee,

Nadere informatie

Dieren in de Noordzee

Dieren in de Noordzee Dieren in de Noordzee Dat zijn er een heleboel! De Noordzee zit bomvol planten en dieren! Als je gaat zwemmen in zee kom je al planten en dieren tegen die dicht bij de kust leven. Ga je verder de Noordzee

Nadere informatie

Wadden. Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz. VO onderbouw

Wadden. Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz. VO onderbouw Wadden VO onderbouw Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz Doel: Materialen: De leerlingen maken kennis met het wad, de dieren en planten die er leven en ondervinden wie wie eet. - Foto wadpierenhoopje

Nadere informatie

Kaartenset ongewervelde dieren

Kaartenset ongewervelde dieren Kaartenset ongewervelde dieren Deze set met plaatjes is het eerste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met daarbij

Nadere informatie

Haag - Rohrbeck. Luister naar de zee!

Haag - Rohrbeck. Luister naar de zee! Belangrijke informatie Dit product gebruikt drie batterijen van 1,5V (knoopcel batterijen van het type AG10/LR1130). Gebruik geen oude en nieuwe batterijen door elkaar. Plaats de nieuwe batterijen met

Nadere informatie

Werkstuk Biologie De ordening van het leven

Werkstuk Biologie De ordening van het leven Werkstuk Biologie De ordening van het leven Werkstuk door Jonathan 1383 woorden 7 juni 2016 7 6 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding In dit werkstuk ga ik vertellen over de ordening van het leven. Ordening

Nadere informatie

Knorhaan 42 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar

Knorhaan 42 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Knorhaan 42 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Inhoud Excursieprogramma Verslag excursie 10 augustus, Huisduinen Verslag excursie 14 september, Strand Tweede Maasvlakte Verslag excursie

Nadere informatie

Dit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Dit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Excursie Osnabrück, Thema ordening. Voorbereiding: Leerlingen downloaden de app zoo osnabruck audioguide (kan op Android en IOS) De app wordt in de klas geupdate zodat alle gebieden zijn te bekijken en

Nadere informatie

Bewoners. Noordzee. Introductie. Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien:

Bewoners. Noordzee. Introductie. Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien: Gemiddelde: diepte 94 meter Oppervlak: 572.000 km2 Bodem: hoofdzakelijk zand Bewoners van de Noordzee Introductie Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien: De Noordzee is natuurlijk

Nadere informatie

Knorhaan 60 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder

Knorhaan 60 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder Knorhaan 60 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder In deze Knorhaan wordt een inhaalslag gemaakt voor de excursieverslagen. In het volgende nummer staan weer Strandvondsten en Gejutte

Nadere informatie

STAM VAN DE SPONSEN (Porifera)

STAM VAN DE SPONSEN (Porifera) STAM VAN DE SPONSEN (Porifera) Voorkomen: Sponsen leven uitsluitend in het water, hoofdzakelijk in zee. Ze leiden een vastzittend bestaan. Ze zijn opgebouwd uit een groot aantal cellen die in een netwerk

Nadere informatie

Informatie over de zee en de natuur

Informatie over de zee en de natuur Informatie over de zee en de natuur in en rond onze groepsaccomodatie Cadzandië 1 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat 33 9090 Melle België De zee... 3 Algemene informatie... 3 Hoe komt

Nadere informatie

inh oud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 3. Vissen 4. Kwallen 5. Zoogdieren 6. Schaaldieren 7. Stekelhuidigen 8. Zeewier 9.

inh oud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 3. Vissen 4. Kwallen 5. Zoogdieren 6. Schaaldieren 7. Stekelhuidigen 8. Zeewier 9. Leven onder water inhoud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 4 3. Vissen 5 4. Kwallen 7 5. Zoogdieren 8 6. Schaaldieren 9 7. Stekelhuidigen 10 8. Zeewier 11 9. Weekdieren 12 10. Filmpje 13 Pluskaarten

Nadere informatie

Opdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken.

Opdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken. Thema 4 Opdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken. Opdracht 2 1. bacteriën schimmels planten dieren 2. Kenmerken van cellen, namelijk of de organismen cellen hebben met celkernen,

Nadere informatie

Verslag wierenexcursie 16 april 2018, Strijenham, haventje en restanten oesterput. Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker Tekst: DirkJan Dekker

Verslag wierenexcursie 16 april 2018, Strijenham, haventje en restanten oesterput. Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker Tekst: DirkJan Dekker Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker Tekst: DirkJan Dekker De aanleiding voor deze excursie was een tekst in het Zeeboek: De enige vindplaats van Hauwwier in Nederland is bij Strijenham, Tholen. Echter, de

Nadere informatie

Voedselweb van strand en zee

Voedselweb van strand en zee Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren zeedieren en planten (organismen) kennen en leren wie wie eet. - Voor elke leerling een kaart met een plaatje van een zeedier, of -plant

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2009 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Bijlage met informatie. 913-0191-a-GT-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Bijlage met informatie.

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Bijlage met informatie. Bijlage VMBO-KB 2009 tijdvak 1 biologie CSE KB Bijlage met informatie. 913-0191-a-KB-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 37 tot en met 46. Bij het

Nadere informatie

Ordening. Bacteriën Schimmels Planten Dieren

Ordening. Bacteriën Schimmels Planten Dieren Ordening Bacteriën Schimmels Planten Dieren Bacteriën Kenmerken cellen: celwand geen celkern geen bladgroenkorrels eencellig planten zich voort door deling voeden zich meestal met dode resten van organismen

Nadere informatie

Ordening. Planten Dieren Bacteriën Schimmels

Ordening. Planten Dieren Bacteriën Schimmels Ordening Planten Dieren Bacteriën Schimmels Indeling plantenrijk Indeling dierenrijk Planten Kenmerken plantencellen: celwanden celkernen bladgroenkorrels Wieren Sporenplanten Zaadplanten Wieren / Algen

Nadere informatie

Oosterschelde. Doeboekje

Oosterschelde. Doeboekje Oosterschelde Doeboekje Van: Doen Zwemmend Blaaswier Nodig: emmertje Op de blaadjes van het blaaswier zie je allemaal bolletjes. Deze zijn gevuld met lucht. Daardoor kan het blaaswier goed blijven drijven

Nadere informatie

Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken.

Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. De Waddenzee Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. 2p 40 In de informatie worden biotische en

Nadere informatie

Deel 1: het koraalrif

Deel 1: het koraalrif Lesstof Deel 1: het koraalrif Deel 2: het koraal Deel 3: het belang van koraal Deel 4: de bedreigingen voor het koraal Deel 5: het beschermen van het koraal Deel 1: Het koraal rif Deze les ga je leren

Nadere informatie

De Waddenzee - Informatie

De Waddenzee - Informatie De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. Informatie 1 De Waddenzee R

Nadere informatie

WIE EET WAT OP HET WAD

WIE EET WAT OP HET WAD Waddenzee De prachtige kleuren, de zilte geuren en de geluiden van de vele vogels, maken de Waddenzee voor veel mensen tot een geliefd gebied. Maar niet alleen mensen vinden het fijn om daar te zijn, voor

Nadere informatie

Knorhaan 37 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar

Knorhaan 37 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Knorhaan 37 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Inhoud Excursieprogramma Verslag excursie 18 juli, Bergen aan Zee Verslag excursie 17 augustus, Wijk aan Zee, Noordpier Verslag excursie

Nadere informatie

Systematiek in planten- en dierenrijk

Systematiek in planten- en dierenrijk Systematiek in planten- en dierenrijk Om de grote diversiteit in organismen te overzien zijn ze door de mens in groepen verdeeld. Hierbij is gekeken naar: morfologie. Dit zijn uiterlijke kenmerken anatomie.

Nadere informatie

Cursus Veldbiologie Syllabus

Cursus Veldbiologie Syllabus Cursus Veldbiologie 2018 Syllabus Cursus Veldbiologie 2018 De KNNV afdeling Alkmaar-den Helder, de vereniging voor veldbiologie, organiseert in april en mei een cursus veldbiologie. De lessen worden gegeven

Nadere informatie

Verslag wierenexcursie 15 augustus 2018, Oostnol, Tholen. Tekst: DirkJan Dekker Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker. Waar ligt de Oostnol?

