Gespreksvoorbeeld rond uniek verloop of uitzondering

Transcriptie

1 Gespreksvoorbeeld rond uniek verloop of uitzondering M = Michael White Melanie = therapeute waar Trudy & Peter al eerdere gesprekken mee gevoerd hebben; werkt in jeugdgevangenis waar Peter verblijft; Peter = 14 jaar; al vaak verbleven in jeugdgevangenissen wegens vernielen van materiaal, kleine diefstallen en aanranding; wordt in het algemeen beschouwd als niet in staat om te reflecteren over zijn leven, om de gevolgen van zijn gedragingen te voorzien en om verantwoordelijkheid te nemen; Trudy = alleestaande moeder van Peter Vooraf: Recent was Peter na een gebeurtenis die hem gefrustreerd had, weggestapt uit de situatie en was hij naar de fitnessruimte gegaan, i.p.v. agressief te worden en spullen kapot te smijten. (...) Melanie waardeerde dit initiatief van Peter om weg te stappen en zij zag dit als een mogelijk begin voor het ontwikkelen van een alternatieve verhaallijn in zijn leven. Dit sprak mij (= Michael White) sterk aan. En haar agenda voor deze bijeenkomst genoot duidelijk de goedkeuring van Peter en Trudy. Ik vroeg dus aan Peter en Trudy of het oké zou zijn voor hen als ik enkele vragen zou stellen over het recente initiatief van Peter toen hij weg stapte van de frustratiegebeurtenis. Trudy reageerde op dit voorstel : Trudy : Melanie sprak mij hierover en op dat ogenblik vond ik dat bemoedigend. We hebben dus reeds hierover gepraat en ik ben niet zeker of er nog meer over te zeggen valt. Bovendien geraakte Peter gisteren opnieuw in problemen en is het weer fout gegaan. M. : Melanie zei iets over deze recente gebeurtenis en ik begrijp dat je er bezorgd over bent. Als ik het goed begrijp, komen dit soort ruzie en problemen tamelijk vaak voor terwijl weg stappen van de frustratiegebeurtenis helemaal niet zo n vast onderdeel is van Peter's geschiedenis. Trudy: ja, dat is waar. Dat was anders. Dat was het zeker. M. : wel, dat is waarom ik geïnteresseerd ben om hier meer over te leren, omdat het anders was. Ik zou er graag aan jou en Peter enkele vragen over stellen zodat ik er meer over zou kunnen te weten komen. Trudy : ja, ik vermoed dat dat interessant zou kunnen zijn. M. : wat vind jij, Peter? Ben jij het ermee eens dat dit anders is? Dat het weggaan van de frustratiegebeurtenis anders is? Peter: ja.

2 M. : zou het jou interesseren om dit een beetje te exploreren? Peter : Daar heb ik geen bezwaar tegen. M. : Zijn er andere dingen waar je liever over zou praten? Peter : nee. M. : oké. Peter, jouw mama zei net dat dit bemoedigend was. Dat waren haar woorden. Zou jij hetzelfde zeggen of heb jij iets anders te zeggen over het verlaten van de frustratiegebeurtenis? Misschien andere woorden? Peter : nee. M. : nee, wat? Peter : wat mijn mama zei, is oké. M. : jij zou dus hetzelfde zeggen? Dat dit een bemoedigende ontwikkeling was? Peter : ik vermoed van wel. M. : waarom zou jij zeggen dat het bemoedigend is? Peter : ik weet het niet. Omdat ik niet in zoveel problemen terechtkwam, vermoed ik. M. : als ik het goed begrijp voelde jij je behoorlijk overstuur en had je eender wat kunnen doen. Hoe komt het dat je deze keer niet in allerlei problemen terechtgekomen bent? Peter : ik liep er gewoon van weg. Da s alles. M. : is dat een naam voor wat je deed? Ging dit om wegstappen van problemen?" Peter : ja, ik dacht: "Wie heeft dit nodig"? M. : deze keer was het anders omdat jij uitgemaakt hebt dat je dit niet nodig had. En dat maakte het voor jou mogelijk om.. Peter : een stap achteruit te zetten, vermoed ik. M. : een stap achteruit zetten? Peter : ja. Ik zette een stap achteruit deze keer. M. : dus het draaide rond drie dingen: Een stap achteruit zetten, uitmaken dat je dit niet nodig had en wegstappen van problemen.

