Aan de raden van deelnemende gemeenten in de gemeenschappelijke regeling Recreatieschap Twiske Waterland

Transcriptie

1 Aan de raden van deelnemende gemeenten in de gemeenschappelijke regeling Recreatieschap Twiske Waterland Postbus 2571, 2002 RB Haarlem Genieweg 46a, Velsen-Zuid Telefoon K.v.K Aan Provinciale Staten van de Provincie Noord-Holland Velsen-Zuid : 20 december 2018 Ons kenmerk : U kk Onderwerp : Gebiedsplannen 2019/Kadernota s 2020 Bijlage(n) : Gebiedsplannen 2019/Kadernota s 2020 Behandeld door : Geachte leden van de raad/provinciale Staten, Hierbij stuur ik u de gebiedsplannen 2019/kadernota s 2020 voor Het Twiske en Landschap Waterland, deel uitmakend van de gemeenschappelijke regeling Recreatieschap Twiske-Waterland. Ik vraag u vriendelijk eventuele zienswijzen aan het bestuur door te geven. Bijgevoegde documenten benoemen de kaders voor 2019 en 2020 en de financiële uitgangspunten voor de jaarprogramma s Met vaststelling daarvan tijdens haar vergadering op 6 december jl. beantwoordt het algemeen bestuur aan haar wettelijke verplichting. De gebiedsplannen 2019 vormen de basis voor de begrotingswijzigingen 2019 die begin april worden opgestuurd aan de deelnemers. De kadernota s 2020 vormen de basis voor de programmabegrotingen 2020 die begin april wordt opgestuurd aan de deelnemers. Het dagelijks bestuur ontvangt graag uiterlijk 1 maart 2019 uw reactie op deze stukken. Het dagelijks bestuur voegt de commentaren waarin deze zienswijze is vervat bij de ontwerpbegroting, zoals deze aan het algemeen bestuur wordt aangeboden. Begin april 2019 wordt de ontwerpbegroting door het dagelijks bestuur eveneens voor reactie aan u toegestuurd. Het algemeen bestuur besluit op 20 juni 2019 over eventueel ontvangen reacties en stelt daarna de begroting definitief vast. Het bestuur is van mening dat de kadernota s een goed beeld geven van de kaders die gaan gelden voor de begrotingen Over de vorm is het volgende op te merken. Tegelijk met de aanbieding van deze stukken voor 2018/2019 is aangekondigd dat medio 2019 een voorstel wordt gedaan voor samenvoegen van de begrotingen van Het Twiske en Landschap Waterland. Wanneer daartoe wordt besloten, zullen ook de percentages van de participantenbijdragen wijzigen, zoals aangegeven in bijlage 2 van de gemeenschappelijke regeling. Om een goede bedrijfsvoering mogelijk te maken, worden de lasten en de participantenbijdragen jaarlijks geïndexeerd met de consumentenprijsindex van het CBS. De programmabegrotingen 2019 zijn geïndexeerd met een percentage van 1,5%. Vooralsnog is dit ook het indexcijfer voor de programmabegrotingen Met vriendelijke groet, namens het bestuur van Recreatieschap Twiske-Waterland, Programmamanager Recreatie Noord-Holland NV Recreatieschap Twiske-Waterland is een samenwerkingsverband van de provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam, Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland en Zaanstad. Het beheerbureau is gevestigd aan de Noorderlaaik 1 in Oostzaan. Recreatie Noord-Holland NV legt in opdracht van het bestuur van Recreatieschap Twiske-Waterland recreatieve voorzieningen aan zoals fiets-, wandel- en vaarroutes en verzorgt het beheer en onderhoud van Groengebied Purmerland en recreatiegebied het Twiske.

2 Gebiedsplan 2019 / Kadernota 2020 Recreatieschap Het Twiske 1. Samenvatting Als onderdeel van het verbeterplan van Recreatie Noord-Holland (RNH) wordt gewerkt aan het opnieuw vormgeven van de planning & control cyclus van de recreatieschappen. In dat kader is nu een gebiedsplan opgesteld voor Het Twiske en Landschap Waterland. Omdat de begrotingen van deze twee gebieden nog steeds zijn gescheiden, zijn er ook twee aparte gebiedsplannen. Dit gebiedsplan schetst de kaders en financiële uitgangspunten voor het jaarprogramma 2019 van Het Twiske. Daarbij worden de werkzaamheden toegelicht die de uitvoeringsorganisatie van het recreatieschap, RNH, ten behoeve van het programma zal uitvoeren. Het gebiedsplan biedt het bestuur van het recreatieschap de mogelijkheid om te sturen op het programma, voordat de begrotingswijziging 2019 en de programmabegroting 2020 worden opgesteld. Programmabegroting 2019 Gebiedsplan 2019 Begrotingswijziging 2019 vastgesteld op 28 juni 2018 kaders financiële uitgangspunten sturen op het programma vast te stellen in het voorjaar van 2019 In paragraaf 2 Doel, visie en ontwikkeling is de visie van Het Twiske opgenomen. Ook wordt hier ingegaan op de doelen en taken van het recreatieschap vanuit de gemeenschappelijke regeling. De volgende ontwikkelingen zijn de komende jaren van invloed op de uit te voeren taken en de daarvoor beschikbare middelen: Formuleren Ambitie en lange termijn Visie voor het recreatieschap Bestendigen financieel evenwicht begroting Het Twiske voor de lange termijn; Doorvoeren activering investeringen en in vervolg daarop beleid t.a.v. de reserves opstellen; Natuurnetwerken Nederland (NNN); Nieuwe beheermethodiek. Verder liggen de belangrijkste accenten voor het programma van het recreatieschap in 2019 op: Afronden ontwikkeling Twiske Poort Voorbereiden ontwikkeltraject Kure Jan Strand Verbeteren financiële rapportage en sturing (verbeterplan RNH). In de paragraaf 3 Actualisering financieel perspectief worden deze ontwikkelingen en accenten in een financieel meerjarenperspectief geplaatst. Paragraaf 4 noemt de taken van het recreatieschap en paragraaf 5 de financiële uitgangspunten voor pagina 1 van 17

