RAPPORT a STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN

Transcriptie

1 STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN RAPPORT 24 26a ISBN TEL FAX Arthur van Schendelstraat 816 POSTBUS RB UTRECHT Publicaties en het publicatie overzicht van de STOWA kunt u uitsluitend bestellen bij: Hagean Fulfilent POSTBUS 111, 33 CC Zwijndrecht, TEL FAX info@hagean.nl onder verelding van ISBN of STOWA rapportnuer en een duidelijk afleveradres.

2 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN COLOFON Utrecht, 24 UITGAVE STOWA, Utrecht BEGELEIDINGSCOMMISSIE J. van Dansik, Hoogheeraadschap van Delfland C. Griffioen, Waterschap Groot Salland T. de Meij, Waterschap Velt en Vecht J. Strijker, Hoogheeraadschap Hollands Noorderkwartier M. Talsa, STOWA (voorzitter) TEKST R. Versteeg, HKV LIJN IN WATER M. Kok, HKV LIJN IN WATER DRUK Kruyt Grafisch Advies Bureau STOWA Rapportnuer 24-26a ISBN

3 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN TEN GELEIDE De extree neerslaggebeurtenissen in de afgelopen jaren hebben duidelijk geaakt dat het regionale watersystee kwetsbaar is voor hevige regenval. De recente wateroverlast is voor de waterbeheerders in Nederland aanleiding geweest een discussie op gang te brengen over de eisen die aan de waterhuishouding oeten worden gesteld. Centrale vraag in die discussie is in welke ate het regionale waterhuishoudkundige systee in ons land beschering biedt tegen wateroverlast door extree neerslag. O deze vraag te kunnen beantwoorden is het van groot belang dat waterbeheerders de beschikking hebben over goede inforatie over extree neerslag: neerslagstatistieken en neerslagpatronen die gebaseerd zijn op recente neerslagdata. Daarnaast is het gebruik van de neerslagstatistiek ook van belang voor het verzekeren van waterschade en de voorlichting over de frequentie van extree neerslag. In de studie Statistiek van extree neerslag in Nederland is op basis van de neerslagdata van de periode 196 tot 23 een nieuwe neerslagstatistiek voor De Bilt opgesteld voor de eest gangbare duren van 4 uur tot 8 dagen. Tevens is een beeld gegeven van de bijbehorende eest voorkoende neerslagpatronen. Deze nieuwe statistiek vervangt de oude statistiek die is afgeleid voor de periode en kan worden gezien als de nieuwe statistiek voor waterbeherend Nederland. In dit rapport worden de neerslagpatronen voor de duren van 4 uur tot 9 dagen beschreven. Voor een digitale versie van dit rapport en voor het hoofdrapport van de studie kunt u terecht op thea s neerslagstatistiek. Utrecht, noveber 24 De directeur van de STOWA, ir. J.M.J. Leenen

4 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN DE STOWA IN HET KORT De Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer, kortweg STOWA, is het onderzoeksplatfor van Nederlandse waterbeheerders. Deelneers zijn alle beheerders van grondwater en oppervlaktewater in landelijk en stedelijk gebied, beheerders van installaties voor de zuivering van huishoudelijk afvalwater en beheerders van waterkeringen. In 24 zijn dat alle waterschappen, hoogheeraadschappen en zuiveringsschappen, de provincies en Rijkswaterstaat. De waterbeheerders gebruiken de STOWA voor het realiseren van toegepast technisch, natuurwetenschappelijk, bestuurlijk juridisch en sociaal-wetenschappelijk onderzoek dat voor hen van geeenschappelijk belang is. Onderzoeksprograa s koen tot stand op basis van behoefte-inventarisaties bij de deelneers. Onderzoekssuggesties van derden, zoals kennisinstituten en adviesbureaus, zijn van harte welko. Deze suggesties toetst de STOWA aan de behoeften van de deelneers. De STOWA verricht zelf geen onderzoek, aar laat dit uitvoeren door gespecialiseerde instanties. Het onderzoeken worden begeleid door begeleidingscoissies. Deze zijn saengesteld uit edewerkers van de deelneers, zonodig aangevuld et andere deskundigen. Het geld voor onderzoek, ontwikkeling, inforatie en diensten brengen de deelneers saen bijeen. Moenteel bedraagt het jaarlijkse budget zo n vijf iljoen euro. STOWA onderzoeksvelden: Afvalwateronderzoek Watersysteeonderzoek Waterketenonderzoek Waterweren U kunt de STOWA bereiken op telefoonnuer: +31 () Ons adres luidt: STOWA, Postbus 89, 353 RB UTRECHT Eail: stowa@stowa.nl Website:

5 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN INHOUD TEN GELEIDE STOWA IN HET KORT 1 NEERSLAGPATRONEN Inleiding Kansen op de neerslagpatronen 1 2 NEERSLAGPATRONEN 24 UUR/1 DAG Figuren Tabellen 3 3 NEERSLAGPATRONEN 48 UUR/2 DAGEN Figuren Tabellen 5 4 NEERSLAGPATRONEN 96 UUR/4 DAGEN Figuren Tabellen 7 5 NEERSLAGPATRONEN 192 UUR/8 DAGEN Figuren Tabellen 1 6 NEERSLAGPATRONEN 216 UUR/9 DAGEN Figuren Tabellen 15

6 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 1 NEERSLAGPATRONEN 1.1 INLEIDING Deze rapportage is een aanvulling op het hoofdrapport van de studie: 'Statistiek van extree neerslag in Nederland', HKV LIJN IN WATER en KNMI in opdracht van het STOWA, oktober 24. Deze rapportage kan niet los worden gezien van de in het hoofdrapport opgenoen achtergrondinforatie over de neerslagpatronen (hoofdstuk 9, 'Neerslagpatronen'). Bij de behandeling van de neerslagpatronen in het hoofdrapport is het uitgewerkte voorbeeld voor de 24-uurs patronen grafisch weergegeven. In deze rapportage zijn de uitgewerkte hoeveelheden van de patronen opgenoen voor de duren 24 uur, 48 uur, 96 uur, 192 uur en 216 uur (ofwel 1 dag, 2 dagen, 4 dagen, 8 dagen en 9 dagen). De kansen op de neerslagpatronen zijn weergegeven in paragraaf 1.2, Tabel 1-1. De patronen voor de verschillende duren zijn uitgewerkt in paragraaf 2 tot en et 6. Daarin zijn de patronen zowel grafisch (Figuur 2-1 tot en et Figuur 6-1) als nueriek opgenoen (Tabel 2-1 tot en et Tabel 6-1). 1.2 KANSEN OP DE NEERSLAGPATRONEN Voor de bepaling en betekenis van de in Tabel 1-1 gepresenteerde kansen wordt verwezen naar stap 3, stap 4 en stap 5 van paragraaf 9.2 'Analyse en constructie neerslagpatronen' in het hoofddocuent. TABEL 1-1 VERZAMELTABEL MET KANSEN OP EEN BEPAALD TYPE NEERSLAGGEBEURTENIS VOOR VERSCHILLENDE DUREN Duur van de gebeurtenis Kans op type gebeurtenis GEEN PIEK 1 PIEK 2 PIEKEN LAAG (12.5%) MIDDELLAAG (37.5%) MIDDELHOOG (62.5%) HOOG (87.5%) KORTE TUSSENDUUR LANGE TUSSENDUUR 24 uur/1 dag uur/2 dagen uur/4 dagen uur/8 dagen uur/9 dagen

7 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 2 NEERSLAGPATRONEN 24 UUR/1 DAG 2.1 FIGUREN FIGUUR 2-1 KARAKTERISTIEKE NEERSLAGPATRONEN VOOR NEERSLAGGEBEURTENISSEN MET EEN DUUR VAN 24 UUR. EEN UNIFORM PATROON ZONDER PIEK (A), 1-PIEKS PATRONEN GEBASEERD OP HET 12,5% PERCENTIEL (B), HET 37,5% PERCENTIEL (C), HET 62,5% PERCENTIEL (D) EN HET 87,5% PERCENTIEL (E) EN 2-PIEKS PATRONEN MET EEN KORTE TUSSENDUUR (F) EN EEN LANGE TUSSENDUUR (G) (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) 2

8 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 2.2 TABELLEN TABEL 2-1 PROCENTUELE NEERSLAGHOEVEELHEDEN PER UUR VAN DE NEERSLAGPATRONEN VOOR NEERSLAGGEBEURTENISSEN MET EEN DUUR VAN 24 UUR Uur Unifor 1-piek (12.5%) 1-piek (37.5%) 1-piek (62.5%) 1-piek (87.5%) 2-piek kort 2-piek lang

9 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 3 NEERSLAGPATRONEN 48 UUR/2 DAGEN 3.1 FIGUREN FIGUUR 3-1 KARAKTERISTIEKE NEERSLAGPATRONEN VOOR NEERSLAGGEBEURTENISSEN MET EEN DUUR VAN 48 UUR. EEN UNIFORM PATROON ZONDER PIEK (A), 1-PIEKS PATRONEN GEBASEERD OP HET 12,5% PERCENTIEL (B), HET 37,5% PERCENTIEL (C), HET 62,5% PERCENTIEL (D) EN HET 87,5% PERCENTIEL (E) EN 2-PIEKS PATRONEN MET EEN KORTE TUSSENDUUR (F) EN EEN LANGE TUSSENDUUR (G) (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) 4

10 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 3.2 TABELLEN TABEL 3-1 PROCENTUELE NEERSLAGHOEVEELHEDEN PER UUR VAN DE NEERSLAGPATRONEN VOOR NEERSLAGGEBEURTENISSEN MET EEN DUUR VAN 48 UUR Uur Unifor 1-piek (12.5%) 1-piek (37.5%) 1-piek (62.5%) 1-piek (87.5%) 2-piek kort 2-piek lang

11 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 4 NEERSLAGPATRONEN 96 UUR/4 DAGEN 4.1 FIGUREN FIGUUR 4-1 KARAKTERISTIEKE NEERSLAGPATRONEN VOOR NEERSLAGGEBEURTENISSEN MET EEN DUUR VAN 96 UUR. EEN UNIFORM PATROON ZONDER PIEK (A), 1-PIEKS PATRONEN GEBASEERD OP HET 12,5% PERCENTIEL (B), HET 37,5% PERCENTIEL (C), HET 62,5% PERCENTIEL (D) EN HET 87,5% PERCENTIEL (E) EN 2-PIEKS PATRONEN MET EEN KORTE TUSSENDUUR (F) EN EEN LANGE TUSSENDUUR (G) (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) 6

12 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 4.2 TABELLEN TABEL 4-1 PROCENTUELE NEERSLAGHOEVEELHEDEN PER UUR VAN DE NEERSLAGPATRONEN VOOR NEERSLAGGEBEURTENISSEN MET EEN DUUR VAN 96 UUR Uur Unifor 1-piek (12.5%) 1-piek (37.5%) 1-piek (62.5%) 1-piek (87.5%) 2-piek kort 2-piek lang

13 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN

14 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 5 NEERSLAGPATRONEN 192 UUR/8 DAGEN 5.1 FIGUREN FIGUUR 5-1 KARAKTERISTIEKE NEERSLAGPATRONEN VOOR NEERSLAGGEBEURTENISSEN MET EEN DUUR VAN 192 UUR. EEN UNIFORM PATROON ZONDER PIEK (A), 1-PIEKS PATRONEN GEBASEERD OP HET 12,5% PERCENTIEL (B), HET 37,5% PERCENTIEL (C), HET 62,5% PERCENTIEL (D) EN HET 87,5% PERCENTIEL (E) EN 2-PIEKS PATRONEN MET EEN KORTE TUSSENDUUR (F) EN EEN LANGE TUSSENDUUR (G) (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) 9

15 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 5.2 TABELLEN TABEL 5-1 PROCENTUELE NEERSLAGHOEVEELHEDEN PER UUR VAN DE NEERSLAGPATRONEN VOOR NEERSLAGGEBEURTENISSEN MET EEN DUUR VAN 192 UUR Uur Unifor 1-piek (12.5%) 1-piek (37.5%) 1-piek (62.5%) 1-piek (87.5%) 2-piek kort 2-piek lang

16 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN

17 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN

18 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN

19 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 6 NEERSLAGPATRONEN 216 UUR/9 DAGEN 6.1 FIGUREN FIGUUR 6-1 KARAKTERISTIEKE NEERSLAGPATRONEN VOOR NEERSLAGGEBEURTENISSEN MET EEN DUUR VAN 216 UUR. EEN UNIFORM PATROON ZONDER PIEK (A), 1-PIEKS PATRONEN GEBASEERD OP HET 12,5% PERCENTIEL (B), HET 37,5% PERCENTIEL (C), HET 62,5% PERCENTIEL (D) EN HET 87,5% PERCENTIEL (E) EN 2-PIEKS PATRONEN MET EEN KORTE TUSSENDUUR (F) EN EEN LANGE TUSSENDUUR (G) (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) 14

20 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN 6.2 TABELLEN TABEL 6-1 PROCENTUELE NEERSLAGHOEVEELHEDEN PER UUR VAN DE NEERSLAGPATRONEN VOOR NEERSLAGGEBEURTENISSEN MET EEN DUUR VAN 216 UUR Uur Unifor 1-piek (12.5%) 1-piek (37.5%) 1-piek (62.5%) 1-piek (87.5%) 2-piek kort 2-piek lang

21 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN

22 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN

23 STOWA 24-26A STATISTIEK VAN EXTREME NEERSLAG IN NEDERLAND UITWERKING NEERSLAGPATRONEN