Licht en donker Licht

Transcriptie

1 H Licht en donker Licht groep tijdsduur 80 minuten kerndoelen 1, 32, 42 en 54 lesdoelen De leerling: weet dat licht nodig is om te zien kent een aantal lichtbronnen, waarvan sommige uit zichzelf licht geven en andere door mensen gemaakt zijn ontdekt dat je zonder licht geen kleuren kunt zien weet dat het erg moeilijk is om activiteiten te ondernemen als het donker is benodigdheden foto s lichtbronnen (bijlage) 2 zaklampen spullen om een tent mee te maken in de klas kubus boek met opdruk blauw potlood stukje aluminiumfolie boek fietsreflector theedoek wit A4-papier kleurpotloden blinddoek eventueel: prentenboek Welterusten kleine beer Voorbereiding Haal uit de bijlage de foto s van de lichtbronnen voor de activiteit Het is donker. Leg deze samen met de zaklamp klaar. Maak voor de activiteit Het lichtcircuit een lichthoek, een kleurhoek en een tent in de klas. De tent moet goed donker zijn. Leg de kubus, het boek en het blauwe potlood in de tent. Leg het aluminiumfolie, het boek, de fietsreflector en de zaklamp in de lichthoek klaar. Zorg voor voldoende kleurpotloden voor de kleurhoek. Zet voor de activiteit Op stap in de nacht een aantal hindernissen klaar in de speel- of gymzaal. Leg bijvoorbeeld iets op de grond waar de leerlingen overheen moeten stappen, een aantal pylonen waar ze omheen moeten slalommen en een hoepel waar ze doorheen moeten kruipen. Het is donker 15 min. Vraag aan de leerlingen wie er wel eens op een heel donkere plek is geweest. Vraag: Wat kon je zien? en Wat kon je zien toen het licht aanging? Hoe kan dat? Kom tot de conclusie dat je licht nodig hebt om goed te kunnen zien. Tip. Voer deze les uit met een tweede begeleider. Tip. Als inleiding op dit gesprek, kunt u ook het boek Welterusten kleine beer van Martin Waddell voorlezen. pagina 51 Licht les 9 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

2 Vraag aan de leerlingen wat er allemaal licht geeft. Vertel dat een aantal dingen uit zichzelf licht geeft, bijvoorbeeld de zon, vuur, een vuurvliegje en een bliksemflits. Andere dingen die licht geven hebben de mensen zelf gemaakt. Dat zijn de lampen in het lokaal, een fietslampje, een kaars en een zaklamp. Hang de foto s van de lichtbronnen in de klas op en vertel erbij of het uit zichzelf licht geeft of dat de mensen dat hebben gemaakt. De leerlingen onderzoeken hoe voorwerpen eruit zien als er geen licht is en bekijken welke voorwerpen licht geven. Het lichtcircuit 45 min. Verdeel de leerlingen in groepjes van drie. Eén groep gaat naar de tent en één naar de lichthoek. De andere groepjes gaan naar de kleurhoek. Zodra de groepjes bij de tent en de lichthoek klaar zijn, gaan er twee andere groepjes naartoe. Vertel de leerlingen dat ze niet mogen vertellen wat ze bij de tent en de lichthoek hebben gezien of gedaan. Zo blijft het voor iedereen een ontdekking. De leerlingen die al gekleurd hebben, nemen hun tekening mee de tent in. Het maakt niet uit of hij al af is of niet. Ze zullen merken dat de tekening niet of nauwelijks te zien is in het donker. Ga met de begeleider bij de tent en de lichthoek zitten. De inhoud van het lichtcircuit is als volgt. De tent Vertel het drietal dat ze zo de tent in gaan. Binnen liggen drie voorwerpen. Vertel dat ze zo precies mogelijk moeten onderzoeken wat voor voorwerpen dat zijn. Iedere leerling moet elk voorwerp hebben gevonden. Geef de leerlingen de tijd om de voorwerpen te vinden en te herkennen. Roep ze vervolgens weer naar buiten en vraag wat er in de tent lag. Stel vragen als: van welk materiaal is het voorwerp gemaakt? Wat is de vorm? Welke kleur heeft het? Staat er een plaatje op? Vertel dat ze zo weer de tent ingaan, maar dan met een zaklamp. Vraag de leerlingen of zij denken dat ze nu meer over de voorwerpen te weten zullen komen. Zullen ze nu ontdekken welke kleur het voorwerp heeft? Stel duidelijk vast wat de leerlingen denken dat er anders is nu ze met licht de tent in gaan. Geef de leerlingen de zaklamp en laat ze weer de tent in gaan. Vraag als ze de tent uitkomen wat ze hebben gezien. Wat was er anders dan de eerste keer? Klopten hun voorspellingen? Wat hebben ze geleerd? De lichthoek In deze hoek liggen de volgende voorwerpen klaar: een stukje aluminiumfolie, een boek, een fietsreflector en een zaklamp. pagina 52 Licht les 9 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

