Startcollege. Begrippen Projectmanagement Projectmanagement : Woord vooraf

Transcriptie

1 HHS-TISDelft ADPTechniek : Startcollege Samenvatting college-serie Projectmanagement en voorbereiding college-serie Juridisch Management Docent: Joop van Kuijen ing, arch A.v.B.-H.B.O. Woord vooraf De in de colleges mondeling overgedragen lesstof en de handout vormen een onverbrekelijk geheel. De docent is niet verantwoordelijk voor het miserabele lot van gezakte studenten die alleen de handout bestudeerden 1 2 Woord vooraf Woord vooraf In de teksten is uitgegaan van de mannelijke vorm. In geval de vrouwelijke vorm toepasselijk is gelieve voor hij en zijn te lezen zij en haar. Bij gemis aan een Bouwthesaurus* is het merendeel van de termen en begrippen (vakjargon) in de bouw niet geautoriseerd De definities in deze presentatie hebben daarom niet de pretentie de enig juiste te zijn --- *verg. Construction Industry Thesaurus C.I.T. 3 4 Begrippen: Begrippen Projectmanagement Begrippen: Projectmanagement : Het sturen van de organisatie van een Project, kortweg Bouworganisatie. Latijn: manu agere = aan de hand leiden 5 6 1

2 Begrippen: Projectmanager : Functionaris die namens de Opdrachtgever, als gedelegeerd Opdrachtgever, de Bouworganisatie stuurt. Bijv: Bij Overheidsprojecten/Publieke Werken: Opdrachtgever: De Staat der Nederlanden, Voor deze: RijksVastgoedBedrijf (vh.rijksgebouwendienst), Voor deze: Jan Jansen Projectmanager. Begrippen: Projectleider : Functionaris die de inbreng van één van de Opdrachtnemers in de Bouworganisatie stuurt. (Bv. van Installateur-E.) Normaliter is er per Project 1 Projectmanager en zijn er meerdere Projectleiders. 7 8 Begrippen: Bouworganisatie : Samenwerkingsverband van partijen die in samenwerking een bouwproject tot stand brengen. Begrippen: Bouwproces : Het Bouwproces is in Nederland het proces dat zich voltrekt ten behoeve van de realisatie van een gebouw of bouwwerk van algemene of bijzondere aard. --- Ook wel Gebouw-proces of Huisvesting-proces 9 10 Begrippen: Bouwproductie : -wegen, spoorwegen, vliegvelden, etc -kunstwerken, bruggen, viaducten, tunnels, -waterkeringen, dijken, waterlopen, etc -voertuigen, schepen, vliegtuigen, etc -energiecentrales, energietransport, etc -woningen -gebruiksgebouwen, kantoren, ziekenhuizen, etc -huisvesting gerelateerde installaties. De bouwopgave: Huisvesten Met uitzondering van Grond-, Water- en Wegenbouw-/Infra-projecten, is het doel van bouwen : Huisvesten van de mens en zijn bedrijvigheden Woningen, kantoren, ziekenhuizen, fabrieken, etc

3 De bouwopgave: Etymologische betekenis/herkomst: Bouwen < Buwon > Bewonen De Bouworganisatie: Tenzij je in je eentje op een, tot dan, onbewoond eiland een onderkomen bouwt, gebeurt bouwen altijd in samenwerking, De Bouworganisatie: Samenwerking tussen Opdrachtnemers die als partij elk* een contract met de Opdrachtgever hebben Opdrachtgever contract Opdrachtnemer --- * m.u.v. de onder-opdrachtnemers/onder-aannemers De Bouworganisatie: Klassieke driehoek De Bouworganisatie: Gecoördin./Tradit.Contractvorm opdrachtgever opdrachtgever contract contract architect aannemer archit k.adv aann.rb aann.af inst.k inst.w inst.s inst.e inst.adv adviseur adviseur onderaannemer onderaannemer Architect en Aannemer zijn Opdrachtnemers (Nevenrelaties) Adviseurs,Onderaannemers zijn Onder-Opdrachtnemers onderopdr.ner onderaannemer onderaannemer onderaannemer Opdrachtgever selecteert en contracteert de Opdrachtnemers de zg. Nevenrelaties ( Niet de onder-opdrachtnemers/onder-aannemers) Opdrachtgever heeft als veroorzaker van de nevenrelaties de wettelijke coördinatie-verantwoording

