Mantelzorgondersteuning. Samenwerken en afstemmen voor mantelzorgers
|
|
- Lander de Coninck
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Mantelzorgondersteuning in kaart Samenwerken en afstemmen voor mantelzorgers
2
3 Mantelzorgondersteuning in kaart Samenwerken en afstemmen voor mantelzorgers
4
5 De mantel verlicht Het project De mantel verlicht is een initiatief van MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling en Mezzo, Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg. In dit project zijn instrumenten ontwikkeld ter ondersteuning van vrijwilligers die mantelzorgers helpen. Ze zijn getest door organisaties voor vrijwilligerszorg en beschreven in een reeks handreikingen. Andere instrumenten die ontwikkeld zijn in het project De mantel verlicht: Vrijwillige coaches Intensieve begeleiding van zorgvrijwilligers Samen drempels over Maatjes ondersteunen niet-westerse mantelzorgers Naast de mantelzorger Een metgezel voor mantelzorgers Intensieve respijtzorg Complexe hulpvragen vrijwillig ondersteund Januari 2009
6
7 Inhoud 1 Waarom mantelzorgondersteuning in kaart brengen? 7 2 Voordat u aan de slag gaat 9 3 Puzzel mantelzorgondersteuning 15 4 Na de Puzzel 30 5 Terugblik pilotorganisatie 31 6 Aan de slag 32 7 Om verder te lezen 33
8
9 1 Waarom mantelzorgondersteuning in kaart brengen? Organisaties die mantelzorgers ondersteunen met professionals of vrijwilligers zoeken steeds vaker samenwerking met elkaar. Ze gaan na welke raakvlakken ze hebben en welke werkzaamheden ze op elkaar af kunnen stemmen. Soms kijken ze zelfs of Steunpunten Mantelzorg, Vrijwillige Thuishulp en Steunpunten Vrijwilligerswerk kunnen fuseren. Samenwerking maakt het mogelijk nieuwe diensten te ontwikkelen en gezamenlijk bekendheid te geven aan de mantelzorgondersteuning. Ook maken samenwerkingsverbanden kleinere organisaties sterker. Maar het belangrijkste is dat mantelzorgers en vrijwilligers er beter door worden geholpen. Sinds de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is mantelzorgondersteuning opgenomen in het beleid van gemeenten. Veel gemeenten stimuleren lokale organisaties om gezamenlijk te komen tot een samenhangend en compleet aanbod van mantelzorgondersteuning. Samenhang in de dienstverlening geeft een beter inzicht in het aanbod en maakt duidelijk voor welke zorgvragen en welke groepen kwetsbare burgers er ondersteuning is. Deze handreiking, Mantelzorgondersteuning in kaart, helpt managers en coördinatoren van organisaties voor informele zorg om de mogelijkheden voor afstemming, samenwerking of zelfs fusie te verkennen. Dat gebeurt met behulp van het instrument Puzzel mantelzorgondersteuning. Mantelzorgondersteuning in kaart 7
10 U kunt de Puzzel mantelzorgondersteuning intern gebruiken om de samenwerking met collega s van andere teams en afdelingen te bekijken. En u kunt puzzelen met andere organisaties uit uw wijk, gemeente, regio of provincie om de samenwerkingsmogelijkheden in kaart brengen. Op de praktijk gebaseerd De Vrijwilligers en Mantelzorg Centrale Almere (VMCA) heeft gewerkt met de Puzzel mantelzorgondersteuning. De VMCA is het resultaat van een fusie van het Steunpunt Vrijwilligerswerk, de Vrijwilligers Zorgcentrale en het Steunpunt Mantelzorg in Almere. De ervaringen van de VMCA met de Puzzel vormen de basis voor deze handreiking. Daarnaast is de handreiking gebaseerd op de ervaringen van het Provinciaal Coördinatiepunt Vrijwillige Thuishulp en Mantelzorg Groningen (PCVTM Groningen, een overlegplatform van 25 lokale Groningse organisaties), en het Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling Groningen (CMO Groningen, het kenniscentrum voor zorg, welzijn en onderwijs in de provincie Groningen). Zij hebben op provinciaal niveau de samenwerkingsmogelijkheden voor Vrijwillige Thuishulp en Steunpunten Mantelzorg verkend. 8 Mantelzorgondersteuning in kaart
11 2 Voordat u aan de slag gaat Voordat u de afstemmings- en samenwerkingsmogelijkheden gaat verkennen is het nuttig om de aanleiding, het doel, mogelijke samenwerkingspartners en de randvoorwaarden duidelijk te maken. U gaat dan methodisch aan de slag. Dit maakt uw werkwijze inzichtelijk voor u zelf en anderen en u profileert uw activiteiten ermee. Ook kunt u uw werkwijze evalueren en zonodig verbeteren. Waarom samenwerking verkennen? Wat is voor uw organisatie de aanleiding om afstemming en samenwerking te verkennen? Misschien verwacht u door samenwerking beter te kunnen aansluiten bij de hulpvragen van mantelzorgers. Het kan zijn dat er veel ouderen in uw gemeente wonen, of veel jonge mantelzorgers of niet-westerse migranten voor wie afstemming tussen organisaties belangrijk is. Misschien wilt u wel beter zicht op wat anderen in uw gemeente of regio doen. Of wilt u nagaan of u door samenwerking beter kunt aansluiten bij de vraag van gemeenten. Misschien wilt u de mogelijkheden voor samenwerking verkennen met belangrijke spelers in het veld van mantelzorgondersteuning. Of wilt u kijken welke voordelen samenwerking biedt op verschillende schaalgrootten: op wijkniveau, per gemeente, regio, provincie of zelfs landelijk. Als u dit voor uzelf helder heeft volgt de vraag welk doel u wilt bereiken met de verkenning van de samenwerking. Bijvoorbeeld inzicht krijgen in welke samenwerkingsverbanden ertoe bijdragen dat mantelzorgers makkelijker of sneller ondersteuning krijgen van vrijwilligers. Of zicht krijgen op leemten en dubbelingen in het ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers. Mantelzorgondersteuning in kaart 9
12 Interne en externe samenwerking De VMCA wilde met de Puzzel mantelzorgers de interne samenwerking in de fusieorganisatie stimuleren en heeft met alle medewerkers gepuzzeld. Het PCVTM Groningen wilde dat de stichtingen mantelzorg, Steunpunten Vrijwilligerswerk en Steunpunten Vrijwillige Thuishulp elkaar informeerden over hun mantelzorgondersteuning en konden kijken naar mogelijkheden voor samenwerking. Partners uitzoeken Ga vervolgens na welke partijen in uw wijk, gemeente, regio of provincie direct of indirect te maken hebben met mantelzorgers of vrijwilligers. Met wie van hen wilt u de samenwerking, afstemming of fusiemogelijkheden verkennen? Uw keuze van partners hangt mede af van de schaalgrootte waarop u de afstemming en samenwerking tot stand wilt brengen. U kunt zich richten op: medewerkers en vrijwilligers in uw eigen organisatie organisaties of medewerkers die mantelzorgondersteuning in hun pakket hebben, zoals beleidsambtenaren Wmo, coördinatoren van Steunpunten Mantelzorg en Vrijwillige Thuishulp, Steunpunten Vrijwilligerswerk, zorg- en welzijnsorganisaties organisaties of medewerkers die in contact komen met mantelzorgers maar ondersteuning daarvan niet als hun primaire taak zien. Bijvoorbeeld organisaties voor Buddyzorg, Vriendendiensten, Humanitas Rode Kruis, Zonnebloem, ouderenadviseurs, vrijwillige klussendiensten, kerken of zelforganisaties van migranten organisaties die mantelzorgers vertegenwoordigen, zoals patiëntenorganisaties en Wmo-raden 10 Mantelzorgondersteuning in kaart