3 2. Doel, visie en ontwikkeling De doelstelling van het Recreatieschap Het Twiske, verwoord in de tekst van de gemeenschappelijke regeling, is het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling van de openluchtrecreatie in een natuurlijke omgeving en het verwerven van inkomsten uit het recreatiegebied om de doelen te realiseren en in stand te houden. Visie voor Het Twiske De herijkte visie die in 2015 is vastgesteld verving de oude visie uit Sinds 2006 is er veel veranderd in de samenleving en openbaar bestuur. In 2008 brak wereldwijd een financiële crisis uit, dat ook Het Twiske niet onberoerd heeft gelaten. Participanten (gemeenten en provincie) moesten bezuinigen op hun bijdragen, ondernemers maakten moeilijke tijden door, vreemd vermogen kon moeilijker worden aangetrokken, investeringen bleven uit en door overheidsmaatregelen (schatkistbankieren) zijn in 2014 de rentebaten vrijwel opgedroogd. Naast de mondiale ontwikkelingen zijn er ook een aantal nationale en regionale ontwikkelingen die voor Het Twiske gevolgen heeft gehad. Het gehele recreatiegebied is in het kader van N2000 als Vogelrichtlijngebied aangewezen, wat gevolgen heeft voor het beheer. De regio Amsterdam wordt vanuit een breder kader beschouwd (MRA). De nadruk van de visie ligt op het formuleren van uitgangspunten op basis waarvan initiatieven worden beoordeeld. In de herijkte visie is daarom nadrukkelijk gekozen voor een kaderstellend document op hoofdlijnen. De zonering van Het Twiske is grotendeels inherent aan het landschappelijke ontwerp van Het Twiske. De aanwezigheid van zwemstranden, een fijnmazige padenstructuur en voorzieningen zoals de avonturenspeelplaats en de speelsloot bepaalt waar de recreatieve activiteiten zich het meest concentreren. De delen van Het Twiske die landschappelijker zijn ingericht - met weiden, inhammen en natuurzones- en voorzien van een grofmazige padenstructuur kennen door deze inrichting een extensief gebruik. 2.1 Noodzakelijke onderwerpen Natuurnetwerken Nederland (NNN) In recreatiegebied Het Twiske is het beleid van NNN van kracht op een groot deel van de extensieve en intensieve recreatieterreinen. De komende periode zal de provincie in overleg met het Het Twiske en andere recreatieschappen in Noord-Holland een afweging maken waar meer ontwikkeling mogelijk is zonder natuurwaarden onevenredig aan te tasten. pagina 2 van 17

4 Voor de taakstelling van Het Twiske om begrotingsevenwicht te realiseren is het essentieel dat er een balans wordt gevonden tussen natuur en recreatie die ruimte biedt voor een actieve beleving van het gebied: beleving door middel van horeca, sporten, evenementen en andere outdoor activiteiten. 2.2 Door het bestuur besloten Nieuwe beheermethodiek Er is door Adviesbureau Cyber een beheerplan opgesteld voor Het Twiske. Dit beheerplan is onderdeel van dit gebiedsplan. Het beheerplan geeft inzicht in de beheerkosten voor de duurzame instandhouding van terreinen en voorzieningen in het recreatiegebied en gaat uit van vijf kwaliteitsniveaus zoals opgesteld door het landelijke kennisinstituut CROW. De komende jaren zal het beheerplan van Cyber dienen als sturingsinformatie voor het beheer van het gebied. Activering investeringen en beleid voor de reserves Het recreatieschap is vanaf 2018 verplicht investeringen in maatschappelijk nut te activeren. Voor de gemeenschappelijke regelingen gaat de nieuwe afschrijvingssystematiek een jaar later in dan voor de gemeenten en provincie. De gevolgen (afschrijvingslasten) zijn op z'n vroegst in 2019 zichtbaar. RNH is met IPA-ACON aan de slag de financiële verordening te actualiseren, hierin wordt ook ingegaan op de investeringen in maatschappelijk nut, afschrijvingstermijnen, minimaal bedrag, etc. Dit wordt in 2018 ter goedkeuring voorgelegd aan het bestuur. pagina 3 van 17

5 3. Actualisering financieel perspectief In deze paragraaf wordt het financieel perspectief van het recreatieschap geschetst. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen autonome ontwikkelingen en nieuw beleid van het recreatieschap. Ook worden eventuele extra lasten t.o.v. de programmabegroting inzichtelijk gemaakt. Vervolgens wordt inzicht gegeven in hoe eventuele extra lasten worden opgevangen door dekkingsmogelijkheden en bezuinigingsvoorstellen. Ten slotte geeft het meerjarenperspectief inzicht in het financiële verloop hiervan. 3.1 Autonome ontwikkelingen Autonome ontwikkelingen die gevolgen hebben voor de voor 2019 begrote lasten en baten van Het Twiske zijn de opgelegde randvoorwaarden vanuit NNN-beleid. Deze ontwikkelingen hebben vertragende en/of beperkende gevolgen voor de uitvoering van het programma van Het Twiske, met name bij nieuwe ontwikkelingen. Het is nog niet duidelijk in welke mate de begrote lasten en baten in 2019 beïnvloed worden door deze ontwikkelingen. 3.2 Nieuw beleid van Het Twiske Er is tot nu toe in 2018 geen nieuw beleid geformuleerd. 3.3 Samenvoegen begrotingen van Het Twiske en Landschap Waterland Bij het fuseren van de recreatieschappen Het Twiske en Landschap Waterland is afgesproken dat op termijn ook de begroting worden geconsolideerd. Hierbij is door het bestuur als voorwaarde gesteld dat de begroting van Het Twiske sluitend is, zodat de gemeenten uit de gemeenschappelijke regeling Waterland geen extra financiële risico s lopen. Op dit moment is de begroting van het Twiske waarschijnlijk sluitend. Met het oog op nog te realiseren inkomsten uit de Marsen, Twiske Poort, evenementen en op termijn het Kure Jan strand is er waarschijnlijk voldoende geëquipeerd om ook tegenslagen op te vangen. De hierboven genoemde doorrekening van het beheer door adviesbureau Cyber zal uitsluitsel bieden over de exact lasten voor het uitvoeren van beheer, inclusief groot onderhoud en vervangingen. Als hieruit definitief blijkt dat het Twiske over voldoende inkomsten beschikt om het beheer op lange termijn uit te kunnen voeren, kan het bestuur het gesprek aangaan over het samenvoegen van de begrotingen. pagina 4 van 17

6 3.5 Gevolgen voor de participantenbijdrage Het hierboven geschetste financieel perspectief heeft geen gevolgen voor de participantenbijdrage in Meerjarenoverzicht financieel en activeren investeringen De meerjarenbegroting is in bijlage 2 opgenomen. Daarbij is rekening gehouden met het opheffen van de Bestemmingsreserve Investeringen per 1 januari 2019 en het oprichten van een Voorziening Groot Onderhoud. Jaarlijks wordt een vast bedrag toegevoegd aan deze voorziening, namelijk wat het tienjarig gemiddelde is van de kosten voor groot onderhoud en vervangingen. De werkelijk lasten voor groot onderhoud en vervangingen, die per jaar kunnen verschillen, worden gefinancierd met een onttrekking uit de voorziening. pagina 5 van 17