3 Vraag de leerlingen welk van de voorwerpen waarschijnlijk licht geeft of licht kan geven. Bekijk samen de voorwerpen en bespreek hun antwoorden. Om te zien of het voorwerp wel of geen licht geeft, kunnen de leerlingen de voorwerpen onder een theedoek bekijken. De kleurhoek De leerlingen die niet in de tent of in de lichthoek zitten, kleuren de kleurplaat van het doeblad in. Vertel dat ze alles dat licht geeft op de kleurplaat geel kleuren. De rest mogen ze inkleuren in de kleur die ze zelf willen. Als ze klaar zijn met de kleurplaat, tekenen ze nog andere voorwerpen die licht geven op een wit vel A4-papier. Ga met de leerlingen in een kring zitten. Vraag een aantal leerlingen wat ze in de tent ontdekten. Waarvoor is licht belangrijk? Wat gebeurt er als je geen licht hebt? Kom samen tot de conclusie dat je zonder licht geen kleuren of tekeningen kunt zien. Ook is het veel moeilijker om te weten van welk materiaal iets is gemaakt. Zonder licht kun je wel goed vormen voelen. Vraag een aantal leerlingen wat zij in de lichthoek hebben geleerd. Geeft alles licht waarvan de leerlingen dachten dat het licht geeft? Waarvoor is een reflector handig? Vraag een aantal leerlingen om hun ingekleurde doeblad te laten zien. Wat heb ben ze allemaal geel gekleurd? Waarom? Op het doeblad geven de volgende dingen licht: de staande lamp, de lamp aan het plafond, het vuur, de kaarsen, de bliksemflits. De maan weerkaatst licht en de zon geeft ook licht, maar die staat nu op het schilderij. Vraag een aantal leerlingen om te laten zien wat zij op het lege tekenpapier hebben getekend. Is dat inderdaad een voorwerp dat licht geeft? Op stap in de nacht 20 min. Bespreek hoe het komt dat we s nachts slapen en overdag bezig zijn. Vertel dat de mensen vroeger als het donker werd kaarsen gebruikten om te kunnen zien. Er bestonden toen nog geen lampen, zoals nu. Hoe donker is de nacht als er geen licht aan is? Vraag de leerlingen allemaal hun ogen dicht te doen. Wat zien ze? Vraag of we ook s nachts naar school zouden kunnen gaan en overdag gaan slapen. Waarom denken de leerlingen dat dit wel of niet kan? De leerlingen doen alsof ze vroeger leefden en er nog geen lampen waren in de nacht. Ga met ze naar de speelzaal. Maak tweetallen. Eén leerling van ieder tweetal krijgt een blinddoek om. De ander moet de geblinddoekte leerling door de hindernissen leiden. Als het parcours gelopen is, wisselen de leerlingen van taak. Als iedereen geweest is, roept u de leerlingen bij u. Wat vinden ze ervan? Is het makkelijk om dingen te doen als je niks kunt zien? Kom tot de conclusie dat het erg moeilijk is om dingen te doen als het donker is. Overdag zorgt de zon ervoor dat het licht is. Het is daarom veel handiger om overdag dingen te doen en s nachts te slapen. pagina 53 Licht les 9 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

