> Opleidingsconcept. Voorwoord. Veel leesplezier!

Transcriptie

1 Voorwoord Het werkboek van het project Samenscholing.nu bundelt de verworvenheden van vier jaren hard werken aan de hernieuwde inrichting van een duale opleiding. Het is de neerslag van vele uren discussie, zoeken naar oplossingen, training, selectie, heroverwegen en alles wat bij een dergelijk brede en ingrijpende ontwikkeling plaatsvindt. Het project Samenscholing.nu kent nog een projectjaar: De hoop en verwachting is dat in dit jaar dit werkboek onderwerp zal zijn van uitgebreid overleg en dus verbetering. Daarmee legt het de basis voor een nieuwe fase in de samenwerking die de instellingen in de afgelopen jaren in vertrouwen met elkaar hebben opgebouwd: de opleidingsgroep Rotterdam - consolidatie van de geboekte winst en tegelijk verder bouwen aan een steeds nauwkeurig afgestemde opleiding. Het project heeft tot nu toe inzichten opgeleverd in diverse aspecten van duaal opleiden: een helderder beeld van de beroepsuitoefening in Rotterdam een grotere en belangrijkere rol van de scholen in de opleiding de gewenste kwaliteit van een optimaal functionerend begeleidingssysteem een opleidingsmodel dat ruimte biedt aan de individuele kwaliteiten van de student een prestatieregister dat de student helpt bij het vormgeven van zijn opleiding een bijdrage aan de ontwikkeling van het onderwijs in de scholen en opleiding Niet al deze aspecten zijn voor de volle 100% gehaald, dat konden we ook niet verwachten. Er is dus nog werk genoeg. Daarom is dit werkboek niet meer dan een borging van de geboekte resultaten op een bepaald moment. Het blikt dus terug. Maar niet zelfgenoegzaam. Het werkboek legt immers tegelijk de basis voor de volgende ontwikkeling: naar de opleidingsgroep Rotterdam. De voortzetting van de samenwerking, met onderlinge afspraken over de na te streven en te bieden kwaliteit. En daarmee schetst het werkboek ook een ondergrens voor de samenwerkende instellingen. De discussie daarover zal in de komende jaren plaatsvinden. Als die gepaard gaat met een hernieuwde bepaling van de koers die gevaren gaat worden in de komende jaren en waar de accenten komen te liggen, dan heeft het werkboek zijn oorspronkelijke doel gediend. Dan moeten er nieuwe katernen gemaakt worden en de oude verwijderd. Daarom ook heeft dit werkboek deze aanpasbare vorm gekregen. Wij zijn daarom trots op dit product, maar tegelijk weten we dat het niet anders is dan een basis voor verder werk. Tenslotte moeten de scholen kunnen beschikken over docenten die optimaal zijn toegerust op hun taak. En daar was het allemaal om begonnen. Veel leesplezier! > Opleidingsconcept Herman Hermans Luc Sluijsmans Remy van Kasteren Projectleiding Samenscholing.nu juni 2008

2 Inhoudsopgave Werkdocumenten Werkdocument 1: Opleidingsconcept 1 De aard van de opleiding 1.1 Leerbaarheid en belangrijkheid in onderlinge samenhang 1.2 Competentiegericht 1.3 Duaal opleiden 1.4 De Rotterdamse context 1.5 Diversiteit Werkdocument 2: Curriculum 1 Opbouw curriculum 1.1 Uitgangspunten: algemeen 1.2 Rolverdeling tussen opleiding en scholen: algemeen 1.3 Het curriculum: profiel van de docent 1.4 Uitgangspunten voor de inhoud van een vernieuwd curriculum 1.5 Het model en het Rotterdamse Opleidingsmodel van de Hogeschool Rotterdam 2 Competentiegericht 2.1 De matrix 2.2 Rotterdam 2.3 Ontwikkelingsstadia 2.4 Reflectieniveaus Bijlage 1 Competentiematrix Bijlage 2 Het Rotterdams Profiel Bijlage 3 Reflectieniveaus Bijlage 4 Leerlijnen docentschap: van propedeuse- tot de LIO-fase Bijlage 5 Kennisposters Werkdocument 3: Begeleiding 1 Structuur van de begeleiding 1.1 De leercyclus 1.2 Portfolio s: ontwikkelingsportfolio en assessmentportfolio 2 Volgen en begeleiden: de rolverdeling 2.1 Vijf begeleidingsfuncties 2.2 De begeleiders: wie doet wat? De werkplekcoach De tutor/begeleider in School (BiS) De ambassadeur / relatiemanager De Begeleider op School (BoS) De helpdeskdocent 3 Kwaliteit en professionalisering 3.1 Componenten van professionalisering 3.2 Diverse uitstroomniveaus Bijlage 1 Competentiebeschrijvingen begeleiding 3 Kwaliteit en diversiteit: prestaties en het prestatieregister 3.1 Prestaties 3.2 Een kennisstructuur in samenhang

3 Werkdocument 4: De leeromgeving 2 Van werving tot benoeming Inleiding 1 Van werkplek naar leerplek 1.1 Inleiding 1.2 Opleiden voor de toekomst 1.3 De opleidingsscholen: dubbele functie 2 Eenheid door verschillen 2.1 Inleiding 2.2 Van scenario naar een bruikbaar toekomstbeeld 2.3 Vier posities binnen scenario Het team als kern van de leerdynamische school 2.5 Het doel en de verschillen op een rij 3 Indicatoren en kernkwaliteiten 3.1 Inleiding 3.2 Indicatoren voor de leeromgeving van de opleidingsschool 3.3 Indicatoren voor het curriculum van de lerarenopleiding Werkdocument 5: Personeelsbeleid 1 Opleiden en personeelsbeleid: de school 1.1 Inleiding 1.2 Beweegredenen om een student in dienst te nemen 1.3 Opleiden door de school: condities voor het personeel Stap 1: Stap 2: Stap 3: Stap 4: Stap 5: Stap 6: het werven van potentiële duale studenten het kennismaken met een duaal traject het selecteren van een student voor een duaal traject het matchen van een duaal student en een opleidingsschool het plaatsen van een duale student als werknemer van de school het behouden van de student voor de Rotterdamse context Bijlage 1: leerarbeidsovereenkomst Bijlage 2: het opstellen van een zelfportret Werkdocument 6: Sturing 1 Aansturing van de opleidingsgroep 1.1 De opleidingsgroep 1.2 De aansturingfilosofie 1.3 Vormgeving van de aansturing 1.4 Kerntaken Werkdocument 7: Financiën 1 Financiering 1.1 Financiering van duaal leren 1.2 Overzicht kosten en bronnen

4 Verklarende woordenlijst Assessment hoofdfasebekwaam Assessment LIO-bekwaam Beoordeling of een student in staat is na de propedeuse de studie af te maken Beoordeling of een student in staat is als LIO te functioneren in jaar 4 van de opleiding. BIS Begeleider in de School vanuit de lerarenopleiding BOS Begeleider op School vanuit de opleidingsschool CAO Collectieve Arbeidsovereenkomst Medewerker van een school die de student begeleidt bij diens werk op de school Coach Duale student Student die tegelijk werknemer is en wiens werken leren is EVC Eerder verworven competenties FTE Formatie-equivalent, het is een rekeneenheid waarmee de omvang van een functie of de personeelssterkte kan worden uitgedrukt Intakeprocedure Serie selectieve stappen die student en opleiding doorlopen voor toelating tot het duale traject Kennisbasis Verzameling kenniselementen die een docent in een vak- of leergebied verworven dient te hebben LWP Leerwerkplan: een plan met stappen die worden ondernomen in de volgende planperiode Opleidingsgroep Rotterdam Netwerk van scholen en opleiding dat studenten in Rotterdam duaal wil opleiden Opleidingsschool School die nauw samenwerkt met de opleiding bij de opleiding van de student en daarvoor de kwaliteit in huis heeft POP Persoonlijk ontwikkelingsplan van een student over de volgende stappen naar beheersing van competenties Portfolio Verzameling documenten van een student die aangeeft wat hij gedaan heeft en op basis waarvan voortgang te bewijzen valt Prestatie Een prestatie is een complexe geïntegreerde leertaak, waarin kennisverwerving, het verbeteren van vaardigheden en de attitude ten aanzien van het docentschap centraal staat Prestatieregister.nl Een digitaal platform waarin alle prestaties gestructureerd zijn opgenomen Reflectie Analytische terugblik op het professionele handelen Samenscholing.nu Ontwikkelproject van een netwerk van scholen en lerarenopleiding in Rotterdam gericht op de bouw van een duale opleiding SBL-bekwaamheidseisen Wettelijk vastgelegde eisen waaraan een docent moet voldoen Schoolontwikkeling Een proces van een school dat de onderwijsontwikkeling- en uitvoering beoogt te verbeteren Stuurgroep Besluitvormend orgaan in de projectstructuur waarin de drie grote schoolbesturen en de lerarenopleiding bestuurlijk vertegenwoordigd zijn > Opleidingsconcept Wet BIO Wet op de beroepen in het onderwijs WTF Een werktijdfactor: een rekeneenheid waarmee de omvang in uren wordt uitgedrukt. Een volledige aanstelling (werktijdfactor 1.0) is per jaar 1659 uur.

5

6 Colofon Projectleiding en samenstellers werkboek Herman Hermans, Randstad Communication Services VO Luc Sluijsmans, Diephuis & Van Kasteren onderwijsadviseurs BV Remy van Kasteren, Diephuis & Van Kasteren onderwijsadviseurs BV Stuurgroep Wim Littooij, voorzitter stuurgroep Samenscholing.nu Christa Thoolen, namens BOOR Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam Roel Vijn, namens CVO Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs in Rotterdam Willem Vonk, namens LMC het bestuur van bijzondere of katholieke scholen in Rotterdam Hans van der Moolen, directeur Instituut voor de Lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam Arend Meijer, lid managementteam tweedegraads lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam Gerard Reitsma, beleidsmedewerker Instituut voor de Lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam José Hofman, beleidsmedewerkster CVO, financieel beheer Opleidingsscholen Samenscholing.nu: Calvijn Citycollege St. Franciscus Comenius College Farelcollege Libanon Lyceum Melanchthon Nieuw-Zuid NOVA college Thorbecke VO Unie Noord Wolfert van Borselen Zuiderparkcollege Klankbordgroep Bob Koster, IVLOS, Universiteit Utrecht Sjouke Wouda, Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Harry Grimmius, voorzitter directie Hooghuis Lyceum Oss Pieter Leenheer Speciale dank aan alle rectoren, coaches, ontwikkelaars en studenten voor hun feedback.

7 Begeleidings-, trainings- en ontwerpgroep Elles Meijer, Calvijn Ger Matthijs, Citycollege St. Franciscus Gert Kruit, Citycollege St. Franciscus Jan Roelevink, Comenius College Annie ten Cate, Farelcollege Stephan Rothuizen, Melanchthon Theo Groenendijk, Melanchthon Bert de Boer, Nieuw Zuid Marcel Boer, NOVA College Carina Schlamp, Thorbecke VO Tjeerd Braaksma, Unie Noord Elly Hanse, Wolfert van Borselen Taco Warmels, Zuiderparkcollege Margreet ter Hofstede, Libanon Lyceum Ans Sillen, Hogeschool Rotterdam Claire Ohlenschlager, Hogeschool Rotterdam Claudia Manetsgruber, Hogeschool Rotterdam Cornelia Wallien, Hogeschool Rotterdam Erik van Caem, Hogeschool Rotterdam Inge Heere, Hogeschool Rotterdam Jaap van Elst, Hogeschool Rotterdam Janneke Verloop, Hogeschool Rotterdam Jeanine Hoogerland, Hogeschool Rotterdam Michel Panis, Hogeschool Rotterdam Michèle Hollander, Hogeschool Rotterdam Nelleke de Puit, Hogeschool Rotterdam Peter la Fleur, Hogeschool Rotterdam Vacek Broz, Hogeschool Rotterdam Redactie: Selma Lagewaardt en Petra Smulders, De Nieuwe Lijn Eindredactie: Luc Sluijsmans, Diephuis & Van Kasteren onderwijsadviseurs BV Vormgeving: IJzersterk.nu Druk: De Nieuwe Grafische Oplage: 100 Reageren? mail naar