13 U hoeft natuurlijk niet alle organisaties tegelijk te kiezen. Begin met samenwerken waar makkelijk succes behaald kan worden. Dat geeft alle betrokken partijen een opsteker en het is een goed voorbeeld voor anderen waarmee u mogelijk ook wilt samenwerken. Bovendien profiteren mantelzorgers van snelle resultaten. Maar naast kansen op snel succes zijn ook strategische overwegingen belangrijk. Bijvoorbeeld door rekening te houden met de speerpunten van uw gemeente of andere belangrijke partijen. Sleutelfiguren Door sleutelfiguren te interesseren voor uw plannen vergroot u de kans op succes. Een sleutelfiguur kan iemand zijn met wie u al geregeld prettig samenwerkt. Zo iemand kan draagvlak creëren voor uw samenwerkingsideeën. Ook een leidinggevende kan sleutelfiguur zijn. Wanneer die enthousiast is over uw plannen heeft dat zijn uitwerking op een heel team. Mantelzorgondersteuning in kaart 11
14 Vooruit denken Met de Puzzel mantelzorgondersteuning worden vooral de mogelijkheden voor afstemming en samenwerking verkend. Maak dat duidelijk aan de andere organisaties of de afdelingen waarmee u gaat puzzelen zodat zij met de juiste verwachtingen deelnemen. Maar voordat u begint is het verstandig om na te denken over het mogelijke vervolg: het daadwerkelijk verbeteren van de afstemming en samenwerking. Besluit u na de verkenning verder te gaan dan kunt u bijvoorbeeld een samenwerkingsovereenkomst afsluiten waarin staat welke inspanningen iedere organisatie levert in tijd en geld, welke resultaten bereikt moet worden en op welke termijn. Er kan bijvoorbeeld een werkgroep komen die de samenwerking zal vormgeven. Zorg dat daarin enthousiaste mensen komen die op hun afdeling of in hun organisatie draagvak kunnen creëren voor de afstemming en samenwerking. Uiteraard moeten zij voldoende tijd krijgen voor hun taak. Om tot resultaten te komen moeten ze ook over voldoende bevoegdheden beschikken. Het is belangrijk om van te voren duidelijk te hebben wie waarover beslist. In de samenwerkingsovereenkomst kunt u de afspraken over de besluitvorming en eventuele vervolgstappen vastleggen. 12 Mantelzorgondersteuning in kaart
15 Aan iets nieuws beginnen vraagt altijd extra inzet. Bekijk dus ook welke mogelijkheden u heeft in tijd, menskracht en budget. Houd er rekening mee dat een organisatie tijd nodig heeft om te veranderen. Kondig in uw eigen organisatie uw plannen ruim van tevoren aan en zet ze in alle overlegvormen op de agenda. Soms kunt u op weerstand van professionals of vrijwilligers stuiten. Geef daar aandacht aan maar benadruk - om te voorkomen dat negatieve gevoelens de overhand krijgen - steeds de doelen die u wilt bereiken. Houd er in uw planning rekening mee dat het tijd kost om weerstanden te overwinnen en houd rekening met mogelijke vertragingen. Publiciteit Informeer de professionals en vrijwilligers in uw eigen organisatie over uw plannen en het doel ervan. En blijf hen op de hoogte houden van elke volgende stap en de resultaten. Voornemens tot samenwerking of fusie en de uiteindelijke resultaten zijn ook interessant voor andere organisaties die te maken hebben met mantelzorgers en vrijwilligers. Informeer hen dus ook. Mantelzorgers zijn waarschijnlijk meer geïnteresseerd in concrete activiteiten, in de vraag wat de organisaties gezamenlijk aan ondersteuning kunnen bieden en bij wie ze daarvoor terecht kunnen. Zoek daarom pas publiciteit op grotere schaal als de afstemming of samenwerking tot concrete veranderingen in het ondersteuningsaanbod leiden. Mantelzorgondersteuning in kaart 13
16 Financiering Als u de extra inzet voor uw plannen niet uit de lopende middelen kan betalen, kunt u proberen aanvullende financiering te krijgen. Dat kan via subsidies of fondsen. Gemeenten hebben belang bij de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligerszorg en kunnen initiatieven financieren op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (prestatieveld 4). Ook provincies stellen subsidies beschikbaar voor projecten op het gebied van de Wmo, vrijwilligerswerk of mantelzorg. Fondsenwerving heeft doorgaans het meeste succes als u fondsen in uw eigen omgeving zoekt. Kijk ook in het FondsenBoek of op de FondsenDisk van de Vereniging van Fondsen in Nederland ( Ook een notaris, de Kamer van Koophandel of de gemeente kunnen informatie geven over fondsen. Met en zonder extra budget De VMCA gebruikte de Puzzel in het traject dat in de fusieorganisaties was uitgezet om de fusie te laten slagen. Er is geen extra financiering voor aangevraagd. Het PCVTM Groningen en CMO Groningen gebruikten de Puzzel op een uitwisselingsdag voor organisaties uit de provincie, als onderdeel van een samenwerkingsproject dat de provincie Groningen financierde. 14 Mantelzorgondersteuning in kaart
17 3 Puzzel mantelzorgondersteuning De Puzzel mantelzorgondersteuning is een werkvorm waarmee u kunt nagaan hoe de verschillende vormen van mantelzorgondersteuning en de inzet van vrijwilligers beter op elkaar zijn af te stemmen. Dat kan met verschillende organisaties maar ook met een aantal afdelingen van één organisatie. In de Puzzel gebruikt u een verzameling kaarten met daarop de lokale basisfuncties mantelzorgondersteuning. Dit zijn de acht belangrijkste soorten mantelzorgondersteuning, geformuleerd door het ministerie van VWS, Mezzo en de VNG. Medewerkers of afdelingen vullen op de kaarten in welke activiteiten zij verrichten en voor welke mantelzorgers die bedoeld zijn. U leert zo elkaars werk kennen en u krijgt zicht op de mogelijkheden voor samenwerking. Naar aanleiding hiervan kunt u afspraken maken om gezamenlijk de mantelzorgondersteuning te verbeteren. 1. Voorbereiding Stel vooraf vast hoe lang de Puzzelbijeenkomst duurt. Een dagdeel is voldoende voor een eerste kennismaking met elkaar en elkaars werk. Om precies zicht te krijgen op de ondersteuning die geboden wordt en welke afstemming en samenwerking daarin mogelijk is, is een hele dag nodig. Ook de groepsgrootte is van invloed op de resultaten die u kunt verwachten. In de praktijk blijkt dat op een middag met 35 deelnemers een kennismaking met elkaars werk het hoogst haalbare is. Afspraken maken over afstemming of samenwerking lukt beter als u een hele dag de tijd neemt met een groep van 10 tot 15 deelnemers. Mantelzorgondersteuning in kaart 15
18 Programma van de Puzzelmiddag bij de VMCA Opening Kennismaking Speed dating: korte ontmoetingen met opdracht Waar staan we? toelichting op de fusie en visie Mantelzorgondersteuning in beeld puzzelen: ondersteuning voor mantelzorgers in beeld puzzelen: raakvlakken en leemten Pauze Hoe kunnen we mantelzorgers en vrijwilligers nog beter van dienst zijn? puzzelen: identiteit verkennen puzzelen: prioriteiten en afspraken Terugblik korte evaluatie Borrel 16 Mantelzorgondersteuning in kaart
19 Checklist: wat heeft u nodig voor de Puzzel mantelzorgondersteuning? Ruimte plenaire ruimte ruimtes voor subgroepen Materiaal programma kaarten met activiteiten mantelzorg op karton flip-over pennen, gekleurde stiften, plakband eventueel laptop en beamer catering Mensen voorzitter, kan eventueel ook spelleider zijn inspirerende spelleider voorzitters van de subgroepen (rapporteren plenair) notulist Werkvormen Voor inspirerende werkvormen kunt u putten uit Het groot werkvormenboek en Beweging in je brein. Zie pagina 33: Om verder te lezen. Mantelzorgondersteuning in kaart 17