7 4. Taken van het Recreatieschap Twiske-Waterland, deelbegroting Twiske Hieronder worden de taken van het recreatieschap toegelicht en worden de deelprogramma s die daarvoor in de programmabegroting zijn opgenomen benoemd. De begroting 2019 is het uitgangspunt voor het gebiedsplan. Dit betekent dat in het gebiedsplan uitsluitend wijzingen op de begroting 2019 worden opgenomen indien noodzakelijk. De dekking voor aanpassingen in 2019 zal in eerste instantie binnen de begroting en de aanwezige reserves moeten worden gevonden. De participantenbijdrage ligt voor 2019 reeds vast. Het vaststellen van het gebiedsplan heeft geen effect op de participantenbijdrage Eventuele aanpassingen op de programmabegroting 2019 als gevolg van besluitvorming door het algemeen bestuur over het gebiedsplan worden verwerkt in de begrotingswijziging De taken van het recreatieschap zijn als volgt onder te verdelen: 1. Beheren, onderhouden, exploiteren en ontwikkelen van recreatiegebied Het Twiske 2. Het vervullen van de rol van gastheer in het gebied en het houden van toezicht; 3. Het zijn van het openbaar bestuur van de recreatiegebieden op basis van de gemeenschappelijke regeling binnen de kaders van de door deelnemende gemeenten vastgestelde gemeenschappelijke regeling. Ad 1. Beheer, onderhoud, exploitatie en ontwikkeling Het recreatieschap zorgt ervoor dat Het Twiske op een goed niveau wordt beheerd en onderhouden waardoor recreanten prettig en veilig kunnen recreëren. Daarnaast zorgt het recreatieschap voor een evenwichtige exploitatie van de gebieden waardoor naast de openbaar toegankelijk gebieden ook ondernemers een bijdrage kunnen leveren in het recreatieve aanbod. Daarmee worden ook inkomsten verkregen waarmee een deel van de kosten voor het beheer en onderhoud kunnen worden gedekt. Ad 2. Gastheerschap en toezicht Het recreatieschap is tegelijkertijd ook gastheer en vervult een belangrijke rol in het goed functioneren van de gebieden. Daarbij hoort ook het houden van toezicht en het zo nodig handhavend optreden om ervoor te zorgen dat de gebruiksregels van de algemene verordening van het recreatiegebied worden gehandhaafd. Ad 3. Openbaar bestuur Het recreatieschap is een openbaar lichaam met rechtspersoonlijkheid op basis van de wet gemeenschappelijk regelingen. Het heeft een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. Het algemeen bestuur draagt de verantwoordelijk voor het realiseren van de doelstellingen van het recreatieschap en de daarbij behorende taken zoals vastgelegd in de gemeenschappelijke regeling. Het algemeen bestuur vergadert minimaal twee keer per jaar. De vergaderingen zijn openbaar. De uitvoeringsorganisatie RNH voert in opdracht van het algemeen bestuur de werkzaamheden van het recreatieschap uit. Om de drie hoofdtaken te kunnen uitvoeren zijn de volgende 7 deelprogramma s opgenomen in de begroting: gebiedsbeheer, toezicht, financiën, bestuursadvisering, secretariaat, communicatie en inrichting & ontwikkeling. De deelprogramma s worden in bijlage 3 nader toegelicht. pagina 6 van 17

8 5. Financiële uitgangspunten 5.1 Indexatie Om een goede bedrijfsvoering mogelijk te maken, worden de lasten en de participantenbijdragen jaarlijks geïndexeerd met consumentenprijs index van het CBS. De programmabegroting 2019 is geïndexeerd met een percentage van 1,5%. Zodra de prijsindex voor november 2018 bekend is, wordt dat percentage gebruikt als indexatie voor de programmabegroting van Inhuur RNH Het recreatieschap heeft geen eigen personeel in dienst. Voor het uitvoeren van de verschillende taken heeft het algemeen bestuur een raamcontract afgesloten met RNH. Dit contract loopt tot eind In de vergadering van 6 december 2018 heeft het algemeen bestuur besloten het contract met RNH met twee jaar te verlengen tot eind Weerstandsvermogen en risicomanagement Het recreatieschap beschikt over een algemene reserve om niet begrote kosten te dekken. Het berekende weerstandsvermogen bedraagt Dit bedrag kan, indien risico s zich voordoen, worden opgevangen door de Algemene Reserve (geprognosticeerd saldo per is ). De risico's die zich kunnen voordoen bij het Twiske zijn in 2018 opnieuw geïnventariseerd en gekwantificeerd. Daarbij is rekening gehouden met inkoop- en aanbestedingsrisico s, gevolgen van eventuele verandering van regelgeving, calamiteiten, verminderde inkomsten door faillissement van een ondernemer en/of tegenvallend bezoek aan evenementen. pagina 7 van 17

9 Bijlage 1 Doelstelling Recreatieschap Twiske Waterland De gemeenschappelijke regeling (GR) is het juridisch kader voor het recreatieschap. In de GR is onder artikel 2 de doelstelling van het recreatieschap verwoord. Dit artikel is hieronder weergegeven. Gemeenschappelijke Regeling, artikel 2 Doel en Werkgebied 1. Deze regeling heeft ten doel binnen een gebied, als aangegeven op de bij deze regeling behorende en als zodanig gewaarmerkte tekening: a. het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling in de openluchtrecreatie; b. in samenhang met het vorenstaande tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijkmilieu; c. het tot stand brengen en duurzaam in stand houden van het specifiek en gedifferentieerde karakter van het landschap door bescherming, ontwikkeling en consolidatie van de waarden die het in zich draagt en d. het verwerven van inkomsten uit het recreatiegebied ter verwezenlijking en instandhouding van de direct hiervoor genoemde doelstellingen. pagina 8 van 17