Verslag wierenexcursie 15 augustus 2018, Oostnol, Tholen. Tekst: DirkJan Dekker Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker. Waar ligt de Oostnol? Tekst: DirkJan Dekker Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker Waar ligt de Oostnol? De parkeerplaats bij de Oostnol ligt bij de overgang van de Oudelandse Dijk en de Keetenweg op Tholen. Na het parkeren moet

Nadere informatie

T4. Ordening. EB 10. Soorten en rassen EB 11. Indelen in steeds kleinere groepen EB 12. Beoordelingspracticum de mossel

T4. Ordening. EB 10. Soorten en rassen EB 11. Indelen in steeds kleinere groepen EB 12. Beoordelingspracticum de mossel T4. Ordening B1. Het ordenen van organismen B2. Het rijk van de bacteriën B3. Het rijk van de schimmels B4. Het rijk van de planten B5. Het rijk van de dieren B6. Geleedpotigen B7. Gewervelden B8. Het

Nadere informatie

Knorhaan 54 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder

Knorhaan 54 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder Knorhaan 54 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder Inhoud Excursieprogramma Verslag excursie Huisduinen, 11 december 2016 Verslag excursie Wijk aan Zee, Noordpier, 15 januari 2017 Verslag

Nadere informatie

Leerlijn Waddenzeeschool Voortgezet onderwijs

Leerlijn Waddenzeeschool Voortgezet onderwijs Leerlijn Waddenzeeschool Voortgezet onderwijs Algemene doelen Waddenzeeschool Zoveel mogelijk scholieren in aanraking brengen met het Waddengebied, zowel op school als op het wad, om zo het draagvlak voor

Nadere informatie

Dieren 1. Cursus Natuurgids

Dieren 1. Cursus Natuurgids Dieren 1 Cursus Natuurgids Inhoud 1. Vereenvoudigde indeling dierenrijk 2. Ongewervelden 3. Gewervelden Dieren 1 Cursus Natuurgids 2 1. Vereenvoudige indeling van het dierenrijk Dieren 1 Cursus Natuurgids

Nadere informatie

Knorhaan 39 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar

Knorhaan 39 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Knorhaan 39 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Inhoud Excursieprogramma Verslag excursie 14 december, Huisduinen Verslag excursie 25 januari, Zandmotor en Hoek van Holland Verslag excursie

Nadere informatie

Cursus Veldbiologie KNNV Alkmaar - Den Helder informatiefolder

Cursus Veldbiologie KNNV Alkmaar - Den Helder informatiefolder Cursus Veldbiologie 2019 KNNV Alkmaar - Den Helder informatiefolder Cursus Veldbiologie 2019 De KNNV afdeling Alkmaar-den Helder, de vereniging voor veldbiologie, organiseert dit jaar weer een cursus veldbiologie.

Nadere informatie

LEREN CLASSIFICEREN. Classificatie van ongewervelde dieren. Werkblad Niveau 3

LEREN CLASSIFICEREN. Classificatie van ongewervelde dieren. Werkblad Niveau 3 LEREN CLASSIFICEREN Classificatie van ongewervelde dieren Werkblad Niveau 3 In de tentoonstellingszalen van het museum krijg je een overweldigend beeld van de grote verscheidenheid aan dieren. Op basis

Nadere informatie

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Handleiding Naam opdracht De omgeving met andere ogen bekeken Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen opdrachtenbladen pen

Nadere informatie

Voedselweb van strand en zee

Voedselweb van strand en zee Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren dat verschillende zeedieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden,

Nadere informatie

E C O L O G I E Ecologie Factoren die invloed hebben op het milieu: Niveaus van de ecologie:

E C O L O G I E Ecologie Factoren die invloed hebben op het milieu: Niveaus van de ecologie: E C O L O G I E Ecologie = wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaald milieu voorkomen en wat de relaties zijn tussen organismen en dat milieu Factoren die invloed

Nadere informatie

1. In welke 4 rijken worden organismen ingedeeld? 3. wat is de functie van de celkern in een cel?

1. In welke 4 rijken worden organismen ingedeeld? 3. wat is de functie van de celkern in een cel? Antwoorden door een scholier 1487 woorden 13 januari 2013 6 184 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 4 Ordenen 1 t/m 5 Opdracht 2 1. In welke 4 rijken worden organismen

Nadere informatie

Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken.

Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken. Kreeftachtigen Er zijn veel verschillende soorten kreeftachtigen. Van ieder soort leven er vaak zeer grote aantallen in zee. Kreeftachtigen zijn bijvoorbeeld de roeipootkreeftjes, de zeepissebedden en

Nadere informatie

3 Voedselweb van het wad

3 Voedselweb van het wad Spel Doel: De leerlingen leren dat verschillende waddieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden, in een voedselweb. Materialen:

Nadere informatie

Knorhaan 58 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder

Knorhaan 58 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder Knorhaan 58 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder Inhoud Verslag excursie Huisduinen, 9 november 207 Verslag excursie Zandmotor, 0 december 207 Verslag excursie Wijk aan Zee (Noordpier),

Nadere informatie

Mens, natuur & milieu

Mens, natuur & milieu Mens, natuur & milieu Lesbrief Biologie. In dit thema ga je aan de gang met opdrachten die gaan over de ontwikkelingen in het havengebied en de gevolgen voor natuur en milieu. Deze opdracht is een lesbrief

Nadere informatie

informatie: kustdieren

informatie: kustdieren informatie: kustdieren vissen: sprot Sprot is een kleine haringachtige. Grote scholen sprotjes van rond de 10 centimeter zwemmen in de bovenste waterlagen, op zoek naar plankton. De grootste sprotjes zijn

Nadere informatie

Dieren Inhoud. 1. Vereenvoudige indeling van het dierenrijk. Cursus Natuurgids

Dieren Inhoud. 1. Vereenvoudige indeling van het dierenrijk. Cursus Natuurgids Inhoud Dieren 1 1. Vereenvoudigde indeling dierenrijk 3. Gewervelden Cursus Natuurgids Dieren 1 Cursus Natuurgids 2 1. Vereenvoudige indeling van het dierenrijk 1. Indeling dierenrijk Indeling in stammen

Nadere informatie

Beestige bundel van: 1

Beestige bundel van: 1 Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen

Nadere informatie

Knorhaan 41 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar

Knorhaan 41 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar augustus 04 Knorhaan 4 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Inhoud Ecursieprogramma Verslag ecursie 8 mei, Goeree Verslag ecursie 5 juni, Wijk aan Zee, Noordpier Verslag ecursie juli, Petten

Nadere informatie

Project Dieren. Week 1AB: Algemeen

Project Dieren. Week 1AB: Algemeen Project Dieren. Week 1AB: Algemeen Info: Leven op aarde Een fossiel is een afdruk in een steen van een schelp, dier of plant. Bijna vier miljard jaar geleden begon in de zee het eerste leven. Dat waren

Nadere informatie

KATIE SCOTT JENNY BROOM. Het dierenboek. Een fascinerende reis door het dierenrijk

KATIE SCOTT JENNY BROOM. Het dierenboek. Een fascinerende reis door het dierenrijk KATIE SCOTT en JENNY BROOM Het dierenboek Een fascinerende reis door het dierenrijk HET DIERENBOEK Voorwoord De aarde is de enige planeet waarvan we zeker weten dat er leven op bestaat. De levende wezens

Nadere informatie

Doelstelling 1: Je moet de organismen kunnen indelen in 4 rijken en van elk rijk de kenmerken kunnen noemen.

