Regio Factsheets 2014

Transcriptie

1 ING Economisch Bureau Regio Factsheets Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Flevoland Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg

2 Colofon Eindredactie Thijs Geijer Auteurs Henk van den Brink Thijs Geijer Rico Luman Ferdinand Nijboer Grafische vormgeving Lex Hoekstra Bronnen Voor deze publicatie is gebruik gemaakt van datareeksen van het CBS. De achterliggende gegevens zijn bij de auteurs op te vragen. Regio factsheets 2

3 Inhoudsopgave 4 Groningen Oost-Groningen 5 Delfzijl en omgeving 6 Overig Groningen 7 Friesland Noord-Friesland 8 Zuidwest-Friesland 9 Zuidoost-Friesland Drenthe Noord-Drenthe 11 Zuidoost-Drenthe 12 Zuidwest-Drenthe 13 Overijssel Noord-Overijssel 14 Zuidwest-Overijssel 15 Twente 16 Gelderland Veluwe 17 Achterhoek 18 Arnhem-Nijmegen 19 Zuidwest-Gelderland Zuid-Holland Agglomeratie Leiden en Bollenstreek Agglomeratie s-gravenhage 31 Delft en Westland 32 Oost-Zuid-Holland 33 Groot-Rijnmond 34 Zuidoost-Zuid-Holland 35 Zeeland Zeeuwsch-Vlaanderen 36 Overig Zeeland 37 Noord-Brabant West-Brabant 38 Midden-Brabant 39 Noordoost-Brabant Zuidoost-Brabant 41 Limburg Noord-Limburg 42 Midden-Limburg 43 Zuid-Limburg 44 Contact 45 Disclaimer 47 Utrecht 21 Flevoland 22 Noord-Holland Kop van Noord-Holland 23 Alkmaar en omgeving 24 IJmond 25 Agglomeratie Haarlem 26 Zaanstreek 27 Groot-Amsterdam 28 Het Gooi en Vechtstreek 29 Klik hierboven op de regio van uw keuze om direct naar de desbetreffende factsheet te gaan. Regio factsheets 3

4 Factsheet Economie WONINGVOORRAAD () OMVANG SECTOREN () 4,9% 64. SOMVANG () 4, 63.5,7% 19, & ICT 2, 4, 8,5% 5,9% 6, 32,9% Amsterdam Rotterdam 's-gravenhage BEROEPS (13) 91,7% Werkzaam 8,3% Werkloos SOPBOUW OMVANG ECONOMIE (11) Noord-Holland (18,) Friesland (3,) Groningen (4,9%) Zuid-Holland (21,1%) Zeeland (2,) Flevoland (1,7%) Utrecht (8,) Noord-Brabant (15,1%) Drenthe (2,3%) Overijssel (6,) Gelderland (,) Limburg (6,1%) Regio factsheets 4

5 Oost-Groningen WONINGVOORRAAD () % 39% - - Oost-Groningen : OMVANG SECTOREN () Groeipotentieel dankzij hoog aandeel MKB, flinke rol agrifood en toenemende oriëntatie op Duitsland Krimpende en laag opgeleide bevolking en grote zorgsector remmen groeiherstel,1% 9 SOMVANG () 5, 12,3% & ICT Oost-Groningen () 3,5% 4,5% 6, 4,3% 8,1% 23,7% 21, OMVANG ECONOMIE (11) Oldambt 38.5 Stadskanaal Veendam SOPBOUW BEROEPS (13) ,5% Werkzaam 8,5% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Oost-Groningen (,5%) Groningen (4,9%) Oost-Groningen Regio factsheets 5

6 Delfzijl en omgeving WONINGVOORRAAD () % 41% - - Delfzijl en omgeving : OMVANG SECTOREN () 13, 375 SOMVANG () Groei-impuls vanuit op export gerichte sectoren chemie en metaalindustrie Vergrijsde bevolking, hoog werkloosheidspercentage en laag startersaandeel 5,7% 9,5% & ICT Delfzijl en omgeving () 4,5% 4,9% 4,3% 7,, 19,,1% OMVANG ECONOMIE (11) Delfzijl Appingedam Loppersum.196 SOPBOUW BEROEPS (13). 88,9% Werkzaam 11,1% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Delfzijl en omgeving (,3%) Groningen (4,9%) Delfzijl en omgeving Regio factsheets 6