4 De Bouworganisatie: Geïntegreerde Contractvorm Ook wel DBMFO Contract: Design, Built, Maintain, Finance, Operate UAV-GC 2005 opdrachtgever opdrachtnemer architect adviseur aannemer installateur zelfstandige hulppersonen ZHP Opdrachtgever geeft 1 opdracht aan 1 opdrachtnemer. Hierin zijn de opdrachten voor ontwerp, uitvoering, evt.meerjarig onderhoud financiering, bediening(operate) geïntegreerd. De Bouworganisatie: Bouwen gebeurt in een ad-hoc samenwerkingsverband Bouworganisatie van zelfstandige/onafhankelijke Bedrijven/ Ondernemingen: Architect,Adviseur,Aannemer,Installateur,cs georganiseerd door de Opdrachtgever Partijen in het gebouwproces: Opdrachtnemers Bedenk: Hoe belangrijk de inbreng van Architect, Adviseur(s), (Hoofd)Aannemer(s), Installateur(s) ook is, het zijn allen Opdrachtnemers, -die in een, door de Opdrachtgever, georganiseerd en gecoördineerd samenwerkingsverband (Traditionele Bouworganisatie), onder Contract/Overeenkomst -elk een beperkt, specialistisch deel van het gebouwproces bestrijken. Partijen in het gebouwproces: Opdrachtgever Alles in het gebouwproces gebeurt: op Initiatief van, onder Verantwoordelijkheid van, Gespecificeerd door, in Opdracht/Contract van, Georganiseerd door, Gecoördineerd door, ter Goedkeuring van, Betaald door, de Opdrachtgever De Bouworganisatie: Opdrachtgever Opdrachtgever is de juridische rolbenaming van de partij, die: - de Opdrachtnemers selecteert en contracteert, - het bouwproces organiseert, regisseert en dirigeert of laat dirigeren, - de wettelijke coördinatieplicht heeft en - de opdrachtresultaten goedkeurt(=oplevering) Deze rol kan in beginsel door elke beroepstaak worden uitgevoerd

5 De Bouworganisatie: Opdrachtgever Niet te verwarren met: Opdrachtgever in: Woningbouw, is bouwen voor een anonieme Opdrachtgever Hier wordt niet de initiatiefnemende, regisserende, organiserende, coördinerende, keurende, Opdrachtgeversrol bedoeld. Maar de latere koper of huurder en die heeft geen procesverantwoordelijkheden en geen Opdrachtgevers-rol. De Bouworganisatie: Opdrachtgever de Opdrachtgever: de Opdrachtnemer: De Opdrachtgever: Soorten opdrachtgevers: Niet- Professionele Private consument bedrijf Professionele Projectontwikkelaar (Woningcorp.) Publieke/nuts wethouder kleine GW RijksVastg.B RWS,ProRail GW, Prov, WS Woncorp. S.S De Bouworganisatie: Overige Juridische rolbenamingen Aanbesteder: Opdrachtgever cs, die voornemens is een Werk op te dragen, de Aanbesteding organiseert en de Opdrachtnemers selecteert en de Gunningsbeslissing neemt. Gegadigde: Een natuurlijke of rechtspersoon, die zich aanmeldt om tot inschrijving te worden uitgenodigd. Inschrijver: Idem, die d.m.v. een Inschrijving aanbiedt om een Opdracht/Werk uit te voeren Veranderende bouwopgave De veranderende bouwopgave en het beroepsonderwijs. Bouwopgave in 2 de helft 20 ste eeuw: Productie Bouwen gericht op uitbreiding van de voorraad: - Wederopbouw na WOII - Kwantitatieve woningnood - VINEX-nota s (Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra 91-05) - Industrialisatie vraagt meer utiliteitsgebouwen - Elke huisvestingsvraag beantwoord met nieuwbouw De bouwopgave werd gekenmerkt door een technisch productieprobleem, meer en sneller. Beroepsonderwijs gericht op techniek, daar lag de kennis-behoefte