Doelstelling 1: Je moet de organismen kunnen indelen in 4 rijken en van elk rijk de kenmerken kunnen noemen. Boekverslag door Een scholier 1128 woorden 15 januari 2005 5.1 80 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie boek A Thema 5 Ordening en revolutie Doelstelling 1: Je moet de organismen kunnen indelen in 4 rijken

Nadere informatie

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VWO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

Fauna en flora van de Noordzee

Fauna en flora van de Noordzee Welkom in SEAFRONT, hét themapark over zee en zeevaart, over vis en visserij! Ik ben de mascotte van SEAFRONT. Vandaag gaan wij samen op stap! Kijk straks goed rond tijdens je bezoek, als je mij ziet is

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Ordening

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Ordening Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Ordening Samenvatting door A. 910 woorden 1 februari 2015 7,6 69 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting hoofdstuk 4, havo vwo 1 1

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam

Nadere informatie

Examentrainer. Vragen. De iep. De medicinale bloedzuiger

Examentrainer. Vragen. De iep. De medicinale bloedzuiger Examentrainer Vragen De iep De iep is een boomsoort die goed tegen luchtverontreiniging kan. De iep is dan ook in veel steden aangeplant. De boom komt ook veel in de kuststreken voor, omdat hij goed bestand

Nadere informatie

Opmerking voor de docent. Dieren determineren. Werkwijze

Opmerking voor de docent. Dieren determineren. Werkwijze Opmerking voor de docent. Verspreid door het lokaal ongeveer 30 dieren met een nummer en de naam van de soort. Gebruik preparaten, opgezette dieren eventueel platen. Vermeld eventueel bij het dier enkele

Nadere informatie

Dieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011

Dieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011 Dieren (deel 2) Cursus Natuur-in-zicht 1 Indeling dierenrijk 2 hoofdgroepen: ONGEWERVELDEN GEWERVELDEN * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden Dieren 2 Cursus Natuur-in-zicht 2 1 enkele ongewervelden

Nadere informatie

Het excursiegebied ligt aan de oostkant van De Zeester, de ondiepe poel heeft een uitgang naar de Oosterschelde.

Het excursiegebied ligt aan de oostkant van De Zeester, de ondiepe poel heeft een uitgang naar de Oosterschelde. Foto's: Kirsten Dekker, DirkJan Dekker Tekst: DirkJan Dekker Het was bewolkt weer, met een stevige wind, 15 ºC. Waar moesten we zijn? Zie op het kaartje bij de groene vlag. Parkeren kon op het terrein

Nadere informatie

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 1 Ecosystemen en voedselketens. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Ecosysteem de Noordzee Voedselketens

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 1 Ecosystemen en voedselketens. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Ecosysteem de Noordzee Voedselketens Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF THEMA 2 ALLES WAT LEEFT LES 1 Ecosystemen en voedselketens Deze les gaat over: Ecosysteem de Noordzee Voedselketens Bij dit thema horen ook: Les 2 Exoten in Nederland

Nadere informatie

Ordening Dieren - B 2

Ordening Dieren - B 2 Ordening Dieren - B 2 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres siri Muilenburg 29 September 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/66750 Dit lesmateriaal is

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Dierenrijk

Werkstuk Biologie Dierenrijk Werkstuk Biologie Dierenrijk Werkstuk door een scholier 671 woorden 27 april 2001 4,7 232 keer beoordeeld Vak Biologie Dieren Je kunt het dierenrijk indelen in 8 groepen: -eencellige - sponzen *geen skelet

Nadere informatie

De Noordzee HET ONTSTAAN

De Noordzee HET ONTSTAAN De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met

Nadere informatie

... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit?

... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit? ... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit? Samen voor een gezonde zee!... Stichting De Noordzee is de onafhankelijke natuur- en milieuorganisatie die zich inzet voor een duurzaam gebruik van de Noordzee en

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam

Nadere informatie

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Opmerking Voor het antwoord gisting mag ook één punt worden toegekend.