7 Overig Groningen WONINGVOORRAAD () % 49% Overig Groningen : OMVANG SECTOREN () 6, 1.5 SOMVANG () Rijksuniversiteit Groningen is magneet voor jong talent en heeft geleid tot goed innovatieklimaat Werkloosheid is relatief hoog en veel bewoners ondervinden schade aan hun woning vanwege gaswinning 4,9% 8, & ICT Overig Groningen () 2,5% 4, 6,7% 8, 6, 18, 33,5% OMVANG ECONOMIE (11) Groningen Hoogezand-Sappemeer 34.4 Leek SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 9, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Overig Groningen (4,) Groningen (4,9%) Overig Groningen Regio factsheets 7

8 Noord-Friesland WONINGVOORRAAD () % 39% - - Noord-Friesland : OMVANG SECTOREN () 8,7% 2.75 SOMVANG () Melk en aardappelen onmisbaar voor, China en de rest van de wereld De hoge werkloosheid staat verder onder druk door sanering publieke en financiële sector 6, 12,5% & ICT Noord-Friesland () 3, 5, 5, 5, 6,7%,5% 25, OMVANG ECONOMIE (11) Leeuwarden Tytsjerksteradiel Achtkarspelen SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Noord-Friesland (1,) Friesland (3,) Noord-Friesland Regio factsheets 8

9 Zuidwest-Friesland WONINGVOORRAAD () % 37% - - Zuidwest-Friesland : OMVANG SECTOREN (),3% 975 SOMVANG () Stabiel groeiende economie kent met agrifood en industrie krachtige exportmotoren Weinig zicht op toekomstbestendige banen door ondervertegenwoordiging ICT en dienstverlening 8,9% 12, & ICT Zuidwest-Friesland () 4,1% 5,1% 5, 4,9% 5,7% 18,5% 25,1% OMVANG ECONOMIE (11) Sudwest-Fryslan De Friese Meren SOPBOUW BEROEPS (13) ,9% Werkzaam 8,1% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zuidwest-Friesland (,) Friesland (3,) Zuidwest-Friesland Regio factsheets 9

10 Zuidoost-Friesland WONINGVOORRAAD () Zuidoost-Friesland : OMVANG SECTOREN () Investeringen in capaciteit zuivelproductie zijn goed voor (export)groei en werkgelegenheid Populariteit ondernemerschap en opleidingsniveau blijven achter 9, 1.5 SOMVANG () 6, 12, & ICT Zuidoost-Friesland () 2, 3,9% 5,9% 4,5% 6,5% 21,3% 27, OMVANG ECONOMIE (11) Smallingerland Heerenveen Opsterland SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 8, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zuidoost-Friesland (1,) Friesland (3,) Zuidoost-Friesland Regio factsheets

11 Noord-Drenthe WONINGVOORRAAD () % 35% - - Noord-Drenthe : OMVANG SECTOREN () 8,9% 1.1 SOMVANG () De beroepsbevolking is relatief hoog opgeleid en bevolkingskrimp is niet aan de orde Achterstand in aantal starters en innovatief ondernemerschap en veel banen in zorg en overheid 4,5% 9,5% & ICT Noord-Drenthe () 2, 4,9% 7,7% 5,1% 7,,7% 29, OMVANG ECONOMIE (11) Assen Midden-Drenthe Tynaarlo SOPBOUW BEROEPS (13) ,1% Werkzaam 7,9% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Noord-Drenthe (,9%) Drenthe (2,3%) Noord-Drenthe Regio factsheets 11

12 Zuidoost-Drenthe WONINGVOORRAAD () Zuidoost-Drenthe : OMVANG SECTOREN () 9, 1.35 SOMVANG () Binnen Europa is de regio rond Emmen het meest gespecialiseerd in kunststofproductie Te weinig startende bedrijven en zakelijke dienstverleners remmen groei economie en banen 5, 12, & ICT Zuidoost-Drenthe () 2,7% 4,5% 3,7% 7,7% 7,5% 23,7% 22,9% OMVANG ECONOMIE (11) 74.9 Emmen 8.52 Coevorden Borger-Odoorn SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 7, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zuidoost-Drenthe (,) Drenthe (2,3%) Zuidoost-Drenthe Regio factsheets 12