20 2. Ondersteuning in beeld De Puzzel start met informatie uitwisselen over de werkzaamheden van de verschillende afdelingen of organisaties. De vraag daarbij is: welke ondersteuning is er, voor welke mantelzorgers, en wie voert de ondersteuning uit? De kaarten liggen op tafel in acht stapels. Voor elk soort mantelzorgondersteuning is er een stapel, per stapel ongeveer tien kaarten. Ook zijn er acht flappen die elk de titel hebben van één van de soorten mantelzorgondersteuning. Voor de herkenbaarheid is het handig als u elke titel de kleur geeft van de bijbehorende kaarten. Hierna staan de acht soorten mantelzorgondersteuning met de bijbehorende activiteiten. Daarna volgen de acht puzzelkaartjes die gebruikt kunnen worden in de Puzzel Mantelzorgondersteuning. 18 Mantelzorgondersteuning in kaart
21 Informatie (geel) informeren over mantelzorg informeren over ziekten, aandoeningen, beperkingen, handicaps en patiëntenverenigingen informeren over het aanbod van hulp, ondersteuning, zorg (voorzieningen en aanbieders) informeren over wet- en regelgeving Advies en bemiddeling (oranje) adviesgesprek / vraagverheldering ondersteunen bij aanvraag materiële en financiële hulp doorverwijzing naar mantelzorgondersteuning zorgregisseur / casemanagement Emotionele steun (roze) inloopspreekuur individuele begeleiding lotgenotengroepen mantelzorgers mantelzorgsalon / café verwendagen/ ontspanningsactiviteiten mantelzorgers chatbox / sms-service vriendschappelijk huisbezoek maatjescontacten, zoals vriendendienst, buddyzorg Mantelzorgondersteuning in kaart 19
22 Educatie (rood) Gericht op mantelzorgers: instructies hulpmiddelen, praktische trainingen cursussen over (omgaan met) ziekten, houding, communicatie grenzen stellen / goed voor jezelf zorgen/ time management / empowerment Gericht op zorgvrijwilligers: instructies hulpmiddelen, praktische trainingen cursussen over (omgaan met) ziekten, houding, communicatie deskundigheidsbevordering over mantelzorg en mantelzorgondersteuning (algemeen of specifiek) Praktische hulp (blauw) huishoudelijke hulp welzijns- / gemaksdiensten, klussendienst, maaltijdservice vrijwillige hulp administratieve hulp extra kinderopvang 20 Mantelzorgondersteuning in kaart
23 Respijtzorg (groen) vrijwillig, zoals oppas, bezoekservice, Vrijwillige Thuishulp, vervangende mantelzorg professioneel, zoals oppas, ondersteunende begeleiding, thuisondersteuning dagvoorziening / opvang meerdaagse voorzieningen aangepaste vakanties activiteiten ter ontspanning van de mantelzorger gecombineerd met respijtzorgvoorzieningen Financiële tegemoetkoming (grijs) fiscale compensatie bijzondere bijstand tegemoetkoming onderhoudskosten thuiswonende gehandicapte kinderen Materiële hulp (paars) woningaanpassing, mantelzorgwoning /-kamer parkeerpas hulpmiddelen (praktisch en ict) aangepast vervoer Mantelzorgondersteuning in kaart 21
24 Informatie Advies en begeleiding Wat doe je? Voor wie? Door wie? Wat doe je? Voor wie? Door wie? Emotionele steun Educatie Wat doe je? Voor wie? Door wie? Wat doe je? Voor wie? Door wie? 22 Mantelzorgondersteuning in kaart
25 Praktische hulp Respijtzorg Wat doe je? Voor wie? Door wie? Wat doe je? Voor wie? Door wie? Financiële tegemoetkoming Materiële hulp Wat doe je? Voor wie? Door wie? Wat doe je? Voor wie? Door wie? Mantelzorgondersteuning in kaart 23
26 De deelnemers nemen één of twee kaarten van een stapel. Ze schrijven erop welke activiteiten zij doen voor welke groep mantelzorgers, en vermelden daarbij hun initialen en de naam van hun organisatie. Er kunnen meerdere activiteiten op een kaart komen. Het is de bedoeling zo concreet mogelijk op te schrijven wie wat doet en voor wie. Bijvoorbeeld: Ik organiseer voorlichtingsbijeenkomsten voor oudere mantelzorgers over praktische hulp. Herhaal dit voor alle acht stapels met kaarten. Activiteiten vallen vaak onder meer dan één soort mantelzorg; die kunnen dan op meerdere kaarten beschreven worden. Leg ook een paar lege kaarten neer voor activiteiten die in eerste instantie niet onder één van de acht soorten ondersteuning lijken te vallen. Als alle deelnemers hun kaarten beschreven hebben, plakken ze die op de bijbehorende flap. Dus een kaart met de kop Informatie komt op de flap met de kop Informatie. Dit levert acht flappen met kaarten op. Vervolgens loopt iedereen langs alle flappen en leest de kaarten. Als op een kaart iemands eigen activiteiten ontbreken, schrijft hij of zij die erbij. Om te kunnen schrijven is het handig als de flappen op tafel liggen. Reserveer voor dit onderdeel van de Puzzel een half uur. 24 Mantelzorgondersteuning in kaart
27 Variant Het PCVTM Groningen koos ervoor om kaarten te maken met activiteiten die bij de basisfunctie mantelzorg (zoals omschreven door het ministerie van VWS) horen. Om de beurt pakt iemand een kaart van de stapel, vertelt van welke organisatie hij of zij is en of de organisatie deze activiteit uitvoert. Als dat het geval is, geeft hij of zij een concreet voorbeeld, schrijft dit op de kaart en vraagt vervolgens aan een andersoortige organisatie of die deze activiteit uitvoert. Ook de informatie over die activiteit wordt zo concreet mogelijk op de kaart gezet. Door op elkaars activiteiten te reageren ontstaat een levendige uitwisseling. De spelleider plakt de kaart op de flap Raakvlak of de flap Verschil. Zo wordt inzichtelijk waar afstemming mogelijk is. Zicht op weerstand Het verkennen van samenwerkingsmogelijkheden kan weerstand oproepen. Bijvoorbeeld omdat nog niet duidelijk is wat er bij een fusie gebeurt met iemands functie of omdat het tussen afdelingen of organisaties niet klikt. Ook kan er concurrentie zijn tussen organisaties om subsidies van de gemeente of provincie. Het is belangrijk om al in het begin daarbij stil te staan. Daarvoor zijn werkvormen ontwikkeld. Eén ervan is de lijnoefening. Leg op de vloer een rij vellen met cijfers van 1 tot en met 10. Vraag aan de deelnemers te gaan staan bij het cijfer dat uitdrukt hoe prettig zij zich voelen bij de samenwerking of fusie. Mantelzorgondersteuning in kaart 25
28 3. Raakvlakken en leemten Nu de mantelzorgondersteuning geïnventariseerd is, kunnen de deelnemers kijken waar de raakvlakken en de verschillen liggen. De deelnemers gaan in subgroepen uiteen. Ze nemen één of meer van de flappen met kaarten mee en gaan de raakvlakken en verschillen in de activiteiten bespreken. Dat kan aan de hand van de volgende vragen: welke activiteiten doen we hetzelfde? welke activiteiten overlappen elkaar niet? waarbij kunnen we samenwerken? wat missen we nog aan goede ondersteuning voor mantelzorgers? De kunst is om te denken vanuit de mantelzorgers en vrijwilligers, en te kijken met welke samenwerking zij beter worden geholpen. Elke subgroep schrijft de bevindingen per vraag onderaan de flap en hangt deze na afloop weer op. Vervolgens lichten de subgroepen plenair de belangrijkste conclusies toe. Het resultaat is een overzicht van de raakvlakken en verschillen bij elke soort mantelzorgondersteuning. Het is aan te bevelen de subgroepen al vooraf in te delen. Zet bij voorkeur mensen van verschillende afdelingen of organisaties, die te maken hebben met dezelfde soorten mantelzorgondersteuning, bij elkaar. Dan ontstaat er zoveel mogelijk uitwisseling. Benoem ook vooraf in elke subgroep een voorzitter. Die let erop dat de deelnemers niet te veel van een onderwerp afwijken, formuleert de conclusies op de flap en licht die plenair toe. Reserveer voor dit onderdeel een uur. 26 Mantelzorgondersteuning in kaart
