Schoolgids

Transcriptie

1 Schoolgids Homepage website Meerklank Meerklank. Slotlaan 330, 3701 GX Zeist. Tel: Locatie SO: Kroostweg 58A, 3704 EE Zeist, tel: Locatie VSO: Slotlaan 330, 3701 GX Zeist, tel: Locatie SO: Duinweg 35, 3735 LC Bosch en Duin, tel: Locatie VSO: Baarnseweg 6 Bosch en Duin, tel:

2 INHOUDSOPGAVE Inleiding.4 De Stichting Openbaar Onderwijs Rijn- en Heuvelland De school Beschrijving van de school Historie en ontwikkeling De locaties Samenwerkingsverbanden Organogram De leerlingen Waar staat de school voor Missie en visie van de school Kwaliteitsbeleid Wat leren de leerlingen Het ZML onderwijs Leerlijnen Leerlijnen Speciaal Onderwijs ZML Leerlijnen MG-onderwijs Het volgen van de leerling in het leerlingvolgsysteem en kwaliteitszorg Organisatie van het onderwijs Algemeen Organisatie onderwijs SO Algemeen Locatie SO Zeist, Kroostweg Locatie SO Bosch en Duin, Duinweg Organisatie onderwijs VSO Algemeen Locatie VSO Zeist, Slotlaan Locatie VSO Bosch en Duin, Baarnseweg Personele bezetting van de locaties Omvang van het team Samenstelling van de teams Vrijwilligers Stagiaires Aanmelding, toelating en begeleiding Kennismaking, aanmelding en toelatingsprocedure Onderwijsindicaties...28 Schoolgids Meerklank

3 5.3 Aanvullende zorg PGB en ZIN Plaatsing Ontwikkelperspectief, Uitstroomperspectief en Handelingsplan Cyclus van leerlingenzorg Onderwijskundig rapport Organisatie van de begeleiding en taken betrokken medewerkers Doorstroom en uitstroom en het volgen van schoolverlaters Ondersteuning Medische voorzieningen Veiligheidsplan Bijzondere activiteiten Jaarfeesten Fietsvierdaagse Zwemvierdaagse Schoolreisjes en Excursies Schaatsen Sportdag Schoolorkest, concerten en euritmie Klassenavond, schoolfeest en open huis Weekopening/-sluiting Ouders Het belang van betrokkenheid van ouders en ouderparticipatie Contactmomenten en voorzieningen Ouderhulp Oudervertegenwoordiging in (G)MR en OR Ziekmelden Verlofregeling Klachtenregeling Ouderbijdragen Verzekeringen Overblijven Naschoolse opvang Leerlingvervoer Schooljaar Schooltijden Vakanties en vrije dagen Namen en adressen...42 Bijlage: Verlofaanvraag...46 Schoolgids Meerklank

4 Inleiding Dit is de schoolgids van Meerklank, school voor Speciaal en Voorgezet Speciaal Onderwijs in Zeist. Deze schoolgids is geschreven voor schooljaar voor ouders en verzorgers van leerlingen die zeer moeilijk kunnen leren. De gids beschrijft wat wij de leerlingen kunnen bieden; hoe wij met alle medewerkers van Meerklank het onderwijs op onze school organiseren en hoe wij ouders en verzorgers bij de ontwikkeling van hun kind op school willen betrekken. We zijn een veilige leerplaats met veel toezicht en aandacht voor de leerlingen. Bij Meeklank hebben hart voor en verstand van het speciale kind en onze medewerkers staan bekend om hun betrokkenheid. De schoolgids geeft informatie over het onderwijs van onze school voor SO en VSO in Zeist en Bosch en Duin. Daarnaast geeft de gids praktische informatie over vakanties, lestijden, ziekmelding enz. Meer informatie over de school vindt u op onze website: Als u vragen heeft die niet in deze gids beantwoord worden, kunt u altijd contact opnemen met een van de locatieleiders (zie hoofdstuk 8.3). Wij wensen u en uw kind een fijn schooljaar toe. Willemijn Kop Directeur Schoolgids Meerklank

5 De Stichting Openbaar Onderwijs Rijn- en Heuvelland Met ingang van 1 januari 2005 hoort Meerklank bij de Stichting Openbaar Onderwijs Rijnen Heuvelland. Deze stichting vormt het schoolbestuur voor 22 scholen voor Primair Onderwijs, voor de school voor Praktijkonderwijs Zeist (voortgezet onderwijs) en voor Meerklank, school voor Speciaal Onderwijs (SO) en Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO). Het verzorgingsgebied van alle activiteiten van de stichting strekt zich uit van Veenendaal tot Maarssen. De stichting heeft per invulling gegeven aan de Wet Onderwijs, geregelde scheiding van bestuur en toezicht. Het bevoegd gezag is in handen van het College van Bestuur en er is een Raad van Toezicht benoemd door gemeenteraden. De Raad van Toezicht heeft de heer L.W. de Wit aangesteld als voorzitter van het College van Bestuur. De adresgegevens van de stichting vindt u in hoofdstuk 8.3. Meer informatie vindt u op de website De Missie van de Rijn- en Heuvellandscholen De missie van Rijn en Heuvelland richt zich op kansen die voor ons liggen, het ontwikkelen van talent en het creëren van maximale mogelijkheden voor iedereen. Het credo waarin deze missie te vangen is, luidt: Wij verleggen elke dag onze horizon! Rijn- en Heuvelland creëert binnen haar regio op een innovatieve wijze maatschappelijke waarde voor haar omgeving. Daarbij gaat zij uit van de onbeperkte en grensverleggende mogelijkheden die onderwijs aan iedereen kan bieden. De scholen van Rijn- en Heuvelland helpen mensen nieuwe kansen te ontwikkelen en uitdagingen aan te gaan. De scholen van Rijn- en Heuvelland bieden de aan hun toevertrouwde leerlingen binnen een vernieuwende en inspirerende leeromgeving, nieuwe perspectieven voor hun toekomst! Perspectieven die leerlingen helpen hun ambities te verwezenlijken en elke dag de horizon te verleggen. De Rijn- en Heuvelland missie is uitgewerkt in een drietal strategische speerpunten waarmee aangeven wordt hoe we aan willen sluiten op externe ontwikkelingen en welke toekomstbeelden we daarmee willen realiseren. Deze speerpunten zijn: Resultaatgericht Excellent en maatschappelijk betrokken onderwijs in de regio! Rijn- en Heuvelland biedt excellent onderwijs in de regio aan waardoor leerlingen hun talenten ontwikkelen en toekomstkansen grijpen. Uitgedaagd door het beste onderwijs, halen leerlingen binnen hun eigen onderwijsprofiel maximaal leerrendement. Ontwikkelingsgericht Samen oneindig veel leren! Leerlingen verhogen hun leerrendement optimaal doordat zij continu gestimuleerd worden veel te leren. Zij groeien op in een omgeving van ontwikkeling en vooruitgang waar ze door hun ouders en begeleiders gezamenlijk gestimuleerd worden hun talenten optimaal te ontwikkelen. Toekomstgericht Werelds leren! De aan Rijn- en Heuvelland toevertrouwde leerlingen ontwikkelen zich met behulp van nieuwe technologie. Internationalisering en multiculturele diversiteit zijn daarbij de context om hun creatieve vermogen, communicatieve vaardigheden en toekomstkansen te vergroten. Schoolgids Meerklank