4 pagina 54 Licht les 9 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

5 Hgroep doeblad pagina 55 Licht les 9 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

6 pagina 56 Licht les 9 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

7 H Wat doe je op een dag? Tijd groep tijdsduur 40 minuten kerndoelen 1, 32, 46, 51 en 54 lesdoelen De leerling: weet dat na de dag de nacht komt ontdekt in welke volgorde ze verschillende activiteiten op een dag doen kent de dagindeling: ochtend, middag, avond en nacht eindproduct tekeningen van dagelijkse activiteiten, ingedeeld op een tijdlijn van s ochtends, s middags en s avonds benodigdheden 12 blinddoeken poppenkast wasco, kleurpotloden of viltstiften tijdlijn met ochtend, middag en avond A4-papier eventueel: dagritmekaarten en Flip de beer Voorbereiding Knip de tekeningen van het doeblad uit en plastificeer ze voor de activiteit Wat doe je op een dag? Print de tekeningen eten en school eventueel een aantal keer, zodat die ook vaker op de tijdlijn gehangen kunnen worden. Maak een tijdlijn met daarop ochtend, middag en avond. Poppenkast dag en nacht 10 min. Laat iedereen rond de poppenkast gaan zitten. Kies een poppenkastpop als hoofdpersoon en laat zien wat de pop de afgelopen dag heeft meegemaakt. Begin s ochtend en eindig s avonds. Ga in op normale dingen als: opstaan, tanden poetsen, ontbijten, naar school gaan, lunchen, rekenen, televisiekijken, spelen, avondeten, slapen et cetera. Maak er een interactieve voorstelling van, waarbij de kinderen ook dingen kunnen aangeven. De leerlingen onderzoeken hoe hun dag is ingedeeld. Wat doe je op een dag? 30 min. Geef alle leerlingen een vel A4-papier. Vraag of zij een tekening willen maken van dingen die ze elke dag doen. Geef ze daarna het doeblad en een groene, rode en blauwe viltstift. Hiermee omcirkelen zij de activiteiten van de ochtend (groen), middag (rood) en avond (blauw) die op het doeblad staan. Tip. Gebruik dagritmekaarten om duidelijk aan te geven wat de ochtend, de middag en de avond is en welk deel van de dag het nu is. pagina 57 Tijd les 10 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

8 Ga na afloop met de leerlingen in de kring zitten. Laat ze kort iets vertellen over de tekeningen die ze hebben gemaakt en de kleuren die ze aan de activiteiten op het doeblad hebben gegeven. Vraag de leerlingen hoe de tijd heet na het opstaan. Wat doe je allemaal in de ochtend? Hoe heet de tijd na de lunch op school? Wat doe je altijd s middags? Hoe heet de tijd na het avondeten? Wat doe je meestal in de avond? Hang de geplastificeerde tekeningen samen met de leerlingen op de goede plaats aan de tijdlijn. Laat de leerlingen nu naar hun eigen tekening kijken. Op welk deel van de tijdlijn hoort die tekening: de ochtend, middag of avond? Hang de tekeningen op de tijdlijn en bespreek de keuze van de leerlingen. Vraag: Welke activiteiten kun je op verschillende tijden van de dag doen? Eten doe je bijvoorbeeld drie keer op een dag en tanden poetsen twee keer. Vraag of alle leerlingen de activiteiten die aan de tijdlijn hangen elke dag doen. Wie doet een activiteit op een ander dagdeel? Sommige kinderen douchen bijvoorbeeld s ochtends, anderen s avonds. Bespreek dat de dagelijkse activiteiten dus verschillend gedaan kunnen worden. Wat voor verschillen kunnen de leerlingen nog meer bedenken? Wie eet er bijvoorbeeld tussen de middag warm? Of wie gaat voor school eerst zwemmen? Tip. Geef Flip de Beer of een andere klassenknuffel aan een leerling mee. Laat de leerling de volgende dag vertellen wat de beer allemaal heeft meegemaakt. Laat de knuffel rouleren, zodat de leerlingen allemaal over de activiteiten van hun dag kunnen vertellen. pagina 58 Tijd les 10 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

