Lag n slag. Praattyd: n Visuele teks. Kyk na die prent en beantwoord die vrae.

Transcriptie

1 15 Lag n slag Praattyd: n Visuele teks Kyk na die prent en beantwoord die vrae. 1. Wat is fout in die prent? 2. Watter soort sport wil die seun in die gestreepte trui graag speel? 3. Op watter sportveld is die seun? 4. Waarom lyk die afrigter so verbaas en lag die sokkerspelers? 5. Hoeveel mense is op die prent? Hoeveel balle is op die prent? (telwoorde) 168 Dié arme outjie wil rugby speel! Ha-ha! Hy s by die verkeerde span! Ek kan my lag nie hou nie! Dit beteken ek wil uitbars van die lag.

2 Lesreeks 15 Leestyd: n Snaakse storie: Rugby of sokker? Lees die titel. Waaroor gaan dit? Lees dan die storie. Rugby of sokker? n Seun besluit om rugby te begin speel sodra die nuwe skoolkwartaal begin. Hy sê: Ek gaan die vakansie elke dag hard oefen totdat ek goed genoeg is vir die span. Sy pa koop vir hom stewels en n gestreepte rugbytrui. Die seun draf elke middag ver ente totdat sy tong uithang. Hy oefen om die bal akkuraat deur die pale te skop. Hy gooi die bal hoog in die lug en vang dit elke keer raak. Hy oefen om teen sy pa te skrum totdat sy skouers seer is. Aitsa! Hy duik sy boetie dat die stof so staan! Toe die skool begin, is hy die middag eerste by die oefening met sy stewels aan en sy rugbybal onder sy arm. Die afrigter sê: Dit is die sokkerspan. Hier speel ons met n ronde bal. Kan jy dribbel en doele skop? 1. Wie is die karakters in die storie? 2. Watter besluit het die seun eerste geneem? 3. Wat het sy pa gedoen om hom te help? 4. Noem vyf dinge wat die seun doen terwyl hy oefen. 5. Hoekom pas die seun nie by die span nie? 6. Soek die uitroep in par. twee. Skryf dit neer. Skryf par. voluit. Pretlees: Gediggies Hard is n bywoord wat die werkwoord oefen beskryf. Draf is n ander woord vir hardloop. Dat die stof so staan beteken vinnig en rats (idioom). Lees die gediggies hardop. Dra hulle met gevoel voor. n Sokkerbal is rond. Ovaal is die vorm van n rugbybal. Skop hom ver oor die grond. As iemand jou duik, sal jy val! Gooi hom in die lug op. Hardloop met die bal, vir n vale, en stamp hom met jou kop. druk n drie en skop deur die pale. 169

3 Kwartaal 4 Praattyd Vertel van n snaakse ding wat al met jou (of met iemand wat jy ken) gebeur het. 1. Begin deur jou storie te beplan. Gee jou storie n titel. 2. Jou storie moet n begin, middel en einde hê. 3. Besluit wie jou karakters is en wat hulle doen. 4. Vertel jou snaakse storie vir jou maats. Skryftyd: n Storie Gebruik die snaakse storie wat jy vertel het om jou eie storie van ten minste 150 woorde te skryf. Gebruik die raam hieronder om jou te help. Skryf die storie een keer. Lees dit deur en let op die volgende: l Is daar spelfoute? Maak dit reg deur in n woordeboek te kyk. l Het jy voegwoorde gebruik? Kyk dat die woordorde na die voegwoorde korrek is. l Volg die gebeure in die storie logies op mekaar? l Het jy paragrawe gebruik? Pas die sinne in elke paragraaf by mekaar? l Het jy jou sinne met hoofletters begin en met n punt geëindig? l Het jou storie n titel? l Skryf jou finale weergawe netjies oor. Titel: Inleidingsparagraaf: (laat n reël oop) Paragraaf 2: (laat n reël oop) Paragraaf 3: (laat n reël oop) Slot: 170 n Sinoniem vir storie is verhaal. Albei woorde bestaan uit twee lettergrepe: sto - rie, ver - haal.

4 Lesreeks 15 Raaispelet jie: Raaisels Lees die raaisels en pas dit by die regte prente. 1. Wa sonder wiele, pad sonder stof. 2. Wat word van jou geneem voordat jy dit het? 3. So groen soos gras, so wit soos was, so rooi soos bloed, so suikersoet. 4. Vier hang in die pad, vier loop in die pad, twee jaag die honde weg, een jaag die vlieë weg. 5. Hoe weet jy daar was n olifant in jou yskas? 6. Hoe weet jy daar s n olifant op jou dak? 7. Wie suis en ruis en maak lawaai en laat die windpompe so vinnig draai? Spel vlieë altyd met n deelteken ( ). Daar s is n verkorting vir daar is. Spel windpomp altyd een woord (samestelling). a d f b g e c 171

5 Kwartaal 4 Pret met taal A Gee die meervoud en verkleinwoord van die naamwoorde. Enkelvoud Meervoud Verkleinwoord grap grappe grappie 1. storie 2. brief 3. gedig 4. paragraaf 5. verhaal B C Verbind die sinne eers met want en dan met omdat. Die bruid en die bruidegom trou. Hulle is gelukkig saam. Soek die korrekte teenoorgestelde geslag. 1. vriend seun 2. neef tannie 3. meneer wyfie 4. meisie koningin 5. oom niggie 6. buurman vriendin 7. haan suster 8. bruid buurvrou 9. hings ooi 10. bul prinses 11. mannetjie mevrou 12. prins koei 13. broer merrie 14. ram bruidegom 15. koning hen 172

6 Lesreeks 15 D Kies die korrekte vraagwoord sodat die antwoord korrek is. Kies uit die blokkie. Voorbeeld: vertel n goeie grap? My pa vertel n goeie grap. Antwoord: Wie Wanneer? Wat? Wie? Hoe? Waar? Waarna? 1. gaan jy na die snaakse film kyk? Ons gaan dit by Tygervallei kyk. 2. gaan julle fliek toe? Ons gaan Saterdagoggend fliek toe. 3. luister jy? Ek luister na n storie op die radio. 4. vertel jou oupa? My oupa vertel n ware verhaal uit sy jeug. 5. lag die seuntjie? Die seuntjie lag kliphard. E Soek die werkwoorde in die volgende paragraaf. By die biblioteek vertel n vrou stories. Die kinders luister na die stories. Sy wys vir hulle prente. Hulle lag vir die snaakse verhale. Die kinders kies later hulle eie boeke in die biblioteek. Hulle neem die boeke uit. Die vrou by die toonbank stempel die boeke. Die kinders loop huis toe. Hulle lees lekker aan die stories. Werkwoorde wat met be-, ge-, her-, er-, ont- en verbegin, kry nie ge- in die verlede tyd nie, bv. het vertel nie het gevertel nie û. F Skryf die paragraaf nou in die verlede tyd. Begin so: By die biblioteek het n vrou stories vertel. Skryf 15 woorde uit die lesreeks en hul betekenisse alfabeties in jou persoonlike woordeboek neer. Teken prentjies by en maak sinvolle sinne. 173

7 Kwartaal 4 Leestyd: n Brief Lees die brief en beantwoord die vrae. Liewe Oupa Bakenstraat 16 Reitz April 2014 Ek hoop dit gaan goed! Ek het n snaakse storie om vir Oupa te vertel! Pappa het vir ons almal nuwe klere gekoop om saam te neem met vakansie: sokkies, pette, stapskoene, T-hemde, kortbroeke en warm truie. Gisteraand besluit hy om sy nuwe klere aan te pas. Eers kom hy uit met net sy kortbroek aan. Toe trek hy sy nuwe T-hemp aan. Dit het kolle op soos n luiperd s n. Toe sit hy n pet met buffelhorings op! Sy nuwe trui het groot kolle op, soos n kameelperd. Ek en Mamma het so gelag. En toe brul hy soos n leeu! Pappa is so gekamoefleer in al dié snaakse klere, hy sal tussen die diere kan rondloop! Ek sien baie uit na die vakansie. Ek wens Oupa kon saamgaan! Liefdegroete Ashwin 1. Waar woon Ashwin? Hoe weet jy dit? 2. Wanneer het hy die brief geskryf? 3. Waarom het Ashwin se pa vir hulle nuwe klere gekoop? 4. Hoekom het Ashwin en sy ma so vir sy pa gelag? 5. Wat beteken dit om gekamoefleer te wees? 6. Wat is die doel van die brief wat Ashwin aan sy oupa skryf? (8 punte) 174

8 Lesreeks 15 Leestyd: n Strokie Lees die strokie en beantwoord die vrae. Miaau! Woef! Kat is nou seker weg. Dis net n hond. Ek is nie bang vir n hond nie. Dis veilig. Dit help om tweetalig te wees! Ek het gemiaau en geblaf en dit het gewerk! 1. Is die strokie vir jou snaaks? Waarom sê jy so? 2. Watter geluid maak n kat gewoonlik? En n hond? 3. Waarom dink die muis dit is veilig om uit te kom toe hy n hond hoor blaf? 4. Wat beteken dit om tweetalig vir mense te wees? Tekentyd: Jou eie strokiesprent Gebruik jou vingerafdrukke om die karakters vir jou eie strokiesprent te teken. Rangskik dié woorde alfabeties: muis, kat, huis, gat, hond. Gooi n bietjie verf op n bord. Druk jou duim of enige ander vinger daarin en druk dit dan op n skoon papier. Dit is die karakter se gesig of kop. Teken met n swart pen arms en bene en oë, n mond, die kop met n hoed op. Jy kan met spraakborrels vir jou karakters hulle eie woorde skryf. 175

9 Kwartaal 4 Praattyd: Klop, klop-grappies Leer een van die grappies en vra dit vir n maat. 1. Klop, klop! Wie s daar? Diaan. Diaan wie? Die haan wat op die kerktoring staan! 2. Klop, klop! Wie s daar? Asjas. Asjas wie? As jas nie pas nie, koop n groter een! Ken jy nog klop, klopgrappies? Vertel dit vir jou maat. Selflees: n Snaakse storie Gaan lees enige snaakse storie in die biblioteek, in n tydskrif of by die huis. Kom vertel die storie in 5 of 6 sinne vir jou maats. (Totaal: 10) Skryftyd: Rymwoorde Soek die pare rymwoorde in die prente. Skryf hulle neer. Voorbeeld: boek broek 176

10 Lesreeks 15 Hersiening: Wat ken jy nou? A Gee die meervoud van al die woorde wat vetgedruk is. 1. Die man vertel n storie terwyl die vuur brand. 2. Die vrou skryf n brief vir n vriendin. 3. Die seun lees graag n boek wat n verhaal vertel. 4. Die meisie luister na n program op die radio. Die eekhoring vertel n grap. Dit word: Die eekhorings vertel grappe! B C D E Gee die verkleining van die woorde wat vetgedruk is. 1. Die kind lees n boek. 2. Die seun skryf n brief. 3. Die dogter teken n prent. 4. Die oom val van die stoel af. Kies die teenoorgestelde geslag. ram vrou hings man ooi hen vriend meneer haan merrie vriendin mevrou Skryf die sinne in die verlede tyd. 1. Sy lees saans die boek. 2. Die kind raai die raaisel reg. 3. Hy vra baie vrae. 4. Hy vertel n snaakse grap. 5. Ek onthou die storie. Skryf die pare rymwoorde neer. Spel hulle korrek. 177