6 1. De school 1.1 Beschrijving van de school Meerklank is een openbare school voor Speciaal- en Voortgezet Speciaal Onderwijs aan Zeer Moeilijk Lerende Kinderen (ZMLK) en aan leerlingen met Moeilijk verstaanbaar Gedrag (MG) van 4 tot 20 jaar. Een school met kleinschalige locaties en groepen: SO-locatie en VSO-locatie in Zeist SO-locatie en VSO-locatie in Bosch en Duin In het Speciaal Onderwijs (4-13 jaar) ligt het accent op maximale ontwikkeling in schoolse vakken, aangepast op de ontwikkelingsfase van de leerling en in werkvormen die gericht zijn op de dagelijkse praktijk. In het Voortgezet Speciaal Onderwijs (13-20 jaar) staat het onderwijs in het teken van de toekomst en het uitstroomperspectief, waarbij het bevorderen van zelfstandigheid veel aandacht krijgt. Meerklank is een ondernemende school. De hoofdtoon wordt gezet door actief ondernemend onderwijs: wij brengen de buitenwereld zoveel mogelijk in de school. Buitenschools leren gebeurt vooral op stageadressen. Op de locaties in Bosch en Duin vormt de pedagogiek van Rudolf Steiner de inspiratiebron voor de uitvoering van het onderwijs. Daarbij wordt de nadruk gelegd op het unieke van het kind en zijn/haar spirituele kern, ook in het kind met een beperking. De lesstof is ontwikkelingsstof die aansluit bij de leeftijdsfase van de opgroeiende mens, die als 'gehele mens' wordt aangesproken. Leren door beweging, innerlijke beleving, ontmoeting en verbinding zijn centrale uitgangspunten. 1.2 Historie en ontwikkeling Meerklank kent een rijke ontstaansgeschiedenis die verschillende achtergronden met zich meebrengt. Eén spoor voert terug naar 1 juli 1965, toen in Zeist een Openbare School werd geopend die de naam W.A. van Lieflandschool kreeg, genoemd naar de heer W.A. van Liefland: in zijn tijd een bekend internationaal pedagoog die voor verbeteringen heeft gezorgd voor het onderwijs aan verstandelijk beperkte leerlingen. Een ander spoor brengt ons naar de antroposofische Camphill Gemeenschap Christophorus, opgericht in 1953 in Bosch en Duin. Christophorus is een leef- en werkgemeenschap voor kinderen/jongeren met een verstandelijke beperking; sommigen hebben daarbij ook een lichamelijke handicap. Tot 2002 vervulde Christophorus zowel de woon-zorgfunctie als de onderwijsfunctie aan de bewoners. Het onderwijs werd gegeven vanuit een antroposofische levensovertuiging, geïnspireerd door de mensvisie van Rudolf Steiner, die gold voor de gehele Camphill Gemeenschap. In 2002 werd de Christophorusschool losgekoppeld van de zorginstelling Christophorus en ondergebracht bij de W.A. van Lieflandschool, een school voor Speciaal Onderwijs met een openbare signatuur, waarvan de Gemeente Zeist het bevoegd gezag vormde. In 2005 is het Openbaar Onderwijs verzelfstandigd en is het bevoegd gezag van het Speciaal Openbaar Onderwijs van de Gemeente Zeist overgedragen aan de Stichting Openbaar Onderwijs Rijn- en Heuvelland. Met ingang van januari 2011 draagt de school de naam Meerklank. Meerklank streeft ernaar om één school te zijn, met één onderwijskundig beleid. Daarbij is bij het werken aan gezamenlijke streefdoelen ruimte voor diversiteit in de keuze van werkwijzen en aanpak in het pedagogisch en didactisch handelen, onder andere geïnspireerd door het gedachtegoed van Rudolf Steiner. Schoolgids Meerklank

7 1.3. De locaties SO Zeist, Kroostweg De locatie aan de Kroostweg is gelegen op een binnenterrein van luxe woningbouw. Het gebouw heeft een motoriekzaal. Er is veel groen en een grote speelplaats. Een klein winkelcentrum, kinderboerderij en sporthal liggen op ongeveer 10 minuten loopafstand. SO Bosch en Duin, Duinweg Op de locatie aan de Duinweg worden de onderwijsruimten gehuurd van de zorginstelling Amerpoort-Christophorus. Het gebouw Toermalijn werd in 1991 gebouwd onder organische architectuur. Naast de school is op de benedenverdieping ook de medische afdeling van de zorginstelling gevestigd. Het gebouw staat aan de rand van het Panbos. VSO Zeist, Slotlaan De locatie aan de Slotlaan ligt eveneens op een binnenterrein van luxe woningbouw. Sinds november 2001 is hier de VSO-locatie gevestigd. Voor VSO-leerlingen is de locatie zeer geschikt voor de overstap naar de maatschappij omdat winkels en openbare voorzieningen zeer goed bereikbaar zijn. Het gebouw heeft een eigen motoriekzaal, een keuken voor kooklessen en een tuin voor tuinonderhoud. VSO Bosch en Duin, Baarnseweg De locatie aan de Baarnseweg ligt op loopafstand van de locatie Duinweg. Ook hier worden de onderwijsruimten gehuurd van de zorginstelling Christophorus. Zwemmen en gymnastiek Voor de zwemlessen maken we gebruik van het openbare zwembad in Zeist. Voor de gymlessen worden de eigen gymzalen of de gymzaal in Den Dolder gebruikt. Tuin Op loopafstand van beide locaties in Bosch en Duin is er midden in het Panbos een grote ommuurde tuin met een grote kas voor tuinbouwlessen, houtbewerking en stagemogelijkheden. De locaties in Zeist hebben een tuin op het eigen schoolterrein waar stages en praktijklessen tuinbouw verzorgd worden. Schoolgids Meerklank