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Opmerking Voor het antwoord gisting mag ook één punt worden toegekend. Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Thalassemie 1 B 2 B De anticonceptiepleister 3 B 4 A Gist 5 maximumscore 1 verbranding Opmerking Voor het antwoord

Nadere informatie

Aantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT

Aantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT Aantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT 1.1 De tuin 1 Wat leeft er in een tuin? Organismen: dit zijn levende wezens zoals, planten, dieren, mensen, bacteriën en schimmels. Levenskenmerken:

Nadere informatie

Les met werkblad - biologie

Les met werkblad - biologie Les met werkblad - biologie Doel: Leerlingen hebben na de deze les een idee hoe het is om te wadlopen. Ze weten wat ze onderweg tegen kunnen komen. Materialen: - Werkblad 5: Wadlopen - Platte bak (minimaal

Nadere informatie

ordenen Lokaalles VO onderbouw

ordenen Lokaalles VO onderbouw ordenen Lokaalles VO onderbouw Inhoudsopgave algemeen voorbereiding bijlagen Doelgroep blz. 2 Het doel van de lokaalles Ordenen blz. 2 Terminologie blz. 2 Géén begeleiding in de diergaarde blz. 2 Even

Nadere informatie

HET ZEE B O EK. Sarah Devos

HET ZEE B O EK. Sarah Devos ZEE HET B O EK HET ZEE B O EK Sarah Devos Voor Anna en Rosie 2019 Manteau Standaard Uitgeverij nv, Rijnkaai 100/11A, B-2000 Antwerpen en Sarah Devos www.standaarduitgeverij.be info@standaarduitgeverij.be

Nadere informatie

Cursus Natuurgids Les 1 : Leven en overleven. Joeri Cortens - Natuurpunt CVN

Cursus Natuurgids Les 1 : Leven en overleven. Joeri Cortens - Natuurpunt CVN Cursus Natuurgids Les 1 : Leven en overleven Joeri Cortens - Natuurpunt CVN Inhoud 1. Biodiversiteit en het ontstaan van het leven a. Wat is biologische diversiteit? b. Het ontstaan van de huidige biodiversiteit

Nadere informatie

Meercellig Tweezijdig symmetrisch Exoskelet. Dit is een stekelhuidige

Meercellig Tweezijdig symmetrisch Exoskelet. Dit is een stekelhuidige Meercellig Tweezijdig symmetrisch Exoskelet Dit is een stekelhuidige Dit is een stekelhuidige Meercellig Tweezijdig symmetrisch Exoskelet Dit is een geleedpotige Geleedpotigen ontstonden ongeveer tegelijk

Nadere informatie

Vrijdag 21 mei Zaterdag 22 mei

Vrijdag 21 mei Zaterdag 22 mei Natuurwerkgroep Liempde 21-22-23-24 mei 2010 Vrijdag 21 mei Het pinksterweekend begon stralend. De zon stond hoog aan de lucht en het waaide wat. Om half een kwamen zes Rooienaren bij elkaar om met 2 auto

Nadere informatie

Strandjutters van Kennemerland

Strandjutters van Kennemerland Strandjutters van Kennemerland Groep 7 en 8 Leerkrachtenhandleiding Bezoekerscentrum De Kennemerduinen: Zeeweg 12 2051 EC Overveen Tel: 023-54 11 123 Mail: info@np-zuidkennemerland.nl Website: www.np-zuidkennemerland.nl

Nadere informatie

Hoog en droog genoeg

Hoog en droog genoeg De Hooge Platen Hoog en droog genoeg Bij laag water strekt zich in de monding van de Westerschelde een gebied uit van 1800 ha slik en zandplaten: de Hooge Platen. Bij vloed verdwijnt het grotendeels in

Nadere informatie

Notitie begroeiing zeedijk Westkapelle (getijdenzone) situatie oktober 2012

Notitie begroeiing zeedijk Westkapelle (getijdenzone) situatie oktober 2012 Notitie begroeiing zeedijk Westkapelle (getijdenzone) situatie oktober 2012 Inleiding Op verzoek van P.L. Meininger van Projectbureau Zeeweringen is door A.J.M. Meijer van Bureau Waardenburg een veld bezoek

Nadere informatie

Eilanden en biotische veranderingen in zee. Dr. ir. M.J. Baptist

Eilanden en biotische veranderingen in zee. Dr. ir. M.J. Baptist Eilanden en biotische veranderingen in zee Dr. ir. M.J. Baptist Megasuppletie Zandmotor Megasuppleties kunnen in de vorm van een eiland of schiereiland worden uitgevoerd. Eerste ontwerp ( Kustboekje,

Nadere informatie

Knorhaan 48 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar

Knorhaan 48 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Knorhaan 48 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV afd. Regio Alkmaar Inhoud Excursieprogramma Verslag excursie Bergen aan Zee, 25 augustus 2015 Verslag excursie Zandmotor, 20 september 2015 Strandvondsten Zak

Nadere informatie

Texel (5 minuten) Het eiland Texel Op Texel schijnt de zon langer, regent het minder en waait het meer dan in de rest van Nederland. D. C........ D. K... D. W... O........ D.. H..... D.. B... O.........