6 Bouwopgave eind 20 ste eeuw: Complexer Bouwopgave wordt complexer: -wij bouwen hoger en dieper -meer regelgeving (ondanks de-regulering) -milieu, arbo, toegankelijkheid gehandicapten -ICT, gebouwbeheer(sing), energieprestatie -levensloop bestendig wonen, levensduurkosten - domotica =huisautomatisering -warmteopslag, fosfaat-, methaanwinning -LCA, Cradle to Cradle duurzaamheid, enz Bouwopgave eind 20 ste eeuw: Specialisatie Bouwopgave wordt complexer: - Installaties belangrijker in bouwopgave Complexere bouwopgave vereist specialisatie en arbeidsdeling, >Toename van het aantal partijen in de >Bouworganisatie, gefocust op eigen specialisme. --- Beroepsonderwijs gericht op specialismen van opdrachtnemers Bouwopgave eind 20 ste eeuw: Specialisatie Electrotechniek wordt: -Verlichting, -Communicatie-installatie, -Beveiliging, -Domotica, -Gebouw-beheerssystemen, -Horizontaal-/Verticaal transport-installaties, -Energie-opwekking, -Enz. Bouworganisatie: Arbeidsdeling tgv. Specialisatie Gecoördineerde/Traditionele Contractvorm: opdrachtgever archit k.adv aann.rb aann.af inst.k inst.w inst.s inst.e inst.adv onderopdr.ner onderaannemer onderaannemer onderaannemer Opdrachtgever selecteert en contracteert de Opdrachtnemers de zg. Nevenrelaties ( Niet de onder-opdrachtnemers/onder-aannemers) Opdrachtgever heeft als veroorzaker van de nevenrelaties de wettelijke coördinatie-verantwoording Bouwopgave vanaf eeuwwisseling: 20 ste > 21 ste Bouwopgave minder gericht op uitbreiding van de voorraad (nieuwbouw), maar op het in stand houden ervan. - Demografische verschuivingen - Bouwstops - Leegstand - Herbestemmen van leegstaande gebouwen - Huisvestingoplossing in bestaande bouw - Belangstelling voor levensduurkosten

7 37 38 Veranderende bouwopgave: Wat er mis gaat Sinds de eeuwwisseling gaat er veel mis in de Bouw: - Instortingen - Onprofessioneel aanbesteden - Jaarlijks toenemende faalkosten Veranderende bouwopgave: Wat er mis gaat >2006 Zelfonderzoek Bouwsector+VROM: Wat er mis gaat in de Bouw: Instortingen Instortingen:..het bouwen in Nederland gaat gepaard met rekenfouten, slordig werk, weinig controle, slechte communicatie en het negeren van waarschuwingen Tiel Maastricht

8 Wat er mis gaat in de Bouw: Instortingen Instortingen: (..) de oorzaken liggen veelal besloten in de organisatie van het bouwproces, het samenwerkingsverband, de bouworganisatie (..) --- Rapport: Leren van instortingen. C.U.R Wat er mis gaat: Onprofessioneel aanbesteden (semi)overheidsaanbestedingen zijn vaak problematisch Aanbesteding pakt vaak niet goed uit Regels veelal niet de oorzaak Vaak onvoldoende professioneel aangepakt Zorg van Stichting Marktwerking Install.bedrijven en BouwendNederland CUR:Civieltechnisch Centrum Uitvoering Research en Regelgeving Wat er mis gaat: Onprofessioneel aanbesteden Recent artikel in CoBouw: de honger naar werk is zo groot dat op het scherpst van de snede, vaak ver onder kostprijs, wordt ingeschreven, uitgaande van de meest optimistische uitvoeringsscenario s Wat er mis gaat: Onprofessioneel aanbesteden Overheid ziet noodzaak van professionaliseren van het aanbesteden: d.m.v. Leidraad Aanbesteden 2009: Voor professionaliseren van het aanbesteden is meer nodig dan regels alleen!! Commissie Aanbestedingsexperts MinEZ

