Regionale Agenda Werken 2018 Ontwikkeldag en Regionaal Ruimtelijk Overleg Hart van Brabant December 2017

Transcriptie

1 Regionale Agenda Werken 2018 Ontwikkeldag en Regionaal Ruimtelijk Overleg Hart van Brabant December 2017 November 2016 Werkgroep Werken Hart van Brabant 1

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Bedrijventerreinen - Huidig afsprakenkader bedrijventerreinen - Deprogrammering en Herstructurering - Prognoses 3. Detailhandel - Monitoring en afstemming detailhandelsplannen - Bestemmingsplancapaciteit - Koopstromenonderzoek - Retailadviescommissie 4. Kantoren - Opzet regionale monitor kantoren 5. Proeftuin omgevingswet 2

3 1. Inleiding Elk jaar worden in het Regionaal Ruimtelijke Overleg voor Midden-Brabant (RRO-Midden) afspraken gemaakt, herbevestigd, aangevuld of herzien over de ontwikkeling van bedrijventerreinen, kantoren, detailhandel en eventueel andere stedelijke voorzieningen. Met de voorliggende Regionale Agenda Werken worden de vigerende regionale afspraken over bedrijventerreinen (sept. 2017), detailhandel (2013) en kantoren (2016) herbevestigd en wordt een nieuwe agenda voor 2018 opgesteld. Het afgelopen jaar namen regio en provincie zich in de regionale agenda 2017 voor om te werken aan de pilot vraaggericht ontwikkelen, de verkenning van een passende manier van samenwerken voor de dienstverlening aan ruimte vragende bedrijven, de actualisatie van de detailhandelsfoto en de uitvoering van de afspraken Kantoren Hart van Brabant. Op al deze terreinen zijn resultaten geboekt. De pilot vraaggericht ontwikkelen zeer grootschalige logistiek is succesvol afgerond en heeft geleid tot aanpassing van de regionale afspraken bedrijventerreinen in september De detailhandelsfoto is geactualiseerd en de afspraken Kantoren zijn in uitvoering. Komend jaar gaan de regiogemeenten voor wat betreft de bedrijventerreinen concreet aan de slag met de benodigde vervolgstappen voor de vraaggerichte ontwikkeling van de terreinen voor zeer grootschalige logistiek Wijkevoort, Zwaluwenbunders en Haven 8. Tilburg en Waalwijk trekken deze ontwikkelingen. Zij zullen daarvoor ook hun 6-wekelijkse 'Acquisitie & Promotie-overleg verder vorm geven en (indien nodig) evalueren. E.e.a. conform de vastgestelde afspraken op 21 september 2017 over de pilot vraaggericht ontwikkelen zeer grootschalige logistiek. Voor de detailhandel en kantoren ligt het accent volgend jaar vooral op de monitoring en het volgen van marktontwikkelingen. Verder loopt er in 2018 een traject om samen met de regio s te komen tot nieuwe prognoses voor bedrijventerreinen en kantoren. Tot slot volgt informatie over de proeftuin omgevingswet in Goirle. Informerend karakter Regionale Agenda De voorliggende Regionale Agenda Werken voor 2018 heeft een informerend karakter, omdat het veelal gaat om afspraken die pas zeer recent zijn herijkt danwel herbevestigd. De afspraken zijn samengevat in de volgende punten in het blauw kader, de nummering verwijst naar de bijbehorende paragraaf. 1: Bedrijventerreinen Het RRO gaat aan de slag met de uitvoering van de aangepaste regionale afspraken zoals vastgesteld op 21 september Het betreft: - de vraaggerichte ontwikkelingen van de terreinen Zwaluwenbunders, Wijkevoort en Haven 8 en - het verder vormgeven van het 6-wekelijkse 'Acquisitie & Promotie-overleg De geformuleerde opgave voor deprogrammeren van MKB terreinen en herstructurering van bedrijventerreinen uit de regionale agenda 2017 blijft gehandhaafd. Het RRO neemt kennis van het traject om in 2018 samen met de regio s te komen tot nieuwe prognoses voor bedrijventerreinen en kantoren. 3