29 4. Identiteit verkennen De dubbelingen en leemten in de mantelzorgondersteuning zijn in nu kaart gebracht. Voordat er afspraken over samenwerking gemaakt worden, is het belangrijk de identiteit van de afdelingen of organisaties te bespreken. Wat betekent een afdeling of organisatie voor de doelgroep? Wat maakt de afdeling of organisatie uniek? Hoe kunnen afdelingen of organisaties samenwerken zonder hun eigen identiteit te verliezen? Door aandacht te besteden aan de identiteit krijgen deelnemers het gevoel dat wat zij doen en wat zij zijn wordt erkend. Deelnemers kunnen het bedreigend vinden om over samenwerking te spreken. Bijvoorbeeld vanwege gevoelens van concurrentie om gemeentelijke of provinciale subsidies, of onzekerheid van kleine, op vrijwilligers draaiende organisaties ten opzichte van grotere organisaties met betaalde krachten. Aandacht voor ieders identiteit verlaagt de drempel om afstemming en samenwerking te bespreken. De spelleider kijkt met de deelnemers naar de flappen en bespreekt de volgende vragen: wat is de kern of identiteit van een organisatie of afdeling? wat moet behouden blijven voor de mantelzorgers, vrijwilligers, cliënten, burgers en subsidiegevers? wat vraagt om specifieke aandacht, deskundigheid of financiële middelen? De spelleider zet van elke organisatie de identiteit op een flap en omcirkelt wat behouden moeten blijven. Ruim voor dit onderdeel een half uur in. Mantelzorgondersteuning in kaart 27
30 5. Prioriteiten en afspraken Het laatste onderdeel van de Puzzel is prioriteiten stellen en samenwerkingsafspraken maken. Plenair buigen de deelnemers zich over de volgende vragen: kloppen de conclusies over de samenwerkinggebieden onderaan de flaps nog nu we naar de identiteit van de organisaties hebben gekeken, of moeten we iets weghalen of toevoegen? wat zijn onze intenties en waar liggen onze prioriteiten? welke drie prioriteiten kiezen we om te beginnen met het verbeteren van onze samenwerking? wie krijgen daarbij welke taken, wie nemen contact met elkaar op? Meestal kunnen de afspraken tussen afdelingen in één organisatie al gedetailleerd worden uitgewerkt en daarna centraal worden aangestuurd. Als het gaat om samenwerking met andere organisaties zal in dit stadium sprake zijn van intenties. Daarbij verdient het aanbeveling om al zo concreet vast te leggen wie wat doet en wanneer en hoe de terugkoppeling plaatsvindt en welk vervolg er wordt beoogd. Reserveer voor dit onderdeel een half uur tot drie kwartier. Variant Zoals gezegd werkte het PCVTM Groningen met twee flappen: Raakvlak en Verschil. Na het bespreken van de identiteit van de organisaties keken de deelnemers of de kaarten bij Raakvlak nog steeds klopten of weggehaald moesten worden. De overgebleven kaarten vormden een checklist voor de afstemming en samenwerking. 28 Mantelzorgondersteuning in kaart
31 6. Evaluatie Aan het einde van bijeenkomst vertellen de aanwezigen hoe ze het puzzelen hebben ervaren en wat het hen heeft opgeleverd. Vinden ze dat er voldoende is gewerkt aan afstemming en samenwerking? Is zo n gezamenlijke inspanning nuttig? Is een vervolg zinvol? Ruim voor de evaluatie een kwartier tot een half uur in. Je leert elkaar kennen Bij de VMCA gaven de meeste deelnemers bij de evaluatie aan dat zij door de Puzzel beter zicht hebben gekregen op elkaars werkzaamheden. Een deelnemer verwoordde het zo: Je onthoudt de gezichten en daardoor zoek je elkaar eerder op. 7. Borrel Na een bijeenkomst over samenwerking mag een borrel niet ontbreken. Hier kunnen professionals en vrijwilligers informeel de uitwisseling voortzetten. Het geeft gelegenheid om door te praten over samenwerking, adresgegevens uit te wisselen en afspraken te maken. Mantelzorgondersteuning in kaart 29
32 4 Na de Puzzel Typ na de bijeenkomst de kaarten en informatie van de flappen over. Dan heeft u een handzaam overzicht van het ondersteuningsaanbod en de voornemens tot afstemming en samenwerking. Een dag of dagdeel met elkaar puzzelen is nog maar een startpunt. Het geeft de deelnemers een beeld van de kansen en mogelijkheden voor afstemming en samenwerking. Pas daarna volgen concrete stappen en samenwerkingsplannen. De ervaring leert dat mensen elkaar beter weten te vinden na zo n bijeenkomst waar ze elkaar persoonlijk hebben leren kennen. Als er voornemens zijn om intensiever samen te werken is het raadzaam om de samenwerkingsplannen uit te werken in een werkplan of projectplan. Begin klein en wees tevreden met kleine stappen, maar houd wel de vaart erin. Formeer met een paar enthousiaste mensen een taakgroep die regelmatig alle voornemens tot samenwerking uit de Puzzel nagaat en bekijkt wat volgende stappen kunnen zijn. Met name bij externe samenwerking is dit onmisbaar voor de voortgang. Zorg er ook voor dat leidinggevenden het samenwerken ondersteunen en stimuleren bij de medewerkers. 30 Mantelzorgondersteuning in kaart
33 5 Terugblik pilotorganisatie De VMCA vindt de Puzzel mantelzorgondersteuning een bruikbaar instrument in een fusietraject. In een grotere groep geeft het medewerkers de gelegenheid elkaars werk beter te leren kennen. In een kleinere groep kan het gebruikt worden om samen tot concrete afspraken te komen. Een belangrijke voorwaarde voor betere afstemming en samenwerking is dat er geïnvesteerd wordt in de onderlinge relaties. Mensen moeten elkaar kennen en waarderen, goed op de hoogte zijn elkaars werk en de cliëntengroepen waarop dat werk gericht is. Een andere voorwaarde is dat er ook echt behoefte aan bestaat in de eigen organisatie of de betrokken organisaties. Investeren in de relatie met de financier is ook belangrijk, zodat die eventueel organisatorische initiatieven en vervolgstappen mogelijk maakt. Het is immers in het belang van de financier dat organisaties voor informele zorg hun aanbod integreren. Mantelzorgondersteuning in kaart 31
34 6 Aan de slag Wij hopen dat deze handreiking u inspireert om in uw eigen organisatie of samen met andere organisaties de Puzzel mantelzorgondersteuning te gebruiken. Heeft u vragen over het in kaart brengen van mantelzorgondersteuning? Neem dan contact op met MOVISIE of Mezzo of kijk op de websites: of We wensen u veel succes bij gezamenlijk verbeteren van de mantelzorgondersteuning. 32 Mantelzorgondersteuning in kaart
35 7 Om verder te lezen S. Dirkse Hulscher en A. Talen, Het groot werkvormenboek. Dé inspiratiebron voor resultaatgerichte trainingen, vergaderingen en andere bijeenkomsten. Academic Service, N. Hampsink en N. Hagedoorn, Beweging in je brein: Zestig werkvormen voor inspirerende trainingen, workshops en presentaties. Academic Service, Mantelzorgondersteuning in kaart 33
36
37 Colofon Het project De mantel verlicht is een initiatief van MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling en Mezzo, Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg. Vrijwilligers en Mantelzorg Centrale Almere (VMCA) heeft als pilotorganisatie de methodiek getest, met dank aan Jolien Hoek, Henriëtte Nauta en Jos Alders. Andere voorbeelden uit de praktijk kwamen van: Provinciaal Coördinatiepunt Vrijwillige Thuishulp en Mantelzorg (PCVTM), Groningen Provinciaal Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling (CMO), Groningen Auteurs: Roos Scherpenzeel en Jolanda Elferink, MOVISIE, Utrecht Redactie: Paul Krewinkel en afdeling Communicatie, Mezzo, Bunnik Eindredactie: Joop Rosier, Zodra, Rhenen Fotografie: Sijmen Hendriks, Utrecht Vormgeving: Suggestie & illusie, Utrecht Huisstijlelementen: Avant la Lettre, Utrecht Drukwerk: Hollandia Printing, Heerhugowaard Het project is mede gefinancierd door het het Ministerie van VWS, het VSBfonds, Skanfonds en Stichting Sluyterman van Loo.