10 Bijlage 2 Meerjarenbegroting pagina 9 van 17

11 Bijlage 3 Taken van het recreatieschap en deelprogramma s begroting In paragraaf 4 van het gebiedsplan zijn de volgende werkzaamheden van het recreatieschap beschreven: 1. Beheren, onderhouden, exploiteren en ontwikkelen van het recreatiegebied het Twiske, waarvoor de activiteiten zijn opgenomen in de deelprogramma s gebiedsbeheer en inrichting & ontwikkeling; 2. Het vervullen van de rol van gastheer in het gebied en het houden van toezicht, waarvoor de activiteiten zijn opgenomen in he deelprogramma toezicht; 3. Het zijn van het openbaar bestuur van de recreatiegebieden op basis van de gemeenschappelijke regeling binnen de kaders van de door deelnemende gemeenten vastgestelde gemeenschappelijke regeling, waarvoor de activiteiten zijn opgenomen in de deelprogramma s financiën, bestuursadvisering, secretariaat en communicatie. In deze bijlage wordt dieper ingegaan op de deelprogramma s die worden uitgevoerd om inhoud te geven aan deze taakvelden. pagina 10 van 17

12 Toelichting per deelprogramma 1. Deelprogramma Gebiedsbeheer Binnen het deelprogramma gebiedsbeheer wordt het onderhoud van de recreatiegebieden en voorzieningen uitgevoerd. De werkzaamheden bestaan in de praktijk uit de volgende onderdelen: - Jaarlijks beheer, zoals groenonderhoud, schoonmaken van standen, etc. - Klachtenonderhoud: het zo snel aan adequaat mogelijk oplossen van reparaties e.d. - Werving en begeleiding van evenementen. - Beheer van de recreatieve routes in het gebied van de vier gemeenten. - Planmatig groot onderhoud en vervanging van voorzieningen zoals bruggen, asfalt, en speeltoestellen. - Vastgoedbeheer: (erf)pacht- en huurcontracten voor gronden en gebouwen in het gebied. Door op een zakelijke wijze het vastgoed van het recreatieschap te exploiteren, wordt een wezenlijke bijdrage geleverd aan de exploitatie van de gebieden, met inachtneming van de recreatieve- en natuurdoelen. Basisgegevens Gebiedsbeheer - Totaal oppervlak 650 ha - Areaal in eigen beheer 522 ha - Aantal bezoeken Aantal grote evenementen 3 (4 van 5 toegestane evenementendagen gebruikt) Vastgoedbeheer - Areaal contractueel uitgegeven 128 ha - Totaal aantal contracten 30 - Gebouwen in eigendom 18 Regionaal routebeheer - Wandelnetwerk 44 km - Fietsroutenetwerk 20 km - Vaar- en sloepennetwerk 127 km Kosten en baten - Materiële kosten beheer Personele kosten (cf beheerplan + vastgoed + evenementen) - Opbrengsten Totale saldo pagina 11 van 17

13 2. Deelprogramma Toezicht De kerntaken van het toezicht zijn het vervullen van een goed gastheerschap en zorgdragen voor het goed functioneren van het gebruik van het gebied. Hoofddoel is het handhaven van de Algemene Verordening en andere geldende wet en regelgeving. De toezichthouders zijn volledig opgeleid en getraind om professioneel gastheer én handhaver te zijn. Hiertoe volgen zij jaarlijks opleidingen/trainingen. Om de gewenste inzet vooral in het recreatieseizoen te kunnen leveren vinden de noodzakelijke opleidingen en trainingen zo veel mogelijk plaats buiten dit seizoen. Speerpunten voor 2019 zijn het verbeteren van de samenwerking met andere diensten, het aanpakken van gesignaleerde hotspots, zoals overlast honden en brommeroverlast, en het verbeteren van de zichtbaarheid van toezicht. Indien de weersomstandigheden slecht zijn worden de toezichthouders uit oogpunt van efficiëntie ingezet voor het uitvoeren van onderhoud. Basisgegevens Toezicht - Inzet winterhalfjaar 22 % - Inzet zomerhalfjaar 78 % Waarvan: - Toezicht overdag 56 % - Toezicht avond 5 % - Toezicht weekend 39 % - Materiële kosten Personele kosten Totale saldo pagina 12 van 17

14 3. Deelprogramma Financiën In het deelprogramma financiën wordt de financiële huishouding van het schap gevoerd. Naast het voeren van de financiële administratie worden de volgende jaarstukken opgesteld: - Jaarrekening 2018, begrotingswijziging 2019 en programmabegroting Najaarsnotitie 2019 en kadernota 2020 Een belangrijk accent voor 2019 is het verder uitwerken van een transparante P&C-cyclus en verdere aansluiting op de beheerplannen. Basisgegevens Financiën - Materiële kosten (incl. accountant en afschrijving) - Personele kosten Bijzonderheden - Korting op inzet RNH (1,5%) Totale saldo pagina 13 van 17

15 4. Deelprogramma Bestuursadvisering Bestuursadvisering zorgt ervoor dat bestuur in staat wordt gesteld om de doelen van het recreatieschap vast te stellen en te realiseren. Dit wordt bereikt door de voorbereiding en uitvoering van beleid en bestuursbesluiten, en door het bewaken van de voortgang en kwaliteit van de jaaropdracht van het recreatieschap. Parallel daaraan is het de taak van bestuursadvisering om de uitvoeringsorganisatie aan te sturen bij het werken aan de doelen van het recreatieschap. In 2019 ligt het belangrijkste accent op het vernieuwen van de visie en het uitvoeringsprogramma van het recreatieschap. Basisgegevens Bestuursadvisering Reguliere werkzaamheden - 2 vergaderrondes algemeen bestuur - 2 vergaderrondes dagelijks bestuur - Voorbereiding van circa 21 bestuursbesluiten - Advisering gemeenten - Sturing programma recreatieschap - Vormgeven participatie met stakeholders - Materiele kosten Personele kosten Kosten extern advies en recreatiemonitor - Kosten Totale saldo Deelprogramma Secretariaat Het secretariaat verzorgt de activiteiten die betrekking hebben op de administratieve processen, het organiseren van vergaderingen en het tijdig aanleveren van de jaarstukken en andere informatie aan het schapsbestuur. Belangrijke accenten voor 2019 zijn het verder uitrollen van papierloos vergaderen door het aansluiten van alle bestuurs- en adviescommissieleden op IBABS! Basisgevens Secretariaat - Materiële kosten Personele kosten Totale saldo pagina 14 van 17

16 6. Deelprogramma Communicatie Het deelprogramma communicatie werkt volgens de communicatiestrategie van het recreatieschap aan verschillende doelstellingen, zoals: - Verbetering van de informatievoorziening aan besturen - Positionering vanuit belevingswereld van de ontvanger (vraaggerichte communicatie/ sterk online en meer interactie) - Samenwerking op relevante niveaus (omgeving, ondernemers) - Vergroten van gevoelens van veiligheid, vertrouwen en sympathie - Grotere herkenbaarheid en zichtbaarheid - Aansluiten bij passende thema's (zoals duurzaamheid en MVO) Basisgegevens Communicatie - Materiële kosten Personele kosten Totale saldo pagina 15 van 17