9 H groep 1-2 doeblad 10 pagina 59 Tijd les 10 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

10 pagina 60 Tijd les 10 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

11 H Welke kleding trek je aan? Seizoenen groep tijdsduur 75 minuten kerndoelen 1, 43, 51, 54 en 55 lesdoelen De leerling: kent verschillende soorten weer: regen, wind, onweer en zon weet dat je bij elk seizoen ander soort kleding aantrekt weet dat kleding ervoor zorgt dat je het niet koud krijgt ontdekt dat sommige soorten weer vaker voorkomen in bepaalde seizoenen benodigdheden verkleedkist met kleding voor de verschillende seizoenen kleurpotloden viltstiften Voorbereiding Kopieer voor de activiteit Kleur de seizoenen de doebladen 6 keer. Knip de tekeningen uit. Leg voor de activiteit Wat trek je aan? verschillende soorten kleren in de verkleedkist klaar. Kleur de seizoenen 20 min. Geef de leerlingen een kleurplaat van het doeblad. Deel de verschillende kleurplaten willekeurig uit. Laat de leerlingen de kleurplaat inkleuren. Vraag wat ze op de kleurplaat zien. Is het er warm? Of is het er koud? Wat voor kleren hebben de kinderen aan? Regent het? Sneeuwt het? Vertel dat er vier seizoenen zijn: winter, lente, zomer en herfst. Leg de vier seizoenen aan de hand van de kleurplaten uit. Hebben ze bij het kleuren rekening gehouden met de seizoenen? Welke kleuren horen daarbij? De leerlingen onderzoeken wat voor kleren je aantrekt in de verschillende seizoenen. Tip. Aan het einde van de les kunnen de leerlingen ook de andere kleurplaten inkleuren. Wat trek je aan? 45 min. Zomer Laat de leerlingen in de kring zitten en zet de grote verkleedkist in het midden. Vertel dat het zomer is. Jullie gaan naar het strand. Vraag drie leerlingen om uit de verkleedkist kleding voor het strand te zoeken en deze aan te trekken. Vraag waarom ze deze kleren hebben gekozen. Vraag de andere leerlingen of zij de kleding ook bij de zomer en het strand vinden passen. Vraag: Waarom doe je in de zomer niet zoveel kleren aan? Moet je een jas aan als je in de zomer naar buiten gaat? De leerlingen leggen de kleding weer terug in de verkleedkist. pagina 61 Seizoenen les 11 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

12 Winter Vertel hierna dat het winter is. Jullie gaan schaatsen. Vraag drie andere leerlingen om kleding uit de verkleedkist te zoeken voor bij het schaatsen. Herhaal de vragen voor dit seizoen en laat de andere leerlingen weer feedback geven. Vraag of je nu wel een jas aan moet als je naar buiten gaat. Waarom? Vertel dat een jas je buiten tegen de kou beschermt. De leerlingen leggen de kleding weer terug in de verkleedkist. Lente Vraag de leerlingen wie er in april/mei jarig is. Vertel dat de lente het seizoen tussen de winter en de zomer is. Wat trek je dan aan? Vraag weer een aantal leerlingen iets uit de verkleedkist te halen. De lente is een lastig seizoen, omdat het heel koud kan zijn, maar ook heel warm. Bespreek dit met de leerlingen. Laat de anderen weer feedback geven op de kleding die de leerlingen hebben gekozen. Komen ze tot de conclusie dat je het best wat verschillende lagen aan kunt doen, zodat je iets aan of uit kunt trekken? De leerlingen leggen de kleding weer terug in de verkleedkist. Herfst Vertel dat het herfst is (het seizoen tussen de zomer en de winter). Ook in de herfst kan het zowel warm als koud zijn. Jullie gaan naar het bos om te spelen. Laat de drie leerlingen kleding uit de verkleedkist halen die bij de herfst past. Welke verschillen laten ze zien? Wat vinden de andere leerlingen daarvan? De leerlingen leggen de kleding weer terug in de verkleedkist. Kom samen tot de conclusie dat de zon je verwarmt en dat je daardoor in de zomer minder kleren aan hoeft. In de winter doe je juist veel kleding aan om je lichaam te beschermen tegen de kou. En in de lente en de herfst? Wat kun je dan het beste aandoen? Sluit het kringgesprek af met de conclusie dat bij elk seizoen andere kleding hoort. Regen, wind en storm 10 min. Laat alle leerlingen achter een tafeltje gaan staan. Vraag wat voor weer het buiten is. Vertel een verhaal waarin alle soorten weer voorkomen. Maak daarbij samen met de leerlingen ook bewegingen en geluid. Gebruik hiervoor het verhaal op de volgende bladzijde. pagina 62 Seizoenen les 11 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