Nadere informatie

Voordelta Een bijzondere zee

Voordelta Een bijzondere zee Voordelta Een bijzondere zee Voordelta Een bijzondere zee Wist je dat de Voordelta, de zee voor de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden, een bijzonder natuurgebied is? Terwijl je geniet op het strand, gaan

Nadere informatie

Knorhaan 63 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder

Knorhaan 63 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder Knorhaan 63 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder Inhoud Verslag excursie Bergen aan Zee (Noord), 13 januari 2019 Verslag excursie Petten, 10 februari 2019 Verslag excursie Tweede Maasvlakte,

Nadere informatie

ordenen Doe-het-zelf-les VO onderbouw

ordenen Doe-het-zelf-les VO onderbouw ordenen Doe-het-zelf-les VO onderbouw Inhoudsopgave algemeen voorbereiding bijlagen Doelgroep blz. 2 Het doel van de doe-het-zelf-les Ordenen blz. 2 Terminologie blz. 2 Géén begeleiding in de diergaarde

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam

Nadere informatie

Werkstuk Biologie De dieren van het strand

Werkstuk Biologie De dieren van het strand Werkstuk Biologie De dieren van het strand Werkstuk door een scholier 2458 woorden 15 maart 2001 5,1 277 keer beoordeeld Vak Biologie 1 Inleiding Ik heb de dieren van het strand als onderwerp genomen want

Nadere informatie

Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten

Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten Edwin Foekema Themadag werkgroep exoten NecoV Wageningen, 13 december 2007 Project-team IMARES Yerseke: Jeroen Wijsman, Aad Smaal TNO-IMARES

Nadere informatie

Houden van dieren 91123a.indd :45

Houden van dieren 91123a.indd :45 Houden van dieren Houden van dieren WEGWIJZER Deze module bestaat uit drie hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit zes vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Eindopdracht, Terugblik en Begrippen.

Nadere informatie

Land van wind en water

Land van wind en water Land van wind en water Groep 5 en 6 Leerkrachtenhandleiding Bezoekerscentrum De Kennemerduinen: Zeeweg 12 2051 EC Overveen Tel: 023-54 11 123 Mail: info@np-zuidkennemerland.nl Website: www.np-zuidkennemerland.nl

Nadere informatie

Wat zijn de effecten van suppleties op de Habitats van zeebaars en harder?

Wat zijn de effecten van suppleties op de Habitats van zeebaars en harder? Wat zijn de effecten van suppleties op de Habitats van zeebaars en harder? Telt dit door in de aanwezigheid en vangbaarheid? 30-04-16, Marcel Rozemeijer Europese Unie, Europees Fonds voor Maritieme Zaken

Nadere informatie

een spreekbeurt door Xanten Vandenberge (13 jaar) maart 2013

een spreekbeurt door Xanten Vandenberge (13 jaar) maart 2013 een spreekbeurt door Xanten Vandenberge (13 jaar) maart 2013 Inleiding De groep van de mollusken Weke dieren zonder ruggengraat, maar met een kalkachtig slakkenhuisje = weekdieren; Na de insecten de grootste

Nadere informatie

Wat impressies van de Plaat van Oude Tonge en de bezochte strekdam

Wat impressies van de Plaat van Oude Tonge en de bezochte strekdam Foto's: Kirsten Dekker, DirkJan Dekker, Laatste aanpassing op 16 maart 2017 Koel zonnig weer, af en toe licht mistig weer, 10 ºC. De strekdam bestaat uit grof grind, met hier en daar een klein poeltje.

Nadere informatie