17 7. Deelprogramma Inrichting & Ontwikkeling Onder het deelprogramma inrichting en ontwikkeling vallen de activiteiten om de recreatiegebieden verder te ontwikkelen, zoals: - overleg en samenwerking met ondernemers om te komen tot passende bedrijvigheid met recreatieve en financiële meerwaarde; - vermarkten van de recreatiegebieden en ontwikkellocaties; In 2019 ligt de focus op het werven en begeleiden van een groot evenement, in afwachting van de ambitie en geactualiseerde visie. Basisgegevens Inrichting & Ontwikkeling - Overige materiele kosten - - Personele kosten Totale saldo pagina 16 van 17

18 Financieel totaalsaldo en dekking van het programma 2019 Saldo van kosten en baten per deelprogramma 1. Gebiedsbeheer Toezicht Financiën Bestuursadvisering Secretariaat Communicatie Inrichting & ontwikkeling Totaalsaldo van de deelprogramma s Dekking Participantenbijdrage Toevoeging Algemene Reserve pagina 17 van 17

19 Gebiedsplan 2019 / Kadernota 2020 Landschap Waterland 1. Samenvatting Als onderdeel van het verbeterplan van Recreatie Noord-Holland (RNH) wordt gewerkt aan het opnieuw vormgeven van de planning & control cyclus van de recreatieschappen. In dat kader is nu een gebiedsplan opgesteld voor Landschap Waterland, onderdeel van het recreatieschap Twiske- Waterland. Dit gebiedsplan schetst de kaders en financiële uitgangspunten voor het jaarprogramma 2019 van Landschap Waterland. Daarbij worden de werkzaamheden toegelicht die de uitvoeringsorganisatie van het recreatieschap, RNH, ten behoeve van het programma zal uitvoeren. Het gebiedsplan biedt het bestuur van het recreatieschap de mogelijkheid om te sturen op het programma, voordat de begrotingswijziging 2019 en de programmabegroting 2020 worden opgesteld. Programmabegroting 2019 Gebiedsplan 2019 Begrotingswijziging 2019 vastgesteld op 28 juni 2018 kaders financiële uitgangspunten sturen op het programma vast te stellen in het voorjaar van 2019 In paragraaf 2 Doel, visie en ontwikkeling is een samenvatting opgenomen van het Recreatieplan Waterland, actualisatie Ook wordt hier ingegaan op de doelen en taken van het recreatieschap vanuit de gemeenschappelijke regeling. De volgende ontwikkelingen zijn de komende jaren van invloed op de uit te voeren taken en de daarvoor beschikbare middelen: Beheren van de diverse routenetwerken door het Routebureau van RNH; Voorbereiding en realisatie van het meekoppelproject doorgaande wandel- en fietsverbinding Markermeerdijken; Het inzetten op verdere optimalisatie en innovatie van de netwerk- en recreatievoorzieningen in (en rondom) het werkgebied van Twiske-Waterland. Verder liggen de belangrijkste accenten voor het programma van het schap in 2019 op: Verbeteren financiële rapportage en sturing (verbeterplan RNH). In de paragraaf 3 Actualisering financieel perspectief worden deze ontwikkelingen en accenten in een financieel meerjarenperspectief geplaatst. Paragraaf 4 noemt de taken van het recreatieschap en paragraaf 5 de financiële uitgangspunten voor pagina 1 van 15

20 2. Doel, visie en ontwikkeling De doelstelling van Landschap Waterland verwoord in de tekst van de gemeenschappelijker regeling (zie bijlage 1), is Het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling van de openluchtrecreatie onder meer doormiddel van het treffen van maatregelen en voorzieningen t.b.v. de openluchtrecreatie. Dit is onderverdeeld in 4 hoofddoelen: 1. Behoud recreatielandschap 2. Vergroten gebruik 3. Ontwikkelen maatschappelijk draagvlak 4. Versterken duurzaamheid Visie voor Landschap Waterland In 2001 is de Landschapsvisie Waterland opgesteld, waarvan de recreatieve laag is uitgewerkt tot het Recreatieplan Waterland in In 2012 is een actualisatie van het Recreatieplan Waterland opgesteld, met als nieuwe scope Hierin zijn een groot deel van de principes doorgezet en de kaarten ge-update. In de Landschapsvisie Waterland is de Recreatieve Hoofdstructuur geïntroduceerd. Deze is bedoeld om, in relatie tot de doelstellingen van Landschap Waterland, recreatie te zoneren, waarbij de grootste recreatiedruk wordt opgevangen in de directe randen van de steden Amsterdam, Zaanstad en Purmerend. Dit gebeurt door groengebieden als Noorderstrook, Twiske, Groengebied Purmerland, Purmerbos en Hemmeland op te waarderen en onderling hoogwaardig te verbinden tot een recreatieve hoofdstructuur. Door kwalitatief hoogwaardige wandel, fiets/skate en ruiterpaden en nieuwe voorzieningen ontstaat een samenhangende structuur die mensen aantrekt. Hierdoor kan de bestaande belevingswaarde van het overig landelijk gebied voor de rust-, natuur- en cultuurminnende recreant behouden blijven. In de groenblauwe as worden hoofdknooppunten tot ontwikkeling gebracht, als toegangspoorten vanaf de hoofdinfrastructuur. Hier komen diverse recreatieve land- en waterroutes samen en worden voorzieningen als informatie, horeca, verhuur en parkeren gebundeld. Ontwikkeling van deze knooppunten betekent daarmee een opwaardering van de recreatieve kwaliteit voor heel Waterland. In 2018 wordt een bestuurlijk ambitiedocument opgesteld met als horizon 2040 dat door een extern bureau wordt gemaakt. Er wordt één document opgesteld voor Twiske-Waterland. Dit dient ter inspiratie om, buiten de gebaande paden, na te denken over de toekomst van het recreatiegebied. Wat is het gewenste ambitieniveau? Hoe hoog willen de deelnemers de lat leggen qua ambitie? Het is een conceptueel en vernieuwend document, dat zich goed leent voor een bestuurlijke aftasting van het toekomstig ambitieniveau van het recreatieschap. Om ambities vorm te geven zullen ook ander stakeholders zoals het bedrijfsleven een grotere rol moeten gaan spelen in het gebied. Denk aan nieuwe thema s als energie, mystiek, verstilling, cultuur. Het document sluit aan bij de Herijking Visie Twiske uit 2015 en het Recreatieplan Waterland uit 2012 en biedt input voor de geactualiseerde visie en lange termijn gebiedsprogramma s, met als resultaat een duurzame meerjarenexploitatie en beheerplan. Het visietraject zal worden vormgegeven in Het streven is om in 2019 te beschikken over een geactualiseerde visie inclusief een nieuw uitvoeringsprogramma voor 2020 en verder. 2.1 Noodzakelijke onderwerpen Natuurnetwerken Nederland (NNN) In diverse delen in het Landschap Waterland is het beleid van NNN van kracht. De komende periode zal de provincie in overleg met de recreatieschappen in Noord-Holland een afweging maken waar, binnen de schapsgebieden, meer ontwikkeling mogelijk is zonder natuurwaarden onevenredig aan te tasten. pagina 2 van 15