38
39
40 Mantelzorgers en vrijwilligers worden beter geholpen wanneer organisaties voor informele zorg kiezen voor nauwere samenwerking en hun mantelzorgondersteuning op elkaar afstemmen. Een eerste stap daartoe is het gezamenlijke aanbod in kaart brengen en de mogelijkheden voor samenwerking verkennen. Deze handreiking gaat over de Puzzel mantelzorgondersteuning, een instrument dat organisaties voor informele zorg helpt bij zo n inventarisatie en verkenning.
Wij wensen u de komende tijd veel succes met het invullen van prestatieveld 4 van de Wmo, zodat ook uw gemeente in 2012 kan zeggen:
Goed Voor Elkaar Checklist basisfuncties lokale ondersteuning mantelzorg Toelichting Voor u ligt een vragenlijst over mantelzorgondersteuning binnen uw gemeente. Deze vragenlijst ligt er niet zomaar. Vanuit
Nadere informatieRapport Onderzoek Mantelzorgbeleid
Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid In opdracht van VNG Datum: 16-6-2015 Team Kennisnetwerk Wmo RadarAdvies Veemarkt 83, 1019 DB Amsterdam T (020) 463 50 50 www.radaradvies.nl Inhoudsopgave 1 Inleiding
Nadere informatieIntensieve respijtzorg. Complexe hulpvragen vrijwillig ondersteund
Intensieve respijtzorg Complexe hulpvragen vrijwillig ondersteund Intensieve respijtzorg Complexe hulpvragen vrijwillig ondersteund De mantel verlicht Het project De mantel verlicht is een initiatief
Nadere informatieNaast de mantelzorger. Een metgezel voor mantelzorgers
Naast de mantelzorger Een metgezel voor mantelzorgers Naast de mantelzorger Een metgezel voor mantelzorgers De mantel verlicht Het project De mantel verlicht is een initiatief van MOVISIE, kennis en
Nadere informatieVrijwillige coaches. Intensieve begeleiding van zorgvrijwilligers
Vrijwillige coaches Intensieve begeleiding van zorgvrijwilligers Vrijwillige coaches Intensieve begeleiding van zorgvrijwilligers De mantel verlicht Het project De mantel verlicht is een initiatief van
Nadere informatieWmo prestatieveld 4? Goed voor Elkaar!
Wmo prestatieveld 4? Goed voor Elkaar! Waarom Goed voor Elkaar? In de Wmo (Wet Maatschappelijke Ontwikkeling) is in prestatieveld 4 vastgelegd dat u als gemeente verantwoordelijk bent voor de ondersteuning
Nadere informatieManifest. voor de intensieve vrijwilligerszorg
Manifest voor de intensieve vrijwilligerszorg Manifest voor de intensieve vrijwilligerszorg Meer dan 15.000 mensen zijn vrijwilliger bij een Waarom dit manifest? organisatie voor Vrijwillige Thuishulp,
Nadere informatieGelet op het collegevoorstel van 22 juni 2010 waar de volgende uitgangspunten zijn ODoenomen:
gemeente nieuwkoop gemeenteraad IIIIIIIIII G10.0709 nieuwkoop raadsbesluit onderwerp Kadernotitie mantelzorgbeleid 2010-2013 Gelet op het collegevoorstel van 22 juni 2010 waar de volgende uitgangspunten
Nadere informatieSteunpunten vrijwilligers en mantelzorg
Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg Welkom De steunpunten algemeen Stand van zaken steunpunt vrijwilligers Stand van zaken steunpunt mantelzorg Vragen Contactgegevens De steunpunten Startbijeenkomst
Nadere informatieSamenwerken in de wijk
Meer lezen? Download de publicatie Samenwerken in de wijk met achtergronden over de 10 meest genoemde vragen en dillemma s bij samenwerken. Draaiboek voor bijeenkomst Samenwerken in de wijk 1 Introductie
Nadere informatieeflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen
eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie
Nadere informatieVoorbereiden op het keukentafelgesprek?
Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Deze brochure helpt u daarbij! 2015 een coproductie van: Voor kinderen, partners, verwanten, vrijwilligers die mantelzorgtaken vervullen voor hen die hun dierbaar
Nadere informatieBeïnvloeding Samen sta je sterker
Beïnvloeding Samen sta je sterker Aan de slag Om uw doel te bereiken, moet u gericht aan de slag gaan. Het volgende stappenplan kan u hierbij helpen. 1. Analyseer het probleem en bepaal uw doel Als u een
Nadere informatieMantelzorg bij kleinschalig wonen. Handreiking bij film
Mantelzorg bij kleinschalig wonen Handreiking bij film Colofon Datum: september 2012 Auteurs: Ilse de Bruijn (MOVISIE) en Nienke Blijham (Vilans) Met medewerking van: De Rinnebeek (locatie van zorgorganisatie
Nadere informatieQuickscan en Puzzel informele zorg. Het huidige en wenselijke aanbod informele zorg in Waalwijk samen met lokale partijen in kaart gebracht
Quickscan en Puzzel informele zorg Het huidige en wenselijke aanbod informele zorg in Waalwijk samen met lokale partijen in kaart gebracht Quickscan en Puzzel informele zorg Het huidige en wenselijke aanbod
Nadere informatieIn de Gemeente Marum
In de Gemeente Marum Gezamenlijk Plan van aanpak ondersteuning mantelzorg en vrijwillige thuishulp van de gemeenten Marum, Grootegast en Leek 27 april 2006 Projectbureau WWZ Mw. H.J. Vrijhof J.J. de Jong
Nadere informatieSamenwerken èn netwerken
Samenwerken èn netwerken Stappenplan voor versterken van zelforganisaties Auteurs Saskia van Grinsven en Jamila Achahchah Fotografie: Guillermo Dazelle MOVISIE Juni 2012 Inleiding Voor je ligt een stappenplan
Nadere informatieProject Start Up Wat is het? Wie nemen er deel? Wanneer kies je voor een PSU? Hoe werkt het?
Project Start Up Wat is het? De Project Start Up (PSU) is een krachtige interventie bij aanvang van het project. De PSU is een workshop waarin je de belangrijke aspecten van het project met elkaar inventariseert
Nadere informatieDoe mee als gespreksbegeleider van Zorg Verandert
Doe mee als gespreksbegeleider van Zorg Verandert Vindt u het belangrijk dat mensen zoveel mogelijk zélf regie hebben over de zorg of ondersteuning? Lees dan deze folder. De zorg verandert. Dat roept bij
Nadere informatieMinters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg
Voor mantelzorgers Voor professionals Over mantelzorg Minters Mantelzorg Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals Zorgt u meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden voor uw partner,
Nadere informatieWat is het doel van een convenant?