13 Zuidwest-Drenthe WONINGVOORRAAD () Zuidwest-Drenthe : OMVANG SECTOREN () 9, 9 SOMVANG () Regionaal belangrijke sectoren als bouw en detailhandel groeien weer in 15 Relatief laag opleidingsniveau beroepsbevolking en intredende bevolkingskrimp 5,3% 11,1% & ICT Zuidwest-Drenthe () 2,7% 4,9% 7, 4, 7, 22,9% 25,5% OMVANG ECONOMIE (11) Hoogeveen Meppel De Wolden SOPBOUW BEROEPS (13) 59. 9,9% Werkzaam 9,1% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zuidwest-Drenthe (,) Drenthe (2,3%) Zuidwest-Drenthe Regio factsheets 13

14 Noord-Overijssel WONINGVOORRAAD () % 41% Noord-Overijssel : OMVANG SECTOREN () De werkloosheid is naar verhouding laag en de bevolking is relatief jong Er zijn relatief weinig hooggeschoolden in de beroepsbevolking, SOMVANG () 5, 11,1% & ICT Noord-Overijssel () 2,7% 4,3% 7, 5,1% 6,3%, 26, OMVANG ECONOMIE (11) Zwolle Hardenberg Kampen SOPBOUW BEROEPS (13) ,5% Werkzaam 7,5% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Noord-Overijssel (2,1%) Overijssel (6,) Noord-Overijssel Regio factsheets 14

15 Zuidwest-Overijssel WONINGVOORRAAD () Zuidwest-Overijssel : OMVANG SECTOREN () Sterke industriële basis (Deventer) en relatief lage werkloosheid De regionale economie is relatief klein en hierdoor kwetsbaarder voor schokken 8, 875 SOMVANG () 4, 7, & ICT Zuidwest-Overijssel () 1, 4, 7,7% 6, 6, 19,7% 32,7% OMVANG ECONOMIE (11) Deventer Raalte Olst-Wijhe SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 8, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zuidwest-Overijssel (,7%) Overijssel (6,) Zuidwest-Overijssel Regio factsheets 15

16 Twente WONINGVOORRAAD () % 43% - - Twente : OMVANG SECTOREN () Sterke, innoverende en exporterende maakindustrie Relatief weinig hoger opgeleiden en lagere arbeidsproductiviteit 6,9% 2.9 SOMVANG () 6,, ,7% BEROEPS (13) & ICT 1,9% 3,9% 4,5%, 26, Enschede Hengelo Almelo , 9, Werkzaam Werkloos Twente 6, SOPBOUW Werkloosheid : 8,3% OMVANG ECONOMIE (11) () Twente (3,) Overijssel (6,) Twente Regio factsheets 16

17 Veluwe WONINGVOORRAAD () % 41% - - Veluwe : OMVANG SECTOREN () Sterk agrifoodcluster (Wageningen) en lage werkloosheid Grote economische afhankelijkheid van zorg en overheid 5,9% 3.25 SOMVANG () 5,3% 12, & ICT Veluwe () 2, 3,9% 4, 6, 9,5%,3% 29,9% OMVANG ECONOMIE (11) Apeldoorn Ede Barneveld SOPBOUW BEROEPS (13) 4. 93,5% Werkzaam 6,5% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Veluwe (3,) Gelderland (,) Veluwe Regio factsheets 17

18 Achterhoek WONINGVOORRAAD () % 37% - - Achterhoek : OMVANG SECTOREN () Sterke, exporterende maakindustrie en agrifood sector en lage werkloosheid Krimpende en vergrijsde (beroeps)bevolking remt groeivermogen 11, 3.3 SOMVANG () 6,,1% & ICT Achterhoek () 1,7% 3,9% 4,9% 9, 6,5%, 26, OMVANG ECONOMIE (11) Doetinchem Zutphen Berkelland SOPBOUW BEROEPS (13) ,7% Werkzaam 7,3% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Achterhoek (1,9%) Gelderland (,) Achterhoek Regio factsheets 18

19 Arnhem/Nijmegen WONINGVOORRAAD () % 47% - - Arnhem/Nijmegen : OMVANG SECTOREN () Medisch innovatief cluster en sterk ontwikkelde zakelijke dienstverlening Verminderde autobereikbaarheid totdat aansluiting A15-A12 gereed is 2, SOMVANG () 4, 9, & ICT Arnhem/Nijmegen () 2,3% 4, 8,5% 6, 7, 19, ,5% OMVANG ECONOMIE (11) Nijmegen Arnhem Overbetuwe SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 8, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Arnhem/Nijmegen (3,) Gelderland (,) Arnhem/Nijmegen Regio factsheets 19