9 Wat er mis gaat in de Bouw: Faalkosten Faalkosten in de Bouw weer toegenomen: 2001: 6% > 2011: 11,4%* = 6,2 miljard/jr..! Nieuwbouwwoningen niet duurder door toegenomen regelgeving, maar door faalkosten Min. Donner --- *Installatiesector: 10% Wat er mis gaat in de Bouw: Faalkosten Kop in CoBouw 2016: De Bouw: 2% Winst en 10% Faalkosten..! Als de Bouw een fabriek was, was ie allang gesloten NB. Door de teruglopende omzet/crisis lijkt het bedrag aan faalkosten minder! Wat er mis gaat in de Bouw: Faalkosten Oorzaken Faalkosten: Gebrekkige communicatie Slechte voorbereiding, afstemming Onvoldoende integratie van Ontwerp en Uitvoering/Uitvoerbaarheid van Ontwerp Aanbesteden op (laagste) prijs Geen lerende organisatie Onderwijssysteem voldoet niet Teveel op Techniek, te weinig op (bouw)organisatie De faalkosten bij bouwprojecten lopen de laatste jaren op, omdat bijv. corporaties de crisis aangrijpen om op (laagste) prijs in te kopen. Dat constateert Marcel Noordhuis, promovendus op het onderwerp faalkostenreductie door ketensamenwerking aan de Nyenrode Business Universiteit. Volgens hem liggen de faalkosten inmiddels tussen de 5 en 35 procent. Veel hoger dan de meeste mensen denken! Wat er mis gaat: Wat er mis gaat:

10 Wat er mis gaat in de Bouw: Oorzaken Onderzoek door de bouwbranches en de overheid wijst uit: Oorzaakbron de Bouworganisatie Oorzaak achterblijvend beroepsonderwijs Beroepsonderwijs nog teveel gericht op de techniek van het bouwen en te weinig op de bouworganisatie! Achterblijvend beroepsonderwijs: Oorzaak Vanaf medio 20 ste eeuw was de bouw, tgv: - Wederopbouw na WOII - Kwantitatieve woningnood - Vraag naar utiliteitsgebouwen tgv. toenemende industrialisatie Gericht op uitbreiding van de voorraad en gekenmerkt door een technisch productieprobleem: Meer en sneller. Kennis van bouwproductie/techniek had prioriteit Achterblijvend beroepsonderwijs: Oorzaak Eind 20 ste eeuw vereist de complexere bouwopgave specialisatie van opdrachtnemers. Meer gespecialiseerde partijen, gefocust op eigen specialisme, kijken te weinig over de schutting, Bemoeilijkt de samenwerking, management en coördinatie van de Bouworganisatie. Beroepsonderwijs gericht op specialisaties, te weinig op samenwerking en organisatie. Steenverbanden ipv. Samenwerkingsverbanden Wat er mis gaat in de Bouw: Beroepsonderwijs Uit de onderzoeken door de Bouwbranches en de Overheid naar wat er mis gaat, blijkt een bouwbreed gebrek aan kennis over en inzicht in de Bouworganisatie, t.g.v: Achterblijvende beroepsonderwijs. -beroepsonderwijs per vakspecialisme, techniek, -geënt op specialistische Opdrachtnemers-rollen, -geen opleiding voor de Opdrachtgevers-rol, (Belangen van Opdrachtgevers zijn niet georganiseerd in Branche-organisatie) Achterblijvend beroepsonderwijs: Gevolg Wat er mis gaat in de Bouw: Bouworganisatie Bouwbreed gebrek aan kennis van de Bouworganisatie. Oorzaak van faalkosten, onprofessioneel aanbesteden, etc. Wat er mis gaat in de Bouw, vindt zijn oorsprong in de organisatie van het bouwproces, het samenwerkingsverband: de Bouworganisatie. (Het domein van de Projectleider )