4 2: Detailhandel Het RRO: -neemt de monitoring en afstemming van detailhandelsplannen ter hand en actualiseert de actuele planstatus van de verschillende detailhandelsplannen -arrangeert een gesprek met de Retailadviescommissie n.a.v. de geactualiseerde detailhandelsfoto -stelt samen met provincie een plan van aanpak op voor de inventarisatie van bestemmingsplancapaciteit voor detailhandel -neemt kennis van de mogelijkheid van een koopstromenonderzoek om de behoefte van gemeenten te inventariseren. 3: Kantoren - De regio HvB zet een regionaal monitoringssysteem op in Hart van Brabant. - Provincie Noord-Brabant stelt in samenwerking met de regio's nieuwe prognoses op voor kantoren. 4: Proeftuin Omgevingswet Het RRO neemt kennis van de proeftuin Omgevingswet Goirle. 2. Bedrijventerreinen Huidig afsprakenkader bedrijventerreinen In het (extra) Regionale Ruimtelijke Overleg (RRO) van september 2016 zijn de regionale afspraken bedrijventerreinen vastgesteld. Met de uitkomsten van de pilot vraaggericht ontwikkelen zijn deze in september 2017 gedeeltelijk herzien. In het afsprakenkader staat het vraaggericht ontwikkelen centraal. Op basis van de gemaakte afspraken gaan we in 2018 aan de slag met de (uitwerking) van de afspraken op de volgende onderdelen: De vraaggerichte ontwikkeling van de bedrijventerreinen Zwaluwenbunders, Wijkevoort en Haven 8 Het verder vormgeven van het 6-wekelijkse 'Acquisitie & Promotie-overleg Deprogrammering en herstructurering In de regionale agenda werken van 2017 heeft de regio zich voorgenomen te werken aan de opgave voor deprogrammering (MKB terreinen) en herstructurering van bedrijventerreinen. Deze opgave blijft in 2018 gehandhaafd. Het HvB portefeuillehoudersoverleg ROV/EZ&RT zal deze ontwikkelingen nauwlettend monitoren. Vorig jaar is door GS besloten om de focus van de BOM nog meer te verleggen naar de ontwikkeling van bedrijven, met inzet van kennis, kapitaal, markt, talent en faciliteiten. Herstructurering van bedrijventerreinen is derhalve geen taak meer voor de BOM. De provincie zal haar rol oppakken voor de locatieontwikkeling (van grond en vastgoed) en in vraaggerichte herstructurering. De focus verschuift van (traditionele) herstructurering naar locatieontwikkeling. Indien nodig voor een bedrijfsvestiging, bedrijfsuitbreiding of campusontwikkeling, kan herstructurering echter nog steeds als instrument worden ingezet als dit past binnen het provinciale beleid om in te zetten op topbedrijven, toplocaties en topsectoren. Een belangrijk uitgangspunt voor provinciale participatie in een herstructureringsopgave is dat met de regio en de betreffende 4

