Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon Les 5 Over Duitse ridders en Alden Biesen

Transcriptie

1 Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon Les 5 Over Duitse ridders en Alden Biesen de eindtermen mens en maatschappij - Historische tijd: de leerlingen 3.7 kennen de grote periodes uit de geschiedenis en ze kunnen duidelijke historische elementen in hun omgeving en belangrijke historische figuren en gebeurtenissen waarmee ze kennis maken, situeren in de juiste tijdsperiode aan de hand van een tijdband. 3.8 kunnen aan de hand van een voorbeeld illustreren dat een actuele toestand, die voor kinderen herkenbaar is, en die door de geschiedenis beïnvloed werd, vroeger anders was en in de loop der tijden evolueert. attitudes: de leerlingen 3.9* tonen belangstelling voor het verleden, heden en de toekomst, hier en elders. 3.10* beseffen dat er een onderscheid is tussen een mening over een historisch feit en het feit zelf. lesdoelen: De leerlingen kunnen.. het ontstaan van de Duitse orde zowel historisch als geografisch- weergeven de evolutie van de Duitse orde summier schetsen de drie hoofdopdrachten van de Duitse orde illustreren in relatie tot Alden Biesen verklaren waarom Alden Biesen op deze plek werd ingepland de geschiedenis van Alden Biesen beknopt weergeven op een plan de verschillende gebouwen van Alden Biesen aanduiden, herkennen, benoemen van een leestekst de kerngedachten in eigen woorden weergeven de vroegere en huidige functie van de onderdelen van Alden Biesen weergeven verwoorden wat de huidige bestemming is van Alden Biesen de betekenis van een commanderij beoordelen aantonen dat een gebouw opgesmukt en aangepast kan worden afhankelijk van de tijdsgeest, zijn functie en van de bewoners aantonen dat de verdediging van een rijk domein essentieel is voor het voortbestaan ervan 1

2 belangstelling, waardering en kritische instelling tonen voor het leven van vroeger en van nu. een kunstwerk, een gebouw, een site waarderen in zijn esthetische kwaliteiten. verwondering tonen voor de mens die door de eeuwen heen in staat is tot grootse projecten. belangstelling tonen voor de grensoverschrijdende activiteiten van Aden Biesen Lesverloop inhoud inleiding sfeerschepping aanpak De kinderen bekijken aandachtig de foto van Alden Biesen op de werkbundel. Enkele vragen die een inleidend gesprek activeren: -Welke gebouwen herken je op de foto? -Zijn ze klein, groot? Armoedig of rijkelijk? Oud of nieuw? -Van wie zou dit landgoed zijn? Van een privé-persoon? -Wat kan je vertellen over het landschap? Brief Op 12 juli 1240 wird in den Landcommanderije Alden Biesen zu Bilzen, schildknaap Walewijn, tot ridder des Duitse Orde geschlagen door den Grootmeester Arnold van Wieland. Hy wird thans opgenomen in den Duitschen Orde als commandeur. Hy entvangde das Schwarte Kreus von den Orden. Alle mogelijke antwoorden van de lln. worden verwerkt in een klasgesprek. Lkr. Vertelt dat er een brief werd gevonden bij graafwerken in de buurt van de school (zie werkbundel) Lkr. vraagt aan de lln.: In de brief staat een naam van een plaats vermeld, Wie kent die naam? Weet iemand waar dat is? Is iemand er al geweest? Kan er iemand iets over vertellen? In welke taal is de brief geschreven? Hoe zou dat komen? leskern Situering in de tijd Algemene informatie over Alden Biesen. Lkr. vertelt/vraagt: 2

3 Alden Biesen is een landcommanderij en werd gebouwd door de Duitse Ridderorde. In 1220 werd de grond geschonken door de Graaf van Loon en de abdis van Munsterbilzen. Aanvankelijk was Alden Biesen een gasthuis voor bedevaarders. De Duitse Ridderorde verzorgde toen de bedevaarders. 1240? Welke periode op de tijdsband is dit? Wanneer begint en eindigt deze periode? Wat weet je van die tijd? Lkr. vertelt/vraagt: Situeren in de ruimte op kaarten (zie ook kaart in bijlage) Wereld Europa België Limburg Hasselt Bilzen Alden Biesen Duid ook de andere provincies aan. Alle antwoorden en ervaringen van de lln - bordplan De lkr. situeert op de kaarten (vooral wereld en Europa) Lln. werken mee in het werkboek. België, Limburg, Hasselt en Bilzen zoeken de lln. op in de atlas/pc Aanduiden van de provincie Limburg: grenzen overtrekken met groen. Aanduiden van Hasselt in de provincie: rood Aanduiden van Bilzen in de provincie: blauw Aanduiden van Alden Biesen met een klein kasteeltje. Eventueel kleuren gebruiken in een legende. Link leggen met de brief: Lkr. vraagt: Zou je nu ook nog zo n brief in de je brievenbus kunnen vinden? Wanneer zou die brief kunnen geschreven zijn? Indrukken van de kinderen na het bekijken van de video LK toont videofragment: globale verkenning van het kasteel RLcaLJomo (een sfeervol overzicht van de gebouwen van Alden Biesen met gepaste muziek uit de 18 de eeuw). 3

4 Leestekst in de werkbundel 8 eeuwen Duitse orde Leestekst: zie werkbundel Globaal lezen: leerlingen stellen het onderwerp vast. Intensief lezen: geschiedenis van de orde reconstrueren. Lk vraagt de tekst in eigen woorden weer te geven. Wie vult aan? Zijn er moeilijke woorden die je niet begrijpt? Kijk naar de verklarende lijst of zoek op Lk vraagt naar de betekenis van enkele begrippen zoals grootmeester, ridderorde, erfgoed, gelofte Deze data kom je tegen in de tekst: 1189: de derde kruistocht 1198: ontstaan van de Duitse ridderorde in het Heilig land 1220: schenking van Biesen aan de ridderorde 1789: de Franse revolutie breekt uit, er ontstaat een nieuwe samenleving met nieuwe regels 1971: Alden Biesen werd verwoest door een brand 1975: Alden Biesen werd verkocht aan de overheid die de restauratie aanvangt Kernvragen: -Wanneer en waar ontstond de Duitse orde? -Hoe werd de Duitse orde nog genoemd? Teutoonse orde -Welk herkenningsteken of wapen heeft de Duitse orde? -Waarom zou dit het wapen zijn van de orde? -Hoe komt men aan de naam Alden Biesen? -Wat gebeurde er in het kasteel in 1971? -Welke functie heeft Alden Biesen nu? De leerlingen mogen de opdrachten oplossen. Dit kan eventueel in kleine groepjes gebeuren. Werkbundel + oplossingen Nadat de lln goed hebben gewerkt verdienen ze een inkomticket voor het kasteel 4

5 5