8 1.4 Samenwerkingsverbanden Regionaal Expertisecentrum REaCtys Meerklank valt onder de Wet op de ExpertiseCentra (WEC). Daarmee is de Leerling Gebonden Financiering (LGF) geregeld voor het Speciaal Onderwijs. Het Speciaal Onderwijs is onderverdeeld in 4 clusters: Cluster 1: voor visueel beperkte kinderen; Cluster 2: voor auditief en/of communicatief beperkte kinderen; Cluster 3: voor lichamelijk, meervoudig en/of verstandelijk beperkte kinderen en voor langdurig zieke kinderen; Cluster 4: voor kinderen met ernstige gedrags-, ontwikkelings- en psychiatrische problemen. Per cluster werken de scholen samen in Regionale ExpertiseCentra (REC s). Meerklank is een cluster 3 school en is lid van het REC REaCtys, dat er op toeziet dat de centrale indicatiestelling voor cluster 3 en de ambulante begeleiding voor zeer moeilijk lerende kinderen in het (speciale) basisonderwijs is geregeld. Daarnaast functioneert het REC als expertisecentrum op het gebied van onderwijsinnovatie en deskundigheidsontwikkeling voor personeel. Praktijkonderwijs Zeist Met het Praktijkonderwijs Zeist bestaan samenwerkingsafspraken voor VSO-leerlingen die zowel ZML-onderwijs als Praktijkonderwijs krijgen aangeboden in de zogenaamde combinatieklas. Stichting Reinaerde Met kindercentrum De Berk van Stichting Reinaerde wordt sinds 1998 samengewerkt. In de samenwerkingsovereenkomst is geregeld dat Reinaerde de aanvullende zorg en de zorgmedewerkers levert voor de leerlingen die, naast de onderwijsindicatie voor het Speciaal Onderwijs, ook een zorgindicatie hebben gekregen. Afgelopen schooljaar zijn er besprekingen geweest over de gezamenlijke nieuwbouw voor de SO- en VSO-locatie in Zeist met kindercentrum De Berk van Reinaerde. Dit schooljaar worden de gesprekken voortgezet. De communicatie omtrent de nieuwbouw wordt door Reinaerde en de stichting Rijn- en Heuvelland gezamenlijk uitgevoerd. Amerpoort-Christophorus Sinds januari 2011 is er een nieuwe samenwerkingsovereenkomst van kracht tussen Amerpoort-Christophorus en de stichting Rijn- en Heuvelland. Deze overeenkomst regelt de samenwerking voor Meerklank-leerlingen die wonen in de zorginstelling Amerpoort- Christophorus. De ontwikkelingsbesprekingen met ouders worden gezamenlijk georganiseerd; de huisvestinglasten zijn opnieuw verdeeld en voor sommige leerlingen wordt zorg in onderwijs geleverd vanuit de zorginstelling. Dit jaar wordt het gebouw Demetrius, waarin ook het VSO is gehuisvest, in samenwerking met Amerpoort-Christophorus aan een grondige opknapbeurt onderworpen. Daarmee kan de school een aantrekkelijke leeromgeving aanbieden aan de VSO-leerlingen in Bosch en Duin. Schoolgids Meerklank

9 1.5 Organogram GMR Stichting Openbaar Onderwijs Rijn- en Heuvelland Raad van Toezicht MR OR Voorzitter College van Bestuur Directeur Meerklank CvB Orthopedagogen, Psychologen, Maatschappelijk deskundige, Schoolartsen, Maatschappelijk werker, Intern Begeleiders, Directeur Intern Begeleiders Office Manager SO Zeist Kroostweg SO Bosch en Duin Duinweg VSO Zeist Slotlaan VSO Bosch en Duin Baarnseweg Locatieleider Locatieleider Locatieleider Locatieleider Team Leraren Vakleerkracht bewegingsonderwijs Onderwijsassistenten Zorgmedewerkers Reinaerde Team Leraren Leraarondersteuners Onderwijsassistenten Euritmist Zorgmedewerkers Amerpoort-Christophorus Team Leraren Vakleerkracht bewegingsonderwijs Leraarondersteuners Onderwijsassistenten Zorgmedewerkers Reinaerde Team Leraren Leraarondersteuners Onderwijsassistenten Zorgmedewerkers Amerpoort-Christophorus OOP Administratief med. Conciërge Logopedist OOP Administratief med. OOP Administratief med. OOP Administratief med. Afkortingen: GMR : Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad MR : Medezeggenschapsraad OR : Ouderraad IB-er : Intern Begeleider OOP : Onderwijs Ondersteunend Personeel Schoolgids Meerklank

10 1.6 De leerlingen De school heeft op de 1 oktobertelling van 2010, 166 ingeschreven leerlingen op 4 uitvoeringslocaties: SO Zeist, Kroostweg 4-12 jarigen 36 leerlingen SO Bosch en Duin, Duinweg 4-12 jarigen 40 leerlingen VSO Zeist, Slotlaan jarigen 64 leerlingen VSO Bosch en Duin, Baarnseweg jarigen 26 leerlingen We onderscheiden verschillende groepen leerlingen binnen de school: Leerlingen van 4 t/m 19 jaar met een IQ van 0-35 met daarnaast een bijkomende problematiek of een meervoudige complexe handicap. De ontwikkelingsleeftijd betreft maximaal 24 maanden. Er is sprake van zowel een lichamelijke als een verstandelijke handicap. Voor veel van deze leerlingen worden er aanvullende zorggelden vanuit de AWBZ ingezet. Leerlingen van 4 t/m 19 jaar met een IQ van 35-55, met een enkelvoudige problematiek. Leerlingen van 4 t/m 19 jaar met een IQ van 35-55, met daarnaast een bijkomende problematiek. Ook voor deze leerlingen is vaak aanvullende zorg geregeld. Leerlingen van 4 t/m 19 jaar met een IQ van 55-70, met een bijkomende problematiek, eventueel met aanvullende zorggelden. Leerlingen met een enkelvoudige problematiek hebben over het algemeen een ZMLstatus; leerlingen met een meervoudige of bijkomende problematiek hebben doorgaans een MG-status. In vergelijking met andere scholen voor Speciaal Onderwijs in de regio kent de school een groot aantal leerlingen met een MG-status. Van de 166 leerlingen hebben 97 leerlingen een ZML-status en 69 leerlingen een MG-status. Een aantal van de leerlingen woont in gezinsvervangende tehuizen in de regio, waaronder de zorginstelling Amerpoort-Christophorus. De overige leerlingen wonen thuis bij hun ouders, een enkeling bij pleegouders. Schoolgids Meerklank