11 Wat er mis gaat in de Bouw: Bouworganisatie Is meestal geen gebrek aan technisch vakmanschap, maar onvoldoende inzicht in en kennis van organisatorische verhoudingen, verantwoordelijkheden, aansprakelijkheden en belangentegenstellingen tussen de partijen in het bouwproces Een bouworganisatie(vorm) van louter vakspecialisten blijkt op zich geen garantie voor een goed bouwproject >Aandacht voor de Bouworganisatie het domein van de Projectleider/-Manager. Wat er mis gaat in de Bouw: Bouworganisatie Bevestigd door mijn ervaring uit de evaluaties, die ik heb laten uitvoeren, van (overheids)projecten die waren misgegaan: Als de Bouworganisatie faalt, speelt de technische vakbekwaamheid, waarop ik de partijen bij de aanbesteding zorgvuldig heb geselecteerd, geen rol meer Wat er mis gaat in de Bouw: Bouworganisatie ad-hoc samenwerkingsverband (gelegenheidscoalitie, vaak voor maar 1 project) veelal geen eerdere samenwerkingservaring gefocust op eigen specialisme eigen ondernemersbelang prevaleert belangentegenstellingen tussen partijen verschillende aansprakelijkheden ondoorzichtige prijsvorming veelal concurrentie op prijs grote bemoeienis van de overheid (vergunningen) Wat er mis gaat in de Bouw: Bouworganisatie Consequenties: moeilijke communicatie voorwaarden eigen ondernemings- vs projectbelang onderhandeling i.p.v. samenwerking kijken te weinig over de schutting Individuele aansprakelijkheid, geen Team moeilijke aansprakelijkstelling geschillen gevoelig Wat er mis gaat in de Bouw: Bouworganisatie Consequenties: Ondernemerschap De Bouworganisatie is een ad-hoc samenwerkingsverband van zelfstandige onafhankelijke Ondernemingen. Doordat het eigen ondernemersbelang (= winstoogmerk/continuïteitstreven) prevaleert boven het belang van het project, is de communicatie: Onderhandelings-gericht in plaats van Samenwerkings-gericht. Realisatie van Huisvestingsopdracht: Huisvestings-proces Gebouw-proces ---- NB. Bouw-proces, teveel gericht op techniek

12 Ontwerp contract of Geïntegreerd Contract o.b.v. PvE Start van gebouwproces: Huisvestingsopdracht Opdrachtgever Contractvoorbereiding Uitvoer.contract o.b.v. Bestek Opdrachtgeverstaak 0: Initiatief tot de Huisvestingsopdracht Keuze van de Huisvestingsoplossing uit de Huisvestings-alternatieven: bestaand : -kopen, huren, leasen, etc. -verbouwen, -herbestemmen nieuw : -bouwen, etc bestaand i.p.v. nieuw i.v.m. bouwstop kantoren ed Opdrachtgever: Taken / verantwoordelijkheden Bedenk dat alle werkzaamheden van Opdrachtnemers voor het realiseren van een Huisvestingsopdracht gebeuren o.b.v. een Contract/Overeenkomst. >Ontwerp/Advies-opdracht: Overeenkomst van Opdracht (BW) >Uitvoerings-opdracht: Aannemingsovereenkomst (BW) (Overeenkomst van Aanneming van Werk) Opdrachtgever: Taken / verantwoordelijkheden De taken en procesverantwoordelijkheden* van de Opdrachtgever, bij het geven en laten realiseren van een Huisvestingsopdracht, zijn te verdelen in: Contractvoorbereiding en Contractbeheersing *Opdrachtgever kan Taken uitbesteden, niet de Verantwoording Opdrachtgever: Taken / verantwoordelijkheden 1. Vraagspecificatie 2. Uitbestedingsstrategie 3. Keuze Contractvorm/Bouworganisatie 4. Selectie/EU-Aanbesteding 5. Contract/Overeenkomst 6. Directievoering, toezicht, Management 7. Coördinatie 8. Keuring, beproeving: Opneming 9. Goedkeuring: Oplevering 10. Nazorg, meerjarig onderhoud. Opdrachtgever: Taken / verantwoordelijkheden De taken en procesverantwoordelijkheden waarmee de Opdrachtgever de schriftelijke opdrachten (Contracten/Overeenkomsten) voor de realisatie van een Huisvestingsopdracht voorbereidt en de Bouworganisatie, door selectie en (EU)aanbesteding, organiseert, gebeuren pre-contractueel en worden samengevat als: Contractvoorbereiding