Met dit stappenplan en deze checklist legt u de basis voor een samenwerkingsovereenkomst tussen alle samenwerkingspartners in uw regio. Wat is het doel van een convenant? Een convenant is een overeenkomst
Nadere informatieGESCAND OP 2 7 APR, Page 1 of 3. Zant, Tim j. Van: Ellen Bartels j Gemeente Oostzaan
27-4-2011 GESCAND OP 2 7 APR, 2011 Zant, Tim j. Page 1 of 3 Van: Ellen Bartels [e.bartels@mezzo.nl] j Gemeente Oostzaan Verzonden: dinsdag 26 april 2011 16:07 " ~" ~~" CC- Hanneke VenA/eij; Karin Verbeek;
Nadere informatieBeïnvloeding Samen sta je sterker
Beïnvloeding Samen sta je sterker Aan de slag Om uw doel te bereiken, moet u gericht aan de slag gaan. Het volgende stappenplan kan u hierbij helpen. 1. Analyseer het probleem en bepaal uw doel Als u een
Nadere informatieKracht Lokaal. Versterking van vrijwilligersorganisaties
Kracht Lokaal Versterking van vrijwilligersorganisaties Versterking van vrijwilligersorganisaties Krachtige vrijwilligersorganisaties zijn onmisbaar in de lokale samenleving. Om deze rol nu én in de toekomst
Nadere informatieBetreft : Handreiking waardering mantelzorg door gemeenten Datum : 26-03-2014
Mezzo memo Betreft : Handreiking waardering mantelzorg door gemeenten Datum : 26-03-2014 Waardering mantelzorg In het (concept)wetsvoorstel Wmo 2015 is geregeld dat de huidige grondslag voor het mantelzorgcompliment
Nadere informatieNu ook op mobiel of tablet! quez.movisie.nl. QueZ. Vragen naar zelfregie
Nu ook op mobiel of tablet! quez.movisie.nl QueZ Vragen naar zelfregie Colofon Auteurs: Cora Brink, Anouk Poll en Petra van Leeuwen Met dank aan: Oda Berkhout (Beweging 3.0), Ieke Bron en Tineke van Dijk
Nadere informatieStappenplan en checklist convenant / samenwerkingovereenkomst
Stappenplan en checklist convenant / samenwerkingovereenkomst Met dit stappenplan en deze checklist legt u de basis voor een samenwerkingsovereenkomst tussen alle samenwerkingspartners in uw regio. Wat
Nadere informatieOnafhankelijke cliëntondersteuning vanuit cliëntenperspectief. De stand van zaken medio 2015
Onafhankelijke cliëntondersteuning vanuit cliëntenperspectief De stand van zaken medio 2015 AVI-toolkit 22 April 2015 Inhoudsopgave Onafhankelijke cliëntondersteuning... 3 1. Het belang van onafhankelijke
Nadere informatieVan Steunpunt Mantelzorg naar Mantelzorgkring
Van Steunpunt Mantelzorg naar Mantelzorgkring Kort historisch overzicht Sterkte en zwakte van Steunpunten Van direct naar indirect ondersteunen Kwartiermaker Mantelzorg Ontstaan van Mantelzorgkringen Evaluerend
Nadere informatieAlgemene vragen(1) Algemene vragen(2)
Algemene vragen(1) 1. Wat is uw naam? 2. Wat is uw telefoonnummer? 3. Wat is uw e-mailadres? 4. Heeft u zelf een achtergrond in de mantelzorg of in de intensieve vrijwilligerszorg (meerdere Algemene vragen(2)
Nadere informatiezorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm
zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke
Nadere informatieDe b-learning is bedoeld voor verzorgenden werkzaam in de thuiszorg of in het verpleeg- of verzorgingshuis.
Blended learning mantelzorg, Doelgroep verzorgenden Docentenhandleiding fysieke bijeenkomst Inleiding Zorgen voor een naaste is een liefdevolle en dankbare taak. Mantelzorg, ook wel informele zorg genoemd,
Nadere informatieCompetentiemanagement in zorg en welzijn Als kwaliteit van medewerkers telt
Competentiemanagement in zorg en welzijn Als kwaliteit van medewerkers telt potaard e Auteur: Annelies Kooiman Eindredactie: Afdeling communicatie Fotografie: istock Vormgeving: Ontwerpburo Suggestie &
Nadere informatieSamenspel Formeel - Informeel. Vanuit ieders waarde en nieuw verhaal schrijven, 22-5-15, Jolanda Elferink
Samenspel Formeel - Informeel Vanuit ieders waarde en nieuw verhaal schrijven, 22-5-15, Jolanda Elferink 6/12/2015 Programma - Korte kennismaking; - Ontwikkelingen in de vrijwillige zorg; - Uitgangspunt
Nadere informatieChecklist bij het tijdelijk overdragen van de zorg van uw kind
Checklist bij het tijdelijk overdragen van de zorg van uw kind Mezzo Mezzo, Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg is per 2006 ontstaan uit de fusie tussen LOT en Xzorg. Auteur :
Nadere informatieVrijwilligers in de zorg voor en ondersteuning van ouderen in de nieuwe Wmo. Mieke Biemond
Vrijwilligers in de zorg voor en ondersteuning van ouderen in de nieuwe Wmo Mieke Biemond Inhoud presentatie Kern- en knelpunten van de nieuwe Wmo Vrijwilligers in Nederland Toekomstagenda Informele zorg
Nadere informatieGoed samenspel met mantelzorgers loont! SharingDay 7-11 13
Goed samenspel met mantelzorgers loont! SharingDay 7-11 13 1 Wat is Mezzo? Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg Visie: Wij maken het mogelijk dat mensen op eigen wijze voor elkaar
Nadere informatieWerkvloer mantelzorg en vrijwilligers
Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers Thema/Bron/Beleid Ondersteuning vrijwilligers/ mantelzorgers, WMO prestatieveld 4 Begroting 2015 Bedrag Notitie Mantelzorg Notitie Vrijwilligers AWBZ Pakketmaatregel
Nadere informatieCentrum voor Jeugd en Gezin. Bouwstenen voor de groei
Centrum voor Jeugd en Gezin Bouwstenen voor de groei Moduleaanbod Stade Advies Centrum voor Jeugd en Gezin; Bouwstenen voor de groei Hoe organiseert u het CJG? Plan en Ontwikkelmodulen: Module Verkenning
Nadere informatieChecklist bij het tijdelijk overdragen van zorg
Checklist bij het tijdelijk overdragen van zorg Mezzo Mezzo, Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg is per 2006 ontstaan uit de fusie tussen LOT en Xzorg. Auteur : Marja Veltman
Nadere informatieHet zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente.
1. Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 2. De overheid moet niet achter de voordeur van mensen willen treden. Dat is privégebied en de eigen
Nadere informatieReactie op advies Mantelzorgondersteuning en waardering
bericht Ontwikkeling Maatschappelijke Ontwikkeling Retouradres: Postbus 10007, 8000 GA Zwolle Participatieraad Zwolle t.a.v. de heer J. van der Heiden Sassenstraat 33 8011 PB..ZWOLLE Stadskantoor Lübeckplein
Nadere informatieAntwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz
Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE Hoe word ik als cliënt geïnformeerd over de veranderingen? Met een brief van de gemeente Met een persoonlijk gesprek in 2015
Nadere informatieBeleid en implementatie aanpak ouderenmishandeling.
Beleid en implementatie aanpak ouderenmishandeling. 1. Sociaal beleid in breder verband Ontwikkelen beleid: een complex proces Het ontwikkelen en implementeren van beleid voor preventie en aanpak van grensoverschrijdend
Nadere informatieMEE Zuid-Holland Noord Praktische Thuishulp In de regio s Delft, Westland, Oostland, Den Haag en randgemeenten Jaarverslag 2010
Praktische Thuishulp In de regio s Delft, Westland, Oostland, Den Haag en randgemeenten Inhoudsopgave Pagina Inleiding 3 Praktische Thuishulp 4 Samenwerking en externe contacten 6 PR Activiteiten 8 Praktische
Nadere informatieSPELVARIANTEN. Bonus: Ondertussen oefen je met het geven en ontvangen van feedback en bouw je aan het vertrouwen in jouw team.
SPELVARIANTEN Wil jij weten waar je in jouw huidige werk goed in bent? Hoe jij communiceert en je gedraagt en vooral hoe de ander dat ziet? En wil jij dit graag uitwisselen met je teamgenoten zodat jullie
Nadere informatieWelkom. Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013. Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent
Welkom Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013 Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent Inhoud presentatie Informatie en kengegevens Steunpunt Mantelzorg De praktijk aan het
Nadere informatieBEREIKBAARHEID EN INFORMATIE
Vragen en antwoorden Klankbordgroep In het najaar van 2014 hebben een aantal cliënten en mantelzorgers uit de zes Dongemondgemeenten (Aalburg, Drimmelen, Geertruidenberg, Oosterhout, Werkendam en Woudrichem)
Nadere informatieAdvies WMO raad Haarlem op nota. Welzijnswerk klaar voor toekomst.