11 2. Waar staat de school voor 2.1 Missie en visie van de school Meerklank onderschrijft de missie en uitgangspunten van de Stichting Openbaar Onderwijs Rijn- en Heuvelland en geeft binnen de school uitwerking aan: Excellent en maatschappelijk betrokken onderwijs in de regio! Samen oneindig veel leren! Werelds leren! Meerklank geeft als school voor Speciaal Onderwijs op een specifieke wijze uitwerking aan bovenstaande missie en visie. We willen gedifferentieerd onderwijs organiseren, dat recht doet aan verschillen tussen leerlingen en uitvoerbaar is. Meerklank vindt zichzelf een goede school als zij onderwijs verzorgt dat ertoe leidt dat alle leerlingen binnen hun mogelijkheden optimale resultaten behalen. Daarnaast bewaakt, waarborgt en verbetert een goede school stelselmatig de kwaliteit van haar onderwijs. Het afgelopen jaar is de ontwikkeling van het streven om meer één school te zijn, met één gezamenlijke missie en visie door een projectgroep uitgewerkt. Vertegenwoordigers vanuit de vier locaties, hebben de gezamenlijke verbindende kernwaarden verwoord van waaruit de school wil werken. In het proces van gemeenschappelijke creatie werd nadrukkelijk gekeken naar overeenkomsten en in mindere mate naar verschillen, zonder dat daarbij overigens het afzonderlijke karakter van de twee stromen in het gedrang kwam. Voor de besluitvorming was het meest relevant of er voldoende balans tussen de afdelingen aanwezig was en voldoende herkenning van de afdelingen in Zeist en in Bosch en Duin. Deze kernwaarden van waaruit Meerklank gekend wil worden zijn: Uniciteit: Ieder mens is volwaardig en uniek en verdient een respectvolle benadering, wij hebben aandacht voor de gehele mens. Ontwikkeling: Onze school stimuleert en faciliteert dat ieder kind zich ontplooit naar vermogen. We vertrekken daarbij vanuit wat goed gaat en wat het kind wél kan. We streven ernaar om als schoolorganisatie in beweging te blijven. Dat willen we doen in verbinding met ouders/verzorgers en maatschappelijke partners. We leggen verantwoording af over wat leerlingen hebben geleerd. Inspiratie: We werken vanuit gedrevenheid en bezieling aan het creëren van kansen voor kinderen met een beperking. We zorgen voor een inspirerende omgeving en ontwikkelen ons in relatie tot elkaar om het maximale mogelijk te maken. Op de locaties in Bosch en Duin wordt het onderwijs, binnen de wettelijke kaders, geïnspireerd door de pedagogisch didactische uitgangspunten van Rudolf Steiner. Dezelfde werkgroep heeft de nieuwe schoolnaam voorgedragen: Meerklank. De nieuwe naamgeving heeft vervolgens geleid tot een nieuwe huisstijl met logo, website en nieuwsbrief. De naam Meerklank geeft aan dat er ruimte is voor meerdere geluiden, meerdere karakters en eigenheden, die allemaal van zich mogen laten horen. Het logo met de drie figuurtjes symboliseert dynamiek en beweging en laat zien dat er in samenwerking Schoolgids Meerklank

12 samenspel kan ontstaan. Ieder heeft zijn eigen geluid en voegt daarmee toe aan het geheel. Leren en ervaren in je eigen ritme betekent ook: leerlingen worden door ons gezien. Elke leerling met al zijn mogelijkheden en beperkingen kan zich gewaardeerd voelen en tot leren komen, omdat we een leefklimaat scheppen waarin veiligheid, geborgenheid en acceptatie centraal staan. 2.2 Kwaliteitsbeleid Kwaliteit is ogenschijnlijk een helder begrip. In de praktijk is het ook een ingewikkeld begrip, want kwaliteit heeft betrekking op alle beleidsterreinen van de school. We hebben te maken met de kwaliteit op: Het onderwijs Het personeelsbeleid Het financieel beleid Het facilitair beleid Het beleid op de externe en interne communicatie Voor al die beleidsterreinen geldt: Doen we de goede dingen? Doen we de dingen goed? Hoe weten we dat? Vinden anderen dat ook? Wat doen we met die kennis en informatie? Het afgelopen schooljaar zijn diverse kwaliteitsmetingen gehouden: 1. Het oudertevredenheidonderzoek 2. Tevredenheidonderzoek personeel 3. Periodiek KwaliteitsOnderzoek (PKO) door de inspectie van het onderwijs Oudertevredenheidonderzoek In het najaar van 2010 is een oudertevredenheidpeiling afgenomen in opdracht van het bevoegd gezag. Het onderzoek had betrekking op onderstaande onderdelen en leverde tevredenheidscores op die in percentages zijn weergegeven. Gaat uw kind met plezier naar school: 90% Bent u tevreden over de vorderingen van uw kind: 78,3% Oordeel goede school: 81,7% Identiteit, missie en visie van de school: 75% Enthousiasme leraren: 76,7% Enthousiasme andere ouders 76,7% Het gemiddelde rapportcijfer dat ouders gaven aan de school is 7,85. In de linker kolom is in een score van 1 tot en met 5 weergegeven wat de ouders het belangrijkste aspect vinden. In de rechter kolom is weergegeven wat de score van de tevredenheid is op deze aspecten. Onderdeel Belangrijk Tevredenheid Klachtenafhandeling 4,3 3,6 Contact met de school 4,5 3,7 Schoolgebouw 4,0 3,7 Betrokkenheid personeel en ouders 4,5 3,8 Kennisontwikkeling 4,3 3,8 Schoolgids Meerklank

13 Schoolomgeving 4,2 3,8 Schooltijden/opvang 3,9 3,9 Persoonlijke begeleiding leerling 4,9 4,1 Persoonlijke ontwikkeling leerling 4,7 4,1 De sfeer, rust en orde 4,7 4,2 De leraar 4,9 4,5 Wat mag beter volgens de ouders: Communicatie Imago van de school promoten Minder wisselende gezichten voor de klas Informatie over veranderingsprocessen Tevredenheidonderzoek personeel In het voorjaar van 2010 is een tevredenheidpeiling afgenomen in opdracht van het bevoegd gezag. Het gemiddeld rapportcijfer voor de school is 7,11. Het gemiddeld rapportcijfer voor de baan is 7,25. Analyse belangrijkheid en tevredenheid in scores van 1 t/m 5 Onderdeel Belangrijk Tevredenheid Secundaire arbeidsvoorwaarden 4,0 2,7 Het schoolgebouw 4,1 3,0 De schoolomgeving 4,2 3,2 De organisatie 4,3 3,3 De externe communicatie 4,2 3,3 De interne communicatie 4,6 3,4 Schooltijden/opvang 3,9 3,9 De afhandeling van klachten en problemen 4,4 3,4 Het loopbaanmanagement 3,7 3,4 Het werkklimaat 4,6 3,5 De kennisontwikkeling van de leerling 4,0 3,5 Het management 4,3 3,7 De primaire arbeidsvoorwaarden 4,3 3,8 Het pedagogisch klimaat 4,6 4,2 De betrokkenheid van het personeel 4,6 4,2 Het schoolklimaat 4,6 4,2 Aandachtspunten zijn: het schoolgebouw; de schoolomgeving; de organisatie en de externe communicatie; de secundaire arbeidsvoorwaarden. In het Schoolplan worden de beleidsvoornemens beschreven t.a.v. beide tevredenheidmetingen Periodiek KwaliteitsOnderzoek (PKO) door de onderwijsinspectie In verband met de nieuwe wetgeving die ingaat in 2012 voor het SO en in 2013 voor het VSO staat onderwijsinnovatie al geruime tijd op de agenda van de vier locatieteams van de Meerklank. De onderwijsinnovatie vooral gericht op het implementeren van de leerlijnen ZML wordt schoolbreed aangestuurd door een stuurgroep, bestaande uit directeur, locatieleiders en IB-ers, met ondersteuning vanuit de CEDgroep (Centrum Educatieve Diensten). Tijdens het periodiek inspectiebezoek (PKO) in november 2010 constateerde de inspectie dat de VSO afdelingen voldoende en de SO afdelingen nog onvoldoende op schema liggen t.a.v. de kwaliteitsindicatoren op het terrein van het systeem van leerlingenzorg en Schoolgids Meerklank