13 Lisa loopt buiten. De zon schijnt. Maak een grote bol met je armen en steek je armen daarna de lucht in. Oh jee, het gaat waaien. Laat je armen boven je hoofd heen en weer gaan. Het gaat steeds harder waaien en er komen ook wolken. Laat je armen steeds harder zwaaien. Blaas alsof je de wind bent en roep WHOEII, WHOEII. Heel langzaam begint het te regenen. Speel alsof er druppels op je schouders en je hoofd vallen. Wrijf met je handen (ssssh-geluid). Trommel met je vingers langzaam op tafel. Gelukkig is Lisa vlak bij haar huis. Ze rent naar huis. Oef, ze is net op tijd binnen. Het regent al harder. Trommel steeds sneller met je vingers op tafel, klop langzaam op je bovenbenen, steeds sneller en sneller. Lisa krijgt een kop thee van haar moeder. Samen maken ze een tekening. Buiten wordt het steeds donkerder. Het regent nu heel hard. Trommel zo snel mogelijk met je vingers op de tafel en stamp met je voeten. Dan gaat het onweren. Spring in de lucht als een lichtflits en roep dan heel hard BOEM. Doe dit een aantal keer achter elkaar. Lisa is blij dat ze met haar moeder binnen zit. Na het onweer is het minder donker buiten. Het regent ook minder hard. Stamp niet meer met je voeten en trommel minder snel met je vingers op tafel. Lisa ziet dat het bijna opgehouden is met regenen. Ze trekt haar regenjas en haar laarzen aan. Ze gaat naar buiten om in de plassen te stampen. Langzaam stopt het helemaal met regenen. Trommel steeds langzamer met je vingers op tafel. Stop daarna met trommelen. De wolken trekken weg en de zon gaat weer schijnen. Maak een grote bol met je armen en steek je armen daarna de lucht in. Speel dat je het warm krijgt. Lisa krijgt het warm in haar regenjas. Ze trekt haar regenjas uit en gaat met haar laarzen nog aan in de zandbak spelen. Fijn dat het weer mooi weer is! Praat met de leerlingen na over het weer. Schijnt bij ons altijd de zon, of vooral in de zomer? In welk seizoen regent het veel? Wat voor weer is het in de winter? Laat zo het weer in de verschillende seizoenen aan de orde komen. pagina 63 Seizoenen les 11 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

14 pagina 64 Seizoenen les 11 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

15 Hgroep doeblad pagina 65 Seizoenen les 11 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

19 H Warm en koud Gebruik de zon groep tijdsduur 55 minuten kerndoelen 1, 42, 54 en 55 Voorbereiding lesdoelen De leerling: weet dat de zon warmte geeft kan informatie verwerven uit gesproken tekst eindproducten experiment om aan te tonen dat de zon warmte geeft ingekleurde tekening van het doeblad benodigdheden 2 kommetjes 2 ijsklontjes naamkaartjes van alle leerlingen blauw vel A3-papier rood vel A3-papier wit vel A3-papier kleurpotloden Maak voor de activiteit De zon geeft warmte twee ijsklontjes. Teken op een wit vel A3-papier een tabel met twee kolommen. Teken boven de ene kolom een zon en boven de andere een schaduw. Zorg voor naamkaartjes van iedere leerling die op de tabel bevestigd kunnen worden. Plak voor de activiteit Wanneer is het warm? een vel blauw papier aan één kant van het lokaal en een vel rood papier aan de andere kant van het lokaal. Ter info. Voor deze les moet de zon schijnen. De zon 10 min. Vraag aan de leerlingen hoe de zon eruit ziet. Wanneer zie je de zon wel en wanneer niet? Bespreek waarom de zon belangrijk is voor de mensen op aarde. Houd over onderstaande stellingen een stemming onder de leerlingen. Iedereen die het met de stelling eens is, steekt zijn hand op. De zon is heel groot (ja). Je kunt de zon bijna aanraken (nee). De zon geeft licht (ja). De zon schijnt alleen in Nederland (nee). De zon geeft warmte (ja). Ga in op de laatste stelling. Hoe weten de leerlingen dat de zon warmte geeft? Wanneer merken ze dat? Laat hen hierover vertellen. De leerlingen onderzoeken of het in de zon warmer is dan in de schaduw. pagina 69 Gebruik de zon les 12 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