WMO raad Haarlem op nota Welzijnswerk klaar voor toekomst. Inleiding De Wmo-raad Haarlem heeft met belangstelling kennis genomen van de nota Welzijnswerk klaar voor de toekomst. De Wmo-raad adviseert positief
Nadere informatieHandreiking voor vaststellen van verantwoord 1-op-1 vrijwilligerswerk
Fase 2 is een implementatieproject van Vilans, MOVISIE en Fonds NutsOhra. Handreiking voor vaststellen van verantwoord 1-op-1 vrijwilligerswerk Vrijwilligers ondernemen meer en meer 1-op-1 activiteiten
Nadere informatieOnderzoek naar ervaren knelpunten bij burgerinitiatieven in zorg en ondersteuning
Wat knelt (2016) iov Min. VWS Presentatie van bevindingen Onderzoek naar ervaren knelpunten bij burgerinitiatieven in zorg en ondersteuning Aanleiding voor het onderzoek Burgerinitiatieven, gericht op
Nadere informatieMEER PLEZIER WORKSHOP PLEZIER IN UITVOERING
MEER PLEZIER WORKSHOP PLEZIER IN UITVOERING Teamwijzer Wat Voor wie Handleiding voor de Workshop Plezier in uitvoering. Workshopleider. PLEZIER IN UITVOERING Als je werk beter kan, zeg & doe het dan WAT
Nadere informatieUitwerking basisfuncties. Intensieve vrijwilligerszorg in de samenleving
Uitwerking basisfuncties Intensieve vrijwilligerszorg in de samenleving Voorwoord Het ministerie van VWS publiceerde op 30 maart 2009 de basisfuncties lokale ondersteuning vrijwilligerswerk en mantelzorg.
Nadere informatieWelkom bij de Vrijwilligersacademie Amsterdam!
Pagina 1 van 5 Welkom bij de Vrijwilligersacademie Amsterdam! Informatiebrief voor directie en management van (potentiële) afnemers van diensten van de Vrijwilligersacademie Amsterdam. Wij willen u allereerst
Nadere informatieVerspreiden en borgen: werkwijze om andere locaties binnen de organisatie veilig te maken
Verspreiden en borgen: werkwijze om andere locaties binnen de organisatie veilig te maken Dat men zich bewust is van een probleem en een mogelijke oplossing (een verbetertraject) leidt niet automatisch
Nadere informatieSteunpunt Mantelzorg Dokkumer-Walden Het bieden van: Informatie (brochures, website, speciale gelegenheden) Advies en begeleiding (individueel) Emotionele steun: Luisterend oor Weg naar steunpunt soms
Nadere informatie6. VERLICHTEN. 6.1 Inleiding. 6.2 Werk netwerkgericht en zet in op preventie van
6. VERLICHTEN U organiseert ondersteuning om ervoor te zorgen dat mantelzorgers de mantelzorgtaken kunnen (blijven) uitvoeren. 6.1 Inleiding Goede ondersteuning voor mantelzorgers draagt ertoe bij dat
Nadere informatieMethodisch werken met zorgleefplan, ondersteuningsplan of begeleidingsplan
Zorgleefplan, ondersteuningsplan en begeleidingsplan Methodisch werken met zorgleefplan, ondersteuningsplan of begeleidingsplan Om goede zorg en/of ondersteuning te kunnen geven aan een cliënt is het werken
Nadere informatieZelfregie en professionele toerusting. Kennis en advies: praktisch en toepasbaar
Zelfregie en professionele toerusting Kennis en advies: praktisch en toepasbaar Hulpverlening & Activering Voor iedere burger zijn zelfredzaamheid, meedoen in de maatschappij én contacten met anderen belangrijk.
Nadere informatieNotitie basisfuncties vrijwilligerswerk en mantelzorg. Gemeente Voorst, vakgroep Zorg, februari 2011 (2011-10958)
Notitie basisfuncties vrijwilligerswerk en mantelzorg Gemeente Voorst, vakgroep Zorg, februari 2011 (2011-10958) INHOUD Blz. Inleiding 3 Wat is vrijwilligerswerk en wat is mantelzorg? 3 Gemeente Voorst
Nadere informatieManifest. van de mantelzorger
Manifest van de mantelzorger Manifest van de Mantelzorger Mantelzorgers zijn mensen die onbetaald en vanuit een persoonlijke band zorgen voor een hulpbehoevende oudere, chronische zieke of gehandicapte
Nadere informatieWelzijn nieuwe stijl. Thema-avond gemeenteraad Geldermalsen. 19 oktober 2010 Marjon Breed
Welzijn nieuwe stijl Thema-avond gemeenteraad Geldermalsen 19 oktober 2010 Marjon Breed Presentatie Welzijn nieuwe stijl Welzijn in Geldermalsen De Wmo Welzijn Actuele ontwikkelingen Welzijn nieuwe stijl
Nadere informatieAan de slag met het. Leren Inhoud Geven
Aan de slag met het ontwikkelmodel Samen Leren Inhoud Geven Het ontwikkelmodel Samen Leren Inhoud Geven is een handvat om de dialoog te voeren over de ontwikkeling naar een lerende organisatie. Door hierover
Nadere informatieIntensieve Vrijwillige Thuiszorg/Buddyzorg aantal personen
27.677 inwoners Intensieve Vrijwillige Thuiszorg/Buddyzorg aantal personen Individuele ondersteuning 2015 2014 Intake cliënt 46 33 Intake zorgvrijwilliger (incl. VPTZ) 14 19 Matching 47 28 Enkelvoudige
Nadere informatieMantelzorg & mantelzorgondersteuning
Welzijn Ouderen Thuisadministratie Mantelzorg & mantelzorgondersteuning Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Zorgt u voor een naaste
Nadere informatieCliëntenperspectief op de compensatieplicht
Cliëntenperspectief op de compensatieplicht De Wmo-adviesraad Leerdam heeft samen met MOVISIE een visiedocument opgesteld over het cliëntenperspectief op de compensatieplicht. De Wmo-adviesraad wilde een
Nadere informatie1. Leren met en van elkaar. 2. Digitale ontsluiting van kennis en informatie
Uitkomsten bijeenkomst Samenwerken aan leefbaarheid op 9 oktober in Maarn Vragen, drempels en behoeftes bewonersinitiatieven in beeld en mogelijke vervolgstappen De oogst van de bijeenkomst op 9 oktober
Nadere informatieBeknopte rapportage. Pilot Informatie voor de informele zorg
Beknopte rapportage van de Pilot Informatie voor de informele zorg Gemeente Enschede en Ministerie van VWS Juni december 2012 Pagina 1 Inhoud Inleiding... 3 Grotere rol van mantelzorgers en vrijwilligers...
Nadere informatieDe rol van ervaringsdeskundigen in cliëntondersteuning
Kennisdossier: De rol van ervaringsdeskundigen in cliëntondersteuning Deel 2 - Praktijkvoorbeelden en literatuur 1 Inhoudsopgave Uit de praktijk... 3 Interessante publicaties op een rij... 4 Online meer
Nadere informatieOnderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen
Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen Inhoud 1. Inleiding 2 De Wmo-werkplaats 2 Schets van de context 2 Ontwikkelde producten 3 2. Doel onderzoek
Nadere informatieZelf doen wat kan en ondersteuning waar moet.