3 Peter : ja. Dat is het. M. : Kan je een beetje meer vertellen over uitmaken dat je het niet nodig had?" Peter : ik maakte het gewoon uit. M. : hoe voelde je je op dat ogenblik? Peter : tamelijk opgepept. M. : jij was je dus tamelijk opgepept aan het voelen maar je was toch in staat om een stap terug te zetten en om na te denken over de dingen.. Peter : ja. Deze keer ben ik het niet kwijtgeraakt. M. : wat ben je niet kwijtgeraakt? Peter : mijn verstand. Ik verloor mijn verstand niet. M. : oké, dus het draaide om al deze dingen : een stap terugzetten, nadenken over dingen, uitmaken dat je het niet nodig had, je verstand behouden, het niet verliezen en wegstappen van problemen. Peter : ja. Dat zal het zijn. M. : wat maakte dit mogelijk voor jou? Peter : wat bedoel je? M. : wat gebeurde er nadien dat niet zou gebeurd zijn als je je verstand verloren was? Peter : wel, ik ben mijn rechten niet kwijtgeraakt. M. : welke rechten? Peter : om op weekend te gaan. Mijn metaalklas. Ik moest niet op gesprek gaan. M. : oké. Nog iets? Peter : zo ben ik geen televisie- of sporttijd kwijtgeraakt. M. : ik begin te begrijpen wat mogelijk werd door dit terugzetten van een stap, nadenken over dingen, uitmaken dat je het niet nodig had, je verstand behouden, het niet verliezen en wegstappen van problemen.

4 Peter : ja. Deze keer heb ik het niet verpest. Ik werd niet wild en ik heb niet alles verpest. M. : pardon? Peter : in plaats van wild worden en alles te verpesten. M. : is er iets dat je me kan vertellen dat me kan helpen begrijpen hoe je dit voor mekaar gekregen hebt? In plaats van de dingen te verpesten, behield je al je rechten. Peter : misschien. Misschien was het...ik weet het niet. M. : je zei " misschien." Wat was je aan het denken toen je zei "misschien"? Peter : wel...misschien was ik een beetje vooruit aan t kijken, naar waar ik wou zijn. M. : was dat een deel ervan? Peter : ik denk het wel. M. : ik denk niet dat dit als een donderslag bij heldere hemel gebeurd is: dit een stap terugzetten, nadenken over dingen, uitmaken dat je het niet nodig had, je verstand behouden, het niet verliezen, een stap terugzetten weg van problemen en vooruit kijken. Kan je aan iets denken dat misschien tot dit alles geleid heeft? Peter : zoals wat? M. : eender wat dat in de loop van de laatste tijd gebeurd is en dat misschien gezorgd heeft voor een basis of een springplank voor deze ontwikkeling of dat jou misschien geholpen heeft om klaar te zijn voor deze stap of dat misschien de weg bereid heeft voor jou om weg te stappen van problemen? Peter : euh...waarschijnlijk is er wel iets. Maar ik kan er op dit moment niet opkomen. M. : Zou ik je mamma misschien deze vraag mogen stellen? Peter : doe maar. M. : Trudy, we hebben gepraat over waar dit allemaal om draaide voor Peter. En we hebben ook gepraat over wat dit mogelijk gemaakt heeft voor hem. Kan jij aan iets denken dat misschien geleid heeft tot dit alles? Andere ontwikkelingen die jij opgemerkt hebt in Peter's leven die misschien de weg bereid hebben voor dit? Trudy: het enige dat ik weet is dat wanneer het fout gaat, zoals het dikwijls gebeurt met Peter, er echt serieuze gevolgen kunnen zijn. Als je de wet overtreedt, kan je opgesloten geraken. En als je de wet overtreedt wanneer je al opgesloten bent, dan wordt het nog erger. Peter is al vaak genoeg opgesloten, dat kan ik je vertellen. Het lijkt er gewoon op