20 Zuidwest-Gelderland WONINGVOORRAAD () % 37% - - Zuidwest-Gelderland : OMVANG SECTOREN () Sterke tuinbouwsector en sterk logistiek cluster door ligging Weinig kennisverbindingen met omliggende regio's ondanks centrale ligging 8,7% SOMVANG () 6, 12,7% & ICT Zuidwest-Gelderland () 3, 2,9% 3,7% 7, 6,1% 19, 29,5% OMVANG ECONOMIE (11) Tiel Culemborg Zaltbommel SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 7, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zuidwest-Gelderland (1,) Gelderland (,) Zuidwest-Gelderland Regio factsheets

21 Utrecht WONINGVOORRAAD () Utrecht : OMVANG SECTOREN () 2,3% SOMVANG () Hoog opleidingsniveau en centrale ligging zijn goed voor innovatie- en concurrentiekracht Sterke binnenlandse oriëntatie en weinig export door grote financiële sector en zakelijke dienstverlening 3,7% 9,1% & ICT Utrecht () 2, 3,1% 8, 6,5% 6, 16, 41,5% OMVANG ECONOMIE (11) Utrecht Amersfoort Stichtse Vecht SOPBOUW BEROEPS (13) ,5% Werkzaam 7,5% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Utrecht (8,) Utrecht Regio factsheets 21

22 Flevoland WONINGVOORRAAD () % 37% - - Flevoland : OMVANG SECTOREN () 7,9% 2.2 SOMVANG () Gematigd herstel door verbetering in zakelijke dienstverlening (Almere) en bij groothandels De hoge werkloosheid en de relatief hoge schuldpositie van inwoners remmen de consumptie 5,,3% & ICT Flevoland () 3, 2,9% 6,7% 4,3% 6,5%, 32, OMVANG ECONOMIE (11) Almere Lelystad Noordoostpolder SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Flevoland (1,7%) Flevoland Regio factsheets 22

23 Kop van Noord-Holland WONINGVOORRAAD () Kop van Noord-Holland : OMVANG SECTOREN () Einde van bezuinigingen op defensie en succesvolle agrarische sector krimpt door vergrijzing en dit remt de economische groei 9,5% SOMVANG () 5, 16, & ICT Kop van Noord-Holland () 2, 4, 7, 4, 6,5% 18, 24,9% OMVANG ECONOMIE (11) Hoorn Den Helder Hollands Kroon 47.2 SOPBOUW BEROEPS (13) ,5% Werkzaam 7,5% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Kop van Noord-Holland (1,) Noord-Holland (18,) Kop van Noord-Holland Regio factsheets 23

24 Alkmaar en omgeving WONINGVOORRAAD () Alkmaar en omgeving : OMVANG SECTOREN () Herstel van de regionale economie door verbetering van de binnenlandse markt Druk op bestedingen in detailhandel en krimp in de zorg leveren economische tegendruk 2,5% 4 SOMVANG () 4, 13, & ICT Alkmaar en omgeving () 1,9% 4,1% 5, 9, 7,5% 19, 32,3% OMVANG ECONOMIE (11) 2.78 Alkmaar Heerhugowaard 53.7 Bergen NH.76 SOPBOUW BEROEPS (13) 9. 92, Werkzaam 7, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Alkmaar en omgeving (1,) Noord-Holland (18,) Alkmaar en omgeving Regio factsheets 24

25 IJmond WONINGVOORRAAD () % 43% - - IJmond : OMVANG SECTOREN () Herstel door positieve ontwikkeling van de industrie en export De detailhandel in de IJmond maakt een moeilijke tijd door 1,7% 235 SOMVANG () 4, 14, & ICT IJmond () 2,7% 4, 4,5% 9,1% 6,9% 21,1%,7% OMVANG ECONOMIE (11) Velsen 67.2 Beverwijk.93 Heemskerk SOPBOUW BEROEPS (13) ,3% Werkzaam 6,7% Werkloos Werkloosheid : 8,3% IJmond (,) Noord-Holland (18,) IJmond Regio factsheets 25