20 De zon geeft warmte 30 min. Laat de twee kommetjes zien. Leg in beide kommetjes een ijsklontje. Vertel dat u het ene kommetje in de zon zet en het andere in de schaduw. Vraag de leerlingen welk ijsklontje volgens hen het snelst zal smelten. Pak de naamkaartjes van de leerlingen erbij en hang deze op het vel papier in de kolom van hun voorspelling. Laat de leerlingen naar de ijsklontjes in beide kommetjes kijken. Wat zien ze? Welk ijsklontje smelt sneller? De leerlingen kleuren op het doeblad dat ijsklontje in. Ga hierna met de leerlingen naar het schoolplein. Zoek een schaduwen een zongedeelte. Laat de leerlingen na elkaar in beide gedeelten staan. Voelen ze het verschil in temperatuur? pagina 70 Gebruik de zon les 12 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

21 Ga met de leerlingen terug naar de klas. Bespreek de voorspellingen. Welk ijsklontje smolt als eerste? Hoe zal dat komen? Kunnen ze dit verklaren aan de hand van het experiment op het schoolplein? Laat een paar leerlingen vertellen wat ze hebben geleerd. Zijn er leerlingen die wel eens hebben meegemaakt dat hun ijsje in de zon smolt? Kom tot de conclusie dat de zon, naast licht, ook warmte geeft. Door de warmte van de zon smelt het ijsklontje dat in de zon staat sneller dan het ijsklontje in de schaduw. Vertel dat het op aarde heel erg koud zou zijn als de zon er niet was. Zó koud, dat er geen mensen op aarde zouden kunnen leven. Wanneer is het warm? 15 min. Wijs de leerlingen op het blauwe en het rode vel papier. Vertel dat de plek waar het rode papier hangt de warme hoek is en de kant met het blauwe papier de koude hoek. Vertel dat de leerlingen een aantal korte verhaaltjes zullen horen. Ze kiezen of het in die situatie warm is of juist koud. Daarna rennen ze naar de blauwe of de rode hoek. Laat de leerlingen in de blauwe hoek geluiden en bewegingen maken alsof ze het heel koud hebben, zoals bibberen of rillen. In de rode hoek doen ze alsof ze het heel warm hebben, zoals puffen of hijgen. Vraag na elk verhaaltje een aantal leerlingen naar hun keuze voor de rode of blauwe hoek. Het is februari. Buiten zijn de kinderen uit de buurt samengekomen. Ze hebben hun schaatsen bij zich. Ik wil ook gaan, maar ik moet eerst nog een dikke jas en handschoenen aantrekken. Vandaag gaan we naar het strand! Papa en mama hebben allemaal spullen meegenomen: handdoeken, boterhammen en zonnebrandcrème. We kunnen de hele dag op het strand spelen in de zee en met het zand. Ik zit in de tuin. Er staat een heel klein zwembad in de tuin waardoor we lekker kunnen afkoelen. Voor schaduw kan ik onder de parasol zitten. Dat is wel nodig! Mama heeft warme chocolademelk gemaakt. Ook heeft ze de verwarming hoger gezet. Dat helpt wel, maar toch trek ik nog een warme trui aan. pagina 71 Gebruik de zon les 12 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

22 pagina 72 Gebruik de zon les 12 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

23 Hgroep doeblad pagina 73 Gebruik de zon les 12 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

24 pagina 74 Gebruik de zon les 12 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen