Discussienotitie bijeenkomst 15 september 05
|
|
- Cornelis Moens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Discussienotitie bijeenkomst 15 september 05 Het Transumo-project beoogt de relatie tussen de bereikbaarheid van vastgoed en de gemiddelde opbrengst of waarde van het vastgoed (per m 2 ) inzichtelijk te maken. Deze relatie is nadrukkelijk aanwezig bij stationslocaties, waar de aanwezigheid van railinfrastructuur (al dan niet gecombineerd met weginfrastructuur) zorgt voor een grote potentie van vastgoedontwikkelingen. Hiervoor kunnen diverse centraal en perifeer gelegen stationsgebieden worden aangemerkt. Binnen het projectvoorstel Stations, bereikbaarheid en vastgoedontwikkelingen neemt de samenwerking tussen de publieke en private sector een belangrijke plaats in, als middel om de publiek-private investeringen in de bereikbaarheid te optimaliseren. Hierbij kan het doel als volgt worden geformuleerd: Het verbeteren van de kennis over hoe verschillende partijen bij de herstructurering van stationslocaties dusdanig kunnen worden betrokken, dat de geherstructureerde locatie aan de wensen van de gebruikers voldoet alsmede aan de door de overheid vastgestelde doelen. Belangrijk hierin is dat de verdeling van de kosten en baten aan de wensen van de betrokkenen voldoet, het proces soepel verloopt en aan de eisen van het behoorlijk bestuur beantwoordt. Combinatieprojecten Projecten van gebiedsontwikkeling worden veelal gekenmerkt door een grote mate van complexiteit. Dit geldt met name waar het gaat om combinatieprojecten; projecten waarbij sprake is van een koppeling tussen infrastructuur en gebiedsontwikkeling. Deze complexiteit komt onder andere tot uiting in een grote hoeveelheid betrokken actoren met uiteenlopende belangen. Bij combinatieprojecten kunnen de volgende actoren worden onderscheiden: Overheid (Rijk, provincie en gemeente): Binnen de overheid neemt het Rijk de verantwoordelijkheid waar het gaat om de aanleg en bekostiging van de railinfrastructuur. Daarnaast heeft de gemeente in veel gevallen de rol van grondbezitter en is actief bij het opstarten van de (gebieds)ontwikkeling van de stationslocatie. Grondeigenaren: Bezitters van gronden om en nabij het station. Door de verkoop van de gronden of de participatie in het ontwikkelingsproces worden (eenmalige) meeropbrengsten gegenereerd. Ontwikkelaar: Partij die in overeenstemming met het bestemmingsplan de ontwikkeling van vastgoed voor haar rekening neemt, en daarmee eenmalige projectwinsten delft. Belegger: Voor de belegger is de vastgoedwaarde van belang, wat onder andere tot uiting komt in stabiele of stijgende huurprijzen. Locatiegebruiker: bij deze partij staat de gebruikswaarde van het vastgoed centraal. Vervoersmaatschappijen (NS): De aanbieders van het collectief (personen)vervoer van en naar het station. Bij deze laatste partij kan met name de dubbele rol van de NS worden aangemerkt als partij die verantwoordelijk is voor het reizigersvervoer, maar daarnaast ook actief is als grondbezitter en exploitant van vastgoed om en nabij het station. De complexiteit van combinatieprojecten wordt verder versterkt doordat steeds meer private partijen zich op de grondmarkt begeven. Hierdoor komt het vaker voor dat de grond om en nabij stations in handen is van meerdere grondeigenaren. Dit in tegenstelling tot een situatie waarin de gemeente de grond binnen het plangebied werft, bouwrijp maakt en vervolgens uitgeeft aan ontwikkelaars. Deze vorm van grondexploitatie, beter bekend als actief grondbeleid, biedt de gemeente goede mogelijkheden om de gemaakte kosten en mogelijke waardeontwikkeling van vastgoed te verdisconteren in de uitgifteprijs van de grond. Verwerft de gemeente de gronden niet, dan is er geen benutting mogelijk uit de eigen grondposities. 1
2 Dit betekent dat de gemeente genoodzaakt is tot het voeren van een facilitair grondbeleid, wat door een toename van het privaat grondeigendom steeds meer het geval is. Hierbinnen wordt de samenwerking gezocht met de private ontwikkelaars, waarbij de gemeente volgens vooraf gestelde afspraken de grond na het bouwrijp maken afstaat aan de ontwikkelaar. Deze vorm van grondbeleid biedt echter minder mogelijkheden om de waarde van vastgoed te benutten. PPS-constructies Het eigendom van de grond(rechten) om en nabij stations bepaalt dus in belangrijke mate de onderhandelingspositie van de private partijen, en daarmee de benutting van de waardeontwikkeling van vastgoed voor onrendabele projectonderdelen zoals infrastructuur. Door het zelfrealisatiebeginsel wordt facilitair grondbeleid in de hand gewerkt. Dit beginsel stelt private grondeigenaren in staat de bestemming op de door de gemeente gewenste wijze te realiseren, waardoor een bouwclaim zeker wordt gesteld. Het gevolg is dat onteigening wordt voorkomen en de overheid gedwongen is tot het contracteren van private partijen. Naast de beperking dat de overheid afhankelijk is van een vrijwillige bijdrage voor de publieke kosten, wordt op deze manier een rem gezet op de concurrentie bij de ontwikkeling van locaties. 1 Door deze ontwikkeling komt de nadruk dus steeds meer te liggen op de samenwerking tussen de publieke en private sector (PPS). Bij het aangaan van een PPS staat de verdeling van risico s centraal, waarbij onder meer onderscheid kan worden gemaakt tussen het planontwikkelingsrisico, het afzetrisico voor vastgoed, het afzetrisico voor bouwrijpe grond, etc. Binnen de diversiteit aan risico s blijkt het risico van de grondexploitatie bepalend voor de keuze van een samenwerkingsmodel. Zo worden de risico s met betrekking tot de vastgoedexploitatie vrijwel altijd door de belegger of projectontwikkelaar gelopen. Bij de grondexploitatie kan echter een bepaalde verdeling van risico s tussen de gemeente en projectontwikkelaar plaatsvinden. 2 Afhankelijk van de partij die de grondexploitatie voert, is de volgende onderverdeling te maken: Grondexploitatie Gemeente Gezamenlijk Privaat Model Traditionele model Bouwclaimmodel Joint venture met de oprichting van een gezamenlijk rechtspersoon Joint venture bij overeenkomst Exploitatieovereenkomst Concessiemodel Inhoudelijk Gemeente maakt grond bouw- en woonrijp en geeft ze uit. Private grondeigenaren dragen grond over aan de gemeente, waarna vervolgens grondexploitatie plaatsvindt volgens het traditionele model. Partijen brengen grond in een gezamenlijke onderneming in, die ze bouw- en woonrijp maakt en uitgeeft. In plaats van een gezamenlijke onderneming wordt een overeenkomst gesloten tussen de verschillende partijen. Realisatie private partijen, waarbij een overeenkomst wordt gesloten op basis van de gemeentelijke exploitatieverordening. De gemeente stelt de randvoorwaarden op, waarbinnen de private partijen de grondexploitatie voeren. Naast deze PPS-constructies, die bestemd zijn voor gebiedsontwikkeling, kunnen er ook nog contracten worden gesloten met betrekking tot de ontwikkeling van infrastructuur in een uitvoerings-pps. 3 Hieronder vallen de zogenaamde DesignBuildFinanceOperate (DFBO) en DesignBuildFinanceMaintain (DFBM) contracten. Instrumenten Voor de benutting van de waardevermeerdering van grond en vastgoed heeft de overheid verschillende instrumenten tot haar beschikking, die bekend staan onder de naam value 1 Vromraad, 2004: Akro Consult, 1999:13 3 Akro Consult, 1999:42 2
3 capturing : Value capturing is een verzamelnaam voor instrumenten die het mogelijk maken waardevermeerdering van grond en onroerend goed, ontstaan door publiek handelen (in dit geval publieke investeringen in transport infrastructuur), direct dan wel indirect af te romen en te gebruiken voor die activiteiten die deze waardestijging veroorzaken. 4 Bij het voeren van een actief grondbeleid, zoals in het traditionele en bouwclaimmodel, zijn ruime mogelijkheden aanwezig om te verevenen door de uitgifte in verkoop of de uitgifte in erfpacht. Bij deze laatste wordt rekening gehouden met mogelijke regie- en benuttingsmogelijkheden, bijvoorbeeld wanneer het knooppunt naar verwachting op niet al te lange termijn een grootschalige waardeontwikkeling zal doormaken. 5 Is de gemeente geen grondeigenaar, dan kan door middel van verwervingsinstrumenten, zoals de aankoop van grond op minnelijk wijze, vestigen van een voorkeursrecht of een onteigeningsprocedure, alsnog de grond in handen gekregen worden. Door het zelfrealisatiebeginsel wordt de gemeenten echter steeds meer gedwongen tot het voeren van een facilitair grondbeleid. Hierbij moet de waarde van het vastgoed door indirect instrumentarium benut worden, waarbij financiële verevening centraal staat. In de literatuur worden verschillende instrumenten genoemd, die hierop van toepassing zijn. De belangrijkste zijn hieronder weergegeven: Exploitatieovereenkomst: Het komen tot een vrijwillige overeenkomst, wat mogelijkheden biedt om extra opbrengsten uit grond en vastgoed (ook in een later stadium) tussen partijen te verdelen. Het nadeel van dit instrument is echter dat het vrijwillig is en ruimte geeft voor free-riders, die kosteloos profiteren. 6 Baatbelasting: Als er geen vrijwillige bijdrage in de vorm van een PPS, exploitatieovereenkomst of actief grondbeleid kan worden gerealiseerd, kan door middel van baatbelasting financiële verevening worden afgedwongen. Dit instrument heeft echter maar een beperkte toepasbaarheid, aangezien de vervoersgerelateerde kosten beperkt worden tot locale wegen, pleinen, etc. Daarnaast moet er een causaal verband worden aangetoond tussen de investeringen en individuele baathebbers, wat juridisch erg lastig te bewijzen is. 7 Onroerendezaakbelasting (OZB): Deze OZB is een belasting met als heffingsgrondslag de waarde van onroerend goed. Om de effectiviteit van dit instrument te vergroten moeten in de eerste plaats de tarieven omhoog, waardoor gemeenten minder geneigd zijn bij hogere overheden voor bijdragen aan te kloppen. Daarnaast dient de vereveningssystemathiek tussen de Nederlandse gemeenten aangepast te worden. Het benutten van de OZB stuit echter op veel verzet, waardoor de invoering niet snel te verwachten is. 8 Naast deze operationele instrumenten is de exploitatievergunning een belangrijk instrument in opkomst. Hierbij moet de grondexploitant een vergunning betalen, waarin een bijdrage is opgenomen voor de bovenwijkse voorzieningen. Op deze manier kunnen bij een passief grondbeleid de ontwikkelaars gedwongen worden tot het leveren van een bijdrage in de kosten. 9 Daarnaast maakt dit instrument het mogelijk om kwaliteitseisen te stellen aan het project. 4 Raad voor Verkeer en Waterstaat, 2004: 47 5 Rooden, M. van, 2001: Meurs, H., Needham, B., 2003: 10 7 Offermans, R., Velde, D. van de, 2004: 16 8 Offermans, R., Velde, D. van de, 2004: 17 9 Meurs, H., Needham, B., 2003: 10 3
4 Het belang van PPS! Bij de operationele instrumenten is te zien dat bij de uitvoering nogal wat haken en ogen zijn verbonden, wat uiteindelijk ten koste gaat van de effectiviteit van het instrument. De opbouw van een stelsel van exploitatievergunningen biedt echter wel belangrijke voordelen, zoals het stellen van bouwvoorwaarden en het verhalen van rijksinvesteringen. Gezien het gebrekkige instrumentarium is een steeds grotere rol weggelegd voor de publiek-private samenwerking. Zo is de overheid door een toename van het privaat grondeigendom en het zelfrealisatiebeginsel steeds meer afhankelijk van de bereidheid van de private actor om op vrijwillige basis te investeren in de bereikbaarheid. Hierin staan instrumenten van benefit sharing centraal, waarin publieke en private actoren afspraken maken over de verdeling van winsten uit commerciële activiteiten die (deels) voorvloeien uit publieke investeringen. 10 Om PPS meer een kans van slagen te geven dienen met name de private partijen meer bewust te worden gemaakt van de meerwaarde die een goede bereikbaarheid biedt. Zo zorgt een goede bereikbaarheid voor een meerprijs van de grond, een goede verkoopbaarheid van de ontwikkelde locatie, goede verhuurmogelijkheden en een goede omzet doordat klanten, leveranciers en werknemers er kunnen komen. 11 Het blijft echter moeilijk om de kosten voor de bereikbaarheid af te romen, gezien het feit dat verschillende partijen in verschillende fasen van het proces betrokken zijn. Hierdoor kan de overheid niet wachten tot het volle prijseffect plaats heeft gehad, om vervolgens het bedrag af te romen. De reden hiervoor is dat tegen die tijd de grond van eigenaar kan zijn veranderd en iedere verkoper het tegen een hogere prijs heeft doorverkocht, waardoor de afroming te ingewikkeld is. 12 De Raad voor Verkeer en Waterstaat pleit dan ook voor een herverdeling van de financiële stromen, waarbij de kosten van de bereikbaarheid expliciet moeten worden gemaakt en financiële prikkels moeten leiden tot zelfsturende mechanismen voor locatiebelanghebbenden. 13 Zoals te zien is staat het op gang brengen van het PPS-proces bij combinatieprojecten, zoals de herstructurering van stationsgebieden, nog in de kinderschoenen. Hierbij dient in ieder geval het traditionele rollenpatroon, waarin de (Rijks)overheid de kosten voor de aanleg van de infrastructuur draagt, te worden losgelaten. Dit vereist een omslag in het denken aan zowel de publieke als de private kant, wat uiteindelijk tot uiting moet komen in goede afspraken met betrekking tot meebetalen aan de bereikbaarheid. Voor een verbeterde samenwerking kunnen tot slot de volgende invalshoeken worden gekozen: Een verbetering van het instrumentarium: Het facilitair grondbeleid laat een gebrekkig instrumentarium zien. Ter vergroting van de effectiviteit dienen de mogelijkheden voor (nieuwe) instrumenten onderzocht te worden, waarbij de belemmeringen worden weggenomen. Hierin is belangrijk welke (financiële) vereveningsmogelijkheden de gemeente heeft bij het aangaan van een PPS. Op deze manier moet een betere koppeling ontstaan tussen publieke plannen en private investeringen, die bijdragen aan een grotere ruimtelijke kwaliteit. Betere afstemming tussen overheidsniveaus: De overheidslagen in een PPS hebben geen eenduidige belangen. Zo speelt de gemeente een belangrijke rol bij de ontwikkeling van locaties, terwijl het Rijk met name de verantwoordelijkheid en kosten voor de aanleg van de infrastructuur draagt. Ondanks dat combinatieprojecten afspelen op bovengemeentelijk niveau, willen gemeenten vaak de baten van locatieontwikkeling gebruiken voor onrendabele projecten binnen de gemeentegrenzen. Dit brengt grote onduidelijk met zich mee (met name bij private partijen) over de manier waarop de opbrengsten verdeeld 10 Offermans, R., Velde, D. van de, 2004: 5 11 Raad voor Verkeer en Waterstaat, 2004, p Meurs, H., Needham, B., 2003: 6 13 Raad voor Verkeer en Waterstaat, 2004: 24 4
5 worden. Het adequaat omgaan met diverse belangen en verantwoordelijkheden binnen het grote overheidsapparaat is één van de sleutels voor een succesvolle PPS. De koppeling tussen deze twee projecten vraagt dus om een betere afstemming tussen de verschillende overheidsniveaus. Meer nadruk op het regionale bestuursniveau: In het verlengde van de verdeling van de taken en verantwoordelijkheden over de verschillende bestuursniveaus, neemt de behoefte aan een goed functioneren regionaal orgaan toe. Hierin zal een regionaal grondbeleid de mogelijkheid moeten hebben om de grondkosten van regionale projecten met daaraan gerelateerde lokale projecten te verevenen. Dit vereist echter wel een steviger instrumentarium voor het regionale grondbeleid. 14 Heldere rol van de NS: Bij de NS spelen verschillende bedrijfsonderdelen bij de herstructurering een belangrijke rol, zoals NS Vastgoed, NS reizigers en NS stations. De verschillende bedrijfsonderdelen bieden voor de NS mogelijkheden tot het toepassen van kruissublimering, waarbij de NS als totaalontwikkelaar in staat is om de in NS Vastgoed verdisconteerde bereikbaarheidspremie af te romen. Voor het Rijk is echter geen sprake van volledige value capturing, aangezien het Rijk verantwoordelijk is voor de investeringskosten in het basisstation en verder (financieel) niet profiteert van de toegepaste kruissubsidiëring. Doordat de verschillende bedrijfsonderdelen echter niet persé een gemeenschappelijk belang dienen, kunnen er bij de betrokken partijen onzekerheden ontstaan over de positie en de transparantie van het bedrijf. Literatuur Akro Consult (1999) PPS , Terugblik en toekomstperspectief, Den Haag. Meurs, H., Needham, B.(2003) Grondbeleid en infrastructuur, Bijdrage Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk (CVS), Katholieke Universiteit Nijmegen. Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (2003) Publiekprivate samenwerking, Meerwaarde en efficiency in de stedelijke vernieuwing, Den Haag. Offermans, R., Velde, D. van de (2004) Value Capturing, Potentieel financieringsinstrument voor Nederland?, Achtergrondrapport voor Ieder zijn deel: Locatiebereikbaarheid anders aanpakken (2004, Raad voor Verkeer en Waterstaat), Erasmus Universiteit Rotterdam. Raad voor Verkeer en Waterstaat (2004) Ieder zijn deel, locatiebereikbaarheid anders aanpakken, Den Haag. Rooden, M. van (2001) Kosten en baten verknoopt! Naar een ruimtelijke en financiële integratie van vastgoed en infrastructuur op knooppunten, Nijmegen. Vromraad (2004) Gereedschap voor Ruimtelijke Ontwikkelingspolitiek, Advies 039, Den Haag. 14 Vromraad, 2004:
Voortgang werkpakket 2: Optimaliseren PP-investeringen in bereikbaarheid
TRANSUMO Project Waarde vastgoed en bereikbaarheid Voortgang werkpakket 2: Optimaliseren PP-investeringen in bereikbaarheid dr. Erwin van der Krabben 14 december 2006 Email: e.vanderkrabben@fm.ru.nl Telefoon:
Nadere informatieIr. J.J. Huisman. Value capturing. Toepassingen bij gebiedsontwikkeling in Nederland. Publikatieburo Bouwkunde
Ir. J.J. Huisman Toepassingen bij gebiedsontwikkeling in Nederland Publikatieburo Bouwkunde VALUE CAPTURING 1 Colofon 2 Uitgave Publikatieburo Publikatieburo Bouwkunde Bouwkunde Faculteit Faculteit Bouwkunde
Nadere informatieGrondexploitatiewet. Hendrik van Sandick. projectcoördinator Grondexploitatiewet Ministerie van VROM
Grondexploitatiewet Hendrik van Sandick projectcoördinator Grondexploitatiewet Ministerie van VROM Waarover gaat het bij grondexploitatie? Onderwerpen die de gemeente wil regelen bij grondexploitatie van
Nadere informatieOntwikkelingen rond het grondbeleid
Ontwikkelingen rond het grondbeleid Inleiding voor wooncongres 3 november 2015 Herman de Wolff (H.W.deWolff@tudelft.nl) Delft University of Technology Challenge the future Opzet Grondbeleid: waarom ook
Nadere informatieStudiedag Onderzoek Ruimte Vlaanderen AUDITORIUM HADEWYCH, CONSCIENCEGEBOUW, BRUSSEL, 28/11/2013
Studiedag Onderzoek Ruimte Vlaanderen Gebiedsontwikkeling in tijden van crisis: nieuwe strategieën en instrumenten als de oplossing? PROF. DR. ERWIN VANDERKRABBEN Nederland: Vinex-wijken Gebiedsontwikkeling
Nadere informatieDuurzame kansen nieuwe grondexploitatiewet
Duurzame kansen nieuwe grondexploitatiewet Kansen voor energiezuinige en duuzame aanleg Workshop grondexploitatie SenterNovem, 10 oktober, Martijn Blom Inhoud presentatie Huidige situatie exploitatie grond
Nadere informatieDatum : 4 februari 2013 Onze referentie : G-004/EG Onderwerp : gedachte-experiment OVRO concessie Stadsregio AN 2013
Stadsregio Arnhem Nijmegen De heer J. Matthijsse Postbus 6578 6503 GB Nijmegen Datum : 4 februari 2013 Onze referentie : G-004/EG Onderwerp : gedachte-experiment OVRO concessie Stadsregio AN 2013 Geachte
Nadere informatieNota Grondbeleid. Presentatie forum Ruimte 13 januari 2015
Nota Grondbeleid. Presentatie forum Ruimte 13 januari 2015 Nota Grondbeleid Opbouw presentatie 1 Inleiding 2 Waar gaat het om bij grondbeleid 3 Visie 4 Beheersen instrumenten en risico s 1 Inleiding Wat
Nadere informatieStimuleringsprogramma stedelijke kavelruil
Stimuleringsprogramma stedelijke kavelruil Lessons learned na 1 pilotjaar Theo Aquarius Ministerie van BZK Paul van Dijk Akro Consult 5 april 2018 Opzet presentatie Algemene introductie 5 thema s op basis
Nadere informatieGebiedsontwikkeling in een nieuw tijdperk: kansen voor stedelijke herverkaveling?
Gebiedsontwikkeling in een nieuw tijdperk: kansen voor stedelijke herverkaveling? Prof. dr. Erwin van der Krabben Radboud Universiteit Nijmegen / University of Ulster NVB Studiebijeenkomst Grondbeleid
Nadere informatieBijlage 5 Uitwerking samenwerkingsvormen Overzicht samenwerkingsvormen Samenwerkingsvormen Afspraken maken over Redenen samenwerking
Bijlage 5 Uitwerking samenwerkingsvormen In de praktijk bestaan er diverse vormen van samenwerking. In onderstaande tabel worden de verschillende vormen van samenwerken weergegeven. Vervolgens worden deze
Nadere informatiePUBLIEK-PRIVATE SAMENWERKING BIJ GEBIEDSONTWIKKELING: WANNEER WEL EN WANNEER NIET?
PUBLIEK-PRIVATE SAMENWERKING BIJ GEBIEDSONTWIKKELING: WANNEER WEL EN WANNEER NIET? TOELICHTING BIJ DE MEERWAARDETOETS VOOR PPS BIJ GEBIEDSONTWIKKELING maart 2006 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Potentiële
Nadere informatieBijlagen: 1. Nota Grondbeleid
NOTA VOOR DE RAAD Datum: 20 maart 2008 Nummer raadsnota: Onderwerp: Nota Grondbeleid 2008-2012 Portefeuillehouder: De Boer Bijlagen: 1. Nota Grondbeleid 2008 2012 Ter inzage: 1. stukken opiniërende raadsvergadering
Nadere informatieDe toekomst van bedrijventerreinen?
De toekomst van bedrijventerreinen? Prof. dr. Erwin van der Krabben Radboud Universiteit Nijmegen University of Ulster, Belfast (NI) SKBN / Platform31 Seminar Tilburg 16 juni 2016 Inhoud 1. Is veroudering
Nadere informatieGrond voor betaalbaar wonen
Grond voor betaalbaar wonen De positie van de gemeente Naam, Afdeling Willem Korthals Altes 07/01/2009 Gemeentelijke positie De basics: positie, vormen grondbeleid De crisis: enkele cijfers Nota s grondbeleid
Nadere informatieGebiedsontwikkeling Binckhorst
Gebiedsontwikkeling Binckhorst Henk Harms, directeur Ontwikkeling en Realisatie Project De Zuid 16 mei 2019 Dag van de Projectontwikkeling Ligging Nabij het centrum, stations HS, CS en Voorburg. Water
Nadere informatieZorgvuldig ruimtegebruik Investeren in bestaand bebouwd gebied
Zorgvuldig ruimtegebruik Investeren in bestaand bebouwd gebied Woondag Friesland Ellen Olde Bijvank innovatief in wonen, zorg en welzijn Introductie en doel Introductie Quintis Praktijkvoorbeelden Rolverdeling
Nadere informatieSturen op grondtransacties op basis van inzichten uit onderzoek
Sturen op grondtransacties op basis van inzichten uit onderzoek December 10, 2018 Fred Hobma Urban Development Management TU Delft 1 Vermelding onderdeel organisatie Grondexploitatiemodellen Publiek Joint
Nadere informatieHandreiking Grondbeleid voor Raadsleden
Handreiking Grondbeleid voor Raadsleden Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties 1 2 Handreiking Grondbeleid voor Raadsleden Deze Handreiking Grondbeleid voor Raadsleden is bedoeld als
Nadere informatieValue Capturing. Potentieel financieringsinstrument voor Nederland?
Value Capturing Potentieel financieringsinstrument voor Nederland? drs. R.N. Offermans drs. D.M. van de Velde Erasmus Universiteit Rotterdam juni 2004 Achtergrondrapport voor Ieder zijn deel: Locatiebereikbaarheid
Nadere informatieFunding & value capturing:
Funding & value capturing: Innovatieve instrumenten voor de finance & governance van knooppuntontwikkeling Dr. Sander Lenferink Institute for Management Research 28 maart 2014 Achtergrond: Value capturing
Nadere informatieVNG inbreng plenair debat Huizenprijzen
VNG inbreng plenair debat Huizenprijzen Tweede Kamer, dinsdag 11 maart 2014, 18.30 uur. Transparantie, de bouwpolder en de grondmarkt 1. Vergroten van de transparantie De commissie stelt voor om in het
Nadere informatiePrivaatrechtelijk spoor; overeenkomsten over grondexploitatie
Actualiteiten Grondexploitatiewet 2011 VNG Privaatrechtelijk spoor; overeenkomsten over grondexploitatie mr. Jan Frans de Groot & mr. Arjen de Snoo 1 Indeling Aanleiding Verordening m.b.t. de grondexploitatie
Nadere informatieJoost Loeffen raad januari 2010
7 Joost Loeffen 040-2083405 jlo@valkenswaard.nl Wet voorkeursrecht gemeenten Venbergseweg e.o. 09raad00862 28 januari 2010 Gronden, in de omgeving van de Venbergseweg welke in de toekomst benodigd zijn
Nadere informatieUitdagingen voor gemeente en ontwikkelaar bij het loslaten van parkeernormen
Uitdagingen voor gemeente en ontwikkelaar bij het loslaten van parkeernormen door Vita Bolsius (Heijmans) en Adriaan Nuijten (Gemeente Den Haag) 13 februari 2019 Agenda 1. Even voorstellen 2. Het Energiekwartier
Nadere informatieNieuw grondbeleid en nieuwe woningnood (in diverse smaken)
Nieuw grondbeleid en nieuwe woningnood (in diverse smaken) Wooncongres 11 oktober 2016 Herman de Wolff (TU Delft) en Rogier Titulaer (gemeente Amersfoort) Delft University of Technology Challenge the future
Nadere informatiePlan van behandeling
Plan van behandeling Soorten gebiedsontwikkeling Grondexploitatiemodellen De totstandkoming van samenwerking: De Reiswijzer Gebiedsontwikkeling 2009 De totstandkoming van samenwerking: Het Müller-arrest
Nadere informatieDe rol van stations: vele stakeholders
Utrecht University De rol van stations: vele stakeholders De rol van stations Den Haag 16 november 2018 Een beetje reclame Nederland als een verzameling sterren monocentrisch model van de stad 5 Implicaties
Nadere informatiewordt aangelegd, horen daar ook voorzieningen van openbaar nut bij. Dit zijn voorzieningen die openbaar toegankelijk
FINANCIËN Alle gemeenten hebben hun eigen toerekeningsmethode voor kostenverhaal van bovenwijkse voorzieningen. Uit onderzoek blijkt echter het vaak te ontbreken aan systematische beleidsvorming. Met het
Nadere informatieAGENDAPUNT NO.12. Voorstel tot vaststelling Nota Grondbeleid AAN DE RAAD
Voorstel tot vaststelling Nota Grondbeleid AGENDAPUNT NO.12 AAN DE RAAD Samenvatting/Advies Het gemeentelijk grondbeleid is een beleidsterrein waar omvangrijke uitgaven worden gedaan en waarbij de risico
Nadere informatieAdviesnota voor het college. Burg. Weth L. Weth Z. Weth B. Weth P. Secr. Vertrouwelijkheid: Niet openbaar
Adviesnota voor het college Primaat team: Vastgoed Steller: Franca Diels Portefeuillehouder: G. van Leeuwen Mede-adviseur: Ingekomen d.d. Nr. poststuk Nr. BBV 402632 Conf. Bespr. Aantekeningen Burg Weth
Nadere informatieGemeentelijke rolkeuze in gebiedsontwikkeling
Scriptie jaargang 1 Gemeentelijke rolkeuze in gebiedsontwikkeling Een verkenning in theorie en praktijk Auteur: Paul van der Veen, MCD Datum: augustus 2005 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
Nadere informatieStedelijke Herverkaveling. Positionering wettelijke regeling stedelijke herverkaveling VVG-congres Mei 2014
Stedelijke Herverkaveling Positionering wettelijke regeling stedelijke herverkaveling VVG-congres Mei 2014 Stedelijke herverkaveling Wie ben ik? q Guido Kuijer (Senior Projectadviseur & Lid Commissie Stedelijke
Nadere informatieGEMEENTE HILVERSUM NOTA GRONDBELEID PASSEND GRONDBELEID IN EEN DYNAMISCHE OMGEVING
GEMEENTE HILVERSUM NOTA GRONDBELEID PASSEND GRONDBELEID IN EEN DYNAMISCHE OMGEVING 27 NOVEMBER 2009 SAMENVATTING... 3 1. AANLEIDING VOOR DE NOTA GRONDBELEID... 7 2. DOEL NOTA GRONDBELEID... 8 3. GEMEENTELIJKE
Nadere informatieGrondbedrijf. Introductie voor nieuwe raadsleden
Grondbedrijf Introductie voor nieuwe raadsleden Grondbedrijf Yvonne Verkleij Paul van Die Rik Tuitert Planning & control Juridica (privaatrecht) Planeconomie Agenda Taken Beleid Financiële instrumenten
Nadere informatieWie betaalt de ruimtelijke kwaliteit? Verbetering kostenverevening in herstructurering bedrijventerreinen Dr. Demetrio Muñoz Gielen
Wie betaalt de ruimtelijke kwaliteit? Verbetering kostenverevening in herstructurering bedrijventerreinen Dr. Demetrio Muñoz Gielen Literatuur Capturing value increase in urban redevelopment (proefschrift-dissertatie)
Nadere informatie: Vestiging voorkeursrecht percelen Vorden
Raadsvoorstel Datum : 24-5-2018 Kenmerk Portefeuillehouder Nee Onderwerp : Z101697/Raad-00343 : A.A.L.M. Spekschoor : Vestiging voorkeursrecht percelen Vorden Geachte leden van de gemeenteraad, Voorstel
Nadere informatieBereikbaarheid, MKBA en bekostiging
Bereikbaarheid, MKBA en bekostiging De MKBA is meer dan alleen maar een instrument om subsidie op te halen Dag van de lightrail, 28 Januari 2015 Barry Ubbels www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525
Nadere informatieSamenwerken om gebieden weer tot bloei te brengen
Samenwerken om gebieden weer tot bloei te brengen Versnipperd grondeigendom in gebiedstransformatie Ambitie: integrale gebiedsontwikkeling Eigendom en belangen zijn versnipperd Geen grootschalige actieve
Nadere informatieNota Grondbeleid gemeente Schouwen-Duiveland
Nota Grondbeleid gemeente Schouwen-Duiveland 2008-2012 OWB, juni 2008 Inhoud Pagina Samenvatting 4. Kaders en uitgangspunten voor het grondbeleid: 1. Inleiding 1.1. Aanleiding voor de nota grondbeleid
Nadere informatieBijlagen behorend bij de nota integraal grondbeleid Sint Anthonis
Bijlagen behorend bij de nota integraal grondbeleid Sint Anthonis 2015-2019 BIJLAGE 1 RELEVANTE WETGEVING GRONDBELEID 1. Europese regelgeving Europa wordt steeds belangrijker. Dit geldt ook voor het lokale
Nadere informatieNieuwe wet ruimtelijke ordening; verbeterde gereedschapskist
Nieuwe wet ruimtelijke ordening; verbeterde gereedschapskist Presentatie Marleen Sanders 2009 Adviesgroep Planeconomie & Grondstrategie inhoud presentatie Doelen van de veranderingen Wat is er veranderd?
Nadere informatieDatum vergadering gemeenteraad Voorstelnummer Agendapunt
6 Datum vergadering gemeenteraad Voorstelnummer Agendapunt 31 januari 2017 RV/16/00717 Z12-18101 Voorstel ingebracht door H. Achterberg Portefeuillehouder Begrotingsprogramma H.N. de Ronde 02 Beheerproduct
Nadere informatieActualiteiten vanuit de praktijk. Bouw en Vastgoedcursus 12-6-2014
Actualiteiten vanuit de praktijk Bouw en Vastgoedcursus 12-6-2014 Algemeen PT Finance Actualiteiten Toegenomen aandacht tijdelijk beheer. Toenemende aandacht voor exploitatie. Fiscale optimalisatie door
Nadere informatieRfv 09.10/001.004. 1. Algemeen
Rfv 09.10/001.004 1. Algemeen Bij brief van 21 januari 1997 vraagt u de Raad voor de financiële verhoudingen binnen drie maanden zijn visie te geven op de in de notitie geschetste problematiek inzake het
Nadere informatieRaadsstuk. Nummer 2018/ Portefeuillehouder Roduner, F.J. Programma/beleidsveld 4.3 Grondexploitaties Afdeling
Raadsstuk Onderwerp Nota Grondbeleid 2018 e.v. Nummer 2018/753507 Portefeuillehouder Roduner, F.J. Programma/beleidsveld 4.3 Grondexploitaties Afdeling BE Auteur S. Metselaar Telefoonnummer 023-5113992
Nadere informatieNota Fondsen Ruimtelijke Ontwikkelingen
Nota Fondsen Ruimtelijke Ontwikkelingen 1 november 2009 M. Roobol / P. Bakker Openbare Werken en Ruimtelijke Zaken 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Inleidend 3 1.2 Aanleiding 3 1.2 Leeswijzer 4 2 Huidige
Nadere informatiePPS Netwerk Nederland, PPS Praktijkdag gebiedsontwikkeling: de aanbesteding en de contractering
PPS Netwerk Nederland, PPS Praktijkdag gebiedsontwikkeling: de aanbesteding en de contractering 10 december 2014 Caroline van Hulsteijn, Jan Peter IJspeert Casus - Gemeente wil buurtcentrum ontwikkelen
Nadere informatieDe nieuwe Wro. Wet ruimtelijke ordening: een fundamentele herziening
De nieuwe Wro Wet ruimtelijke ordening: een fundamentele herziening Inhoud van deze presentatie WRO Wro: de uitgangspunten De grootste veranderingen eruit gelicht WRO vs. Wro: een overzicht Wat betekent
Nadere informatiePraktijkvoorbeeld grondexploitatiewet
Praktijkvoorbeeld grondexploitatiewet - op luchtige hoofdlijnen - ing. G.K. (Gerrit) Modderkolk dia 2 Even voorstellen: Procap management en advies bij ruimtelijke ontwikkelingen gebiedsontwikkeling, herstructurering,
Nadere informatieNota Kostenverhaal Gemeente Drimmelen. Conceptt
Nota Kostenverhaal 2016-2020 Gemeente Drimmelen 1. Inleiding Aanleiding Met de komst van de Wro (1 juli 2008) hebben gemeenten meer mogelijkheden gekregen om te sturen op de ontwikkeling van ruimtelijke
Nadere informatieActualisering Nota Grondbeleid Gemeente Hof van Twente 2011-2015
Actualisering 2011-2015 1 INHOUD Conclusies en samenvatting... 4 1... 8 1.1 Aanleiding... 8 1.2 Doel... 9 1.3 Leeswijzer... 10 2 Vormen van grondbeleid... 11 2.1 Inleiding... 11 2.2 Actief grondbeleid...
Nadere informatieGrond voor gebiedsontwikkeling. Niels Koeman Voorzitter adviescommissie Rli VvG, 8 november 2017
www.rli.nl Grond voor gebiedsontwikkeling Niels Koeman Voorzitter adviescommissie Rli VvG, 8 november 2017 Animatie voor een snelle indruk https://www.youtube.com/watch?v=8flxdgtppwg Aanbieding 22 juni
Nadere informatieNotitie. Datum : 27 februari : Stuurgroep Bommelerwaard : W. Theijse (Metrum)
Notitie Datum : 27 februari 2009 Aan Van : Stuurgroep Bommelerwaard : W. Theijse (Metrum) Betreft : Uitvoerings- en grondstrategie glastuinbouw Bommelerwaard Aanleiding Met het oog op de ruimtelijke ontwikkeling
Nadere informatieNota Kostenverhaal gemeente Dalfsen Deel 1
Nota Kostenverhaal gemeente Dalfsen Deel 1 Maart 2013 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Doel van de nota 3 1.3 Grondbeleid gemeente Dalfsen 3 1.4 Opbouw van de nota 4 1.5
Nadere informatieSTADSacupunctuur. Tijdelijke verdienmodellen. Chantal Robbe PAS bv 19 september 2014
STADSacupunctuur Tijdelijke verdienmodellen Chantal Robbe PAS bv 19 september 2014 PAS bv GEBIEDSONTWIKKELING EN PLANECONOMIE Twee vestigingen (Houten en Veendam) 20 adviseurs Verbreding: thema s o Demografische
Nadere informatieWerkpakket 1 Relatie bereikbaarheid en vastgoedwaarden
Werkpakket 1 Relatie bereikbaarheid en vastgoedwaarden 1 Doel Het doel van het voorliggende project is het schatten van een model waarin op adequate wijze de invloed van spoorwegbereikbaarheid en andere
Nadere informatieBroederenplein. Stedelijke herverkaveling: theorie. Inleiding
Broederenplein Leegstand Stedelijke herverkaveling Mr. G. van Moorsel Aukema, jur adviseur gebiedsontwikkeling Grote Overstraat Stadshof Inleiding Nog geen wetgeving Theorie stedelijke herverkaveling 3
Nadere informatieMarktscan A15-A12. Themasessie Gebiedsontwikkeling dr. Erwin van der Krabben 22 mei 2007
Marktscan A15-A12 Themasessie Gebiedsontwikkeling dr. Erwin van der Krabben 22 mei 2007 Inhoud 1. Waardecreatie en gebiedsontwikkeling: uitgangspunten 2. Mogelijkheden versnelling projectuitvoering 3.
Nadere informatieVan grondbeleid naar ontwikkelbeleid
P. 6 Van grondbeleid naar ontwikkelbeleid Jan Winsemius P. 7 Achtergrond De nieuwe grondexploitatiewet, die vermoedelijk per 1 januari 2008 van kracht wordt, zal zorgen voor een betere positie voor gemeenten
Nadere informatieIn opdracht van Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Onderzoek forfaitaire bijdrage Bovenplanse kosten en Bijdrage ruimtelijke ontwikkelingen In opdracht van Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Nadere informatieNota grondbeleid. Gemeente Hulst 2012 t/m 2015
Nota grondbeleid Gemeente Hulst 2012 t/m 2015 Definitief 03-07-2012 Inhoud 1 Inleiding... 4 2 Relevante beleidskaders grondbeleid... 6 3 Vormen van Grondbeleid... 7 3.1 Rollen in grondbeleid... 7 3.2 Actief
Nadere informatieNota Grondbeleid gemeente Hulst 2012 t/m 2015
CVDR Officiële uitgave van Hulst. Nr. CVDR193430_1 15 maart 2016 Nota Grondbeleid gemeente Hulst 2012 t/m 2015 De raad van de gemeente Hulst; Gelezen het raadsvoorstel tot vaststellen van de Nota Grondbeleid
Nadere informatieNOTA GRONDBELEID 2015 GEMEENTE AA EN HUNZE
NOTA GRONDBELEID 2015 GEMEENTE AA EN HUNZE 1 Inhoudsopgave Inleiding... 4 1.1 Inleiding... 4 1.2 Aanleiding van de nota... 4 1.3 Doel van de nota... 4 1.4 Status en looptijd van de nota Grondbeleid 2015...
Nadere informatieTOELICHTING OP DE 'EXPLOITATIEVERORDENING GRONINGEN 1998
TOELICHTING OP DE 'EXPLOITATIEVERORDENING GRONINGEN 1998 Algemeen In het kader van de gemeentelijke grondpolitiek zullen regels moeten worden gesteld inzake het verhaal van kosten van de aanleg van voorzieningen
Nadere informatieNota grondprijsbeleid gemeente Dirksland
Nota grondprijsbeleid gemeente Dirksland Concept Opdrachtgever: Gemeente Dirksland NEXT Vastgoed BV Nico Harkes / Erik Lamfers Rotterdam, 31 augustus 2009 NEXT Vastgoed BV WTC Rotterdam, Beursplein 37
Nadere informatiecategorie/agendanr. stuknr. B. en W RA A 7 07/906 = låçéêïéêéw= Kostenverhaalsbesluit "Bekelserf, Nieuw Schoonebeek, september 2007
o~~çëîççêëíéä Jaar stuknr. categorie/agendanr. stuknr. låçéêïéêéw Kostenverhaalsbesluit "Bekelserf, Nieuw Schoonebeek, september 2007 Portefeuillehouder: G. Evenhuis Dienst Beleid Sociaal Economische Ontwikkeling
Nadere informatieOnderwerp: Vestiging gemeentelijk voorkeursrecht op en aantal gronden gelegen binnen het plangebied Gebiedsvisie Enkhuizen-Stede Broec, fase I
BIJLAGENUMMER 27 Overeenkomstig voorstel besloten in de openbare vergadering van de gemeenteraad, gehouden op 7 mei 2009 AAN DE RAAD Stede Broec, 24 maart 2009 Onderwerp: Vestiging gemeentelijk voorkeursrecht
Nadere informatieNota Grondbeleid gemeente Buren
Nota Grondbeleid gemeente Buren 2017-2020 Raad 31 januari 2017 1 Begripsbepalingen Anterieure overeenkomst Compensatieobjecten en ruilobjecten Exploitatieovereenkomst Exploitatieplan Grondbeleid Grondbedrijf
Nadere informatieGebied, locatie of lijn!? Projectontwikkeling ViA15
Gebied, locatie of lijn!? Projectontwikkeling ViA15 David van Hasselt Projectbureau ViA15 t.b.v. Kennismiddag RO & bereikbaarheid LEF Futurcenter Rijkswaterstaat d.d. 22 oktober 2008 Problemen rond Arnhem
Nadere informatieGrondprijzennota 2013
Grondprijzennota 2013 1 Grondprijzennota 2013 2 Hoofdstuk Blz. 1. Inleiding 4 1.1 Aanleiding 4 1.2 Methode van grondprijsbepaling 4 1.3 Uitzonderingen 4 1.4 Uitgangspunten 4 1.5 Aansprakelijkheid 4 2.
Nadere informatieGrondbeleid en behoud van het goedkope marktsegment. Willem Korthals Altes
Grondbeleid en behoud van het goedkope marktsegment Willem Korthals Altes 1 Introductie Wat is grondbeleid? Doelen goedkope marktsegment Grondeconomie Grondbeleidsinstrumenten Conclusies 2 Wat is grondbeleid
Nadere informatieFiguren 8 Tabellen 9 Boxen 10 Foto s 11. Voorwoord 13
Inhoud Figuren 8 Tabellen 9 Boxen 10 Foto s 11 Voorwoord 13 1 Introductie 15 1.1 Inleiding 15 1.2 Het Vinex-beleid 17 1.3 De rol van private partijen 21 1.4 PPS een self-fulfilling prophecy? 24 1.5 Waarom
Nadere informatieStructuurvisie Valkenswaard, deel B Uitvoeringsparagraaf
Structuurvisie Valkenswaard, deel B Uitvoeringsparagraaf Opdrachtgever Gemeente Valkenswaard Kenmerk /rb/s/i Adviseur ir. R.A.K.M. Bouten Datum 28 oktober 2013 Status Definitief Valkenswaard Structuurvisie
Nadere informatieGROND, GRONDPRIJZEN EN GRONDPOLITIEK
GROND, GRONDPRIJZEN EN GRONDPOLITIEK Departement Hoeksche Waard 29 oktober 2009 P.S.A. (Peter) Overwater Kerkstraat 54 Postbus 5715 3290 AA Strijen Tel. 078 674 94 94 Fax 078 674 94 00 www.overwater.nl
Nadere informatieNOTA GRONDBELEID Gemeente Leusden
NOTA GRONDBELEID 2013-2017, Grondbedrijf Oktober 2012, reg.nr. 193874 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 1.1 Aanleiding... 3 1.2 Leeswijzer... 4 2. GRONDBELEID... 5 2.1 Actief en faciliterend grondbeleid...
Nadere informatieNOTA GRONDBELEID 2013 (Gewijzigd)
NOTA GRONDBELEID 2013 (Gewijzigd) Vastgesteld door de gemeenteraad van Stichtse Vecht op: 29 januari 2013 1 Inleiding De nota Grondbeleid geeft de beleidsuitgangspunten weer die het grondbeleid van de
Nadere informatiePPS Zuidas investeren in een duurzame toekomst
PPS Zuidas investeren in een duurzame toekomst leden Ir. J.D. Doets 8 februari 2007 PLANVORMING EN DOELSTELLING ZUIDAS 2 8 februari 2007 3 8 februari 2007 Zuidasopgave Integrale gebiedsontwikkeling Totaalprogramma
Nadere informatieNota Grondbeleid Gemeente Rijswijk 2012 t/m 2015
Nota Grondbeleid Gemeente Rijswijk 2012 t/m 2015 Gemeente Rijswijk Afdeling Stad en Samenleving, Vastgesteld door de gemeenteraad op: Sectie Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling 20 maart 2012 Nota Grondbeleid
Nadere informatieRaadsvoorstel. Onderwerp : Kostenverhaalbesluit locatie L. van Zandwijk Autotransport B.V., Veensesteeg te Veen
Raadsvoorstel Vergadering: : 27 juni 2006 Agendanummer : 7 Opiniërende vergadering: 13 juni 2006 Portefeuillehouder : W.H. van der Hoeven Onderwerp : Kostenverhaalbesluit locatie L. van Zandwijk Autotransport
Nadere informatieKostenverhaal bij organische transformatie: Perspecfief voor beleid. Casestudy Cruquiusweg / Zeeburgerpad
Kostenverhaal bij organische transformatie: Perspecfief voor beleid Casestudy Cruquiusweg / Zeeburgerpad Gebiedsontwikkeling & kostenverhaal 1. Gebiedsontwikkeling: Van productie en transactie naar gebruik
Nadere informatieNota grondbeleid. Gemeente Hulst 2016 t/m 2019
Nota grondbeleid Gemeente Hulst 2016 t/m 2019 Definitief 10-11-2015 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Relevante beleidskaders grondbeleid... 4 3 Vormen van Grondbeleid... 5 3.1 Rollen in grondbeleid... 5 3.2 Actief
Nadere informatieAAN DE GEMEENTERAAD. Nummer : 2007/78 Datum : 20 september 2007 : Vestiging voorkeursrecht ex artikel 8 Wvg 'Vroonlandseweg en Goessestraatweg'
Voorbereidende raadsvergadering: 16 oktober 2007 Besluitvormende raadsvergadering: 13 november 2007 Portefeuillehouder: J.H. Herselman AAN DE GEMEENTERAAD Nummer : 2007/78 Datum : 20 september 2007 Onderwerp
Nadere informatieNotitie bezwaren vestiging voorkeursrecht Centrum Boekel.
Notitie bezwaren vestiging voorkeursrecht Centrum Boekel. Inleiding Op 13 juli 2017 hebben burgemeester en wethouders het voorkeursrecht gevestigd op basis van de Wvg op het plangebied Centrum Boekel.
Nadere informatieOp deze wijze ontstaat een actueel beleidskader grondbeleid voor de periode 2013 2017.
s grondbeleid gemeente Oostzaan 1. INLEIDING Op 17 oktober 2005 zijn door de gemeenteraad de beleidskaders voor de nota grondbeleid vastgesteld. Bij deze beleidskaders wordt ingegaan op de mogelijkheden
Nadere informatieNota grondbeleid 2010-2013. Op goede gronden zaken doen. Status: vastgesteld door gemeenteraad op 14-12-2010 Opsteller: R.B.A.
Op goede gronden zaken doen Status: vastgesteld door gemeenteraad op 14-12-2010 Opsteller: R.B.A. Derijck Inhoudopgave Samenvatting... 4 1 Inleiding... 10 1.1 Aanleiding voor actualisatie van de Nota Grondbeleid...
Nadere informatieBesluit Raad Nr. Datum2 6 JAN 2015
Nt g emeenle Montfoort Besluit Raad Nr. Datum2 6 JAN 2015 RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raadsvergadering Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid : 12 januari
Nadere informatieFinancieel-economische arrangementen. Lessen uit City Deal Binnenstedelijk bouwen
Financieeleconomische arrangementen Lessen uit City Deal Binnenstedelijk bouwen Congres Stedelijke transformatie 22 februari 2018 Opzet Welke problemen kom je tegen? Hoe kijk je daar naar? Welke oplossingsrichtingen
Nadere informatieDatum 8 juli 2009 Betreft Beantwoording Kamervragen van de leden Van den Burg en Neppérus over erfpacht in Amsterdam (2009Z09003)
> Retouradres Postbus 30941 2500 GX Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 8 Postbus 30941 2500 GX Den Haag www.vrom.nl Betreft Beantwoording
Nadere informatieNota Grondbeleid 2006 gemeente Beverwijk
Nota Grondbeleid 2006 gemeente Beverwijk Den Haag, 8 mei 2006 Auteur: W. Stam WS/60-051206 nota grondbeleid Beverwijk.1509 Inhoudsopgave Samenvatting en leeswijzer 1 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding voor
Nadere informatienieuwe regels voor de ontwikkeling van bouwlocaties
De Grondexploitatiewet: nieuwe regels voor de ontwikkeling van bouwlocaties April 2007 VROM geeft overheden en private partijen de ruimte om hun eigen verantwoordelijkheid te kunnen nemen. Decentraal wat
Nadere informatiePIANOo-Congres 2009 Sessie: gebiedsontwikkeling na Auroux en ICER
PIANOo-Congres 2009 Sessie: gebiedsontwikkeling na Auroux en ICER Bert Wolting en Roger Kersten AKRO CONSULT Akro Consult is een onafhankelijk adviesbureau dat zich sinds de oprichting in 1986 vooral richt
Nadere informatieOnderzoeksprogramma TOD in de Zuidvleugel
Onderzoeksprogramma TOD in de Zuidvleugel Karst Geurs, Universiteit Twente Piet Rietveld, Vrije Universiteit Kees Maat, Technische Universiteit Delft 10/16/12 Title: to modify choose 'View' then 'Heater
Nadere informatieNota Grondbeleid Gemeente Westvoorne
26-5-2009 Nota Grondbeleid Gemeente Westvoorne 2009-2013 Inhoud Samenvatting 4 Kaders en uitgangspunten voor het grondbeleid Hoofdstuk 1. Inleiding 7 1.1. Aanleiding voor de nota grondbeleid 7 1.2. Definitie
Nadere informatieRealisatie maatschappelijke doelstellingen met lokale partijen bij gebiedsontwikkeling
Realisatie maatschappelijke doelstellingen met lokale partijen bij gebiedsontwikkeling George de Kam Oktober 2008. Inhoud Inleiding... 1 Belang structuurvisie... 1 Afspraken met lokale corporaties?...
Nadere informatieDE STAAT ALS TWAALFDE MAN
DE STAAT ALS TWAALFDE MAN Hoe overheidsinvesteringen de publieke waarde van stadions in gebiedsontwikkeling kunnen versterken P5 PRESENTATIE/30-01-2015 D.L.P. van Duijn 1519530 Eerste mentor: W.J. Verheul
Nadere informatieVerstedelijkingsopgave Delft: We geven de stad een kwaliteitsimpuls :36
Verstedelijkingsopgave Delft: We geven de stad een kwaliteitsimpuls 30-05-2018 12:36 Delft heeft de ambitie om tot 2040 maar liefst 15.000 woningen, 10.000 banen en bijbehorende voorzieningen aan de stad
Nadere informatieWorkshop Afstemmen van ruimte en mobiliteit 23/11/15. Technologische innovatie
Workshop Afstemmen van ruimte en mobiliteit 23/11/15 Technologische innovatie Strategische visie BRV over Technologische innovatie 20/11/2015 2 Technologische innovatie, een kans Meer te doen met minder
Nadere informatieNOTA GRONDBELEID GEMEENTE HAREN. 1. Inleiding Aanleiding voor de nota pag. 2 Doelstelling van de nota pag. 2 Bevoegdheid pag. 2 Rijksbeleid pag.
NOTA GRONDBELEID GEMEENTE HAREN INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Aanleiding voor de nota pag. 2 Doelstelling van de nota pag. 2 Bevoegdheid pag. 2 Rijksbeleid pag. 2 2. Grondbeleid Doelstelling van het grondbeleid
Nadere informatieNOTA GRONDBELEID GEMEENTE BUSSUM 2010 2020
NOTA GRONDBELEID GEMEENTE BUSSUM 2010 2020 1 2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Samenvatting / Beleidskaders 4 Hoofdstuk 2 Inleiding 8 Hoofdstuk 3 Beleidskaders en ruimtelijke opgave 3.1. Landelijk beleid 3.2
Nadere informatie