14 het onderwijsleerproces. Dit betekent dat de VSO afdelingen een basisarrangement en de SO afdelingen een intensief arrangement toegewezen kregen vanuit de inspectie en dat de school onder verscherpt toezicht staat van het Bestuur Rijn- en Heuvelland. De inspecteur beoordeelde tijdens haar onderzoek dat er voor de volgende onderdelen nog verbetering nodig is: Kwaliteitszorg: we moeten duidelijker beschrijven én bewijzen wat de onderwijsbehoefte is van de leerlingen en het onderwijs daarop zodanig inrichten, dat de leerlingen de maximale resultaten kunnen halen. Leerlingenzorg: nieuwe eis is dat voor iedere leerling bij de start een ontwikkelingsperspectief wordt opgesteld door de orthopedagoog van de Commissie van Begeleiding. In het handelingsplan moet duidelijk gemaakt worden hoe we de ontwikkeling richting dit perspectief willen bereiken en volgen en hoe we het onderwijs daar steeds op aanpassen. Leerstofaanbod: het onderwijs moet aantoonbaar opgebouwd worden met de schoolse vakken die kloppen met de ZML-kerndoelen. Onderwijstijd: goed onderbouwen hoeveel tijd aan de verschillende vakken wordt besteed. Didactisch handelen: de leraren zijn erop gewezen om duidelijke uitleg te geven, de instructietijd en de verwerkingstijd beter af te stemmen op de verschillende behoeften van de leerlingen en de zelfstandigheid van de leerlingen zoveel mogelijk te stimuleren. Het is goed om hier ook te vermelden dat de inspecteur zeer tevreden was over het pedagogisch handelen van de leraren, de veiligheid op school en het schoolklimaat. Ook de cijfers van het oudertevredenheidonderzoek en het tevredenheidonderzoek onder de medewerkers waren bevredigend. Verbeterplan Meerklank heeft voor het komende schooljaar een Verbeterplan opgesteld en opgestuurd naar de onderwijsinspectie. Er is gekozen om één verbeterplan voor zowel VSO als SO op te stellen voor de onderwijsinspectie. Dit plan loopt vooruit op het wetsvoorstel kwaliteit (V)SO dat volgens de laatste berichten van het Ministerie van OCW vanaf 2012 zal gaan gelden voor het SO en in 2013 voor het VSO. Door het inspectierapport worden we nu in verhoogd tempo aan het werk gezet, om op tijd aan de eisen van de nieuwe wet te voldoen. Intussen is al veel werk verzet door alle medewerkers. Het bestuur stelt voldoende middelen ter beschikking om externe ondersteuning in huis te halen. In december 2011 komt de inspectie terug voor een tussentijds bezoek om te kijken of we voldoende op schema liggen. In juni 2012 volgt dan de eindcontrole. Communicatie met ouders Op de ouderavonden, die in het begin van het schooljaar worden georganiseerd, worden ouders nader geïnformeerd en kunnen wij ingaan op alle vragen. In de nieuwsbrieven en op de website van de school informeren we de ouders over de voortgang. Bewaken van de onderwijskwaliteit Vanaf dit schooljaar zullen de opbrengsten, het leerrendement, van het onderwijs voor de hele school worden gemeten. Deze opbrengsten worden in kaart gebracht door de vorderingen van de leerlingen bij te houden, door middel van toetsen en het inschalen op de niveaus van de leerlijnen. De leraren en de Commissie van begeleiding gaan vervolgens kijken hoe deze vorderingen zich verhouden tot de aan de leerlingen toegekende ontwikkelings- of uitstroomperspectieven. De directie analyseert de gegevens en stelt vast of de streefdoelen van de school als geheel met betrekking tot het schoolprofiel behaald zijn en waarom dat wel of niet het geval is. De analyse kan aanleiding geven tot verander- of verbeterplannen. De bevindingen van de analyse worden vermeld in de schoolgids. Schoolgids Meerklank

15 3. Wat leren de leerlingen? 3.1 Het ZML onderwijs Uitgangspunt voor het onderwijsaanbod vormen de door de overheid voor het Speciaal Onderwijs vastgestelde leerdoelen en leergebieden. Deze leergebieden zijn uitgewerkt in leerlijnen op 12 niveaus. Zo kan er met kleine stapjes naar een einddoel of een volgend niveau toegewerkt worden. Alle leerlingen worden bij de 'start' op school ingeschaald op hun ontwikkelings- of beheersingsniveau en er wordt een voorlopig ontwikkelings-/ uitstroomperspectief voor hen vastgesteld door de Commissie van Begeleiding. De leerlingen die op ongeveer hetzelfde niveau functioneren worden geclusterd in instructiegroepen. Het niveau waarin het merendeel van de leerlingen valt, bepaalt het basisarrangement qua leerstof voor de klas/groep. Aan de andere leerlingen wordt in subgroepjes verdieping of intensivering op het basisarrangement geboden. De doelen uit de leerlijnen voor de verschillende arrangementen en hoe de leerlingen aan die doelen werken, wordt omschreven in de groepsplannen. Dit schooljaar heeft elke leerling een individueel handelingsplan, dat in de meeste gevallen voor een groot deel zal bestaan uit de groepsplannen. Voor dit schooljaar zijn er groepsplannen vanuit de leerlijnen schriftelijke taal (ZML)/communicatie (Plancius), sociale en emotionele ontwikkeling (ZML en Plancius) en leren leren (ZML)/zelfredzaamheid (Plancius). Verder wordt er ook gewerkt aan de overige leerlijnen (zie 4.1.1). 3.2 Leerlijnen Leerlijnen Speciaal Onderwijs ZML (uitgewerkt in de CED leerlijnen) Vakspecifieke leerlijnen ZML onderwijs (IQ 35-70) voor leerlingen van 4 tot 20 jaar: Sociale competentie Mondelinge taal Schriftelijke taal (lezen, spellen, schrijven, stellen) Rekenen Oriëntatie op ruimte Oriëntatie op tijd Oriëntatie natuur en techniek Bewegingsonderwijs Dramatische vorming Beeldende vorming Muziek en bewegen Werken Wonen/vrije tijd De vakoverstijgende leerlijnen betreffen: Zintuiglijke en motorische ontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling Spelontwikkeling Leren leren: werkhouding en aanpak gedrag Omgaan met media Ruimtelijke oriëntatie en mobiliteit De algemene leerlijnen kan men vormgeven in aparte lessen, maar zijn vaak geïntegreerd in de specifieke leergebieden. Zo kan de bevordering van sociaal gedrag vorm krijgen bij rekenen of taal maar ook bij alle andere specifieke leerlijnen. In het VSO liggen de accenten op de gebieden van arbeidstoeleiding en arbeidsoriëntatie, wonen en vrijetijdsbesteding. Schoolgids Meerklank