Zelf doen wat kan en ondersteuning waar moet. Op 1 januari 2015 wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) van kracht. De zes Drechtsteden zijn dan verantwoordelijk voor de ondersteuning
Nadere informatieZorgen over het keukentafelgesprek De bedoeling en werkwijze van het keukentafelgesprek in de Wmo AVI / VNG / 19 april 2015
Zorgen over het keukentafelgesprek De bedoeling en werkwijze van het keukentafelgesprek in de Wmo AVI / VNG / 19 april 2015 De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) is er op gericht dat gemeenten
Nadere informatieZin in Vrijwilligerswerk. Vrijwilligers ondersteunen bij het omgaan met levensvragen
Zin in Vrijwilligerswerk Vrijwilligers ondersteunen bij het omgaan met levensvragen Meneer Boskoop is vrijwilliger. Elke week komt hij bij een oudere heer die blind geworden is. Deze man praat telkens
Nadere informatieWmo-werkplaats Twente. Scholingshandleiding voor cursist en trainer. Samenwerken met vrijwilligers
Wmo-werkplaats Twente Scholingshandleiding voor cursist en trainer Samenwerken met vrijwilligers De vrijwilliger als vanzelfsprekende partner in zorg en welzijnswerk juli 2011 Saxion. Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieZorg Beter met Vrijwilligers, Mantelzorg en Sociaal netwerk. Zorgvisiecongres, 11 april 2013
Zorg Beter met Vrijwilligers, Mantelzorg en Sociaal netwerk Zorgvisiecongres, 11 april 2013 Cecil Scholten, Vilans Jolanda Elferink, Movisie Femke de Slegte, Visio Inhoud 1. Cijfers 2. Diverse groepen
Nadere informatieKortom: Een schaatsvereniging is er dóór leden en vóór leden. De vereniging is intern gericht, waarbij de leden bepalen wat er gebeurt.
Vrijwilligersbeleid binnen de schaatsvereniging Van beleid tot uitvoering in de praktijk Schaatsverenigingen en de vrijwilligersproblematiek De doorsnee schaatsvereniging in Nederland is een vrijwilligersorganisatie:
Nadere informatieGemeente Sittard-Geleen. Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers
Gemeente Sittard-Geleen Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers 2015 Inhoud 1. Inleiding... 1 2.1 Mantelzorgondersteuning... 2 2.1.1 Aandacht aan de voorkant... 2
Nadere informatieSPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL
SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL Bij werken, zowel betaald als vrijwillig, hoort leiding krijgen of leiding geven. De vraag wat effectief leiderschap is houdt dan ook veel mensen bezig. De meningen hierover
Nadere informatieManifest. Is gemeente Boxmeer ouderenproof?
Manifest Is gemeente Boxmeer ouderenproof? Doelstelling project gemeente Boxmeer ouderenproof. Het project beoogt ouderen vanaf 55 jaar direct te betrekken bij het ouderenbeleid in de gemeente boxmeer.
Nadere informatieRapportage Onderzoek Mantelzorg
Rapportage Onderzoek Mantelzorg Westelijke Mijnstreek, september 2015 Inhoudsopgave pagina Inleiding - 1-1. Voorbereiding - 2-2. Bevindingen - 3-3. Conclusie & aanbevelingen - 5-4. Dankwoord - 6 - Inleiding
Nadere informatieNieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg
Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg Uitgave van het LSR (Landelijk Steunpunt cliëntenraden) Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg
Nadere informatieWegwijzer voor mantelzorgers
Wegwijzer voor mantelzorgers Zorgt u voor uw partner, vader, moeder, kind, vriend of vriendin? Dan bent u mantelzorger. Vaak gaat het zorgen goed, maar na verloop van tijd kan de zorg (te) zwaar voor u
Nadere informatieVrijwillige inzet is de basis
Vrijwillige inzet is de basis Soms hebben mensen een duwtje in de rug nodig om actief te worden als vrijwilliger. U kunt samen met vrijwilligers en organisaties een belangrijke rol spelen bij het stimuleren
Nadere informatieDoe een beroep op de adviseurs van AVI bij uw voorbereiding op de komende decentralisaties
AVI-nieuwsbrief 7 (24 juli 2012) Adviseurs Versterking Wmo ondersteunen bij beleidsbeïnvloeding Doe een beroep op de adviseurs van AVI bij uw voorbereiding op de komende decentralisaties Geachte Het uitstel
Nadere informatiePluk en plant. Oogsten en planten na 4 jaar vrijwillige inzet en informele zorg in de provincie Gelderland
Pluk en plant Oogsten en planten na 4 jaar vrijwillige inzet en informele zorg in de provincie Gelderland Datum: 20 juni 2012 Tijd: 9.00-13.30 uur Plaats: Huis der Provincie, Arnhem Komt u met ons de oogst
Nadere informatieDefinitie zelfredzaamheid
Zelfredzaamheidsscan Definitie zelfredzaamheid Onder zelfredzaamheid verstaan we de sociale, fysieke en cognitieve vaardigheden van mensen om zichzelf te redden op alle levensterreinen. Samenredzaamheid
Nadere informatieGEZOND WERKEN INDIGO BRABANT. Training en ondersteuning in mentaal fit werken
GEZOND WERKEN INDIGO BRABANT Training en ondersteuning in mentaal fit werken 2 Gezond Werken Gezonde werknemers gaan met plezier naar het werk. Ze zijn geestelijk fit en blijven fit. Gezonde werkdruk biedt
Nadere informatieGewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS
Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS December 2012 1 Draaiboek Gewoon meedoen in je wijk! Aanleiding van dit draaiboek Gewoon Meedoen in je wijk is een pilotproject dat in 2010 en 2011
Nadere informatieChecklist bij het tijdelijk overdragen van de zorg van uw partner
Checklist bij het tijdelijk overdragen van de zorg van uw partner Mezzo Mezzo, Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg is per 2006 ontstaan uit de fusie tussen LOT en Xzorg. Auteur
Nadere informatieVrijwilligerswerk is geen containerbegrip
Vrijwilligerswerk is geen containerbegrip De veranderende politieke en maatschappelijke verhoudingen resulteren in minder overheid en meer burger. Door de terugtredende overheid ontstaat er meer ruimte
Nadere informatieWegwijzer voor mensen die zorgen voor een familielid, buur, partner of vriend(in) met een ziekte of handicap.
Mantelzorgwijzer Arnhem Wegwijzer voor mensen die zorgen voor een familielid, buur, partner of vriend(in) met een ziekte of handicap. Waarom een mantelzorgwijzer? Voor veel mensen is het verzorgen van
Nadere informatieSpeerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015
Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015 1. Inleiding Een van de nieuwe punten in de Bijzondere Subsidieverordening
Nadere informatieWERKBOEK AANBIEDERS RONDE 1 WERKBOEK AANBIEDERS RONDE 1
WERKBOEK AANBIEDERS RONDE 1 2 /16 Beschrijving van het spel Doel van het spel Het spel Op Stap is bedoeld om gemeentelijke beleidsmakers en aanbieders van zorg en welzijn te helpen bij de voorbereiding
Nadere informatieProgramma. 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph uur. 2. Presentatie van organisaties uur Pluspunt MEE Activite
Programma 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph 19.35-19.55 uur 2. Presentatie van organisaties 19.55-20.10 uur Pluspunt MEE Activite 3. Presentatie 20.15-20.20 uur Gemiva Mezzo LVvm 4. Workshops in
Nadere informatieBijlage 1 Vragenlijst websurvey
Bijlage 1 Vragenlijst websurvey Wmo monitor 2011 - uw organisatie Vraag 1 Welk type organisatie vertegenwoordigt u? (meerdere antwoorden mogelijk) Professionele organisaties Welzijnsorganisatie Vrijwilligerscentrale
Nadere informatieGemeenten en de kwaliteit van sociale interventies
Gemeenten en de kwaliteit van sociale interventies Gemeenten en de kwaliteit van sociale interventies Werkt buurtbemiddeling nu eigenlijk echt? Welke resultaten zijn hiervan bekend? En wat weten we bijvoorbeeld
Nadere informatieDe nieuwe zorgmedewerker
Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan
Nadere informatieD R A A I B O E K W O R K S H O P :
D R A A I B O E K W O R K S H O P : K L A N T G E R I C H T W E R K E N B I J. Programma Samen voor de klant 3 O U T L I N E Opdracht vóór de eerste sessie: Neem een positief voorbeeld van klantgerichtheid
Nadere informatieJaarverslag 2009 van het platform Landelijk Overleg Vrijwilligersorganisaties in de Zorg (LOVZ)
Het platform LOVZ behoort tot het landelijk netwerk van Vereniging NOV Jaarverslag 2009 van het platform Landelijk Overleg Vrijwilligersorganisaties in de Zorg (LOVZ) Het LOVZ Het LOVZ is een platform
Nadere informatieVersterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Wat verstaan we eigenlijk onder loopbaanoriëntatie en -begeleiding
Nadere informatie