21 3. Actualisering financieel perspectief In deze paragraaf wordt het financieel perspectief van het recreatieschap geschetst. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen autonome ontwikkelingen en nieuw beleid van het recreatieschap. Ook worden eventuele extra lasten t.o.v. de programmabegroting inzichtelijk gemaakt. Vervolgens wordt inzicht gegeven in hoe eventuele extra lasten worden opgevangen door dekkingsmogelijkheden en bezuinigingsvoorstellen. Ten slotte geeft het meerjarenperspectief inzicht in het financiële verloop hiervan. 3.1 Autonome ontwikkelingen Er zijn geen autonome ontwikkelingen die gevolgen hebben voor de voor 2019 begrote lasten en baten Landschap Waterland. 3.2 Nieuw beleid van Landschap Waterland Zoals beschreven in paragraaf 2.2 werkt het recreatieschap aan een actualisatie van de visie. De aanleidingen daarvoor is dat in voorgaande vergaderingen het Algemeen Bestuur kenbaar heeft gemaakt meer aandacht en tijd te willen besteden aan de formulering van gezamenlijke bestuurlijke ambities en doelstellingen voor Het Twiske en Landschap Waterland. Voor Landschap Waterland geldt dat er zich door diverse externe ontwikkelingen kansen voordoen om in te zetten op verdere optimalisatie en innovatie van de netwerk- en recreatievoorzieningen in (en rondom) het werkgebied van Twiske-Waterland. Denk hierbij aan de onlangs geopende Noord-zuidlijn, welke kansen biedt om de fiets- en wandelverbindingen tussen Amsterdam-Noord en het landelijk gebied te optimaliseren. De doorgaande fiets- en wandelverbinding Markermeerdijk betekent voor delen ook nieuwe verbindingen, waarvan het zeer wenselijk is deze (tijdig) op te nemen in het Fietsen Wandelroutenetwerk. 3.3 Dekkingsmogelijkheden voor de nieuwe ontwikkelingen De jaarlijkse kosten van Landschap Waterland worden in de huidige situatie gedekt uit: Jaarlijkse participantenbijdragen; Inkomsten uit de exploitatie van de gebieden, namelijk: - Erfpacht van de exploitatie van Fort Resort Beemster - Pacht en erfpacht van de agrarische gronden in Groengebied Purmerland Door autonome ontwikkelingen en voor het opstellen van nieuw beleid zijn extra activiteiten nodig. De kosten die hiervoor gemaakt worden, zoals voor het opstellen van het ambitiedocument, het vernieuwen van de ontwikkelingsvisie en het bijbehorend uitvoeringsprogramma, kan het recreatieschap dekken uit de algemene reserve. De financiële consequenties van de door het bestuur gewenste ambitie voor de toekomst van het recreatieschap zullen duidelijk worden zodra het visieproces is afgerond. 3.4 Bezuinigingsopgave Het bestuur van het recreatieschap kan jaarlijks besluiten over eventuele bezuinigingen. Voor 2019 is geen bezuinigingsopgave vastgesteld. pagina 3 van 15

22 3.5 Gevolgen voor de participantenbijdrage Het hierboven geschetste financieel perspectief heeft geen gevolgen voor de participantenbijdrage in Provincie Noord-Holland 51,66% Gemeente Amsterdam 23,72% Gemeente Beemster 2,21% Gemeente Edam-Volendam 4,84% Gemeente Landsmeer 1,42% Gemeente Oostzaan 0,30% Gemeente Purmerend 10,98% Gemeente Waterland 2,36% Gemeente Wormerland 2,21% Gemeente Zaanstad 0,30% Meerjarenoverzicht financieel en activeren investeringen De meerjarenbegroting is in bijlage 2 opgenomen. Daarbij is rekening gehouden met het terugbrengen van het budget voor Inrichting en Ontwikkeling naar het niveau van 2016 en de jaren daarvoor. Ook het budget voor communicatie wordt teruggebracht naar het niveau van 2016 en 2017, dit is per abuis onjuist begroot in pagina 4 van 15