5 dat hij gewoon niet in staat is om zijn eigen leven te leiden. Het lijkt er gewoon op dat hij geen enkele verantwoordelijkheid kan nemen. M. : ik begrijp dat je heel wat zorgen gehad hebt over wat er in Peter's leven gebeurt en over wat er gebeurt wanneer hij van de sporen raakt. Trudy : daar mag je zeker van zijn. M. : welke invloed hebben deze zorgen op jou gehad? Op welke manier hebben deze zorgen jouw leven geraakt? Trudy: wel, ik heb hier heel wat slaap voor gelaten, dat kan ik je vertellen. M. : je hebt hier slaap voor gelaten? Over de zorgen over...? Trudy: zeker over de zorgen. Dat is iets constant. M. : en de zorgen hebben als effect...? Trudy: ze geven me ontzettend veel stress. M. : en dit maakt het moeilijk voor jou en Peter om...? Trudy : om overeen te komen met elkaar. Absoluut. M. : met elkaar overeenkomen is dat iets dat belangrijk is voor...? Trudy : met elkaar overeenkomen is iets wat ik altijd gewild heb. Het is iets waar ik blijf op hopen. Het is iets waar ik blijf voor gaan. M. bedankt, Trudy. Het is heel belangrijk voor me dat ik begrijp wat belangrijk voor jou is en als het oké voor je is, zullen we hierop teruggekomen. Trudy : zeker. M. : Peter, je hebt me geholpen om te begrijpen waar deze ontwikkeling van het wegstappen van problemen om draait en je hebt me wat vertelt over wat dit mogelijk gemaakt heeft voor jou. Ik zou graag straks terugkomen op wat eventueel hiertoe geleid heeft. Maar nu interesseert het me om te weten hoe deze ontwikkeling voor jou is. Peter : euh! Wel, ik... euh... M. : ik heb hier een lijst van waar dit allemaal om draait : wegstappen van problemen, een stap terugzetten, nadenken over dingen, uitmaken dat je het niet nodig hebt, je verstand behouden, het niet verliezen, wegstappen van problemen, en vooruit kijken. Ik heb een andere lijst van een aantal van de dingen die hierdoor voor jou mogelijk waren: zoals je

6 rechten behouden en vermijden van wild te worden en de dingen te verpesten. Hoe is dat voor jou? Hoe is dit voor jou om dit te zien gebeuren in je leven? Peter : het is goed om te zien, zou ik zeggen. M. : er is goed en er is goed en er is goed. Er zijn vele verschillende soorten goed. Wat voor goed is dit? En voor wie is het goed? Bedoel je dat het goed is voor jou of voor je moeder of voor de jeugdgevangenis? Peter : het is positief. M. : Voor wie is het positief? Peter : Voor mij. M. : het is positief voor jou. Zou je iets kunnen vertellen over de manier waarop het voor jou positief is? Peter : ja. Het geeft me een goed gevoel. M. : weet jij waarom deze ontwikkeling jou een goed gevoel geeft? Peter : het is een goed gevoel om ergens te geraken. M. : het gaat over een gevoel van ergens te geraken. Waarom is ergens geraken belangrijk voor jou? Peter : omdat ik in staat zal zijn om iets te doen met mijn leven, daarom. Ik zou in staat zijn om te zeggen wat ik wil en om er iets aan te doen. M. : je klinkt hier heel helder over. Peter : ja. Ik zou weten dat ik in staat zal zijn om dingen te doen gebeuren. En als dingen niet lukken, dan weet ik dat ik er iets aan zal kunnen doen. M. : is ergens geraken in je leven en een zeg hebben over de richting van jouw leven al lang belangrijk voor jou? Peter : ik denk het wel. Ja, ik denk het wel. Minstens een jaar of misschien meer, denk ik. M. : Peter, is het oké voor jou dat ik je moeder vraag naar enkele van haar ideeën hierover? Peter : zeker, doe maar. M. : Trudy, zo begrijp ik het tot nu toe. Deze recente ontwikkeling ging erover dat Peter