16 3.2.2 Leerlijnen MG-onderwijs (Plancius leerlijnen) Leerlijnen speciaal ontwikkeld voor de laag functionerende leerlingen (IQ 0-35) van 4-20 jaar: 1. Sensomotoriek (de motorische reactie op de indrukken die worden opgedaan door de zintuigen) Grove motoriek Fijne motoriek Horen Zien Proeven en ruiken Voelen Evenwichtsgevoel 2. Communicatie Communicatieve voorwaarden Voorwaarden voor de spraakontwikkeling Passief Actief Gebruik Vorm 3. Zelfredzaamheid Hygiëne Eten en drinken Aan- en uitkleden 4. Sociaal-emotionele ontwikkeling Emotioneel Sociaal 5. Spelontwikkeling (SO)/Taakontwikkeling (VSO) Leren (samen) spelen (SO) Actie-reactie (VSO) Handelingen met materialen (VSO) Dit schooljaar zijn de groepsplannen beschreven voor de leerlijnen schriftelijke taal (ZML), communicatie (Plancius), sociale en emotionele ontwikkeling (ZML en Plancius), leren leren (ZML) en zelfredzaamheid (Plancius). Verder wordt er ook gewerkt aan de overige leerlijnen. 3.3 Het volgen van de leerling in het leerlingvolgsysteem en kwaliteitszorg De ontwikkeling van de leerlingen en de leerprestaties worden vastgelegd in het leerlingvolgsysteem. Dit maakt dat wij de leerlingen en hun ontwikkeling door de jaren heen kunnen volgen, maar ook dat wij de effectiviteit van het onderwijsaanbod kunnen bepalen. Het groepsplan en het individuele handelingsplan worden voortdurend geëvalueerd. Wanneer de resultaten niet kloppen met de verwachtingen, zal er actie genomen moeten worden voor extra ondersteuning of verbetering van de plannen. Dit is precies wat kwaliteitszorg betekent: voortdurend bezig zijn het georganiseerde onderwijs te evalueren en verbeteren. Schoolgids Meerklank

17 4. Organisatie van het onderwijs 4.1 Algemeen Eigentijds onderwijs en een veilig schoolklimaat Meerklank biedt eigentijds onderwijs aan in aantrekkelijke werkvormen, waardoor de leerlingen zo plezierig en zelfstandig mogelijk kunnen deelnemen aan de huidige en toekomstige samenleving wat betreft wonen, werken en vrije tijd. De school biedt daarbij een sociaal veilig pedagogisch leefklimaat, maar heeft tevens de opdracht leerlingen ook weerbaar te maken. Om dit te kunnen verwezenlijken wordt binnen elk vakgebied bewust gewerkt aan redzaamheid en weerbaarheid. Dit betekent dat leerlingen ook zelf keuzes leren maken, uitgedaagd worden, weten wat te doen bij het ontstaan van problemen, zelf om hulp leren vragen en zelf keuzes leren maken om hun tijd op een prettige manier in te vullen. Organisatie van het onderwijs Meerklank kiest voor het inrichten van het onderwijs in drie leerroutes en bouwen, gekoppeld aan de uitstroombestemmingen van de leerlingen. We streven naar het halen van doelen, maar accepteren dat een leerling meer leertijd of leerjaren nodig heeft. Een leerling zit meestal op verschillende niveaus van de verschillende leergebieden. Het niveau van de grootste leergebieden bepaalt de uitstroombestemming van de leerling. We kijken dan naar de cognitieve mogelijkheden, de resultaten op het gebied van zelfredzaamheid en sociaal emotionele ontwikkeling en de behoeften van de leerling wat betreft de manier van leren. Alle groepen worden vervolgens samengesteld: op basis van leeftijd, ontwikkelingsniveau en uitstroomperspectief naar leergebied en werkvorm. Alle locaties hebben hun eigen tradities voor de groepssamenstelling, voor de opbouw van de schooldag en de benaming voor de groepen. Die verschillen in benadering willen we behouden als meerwaarde en keuzemogelijkheid voor ouders. Het onderwijs dat wordt aangeboden voldoet overal aan dezelfde wettelijke kwaliteitsnormen van de overheid. Met andere woorden: uw zoon of dochter leert op elke locatie evenveel. De manier waarop is verschillend. 4.2 Organisatie onderwijs SO Algemeen In beide SO-afdelingen ligt voor leerlingen van 4 tot en met 12 jaar, de nadruk op de brede ontwikkeling van de leerling. We brengen in beeld wat de mogelijkheden van de leerling zijn voor wat betreft verschillende ontwikkelingsgebieden: Sociale- en emotionele ontwikkeling (inclusief spelontwikkeling en leren leren) Communicatie (mondelinge taal) Zelfredzaamheid (vaardigheden op het gebied van wonen, ruimtelijke oriëntatie en mobiliteit) Cognitieve ontwikkeling (schriftelijke taal en lezen, rekenen en wereldoriëntatie ruimte/tijd/natuur en techniek) Motorische ontwikkeling (bewegingsonderwijs, zintuiglijke- en motorische ontwikkeling) Creatieve ontwikkeling (Muziek en bewegen, dramatische vorming, beeldende vorming) We werken doelgericht en planmatig, waarbij we ook rekening houden met specifieke kenmerken van het kind. Om leerlingen zo optimaal mogelijk te laten ontwikkelen richting hun uitstroom, wordt in de school gewerkt in 3 bouwen (zie onder). Het verschil tussen deze bouwen zit met name in de pedagogisch/didactische aanpak die voor de verschillende leeftijdsgroepen wordt gebruikt om de leerlingen tot ontwikkeling te brengen. Schoolgids Meerklank

18 Dit uit zich in de manier waarop instructie wordt gegeven, de materialen die worden gebruikt, de methodes die worden ingezet en de groepsgrootte. Daarbij vindt in de bovenbouw nog een splitsing plaats waarbij de leerlingen worden geplaatst in groepen die meer gericht toewerken naar de uitstroom vanuit het SO. Het vastgestelde ontwikkelingsperspectief van de leerlingen is hiervoor van belang. Instroom + Onderbouw 4 t/m 7 jaar Midden bouw 7 t/m 9 jaar Bovenbouw ZML 9 t/m 12 jaar Bovenbouw MG / ADL 9 t/m 12 jaar Uitstroom naar VSO of Praktijkonderwijs Locatie SO Zeist, Kroostweg Groep geel (SO 1) onderbouw De kleutergroep bestaat uit leerlingen tussen de 4 en 7 jaar. De leerlingen hebben nog veel aandacht, tijd en ruimte nodig om in een groep te kunnen functioneren, om een werkje te kunnen maken en om hun boterham op te eten. Het lesprogramma heeft zowel elementen van een reguliere kleuterklas als van een reguliere peutergroep. Er is veel aandacht voor bewegingsonderwijs (sensomotoriek), vormen, kleuren, ruimtelijke begrippen, hoeveelheidbegrippen (allemaal ook ter voorbereiding voor de latere schoolse vakken), werkhouding, taakspanning, functioneren met anderen in een groep en de zindelijkheid. Alles wordt spelenderwijs aangeboden en leerlingen krijgen ruimte en tijd om te experimenteren met het aangeboden materiaal. In de gele groep wordt er gebruik gemaakt van totale communicatie. Dit houdt in dat gesproken taal wordt ondersteund met verwijzers, gebaren en pictogrammen. In de kleutergroep worden leerlingen goed gevolgd en geobserveerd om ergens gedurende hun 7e jaar de overstap te kunnen maken naar een groep binnen het kindercentrum of naar een volgende onderwijsgroep. Groep oranje (SO 2/3) middenbouw Groep oranje bestaat uit leerlingen tussen de 7 en 9 jaar. Binnen het lesprogramma wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van de sensomotoriek, de grove en fijne motoriek, vormen, kleuren, ruimtelijke begrippen, hoeveelheidbegrippen werkhouding, taakspanning en het functioneren met anderen in een groep. Daarnaast wordt er gewerkt aan de cognitieve vaardigheden op het gebied van lezen, rekenen en schrijven op passend niveau. Ook werken we aan tijdsbesef, verkeer en praktische zelfredzaamheid. Er is veel aandacht voor het leren zelf keuzes maken, leren zelf hulp te vragen en zelfstandig te werken en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Er wordt zowel spelenderwijs als gericht gewerkt aan onder meer samenwerken, omgaan met de ander en opkomen voor jezelf. In de oranje groep wordt er gebruik gemaakt van totale communicatie. Dit houdt in dat gesproken taal wordt ondersteund met verwijzers, gebaren en pictogrammen. Leerlingen uit deze groep kunnen doorstromen naar de groene of de blauwe groep. Groep groen (SO 4) bovenbouw ZML De groene groep bestaat uit leerlingen tussen de 9 en 12 jaar. Het betreft een groep waarin van leerlingen een bepaalde leerbaarheid verwacht wordt. Het lesprogramma biedt veel cognitieve vaardigheden aan, naast het verder ontwikkelen van de grove en fijne motoriek, de creativiteit en werkhouding/taakspanning. In deze groep wordt begonnen met aanvankelijke vaardigheden die later in de afdeling VSO verder uitgewerkt zullen worden. Schoolgids Meerklank

19 Hierbij valt te denken aan eerste kooklessen, lessen in huishoudkunde, textiele werkvormen en verkeer. Ook in deze groep is veel aandacht voor het leren zelf keuzes maken, voor het goed aanpakken van een opdracht, het leren zelf hulp te vragen en zelfstandig werken. De wereld wordt voor leerlingen in deze leeftijd telkens weer wat groter en de lessen wereldverkenning beginnen dan ook met onderwerpen die iets verder van hun directe belevingswereld afliggen. Voor de sociaal-emotionele ontwikkeling kan nu gebruik gemaakt worden van het feit dat zij de oudsten van de locatie zijn. Groep blauw (SO 5) bovenbouw ZML/MG Groep blauw bestaat uit leerlingen tussen de 9 en 12 jaar. Het lesprogramma geeft veel aandacht aan de zelfredzaamheid, de werkhouding, de taakspanning, het behouden en zo mogelijk verder ontwikkelen van de cognitieve vaardigheden en het functioneren met anderen in een groep. Zelfredzaamheid betekent vooral jezelf leren verzorgen en met je eigen lijf leren omgaan, leren verantwoordelijkheid te dragen voor elkaar en voor de klas en om in de groep een plek te vinden. Praktische oefening, imitatie en veelvuldige herhaling zijn voor deze leerlingen een goede manier om iets te leren of te oefenen. Ook in deze groep wordt begonnen met aanvankelijke vaardigheden die later in de VSO-praktijkgroep verder uitgewerkt zullen worden. Hierbij valt te denken aan eerste kooklessen, lessen in huishoudkunde, textiele werkvormen en verkeer. In de blauwe groep wordt er gebruik gemaakt van totale communicatie. Dit houdt in dat gesproken taal wordt ondersteund met verwijzers, gebaren en pictogrammen Locatie SO Bosch en Duin, Duinweg Het onderwijs op deze locatie is gebaseerd op de pedagogisch-didactische uitgangspunten zoals geformuleerd vanuit de antroposofie door Rudolf Steiner. Wij gaan ervan uit dat ieder mens meer met zich meebrengt dan in het dagelijkse leven zichtbaar is, zijn of haar raadsel, dat wij helpen begeleiden om tot zijn of haar individualiteit te kunnen komen. Een speciaal accent ligt op het helpen van elkaar en het accepteren van elkaars verschillen. Door de binding met de natuur, het ritmische proces van elke dag, de week, tot aan het jaarverloop en de jaarfeesten toe kan een veilige basis ontstaan. De leraar verbindt zich in principe meerdere jaren met een klas, waardoor de ontwikkeling van het kind goed gevolgd kan worden. Het onderwijs gaat uit van de ontwikkelingsfasen van het kind en ondersteunt die door specifieke vakken en lesinhouden in een bepaalde ontwikkelingsfase aan te bieden. De leerstof en de jaarthema s sluiten aan bij de innerlijke beleving en het gevoel van het kind. Op deze manier kan de stof ontwikkelingsstof zijn. Dit proces richt zich op de fysieke ontwikkeling, de gevoelsontwikkeling en de cognitieve ontwikkeling, maar met name op de ontwikkeling van het kind als persoonlijkheid waarbinnen de drie genoemde ontwikkelingsgebieden zoveel mogelijk in evenwicht zijn. Cognitieve vaardigheden zijn gelijkwaardig aan emotionele, kunstzinnige en sociale vormingsgebieden. Dat betekent dat wij stof aanbieden waarin intensieve beleving en kunstzinnigheid centraal staan. Het vak euritmie heeft als specifiek bewegingsvak een aparte plek in het rooster. Kleuters (onderbouw) Omdat het kleuteronderwijs een speciaal karakter heeft zien we de kleuterleeftijd als een aparte fase. Onze kleuters zijn tussen de 4 tot 7 jaar oud. Afhankelijk van het aantal kleuters, is er de hele dag of een deel van de schooldag een apart lesprogramma voor de kleuters. Het zinvolle gebaar, de nabootsing, ritme, rust en regelmaat staan bij de kleuters centraal. Vanuit de nabootsing wordt de motorische- en zintuiglijke ontwikkeling gestimuleerd, vooral door het gebruik van eerlijke, natuurlijke materialen. In de kleuterklas zijn dag-, week- en jaarritme heel belangrijk. Ze geven vertrouwen en veiligheid. Alle activiteiten hebben hierin hun plaats: het vrije spel, het arbeidsspel, de feesten, het ritme van de natuur, de verhalen, het poppenspel, de liedjes, versjes en de vingerspelletjes. In dit schooljaar zullen de kleuters in de ochtend een apart Schoolgids Meerklank

20 kleuterprogramma volgen. De oudste kleuters sluiten zich voor het eerste uur van de ochtend aan bij klas 2 voor de cognitieve vakken. In de middag zijn alle kleuters samen met klas 2 voor praktische en kunstzinnige vakken, spel en bewegings-lessen. Basisklassen (middenbouw en bovenbouw) In de basisklassen zijn de leerlingen naar leeftijd ingedeeld, waarbij zoveel mogelijk gelet wordt op een goede verdeling van de verschillende leer- en begeleidingsvragen. Zo zijn leerlingen met verschillende problematiek, zoals een zorgvraag, moeilijk verstaanbaar gedrag, sprekend en niet-sprekend en met uiteenlopend cognitief niveau, in de basisklas bij elkaar en kunnen elkaar aanvullen en met elkaar leren. Onze basisklassen in het schooljaar zijn: klas 2 (8/9-jarigen), klas 4 (9/10- jarigen), klas 5 (10/11-jarigen) en klas 6 (12/13-jarigen). Vanaf klas 4 splitsen de basisklassen voor een deel van de schooldag op in groepen naar vermogen (niveaugroepen). In de basisklas wordt gestart met individueel werk. Dat kan voor de één een bewegingsoefening zijn, voor de ander een ontspannende activiteit om te acclimatiseren na een taxirit en voor weer anderen een leer-/werktaak. Daarna volgt het gezamenlijke begin van de dag, waarin oriëntatie op tijd centraal staat: de ochtendspreuk, het dagprogramma, de dag van de week, datum, seizoen, nieuwtjes van wat er gaat komen of van wat er gebeurd is. Dit alles wordt ondersteund met picto s, verwijzers, gebaren, muziek en bewegings- of concentratieoefeningen. Aansluitend volgt het periode-onderwijs, waarin dagelijks gedurende een aantal weken klassikaal wordt gewerkt aan één vak. De periodestof volgt de ontwikkelingsfasen van het kind en kent, met name in de eerste leerjaren, rekenen en taal als hoofdvakken. Andere periodes die in de loop van de leerjaren aan bod komen zijn heemkunde, aardrijkskunde, biologie, geschiedenis, meetkunde en natuurkunde. Dit gebeurt op een wijze die voor alle leerlingen toegankelijk is en waarbij steeds meer verdieping plaatsvindt. Het periodeonderwijs kent veel verschillende, vaak interactieve inoefen- en verwerkingsvormen. Het is gericht op het leren door de verbinding met de lesstof te leggen door beleving en ervaring, vanuit verschillende invalshoeken. Taal alleen is niet afdoende, de lesstof wordt praktisch, verbeeldend, zintuiglijk en bewegend verkend. De leerlingen werken op eigen niveau. Voor sommigen kan de verwerking bestaan uit het werken in een periodeschrift, voor anderen bieden praktische activiteiten of bewegingsactiviteiten meer mogelijkheden om aan hun leerdoelen te werken. Bij het buitenspelen staan, naast spel, sociale interacties en omgangsvormen centraal. Na de pauze gaan de kinderen uiteen naar de groepen naar vermogen. Vanaf twee uur zijn de leerlingen terug in hun basisklas om weer samen de dag af te sluiten. De meer kunstzinnige en praktische vakken zoals vormtekenen, muziek, tuinbouw, handenarbeid (hout, vilt, bijenwas) knutselen en handwerken komen in dit laatste uur aan bod. Groepen naar vermogen (bovenbouw) Tussen elf uur en twee uur zijn de leerlingen van klas 4, 5 en 6 ingedeeld in groepen 'naar vermogen'. De groepen 'naar vermogen' dit schooljaar zijn: Twee leerklassen, waar het accent ligt op de cognitieve vakken, het vergroten van de taakspanne en het zo zelfstandig mogelijk werken. Rondom het eten is er aandacht voor de gezamenlijke maaltijd met als leerdoelen het oefenen van sociale vaardigheden, tafelgesprekjes en het steeds zelfstandiger uitvoeren van ADLactiviteiten zoals tafel dekken, afwassen en afdrogen en ook het samenwerken rond deze taken. De ADL-klas of oefenklas ligt het accent ligt op het oefenen van Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen, ofwel praktische vaardigheden, eenvoudige werkopdrachten en totale communicatie. Er wordt veel tijd besteed aan zelfredzaamheid (zo Schoolgids Meerklank

21 nodig ook aan zorg) en aan het activeren van de zintuigen. Rondom het eten is er aandacht voor de gezamenlijke maaltijd met het oefenen van communicatie en sociale vaardigheden zoals beleg aan elkaar vragen/doorgeven en bedanken. Daarnaast wordt er gewerkt aan ADL-activiteiten zoals brood smeren en snijden, drinken inschenken en eenvoudige taken rond tafel dekken, afruimen, spullen halen en wegbrengen. Het werken aan de (soms individuele) doelen vanuit de leerlijnen gebeurt tijdens een gemeenschappelijke activiteit en/of in een betekenisvolle context. De leerlingen krijgen veel begeleiding en extra (soms één-op-één) instructie. De kinderen in de ADL-klas werken aan doelen vanuit de Plancius-leerlijnen en/of aan de doelen vanuit de ZML-leerlijnen op laag niveau. 4.3 Organisatie onderwijs VSO Algemeen Uitstroomgericht onderwijs Het onderwijs op de beide VSO-locaties heeft in alle groepen een toekomstgerichte en waar mogelijk arbeidsvoorbereidende inhoud: uitstroomgericht onderwijs. Met andere woorden: de inhoud van het onderwijs is dusdanig ingericht dat leerlingen zo goed mogelijk worden voorbereid op de periode na hun schooltijd. Daarbij gaat het erom dat leerlingen zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren op de gebieden wonen, werken en vrije tijd. Daartoe worden interne en externe stages aangeboden. Uitstroommogelijkheden: A = Voortgezette opleiding/vrije bedrijf B = Sociale werkvoorziening C1 = Arbeidsgerichte dagbesteding C2 = Licht arbeidsgerichte dagbesteding C3 = Ervaringsgerichte dagbesteding Het VSO-onderwijs wordt onderverdeeld in: Onderbouwfase (13 14 jaar) In de onderbouw van het VSO wordt, naast de schoolse vakken, kennis gemaakt met verschillende praktijkvakken. Bij alle vakken staat het aanleren van de basisvaardigheden voorop. Gedurende de onderbouwfase wordt door de leraar en IB-er een zogenaamd uitstroomprofiel van de leerling opgesteld mede met behulp van het startdocument en ontwikkelperspectief van het SO. Hierin wordt beschreven op welk niveau de leerling, naar verwachting, aan het einde van zijn schoolloopbaan zal functioneren op de verschillende ontwikkelingsgebieden (zoals mond.- en schriftelijke taal, rekenen, sociaal-emotionele ontwikkeling en wonen, werken, vrije tijd). Dit uitstroomprofiel met het daarbij behorende uitstroomperspectief wordt ter beoordeling en bekrachtiging voorgelegd aan de Commissie van Begeleiding. Om de leerling te brengen naar het gewenste niveau dat past bij het uitstroomperspectief, wordt een leerroute vastgesteld. Of de leerling nog steeds de juiste leerroute volgt, wordt jaarlijks geëvalueerd op basis van de vorderingen die de leerling in een schooljaar heeft gemaakt. Dit vindt plaats in de vorm van besprekingen van het groepsplan- en het individueel handelingsplan. De vorderingen worden steeds vergeleken met het gewenste uitstroomniveau. De leerroute van de leerling loopt na de onderbouwfase verder via de middenbouwfase en de bovenbouw- of uitstroomfase. Schoolgids Meerklank