13 Projectleider: Kennis en Vaardigheden Leerdoelen College-serie: Projectleider module 1 en 2 Contractvoorbereiding: Kennis en vaardigheden van de Projectleider, voor het specificeren en geven (bijv. uitbesteden) of mededingen bij de (EU)Aanbesteding en krijgen van de schriftelijke opdracht (Contract/Overeenkomst. Projectleider: Kennis en Vaardigheden Contractvoorbereiding: Pre-contractueel 1. Vraagspecificatie. Beschrijving/specificatie van de HV-opdracht (bv. PvE, Bestek.) 2. Uitbestedingsstrategie Welke specialistische opdrachtnemers, passieve/actieve opdrgev,rol 3. Keuze Contractvorm/Bouworganisatie Gecoördineerd, geïntegreerd, etc. 4. Selectie, (EU)Aanbesteding en 5. Contracteren van (Onder)Opdrachtnemer(s) Projectleider: Kennis en Vaardigheden 5. Contracteren: Krijgen van de schriftelijke Opdracht, of Geven van de Opdracht/Contracteren van onder-opdrachtnemers/-aannemers. -Soorten Contracten/Overeenkomsten -(Standaard)Contractvoorwaarden UAV2012; ALIB2007; UAV-GC 2005; -(Standaard)Kwaliteits-eisen STABU Standaard 2012, Fabr.Specs; NEN-EN-ISO Normen Opdrachtgever: Taken / verantwoordelijkheden De beheerstaken en procesverantwoordelijkheden om de Huisvestingsopdracht tot een aanvaardbaar Huisvestingresultaat te laten realiseren, en meerjarig tegen aanvaardbare levensduurkosten (Total costs of ownership) te kunnen gebruiken, gebeurt contractueel en wordt samengevat als: Contractbeheersing. NB. Opdrachtgever kan taken uitbesteden, niet de verantwoording Projectleider: Kennis en Vaardigheden Leerdoelen College-serie: Projectleider module 2 en 3 Contractbeheersing: Kennis en vaardigheden van de Projectleider, voor het volgens de voorwaarden van het Contract uitvoeren of laten uitvoeren, (lean)managen, coördineren, keuren, opnemen/beproeven, goedkeuren en (meerjarig)onderhouden van het Opdracht-resultaat. Aansprakelijkheid voor Schade, Gebreken en Tekortkomingen. Beslechting van Geschillen. Projectleider: Kennis en Vaardigheden Contractbeheersing: Contractueel 6. Directievoering, Toezicht, (Lean)Management (Laten) beheersen van de realisatie van de HV-opdracht 7. Coördinatie (Laten) coördineren van HV-opdracht-werkzaamheden 8. Keuring, Beproeving, Opneming (Laten) technisch controleren van HV-opdrachtresultaat 9. Goedkeuring/Oplevering Schriftelijke goedkeuring van het HV-opdrachtresultaat 10.Nazorg en Meerjarig onderhoud

14 Juridisch Management: Contractvoorbereiding en Contractbeheersing worden voor Opdrachtgever, Opdrachtnemers en Projectleider beheerst door Juridisch Management: Juridisch Management: - Vraag- en Aanbodspecificaties - wet- en regelgeving (EU)aanbesteden, - UAR2001, ARW2012/13 - (standaard)contract-/leveringsvoorwaarden, - UAV2012, ALIB2007, UAV-GC aansprakelijkheden/verantwoordelijkheden - zekerheidstelling/bankgaranties, verzekering - garanties, intellectueel eigendom/gebruiksrecht - keuring/beproeving, goedkeuring/oplevering - sancties, beslechten van geschillen Leerdoelen: Projectleiding module 1 en 2 Kennis en vaardigheden van de Projectleider: Contractvoorbereiding: Inzicht in en omgaan met: -Vraag- en Aanbodspecificaties (PvEisen, Bestekken) -rechten, en plichten van mede (onder-)opdrachtnemers -organisatie vh samenwerkingsverband, Contractvormen -opdracht geven of verkrijgen via (EU)aanbesteding -schriftelijke opdracht, Contracten/Overeenkomsten -strekking van Standaard Contract- Kwaliteitsvoorwaarden (UAV2012, ALIB2007, UAV-GC2005/DBMFO-contracten) -Zekerheidstelling/(Afroep)Bankgaranties. Garanties Leerdoelen: Projectleiding module 3 en 4 Kennis en vaardigheden van de Projectleider: Contractbeheersing: Inzicht in en omgaan met: -Directievoering/Toezicht en (Lean)Management -Coördinatie-taak. Coördinatie-Opdracht/-Overeenkomst -invloed van Standaard Contract- Kwaliteitsvoorwaarden (UAV2012, ALIB2007, UAV-GC2005/DBMFO-contracten) -Aansprakelijkheden voor Schade, Gebreken, Tekortkoming -organisatie Keuring, Beproeving/Opneming, Oplevering -Nazorg, Onderhoudstermijn. Meerjarig-onderhoud -Intellectueel eigendom. Sancties, beslechten van Geschillen Dank voor jullie aandacht. tot ziens bij JuridischManagement. Projectleiding module 2 en