7 een stap terug zette, dat hij nadacht over dingen, dat hij uitmaakte dat hij het niet nodig had, dat hij zijn verstand behield, dat hij het niet verloor, dat hij weg stapte van problemen en dat hij verderop keek, in de richting waar hij wou zijn. En dit heeft het mogelijk gemaakt voor hem om te vermijden wild te worden en dingen te verpesten en om in de plaats daarvan zijn rechten te houden, zoals kunnen weggaan op weekend, metaalklas kunnen volgen, televisie en sport. Toen ik aan Peter vroeg hoe dit voor hem was, leerde ik dat het hem een goed gevoel gaf omdat het hem een gevoel gaf ergens te geraken in zijn leven. Ik hoorde ook dat een zeg hebben over de richting van zijn leven al een tijdje voor hem belangrijk is. Als je dit zo op afstand bekijkt, welke naam zou jij geven aan deze ontwikkeling? Trudy: ik zou moeten zeggen dat het draait rond het beheren van zijn eigen leven. En ik heb een heel tijdje gedacht dat we dit nooit zouden zien. M.: zijn eigen leven beheren. Klopt dit voor jou, Peter? Peter : ja. Dat is wat ik aan het doen ben. M. : Trudy, welk gevoel heb jij over wat dit soort ontwikkeling in het beheren van zijn eigen leven misschien mogelijk zou kunnen maken voor Peter? Trudy : wel het zou het hem mogelijk kunnen maken om zijn leven te verbeteren. Het zou het hem mogelijk kunnen maken om uit jeugdgevangenissen te blijven. M. : zijn leven verbeteren op welke manier? Trudy : net zoals ik zei. Het zou het mogelijk voor hem kunnen maken om uit jeugdgevangenis in te blijven. M: Nog iets? Trudy : het zou het mogelijk voor hem maken om zijn leven op veel manieren te verbeteren. M. : zoals? Trudy: wel al zijn de dingen heel verkeerd gelopen voor Peter, ik heb altijd geweten dat hij talenten heeft. Hij is altijd geïnteresseerd geweest in hoe dingen werken, in dingen uit elkaar halen en ik kan jou zeggen dat hij altijd al dingen uit elkaar gehaald heeft en ze terug in elkaar gestoken heeft. Nu dat is iets dat van pas zou kunnen komen wanneer hij zijn leven meer beheert. Dat is iets dat hem zou kunnen helpen om vooruit te geraken en om een goed werk te vinden dat hem niet zou vervelen. En dat is iets dat hem wat ruimte zou kunnen geven om zijn eigen leven te hebben. Hij zou meer ruimte hebben om te bewegen. M. : hoe zou dat zijn voor jou, Peter? Als het beheren van jouw eigen leven dit mogelijk

8 zou maken? Peter : Dat zou heel positief zijn. M. : ik weet dat je deze vraag al beantwoord hebt, maar ik zou graag nog meer een aanvoelen krijgen van wat "heel positief" betekent voor jou. Ik vraag je dit opnieuw omdat ik denk dat er misschien nog een laag is in verband met deze ontwikkeling in het beheren van je leven. Peter : ik weet het niet. Ik zou er gewoon gelukkig mee zijn als ik zou zien dat ik kan laten gebeuren wat er moet gebeuren. Het zou me gelukkiger maken om te weten dat ik zou kunnen doen gebeuren wat ik wil. M. : gelukkig om te zien dat je kan doen gebeuren wat er moet gebeuren en wat je wil dat er gebeurt. Trudy : een ding is zeker. Hij zou heel wat meer op zijn gemak zijn met zijn leven. M. : Peter? Peter : ja, dingen zouden aangenamer zijn. M. : oké. Ik begrijp meer over hoe deze ontwikkeling in het beheren van jouw leven zou zijn voor jou. Het zal dingen aangenamer maken en je zou gelukkig zijn om te zien dat je kan doen gebeuren wat je wil dat er gebeurt en wat nodig is dat er gebeurt. Ik heb een vraag : waarom zou het jou gelukkig maken om dit te zien? Peter : euh...ik weet het niet zeker. M. : zou het oké voor jou zijn dat ik jouw mama deze vraag stel? Peter : ja, voel je vrij. M. : Trudy, waarom denk jij dat Peter deze ontwikkeling in het beheren van zijn eigen toekomst als heel positief beoordeelt? Trudy : hij zal in staat zijn om dingen meer voor zichzelf uit te maken. En bovendien heeft hij hier recht op. M. : waar heeft hij recht op? Trudy : hij heeft er recht om zijn eigen leven te beheren. Hij heeft er recht op om zijn eigen ruimte te hebben. Iedereen heeft dit recht maar het wordt vaak afgepakt. Ik weet dat het afgepakt was van Peter. Ik weet dat hij deze kans niet gehad heeft. M. : wat denk jij hiervan, Peter? Jouw mama zei dat ze dacht dat dit voor jou een echt

9 positieve ontwikkeling is omdat jij een recht hebt om je eigen leven te beheren en recht hebt op je eigen ruimte. Klopt dit voor jou? Peter : ja. M. : waarom zou je zeggen dat dit klopt voor jou? Peter : omdat ik de kans niet had toen ik in een kind was. M. : wat is er gebeurd? Peter : oh, ik kreeg het hard te verduren van mijn stiefvader. M. : hij nam jou dit recht af? Peter : ja. Helemaal. Trudy : ik moet je zeggen dat ik me hier heel slecht over voel omdat ik dit in Peter's leven gebracht heb. Ik bracht deze man in ons leven en ik liet dit gebeuren. Ik ben hier medeplichtig aan. God, het was verschrikkelijk, en ik zal me er altijd schuldig over voelen. Ik weet dat ik verlamd zou kunnen zijn door schuldgevoelens hierover. (...)