23 4. Taken van Landschap Waterland Hieronder worden de taken van het recreatieschap toegelicht en worden de deelprogramma s die daarvoor in de programmabegroting zijn opgenomen benoemd. De begroting 2019 is het uitgangspunt voor het gebiedsplan. Dit betekent dat in het gebiedsplan uitsluitend wijzingen op de begroting 2019 worden opgenomen indien noodzakelijk. De dekking voor aanpassingen in 2019 zal in eerste instantie binnen de begroting en de aanwezige reserves moeten worden gevonden. De participantenbijdrage ligt voor 2019 reeds vast. Het vaststellen van het gebiedsplan heeft geen effect op de participantenbijdrage Eventuele aanpassingen op de programmabegroting 2019 als gevolg van besluitvorming door het algemeen bestuur over het gebiedsplan eind 2018 worden verwerkt in de begrotingswijziging De taken van het recreatieschap zijn als volgt onder te verdelen: 1. Beheren, onderhouden, exploiteren en ontwikkelen van (recreatieve voorzieningen in) Landschap Waterland; 2. Het zijn van het openbaar bestuur van het recreatiegebied op basis van de gemeenschappelijke regeling binnen de kaders van de door deelnemende gemeenten vastgestelde gemeenschappelijke regeling. Ad 1. Beheer, onderhoud, exploitatie en ontwikkeling Het recreatieschap zorgt er voor de recreatieve routestructuren en bijhorende recreatieve elementen in Landschap Waterland op een goed niveau wordt beheerd en onderhouden waardoor recreanten er prettig en veilig kunnen recreëren. Daarnaast zorgt het recreatieschap voor een evenwichtige exploitatie van het gebied waardoor naast de openbaar toegankelijk gebieden ook ondernemers een bijdrage kunnen leveren in het recreatieve aanbod. Daarmee worden ook inkomsten verkregen waarmee een deel van de kosten voor het beheer en onderhoud kunnen worden gedekt. Ad 2. Openbaar bestuur Het recreatieschap is een openbaar lichaam met rechtspersoonlijkheid op basis van de wet gemeenschappelijk regelingen. Het heeft een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. De gemeenten Amsterdam, Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Waterland, Purmerend, Zaanstad, Wormerland en de provincie Noord-Holland zijn de deelnemende gemeenten aan het recreatieschap. Het algemeen bestuur draagt de verantwoordelijk voor het realiseren van de doelstellingen van het recreatieschap en de daarbij behorende taken zoals vastgelegd in de gemeenschappelijke regeling. Het algemeen bestuur vergadert minimaal twee keer per jaar. De vergaderingen zijn openbaar. De uitvoeringsorganisatie RNH voert in opdracht van het algemeen bestuur de werkzaamheden van het recreatieschap uit. Om de twee hoofdtaken te kunnen uitvoeren zijn de volgende 6 deelprogramma s opgenomen in de begroting: gebiedsbeheer, financiën, bestuursadvisering, secretariaat, communicatie en inrichting & ontwikkeling. In tegenstelling tot de andere recreatieschappen heeft Landschap Waterland geen deelprogramma Toezicht. De deelprogramma s worden in bijlage 3 nader toegelicht. pagina 5 van 15

24 5. Financiële uitgangspunten 5.1 Indexatie Om een goede bedrijfsvoering mogelijk te maken, worden de lasten en de participantenbijdragen jaarlijks geïndexeerd met consumentenprijsindex van het CBS. De programmabegroting 2019 is geïndexeerd met een percentage van 1,5%. Zodra de prijsindex voor november 2018 bekend is, wordt dat percentage ook gebruikt als indexatie voor de programmabegroting van Inhuur RNH Het recreatieschap heeft geen eigen personeel in dienst. Voor het uitvoeren van de verschillende taken heeft het algemeen bestuur een raamcontract afgesloten met RNH. Dit contract loopt tot eind In de vergadering van 6 december 2018 heeft het algemeen bestuur besloten het contract met RNH met twee jaar te verlengen tot eind Weerstandsvermogen en risicomanagement Het recreatieschap beschikt over een algemene reserve om niet begrote kosten te dekken. Het berekende weerstandsvermogen bedraagt Het recreatieschap beschikt over voldoende middelen in de reserves om het weerstandsvermogen te dekken mochten risico s zich voordoen. pagina 6 van 15

25 Bijlage 1 Doelstelling recreatieschap Landschap Waterland De gemeenschappelijke regeling (GR) is het juridisch kader voor het recreatieschap. In de GR is onder artikel 3 belang de doelstelling van Landschap Waterland verwoord. Dit artikel is hieronder weergegeven. Gemeenschappelijke Regeling, artikel 2 Artikel 2 1. Deze regeling heeft ten doel binnen een gebied, als aangegeven op de bij deze regeling behorende en als zodanig gewaarmerkte tekening: a. het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling in de openluchtrecreatie; b. in samenhang met het vorenstaande tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijkmilieu; c. het tot stand brengen en duurzaam in stand houden van het specifiek en gedifferentieerde karakter van het landschap door bescherming, ontwikkeling en consolidatie van de waarden die het in zich draagt en d. het verwerven van inkomsten uit het recreatiegebied ter verwezenlijking en instandhouding van de direct hiervoor genoemde doelstellingen. 2. Ter verwezenlijking van dat doel is er een openbaar lichaam, genaamd Recreatieschap Twiske- Waterland', dat gevestigd is te Oostzaan. pagina 7 van 15

26 Bijlage 2 Meerjarenbegroting index: 1,50% cf programmabegroting 2019 Deelprogramma Lasten 1. Gebiedsbeheer regulier incidenteel: saldo beheer Financien regulier incidenteel saldo financiën Bestuursadvisering regulier incidenteel: saldo bestuursadvisering Secretariaat regulier Communicatie regulier Inrichting en Ontwikkeling regulier saldo inrichting & ontwikkeling totaal lasten Baten 1. Gebiedsbeheer regulier incidenteel Bijdrage participanten* totaal baten resultaat voor bestemming jaar reserves/fondsen per weerstandsvermogen pagina 8 van 15

27 Bijlage 3 Taken van het recreatieschap en deelprogramma s begroting In paragraaf 4 van het gebiedsplan zijn de volgende werkzaamheden van het recreatieschap beschreven: 1. Beheren, onderhouden, exploiteren en ontwikkelen van Landschap Waterland, waarvoor de activiteiten zijn opgenomen in de deelprogramma s gebiedsbeheer en inrichting & ontwikkeling; 2. Het zijn van het openbaar bestuur van de recreatiegebieden op basis van de gemeenschappelijke regeling binnen de kaders van de door deelnemende gemeenten vastgestelde gemeenschappelijke regeling, waarvoor de activiteiten zijn opgenomen in de deelprogramma s financiën, bestuursadvisering, secretariaat en communicatie. In deze bijlage wordt dieper ingegaan op de deelprogramma s die worden uitgevoerd om inhoud te geven aan deze taakvelden. pagina 9 van 15

28 Toelichting per deelprogramma 1. Deelprogramma Gebiedsbeheer Binnen het deelprogramma gebiedsbeheer wordt het onderhoud van de recreatiegebieden en voorzieningen uitgevoerd. De werkzaamheden bestaan in de praktijk uit de volgende onderdelen: - Jaarlijks beheer van m.n. de recreatieve routes in het gebied. - Klachtenonderhoud: het zo snel aan adequaat mogelijk oplossen van gebreken e.d. - Planmatig groot onderhoud en vervanging van voorzieningen zoals bruggen, asfalt, en speeltoestellen. - Vastgoedbeheer: (erf)pacht- en huurcontracten voor gronden en gebouwen in het gebied. Door op een zakelijke wijze het vastgoed van het recreatieschap te exploiteren, wordt een wezenlijke bijdrage geleverd aan de exploitatie van de gebieden, met inachtneming van de recreatieve- en natuurdoelen. Basisgegevens Gebiedsbeheer Landschap Waterland - Totaal oppervlak ha werkgebied - Areaal in eigen beheer routestructuren Vastgoedbeheer - Areaal contractueel uitgegeven 77 ha - Totaal aantal contracten 11 - Gebouwen in eigendom 0 Regionaal routebeheer - Wandelnetwerk 441 km - Fietsroutenetwerk 403 km - Vaar- en Sloepennetwerk 350 km - Toeristische Overstap Punten 12 stuks Kosten en baten - Materiële kosten beheer Personele kosten Opbrengsten Totale saldo pagina 10 van 15