5 gemeenten in het RRO afspraken zijn gemaakt over de planning en (de)programmering van bedrijventerreinen, werklocaties en eventuele verevening. En dat er daarnaast een aanzet is gegeven voor de vorming van regionaal accountmanagement (bv. één loket ) waardoor de ruimtevraag binnen de regio in samenhang zo optimaal mogelijk wordt geaccommodeerd. Over de provinciale rol in locatieontwikkeling verschijnt binnenkort een infographic, die via de volgende link is te raadplegen ( Prognoses bedrijventerreinen en kantoren De provincie is gestart met de aanbesteding van een nieuwe prognose voor de behoefte aan ruimte voor bedrijventerreinen en kantorenlocaties. Op grond van de Verordening ruimte wordt deze elke bestuursperiode opgesteld. De vorige prognose dateert van Op basis van de nieuwe prognose kunnen de regionale afspraken over de ontwikkeling van bedrijventerreinen en kantorenlocaties worden geactualiseerd. De prognose zal bestaan uit een kwantitatief deel, een kwalitatief deel en een vraag-aanbod analyse. Het kwantitatieve deel geeft een raming van de hoeveelheid benodigd bedrijventerrein en ruimte voor kantoren voor de komende tien jaar met een doorzicht naar de periode daarna (tot 2040). Belangrijker is het kwalitatieve deel waarin specifiek wordt gemaakt aan wat voor soort bedrijventerrein en wat voor soort kantorenlocaties behoefte is en op welke locaties. De vraag-aanbod analyse laat vervolgens zien in welke mate het bestaande aanbod geschikt is of geschikt te maken is voor de te verwachten vraag en wat er dan nog aanvullend moet gebeuren om een goede balans tussen vraag en aanbod te verkrijgen. Onder meer voor het in beeld krijgen van de vervangingsvraag zal input van de regio s nodig zijn, omdat de verwachting is dat de vervangingsvraag zich lastig modelmatig zal laten ramen. Bij de selectie van het adviesbureau dat de opdracht gaat uitvoeren, alsmede bij de totstandkoming van de prognose is een belangrijke rol weggelegd voor een ambtelijke begeleidingsgroep waarin naast de provincie vertegenwoordigers vanuit de Brabantse gemeenten en de vier regio s zitting hebben, almede een vertegenwoordiger vanuit het bedrijfsleven via de BZW, een vertegenwoordiger vanuit de BOM en een vanuit Fontys Hogescholen. Hierdoor wordt er voor regionale betrokkenheid gezorgd en is het mogelijk om specifieke regionale inbreng te leveren tijdens het proces en te zorgen voor terugkoppeling via de werkgroepen werken naar de gemeenten die niet in de begeleidingsgroep deelnemen. Bestuurlijk wordt de prognose ook enkele keren onder de aandacht gebracht: bij de start (met deze informatie), op de Ontwikkeldag/RRO van komende zomer, met informatie over de prognosemethode en aanpak, en op de Ontwikkeldag/RRO van eind 2018, wanneer de resultaten worden gepresenteerd. De bestuurders die na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 de portefeuilles bedrijventerreinen en kantoren onder hun hoede krijgen worden op deze wijze bij het proces betrokken. Het gedurende het proces ambtelijk en bestuurlijk betrekken van de regio s is onderdeel van de opdracht aan het opdrachtnemende bureau. Nadat de prognose door GS is vastgesteld, eind 2018, zijn in 2019 de gemeenten en regio s aan zet om met deze resultaten hun bestuurlijke afspraken over kantoren- en bedrijventerreinontwikkeling te actualiseren. 5