26 Agglomeratie Haarlem WONINGVOORRAAD () Agglomeratie Haarlem : OMVANG SECTOREN () Het herstel van de sector komt de regio Haarlem ten goede Budgetbeperking bij de provincie en krimp in de zorg temperen de groei,3% 55 SOMVANG () 2,9% 9,9% & ICT Agglomeratie Haarlem () 1, 4,3% 9, 7, 5,5% 16, 42,5% OMVANG ECONOMIE (11) 5.88 Haarlem Heemstede Bloemendaal SOPBOUW BEROEPS (13) 6. 92,9% Werkzaam 7,1% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Agglomeratie Haarlem (,9%) Noord-Holland (18,) Agglomeratie Haarlem Regio factsheets 26

27 Zaanstreek WONINGVOORRAAD () % 51% - - Zaanstreek : OMVANG SECTOREN () 1,1% 1 SOMVANG () De voedingsmiddelensector is een goede basis en de regio profiteert van nabijheid van Amsterdam De Zaanse industrie heeft een traditioneel karakter en is daarmee minder innovatief dan elders 7,1% 16, & ICT Zaanstreek () 3,3% 3, 7, 5, 6,3% 18,,7% OMVANG ECONOMIE (11) Zaanstad Wormerland SOPBOUW BEROEPS (13) 77. 9,9% Werkzaam 9,1% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zaanstreek (,7%) Noord-Holland (18,) Zaanstreek Regio factsheets 27

28 Groot-Amsterdam WONINGVOORRAAD () Groot-Amsterdam : OMVANG SECTOREN () Terugkeer op het groeipad door bevolkingsgroei en aantrekkingskracht op bedrijven De financiële- en zakelijke dienstverlening is niet langer de groeimotor voor Amsterdam,9% 1.5 SOMVANG () 3, 6,9% & ICT Groot-Amsterdam () 3, 4,3% 8, 5,3% 15,5%, 41, OMVANG ECONOMIE (11) Amsterdam Haarlemmermeer Amstelveen SOPBOUW BEROEPS (13) ,1% Werkzaam 8,9% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Groot-Amsterdam (12,) Noord-Holland (18,) Groot-Amsterdam Regio factsheets 28

29 Het Gooi en Vechtstreek WONINGVOORRAAD () Het Gooi en Vechtstreek : OMVANG SECTOREN (), 165 SOMVANG () Het Gooi- en Vechstreek profiteert als regio van groeisectoren als ICTdienstverlening Vergrijzing verkleint het draagvlak onder de economie, ondanks koopkrachtige consumenten 3,5% 9,5% & ICT Het Gooi en Vechtstreek () 1, 2, 6, 5,,9% 16, , OMVANG ECONOMIE (11) Hilversum Huizen Bussum SOPBOUW BEROEPS (13) ,3% Werkzaam 6,7% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Het Gooi en Vechtstreek (1,3%) Noord-Holland (18,) Het Gooi en Vechtstreek Regio factsheets 29

30 Agglomeratie Leiden en Bollenstreek WONINGVOORRAAD () Agglomeratie Leiden en Bollenstreek : OMVANG SECTOREN () 3,7% 1.9 SOMVANG () De regio Leiden heeft voldoende aantrekkingskracht en ondernemerschap wint aan belang Bezuinigingen in de zorg en uitblijvende investeringen in het onderwijs treffen de regio relatief sterk 3,7% 11, & ICT Agglomeratie Leiden en Bollenstreek () 1, 3,9% 5, 8,9% 6, 19, , OMVANG ECONOMIE (11) Leiden Katwijk Teylingen SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 6, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (2,) Zuid-Holland (21,1%) Agglomeratie Leiden en Bollenstreek Regio factsheets

31 Aggl. 's-gravenhage WONINGVOORRAAD () % 53% - - Aggl. 's-gravenhage : OMVANG SECTOREN () Nieuwe mogelijkheden in de veiligheidssector en het toerisme zorgen voor een impuls Inkrimping van de Rijksoverheid remt de economische groei in Den Haag af 3,3% 2. SOMVANG () 3, 12, & ICT Aggl. 's-gravenhage () 2, 4,1% 6,9% 6, 6,7% 16, 39, OMVANG ECONOMIE (11) 's-gravenhage 8.9 Zoetermeer Leidschendam-Voorburg SOPBOUW BEROEPS (13) ,5% Werkzaam 9,5% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Agglomeratie 's-gravenhage (5,) Zuid-Holland (21,1%) Aggl. 's-gravenhage Regio factsheets 31

32 Delft en Westland WONINGVOORRAAD () Delft en Westland : OMVANG SECTOREN () Toestroom van talent en spin-offs van technische bedrijven stimuleren de regionale economie Tegenslag in de dominante glastuinbouw vormt een rem op de groei,1% 1.9 SOMVANG () 4,3% 12,3% & ICT Delft en Westland () 2, 3,3% 4,3% 5, 8,9% 15,9% 33,1% OMVANG ECONOMIE (11) 5.75 Westland Delft.46 Midden-Delfland SOPBOUW BEROEPS (13) 3. 92, Werkzaam 7, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Delft en Westland (1,) Zuid-Holland (21,1%) Delft en Westland Regio factsheets 32

33 Oost-Zuid-Holland WONINGVOORRAAD () Oost-Zuid-Holland : OMVANG SECTOREN () Herstel in de bouwsector is gunstig voor Oost Zuid-Holland Vergrijzing van de bevolking drukt de economische groei 6,9% 1.6 SOMVANG () 4,5% 13,1% & ICT Oost-Zuid-Holland () 2,5% 2,7% 4, 6, 9,9% 18, 31, OMVANG ECONOMIE (11) Alphen aan den Rijn Gouda Bodegraven-Reeuwijk 32.9 SOPBOUW BEROEPS (13) ,1% Werkzaam 6,9% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Oost-Zuid-Holland (1,5%) Zuid-Holland (21,1%) Oost-Zuid-Holland Regio factsheets 33

34 Groot-Rijnmond WONINGVOORRAAD () Groot-Rijnmond : OMVANG SECTOREN () Aanhoudende exportgroei en aanwezigheid van kansrijke sectoren zoals ingenieurs en waterbouw De hoge Rotterdamse werkloosheid beperkt het groeivermogen 2, 2.4 SOMVANG () 4,7%, & ICT Groot-Rijnmond () 4, 3,7% 6,1% 9, 6, 19,5% 32, OMVANG ECONOMIE (11) Rotterdam Schiedam 76.4 Spijkenisse SOPBOUW BEROEPS (13) ,5% Werkzaam,5% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Groot-Rijnmond (9,) Zuid-Holland (21,1%) Groot-Rijnmond Regio factsheets 34

35 Zuidoost-Zuid-Holland WONINGVOORRAAD () Zuidoost-Zuid-Holland : OMVANG SECTOREN () 3, 8 SOMVANG (), bouw en maakindustrie zijn de motoren van de regionale economie Snelgroeiende branches binnen de zakelijke dienstverlening zijn beperkt vertegenwoordigd 5, 13,3% & ICT Zuidoost-Zuid-Holland () 5,7% 2, 3,7% 6,3% 9,,3% 29, OMVANG ECONOMIE (11) Dordrecht Zwijndrecht Gorinchem SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 8, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zuidoost-Zuid-Holland (2,) Zuid-Holland (21,1%) Zuidoost-Zuid-Holland Regio factsheets 35

36 Zeeuwsch-Vlaanderen WONINGVOORRAAD () Zeeuwsch-Vlaanderen : OMVANG SECTOREN () Werkloosheid ligt al jaren ruim onder het landelijke niveau Door de vergrijzing vormen niet-werkenden een relatief groot deel van de totale bevolking 12, 9 SOMVANG () 5, 7,3% & ICT Zeeuwsch-Vlaanderen () 5,9% 7,9% 6, 4, 7,1% 22,,9% OMVANG ECONOMIE (11) Terneuzen Hulst Sluis 23.8 SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 5, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zeeuwsch-Vlaanderen (,7%) Zeeland (2,) Zeeuwsch-Vlaanderen Regio factsheets 36

37 Overig Zeeland WONINGVOORRAAD () % 37% - - Overig Zeeland : OMVANG SECTOREN () 9, 1.8 SOMVANG () Zeeland trekt steeds meer buitenlandse toeristen en dat is goed voor de detailhandel en horeca Regionale innovatiekracht is beperkt door lagere bedrijfsdynamiek en minder kennisintensieve banen 5, 11, & ICT Overig Zeeland () 3,5% 7, 4,5% 8, 6, 19, 24,5% OMVANG ECONOMIE (11) Middelburg Vlissingen Goes SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 6, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Overig Zeeland (1,5%) Zeeland (2,) Overig Zeeland Regio factsheets 37

38 West-Brabant WONINGVOORRAAD () West-Brabant : OMVANG SECTOREN () Ligging in achterland van havens zorgt voor concentratie logistieke activiteit en investeringen Sluiting van Philip Morris treft regionale werkgelegenheid en industriële productie 5,1% 2.4 SOMVANG () 5,,9% & ICT West-Brabant () 3, 3, 4,7% 8,9% 6,9%,7%,3% OMVANG ECONOMIE (11) Breda Roosendaal Bergen Op Zoom SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 8, Werkloos Werkloosheid : 8,3% West-Noord-Brabant (4,) Noord-Brabant (15,1%) West-Brabant Regio factsheets 38

39 Midden-Brabant WONINGVOORRAAD () Midden-Brabant : OMVANG SECTOREN () 4, 1.6 SOMVANG () Hoger onderwijsinstellingen zorgen voor instroom jongeren en kennisbinding met de regio Krimpende zorgsector is van bovengemiddeld belang voor de regionale economie 5,9% 11,5% & ICT Midden-Brabant () 2, 3, 7,7% 6,1% 6,5% 21,1%, OMVANG ECONOMIE (11) 6.5 Tilburg 2.27 Waalwijk Werkendam SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 8, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Midden-Noord-Brabant (2,) Noord-Brabant (15,1%) Midden-Brabant Regio factsheets 39

40 Noordoost-Brabant WONINGVOORRAAD () % 37% - - Noordoost-Brabant : OMVANG SECTOREN () Cluster van foodbedrijven levert positieve bijdrage aan de kracht van de economie Werkgelegenheid in de industrie is regionaal relatief sterk teruggelopen 6, 3.6 SOMVANG () 5, 13,5% & ICT Noordoost-Brabant () 2,1% 3, 5, 6,1% 9,7% 19,1% 29,1% OMVANG ECONOMIE (11) 's-hertogenbosch Oss Heusden SOPBOUW BEROEPS (13) 3. 93,7% Werkzaam 6,3% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Noordoost-Noord-Brabant (3,9%) Noord-Brabant (15,1%) Noordoost-Brabant Regio factsheets

41 Zuidoost-Brabant WONINGVOORRAAD () % 41% Zuidoost-Brabant : OMVANG SECTOREN () 5,1% 3.1 SOMVANG () Regionale bedrijfsleven blinkt uit in hightech en is internationaal zeer competitief Problematiek rondom toekomst intensieve landbouw en zoektocht naar toegevoegde waarde 6, 11,3% & ICT Zuidoost-Brabant () 2,1% 3, 4,7% 6, 9, 19,1% 31,3% OMVANG ECONOMIE (11) Eindhoven 2.9 Helmond Veldhoven SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 8, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zuidoost-Noord-Brabant (4,) Noord-Brabant (15,1%) Zuidoost-Brabant Regio factsheets 41

42 Noord-Limburg WONINGVOORRAAD () Noord-Limburg : OMVANG SECTOREN () Positie in transport en distributie van goederen richting Duitsland steeds steviger Prijsdruk glastuinbouwproducten raakt Noord- Limburg bovengemiddeld,7% 2.65 SOMVANG () 6, 8,7% & ICT Noord-Limburg () 2, 5,3% 5, 8,9% 8,1%, 23, OMVANG ECONOMIE (11) Venlo.428 Peel en Maas Venray SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 8, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Noord-Limburg (1,) Limburg (6,1%) Noord-Limburg Regio factsheets 42

43 Midden-Limburg WONINGVOORRAAD () % 35% - - Midden-Limburg : OMVANG SECTOREN () 7,3% SOMVANG () Werkloosheid op lager niveau dan landelijk, detailhandel is een belangrijke banenmotor Limburg verliest terrein op het gebied van toerisme ten opzichte van andere se regio s 6, 9,5% & ICT Midden-Limburg () 3, 5, 4,7% 8,3% 7,5% 21,7% 25, OMVANG ECONOMIE (11) Roermond Weert Leudal SOPBOUW BEROEPS (13) 6. 92,7% Werkzaam 7,3% Werkloos Werkloosheid : 8,3% Midden-Limburg (1,3%) Limburg (6,1%) Midden-Limburg Regio factsheets 43

44 Zuid-Limburg WONINGVOORRAAD () Zuid-Limburg : OMVANG SECTOREN () Bedrijfsleven profiteert bovengemiddeld van groeiende vraag naar exportproducten Afhankelijkheid van overheid en zorg maken economie kwetsbaar in tijden van bezuiniging 2, 755 SOMVANG () 4,9% 9,9% & ICT Zuid-Limburg () 2,3% 6,7% 6,5% 6, 9, 21, 31, OMVANG ECONOMIE (11) Maastricht Sittard-Geleen Heerlen SOPBOUW BEROEPS (13) , Werkzaam 8, Werkloos Werkloosheid : 8,3% Zuid-Limburg (3,3%) Limburg (6,1%) Zuid-Limburg Regio factsheets 44

45 Contact ING Economisch Bureau Regio-econoom Groningen, Friesland en Drenthe Henk van den Brink Regio-econoom Overijssel, Gelderland en Utrecht Ferdinand Nijboer Regio-econoom Noord- en Zuid-Holland en Flevoland Rico Luman Regio-econoom Zeeland, Noord-Brabant en Limburg Thijs Geijer ING in uw regio MKB Regiodirecteur MKB Noord-Oost Martin van den Hemel Rayondirecteur Veluwe en Stedendriehoek Ron Jager Rayondirecteur Friesland Gert-Jan Winkeler Rayondirecteur Zuid-Drenthe-IJsselVecht Jan Willem van den Berg Rayondirecteur Oost- Corné Pauwels Rayondirecteur Groningen-Assen Jaco mans Regiodirecteur MKB Noord-West Marcel de Goeij Rayondirecteur Noord-Holland Noord Ronald Smit Rayondirecteur Zaanstreek Ruben Uitendaal Rayondirecteur Amstelland-West Gerard Bakker Rayondirecteur Amsterdam Centrum Bas Vanhorick Rayondirecteur Flevoland Robbert Jan Kromkamp Rayondirecteur Haarlem-Haarlemmermeer Erwin Baens Rayondirecteur Gooi-Eemland Frank Warmerdam Rayondirecteur Utrecht-Heuvelrug Simone Tietema Rayondirecteur Zuid-West Utrecht Wout van der Schaft Regiodirecteur MKB Zuid-Oost Marcel Beckers Rayondirecteur Midden-Gelderland Ellen-Marie Koek Rayondirecteur Zuid-Gelderland Sidney van den Bergh Rayondirecteur Noord-Oost Brabant Rob Wagemakers Rayondirecteur Zuid-Oost Brabant Han Gasseling Rayondirecteur Limburg Daniël Gosler Regiodirecteur MKB Zuid-West Dick de Boer Rayondirecteur Rotterdam-Vlaardingen Dick Nonnekes Rayondirecteur Rotterdam-Zuid en Eilanden Dennis van den Busken Rayondirecteur Breda-Midden Brabant Hans van de Grift Rayondirecteur Zeeland-West Brabant Chris Cornet Rayondirecteur Den Haag-Omgeving Johan Otto Rayondirecteur Den Haag-Westland Robert-Jan Wijnhoud Rayondirecteur Dordrecht-Capelle a/d IJssel Evert de Gijsel Rayondirecteur Rijnland-Groene Hart Joost Berkhout Regio factsheets 45

46 Contact vervolg Grootbedrijf & Instellingen Regiodirecteur GB&I Noord-Oost Gerrit Keen Regiodirecteur Instellingen Noord-Oost Cees Hendriks Districtsdirecteur IJsselland Arnold Hofmeijer Districtsdirecteur Noord- Klaas Jan Hutten Districtsdirecteur Oost- Erik ten Kate Regiodirecteur GB&I Noord-West Gijs van Wijgerden Regiodirecteur Instellingen Noord-West Gijs de Kruijff Districtsdirecteur Amsterdam Reinoud van Helbergen Districtsdirecteur Midden Thomas Eterman Districtsdirecteur Noord-Holland Michel van Nieuwland Regiodirecteur GB&I Zuid-Oost Paul van Vuuren Regiodirecteur Instellingen Zuid-Oost Sjef Stollman Districtsdirecteur Arnhem-Nijmegen Renco Kraak Districtsdirecteur Oost-Brabant Jan Willem Overwater Districtsdirecteur Limburg Dennis Langenhuizen Regiodirecteur GB&I Zuid-West Ali Bouchrit Regiodirecteur Instellingen Zuid-West Claus Verbrugge Districtsdirecteur Rotterdam Bastiaan van der Knaap Districtsdirecteur Zuid-Holland Dominique ter Schure Districtsdirecteur West & Mid Brabant, Zeeland Job den Hamer Regio factsheets 46

47 Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uit oefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijke zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De sche Bank en de Autoriteit Markten. De tekst is afgesloten op 22 oktober. Regio factsheets 47

48