29 3. Deelprogramma Financiën In het deelprogramma financiën wordt de financiële huishouding van het schap gevoerd. Naast het voeren van de financiële administratie worden de volgende jaarstukken opgesteld: - jaarrekening 2018, begrotingswijziging 2019 en programmabegroting najaarsnotitie 2019 en gebiedsplan 2020 Een belangrijk accent voor 2019 is verder uitwerken van een transparante P&C cyclus en aansluiting op de beheerplannen. Basisgegevens Financiën - Materiële kosten (incl. accountant en afschrijving) - Personele kosten Bijzonderheden - Korting op inzet RNH (1,5%) Totale saldo pagina 11 van 15

30 4. Deelprogramma Bestuursadvisering Bestuursadvisering zorgt ervoor dat bestuur in staat wordt gesteld om de doelen van het recreatieschap vast te stellen en te realiseren. Dit wordt bereikt door de voorbereiding en uitvoering van beleid en bestuursbesluiten, en door het bewaken van de voortgang en kwaliteit van de jaaropdracht van het recreatieschap. Parallel daaraan is het de taak van bestuursadvisering om de uitvoeringsorganisatie aan te sturen bij het werken aan de doelen van het recreatieschap. In 2019 ligt het belangrijkste accent op het vernieuwen van de visie, het uitvoeringsprogramma van het recreatieschap en het participeren in diverse werkgroepen voor de doorgaande fiets- en wandelverbinding Markermeerdijken. Basisgegevens Bestuursadvisering Reguliere werkzaamheden - 2 vergaderrondes algemeen bestuur - 2 vergaderrondes dagelijks bestuur - 10 vergaderingen ambtelijke adviescommissie - Voorbereiding van circa 10 bestuursbesluiten - Advisering gemeenten - Sturing programma recreatieschap - Vormgeven participatie met stakeholders - Materiele kosten Personele kosten Totale saldo Deelprogramma Secretariaat Het secretariaat verzorgt de activiteiten die betrekking hebben op de administratieve processen, het organiseren van vergaderingen en het tijdig aanleveren van de jaarstukken en andere informatie aan het schapsbestuur. Belangrijke accenten voor 2019 zijn het verder uitrollen van papierloos vergaderen door het aansluiten van alle bestuurs- en adviescommissieleden op IBABS! Basisgevens Secretariaat - Personele kosten Totale saldo pagina 12 van 15

31 6. Deelprogramma Communicatie Het deelprogramma communicatie werkt volgens de communicatiestrategie van het recreatieschap aan verschillende doelstellingen, zoals: - Verbetering van de informatievoorziening aan besturen - Positionering vanuit belevingswereld van de ontvanger (vraaggerichte communicatie/ sterk online en meer interactie) - Samenwerking op relevante niveaus (omgeving, ondernemers) - Vergroten van gevoelens van veiligheid, vertrouwen en sympathie - Grotere herkenbaarheid en zichtbaarheid - Aansluiten bij passende thema's (zoals duurzaamheid en mvo) In 2019 wordt bovendien een vereenvoudigde strategie opgesteld voor de komende twee jaar. Basisgegevens Communicatie - Materiële kosten Personele kosten Totale saldo pagina 13 van 15

32 7. Deelprogramma Inrichting & Ontwikkeling Onder het deelprogramma inrichting en ontwikkeling vallen de activiteiten waarmee wordt ingezet op verdere optimalisatie en innovatie van de netwerk- en recreatievoorzieningen in (en rondom) het werkgebied van Twiske-Waterland, zoals: - Het fungeren als eerste lijns aanspreekpunt voor initiatiefnemers en het matchen met ontwikkelopgaven en financieringsprogramma's; - Het behandelen van nieuwe verzoeken voor (de trekkersrol voor) projecten in het werkgebied; - Juridische ondersteuning; - Herstel recreatieve verbinding Zeesluis Edam, participatie in de projectgroep; - Quickscan naar ontbrekende schakels in het Fiets- en Wandelroutenetwerk regio Laag Holland, o.a. naar aanleiding van diverse nieuwe externe ontwikkelingen zoals de Noord-Zuidlijn in Amsterdam (verbetering aansluiting Amsterdam-landelijk gebied), de Markermeerdijken en eventueel aanvullende wensen van partnerorganisaties; - Meekoppelproject fiets- en wandelverbinding Markermeerdijken: deelname project- en ontwerpteams, sturing-/ advisering op recreatieve programmering, nadere specificering beheerraming, voorbereiding beheerovereenkomst, voorbereiden bestuursbesluit, consultatie; - Het herzien van de gedrukte kaart van het Sloepennetwerk Laag Holland, dit in nauw overleg met betrokken gemeenten en betrokken partners op het gebied van promotie zoals Toerismebureau Laag Holland. In 2015 is de eerste versie van de kaart gerealiseerd, gelijktijdig met de realisatie van de bebording in het veld. De kaart is op dit moment op, maar er is nog wel veel vraag naar. In 2018 zijn ook de kaarten voor de Sloepennetwerken Amsterdam-Haarlem en Noord-Holland Noord gerealiseerd. De lay-out is anders dan de kaart uit Gezien sommige informatie op de kaart inmiddels achterhaald is en de oude lay-out niet meer bij elke betrokken partij in de smaak valt (de lay-out van de nieuwe kaarten uit 2018 wel), is het wenselijk de kaart te herzien. In 2019 ligt de focus op bovengenoemde activiteiten. Voor diverse projecten worden ook derden ingehuurd. De kosten hiervoor vallen onder Bedrijfskosten. Zodra de visie is geactualiseerd kan een nieuw Uitvoeringsprogramma worden opgesteld. Basisgegevens Inrichting & Ontwikkeling - Personele kosten Bedrijfskosten Totale saldo pagina 14 van 15

33 Financieel totaalsaldo en dekking van het programma 2019 Saldo van kosten en baten per deelprogramma 1. Gebiedsbeheer Financiën Bestuursadvisering Secretariaat Communicatie Inrichting & ontwikkeling Totaalsaldo van de deelprogramma s Dekking Participantenbijdrage Toevoeging reserve pagina 15 van 15