6 1: Bedrijventerreinen Het RRO gaat aan de slag met de uitvoering van de aangepaste regionale afspraken zoals vastgesteld op 21 september Het betreft: - de vraaggerichte ontwikkelingen van de terreinen Zwaluwenbunders, Wijkevoort en Haven 8 en - het verder vormgeven van het 6-wekelijkse 'Acquisitie & Promotie-overleg De geformuleerde opgave voor deprogrammeren van MKB terreinen en herstructurering van bedrijventerreinen uit de regionale agenda 2017 blijft gehandhaafd. Het RRO neemt kennis van het traject om in samenwerking met de regio s te komen tot nieuwe prognoses voor bedrijventerreinen en kantoren. 3. Detailhandel Monitoring en afstemming detailhandelsplannen Afgelopen jaar is de detailhandelsfoto HvB geactualiseerd. In het portefeuillehoudersoverleg ROV/EZ&RT van 21 september 2017 heeft de regio besloten om geen detailhandelsvisie te maken en de regionale afspraken detailhandel d.d. december 2013 te herbevestigen. Gemeenten zelf zijn verantwoordelijk voor het organiseren van de juiste procesmatige en inhoudelijk afstemming over initiatieven en plannen voor detailhandel. De regio legt het accent vooral op monitoring. In dat kader zal de planstatus van de plannen en initiatieven zoals benoemd in de detailhandelsfoto aangescherpt worden om de (nog te doorlopen) bestuurlijke afstemming en de planologisch-juridische status beter op elkaar te laten aansluiten. Bovendien heeft het portefeuillehoudersoverleg ROV/EZ&RT EZ afgesproken om een gesprek te arrangeren met de Retailadviescommissie. Daarvoor moet de regio een goede (advies)vraag formuleren. Bestemmingsplancapaciteit In kader van de provinciale retaildeal met de betrokken partijen van de landelijke Retailagenda is afgesproken om te inventariseren hoeveel (ongebruikte) ruimte vigerende bestemmingsplannen bieden voor detailhandel. Dit moet niet verward worden met de inventarisatie van de plancapaciteit die afgelopen jaar in kader van de detailhandelsmonitor heeft plaatsgevonden. Bij plancapaciteit gaat het om plannen voor concrete initiatieven, bij bestemmingsplancapaciteit gaat het om de (juridische) mogelijkheid die vigerende bestemmingsplannen geven om direct ruimte voor (nieuwe) detailhandel te realiseren. De reden om de bestemmingsplancapaciteit te inventariseren is de huidige juridische potentie voor realisatie van nieuwe winkelmeters beter in beeld te krijgen en inzicht te krijgen in de problematiek van mogelijkheden voor nieuwe detailhandel op (inmiddels) ongewenste locaties. Begin 2018 stellen provincie en gemeenten hiervoor gezamenlijk een plan van aanpak op. Dan wordt ook duidelijk wat de inzet van de gemeenten bij dit onderzoek gaat betekenen. Koopstromenonderzoek In samen werking met de gemeenten van Zuidoost Brabant, de Rabobank en Platform de Nieuwe Winkelstraat is er koopstromenonderzoek uitgevoerd in Zuidoost Brabant. Dit koopstromenonderzoek geldt als een pilot. De ervaringen worden meegenomen voor een uitrol van het onderzoek 6

7 (volgtijdelijk) in de andere drie regio s. Met behulp van een koopstromenonderzoek wordt meer inzicht gekregen in het functioneren van de winkelgebieden en de positie van de winkelgebieden in de (regionale) detailhandelsstructuur. Met behulp van de resultaten kunnen betere keuzes worden gemaakt met betrekking tot de ontwikkeling van de winkelgebieden en eventueel te maken regionale afspraken. De provincie gaat een basisonderzoek aanbieden. Voor de gemeenten komen opties om voor eigen rekening aanvullend onderzoek te laten uitvoeren (cafetariamodel). Voorafgaand van de uitrol van het koopstromenonderzoek in de regio s wordt door de provincie een startbijeenkomst georganiseerd om mogelijkheden en onmogelijkheden van het onderzoek aan te geven en de behoeften bij gemeenten te inventariseren. Retailadviescommissie In juli 2017 is de provinciale retailadviescommissie ingesteld die advies gaat uitbrengen aan de provincie over nieuwe winkelplannen in de vier Brabantse regio's. De retailadviescommissie buigt zich over bovenlokale plannen die gemeenten met elkaar en de provincie moeten afstemmen. Daarmee wil de provincie een impuls geven aan de vernieuwing en versterking van winkelgebieden in Brabant. Een impuls die belangrijk gezien de veranderingen in het winkelaanbod en de actuele winkelleegstand. In de retailadviescommissie zitten deskundigen uit onderwijs, kennisinstellingen en bedrijfsleven op gebied van detailhandel, consumentengedrag, vastgoed, leefbaarheid en binnenstedelijke ontwikkeling. De Retailadviescommissie buigt zich over nieuwe detailhandelsinitiatieven waar volgens de regionale afspraken tussen gemeenten en provincie (sub)regionaal afgestemd moet worden en die zullen landen in een ruimtelijk plan. Naast de aanvragen die vanuit de provincie zelf aan de commissie worden voorgelegd met betrekking tot ruimtelijke plannen die voorliggen, kunnen vraagstukken met betrekking tot nieuwe detailhandelsontwikkelingen ook door de regio of gemeente worden voorgelegd aan de provinciale Retailadviescommissie. De regionale detailhandelsafspraken zoals die in het RRO zijn vastgesteld, blijven daarin leidend. 2: Detailhandel Het RRO: -neemt de monitoring en afstemming van detailhandelsplannen ter hand en actualiseert de actuele planstatus van de verschillende detailhandelsplannen -arrangeert een gesprek met de Retailadviescommissie n.a.v. de geactualiseerde detailhandelsfoto -stelt samen met provincie een plan van aanpak op voor de inventarisatie van bestemmingsplancapaciteit voor detailhandel -neemt kennis van de mogelijkheid van een koopstromenonderzoek om de behoefte van gemeenten te inventariseren. 4. Kantoren In 2016 is het regionale afsprakenkader voor kantoren Hart van Brabant vastgesteld. Hierin is afgesproken om het regionale overaanbod in HvB terug te dringen en de ontwikkeling van nieuwe plannen voor kantoren in de regio te baseren op het principe van vraaggericht ontwikkelen. De vestigingsmogelijkheden voor de regionale vraag is gefocust op locaties die tot de regionale 7

8 kansenkaart behoren. Vestigingsmogelijkheden voor kantoren >750m2 op andere locaties zijn op basis van vraaggerichte ontwikkeling, goede onderbouwing en regionale afstemming overweegbaar. Het voornemen is om de ontwikkeling van de regionale kantorenmarkt nauwlettend te volgen en de bestaande plancapaciteit en de regionale vestigingsruimte regelmatig te monitoren en te agenderen op de Hart van Brabantdagen. De regio heeft inmiddels opdracht gegeven aan Jones Lang LaSalle voor het opzetten van een monitorsysteem welke in 2018 operationeel zal zijn. 3: Kantoren - De regio HvB zet een regionaal monitoringssysteem op in Hart van Brabant. - Provincie Noord-Brabant stelt in samenwerking met de regio's nieuwe prognoses op voor kantoren. 5. Proeftuin omgevingswet Gemeente Goirle en provincie Noord-Brabant werken in een gezamenlijke pilot aan een integraal en breed gedragen plan voor een complex terrein van 5 bij 1,5 km met Natura 2000 gebied, historische monumenten, een golfbaan, rivier, veehouderij, gemeentelijke opslag, manege en afvalsorteerbedrijf met veel uitdagingen. Bijna al deze partijen zitten direct of indirect aan tafel in deze pilot. De gemeente neemt hierin het voortouw. Daarnaast speelt in dit gebied een belangrijke water- en natuuropgave. Er is sprake van complexe regelgeving (onder andere Programmatische Aanpak Stikstof, Milieu effectrapportage plicht). Daarnaast heeft de wateronttrekking van Brabant Water nog invloed op de waterhuishouding in dit gebied. Bij de pilot wordt gebruik gemaakt van de kennis van het expertteam Versnellen van BZK, en geleerde lessen uit eerdere experimenten. Doel is om eerst te komen tot een integrale gebiedsvisie, welke vervolgens, door gebruikmaking van de crisis- en herstelwet, wordt uitgewerkt in een omgevingsplan (bestemmingsplan verbrede reikwijdte) en een Milieu effectrapportage. Deze pilot loopt ook in 2018 nog door. 4: Proeftuin Omgevingswet Het RRO neemt kennis van de proeftuin omgevingswet Goirle 8